Arkeologët francezë kanë përshëndetur zbulimin “e jashtëzakonshëm” të mbetjeve të një fëmije të varrosur me një kafshë që duket të ketë qenë qen.
Fëmija mendohet të ketë qenë një vjeç, ishte varrosur në fillim të shekullit të parë, gjatë sundimit Romak, në një arkivol prej druri të gjatë 80cm i shënjuar me një etiketë dekorative hekuri.
Arkivoli ishte vendosur në një varr rrethuar me rreth 20 objekte, përfshirë vazo dhe enë qelqi që mendohet se kishin qenë vajra dhe ilaçe, gjysmë derri, copë të tjera mish derri dhe dy pula pa kokë, shkruan The Guardian.
Varri ishte zbuluar gjatë gërmimit në një zonë në aeroportin Clermont-Ferrand, në qendër të Francës, për një projekt që po zhvillohej aty.
Arkeologët thanë se gjetën edhe zbukurime bakri në formë kunjash të përdorur për të bashkuar arkivolin dhe një unazë hekuri 30cm të bashkangjitur me një shufër metalike që besohet të jetë lodër. Fundi i shufrës ishte në mes të këmbëve të një qenushi që ishte vendosur tek këmbët e fëmisë, jashtë arkivolit. Qeni kishte një qafore me dekorime bronzi.
Ata që morën pjesë në gërmim thanë se ishin emocionuar kur kishin gjetur një dhëmb qumështi i cili dukej se ishte i një fëmije më të madh, që mund të ketë qenë familjar i 1-vjeçarit. /Koha/ KultPlus.com
Ishte 15 Janari i vitit 1975 kur bota shqiptare mësoi se Profesor Ernest Koliqi kishte ndërruar jetë, ndërkohë që njoftohej gjithashtu se varrimi i të ndjerit do bëhej me 18 Janar, 1975 në Kishën e Shën Piut X në Piazza della Balduina, në Romë, ku prehen edhe prindërit e tij dhe bashkshortja. Në ceremoninë e varrimit kishin shkuar personalitete të njohura politike dhe akademike, kolegë e miq nga të gjitha anët e Italisë, arbëreshë e shqiptarë të ardhur nga të gjitha anët e botës, miq nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës, nga një numër vendesh të Evropës Perëndimore dhe nga Turqia.
Unë kam pasë fatin e mirë ta njoh Profesor Koliqin gjatë qendrimit tim si refugjat në Romë, para se të vendosesha në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Dhe deri sa ndërroi jetë me 15 Janar, 1975, shkëmbenim letra dy tre herë në vjet. Në një letër që Profesor Koliqi më kishte dërguar në vitin 1972, pas një përpjekjeje amatore nga ana ime për të botuar një fletushkë kushtuar rinisë në mërgim, ai më shkruante ndër të tjera: “I dashtuni Fran, më kanë ra në dorë si letra e jote ashtu edhe Nr. 1 i periodikut, “Rinija Shqyptare në Mërgim”. Gëzohem pikë më së pari që je mirë, që përpiqesh të ndjekish studimet, e në fund, për botimin kushtue masës së re që larg prej Atdheut ka shumë nevojë t’ushqehet me shkrime të shëndoshta shqipe. Të lumtë! Ashtë nji fillesë plot premtime. Mbaj mend veç nji fjalë të moçme: ‘Trimi i mirë me shokë shumë’. Avit moshatarë sa ma shumë që mundesh. Në ashtë se kjo fletore do të merret edhe me letërsi, mos harro auktorët që regjimi komunist i ka përjashtue nga historia e letërsisë shqipe…” Ishte ky amaneti i tij.
Përveç respektit të madh që kam për Ernest Koliqin, është edhe ky amanet pra që më detyron të mos e harroj dhe ta kujtoj atë, nga koha në kohë, në mënyrën teme më modeste, si njërin prej të mëdhëjve të Kombit, por të përjashtuar nga regjimi komunist shqiptar. Unë nuk kam përgatitjen as nuk jam i denjë të vlerësoj veprën dhe kontributet e shumta të Ernest Koliqit, por amanetin për të mos e harruar atë si një autor të përjashtruar nga letërsia shqipe prej regjimit komunist dhe nga mbeturinat e atij regjimi deri në ditët e sotëme — përpiqem me modesti ta çoj në vend, nga hera në here amanetin e ti, për të mos harruar.
Një tjetër i madh i letrave shqipe, Karl Gurakuqi, bashkpuntor i ngusht i tij, e ka vlerësuar kontributin prej shkrimtari të Ernest Koliqin kështu: “Nuk janë shumë shkrimtarët tonë, emni i të cilëve të njihet aq mirë në shtresat letrare shqipe sa ai i Koliqit. Janë 40 vjet që papremas e shohim emnin e tij në çfaqje kulturore gjithëfarësh, në botime, në fletore e revista të ndryshme, disa prej të cilave janë themelue prej tij vet, në botime që janë të paracaktueme që të zënë nji vend të dukshëm, dashtë e padashtë, në historinë e letrave tona.” Si Ministër i Arsimit në vitin 1939, Ernest Koliqi mbledh pothuaj të gjithë studjuesit dhe shkrimtarët më të dalluar të vendit për të filluar botimin e librave për shkollat e mesme e fillore. Mjafton të përmendet dy-vëllimshi “Shkrimtarët Shqiptarë”, vëllimet “Bota Shqiptare”, “Rreze Drite” dhe “Te Praku i Jetës”, e sidomos mbledhja e folklorit, përmbledhur në “Visaret e Kombit”, të cilat me ardhjen e Koliqit në atë detyrë, arrijtën gjithsejt 14 vëllime, një vepër kjo me shumë vlerë deri në ditët tona, sipas ekspertëve që i dinë këto punë shumë më mirë se unë.
Karjera e Profesor Koliqit prej më shumë se 40-vjetësh është tepër e larmishme dhe voluminoze në letërsi, publicistikë, poezi e përkthime, për t’u përmendur këtu në hollësi. Por me këtë rast të përvjetorit të kalimit të tij në amshim më 15 Janar, 1975 — për të çuar në vend amanetin — dëshiroj të kujtoj Profesor Koliqin, për një rol tepër të rëndësishëm që ai ka luajtur në historinë e Kombit shqiptar, një rol ky që as sot nuk i njihet atij sa duhet në historiografinë neokomuniste shqiptare. Nuk më kujtohet që gjatë bisedave të kufizuara që kam pasur me të, të fliste për këtë aktivitet aq të rëndësishëm të jetës së tij dhe të arsimit mbarëkombëtar shqiptar, por të bashkpuntorë dhe bashkohas të tij, por edeh të tjerë më vonë, pas shembjes së komunizmit, nuk kanë munguar të theksojnë këtë kontribut historik të tij – hapjen e qindra shkollave shqipe dhe dërgimin e qindra mësuesëve në Kosovë dhe anë e mbanë trojeve shqiptare.
Dr. Rexhep Krasniqi, një bashk-kohas i Profesorit ka shkruar në lidhje me këtë aktivitet të Profesor Koliqit gjatë viteve 1941-1944. Dr. Krasniqi kujton se, gjatë vitit shkollor, 1941-42, si Titullar i Arsimit, Koliqi dërgon në Kosovë rreth 200 mësues e mësuese. Me këtë rast u hapën një numër bajagi i madh bursash, sipas tij, “Ndërsa më në fund erdhi çasti historik i hapjes së shkollës së parë të plotë të mesme në gjuhën shqipe, më 12 dhjetor 1941”, në Prishtinë. Këto shkolla, shkruante Rexhep Krasniqi, në një artikull botuar në Shëjzat, u bënë baza me rëndësi për zhvillimin dhe përparimin e gjërë dhe të shumëanshëm të arsimit dhe kulturës shqiptare në ish-Jugosllavi.
Ndërsa Tahir Zajmi,i lindur në Gjakovë dhe një tjetër bashkohas i Koliqit dhe sekretar i Bajram Currit dhe njëri prej themeluesve dhe drejtuesve të Lidhjes së Dytë të Prizrenit, në një shkrim në vitin 1972, ka vlerësuar kështu rolin e Ernest Koliqit në përhapjen e arsimit në Kosovë dhe në trojet shqiptare:”Fitim i madh për Kosovë kje hapja dhe funksionimi i shkollave shqipe të cilat qyshë atëherë veprojnë e lulëzojnë të kërthensta dhe me një ritëm të shpejt dhe të pandalshëm i falin Kombit pionerë të rijë që do të jenë garancia më e shëndosh dhe uzdaja e së ardhmes së Atdheut. E merita kryesore e kësaj veprimtarie patriotike të qeverisë shqiptare, pa dyshim i përket Ministrit të Arsimit të asaj kohe, Profesor Ernest Koliqit, i cili me vullnetin dhe me shpirtin prej idealisti, nuk kurseu energjitë e tij dhe as mjetet shtetënore që kishte në dispozicion për ta pajisur sa më mirë aparatin arsimuer në viset e çlirueme, me elementë të shëndoshë që i dhanë hov e gjallëni shkollës shqipe. E sot, për fatin e bardhë të Kombit, ashtë formue atje një rini dinamike e cila në çdo fushë aktiviteti kombëtar e shtetënor po përgatitet e po forcohet për ta lumnue fatin e vendit në të ardhmen. Pra, me shumë arsye Ernest koliqi zen një vend të naltë ndër zemrat e dashamirëve të Kosovës e njëherit edhe në historinë e përpjekjeve për lartësimin kulturor të saj”, ka shkruar Tahir Zajmi për rolin e Koliqit në përhapjen e arsimit shqip në Kosovë në vitet 1941-1944.
Me rastin e vdekjes së Profesor Koliqit, Dr. Ago Agaj nga Vlora me origjinë, edhe ky një shërbestar i Shqipërisë Etnike dhe njëri prej të pareve në Kosovë në vitin 1941, kishte kujtuar rolin e Koliqit në hapjen e shkollave shqipe: “Në hidhërimin tonë nuk duhet të harrojmë se Aji qe fatbardhë në jetë e në vdekje. Shumë njerëz janë përpjekur me zell për një qëllim të lartë e të mirë, por pak janë ata që patën fatin të shohën farën e mbjellë gjatë jetës përhera duke u rritur e përparuar. Ernest Koliqi e pati ketë fat. Dardanët në Kosovë e Maqedhoni, farën që mbolli Ky, e kultivuan me zell të madh e zotësi të pashoqe dhe arrijtën në një shkallë arsimi e cila gëzon e krenon të gjitha zemërat shqiptare kudo që janë dhe – natyrisht, atë të Ernestit, ca më shumë. Ai ishte një ndër më të mirët që kemi pasur gjer më sot, veçse ai mbillte ushqim për shpirt e mendje të Kombit”, është shprehur Ago Agaj.
Ndërsa një prej adhuruesve i ditëve tona i Ernest Koliqit, në një postim në faqën e tij të internetit këto ditë, Z. Flamur Gashi, Këshilltari për Çështjet e Rajonit i Presidentit të Republikës së Shqipërisë, SH. T. Z. Ilir Meta, kujton burrërisht Ernest Koliqin, “Në mirënjohje të thellë dhe kujtim të atij që mundësoi hapjen e shkollave shqipe në Kosovë dhe trojet e tjera shqiptare”. Z. Gashi shënon mëtej se, “Në vitin shkollor 1941-1942 u hapën 173 shkolla fillore, 3 të mesme dhe disa gjimnaze të ulëta. Ndërsa në nëntor të vitit 1941 u hap Shkolla Normale e Prishtinës”. Këshilltari i Presidentit për Çështjet e Rajonit flet me shifra duke theksuar se, “Në fillim, në këtë mision u angazhuan 80 mësues. Ky numër më vonë arriti në 264, ndërsa në vitin 1943-44, ky numër u rrit në 400…ndërsa këtë vit shkollor e ndiqnin mbi 25 mijë nxënës”, nënvijon Z. Gashi. Këto shkolla, shkruan ai në portalin e tij, “U bënë vatra të diturisë dhe atdhedashurisë”, ndërkohë që Ernest Koliqi, për këtë mision të jashtzakonshëm kishte ngarkuar intelektualin dhe pedagogun gjirokastrit, Ali Hashorva, kujton Flamur Gashi, duke thënë se, “Ishte ky mision arsimor, atdhetar e vizionar që mishëronte programin e madh të rilindjes Kombëtare, përhapjen e diturisë e përparimit, zgjimin dhe ngritjen e ndërgjegjës kombëtare”, përfundon Këshilltari i Presidentit Ilir Meta, në kujtimin që i kushton në faqën e tij të internetit, Ernest Koliqit, në përvjetorin e vdekjes së tij më 15 Janar, 1975.
Megjithëse, zyrtarisht i përjashtuar dhe i harruar nga historiografia dhe letërsia shqipe nga regjimi komunist e deri diku mund të thuhet deri në ditët e sotëme, Profesor Ernest Koliqi ishte i vetdijshëm për efektet pozitive afatgjata të punës së tij të palodhëshme dhe veprës së tij patriotike në dobi të Kombit të vet – por edhe i lënduar për mos njohjen e këtij kontributi nga bashk atdhetarët e vet. Në një letër që Koliqi i ka dërguar mikut të vet, Karl Gurakuqit e datës 3 dhjetor, 1960, me rastin e Ditës së Pavarësisës së Shqipërisë: “Karl i dashtun, të falem nderit për fjalët që më drejton me rasën e 28 Nandorit dhe për urimet që më ban. Ti ma parë se unë, mandej unë pak ma vonë, jemi përpjekë, me mendje të ndritun e pa mburrje qesharake, si disa, për nji zhvillim shpirtnuer të popullit shqiptar. Në vend të nji shpërblimi të merituem mbas djersës e mundit të derdhun, patme shpifje, të shame e përçmime. Në fund edhe mbetme pa Atdhe, për të cilin lodhem trutë e pësuem ngashrim shpirtit. Ani: puna që kryejmë e ka shpërblimin në vetvete dhe në kuptimin e disa dashamirëvet të pakët. S’pres kurrgja të mirë nga masa e shqiptarëvet të sotshëm, por shpresoj se trashëgimia letrare qi lam pas vehtes ka me u njoftë si tharm rilindje, breznive t’ardhshme”, ka shkruar Koliqi.
Unë, dhe shpresoj të gjithë ata “dashamirës të paktë” të tij, të cilëve iu referohej Koliqi në letrën dërguar mikut të tij Karl Gurakuqit, e kujtojmë sot këtë burrë të madh të Kombit, me bindje të plotë se vepra e tij patriotike dhe e bashkpuntorëve të tij në Kosovë në vitet 1941-1944, ka shërbyer — gjatë dekadave të vështira që pasuan në Kosovë dhe në trojet shqiptare pas Luftës së dytë botërore — si “tharm rilindjeje” që çoi, më në fund, në atë që sot e njohim si Republika e Kosovës, shtet i lirë, i pavarur dhe demokratik. /KultPlus.com
Komedia “Kosovo for Dummies” vie premierë në Teatrin e Gjilanit, teksa njëherit do të hap edhe Festivalin e Dramës Origjinale Shqipe, shkruan KultPlus.
E shkruar nga Jeton Neziraj dhe nën regjinë e Blerta Rrrustemi Nezirajt, komedia që do të shfaqet më 23 janar, rrëfen historinë e personazhit me emër Antigona, e cila është nga Kosova dhe përpiqet të fitoj lejeqëndrimin në Zvicër. Përgjatë këtij rrugëtimi asaj iu duhet të dëshmoj se nuk është një rinoqeront.
“Në shfaqje nuk do të derdhet as një pikë gjaku, sado që ngjarjet që ajo i shtjellon janë mjaft dramatike. Madje-madje, nuk do të eksplodojë as edhe ndonjë bombë, pavarësisht se njëri nga personazhet e shfaqjes është mysliman dhe kjo mund të paragjykohet nga dikush”, thuhet në njoftimin e Teatrit të Gjilanit.
Fundi i kësaj shfaqje bëhet me dije se do të jetë i lumtur, teksa rrëfimi do të jetësohet nëpërmjet shfaqjeve artistike të aktorëve Tringa Hasani, Aurita Agushi, Kushtrim Qerimi, Ernest Zymberi, Gani Rrahmani, Avni Shkodra, Safete Mustafa. / KultPlus.com
Një ndër grupet muzikore që nëpërmjet krijimtarisë artistike të tyre shënuan lulëzimin e rokut shqiptar ishte edhe grupi TRIX, shkruan KultPlus.
I formuar në pranverën e vitit 1974, fillimisht në përbërje prej Veli Sahitit, Muhamet Bislimit si dhe Nuredin Azemit, e më pas me anëtarësimin e Hil Prenk Palajt dhe Gjergj Prenk Palaj, TRIX lanë gjurmë të pashlyeshme në historinë e muzikës shqiptare.
Një këngë tjetër tejet e njohur, e që vie nën interpretimin fantastik të Veli Sahitit është “Pa lamtumirë”.
KultPlus ua sjell tekstin dhe videon e këngës “Pa lamtumirë”:
Pa lamtumirë moj u largove, më le në vetmi Nuk besoja se do t’shifemi përsëri Kanë kaluar plot shtatë vjet Pa i shpjeguar njëri-tjetrit pse u ndamë aq lehtë Më beso se të kam dashur me t’vërtetë Dhe t’kuptojë se më ke dashur edhe ti vetë Se m’ke dashur ti moj vajzë, unë mirë e di Mirëpo fati s’na buzëqeshi n’dashuri
Tash kur ne të dy u pamë moj përsëri Gjithçka kishte marrë fund për ne të dy Dashuria jonë tash kishte mbaruar Kur m’tregove me lot në sy se je martuar
Pa lamtumirë moj u largove, më le në vetmi Nuk besoja se do t’shifemi përsëri Kanë kaluar plot shtatë vjet Pa i shpjeguar njëri-tjetrit pse u ndamë aq lehtë Më beso se të kam dashur me t’vërtetë Dhe t’kuptojë se më ke dashur edhe ti vetë Se m’ke dashur ti moj vajzë, unë mirë e di Mirëpo fati s’na buzëqeshi n’dashuri
Tash kur ne të dy u pamë moj përsëri Gjithçka kishte marrë fund për ne të dy Dashuria jonë tash kishte mbaruar Kur m’tregove me lot në sy se je martuar / KultPlus.com
Fragment nga vepra “Rrno vetëm për me tregue” nga Zef Pllumi:
… Simbas asaj historie që dij vetë, i thojshim Velkos, njerëzimi sundohet prej njerzve të dhunës, që nuk kanë mëshirë as dashuni, por vetëm dëshirë të pangopun për lavdi e pasuni. Natyrisht kanë dhelpninë që për mos me u thirrë “përbindsha” i paraqesin veprimet e veta në bazë të mbrojtjes të ndonjë feje, ideologjie, filozofie o ideali. Ajo shka i karakterizon udhëheqësat, asht guximi i tepërt. Kështu ata pa kurrfarë ndrotje kcejnë në shpinë të kalit me vrull e lshojnë kushtrimin:
“Kush asht trim le të vijë mas meje me vdekë për liri”.
Këtë fjalën e fundit këta heronj të historisë e kanë zëvendësue dikush me “fe”, tjetri me “ideal”, me “atdhe” e me proshka të tjera që u vijshin ma përshtat për me gënjye nji turmë të verbët e cila tue bërtitë “urra” i shkojnë mbrapa me turr, posi nji ortek bore, tue gjumue, tue marrë hov e sulm sa herë që “prijsi në kal” valëvit e tund nji copë leckë, nji, dy, ose tringjyrshe, pse ai nuk din të numërojë të katërtën. Ajo copë leckë thërret “simbol”, “ideal” etj. Shiko, shife në Spanjë se si demi i egër sulmon nji pecë të kuqe. Kjo asht “turma” ose “populli” dhe në krye të saj “heroi” që ban historinë…
Velko, tash sa mija vjetësh njerzimi vërtitet në nji “rreth vicioz” në kërkim të lirisë, ndërsa ajo rrin atje larg tue u zbavitë pamëshirshëm për marrinë e gjithmonshme të turmave që kërkojnë “nji prijës”, e adhurojnë atë, ecin mbas ligjeve të tija e jo të Zotit … / KultPlus.com
Fragment nga vepra “Muzeu i pafajësisë” nga Orhan Pamuk:
“…Dhimbjet e dashurisë së vërtetë zënë rrënjë në thelbin e ekzistencës sonë, na mbërthejnë fort në pikën tonë më të dobët dhe duke u ngërthyer me dhimbjet e tjera, degëzohen dhe shtrihen në të gjithë trupin dhe jetën tonë asisoj, sa është e pamundur t’i vesh fre. Te të dashuruarit e pashpresë, kjo dhimbje mund të provokohet nga çdo ngjarje, nga vdekja e babait që është tejet dëshpëruese, por edhe nga një fatkeqësi e rëndomtë, siç është humbja e çelësit, me një fjalë të gjitha ngjarjet e tjera që të lëndojnë, çdo problem apo shqetësim mund të ngacmojë. Ai që vuan e lëngon për hir të dashurisë, sikurse unë, mendon se të gjitha vuajtjet e tjera do të marrin fund po të mbarojnë brengat dashurore, por kështu, pa e kuptuar, i thellojnë edhe më shumë plagët e shpirtit..” / KultPlus.com
Sot janë shënuar 103 vite që nga botimi i parë i revistës “Yll’ i Mëngjezit”, më 15 janar 1917, shkruan KultPlus.
Revista e cila pati 4 vite rrugëtim botimesh në Amerikë, doli për herë të parë në Boston.
Botuesja dhe pronarja e kësaj reviste ishte gruaja e cila kishte shtrirë veprimtarinë e saj në diplomacinë ndërkombëtare, Parashqevi Qiriazi.
Në “Yll’ i Mëngjezit” shkruhej për identitetin kombëtar, arsimin shqip, kulturën dhe artet, historinë e shkencën.
“Yll’ i Mëngjezit” dilte dy herë në muaj, pastaj një here në muaj derisa u rrallua botimi. Përgjatë kohës sa Qiriazi ishte delegate në Konferencën e Paqes në Paris revista s’ishte botuar 9 muaj.
Në anën tjetër, “Yll’ i Mëngjezit” nuk u botua më kur Parashqevia u kthye në Shqipëri. Numri i fundit është i shtatorit të vitit 1920.
Çelësi i dhomës ku perandori francez Napoleon Bonaparti kaloi momentet e tij të fundit është shitur për 111.700 dollarë, në një ankand në Londër.
Artefakti me gjatësi 13 centimetra u ble më shumë se 16 herë vlerën e tij të parashikuar nga një blerës i paidentifikuar në një ankand të Sotheby’s.
Çelësi i ndryshkur i përket derës së një dhome në ishullin atlantik të Shën Helenës, ku perandori francez vdiq si i burgosur britanik më 5 maj 1821.
“Në këtë ankand pati 11 blerës potencialë”, tha David Macdonald nga Sotheby’s. Perandori francez u dëbua në ishullin e largët britanik, pas disfatës së trupave të tij në Betejën e Vaterlosë, në 1815. /ata/ KultPlus.com
Aktivistja Aurela Kadriu në përvjetorin e masakrës së Reçakut ka shprehur mendimin e saj në rrjete sociale rreth gjendjes së kategorive të dala nga lufta, shkruan KultPlus.
Ajo ka shkruar se ndër vite ne kemi krijuar narrativa të mëdha, duke mos u kujdesur për rrëfimet e personave të cilët janë dëmtuar nga lufta e fundit e Kosovës.
Tutje ajo ka thënë se shteti s’ka bërë asgjë për shërimin dhe ruajtjen e kujtesës së kësaj pjese të historisë.
KultPlus ua sjell të plotë reagimin e Aurela Kadriut:
Më dhemb n’shpirt që e kemi kriju përshtypjen që kujtesa e luftës ruhet përmes kampanjave milionëshe të tipit ‘Liria ka emër’
Njerëzit jetojnë të vetmum, të pashërum nga trauma, sepse kemi qenë shumë të nxanun tu kriju narrativa toksike të mëdha dhe nuk kemi qenë të aftë me i bo me u ndi që përjetimi dhe rrëfimi i tyne ka vlerë.
Shtet pa vizion për shërim, pa vizion për ruajtje të kujtesës, me shpërthime sporadike pseudo-patriotike.
Shoqata e Gastronomeve të Kosovës, ka kundërshtuar masat e reja lehtësuese të Qeverisë së Kosovës për menaxhimin e pandemisë Covid-19.
Përmes një komunikate për media, gastronomët vlerësojnë se këto masa janë në kundërshtim me kërkesat e tyre, dhe veçanërisht me menaxhimin e mirëfilltë të pandemisë Covid-19.
Po ashtu gastronomët theksojnë se këto masa më shumë janë të dizajnuara për qëllime politike, sesa për shëndetin publik, e aq më pak për atë ekonomik.
Kjo është komunikatë e plotë:
Para pak orësh u njoftuam me masat e reja sa i përket menaxhimit të pandemisë Covid-19.
Këto masa janë në kundërshtim me kërkesat tona, dhe veçanërisht me menaxhimin e mirëfilltë të pandemisë Covid-19.
Këto masa më shumë janë të dizajnuara për qëllime politike, sesa për shëndetin publik, e aq më pak për atë ekonomik. Tashmë është ideuar edhe realizimi i fushatave parazgjedhore nga ky vendim, nga i cili, lejohen deri në 30 persona në hapësira të mbyllura, të cilat ironikisht janë sallat e dasmave (që ndalohen të funksionojnë për qëllime afariste), ndërsa deri në 50 persona në sheshe publike, parqe, etj.
Gastronomia në komunat e kategorizuara me ngjyrë të gjelbër dhe verdhë nga sot mund të funksionojnë deri në ora 22:00, ndërsa komunat e kategorizuara me ngjyrë të kuqe mund të funksionojnë deri në ora 21:00.
Ky orar për gastronominë është i pamjaftueshëm dhe i papranueshëm. Gjendja jonë është më tepër se shqetësuese, dhe për ne në këto rrethana do të duhej të lejoheshim të funksionojmë deri në ora 23:00 në tërë vendin.
Zhvillimet e fundit në vend, shpërfaqin aplikimin e standardeve të dyfishta nga ana e shtetit, të cilët deri dje na thanë se duhet të qëndrojmë në shtëpi pas orës 20:00, që të mbrohemi nga pandemia, dhe pas kësaj ore, na ftuan nëpër tubimet dhe organizimet parazgjedhore për qëllime elektorale, duke mos i zbatuar rregullat e vendosura nga vetë ata!
Këto veprime janë në kundërshtim me nenin 3 të Kushtetutës së Kosovës, përkatësisht [Barazia para Ligjit].
Para ligjit dhe kushtetutës jemi të gjithë të barabartë. Mirëpo tek ne, ka përjashtime!
JO, standardeve të dyfishta! /express/ KultPlus.com
Në ditën e lindjes së Isa Boletinit kujtojmë figurën e madhe të tij, i cili gjatë tërë jetës punoi për çështje atdhetare, shkruan KultPlus.
Pavarësisht pse ai ka vdekur, ajo që ka lënë pas përveç veprimtarisë së bujshme janë edhe intervistat e tij, përgjatë të cilave ai shprehi drejtpërdrejtë mendimet e tij për aktualitetet e asaj kohe.
Kohë më parë, Aurenc Bebja pati sjellur botimin e “Journal des débats politiques et littéraires” lidhur me deklartatat e Boletinit në intervistën për gazetën “Narodni List”.
Përveç që tha se deri në frymën e fundit do të vazhdoj të punoj për çështje të kombit, Isa Boletini shtroi edhe një pyetje që kishte bërë bujë në atë kohë.
KultPlus ua sjell deklaratat e Isa Boletinit në gazetën “Narodni List”:
Na telegrafojnë nga Shkodra se Isa Boletini, ministri aktual i luftës së qeverisë së Vlorës, gjendet momentalisht në këtë qytet në gjendje të rëndë shëndetësore.
Shefi i famshëm shqiptar ka bërë për korrespodentin e gazetës “Narodni List”, të Fiumes, deklaratat e mëposhtme :
“Gjendem i sëmurë në momentin kur kanë më shumë nevojë për ndihmën time; por shpresoj të shërohem sa më shpejt që të kthehem në luftë.
Do të luftoj deri në frymën e fundit dhe derisa të ketë shqiptarë të armatosur, kështu Ballkani nuk do të jetojë në paqe.
E kam thënë këtë gjë në Evropë, e përsëris edhe sot para jush. Madje, ç’kërkojnë serbët në Kosovë !”
Gazetat në Beograd, të cilat riprodhojnë këtë deklaratë, pyesin nëse Austria do të gjejë një pretekst tjetër, kur Isa Boletini do të ekzekutojë kërcënimet e tij, për të parandaluar Serbinë që të mbrohet ndaj agresorëve të saj. / KultPlus.com
Këngëtarja me origjinë shqiptare me famë botërore Bebe Rexha njihet për aktivitetin e saj humanist e bamirës, por dhe mbështetjen për fansat e saj.
Pikërisht një fanse i ka shkruar në Twitter, se i ishte djegur shtëpia e bashkë me të dhe disku i këngëve “All your fault”, një album i vogël i këngëtares së famshme.
Sapo ka parë këtë status, këngëtarja shqiptare i ka kthyer përgjigje duke i thënë se ka ende disa disqe “AYF (All of your fault)” në shtëpinë e saj, dhe do t’ia dërgojë një të ri të firmosur.
“Bebe të lutem lexoje këtë, të lutem. Shtëpia ime u dogj këtë të hënë dhe jam e shkatërruar, kam humbur gjithçka dhe kam humbur diskun tim AYF. Unë jam aq e trishtuar, sepse ishte i preferuari im, me të vërtetë”, ka qenë mesazhi i shkruar nga fansja.
Ndërkohë Bebe Rexha i është përgjigjur: “O Zot i madh. Unë mendoj se kam një disk AYF në shtëpinë time. Më lër të të dërgoj një. Dhe unë do ta nënshkruaj atë. Më vjen shumë keq për atë që ka ndodhur”. /dp/ KultPlus.com
Janë grumbulluar mjetet financiare në ndihmë ndaj Ferdonije Qerkezit, bodrumi i shtëpisë-muze të së cilës u dëmtua nga vërshimet, shkruan KultPlus.
Për shkak të dëmtimit të gjësendeve të mbetura nga bashkëshorti dhe katër djemtë e vrarë e të zhdukur, Shpend Lila dhe Valon Canhasi kishin nisur iniciativën që tanimë po rezulton me sukses, , teksa përbrenda 36 orëve janë grumbulluar 7,300 Euro.
“Nona Ferdonije po ju përqafon dhe falenderon të gjithëve që u bashkuat në nismën tonë për ta ndihmuar pas vërshimeve të fundit. Dhimbjen nuk ja largojmë dot, por pak buzëqeshje e ngrohtësi në shtëpi i sollëm”, ka shkruar Lila.
Ai ka treguar se shuma e mbledhur është dorëzuar sot në shtëpinë e Qerkezit në Gjakovë .
“Nona Ferdonije nuk është vetëm dhe nuk do të jetë asnjëherë. I ka 15 milion djem e çika nga e mbarë bota”, ka thënë Shpend Lila.
Kësaj iniciative në ndihmë ndaj gruas së hekurtë iu bashkua edhe Vasfije Krasniqi Goodman. / KultPlus.com
Bruce Springsteen dhe John Legend janë emrat e rinj që kanë hyrë në listën e performuesve në inaugurimin e Joe Biden, president i Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
New York Times raporton se këngëtari 71 vjeçar i “The Dancing in Dark” dhe këngëtari i hitit “All Of Me”, 42 vjeçari John Legend do të shoqërojnë grupin muzikor Foo Fighters gjatë ceremonisë që do të zhvillohet më 20 janar.
Në shfaqjen që do të udhëhiqet nga aktori i famshëm Tom Hanks do të marrin pjesë edhe aktoret Eva Longoria dhe Kerry Washington.
Ditë më parë është raportuar se himnin kombëtar në ceremoninë e inaugurimit do ta performoj Lady Gaga.
Ndërkaq artistë të tjerë që do të marrin pjesë në këtë ngjarje janë edhe Jennifer Lopez, Justin Timberlake e Demi Lovato. /Koha / KultPlus.com
Këtë fundjavë, në Cineplexx mund t’i shikoni disa nga premierat më të fundit botërore.
Vikendi është kohë që më së miri kalohet duke shikuar filma, dhe ku t’i shikosh filmat më të rinjë dhe më mirë se në Cineplexx. Këtë vikend, në kinemanë në Prishtinë dhe Prizren mund t’i shikoni 10 filma të ndryshëm, të cilët shfaqen në orare të ndryshme nga ora 11:00 deri në ora 19:00 në kinemanë në Prishtinë, ndërsa në Prizren, kinemaja nis punën në 11:00 dhe qëndron hapur deri në ora 21:45. Top 3 filmat të cilët mund t’i shikoni këtë fundjavë në Cineplexx janë:
Wonder Woman 1984
Në vitet 1980 aventura e rradhës e Wonder Woman e gjen atë përballë dy armiqve të rinj: Max Lord dhe Cheetah. Në film, rikthehet në rolin e saj aktorja e njohur Gal Gadot, ndërsa përveç saj, në film luajnë aktorët e famshëm si Kristen Wiig, Robin Wright, Pedro Pascal, ndërsa si regjisore e filmit rikthehet Patty Jenkins, të cilën po e ndjek suksesi që kur filmi i parë i Wonder Woman entuziazmoi fansat.
Come Away
Alisa tetë vjeçare dhe vëllai i saj djallëzor Peter udhëtuan për në Londër për të shitur një trashëgimi të çmuar. Duke u kthyer në shtëpi, Alisa kërkon strehim të përkohshëm në një vrimë magjike të lepurit, ndërsa Peter hyn në një fushë magjike si udhëheqës i djemve të humbur. Në këtë film luajnë aktorë të njohur si Angelina Jolie si dhe Michael Caine e Chiwetel Ejiofor.
The War with Grandpa
I mërzitur që i duhet të ndajë dhomën që do me gjyshin e tij, Peter vendos të shpallë luftë në një përpjekje për ta marrë atë përsëri. Në këtë film, në role kryesore shfaqen disa nga yjet e vjetra të Hollywood, si Robert DeNiro, Christopher Walken, Umma Thurman, etj.
Përveç këtyre tre filmave, në të dy kinematë po shfaqet edhe komedia 10 Days without Mom, Bye Bye Morons, super-thrilleri Cross the Line, aksioni The Doorman ndërsa nga filmat familjarë po shfaqen ende The Elfkins, Trolls World Tour si dhe Yakari, A Spectacular Journey.
Presidenti i Shqipërisë, Ilir Meta, ka përkujtuar 22 vjetorin e masakrës së Reçakut.
Sipas tij kjo masakër që u krye në zemër të Evropës e ka shokuar botën
“Kjo masakër e kryer në zemër të Europës, që shokoi mbarë botën, mbetet një dëshmi e pakundërshtueshme e gjenocidit dhe spastrimit etnik në Kosovë, që nuk duhet harruar dhe as mohuar, për të shmangur çdo rrezik për riciklimin e dhunës në rajonin tonë, që ende i ka të freskëta plagët dhe vuajtjet e luftrave” shkruan Meta në rrjetin social Facebook.
Më tutje ai tha se do bëjmë gjithçka për të mos lejuar më cenimin e paqes, stabilitetit dhe sigurisë në Ballkanin Perëndimor.
Postimi i plotë:
Në Ditën e Përkujtimit të Gjenocidit ndaj Shqiptarëve në Kosovë, nderojmë sot me dhembje dhe respekt të thellë kujtimin e 45 civilëve të pafajshëm, që humbën jetën në Masakrën e Reçakut, si dhe të gjitha viktimat e paharruara të krimeve barbare të regjimit të Millosheviçit.
Kjo masakër e kryer në zemër të Europës, që shokoi mbarë botën, mbetet një dëshmi e pakundërshtueshme e gjenocidit dhe spastrimit etnik në Kosovë, që nuk duhet harruar dhe as mohuar, për të shmangur çdo rrezik për riciklimin e dhunës në rajonin tonë, që ende i ka të freskëta plagët dhe vuajtjet e luftrave.
Të bëjmë gjithçka për të mos lejuar më cenimin e paqes, stabilitetit dhe sigurisë në Ballkanin Perëndimor, për të garantuar të ardhmen e sigurtë dhe të përbashkët europiane.
Mirënjohje përjetë Ambasadorit William Walker për denoncimin historik, që i bëri Masakrës së Reçakut vetëm me tre fjalë: Krim kundër njerëzimit! / KultPlus.com
Viti 2020 si duket ka shërbyer edhe në kreativitetin e krijuesve të lojërave kompjuterike.
Viti që lam pas si duket ka shërbyer për të ngjallur edhe kreativitetin e krijuesëve të lojërave kompjuterike. Kjo, pasi tani ngjarjet që asuan vitin 2020 po reflektojnë edhe në formë dixhitale, si një mënyrë argëtuese, transmeton KultPlus.
Loja ‘2020 Game’ vjen si rrjedhojë e shumë ngjarjeve që ndodhën gjatë vitit 2020.
Në këtë lojë përfshihen ngjarjet si zjarret në Australi, pandemia e Covid19, rënia e tregut të aksioneve, karantinën, rritjen e rrjetit social TikTok, zgjedhjet në Shtetet e Bashkuara etj.
Përmes avatarit të lojës, lojtari do të udhëtojë përsëri përgjatë vitit 2020.
Avatari duhet të sigurohet që t’i shmanget spërkalës së virusit, në mënyrë që të mos infektohet, ose përndryshe humb lojën. / KultPlus.com
Ishte një inxhinier dhe ndërtues i njohur, një aktivist i shquar i çështjes kombëtare në SHBA. Jeta e tij është përshkruar më së miri në librin e njohur voluminoz “Shqiptarët e Amerikës” të botuesit Vehbi Bajrami
Skënder Ghilaga, një nga figurat më të shquara të komunitetit shqiptar në SHBA ka ndërruar jetë në moshën 84-vjeçare.
Lajmin ia komunikoi e bija, Emilie Ghilaga, botuesit të gazetës “Illyria”, në New York, Vehbi Bajrami, me të cilin Skënderi ka pasur miqësi të ngushtë. Sipas njoftimit të saj, inxh. Ghilaga ndërroi jetë në Kosta Rika, ku kishte udhëtuar për të kaluar Vitin e Ri me vajzën e tij, transmeton KultPlus.
Skënder Ghilaga ishte një inxhinier dhe ndërtues i njohur, një aktivist i shquar i çështjes kombëtare në SHBA.
Jeta e tij është përshkruar më së miri në librin e njohur voluminoz “Shqiptarët e Amerikës” të botuesit Vehbi Bajrami.
Gjurmët e punës së tij madhështore në ndërtim ndodhen në shumë prej kryeveprave arkitekturore dhe ndërtesave më të famshme në New York City.
Ndërmjet tyre: Kullat Dag Hammersjkold, “Qendra rezidenciale dhe tregëtare “The Epurio”, Javits Convention Center, Lincoln Center for the Performing Arts, Mt Sinai Hospital, Madison Square Garden, etj. Veprat e punës së tij shkojnë përtej kufijve amerikanë. Ai ka ndërtuar Hotelin “Kempinsky Hotel” (Pallati Ciragan) në Stamboll, Istanbul. Universitetin e Riadit në Arabinë Saudite etj.
Bashkë me bashkatdhetarin Dino Asanaj, kanë ndërtuar Fshatin Ndërkombëtar, në Prishtinë, Kosovë pas çlirimit të vendit prej NATO-s. Një nga investimet e para nga jashtë në vend.
Ghilaga ka qenë një aktivist i palodhur për çështjen kombëtare. Veç të tjerash ka rithemeluar Shoqatën “Miqtë e Shqipërisë”, ka bashkëthemeluar Dhomën Shqiptaro Amerikane të Tregëtisë, me qendër në New York si dhe Këshillin Kombëtar Shqiptaro Amerikan (NAAC) duke shërbyer si një nga anëtarët themelues të bordit.
Për këto veprimtari ka vepruar ngushtë sidomos me mikun e tij të ngushtë avokatin Bardhyl Tirana, si dhe me Prof. Sami Repishtin e figura të tjera të komunitetit.
Ai ka qenë gjithmonë një përkrahës dhe bashkëpunëtor i gazetës “Illyria”. “Ishte inxhinieri më i njohur shqiptar në Amerikë”, tha me këtë rast, botuesi Vehbi Bajrami. “Një njeri me kuriozitet intelektual dhe që mbeti gjithmonmë i lidhur me komunitetin, Shqipërinë, Kosovën dhe çështjen shqiptare.” / KultPlus.com
Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama mbrëmë në një intervistë televizive ka eskaluar në debat duke e përqeshur një analist pas pyetjes që i ka bërë drejtpërdrejt në emision.
Rama u nervozua nga pyetja dhe me një përqeshje me zë i është përgjigjur analistit në debatin në TopChannel, shkruan Gazeta Express.
Ernest Koliqi ka qenë njëri ndër personalitetet e njohura të letërsisë e kulturës shqiptare në përgjithësi.
Një kontribut të veçantë i ka dhënë arsimimit në Kosovë, në vitin 1941, kur forcat italo-shqiptare kishin depërtuar në vendin tonë dhe kishin dëbuar forcat ushtarake e policore të Mbretërinë famëkeqe jugosllave, e cila gjatë tërë kohës së sundimit nga vitit 1913 e deri në vitin 1941 nuk kishte lejuar asnjë shkollë shqipe por as edhe një libër në gjuhën shqipe.
Ata shqiptarë që mësonin ilegalisht gjuhën e tyre ndiqeshin e dënoheshin nga regjimi deri më 20 vjet burg.
Dërgimi në Kosovë i më shumë se 200 mësuesve, hapja për herë të parë e qindra shkollave shqipe në Kosovë, Maqedoni e Mal të Zi, ishte dhurata më e madhe që mund t i jepej një kombi të ndarë padrejtësisht dhe të persekutuar mizorisht vetëm për shkak të përkatësisë së tij kombëtare e fetare.
Pavarësisht se Koliqi i mbeti besnik Italisë, nuk mund të thuhet se ka qenë besnik i fashizmit, me faktin se ai gjatë asaj kohe ka ndihmuar, aq sa ka pasur mundësi edhe intelektualët shqiptarë, të cilët regjimi i trajtonte si armiq.
Pas çlirimit nga Italia, Koliqi u anatemua se bashkëpunëtor i regjimit italo-shqiptar dhe vepra e tij nuk u vlerësua. Megjithatë, Koliqi me punën dhe veprën e tij, me kontributin që i ka dhënë letërsisë, kulturës, albanologjisë, sidomos hapjes së shkollave shqipe në Kosovë e më gjerë, është një kontribut madhor, që nuk e zbeh aspak përkatësia e tij partiake në një kohë të caktuar. Koliqi meriton ta ketë një përmendore në qendër të Prizrenit apo të Prishtinës. ( A. Q.)
Ernest Koliqi u lind në Shkodër më 20 maj të vitit 1903. Ishte i biri i Shan Koliqit dhe i Ages së Cuk Simonit, nip Parrucejsh, familje shkodrane fort e kamur. Ndërsa nga babai kishte origjinën prej Lotajve të Shalës së Dukagjinit, të cilët kishin rënë në krahinën e Anamalit.
Pas mësimeve të para në Kolegjin Saverian të Jezuitëve, i ati e dërgoi për të studiuar në Itali më 1918. Së pari në kolegjin jezuit “Cesare Arici” në Breshia e pastaj në Bergamo. Bashkë me nxënës të tjerë hap gazetën “Noi giovani” (“Ne të rinjtë”), ku boton poezitë e para në italisht.
Kthehet në Shqipëri pasi që gjendja futet në hulli pas Kongresit të Lushnjës, nxë shqipen dhe falë njohjes me Luigj Gurakuqin njihet edhe me shumë intelektualë të kohës. Më 1921 mbahet një konkurs për himnin kombëtar, ku Ernesti merr pjesë me një poezi e cila fitoi çmimin e parë të dhënë nga juria e përbërë prej Gjergj Fishtës, Fan Nolit, Mit-hat Frashërit e Liugj. Gurakuqit
Në mars-prill merr pjesë si përfaqësues i shoqërisë kulturore “Rozafa” në një mbledhje me Harapin nga shoqëria “Bogdani” dhe P. A. Harapin në takimin që formoi grupimin “Ora e Maleve” nën dorën e Imzot Llazër Mjedës. Pas Revolucionit Demokratik të Qershorit, Luigj Gurakuqi e thërret në Tiranë dhe e emëron sekretar personal. Aderon në shoqërinë “Bashkimi” të themeluar prej patriotit Avni Rustemi. Më pas emërohet sekretar në Ministrinë e Brendshme, ku ministër ishte kolonel Rexhep Shala.
Me Triumfin e Legalitetit shtrëngohet të dalë në mërgim, doli në veri drejt Mbretërisë SKS, ku studion gjuhën dhe kundron letërsinë serbo-kroate. Qëndron për dy vjet në Tuzla të Bosnjës me shumë nga krerët e maleve. Më 1928 gjendet në Bari të Italisë mes Bahri Omarit, Sotir Pecit, Sheh Karbunarës dhe Kostë Paftalit. Në Zara të Dalmacisë botoi edhe përmbledhjen e parë me novela, në vitin 1929 ku ishte edhe miku i tij në ideale e në punë gjuhe, Mustafa Kruja. Kthehet në atdhe dhe nis punë si mësues në Shkollën Italiane Tregtare në Vlorë dhe mandej në Gjimnazin e Shkodrës (1930-’33) ku mes të tjerëve do t’iu jepte mësim Petro Markos dhe Liugj. Radit. Nis të verojë ndër bjeshkët e Dukagjinit ata vite ku përpos ndodhive shënonte edhe kangët e buta – siç i thonë në Dukagjin këngëve erotike – kujtime të cilat do t’i shkruante mbas ’70 me pseudonimin “Hilushi”. Ndërkohë miku i tij Mustafa Kruja i kërkon me mbledhë librat e bibliotekës së tij të cilat qenë shpërndarë ndër françeskanë e jezuitë mbas lëshuan Shqipërinë në dhjetorin e 1924.
Më 1933 jep dorëheqjen nga mësimdhënia për të nisur studimet universitare në Padova. Gjatë periudhës 1934- 1936 ishte pjesëtar i grupit botues të përkohshmes “Illyria”, ku botoi poemthin në prozë “Quattuor”. Në po të njëjtën të përkohshme, në vitin 1935 Migjeni botoi vjershën “Të lindet Njeriu” me nxitje të Koliqit. Më 1936 e emërojnë Lektor të Shqipes në katedrën e Albanologjisë të drejtuar nga gjuhëtari Carlo Tagliavini. Më 1937 doktoron po në Padova me tezën “Epica popolare albanese” (“Epika popullore shqipe”) falë mbledhjeve që kishte bërë P. B. Palaj, tezë doktorate e cila u vlerësua nga shumë albanologë si N. Jokli, M. Lambertz etj. Transferohet nga Padova në Romë tetorin e 1937 si lektor i shqipes. Më 1939 hapet në Universitetin Shtetëror të Romës Selia e Albanologjisë, ku Koliqi emërohet ordinar dhe qëndron i tillë derisa doli në pension. Ndërprerja e vetme disi e gjatë qe kur u emërua ministër Arsimi në vitet 1939-1941
Ministër Arsimi në qeverinë Vërlaci nën pushtimin italian
Pavarësisht rrethanave, Koliqi shfrytëzoi deri në skaj mundësitë që i jepte zyra e tij. Panë dritën e botimit tekste shkollore shqipe e libra më shumë se ç’qenë botuar prej vitit 1912 e deri atëherë: botimi i historisë së letërsisë në dy vëllime “Shkrimtarët shqiptarë” më, nën kujdesin e Namik Resulit e Karl Gurakuqit; vijoi botimi i përmbledhjeve të folklorit “Visaret e kombit” me v. IV prej H. Reçit, Spiro Çomorës e A. Palucës dhe shumë arsimtarëve të tjerë, duke e çuar deri në XIV vëllime – punim në aq pak kohë dhe me rëndësi për themelin e studimit të folklorit. Tok me Mustafa Krujën dhe Zef Valentinin thirri në Tiranë Kongresin Ndërkombëtar të Studimeve Shqiptare në vitin 1940 prej ku lindi Institutin i Studimeve Shqiptare me qendër në Tiranë, pararendës i Akademisë së Shkencave. Themeloi e drejtoi të përkohshmen “Shkëndija” në korrik të 1940, e cila qe palestër e mendimtarëve dhe shkrimtarëve të kohës. Në shtatorin e vitit 1941 nis mbi 200 arsimtarë normalistë drejt Kosovës. Në një letër dërguar më 16 tetor 1941 nga ministri i arsimit të Qeverisë së atëhershme shqiptare Ernest Koliqi konsullit shqiptar Nikollë Rrota në Vjenë thuhet se ka angazhuar N. Joklin si organizator të bibliotekave të Shqipërisë me një rrogë mujore prej 600 frangash ari. Përpjekje kjo, si shumë të tjera për ta shpëtuar studiuesin e shumë çmuar, që nuk dha rezultat
Më 1943 vajti në Romë të vazhdonte punën si ordinar në universitet dhe u emërua ambasador në Vatikan, i fundit para regjimit që do të vinte. Nga një telefonatë merr vesh për kapjen e Petro Markos nga ana e gjermanëve, të cilit i shpëton jetën. Më 6 nëntor 1946 krijohet partia Blloku Kombëtar Indipendent me bërthamën krijuese e drejtuese të përbërë nga vetë Koliqi, dr. Ismail Vërlaci, Gjon Marka Gjoni dhe Ndue Gjon Marku – duke i ndenjtur veprës së Mark Gjon Markut. Në mars të 1947 themelon dhe kujdeset të botojë të përkohshmen “L’Albanie Libre” që ndali më 1959, e më pas “Lajmëtari i të Mërguemit”.
Me dekret të Presidentit të Republikës së Italisë, më 2 shtator 1957, për njohje të prestigjit, Katedra e Gjuhës dhe e Letërsisë Shqipe e Universitetit të Romës, nderohet duke u bërë Institut i Studimeve Shqiptare dhe Koliqi u emëruar presidenti.
Themelon të përkohshmen “Shêjzat” (it. “Le Pleiadi”) që e drejtoi për 18 vjet, e përkohshmja kryesore letraro-kulturore e asokohe. Vijimësi e traditës publicistike që la n’atdhe me “Shkëndijat”, penat e hershme dhe ato të reja gjetën të satin log ku të kultivonin kulturën shqiptare në mërgim të pandotur nga ideologjia me të cilën përlyhej në atdhe. Ndihmon talente të shumë fushave të ikur nga ish-Jugosllavia duke iu dhënë hapsirë ndër faqet e revistës, ndër ta piktori L. Delija, shkrimtarët M. Camaj e F. Karakaçi dhe etnologu V. Malaj
“Shêjzat shërbyen si tribunë dhe dritare informimi mbi aktivitetet shkencore albanologjike në botë. Ato regjistruen në kroniken e tyne edhe ngjarje shoqnore që në të ardhmen do të vlejnë sadopak si dokumentacion historik e kultural për nji periudhë rreth njizet vjeçare”. Martin Camaj Më 4 Maj të 1969 i vdes bashkëshortja Vangjelija. Zhdukja e saj i shkaktoi një mungesë të pazëvëndësueshme e ndoshta shpejtoi edhe humbjen e tij. 1975 – Vdes në shtëpinë e tij në Romë më 15 Janar 1975 dhe u varros në qytetin e amshuar me datën 18 të atij muaji i nderuar nga i gjithë komuniteti shqiptar në mërgim, por i mohuar nga vendi i tij. Në ceremoninë e asaj dite kishin ardhur personalitete të ndryshëm, kolegë, shqiptarë, arbëreshë, miq të ardhur nga vende të ndryshme.
Vepra
Siç u përmend, qasjen e parë që pati me letrat e përshfaqi në revistën që hapën gjatë nxënjeve të para në Itali, të cilat i bëri në gjuhë italishte. Mbasi fitoi konkursin për himn kombëtar, Koliqi nxitet nga Gurakuqi të shkruaj atë që do të bëhej poemthi i tij i parë dramatik, “Kushtrimi i Skanderbegut” botuar në shtypshkronjën “Nikaj”, Tiranë më 1924 – e cila mbarështohej nga vëllau i Dom N. Nikajt. Gjatë mërgimit të parë ndërsa bluante ndjesitë e përftuara nga kurbeti dhe malli për vatrën familjare dhe klimën morale që e rrethonte shkruan me pseudonimin Borizani në të përkohshmen e Omer Nishanit. Nxjerr përmbledhjen e dymbëdhjetë novelave “Hija e Maleve”, botuar në Zara më 1929. Përmbledhja pasqyron suazën mjaftueshëm harmonike të mjedisit me taban patriarkal, mesdhetar e oriental ku kishte kaluar fëmininë – trung ky që përshkohej nga një shije e hollë perëndimizimi. Fryma qytetare gjithnjë në dialog me atë malësore dëshmon tharmin e formësimit të autorit përmes prozës psikologjike të stilizuar me ëndje, e selitur me themelet dokësore të shpirtit shqiptar.
Boton më 1932 vëllimin e parë të antologjisë “Poetët e mëdhenj të Italisë” me parathënie të Fishtës, një antologji me 280 faqe që u përdor menjëherë si tekst letërsie në gjimnazin klerik të Shkodrës dhe përmban katër poetët më të mëdhenj të Italisë: Danten, Petrarkën, Arioston, Tason. Vjershat e veta i përmbledh në vëllimin “Gjurmat e stinve” më 1933, ku paraqiten me një frymë krejt të re skenat e jetës shkodrane. Ndërsa, autodafeja e vendosur në krye të këtij libri vlerësohet si një ndër aktet më të rëndësishme në fushë të mendimit estetik shqiptar. 1935, Itali – Pas suksesit të vëllimit të parë me tregime, boton një libër me 16 novela me titull “Tregtar flamujsh” me lëndë të nxjerrë nga mënyra e jetesës së popullit tonë, sidomos të atij të qytetit të Shkodrës. Ngjarjet dhe problematikat sociale që prekin veprën gjithnjë i nënshtrohen një analize të thellë psikologjike. Boton vëllimin e dytë të antologjisë “Poetët e mëdhenj të Italisë” me parathënie nga Tagliavini. Ky vëllim përfshin vjersha të përkthyera të katër italianëve të tjerë: Parini, Monti, Foskolo, Manxoni. Personalisht çmonte Giosuè Carducci, Giovanni Pascoli, dhe Gabriele D’Annunzio-n. Edhe vëllimi i tretë ishte i përgatitur por nuk u botua. Tregtar flamujsh (1935) dhe Pasqyrat e Narçizit (1936), Koliqi sjell një botë krejt unike shpirtërore shqiptare, ndërsa gjuha e tij dhe stili i japin frymëmarrje të re letrave shqipe.
Bashkëpunoi me revistat “Hylli i Dritës” e françeskanëve, “Leka” e jezuitëve, “Përpjekja shqiptare” e Branko Merxhanit , “Minerva”, “Besa” etj. Poezitë më të mira të këtij vëllimi janë ato të shkruara në formë të tingëllimit (sonetit).
Nis të botojë nga viti 1954 deri më 1961, studimin krahasues “Dy shkollat letrare shkodrane – e Etënve jezuitë dhe e Etënve françeskanë”. Në këtë studim të tij vërehet përpjekja për të hartuar një histori të mirëfilltë të letërsisë shqiptare, jashtë ngjyrimeve ideologjike. Në Firenze boton vëllimin “Poesia popolare albanese”(“Poezia popullore shqiptare”) ku spikat si studiues i merituar i traditave artistike dhe folkloristike të atdheut të tij. 1959 – Boton vëllimin “Kangjelet e Rilindjes” (“I canti della Rinascita”) me përkthimin në italisht, kushtuar arbëreshëve të Italisë, ku i nxit ata të ruajnë gjuhën e zakonet e të kenë besim në pavdekësinë e fisit. 1960 – Boton romanin “Shija e bukës së mbrûme” për të cilin Koliqi vetë shprehet: “Ky tregim parashtron edhe përpiqet imtësisht të hulumtojë dramin shpirtnuer të nji të riut shqiptar flakrue jashta atdheut nga pasojat e së dytës luftë botnore.” (Paraqitje në “Shija e bukës së mbrûme”, Shkodër, 1996) Boton studimin “Gabriele D’Annunzio e gli Albanesi” (“Gabriel D’Anuncio dhe Shqiptarët”). 1963 – Boton “Antologia della lirica albanese” (“Antologjia e lirikës shqiptare”) ku për herë të parë paraqiten në një gjuhë evropiane përkthimet e lirikat më të mira të autorëve shqiptarë të vjetër e të rinj ku theksohen autorët kosovarë me qëllim që të njihen më mirë. Riboton “Shtatë Pasqyrat e Narçizit” (që e kishte botuar së pari në fletoren Gazeta Shqiptare të Bari-t më 1936) ku paraqiten shtatë copa proze poetike që përshkruajnë gjendjen shpirtërore të shkrimtarit. 1965 – Del në dritë “Albania”, një monografi italisht, botuar në “Enciclopedia dei popoli d’Europa”, Milano ku paraqet një pasqyrë të gjërë mbi Shqipërinë si në pikëpamjen gjeografike, ashtu edhe letrare e historike. 1970 – Riboton poemthin “Simfonia e Shqipeve” (që e kishte botuar për herë të parë në fletoren “Gazeta Shqiptare” të Bari-t më 1936), që është si një testament poetik që nënvizon trashëgiminë kombëtare, lashtësinë dhe traditat e popullit. Kjo vepër ka për argument lartësimin e kohës së kaluar të fisit tonë. 1972 – Botohet vëllimi “Saggi di Letteratura Albanese”, Firenze. Një përmbledhje e mirë shkrimesh e konferencash përpunuar gjatë disa vjetëve. 1973 – Vazhdon të përkthejë në italisht pjesë nga Lahuta e Malcís, këngët II-III-IV-V (punë kjo e nisur që në vitin 1961 kur përktheu këngën XXVI; më 1971 këngët XII-XIII-XIV dhe XV)./medialmk/ KultPlus.com
Shtatorja e ish-presidentit të Kosovës, Ibrahim Rugovës, është inaguaruar të premten. E vendosur në oborrin e Katedrales në Prishtinë, në inaugurimin e saj foli vetëm skulptori i veprës, Fatmir Hoxha.
Koha ka raportuar gjatë së enjtes se Ipeshkëvia ka hequr dorë nga vendosja e shtatores së Anton Çettës, derisa atë të Rugovës, e kanë vendosur pa leje nga Komuna e Prishtinës, transmeton KultPlus.
“Ipeshkëvia e Kosovës ka dashur që t’i nderojë dy figura të mëdha të kombit, dr. Ibrahim Rugovën dhe prof. Anton Çettën. Për këtë asnjëherë nuk është sjellë një vendim i prerë. Por për të respektuar mospëlqimin e vajzave të prof. Anton Çettës dhe pasi kemi hasur në padenjësinë sakramentale të tij, atëherë kemi sjellë vendim që të mos vendoset shtatorja e Anton Çettës”, ka deklaruar gjatë së enjtes sekretari i Ipeshkëvisë së Kosovës, Don Fatmir Koliqi.
Në inaugurim, skulptori Hoxha ka thënë se ky realizim është vetëm “gjysma”, duke shtuar se shpreson që të vendoset edhe shtatorja tjetër. / KultPlus.com
William Walker pak kohë më parë kishte komentuar deklaratat e presidentit serb Aleksandar Vuçiq, kur ky i fundit kishte thënë se ai [Walker] nuk punoi për CIA-n dhe nuk ishte pjesë e një komploti ndërkombëtar kundër Serbisë. Ai tha se Vuçiq flet të pavërteta lidhur me masakrën e Reçakut dhe se Kosova kurrë më nuk do të jetë pjesë e Serbisë, transmeton KultPlus.
Walker, në një intervistë për BBC në serbisht, kishte deklaruar se presidenti serb, Aleksandar Vuçiq ende e përmend atë me informacion të pasaktë, të cilin Vuçiq e di se nuk është e vërtetë, “sepse ai e di se çfarë ka ndodhur në Kosovë dhe Recçk”, dhe shton se kjo e irriton atë.
Ai e kujtonte presidentin serb, Aleksandar Vuçiq si ministër të Informacionit nga Partia Radikale Serbe, Vojislav Sheshelit në regjimin e Slobodan Milosheviqit.
“Kanë kaluar njëzet vjet, dhe mund të falim dhe të harrojmë gjërat e pasakta që ata thanë për mua – Unë nuk kam punuar për CIA, nuk kam qenë pjesë e një komploti ndërkombëtar kundër Serbisë.
“është hipokrite që dikush nga regjimi i Milosheviqit të përmend gjenocidin dhe spastrimin etnik, duke aluduar se shqiptarët e Kosovës mund të përsërisin 17 marsin [2004], veçanërisht kur nuk ka fakte prapa pretendimit, dhe në të njëjtën kohë pretendohet se mbrojnë marrëdhënie të mira me Prishtinën”, ishte shprehur tutje ai.
“Unë mendoj se Kosova nuk do të jetë më kurrë pjesë e Serbisë, qytetarët e Kosovës kanë përjetuar gjëra të vështira nën regjimin e Milosheviqit…”, kishte theksuar Walker. / KultPlus.com
