Rita Ora u fotografua duke hyrë në Aeroportin Ndërkombëtar të Sidneit të hënën ndërsa po përgatitet për karantinën 14-ditore, përpara se të marrë pjesë si vlerësuese në ‘The Voice Australia’.
Këngëtarja është lejuar të largohet nga Britania e Madhe pavarësisht bllokimit, të shkaktuar nga kriza pandemike, shkruan dailymail.
Ky udhëtim vjen pasi këngëtarja me prejardhje shqiptare u quajt ‘egoiste’ nga policia britanike, për mbajtjen e një feste të madhe në 30-vjetorin e lindjes së saj, duke thyer masat për mbrojtjen nga COVID-19.
Ndërkohë, Australia është një nga vendet që e ka menaxhuar më së miri pandeminë në të gjithë botën./ KultPlus.com
Lëvizjet artistike, ndjekja e ritmit, qëndrimi i duhur trupor zhvillohen nëpërmjet stërvitjeve të duhura për ata të cilët dëshirojnë të trasojnë rrugët e baletit. Pikërisht për t’ua mësuar këto të rinjve, Studio e Baletit “Angels” ka marrë një iniciativë të re, shkruan KultPlus.
E ndodhur qe 7 vite me seli në Lipjan, tanimë “Angels” do të hap dyert për balerinët e ri në Prishtinë, në Qendrën Tregtare Dardha.
Leksionet nga Sead Vuniqi dhe Vlora Prizreni do të bëjnë që artdashësit skenik të grup moshave 4 deri në 17 vjeç të shkëlqejnë nën lëvizjet e baletit.
Sead Vuniqi si pjesëtar i Baletit Kombëtar të Kosovës ka treguar për KultPlus për përbërjen dhe strukturën punuese të studios së baletit “Angels”.
Ai rrëfeu se si ideja e hapjes së një studioje të tillë ka lindur nga interesimi i prindërve, teksa “Angels” do ta ketë pikën edhe në Prishtinë për shkak të qasjes më të lehtë të balerinëve të rinj.
“Shumica e kurseve tona do të jetë e përbërë nga baleti klasik, neoklasik, modern dance dhe shumë të tjera”, sqaron balerini Vuniqi.
Mirëpo, studio e baletit “Angels” nuk do të kufizohet vetëm me balet.
“Në studio do të ketë edhe profesor të fushave të tjera si joga, pilatesi, zumba, salsa dhe shumë aktivitete të tjera. Besoj që do të kemi edhe disa profesionistë për hip hop”, shprehet Sead Veniqi.
Në anën tjetër, Veniqi tregon edhe për periudhën kohore që do të mbulohen aktivitetet artistike.
“Ne kemi planifikuar 2 herë në javë nga një orë për grupmoshat e vogla. Ndërkaq për grupmoshat e mëdha besoj që do të vazhdojmë nga 3 herë në javë”, përfundon bashkëthemeluesi i studio “Angels”.
Sipas Vuniqit, mungesa e një shkolle kombëtare të baletit e ka shtyerë atë ta merr iniciativën e themelimit të një studio të tillë, teksa synimet e tij për balerinët e rinj mbesin të larta.
“Ne do të jemi përherë afër fëmijëve dhe do t’i përgatisim profesionalisht për audicione të ndryshime. Një ndër qëllimet tona është edhe ndihma ndaj tyre për pranim në shkolla jashtë Kosovës ose edhe angazhimi i dikurshëm i tyre në trupën e Baletit të Kosovës”, planifikon Sead Vuniqi.
Përtej kësaj, Vuniqi dhe bashkëpunëtorja e tij kanë edhe objektiva tjera të vëna për studio “Angel”.
“Ne mendojmë që në fund të vitit të dalim me një open class, që i mundëson prindërit të shohin arritjet profesionale që do të arrijnë fëmijët gjatë vitit shkollor 2020/2021 në balet. Përveç kësaj ne do ta mbajmë edhe një shfaqje të baletit me fëmijët si dhe koncert të përbashkët me të gjitha lojërat tjera të vallëzimit”, përfundon pjesëtari i Baletit Kombëtar të Kosovës.
Të mërkurën e 10 shkurtit duke filluar nga ora 17:00 do të mbahet hapja solemne e lokacionit të ri të Studios së baletit “Angels”, në katin e dytë të qendrës tregtare “Dardha” në Prishtinë. / KultPlus.com
“Ajo punë ndodhte gjithmonë natën; nuk kishte grimë dyshimi që arrestimet kryheshin natën. Zgjimi i papritur dhe i dhunshëm nga gjumi, dora e ashpër që të tundte te supi, dritat që të verbonin sytë, rrethi i fytyrave të vrenjtura përqark shtratit. Në shumicën dërrmuese të rasteve nuk bëhej gjyq, nuk kishte njoftime arrestimesh. Njerëzit zhdukeshin gjithnjë gjatë natës…”
Në vitin 1984, qytetërimi është dëmtuar nga lufta, konflikti civil dhe revolucioni. Airstrip One, një provincë e Oqeanisë, është një nga tre super-shtetet totalitare që sundojnë botën. Në këtë vend imagjinar, pushtetin e ka “Partia” nën ideologjinë e një udhëheqësi misterioz, Big Brother. Partia ekzekuton çdo person që nuk është konformist me regjimin duke përdorur Policinë e Mendimit.
Koha është e trazuar dhe bota nuk gjen më ngushëllim: Nga “Down & Out in Paris and London” në vitin 1933, në “Fermën e Kafshëve” 1945, George Orwell pat përjetuar thellësisht një disharmoni të brendshme në raport me shoqërinë. Dallohej për një fëmijëri ndryshe nga ato të zakonshmet. Që fëmijë mbetej gjithmonë i hipnotizuar prej imagjinatës futuriste të shkrimtarit të famshëm britanik, Herbert George Wells. Por edhe pse pati një jetë të shkurtër, ai arriti të përmbushë ëndrrën e tij. ‘Njëmijë e nëntëqind e tetëdhjetë e katër’, është cilësuar si romani më i famshëm anglez i shekullit të 20-të, një libër zaitgaist, fryma e kohës, i cili shpërfaqi tërësisht vizionin distopik të Orwellit. Ai ishte thellësisht i rrënjosur si në moralin politik të autorit, ashtu edhe në kohën në të cilën ai jetonte, në vitet e pasluftës së dytë botërore.
Temat si, kërcënimi prej totalitarizmit, censura dhe manipulimi i gjuhës, vazhdojnë të ndezin ende sot botën me kërcënime profetike. Njerëzimi në romanin ‘1984’, gjendet në një konflikt të vazhdueshëm, që justifikon sundimin e qeverisë, e cila ka zhvilluar shkencën për të kontrolluar dhe shtypur individin. Bota e Orwell është ajo, ku jeta private e individit nuk ekziston. Njerëzit flasin gjuhën e gazetave. Winston Smith, një ish-gazetar i punësuar nga autoritetet shteterore, për të rishkruar artikujt e vjetër të gazetave, vendos të rebelohet i pashpresë, kundër shtypjes së “Partisë” dhe diktatorit sundues, Vëllait të Madh.
Revolta e Winstonit nxitet akoma dhe më shumë prej mikeshës së tij, Xhulia, një tjetër disidente, që përdor seksualitetin e saj të shfrenuar për të sfiduar represionin e “Partisë”. Kur marrëdhënia e shkurtër e Winstonit dhe Xhulias zbulohet nga Policia Sekrete, ata i nënshtrohen torturave të pamëshirshme të O’Brajanit në ‘Dhomën 101’. “Nëse doni një foto të së ardhmes”, thotë kjo figurë djallëzore, “përfytyroni një çizme ngjeshur në fytyrën e dikujt,… përjetësisht”. Ky epigraf i profecisë së veprës risjell fare shqip, kumtin mbi imazhin e së shkuarës dhe përfytyrimin e të ardhmes po të njëllojtë. Fabula e ‘1984’ është një gjë; idetë e saj janë krejt diçka tjetër.
Libri doli në botim 73 vjet me pare, vetëm pak muaj para se autori të mundej nga tuberkulozi. Në vitin 1989 libri ishte përkthyer në mbi 65 gjuhë të ndryshme duke shenjuar kështu numrin më të madh për ndonjë novel. Ndërkohë në Shqipëri vepra mbërriti vetëm pas rënies së komunizmit, në vitin 1991. Mbrojtës i lirisë së individit, Orwell luftoi kundër çdo forme shtypjeje. Sipas fjalëve të një kritiku britanik, Xhorxh Orwell, vlerësuar si “koshienca dimërore e brezit të tij”, u kthye në një lloj shenjtori laik, mishërimi i prozatorit tronditës, të frikshëm e të thellë në të gjithë raportin që ka individi me shtetin dhe në mënyrën sesi sillen regjimet autoritare ndaj individit.
Orwell në romanin “1984”, ka bërë parashikime brilante për atë që do të ndodhte, sidomos në vendet komuniste, duke u kthyer në një ogur paralajmërues edhe për dekada të tjera më pas. Kjo është dhe arsyeja që romani njeh një ribotim të kohëpaskohshëm./ KultPlus.com
Qielli i vendlindjes mbet larg pas shtatëdhjetë e shtatë bjeshkëve atje një copë e zemrës, syri i djathtë këtu malli që s’do të soset kurrë atje vatrat me unat e shuar, një rini e fikur këtu dhembja, lot i padukshëm, kënga e vrarë.
Oh sa gjatë u sollën rrotat E më dukej se silleshin në vend, s’mund t’i ndal Më këputen mijëra vrera, mijëra ylberë digjen s’mund t’i ndal. Tani qielli, tani syri i huaj, gjuha e huaj.
‘Ç’keni në këtë kuti?» thotë dora e huaj dhe don ta çelë zemrën e guacës çilet syri i blertë i nënës atje larg, larg kërkon buzëqeshjen time, don ta dëgjojë zërin tim:
“Një gursht dheu nga varri i nënës,” thashë ai nuk më kupton, kujton kam florid he perla (me çka mund të matet ky grusht i vendlindjes);
E hap kutinë, sytë ia verbon syri i bleruar i nënës: ‘Ç’është kjo marri?,” thotë. “Një grusht dheu nga varri I nënës,” them
Ai e hedh me tërim kutinë dhe e shkel me këmbë, derdhet dheu si gruri më i mirë, inxhi shkelen lulet e pambira të vendlindjes shkelen qytetet e thneglave të dashurisë, bari pranvera, shkelet zemra e nënës, ai gjakun s’e sheh i namatisur vetëm «marri» llomott mos, kujtim e kam, dielli që s’do ta puthë kurrë më mos ma shkel verën, kurrë më shiu s’do ta shuajë rreshkun aty i kam eshtrat e katragjyshërve, ylberat e dashurive të mia…
Shembem dhe e mbledh pluhurin, ai m’i shkel gishtërinjtë Ai qesh, qesh dhe tundet e shkundet «marri!» Në asfaltin e huaj, pluhuri i varit të nënës… / KultPlus.com
E ndërtuar në vitet 50-ta, Kino ‘Lumbardhi’ që dikur njihej me emrin “Bistrica”, solli artin kinematografik në Prizren, përveç filmave, kinemaja po u ofron qytetarëve aktivitete kulturore nga më të ndryshmet dhe hapësirë publike për shfrytëzim ditor. Kurse sot Kino ‘Lumardhi’ feston 69 -të vjetorin e themelimit dhe funksionimit të saj, shkruan KultPlus.
Në vendin e përvetësuar përgjatë lumit Bistrica, Ndërmarrja Sociale dhe Kinemaja “Bistrica” u hap në 1 Shkurt 1952 për një turmë prej 700 qytetarësh. E ndërtuar sipas projektit të arkitektit Jak Mazreku, pjesë e ekipit themelues ishte projeksionisti i parë i Prizrenit, Shefki Gështenja, i cili ishte përgjegjës për shfaqjen në kinematë e para të Prizrenit para Luftës së Dytë Botërore. Epoka ishte e famshme për shfaqjen e filmave kryesisht për luftën antifashiste dhe perëndimore.
Kino Bahçe: Kinemaja e parë e hapur e Prizrenit – 1960
Në më pak se një dekadë, Kino Bistrica zgjeroi hapësirën e saj duke ndërtuar një Kinema Kopshti “Kino Bahçe” dhe zhvendosi dyert e saj nga rruga kryesore në hyrjen anësore përmes kopshtit. Kapaciteti total i dy sallave arriti në 1200 vende. Lumbardhi u bë një nga tre kinematë në Ballkan me ekranet e brendshme dhe të jashtme.
Vitet e Arta – 1960-1985
Për më shumë se tre dekada, Kinema Lumbardhi ishte qendra e jetës shoqërore dhe kulturore të qytetit. Nga artet marciale në perëndimore, filma indiane në filma spageti-perëndimor, Jugosllavi në filma të tjerë të Hollivudit. Së bashku me kinemanë e punëtorëve “Kino Radnik”, institucioni shiti mbi 500,000 bileta në vit.
Lumbardhi – një vend i festivaleve – 1986
Edicioni i parë i “Zambaku i Prizrenit” u mbajt në Kino Bahçe. Jo vetëm një vend kinemaje dhe koncerti, Lumbardhi u bë një pikë qendrore për festivalet e qytetit. Me rritjen e shikimit të televizionit në kafene, shfaqjen e klubeve video, VHS dhe rënien e bashkëpunimit politik në vend, kinemaja përjetoi një rënie serioze dhe të pashmangshme të pranimeve.
Prizreni – një qytet pa kinema – 1999
Pas një dekade të rënies së cilësisë së programit, frekuentimit dhe mirëmbajtjes së ndërtesave, kinemaja pushoi aktivitetin e saj tre ditë para se të fillonin bombardimet e marsit. Vendi dhe menaxhmenti nuk mund të funksiononin, megjithë përpjekjet e kolektivave të punëtorëve. Pronësia e saj më vonë iu kalua Agjencisë Kosovare të Privatizimit dhe në Prizren pushoi së ekzistuari ndonjë kinema.
DokuFest bën thirrje për ringjalljen e Lumbardhit – 2002
Kërkesa nga qytetarët për ringjalljen e kinemasë merr formë në edicionin e parë të festivalit të filmit DokuFest, mbajtur midis 9-11 shtator 2002. Festivali u hap me “10 Minuta” nga Ahmet Imamovic. DokuFest do të luajë një rol kryesor në kthimin e Lumbardhit.
Qytetarët ndalojnë prishjen e Lumbardhit – 2007
Kryetari i Komunës së Prizrenit shpall vendimin për prishjen e kinemasë për ndërtimin e një parkingu të ri të qytetit. Nisma për Mbrojtjen e Kinemasë Lumbardhi u shfaq gjatë edicionit të 6-të të DokuFest, ndërsa aktivistët e shoqërisë civile në qytet mblodhën gjithsej 8,000 nënshkrime që protestonin ndaj vendimit. Kinemaja arriti të mbijetojë.
Në mes viteve 2007 – 2014
Kinemaja mbeti pa menaxhim, e përdorur si një klub informal pensionistësh, një strehë dhe një hapësirë e përdorur në mënyrë sporadike për DokuFest dhe festime të tjera. Midis 2012-2014 u përdor si një kafene dhe një hapësirë shoqërore nën emrin “Shoqëria Kulturo-Artistike”, duke formuar një lidhje midis një brezi të ri dhe kinemasë.
Nisma mbron Kinemanë Lumbardhi – 2014 – 2015
Agjencia Kosovare e Privatizimit vendosi të shesë S.E. Kino Bistrica dhe pasuritë e saj në korrik 2014. Protesta në hapjen e edicionit të 13-të të DokuFest ringjalli Nismën për Mbrojtjen e Kinemasë Lumbardhi. 58 organizata jofitimprurëse të drejtuara nga DokuFest dhe EC Ma Ndryshe u mblodhën për të kundërshtuar privatizimin dhe bënë thirrje për ringjalljen e kinemasë. Në janar 2015, pas fushatës, Kinema Lumbardhi u hoq nga lista e privatizimit dhe u konsiderua një vend i trashëgimisë kulturore.
Lumbardhi përsëri për publikun – 2018
Ekipi pas nismës themeloi Fondacionin Lumbardhi për të vazhduar angazhimin e tyre për ringjalljen e plotë të institucionit. Shumë organizata nënshkruese dhe komuniteti lokal u bënë pjesë e procesit duke mbështetur infrastrukturën, zhvillimin organizativ, programimin dhe përpjekjet e avokimit. Kinemaja u bë një vend takimi për grupe të ndryshme, duke pritur mbi 300 aktivitete nga më shumë se 70 organizata dhe institucione, dhe duke rimarrë vlerën e saj publike./ KultPlus.com
Presidenti Ilir Meta ka pritur sot në një takim përfaqësi të shoqatës “Antipatrea”, me një kontribut të madh për përfshirjen e Beratit në UNESCO.
Meta shprehet së në takim, përfaqësuesit e shoqatës “Antipatrea”, më njohën me shqetësimet e drejta se, ky qytet me potencial të jashtëzakonshëm për zhvillimin e turizmit dhe ekonomisë, po dëmtohet nga papërgjegjshmëria, korrupsioni dhe projektet e nxituara urbane, të pakonsultuara me komunitetin dhe që e kanë detyruar këtë shoqatë të nderuar, t’i drejtohet UNESCO-s.
“Nga drejtuesi i “Antipatrea”-s, arkitekti i njohur beratas, Pavllo Shkarpa m’u ngrit shqetësimi mbi masakrën urbane, që po ndodh në Berat, me dëmtimin e shumë lagjeve karakteristike të qytetit. Tepër i vlefshëm edhe propozimi i tij për ndërtimin e një Pallati Sporti, për të rinjtë e rejat e këtij qyteti, që nuk kanë ende sot një qendër ku të ushtrojnë pasionet e tyre. Ndërsa inxhinieri i mirënjohur Xhevahir Ngjeqari, më bëri prezent faktin e mosmarrjes në konsideratë nga Qeveria dhe pushteti vendor të sistemimit të lumit Osum, mbështetur mbi vlerësimet e akademikëve më të shquar të vendit, si dhe të mungesës së investimeve për shumë projekte rrugore, me rëndësi strategjike. I mbajta shënim të gjitha shqetësimet dhe sugjerimet e të pranishmëve, si dhe i garantova se jo vetëm ata, por i gjithë komuniteti i dashur i Beratit, do të më ketë në krah, për mbrojtjen dhe promovimin e vlerave më të mira të këtij qyteti”, shprehet Meta.
Po ashtu, Meta tha se do të bëj çdo përpjekje, që në bashkëpunim me komunitetin dhe UNESCO-n, t’i japim me shumë dashuri Beratit shkëlqimin e merituar, për të moslejuar shpopullimin e tij dhe për t’i dhënë impulse të reja zhvillimi, si një qendër me potencial të jashtëzakonshëm për ekonominë dhe turizmin.
“Nga Mangalemi e Gorica dhe deri lart në kala, Berati i një mbi një dritareve, simbolizon një qendër të jashtëzakonshme të qytetërimit dhe civilizimit tonë, me një trashëgimi të pasur historike e kulturore, që duhet mbrojtur dhe promovuar më së miri”, shprehet ai./atsh/ KultPlus.com
Letërsia shemb muret, mbi të gjitha në burg. Nisur nga kjo Agjencia Kombëtare e Diasporës dhe Qendra e Botimeve për Diasporën, me mbështetjen e ministrit të Shtetit për Diasporën kanë ndërmarrë nismën “Dhuro libra”, për shtetasit shqiptarë që vuajnë heqjen e lirisë jashtë vendit.
Librat e dhuruar do të shërbejnë për krijimin e një fondi me libra shqiptarë në institucionet e vuajtjes së dënimit në Greqi dhe Itali, pasi burgu nuk është vetëm një vend për vuajtjen e dënimit por mund të jetë edhe letërsi, studim, rritje e njohjeve kulturore dhe ndërveprim.
Aktualisht janë grumbulluar 6 mijë kopje librash artistik të cilët do të shpërndahen në këto qendra në datën 21 shkurt, Ditën Ndërkombëtare të Gjuhës Amtare, për ti dhënë mundësinë qindra shtetasve shqiptarë që vuajnë heqjen e lirisë të lexojnë në gjuhën shqipe.
Nëse dëshironi të bëheni pjesë e kësaj nisme dhe të dhuroni libra mund të kontaktoni në adresën [email protected]
Mund të dhuroni libra artistikë, tematik etj. Nuk ka asnjë limit për numrin e librave të dhuruar. /dp/ KultPlus.com
Një pjesë e murit jugperëndimor i Kalasë së Prizrenit është shembur si pasojë e lagështisë.
Këtë konstatim preliminar e kanë dhënë arkeologët duke u bazuar edhe në dëmtimet që i ishin bërë këtij muri për rregullimin e rezervuarit të ujit që gjendet aty.
Shembja është parë në mëngjesin e sotëm./ KultPlus.com
Është hapur thirrja për aplikim për bursën letrare “Shkrimtari i Qytetit Graz”, shkruan KultPlus.
Kjo bursë mundëson ofrimin e një apartamenti pa pagesë në Cerrini-Schloessl, zona Schlossberg, nga 1 shtatori i vitit të dhënies së bursës, deri më 31 gusht të vitit pasardhës dhe një pagesë mujore prej 1.300 eurosh.
Qëllimi i bursës letrare “Shkrimtari i Qytetit Graz”, është të promovojmë shkrimtarë të cilët shfaqin aftësi inovative dhe analizë të çështjeve aktuale, kanë cilësi në aspektin estetik dhe gjuhësor, vërtetësi dhe pavarësi artistike.
Ndër kërkesat bazë që duhet t’i kenë aplikantët përfshin njohjen e gjuhës gjermane, të paktën një botim letrar të pavarur (jo botim privat), pesë tekste të botuara në revista ose antologji ose dy drama të transmetuara në radio ose të botuara apo një shfaqje skenike e shfaqur në teatër ose e botuar.
Afati për dorëzimin e dokumenteve do të publikohet në faqen e internetit të qytetit, jo më vonë se data 15 janar e vitit të dhënies së bursës.
KultPlus ju sjell sonte rrëfimin e të mbijetuarës së Holokaustit Johanna Jutta Neumann, e cila ndërroi jetë mbrëmjen e 26 Prillit 2017 në moshën 86 vjeç.
Kjo intervistë është realizuar nga Deutsche Welle në vitin 2004.
DW: Në një kafe të Hamburgut Johanna Jutta Neumann shfleton faqe nga libri i saj ,“Via Albania“ botuar fillimisht në gjuhën angleze dhe tashmë edhe në gjuhën gjermane.
Johanna Neuman, me origjinë hebre ka lindur këtu në Hamburg. Këtu ka filluar edhe shkollën… klasën e dytë nuk mundi ta mbaronte. Në shkurt 1938, prindërve të saj, për t`i shpëtuar terrorit nazist, iu desh të largoheshin nga Gjermania.
Ata zgjodhen Shqipërinë si vend kalimi.
Për mua ishte shume e rëndësishme, thotë zonja Neumann që të botoja këtë libër….
Johanna Neumann: …sepse doja që femijet dhe nipërit e atyre që na ndihmuan në Shqipëri ta dijnë se prindërit dhe gjyshërit e tyre kanë qenë njerëz shumë të mirë.
DW: Pse zgjodhen prinderit e saj Shqiperine si vend shpetimi?
Johanna Neumann: Pas natës së Kristaltë kur në Gjermani u dogjën sinagogat jeta u bë e vështirë për hebrenjet.
Prindërit e Johanna Neumanit kishin njohur më parë atasheun e Mbretërisë shqiptare në Berlin. Ai u pati ofruar një vizë për Shqipëri.
Johanna Neumann: Ai donte të martohej dhe kishte nevojë për lekë. Kështu morri hua nga Familja Neumann dhe disa miq të tjerë. Më vonë kur familja Neuman përfundoi në Durrës, prindërit e tij e kthyen huanë.
DW: Kështu me një vizë shqiptare dhe asnjë kontakt ose informacion mbi Shqipërinë, familja Neumann u nis nga Hamburgu për në Mynih, Bolonjë, Bari dhe përfundoi në Durrës.
Johanna Neumann: Kur shkuam në Durrës nuk e dinim cfarë na priste.
Ata nuk e dinin që atje ndodheshin 60 hebrenje të Austrisë ose edhe nga Jugosllavia. Dy ndërtesa në Durrës ishin mbushur ndërkohe me hebrenjë. Hebrenjët të tjerë kishin marre me qera vilat e Durrësit.
DW: Familja Neumann shkoi në Shqipëri përkohësish për të marrë një vizë për në Amerikë dhe për të emigruar përfundimisht atje. Por disa javë më vonë Italia pushtoi Shqipërinë dhe familjes Neumann iu desh të qëndronte deri në fund të luftës në Shqipëri.
Johanna Neumann: Gjatë gjithë periudhës së luftës na u desh të qëndronim në Shqiperi. Por për fatin tonë sepse falë shqiptarëve ne mundëm të shpëtonin. Ky është thelbi i gjithë historisë- shqiptarët ishin fantastike. Në asnjë vend tjetër të Europës, përvec Shqipërisë nuk pati pas lufte më shume hebrenjëve se para lufte.
Johanna Neumann: Kur gjermanët u futën në Jugoslavi shqiptarët hapën kufijtë dhe thanë kush mund të vijë le të vijë. Kjo nuk është fantazi femije. Kruja, ju e dini kush ishte Kruja, shkoi tek Jakomoni dhe i tha „ne do i fshehim të gjithë hebrenjet e Jugosllavisë, do u japim emra shqiptare dhe do i shpërndajmë nëpër Shqipëri. Gjermanët i dinin shume mire emrat e atyre që e kishin kaluar kufirin për tu futur në Shqipëri dhe kërkuan që brenda 48 oreve hebrenjet të largoheshin nga Shqipëria. Brenda 48 orëve Kruja i fshehu hebrenjet nëpër Shqipëri. Disa hebrenje u fshehën në spitalin e Prishtinës, dhe Kruja tha, oh, ata janë të infektuar me tifos dhe gjermanët nuk u futën brenda. Të gjithë këta njerëz u shpëtuan.
DW: E vërshtirë u bë jeta për hebrenjet kur Shqipëri u pushtua nga gjermanët. Familja Neumann u detyrua të largohej nga Durrësi për në Berat, dhe Lushnjë. Kur i jati u detyrua të fshihej tek një fshatar në Kruje, Johanna me të ëmën jetuan tek familja e inxhinjer Pilkut një shqiptar i martuar me grua germane. Gjermania, Lisalote i prezantonte hebrenjet e fshehur në shtëpi sikur të ishin pjesë e familjes së saj që kishin ardhur ta vizitonin nga Gjermania. Për shqiptarët vetë, ndihma që i është dhënë hebrenjeve gjatë luftës së dytë botërore ka qenë nje vepër krejt normale, asgjë e jashtëzakonshme. Por nga përvoja që u është dashur të kalojne hebrenjet në vende të ndryshme edhe të Ballkanit.
Johanna Neumann: Është një gjë e jashtëzakonshme, sepse ishte shumë e rrezikshme. Që shqiptarët donin të ndihmonin, këtë e kuptoj, por ata e dinin sa e rrezikshme ishte ajo që bënin. Kjo është shumë e rëndësishme. Ata e dinin se nëse merrej vesh se ata ndihmonin ose fshihnin hebrenje, rrezikohej vetë jeta e tyre. Interesante është se njerëzit nuk ishin kush e di sa të studiuar…Ai fshatari ku ne jetonim kishte disa pula dhe nje lope, pak toke… por ai nuk do na kish tradhetuar kurre për asnjë gjë…/dw/ KultPlus.com
Shqipëria përbën gurin e themelit për hegjemonizimin e Gadishullit të Ballkanit dhe pasja e një ndikimi vendimtar mbi këtë komb të lashtë është e barabartë me hipotekimin e të ashtuquajturit “brezi e shqiponjave” – trekëndëshin Tiranë-Prishtinë-Shkup – një brez për një nisje shumëdrejtimshe, i aftë për të projektuar lojtarin simultan të radhës në Greqi, Bullgari, Serbi, Bosnje dhe Adriatik, shkruan Emanuel Pietrobon për faqen e njohur insideover.com.
”Shqipëria është gjithashtu një ekonomi e lulëzuar dhe në zhvillim të shpejtë, një vend i hapur për investime të huaja, por gjithashtu është dhe, mbi të gjitha pret të bashkohet me Bashkimin Europian, anëtare e Aleancës Atlantike. Gjermania, për shkak të rolit të saj si fuqia udhëheqëse e Europës dhe atyre që thamë më lart, po vë bast të madh për të ardhmen e zemrës së brezit të shqiponjës.
Roma pas, Berlini para
Italia vazhdon të jetë tregu i parë referues i Shqipërisë për sa i përket import-eksporteve, por pozicioni i dominimit tregtar, rezultat i afërsisë gjeografike dhe së kaluarës historike, po ndryshon me kalimin e kohës në favor të një situate më të larmishme duke reflektuar shfaqjen e polariteteve dhe ekuilibrave midis Ballkanit dhe Adriatikut.
Shifrat flasin vetë: tregtia mes dy vendeve ka qenë në rënie të vazhdueshme që nga viti 2017, ndërsa ekspozimi i Turqisë dhe Kinës është rritur vazhdimisht, pa intervale, pauza ose ngadalësime, që nga viti 2005. Midis 2018 dhe 2019, ndërsa importet nga Italia regjistruan një rënie prej 6.3%, ato nga Ankaraja dhe Pekini u rritën përkatësisht me 14% dhe 11%. Nëse trendi do të vazhdojë të jetë kështu, atëherë nga mesi i viteve 2020 Italia mund të humbasë titullin e partneres së parë tregtare të Shqipërisë.
Gjermania po luan një rol kryesor në këtë proces erozioni: ajo hyri në renditjen e pesë partnereve kryesore tregtare të Shqipërisë në 2015, duke zënë pozicionin e katërt dhe, që nga ajo kohë, ka treguar gatishmërinë e saj për të mbrojtur me këmbëngulje këtë status dominimi. Vitin e kaluar, pika e kthesës: rritja e jashtëzakonshme e eksporteve të produkteve shqiptare në tregun gjerman, + 12.8% krahasuar me 2019; rritja më e madhe ndonjëherë midis të gjithë partnerëve tregtarë të Tiranës – përshpejton ngjitjen e pashmangshme të Berlinit nga vendi i katërt në të tretin.
Investimet
Përveç këmbimit tregtar, Gjermania po përdor investime dhe diplomaci kulturore për të rritur peshën e saj brenda skenës shqiptare. Për nga rëndësia, Berlini është investitori i njëmbëdhjetë i drejtpërdrejtë në Shqipëri, ku ka një prani veçanërisht të fortë në energji, infrastrukturë dhe turizëm; tre sektorë të cilët më 27 janar ishin objekt i një serie marrëveshjesh.
Në fakt, në fund të muajit, midis ambasadorit gjerman në vend, Peter Zingraf dhe ministres së energjisë dhe infrastrukturës së Shqipërisë, Belinda Balluku, u firmosën tre dokumente të rëndësishme në fushat e energjisë – restaurimi i hidrocentralit të Fierzës, më i madhi në vend, nga specialistët gjermanë, investimet – disbursimi gjerman i 50 milionë eurove gjatë katër viteve për të promovuar zhvillimin e integruar rajonal dhe turizmin përmes forcimit të rrjetit infrastrukturor – dhe mjedisin – ose mbështetje në “menaxhimin e qëndrueshëm të mbeturinave”.
Gjermanishtja flitet gjithnjë e më shumë në Tiranë
Më në fund, ekziston kultura, një sferë në të cilën Gjermania po përqendrohet shumë. Falë lëvizjes së migrimit nga Tirana në Berlin, duke filluar nga viti 2018 universitetet gjermane njohin zyrtarisht kualifikimet e sistemit të arsimit të lartë shqiptar dhe lëvizja e studentëve është rritur përmes programeve të shkëmbimit.
Tema lidhet me promovimin e gjuhës gjermane, një lëndë zyrtare e mësuar në gjashtë shkolla që marrin pjesë në iniciativën ”Partnerët për të Ardhmen” dhe një objekt me interes në rritje nga ana e të rinjve shqiptarë. Për të dhënë një ide për madhësinë e fenomenit, mendoni se Instituti ”Goethe” i Tiranës në vitin 2016 duhej të transferonte aktivitetet e tij në një ndërtesë më të madhe për të përballuar në mënyrë adekuate një kërkesë shpërthyese: 4 000 studentë të regjistruar në atë kohë, duke rritur 22% krahasuar me vitin e kaluar.
Ballafaqimi me faktorin gjuhësor me kujdesin e duhur është thelbësor: sferat e ndikimit ruhen gjithashtu përmes punëve të kushtëzimit dhe ngjitjes kulturore dhe interesi dhe magjepsja e një populli ndaj një gjuhe janë tregues i gjendjes shëndetësore të një lidhjeje midis kombeve. Situata aktuale, përsëri, duhet të shqetësojë Romën: ndërsa gjuhë të tilla si anglishtja, gjermanishtja dhe turqishtja po fitojnë besueshmëri dhe popullaritet, në vitet e fundit ka pasur protesta studentore kundër imponimit të mësimit të detyrueshëm të italishtes.
Rëndësia e Shqipërisë
Shqipëria përbën gurin e themelit për hegjemonizimin e Gadishullit të Ballkanit dhe pasja e një ndikimi vendimtar mbi këtë komb të lashtë është e barabartë me hipotekimin e të ashtuquajturit “brezi e shqiponjave” – trekëndëshin Tiranë-Prishtinë-Shkup – një brez për një nisje shumëdrejtimëshe, i aftë për të projektuar lojtarin simultan të radhës në Greqi, Bullgari, Serbi, Bosnje dhe Adriatik.
Kush kontrollon brezin e shqiponjave rrit dhjetëfish shanset për të qenë në gjendje të ndërtojë një pozicion hegjemonik në Ballkan, i cili, nga ana tjetër, duke qenë thembra historike e Akilit e Europës, është thelbësore për të kushtëzuar dinamikën politike të Kontinentit të Vjetër. Është për shkak të kësaj arsyeje, shpesh të keqkuptuar dhe / ose të lënë pas dore në botën e analizave gjeopolitike, që fuqitë e mëdha rajonale dhe ekstrarajonale janë interesuar për fatin e Tiranës dhe të motrës së tyre, Prishtinës, që nga fundi i Luftës së Ftohtë duke përfituar nga ngjarjet në Jugosllavi dhe humbja e fuqisë dhe ndikimit të garantuesit historik, Italisë.
Turqia dhe SHBA janë lojtarët të cilët kanë qenë në gjendje të përfitojnë më së shumti nga dinamika e pasluftës, e para në kontekstin e zgjerimit neo-Osman në Ballkan dhe e dyta në kontekstin e zgjerimit të Aleancës Atlantike dhe kufizimit të Serbisë (dmth Rusisë), por edhe një numër vendesh po kërkojnë kontrollin e zemrës së brezit të shqiponjës: Kina, Izraeli, Irani, petromonarkitë e Gjirit, Franca, Gjermania dhe Vatikani.
Shqiptarët nuk duket se po flasin më italisht, gjithashtu dhe mbi të gjitha për shkak të zgjedhjeve të gabuara, neglizhencës dhe mungesës së parashikimit nga ana e klasës sunduese të Italisë; çështja është, megjithatë, se largimi i Tiranës është i barabartë me humbjen e një vendi të çmuar në Adriatik dhe në Ballkanin Perëndimor. Roma është paralajmëruar./atsh/ KultPlus.com
Teksa njohja reciproke e Kosovës dhe Izraelit u zyrtarizua sot, kur kthehemi në retrospektivë shohim se këta dy popuj përherë kanë pasur marrëdhënie të mira, shkruan KultPlus.
Mikpritja e shqiptarëve u dëshmua gjatë kohëve të vështira për popullin izraelit, gjegjësisht përgjatë periudhës kohore që ndryshoi historinë botërore, Holokatusin ndaj hebrenjve.
Gjatëviteve 1933-1944, shqiptarët hapën dyert e shtëpive të tyre, duke i dhuruar strehim e ushqim hebrenjve, teksa 3280 nga ta kanë shpëtuar nga holoakusti falë zemërgjerësisë shqiptare.
Tërë popullata shqiptare, pavarësisht nga besimet fetare veproi si një kulturë e bashkuar duke e kundërshtuar Holokaustin dhe shpëtuar tërë hebrenjtë ku ajo arrinte.
Madje, këtë e dëshmon fakti që as një hebre nuk ekziston si i humbur për shkak të Holokaustit në Shqipëri. Njëkohësisht, ishin 14 hebrenj që ranë dëshmorë si pjesëtarë të njësive luftarake kundra-fashiste shqiptare ose u vranë nën zjarrin e luftës. Shqipëria ishte një arkë shpëtimi për hebrenjtë e përndjekur.
Dëshmitë për hapjen e dyerve të shqiptarëve ndaj popullit mik, izraelit qëndrojnë në qytetet e fshatrat e Mitrovicës, Prishtinës, Gjilanit, Deçanit, Pejës, Gjakovës, Shkodrës, Krujës, Tiranës, Beratit, Kavajës, Durrësit, Elbasanit, Librazhdit, Korçës, Dibrës, Burrelit, Fierit, Lushnjës, Vlorës, Delvinës, Përmetit, Gjinokastrës, etj.
Sipas regjistrimit të popullatës në vitin 1931, Shqipëria qendrore kishte 204 hebrenj. Sipas dokumenteve, rajoni i Kosovës kishte 409 hebrenj vendas deri në pushtimin e ish-Jugosllavisë në prill 1941. / KultPlus.com
141 vite më parë ka vdekur patrioti dhe ideologu i Rilindjes Kombëtare, Zef Jubani.
Si i lindur në Shkodër, Jubani ka qenë nëpunës, ekonomist, folklorist, shkrimtar e ideolog i Rilindjes Kombëtare.
Ai është i njohur për botimin e një Koleksioni të Këngëve Folklorike Shqipe dhe Rapsodive në dialektin geg. Jubani mbrojti krijimin e një alfabeti unik të gjuhës shqipe.
Në shkurt të 1868 i kushton një poezi Elena Gjikës, me titullin “Princesha prej fisit të Zotnive të Shqipnisë – Kangë lavdit për të nderueshmen Zojë e dijetare në shkrim Dora d’Istria”, ku autori nënshkruan Sepi Ndokë Illija-Jubani.
Përmend sesi princesha, me punë e art ishte përpjekur të ndriçonte Shqipërinë, duke ndihmuar shqiptarë e arbëreshë.
Nëna e tij ishte nga Malta, kështu që midis 1830 dhe 1838 ai studioi atje ndërsa jetonte me xhaxhain e tij. Pas kthimit në Shkodër ai punoi që nga viti 1848 si sekretar në konsullin francez të qytetit dhe gjithashtu u bë asistent i zv/konsullit të Mbretërisë së Bashkuar në 1853.
Jubani kaloi një pjesë të konsiderueshme të jetës së tij në Trieste, Venecia dhe Mali i Zi modern. Ndërroi jetë më 1 shkurt 1880. /dp/ KultPlus.com
Ka ndërruar jetë në moshën 57 vjeçare shkrimtari i “Simpsons”, Marc Wilmore.
Këtë e bëri të ditur vëllai i tij Larry Wilmore me anë të një publikimi në rrjetet sociale, transmeton KultPlus.
“Vëllai im i dashur ka ndërruar jetë mbrëmë pasojë e koronvairusit. Ai ishte engjëlli më i mirë, më i ëmbli dhe njeriu më qesharak që kam njohur. Të dua vëllai im i vogël”, ishte mbishkrimi i imazhit.
My sweet sweet brother, Marc Edward Wilmore, passed away last night while battling COVID and other conditions that have had him in pain for many years. My brother was the kindest, gentlest, funniest, lion of an angel I’ve ever known. I love you little brother. pic.twitter.com/Zhcg1U4Evr
Shkeljet e rregullave të Koronavirusit nga këngëtarja Rita Ora nuk kanë shkaktuar ndonjë problem midis saj dhe të dashurit Romain Gavras, ka pretenduar një burim i brendshëm
I dashuri i Rita Orës, Romain Gavras po e mbështet këngëtaren pasi ajo theu rregullat e rrepta anti-COVID, pavarësisht se ata ishin mbi 9,000 milje larg.
Interpretuesja e shumë hiteve u kritikua për organizimin e festës së saj ilegale për ditëlindjen e saj të 30-të në restorantin londinez ‘Casa Cruz’ gjatë periudhës së izolimit në nëntor.
Pas daljes në dritë të shkeljes së rregullave, Rita, e cila është aktualisht në Australi si anëtare e jurisë në spektaklin “The Voice” – kërkoi falje publikisht dhe ofroi të paguante një gjobë prej 10,000 funtesh për skandalin.
Është e kuptueshme që dyshja aktualisht janë duke u qëndruar mijëra milje larg për shkak të orarit të punës së Ritës e cila është detyruar të udhëtojë në Australi për angazhimet e saj të reja në “The Voice”.
Për shkak të rregullave aktuale të izolimit në Mbretërinë e Bashkuar, Romain nuk ishte në gjendje të takohej me interpretuesen e hitit “I Will Never Let You Down”, pasi udhëtimet në këtë kohë lejohen vetëm për qëllime pune.
Në fund të vitit 2020, Rita bëri bujë kur hodhi poshtë rregullat e izolimit për të organizuar një festë për të shënuar ditëlindjen e saj.
Pasi u shfaqën fotografi nga bastisja e saj, fansat e furishëm në rrjetet sociale e kritikuan Ritën deri sa ajo kërkoi falje.
Rita shkroi në atë kohë në Instagram Story: “Përshëndetje të gjithëve, unë organizova një mbledhje të vogël me disa miq për të festuar 30 vjetorin e lindjes”.
“Ishte një nxitje e momentit kur vendimi u mor me pikëpamjen e gabuar se ne po dilnim nga izolimi dhe kjo do të ishte në rregull … Më vjen keq për shkeljen e rregullave dhe nga ana tjetër e kuptoj që kjo i vë njerëzit në rrezik”, shkroi shqiptarja.
“Ky ishte një gabim serioz dhe i pafalshëm i gjykimit. Duke pasur parasysh kufizimet, unë e kuptoj se sa të papërgjegjshme ishin këto veprime dhe unë marr përgjegjësinë e plotë”, theksoi 30-vjeçarja./gazetaexpress/ KultPlus.com
Fotografitë e bëra më 1989 dhe 2020 nga një baba dhe një bir zbulojnë se si Vatnajökull, një nga akullnajat më të mëdha të Evropës, është tkurrur me rreth 150 milje katrorë (400 kilometra katrorë) për shkak të ndryshimit të klimës.
Dr. Kieran Baxter nga Universiteti i Dundee ndoqi gjurmët e babait të tij në Islandë për më shumë se 30 vjet për të rikrijuar fotot e akullnajës Vatnajökull, shkruan “DailyMail”.
Vatnajökulli është një nga akullnajat më të mëdha në Evropë, me 2,973 milje katrorë (7.700 kilometra katrorë), duke mbuluar rreth tetë për qind të tokës së Islandës në juglindjen e saj.
Fotografitë tregojnë tërheqjen e pesë akullnajave në dalje të Vatnajökull – Fláajökull, Heinabergsjökull, Hoffellsjokull, Hólarjökull dhe Skaftafellsjökull.
Këto imazhe të reja para dhe pas zbulojnë “një brez të ndryshimit dramatik” në akullnajat e Islandës dhe nxjerrin në pah ndikimin e ndryshimit të klimës në disa prej peizazheve më të brishta dhe të bukura të planetit.
Megjithëse Vatnajökulli mbulon një sipërfaqe prej 2.973 milje katrorë, ky vlerësim është ulur mesatarisht me rreth 66 metra (20 metra) në 30 vjetët e fundit.
Në tri dekadat që kanë kaluar që nga viti 1989, Vatnajökulli ka humbur diku midis 150 dhe 200 kilometra kubë akull.
Zona e saj është zvogëluar gjithashtu me më shumë se 400 kilometra në katrorë, sipas Zyrës Meteorologjike Islandeze, e cila është pak më shumë se madhësia e Ishullit të Peshës (380 kilometra katrorë).
Shumë “feçkë” të akullnajave në çdo moment të caktuar janë tërhequr me më shumë se një kilometër në këtë periudhë kohore.
Për ta kapur këtë, çifti punoi së bashku për të kopjuar imazhet origjinale, të marra nga Colini në një festë familjare, më 1989, nga të njëjtat pika.
Vatnajökulli po hollohet me shpejtësi për shkak të rritjes së temperaturave globale dhe mund të zhduket plotësisht për 200 vjet.
Përgjigjja e akullnajave ndaj ndryshimit të klimës varet nga madhësia dhe forma e tyre, por shumica e tyre reagojnë ndaj një ndryshimi në ekuilibrin e masës brenda disa vjetësh, duke rregulluar pozicionin e “feçkës” së tyre.
Akullnaja do të vazhdojë të tërhiqet ose avancojë për shumë vjet ose dekada përpara se të përshtatet plotësisht me një ndryshim të klimës.
“Rishikimi i fotove të mia të Islandës në 1989 sigurisht solli shumë kujtime të mira të të qenët atje për herë të parë me fëmijët tanë shumë të vegjël”, tha Colini.
Kieran, i cili është i vendosur në Dudeee’s Duncan i Jordanstone College of Art & Design, e ka vendosur veten si një ekspert kryesor në komunikimin vizual të tërheqjes akullnajore në të gjithë Evropën.
Në vitin 2019, ai publikoi fotografi ajrore dramatike që tregojnë zhdukjen e disa prej akullnajave më të mëdha të Islandës, duke punuar së bashku me Universitetin e Islandës dhe Anketën kombëtare të tokës të Islandës.
Me një ekip studiuesish të Dundee, ai përdori teknologji revolucionare të hartës 3D për të krahasuar grupin e akullnajave të daljes në anën jugore të Vatnajökull./ KultPlus.com
Arsyet pse fëmijët e sotëm janë të mërzitur, arrogantë dhe të paduruar?
1. Teknologjia
Teknologjia po përdoret sot si “dado pa pagesë” por në fakt pagesa është dëmtimi i sistemit nervor të fëmijëve. Teknologjia ofron një sistem stimujsh të fuqishëm dhe kjo bën që ambientet e tjera të jetës reale me më pak stimuj të jenë të mërzitshme dhe sfiduese për durimin dhe vëmendjen e fëmijëve.
2. Fëmijët marrin atë që duan në moment
Prindërit plotësojnë menjëherë dëshirat e fëmijëve sot duke krijuar kështu fëmijë te lumtur për momentin, por të mjerë në periudhë afatgjatë. Një fëmijë qe nuk ushtrohet të shtyjë marrjen e kënaqësisë është një fëmijë që nuk mëson si të duroje dhe të funksionojë nën stres.
3. Fëmijët e sotëm janë shefa
Fëmijët e sotëm u tregojnë prindërve si të prindërojnë dhe kjo është e gabuar se nëse e lemë në dorë të fëmijëve prindërimin, ata përfundojnë duke ngrënë pica e makarona, duke parë gjithë kohës televizor apo kompjuter dhe duke mos fjetur fare. Fëmijët duhet të edukohen se ka dëshira por ka dhe nevoja e detyra.
4. Argëtime pa fund
Ne u krijojmë një botë artificiale fëmijëve duke i argëtuar pa fund dhe duke mos i lëne asnjë moment të mërziten. Kemi krijuar dy botë të ndara ku ata duhet vetëm të argëtohen dhe ne duhet të punojmë pa pushim kur në fakt ata duhet të ndihmojnë në punët tona. Dështimet e tyre të mëvonshme në jetë do të jenë pikërisht pasojë e moskalitjes me mërzinë apo punët e mërzitshme.
5. Kontakte të pakta sociale
Fëmijët dhe prindërit e sotëm e zenë kohën e lirë me celular ndaj loja e pastrukturuar me fëmijë të tjerë në ambiente të jashtme mungon dhe loja dhe komunikimi me prindin mungon. Kjo bën që aftësitë e tyre sociale të ngelen te pazhvilluara, ndërsa janë aftësitë parësore për përcaktimin e një jete të mirë e të suksesshme.
Përgatiti: E.Çeço Referenca: Victoria Prooday. / KultPlus.com
Festivali ndërkombëtarë i filmit në Berlin, e ka publikuar listën e anëtarëve të jurisë së sivjetme të festivalit, ku përfshihen persona të pazakontë në këtë edicion po ashtu të pazakontë të kësaj ngjarjeje të madhe kinematografike.
Gjashtë anëtarët e jurisë janë fitues të kaluar të çmimit kryesorë të festivalit, “Ariu I Artë”, dhe në ceremoninë e cila mbahet në muajin mars, ata do t’i përzgjedhin fituesit e këtij edicioni të “Berlinales”.
Siç është paralajmëruar më parë, festivali prestigjioz i cili mbahet në kryeqytetin gjerman, sivjet zë vend në dy skena.
Ngjarja me titull “Industry Event” mbahet nga 1 deri më 5 mars, dhe aty do të përfshihen projekte nga Tregu Evropian i Filmit, si dhe do të bëhet prezantimi i programit të festivalit për gjithë përfaqësuesit e industrisë së filmit. Ndërsa nga 9 deri më 20 qershor do të mbahet festivali i fokusuar në publikë.
Anëtarët e jurisë do të arrijnë në Berlin për pjesën e parë të festivalit, në muajin mars, ku edhe do t’i shikojnë filmat e programit garues në ekran të madh, si dhe fituesit do të shpallen atë javë. Ndërsa plani është që ceremonia fizike e “Berlinales” të mbahet në muajin qershor, ku edhe do të nderohen fizikisht triumfuesit e festivalit.
Lista e anëtarëve të jurisë së Festivalit të filmit në Berlin përbëhet nga: regjisori Mohammad Rasoulof nga Irani i cili ishte shpallur fitues i “Ariut të Artë” në vitin 2020, me filmin e tij “There is No Evil”, regjisori nga Izraeli, Nadav Lapid, i shpërblyer me këtë çmim në vitin 2019 për filmin “Synonyms”, regjisorja rumune, Adina Pintilie, fituese e çmimit kryesor të “Berlinales” në vitin 2018, me projektin e saj “Touch Me Not”, regjisori nga Hungaria, Ildikó Enyedi, fitues i “Ariut të Artë” në vitin 2017 për filmin “On Body and Soul”, regjisori italian Gianfranco Rosi i cili triumfoi në këtë festival në vitin 2016, me projektin e tij “Fire At Sea”, dhe regjisorja boshnjake, Jasmila Žbanić, e cila u shpall fituese e “Berlinales” në vitin 2006, me filmin “Grbavica”. / KultPlus.com
Pas dekadave të dështimeve në një përpjekje për ta ngadalësuar ndryshimin e klimës dhe të gjitha pasojat e saj, civilizimi është në prag të kolapsit, pohon një ekip shkencëtarësh.
“Shkalla e kërcënimit ndaj biosferës dhe të gjitha formave të saj të jetës – përfshirë njerëzimin – është në të vërtetë aq e madhe sa është e vështirë të kuptohet edhe nga ekspertë të mirëinformuar”, theksojnë studiuesit në revistën Conversation.
Autorët shpjegojnë se edhe ekspertët, meqenëse zakonisht kanë njohuri vetëm në fusha të kufizuara të ekspertizës së tyre, e kanë të vështirë ta kuptojnë shkallën e problemeve me të cilat përballet civilizimi ynë. Sigurisht, është edhe më e vështirë për njerëzit laikë.
“Njerëzit mesatarë kanë vështirësi ta kuptojnë madhësinë e kësaj humbjeje, pavarësisht nga erozioni i vazhdueshëm i indeve të civilizimit njerëzor”, shkruajnë autorët, duke theksuar se arsyeja pse madhështia e fjalëve të tyre mund të duket e tepruar është fakti se rolet për të cilat flasin janë tepër të larta.
“Mesazhi ynë mund të mos jetë i popullarizuar, por është vërtet i frikshëm”, shkruajnë studiuesit në vlerësimin e tyre në revistën Conversation.
“Por shkencëtarët duhet të jenë të sinqertë dhe të saktë nëse duan që njerëzimi ta kuptojë madhësinë e sfidave me të cilat përballemi”, shtuan ata.
Studimi i botuar analizoi më shumë se 150 studime dhe 17 shkencëtarë kryesorë punuan në të, duke përfshirë disa nga Universiteti Flinders, Stanford dhe Universiteti i Kalifornisë.
Në këtë studim, ekspertët përshkruajnë prirjet e mundshme në të ardhmen në humbjen e biodiversitetit, zhdukjen masive, ndryshimin e klimës dhe ndotjen toksike.
“Problemet në lidhje me konsumin njerëzor dhe rritjen e popullsisë pothuajse me siguri do të përkeqësohen gjatë dekadave të ardhshme. Dëmi do të ndihet për shekuj dhe do të kërcënojë mbijetesën e të gjitha specieve, përfshirë tonën”, thonë autorët.
Ata thonë se së pari u përpoqën ta përcaktonin shkallën në të cilën ekspertët e kuptojnë shkallën e kërcënimit për biosferën dhe format e saj të jetës, përfshirë njerëzimin. Fatkeqësisht, rezultatet e tyre treguan se kushtet e ardhshme të jetesës do të jenë shumë më të rrezikshme sesa besojnë aktualisht ekspertët.
Ata paraqitën të gjitha të dhënat përkatëse, si dhe ato që na presin, çfarë “u zhduk” nga faqja e tokës dhe si askush nuk bëri asgjë. Gjithashtu, në analizën e tyre, ka udhëzime se çfarë mund dhe duhet të bëhet, por kërkohet të paktën të përpiqemi ta ngadalësojmë këtë skenar të zi. /Express/ KultPlus.com
Të jesh nënë në epokën e koronavirusit është rraskapitëse, deklaroi Kate Middleton, Dukesha e Kembrixhit si dhe nëna e tre fëmijëve, George, 7 vjeç, Charlotte 5, dhe Louis 2 vjeç, gjatë një bisede telefonike me disa prindër, për vështirësitë e hasura gjatë bllokimit me fëmijët e tyre, shkruhet në faqen vanityfair.it.
Duke filluar me shkollimin në shtëpi, gjë që e vë Dukeshën e Kembrixhit në krizë sidomos kur bëhet fjalë për detyrat e shtëpisë së matematikës të djalit të saj të madh.
Dukesha zbuloi gjithashtu se gjatë karantinës asaj iu desh të improvizonte jo vetëm si një mësuese, por edhe floktore për fëmijët e saj.
“Fëmijët janë të tmerruar nga prerjet e mia!”, theksoi duke qeshur ajo.
Për të treguar më pas, kësaj here me një ton serioz, se për të “mbështetja më e madhe gjatë pandemisë” ishte bashkëshorti William.
Edhe princi, muajt e fundit, kishte folur për vështirësitë e karantinës me fëmijët, duke rrëfyer se arsimi në shtëpi për fëmijët po i vë nervat në provë.
”Për shkak të shkollimit në shtëpi kam zbuluar se kam shumë më pak durim sesa besoja”, thotë ai. /atsh/ KultPlus.com
Ishte sinonim i pasurisë dhe luksit, mirëpo mbreti i saj përfundoi tragjikisht
Në afërsi të qytetit Dambulla, në krahinën qendrore të Sri-Lankës, në një majë të sheshtë të një shkëmbi monolit 180 metra të lartë që ngrihet mbi xhungël dhe dominon ambientin, është një qytet antik. Sigiriya ose shkëmbi i Luanit është mbetja e një prize të magmës së ngurtësuar nga një vullkan i shuar prej kohësh, i formuar dy milionë vjet më parë, transmeton KultPlus.
Ambienti përreth është i banuar para afro 20.000 vjetësh para erës sonë, ndërkaq shpellat e tij janë shfrytëzuar si strehimore dhe vende të shenjta. Qytetin e ka ndërtuar në shekullin e pestë para epokës sonë mbreti Kashyapa I, prej nga ka sunduar deri në vitin 495.
Lakmitari për pushtet, e ka rrëzuar nga froni babanë e vet, Dhatusenan e fuqishëm, duke e mbytur, ndërsa vëllai i tij, nga i cili e mori me dhunë fronin, ka ikur në Indi. Duke jetuar me frikën e përhershme nga kthimi i vëllait, kryeqytetin e tij e ndërtoi në shkëmb, me qëllim që përherë të ketë pamje të rrethinës.
Kashyapa I-rë ka jetuar i izoluar në pallatin e tij luksoz dhe është kënaqur në pasurinë e madhe. Deri në majë të shkëmbit çojnë pothuajse 200 shkallë, ndërsa deri tani janë ruajtur dy putrat e mëdha të një luani prej guri në hyrje të pallatit, ndërsa hulumtimet kanë konfirmuar se hyrja ishte përmes nofullës së luanit.
Buza e shkëmbit ishte e rrethuar nga një mur, dhe brenda mureve, kompleksi ishte i ndarë në tre pjesë. Zona e Pallatit të Epërm zinte pjesën më të lartë, veriperëndimore, zona e Pallatit të Ulët- pjesën e poshtme, verilindore, ndërsa pjesa e tretë e kompleksit përfaqësohet nga kopshte dhe pemishte në skajin jugor ku fruta të ndryshme dhe bimët zbukuruese u rritën. Kurora e Sigiriya ishte Pallati Qiellor, i cili ndodhej në majë të shkëmbit.
Kopshtet
Kopshtet e Sigiriya janë ndër më të vjetrat në botë dhe ishin ndër më madhështoret e kohës së tyre. Kompleksi i kopshtit përbëhej nga tre pjesë: uji, tarraca dhe gurët. Në burimet e shumta dhe pishina, laheshin konkubinat e mbretit, nga të cilat, sipas legjendës, ishin 500. Në kopshtet prej guri ndodhej një amfiteatër në të cilin mbreti kishte fronin e tij të gdhendur në gur. Kopshtet me tarraca ishin rreshtuar rreth shkëmbit dhe ujit.
Afresket
Përafërsisht në mes të ngjitjes në majë, nën një dalje në shkëmb, ndodhen afreske vajzash, me gjoks të zhveshur. Sipas një shkrimi, fillimisht kishte 500 vizatime të tilla, të cilat janë shumë të ngjashme me afresket në Ajanta (Indi), ndërsa sot mund të shihni 22 të tjera që u restauruan pjesërisht në vitet 1970.
Muri – Pasqyra
Përgjatë rrugës për në majë, pak para pllajës veriore, ndodhet një mur – një pasqyrë. Gjatë jetës së mbretit, suva në atë mur ishte lustruar me një shkëlqim të lartë. Regjistrimet u bënë atje midis shekujve VII dhe XI, të cilët janë dëshmitarët më të vjetër të poezisë Sinhalese. Këto shënime kanë një rëndësi të madhe për studimin e gjuhës sinhaleze.
Vetëvrasja
Kashyapa I-rë përfundimisht bëri vetëvrasje dhe kryeqyteti u kthye në fushën Anuradapuri, ku kishte qenë më parë. Pallati i tij madhështor, i njohur për pasurinë dhe luksin e tij, u plaçkit dhe u shndërrua në një manastir budist.
Sot Sigiriya është pjesë e trashëgimisë botërore të UNESCO-s./ KultPlus.com
Hollywood do të kishte qenë një periferi e parëndësishme e Los Anxhelosit nëse nuk do të ishte bërë, me kalimin e kohës, kryeqyteti i industrisë së fuqishme të filmit dhe pastaj televizionit.
Historia e saj fillon vetëm në 1886, kur një agjent i pasurive të patundshme nga Kansas, 54-vjeçari, prohibitionisti thellësisht fetar Harvey Wilcox , arrin në zonë. Ai bleu një sipërfaqe prej gjashtëqind hektarësh dhe shumë shpejt filloi të shpalosë vizionin e tij.
Do të krijonte një komunitet për të krishterët e përkushtuar të cilët do të bënin një jetë morale pa mëkat dhe alkool. Emri “Hollywood” u frymëzua nga gruaja e tij, Daieda Wilcox. Ky emër kishte të bënte me bindjet e tyre dhe ishte frymëzuar nga emri i rezidencës verore të një shoku të familjes në Çikago.
Në vitet në vijim, Hollywood-i filloi të ndryshonte drejtim, jo në drejtimin që dëshironte Wilcox, pasi vizioni i tij provoi të ishte një tjetër utopi. Zona filloi të ndërtohej me një ritëm të shpejtë, për shkak të klimës së mirë, por edhe zhvillimit dhe zgjerimit të hekurudhës.
Prospect Central Avenue – tani Hollywood Avenue – është shndërruar në një rrugë prestigjioze, ku çdo njeri i pasur në Perëndim dëshiron një shtëpi.
Në vitin 1903 komuniteti bleu një person juridik, por për shkak të mungesës së ujit të pijshëm u detyrua në vitin 1910 të bëhej pjesë e qytetit të Los Anxhelos.
Në të njëjtën kohë, qyteti pësoi një transformim tjetër, kur një grup i vogël tregtarësh hebrenj në Bregun Lindor, të cilët besuan fort në të ardhmen e kinemasë, gjetën kushtet e përsosura në Kaliforninë Jugore për xhirimet e filmave të tyre.
Duke kombinuar një klimë të butë, rrezet e diellit dhe një larmi hapësirash, periferia e qetë e Los Anxhelos me pemët e portokallit u mbush shpejt me ndërtesa, pasi filmat xhiroheshin vetëm në dritën e diellit.
Brenda disa vitesh, ish-kllounët ishin në gjendje ta kthejnë këtë eksperiment të rrezikshëm në një biznes fitimprurës dhe ta bëjnë Hollywood-in kryeqytetin e industrisë së ëndrrave me famë botërore. Nevojat e kësaj industrie të re sollën ndryshime të shpejta në komunitet, duke shkaktuar konflikte midis banorëve të vjetër dhe atyre të rinj.
Zonat rurale në veri të bulevardit kryesor u shndërruan në parcela, ku u ndërtuan shtëpi për të strehuar punëtorët. Qendrat tregtare, restorantet, kinematë, klubet dhe bankat filluan të mbinin si ‘kërpudhat’ pas shiut, në vitet 1920 dhe 1930.
Për gati tre dekada, nga kinemaja e heshtur te filmat që flasin, të famshëm si David Griffith, Samuel Goldwyn, Adolf Zukor, William Fox, Louis Mager, Jesse Laski, Daryl Zanoukot, F., Metro-Goldwyn-Mayer, Paramount Pictures, Columbia, Warner Brothers, etj.) kanë luajtur një rol kryesor në evolucionin e kinemasë.
Protagonistët e filmave, tani emra legjendarë në të gjithë botën, jetuan dhe punuan në një mjedis të pasur dhe me shkëlqim, ndërsa sjellja e tyre shpesh skandalizonte opinionin publik.
Amerika Konservatore e konsideroi Hollywood-in sinonim të mëkatit dhe “Babilonisë së Re”. Pas Luftës së Dytë Botërore, ajo gradualisht filloi të humbasë shkëlqimin e saj.
Me përhapjen e televizionit në vitet 1960, studiot kryesore të filmit u larguan nga zona dhe Hollywood u bë selia e industrisë së televizionit amerikan. Shumica e yjeve të ekranit të madh u zhvendosën në Beverly Hills. / KultPlus.com
Para 31 vjetëve, më 1 shkurt 1990, gjatë demonstratave kundër represionit shtetëror, u vra nga policia serbe 16 vjeçarja Ylfete Humolli. Dëshmitarët thonë se fjalët e vetme të saj para se të jepte shpirt ishin: “Ku është Mentori?”
Mentori ishte vëllai i saj 13 vjeçar që gjithashtu po protestonte atë ditë. Mentori e Ylfetja ishin prototipi i një brezi që nuk pati kurrë fëmijëri sepse ata u rritënpara kohe nga tymi i gazit lotsjellës.
Nëntë vite më vonë, Mentori do ta vishte uniformën e UÇK-së dhe në moshën 23 vjeçare do të vritej në Betejën e Koshares.
Sot, në fshatin Lupç, buzë lumit Llap, janë dy varre-lapidare që përjetësojnë kujtimin për motrën dhe vëllain të rënë për liri.
