Në Presidencën e Kosovës, me iniciativë të presidentes së Kosovës Vjosa Osmani ka nisë ekspozimi i veprave, që ka për qëllim promovimin e artistëve të Kosovës, shkruan KultPlus.
Kjo iniciativë ka nisë me vendosjen e pikturës së piktores së re Yllka Leti, e cila nëpërmjet të artit të saj po e sensibilizon edhe shoqërinë kosovare për sëmundjen fibroza cistike.
Në këtë nismë, presidentja e Kosovës Vjosa Osmani, të mërkurën ka pritë në takim Ardianë Pajazitin, kryeredaktore e KultPlus dhe udhëheqëse e Galerisë “KultPlus Caffe Gallery”, piktoren Yllka Letin dhe Lindita Letin, e cila është nëna e Yllka Letit, por njëherit edhe nënkryetare e Shoqatës “Fibroza Cistike”, në Kosovë.
Kjo pritje nga ana e presidencës ka ardhë si rezultat i iniciativës së KultPlus Caffe Gallery, ku është hapë ekspozita e Yllka Letit, ekspozitë që ka karakter shitës, me qëllim të sigurimit të mjeteve për të blerë ilaçet, pasi që Yllka Leti vuan nga sëmundja fibroza cistike.
Ardiana Pajaziti në takimin me presidenten ka thënë që Yllka Leti ka kapërcyer vetveten duke u shndërruar në zërin e fëmijëve të shumtë të Kosovës që përballen me këtë sëmundje.
“Është për tu admiruar guximi i Yllka Letit, e cila është shndërruar në zërin e fëmijëve të cilët vuajnë nga e njëjta sëmundje, dhe në të njëjtën kohë po e sensibilizon shoqërinë kosovare për këtë sëmundje edhe nëpërmjet artit të saj”, ka thënë Pajaziti.
Kurse presidentja e Kosovës Vjosa Osmani ka njoftuar nëpërmjet faqes zyrtare, e cila po mbështetë artin e artistëve me nismën e këtij prezantimi, por në të njëjtën kohë ka premtuar që do të punojnë fort për të mbështetur fëmijët me fibrozë cistike.
KultPlus ju sjell të plotë postimin e presidentes së Vjosa Osmanit.
Dje filluam me ekspozimin e veprave të artit në Zyren e Presidentes së Republikës së Kosovës – një traditë që do e kultivojmë me shumë dashuri. Ekspozimi i veprave të artit, përveç se po e hijëshon këtë Zyre, po bëhet edhe me qëllim të promovimit të artistëve tanë dhe të ngritjes së vetëdijës për kauza të rëndësishme.
E veçanta e kësaj nisme është që piktura e parë që e kemi ekspozuar është piktura e Yllka Letit. Yllka, e cila është dashuria vet, që prej lindjes ballafaqohet me fibrozën cistike, e cila është një çrregullim gjenetik që prek më së shumti mushkëritë, por edhe mëlçinë, pankreasin, veshkat dhe zorrën. Në afat të gjatë, fibroza cistike shkakton vështirësi në frymëmarrje dhe kollitje si rezultat i infeksioneve të shpeshta të mushkërive.
Në Kosovë janë 215 fëmijë të regjistruar me fibrozë cistike. Yllka u bë zëri i tyre përmes një ekspozite të mbajtur vitin e kaluar. Piktura e Yllkës i dha një frymë tjetër zyrës e do punojmë shumë fort për t’i dhënë frymë kauzës së saj, si dhe për të mbështur fëmijët me fibrozë cistike dhe familjet e tyre në vendin tonë./ KultPlus.com
Për hir të funksionalizimit të plotë të institucioneve kombëtare të kulturës, me vendim të Ministrit të Kulturës, Rinisë dhe Sportit janë plotësuar vendet e lira në këshillat drejtues aty ku kishte nevojë për plotësim, përcjellë KultPlus.
Në Këshillin Drejtues të Filarmonisë së Kosovës, anëtarët e ri të emëruar janë Kreshnik Aliçkaj dhe Milot Mustafa, përfaqësues i MKRS-së.
Në Këshillin Drejtues të Galerisë Kombëtare të Kosovës emërohet Arlinda Hajrullahu, përfaqësuese e MKRS-së.
Në Këshillin Drejtues të Baletit Kombëtar të Kosovës emërohet Fatbardha Nasufi, përfaqësuese e MKRS-së.
Në Këshillin Drejtues të Bibliotekës Kombëtare të Kosovës emërohet Bardh Rugova.
Në Këshillin Drejtues të Qendrës Kinematografike të Kosovës emërohen Besim Ugzmajli, More Raça, Xhejlane Tërbunja, dhe Bislim Bislimi, përfaqësues i MKRS-së.
Këshillave drejtues i urojmë një punë të mbarë. Ministria zotohet për bashkëpunim maksimal dhe zbatim të të gjitha obligimeve dhe detyrave për të ndihmuar ngritjen e kapaciteteve të institucioneve kombëtare të kulturës, ndërtimin e një vizioni të ri për kulturën dhe arritjen e standardeve më të larta artistike në Kosovë. / KultPlus.com
Gloria Steinem në filmin autobiografik “The Glorias” (ua rekomandoj ta shihni patjetër), e njohur si udhëheqëse dhe zëdhënëse e lëvizjes feministe në të 60-at në SHBA thotë: “ Ne kemi nisur t’i rrisim vajzat pak a shumë njësoj sikur djemtë por të paktë janë ata që e kanë guximin t’i rrisin djemtë sikur vajzat”.
Unë jam nënë e një djali që sapo ka nisur periudhën e adoleshencës, megjithëse e konsideroj veten si person më të guximshëm një herë kur djali im kërkoi t’ia blija një bluzë ngjyrë pink ngase ajo e kishte karakterin e një seriali, të cilin ai e pëlqente, unë me mjeshtri ia ndërrova mendjen që ta zgjidhte bluzën e kaltër. Këtë e bëra pa ia ngarkuar ngjyrave stereotipet gjinore në sy të tij dhe e bëra nga frika se mund ta tallnin në shkollë, nga frika se mund të pësoj nga bullizmi.
Ne duhet të jemi shumë të sinqertë me veten, së pari kur kërkojmë llogari nga shkolla, institucionet apo nga shteti, sikurse me faktin se ne asnjëherë nuk kërkojmë llogari nga vetja. Sa prej jush që keni fëmijë të dy gjinive i rritni ata me standarde të njëjta?! Sa prej jush gëzoheni njësoj kur djali nis shoqërimin me një vajzë, ashtu edhe kur vajza nis shoqërimin me një djalë?! Sa prej jush investoni njësoj dhe insistoni që edhe djali edhe vajza të trajnohet në futboll apo karate?! Sa prej jush jeni trashëgimtare të barabarta të pronës familjare?
Rasti i fundit, e që fatkeqësisht nuk do të jetë i fundit, i ngacmimit seksual nga disa djem të mitur ndaj një vajze të mitur, nxiti reagime të shumta dhe mirë bëri. Por, a duhej të ndodhte një rast kaq i rëndë që ne si shoqëri ta adresojmë atë që në anglisht njihet si “Elefanti në dhomë” (Elephant in the room – shprehje metaforike lidhur me një temë ose çështje kontroverse për të cilën jemi të vetëdijshëm por askush nuk dëshiron ta diskutojë). Dhuna dhe ngacmimet ndaj grave dhe vajzave janë rezultat direkt i shoqërisë sonë patriarkale, madje në shumë ambiente familjare dhuna është i vetmi mjet komunikimi. Dihet mirë që vajzat tona janë rritur me idenë se ngacmimet e djemve duhet injoruar, e në rastin më të keq, ato janë interpretuar si shenja “pëlqimi”, pra si diçka pozitive, ndaj rëndom janë heshtur. Ngacmimi seksual është pjesë përbërëse e kësaj shoqërie, është konstrukt shoqëror dhe kulturorë i ngulitur thellë në dimensionet e gjinisë, seksualitetit dhe fuqisë. Sjelljet ngacmuese seksuale nuk prodhohen thjesht ngase djemve u mungojnë njohuritë, apo nga qëndrimet e tyre seksiste apo dëshirave të gabuara seksuale, por janë modeli që ua kemi servuar për ta shprehur pozicionin e tyre publik dhe privat.
Futja në kurrikulën e arsimit parauniversitar të lëndës për “Edukim Seksual” të cilën e shohin si shpëtim liberalët apo atë të “Edukimit Fetar” radikalët, nuk është shpëtimi. Shpëtimin e shoh tek trajtimi i burimit të problemit tek luftimi i patriarkatit dhe fuqishëm besoj se veç me arritjen e një barazie gjinore një herë e mirë do t’i jepnim fund “lojës së të fortit” në të gjitha dimensionet do të bëhemi shoqëri më e mirë duke nisur që nga edukimi i hershëm në familje. Dihet mirë që fëmijët e gjinive të ndryshme i rrisim me standarde të dyfishta apo siç ka thënë Simone de Beauvoir “Vajzat i ngarkojmë me kufizime ndërkaq djemtë me kërkesa – dy disiplina njësoj të dëmshme”. Këtë asimetri gjinore ua ofrojmë edhe si model në familje prandaj çështjen e fuqisë dhe seksualitetit djemtë e kësaj shoqërie nuk e zotërojnë as kur bëhen burra. Si rezultat i kësaj asimetrie gjinore pastaj shfaqen edhe ngacmimet seksuale në shkollë, në rrugë, në institucione etj.
Edukimi seksual cilësor si në Finlandë dhe Estoni, ka dëshmuar se nuk i stimulon marrëdhëniet e hershme seksuale. Madje, edukimi seksual cilësor (me mësimdhënës të përkushtuar e të vetëdijshëm), ka dëshmuar se mund të çojë në debutim të mëvonshëm seksual dhe sjellje më të përgjegjshme seksuale. Pra vendet e zhvilluara na tregojnë se edukimi seksual nuk i privon fëmijët nga “pafajësia”, e tyre por i bënë ata më të informuar dhe më të përgjegjshëm. Studimet në disa vende evropiane kanë treguar se futja e edukimit seksual në kurrikulë ka çuar në zvogëlim të shtatzënive dhe aborteve adoleshente dhe rënie të sëmundjeve seksualisht të transmetueshme si dhe ka rritur besimin tek adoleshentët duke i fuqizuar ata që të zhvillojnë marrëdhënie më të forta dhe më kuptimplota.
Por fëmijët tanë përveç ngacmimit seksual, dhunës, bullizmit ballafaqohen edhe me dukuri të tjera po aq të dëmshme sikurse përdorimi i narkotikëve, shitja e tyre në oborre shkollash, përdorimi i pijeve energjike, alkoolit, apo mbajtja e mjeteve të rrezikshme, të cilat kanë për rezultat dëmtimin e përhershëm të jetës së tyre. Elefanti në dhomë është më i madh se kaq!
Edukata seksuale apo veç edukata fetare nuk i trajton të gjitha këto dukuri të rrezikshme dhe për më tepër sikurse nuk po ndjehemi komod me asnjërin term. Prandaj duke nisur që nga edukimi i hershëm në shtëpi në kopshte e pastaj edhe në shkolla, arsimimit parauniversitar duhet t’i shtohet një disiplinë shumë dimensionale që do t’i ngërthente të gjitha këto në vete, sikurse praktikohet në shumë shtete demokratike me titullin “Edukata Shëndetësore”. / KultPlus.com
Kryesia e Lidhjes së Historianëve të Kosovës “Ali Hadri” dega në Deçan, përmes një aksioni ka kërkuar nga Agjencia Kadastrale e Kosovës që të mos zbatojë vendimin e Gjykatës Kushtetuese të Kosovës për Manastirin e Deçanit.
Shkodran Imeraj kryetari i Lidhjes së Historianëve të Kosovës vendimin e Gjykatës Kushtetuese të para 5 vitesh për pronat rreth Manastirit të Deçanit e ka quajtur skandaloz dhe antikushtetues i cili i vë në zbatim ligjet e Serbisë.
Imeraj në këtë konferencë për medie i ka bërë thirrje edhe ambasadorëve të QUINT-it që mos të kërkojnë zbatimin e vendimit të Gjykatës Kushtetuese për pronat rreth Manastirit të Deçanit.
Lidhja e Historianëve të Kosovës “Ali Hadri” dega në Deçan ka kërkuar intervenim të shpejt edhe nga krerët e institucioneve të Kosovës.
Madje kanë paralajmëruar edhe radikalizim të veprimeve të tyre për të kundërshtuar zbatimin e vendimit.
Selim Lokaj historian kërkoi që ta liroj pozitën e kryetares së Gjykatës Kushtetuese, Gresa Cakaj pasi saç tha ai ajo ka ardhur në këtë pozitë pasi ajo ka qenë pjesë e grupit të gjyqtarëve që kanë marr vendimin.
Ndërkohë që të mërkurën ambasadorët e QUINTI-it kanë kërkuar nga institucionet e Kosovës që zbatojnë vendimin e gjykatës Kushtetuese të vitit 2016 për regjistrimin e tokës së Manastirit të Deçanit.
Në deklaratën e shefave të misioneve të Francës, Gjermanisë, Italisë, Britanisë së Madhe dhe ShBA-së në Kosovë thuhet edhe se respektimi i sundimit të ligjit është detyrimi për të gjitha qeveritë.
Po të mërkurën, ministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, Donika Gërvalla dhe minsitri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrullah Çeku i kanë dërguar një letër presidentit ekzekutiv të “Europa Nostra” në lidhje me përfshirjen e Manastirit të Deçanit” në listën e monumenteve më të rrezikuara në Evropë.
Në këtë letër është thënë se vendimi i “Europa Nostra” është i padrejtë dhe i ndikuar politikisht.
“Jemi të bindur që ky vendim është i pabazuar, pasi nuk përkon me faktet në terren. Për më shumë, vendimi është qartësisht i ndikuar politikisht, një praktikë e paprecedentë në historinë me reputacion të lartë të ‘Europa Nostra’”, thuhet në letrën e dy ministrave.
Ministri Çeku të martën i ka dërguar letër edhe organizatës Future for Religious Hertiage (E ardhmja për trashëgimi fetare) e cila kishte nominuar Manastirin e Deçanit për listën e “Shtatë monumenteve më të rrezikuara në Evropë” të “Europa Nostra”.
Në këtë letër, ministri Çeku shtron pyetjet që ka ai dhe i gjithë shteti i Kosovës në lidhje me vendimin e tyre për ta nominuar njërin prej monumenteve më të sigurta në Evropë në listën më të rrezikuar.
Kujtojmë së kohë më parë presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani dhe kryeministri Albin Kurti i kanë dërguar letër organizatës “Europa Nostra” nëpërmjet të cilës i kishin shpalosur argumente përse Manastiri i Deçanit nuk i plotëson kriteret për të hyrë në programin e “Shtatë monumenteve më të rrezikuara”.
Gjykata Kushtetuese e Kosovës pesë vite më parë kishte marrë vendim, sipas të cilit i njihet e drejta e pronësisë Manastirit të Deçanit mbi 24 hektarë tokë. / Gazeta express/ KultPlus.com
Një repertor i larmishëm që portretizon mesazhe dhe thirrje mjaft të veçanta e që mbrëmë erdhën jo vetëm në gjuhën shqipe dhe angleze por edhe në atë italiane të kënduara nga kori i fëmijëve ‘Okarina’’ në koncertin pranveror që u mbajt në Atelienë e Pallatit të Rinisë dhe Sporteve në Prishtinë, shkruan KultPlus.
Një numër i madh i gjeneratave të ndryshme ishin të vendosur në një skenë e cila mbrapa kishte një pemë që jo vetëm i bashkohej mesazhit të këtij koncerti por edhe frymonte njëkohësisht me zërin e fëmijëve që interpretuan gjithsej njëzetë këngë ku secila nga to erdhi fuqishëm dhe në një veçanti unike.
Ndërsa, literatura muzikore ishte një bukuri duke filluar nga këngët shqipe si: ‘E bukur vjen pranvera’, ‘Për ty’, ‘Ku është dashuria’, ‘Drini’, ‘Mos ma prekni pemën’, ‘Tetë Planete’, ‘Shtëpia jonë’, ‘Agimet Shqiptare’, ‘Ku je njeri’, ‘Muaji i Majit’, ‘Eja në pranverë’, ‘Ecjen ti vazhdo’, ‘Lirikë Pranveror’, ‘O vendi im’ dhe ‘Baresha’. Pastaj u kënduan edhe këngët e njohura botërore si: ‘Imagine’, ‘The sound of music’, ‘This is me’, ’Beautiful that way’.
Ndërkohë pjesë e këtij koncerti ishte edhe kënga ‘Bella Ciao’, që jo vetëm befasoi publikun por edhe e futi në një frymë tjetër ku talenti i këtyre të rinjve është shkrirë tërësisht në një laramani të bukur tingujsh dhe melodive që mbushën sallën tërësisht dhe ngrohën zemrat e prindërve që tërë kohën po i shikonin ata me krenari.
Po ashtu, përveç zërit që po jehonte tërë kohën, instrumentet diversive ishin shoqëruesit e ngushtë të tyre ku me interpretimin në piano nga Vesa Berisha, në violinë, në kitarë klasike dhe akustike si dhe në vokal nga grupi ‘Tingujt’ dhe me një koreografi nga balerina Lea Hamza, ky koncert u gjallërua edhe më shumë duke i dhënë audiencës një ngjyrë, zë, emocion dhe një vetëdijesim që talenti i fëmijëve është një dhuratë e këndshme e cila duhet të çmohet.
Kështu krejt në fund, nuk munguan as elementet e vogla por tërësisht të pa planifikuara nga ana e fëmijëve që dukeshin se ishin në botën e tyre dhe po e ndiqnin atë me një lumturi dhe gëzim që po shndriste fytyrat. Me ç’rast edhe inkuadrimi i dy vajzave të presidentes Vjosa Osmani që nga ana e publikut, kaluan në skenë për një këngë rasti por edhe djali i vetë udhëheqëses së këtij kori, Elikona Hysaj-Shalës që doli në skenë për një përqafim të ngrohtë me nënë e tij. Pra, dashuria ishte elementi kyç që po qarkullonte në atmosferën e këtij koncerti.
Ndërsa, për të treguar më shumë rreth realizimit të këtij koncerti për KultPlus, foli udhëheqësja e korit ‘Okarina’, Elikona Hysaj-Shala.
“Ngase ne punojmë gjithë kohës brenda një klase, ideja ishte që të shfaqim një koncert me një repertor të këngëve të vjetra shqipe, këngë arbëreshe dhe të ndryshme të cilat do t’i shfaqnim para një publiku me fëmijë dhe prindërve të tyre. Ky koncert fillimisht ka qenë i planifikuar për stinën e dimrit por rrjedha e programit ka ndryshuar për shkak të pandemisë”, tregon Shala.
Sipas saj, emri i koncertit vjen si rrjedhojë që ngjyrat pranverore të futen brenda këngëve duke i dhënë jetë, shpirt por edhe një qëllim që fëmijët të kenë një lidhje mes vete, të socializohen por edhe të kenë kujdes që të mos ngacmojnë prandaj edhe janë sjellë dy këngë që flasin për bullizmin që sa vjen e rritet akoma më shumë.
“Ne mundohemi që çdo herë përmes këngëve t’i japim zë pikërisht problemeve duke pasur dhembshuri për njëri-tjetrin, të kemi dashuri të pa kursyer dhe në ditët e vështira t’i japim dritë atyre që kanë nevojë”, thotë Shala.
Për Shalën, provat kanë shkuar mirë edhe pse fëmijët kanë qenë të lodhur sepse afër pragut të koncertit është punuar intesivisht por edhe kërkesat e saj ishin të jashtëzakonshme ndaj tyre që të dal një performancë sa më e mirë sepse fëmijët duhet ta njohin se sa me vlerë është performanca live dhe njëkohësisht ta njohin edhe vështirësinë e saj për të qenë më të pjekur skenikisht.
“Unë e kam quajtur koncertin si maratonë sepse ka qenë maratonë moshash duke filluar nga 4 vjeç deri në 18 vjeç, gjë që më ka mrekulluar shumë dhe nuk do të mund të veçoja cila ka qenë performanca e tyre më e bukur sot sepse secila ka pasur bukuritë e veta duke arritur një impakt te publiku me një mjeshtëri që fëmijët sollën kësaj here”, përfundon Shala.
Ky koncert recital është organizuar nga Kori i Fëmijëve “Okarina“ me temën “Koncerti Pranveror”. / KultPlus.com
Fitimet nga vaksinat kundër Covid-19 kanë ndihmuar të paktën nëntë njerëz të bëhen miliarderë, tha një grup fushate të enjten, duke bërë thirrje për t’i dhënë fund “kontrollit monopol” të korporatave farmaceutike në teknologjinë e vaksinave.
“Midis tyre, nëntë miliarderë të rinj kanë një pasuri të kombinuar neto prej 19.3 miliardë dollarësh (15.8 miliardë euro), e mjaftueshme për të vaksinuar plotësisht të gjithë njerëzit në vendet me të ardhura të ulëta”, ka thënë në një deklaratë Aleanca e Vaksinave të Popullit.
Aleanca, një rrjet organizatash dhe aktivistësh që bëjnë fushatë për t’i dhënë fund të drejtave të pronës dhe patentave për inokulimet, thanë se shifrat e saj bazoheshin në të dhënat e Listës të së Pasurve të Forbes, përcjell Telegrafi.
“Këta miliarderë janë fytyra njerëzore e fitimeve të mëdha që po bëjnë shumë korporata farmaceutike nga monopoli që mbajnë në këto vaksina”, ka thënë Anna Marriott nga Oxfam, e cila është pjesë e aleancës.
Përveç mega-pasurëve të rinj, tetë miliarderë ekzistues kanë parë pasurinë e tyre të kombinuar të rritet me 32.2 miliardë dollarë falë shpërndarjes së vaksinave, tha aleanca.
Në krye të listës së miliarderëve të rinj të vaksinave ishin drejtori ekzekutiv i Moderna, Stéphane Bancel, dhe homologu i tij i BioNTech, Ugur Sahin.
Tre miliarderë të tjerë janë bashkëthemelues të kompanisë kineze të vaksinave CanSino Biologics.
Studimi vjen përpara Samitit Global të Shëndetit G20 të premten, i cili ka është vlerësuar si një mundësi për thirrjet në rritje për të hequr përkohësisht mbrojtjen e pronës intelektuale në vaksinat Covid-19.Ithtarët thonë se duke bërë kështu do të rritej prodhimi në vendet në zhvillim dhe do të adresonte pabarazinë dramatike në qasje.
Prodhuesit kanë theksuar se mbrojtja e patentave nuk është faktori kufizues në rritjen e prodhimit të vaksinave.
Ata thonë se një gamë e gjerë çështjesh – nga ngritja e vendeve të prodhimit, te sigurimi i lëndëve të para, te disponueshmëria e personelit të kualifikuar – do të mbanin lart procesin e prodhimit. / KultPlus.com
Hapet sot Bienalja e Arkitekturës në Venecia. Lajmin e ka bërë publik ministrja e Kulturës, Elva Margariti e cila ka prezantuar pak ditë më parë edhe temën e pavijonit me të cilin prezantohet Shqipëria.
“Si do të jetojmë së bashku” është edhe tema e pjesëmarrjes së vendit tonë në këtë Bienale e cila hap dyert pikërisht sot dhe do të qëndrojë e hapur për një muaj rresht. Bienalja rihapet këtë vit, pas një periudhe mbylljeje njëvjeçare për shkak të pandemisë Covid-19.
Konceptimi i përfaqësimit të Shqipërisë në këtë Bienale bazohet në konceptin e fqinjësisë si një traditë tipike shqiptare dhe që gjatë pandemisë na bëri të rijetojmë fqinjësinë edhe njëherë tjetër.
Kjo pjesëmarrje vjen me materiale të arkivit të filmit, materiale që sjellin realitetin e përjetuar në fqinjësi duke treguar që fqinji ynë është gjithmonë diku aty pranë dhe prezent në jetën e të gjithë shqiptarëve.
“Këtë realitet ne duhet ta çojmë edhe në Venecia si traditë dhe filozofi. Jam e sigurt që është një prezantim dinjitoz dhe ne ia dolëm”, u shpreh Margariti.
Gjithashtu duke shfrytëzuar 20 filma shqiptarë, në Venecia dërgohet jo vetëm fqinjësia por edhe kinematografia shqiptare. /atsh / KultPlus.com
Ish-ministri i Shëndetësisë Numan Baliq, është shpallur fajtor për veprën penale të sulmit seksual.
Sipas aktgjykimit të shpallur të enjten nga gjykatësi Shaqë Curri, Baliq është dënuar me dy vite burgim. Në këtë dënim, Baliqit do t’i llogaritet edhe koha e kaluar në paraburgim dhe arrest shtëpiak.
Po ashtu, ndaj Baliqit u shqiptua edhe dënimi plotësues, ndalimi i ushtrimit të profesionit të mjekut në periudhë prej dy viteve.
Ai u obligua që për shpenzime procedurale të paguajë 50 euro, kurse për fondin e kompensimit të viktimave të krimit shumën prej 30 euro.
E dëmtuara u udhëzua në kontest civil për realizimin e kërkesës pasurore-juridike.
Ndryshe, Numan Baliq në seancën e shqyrtimit fillestar të mbajtur me 6 tetor 2020, kishte deklaruar se nuk e ndjen vetën fajtor për veprën penale që po e akuzon Prokuroria Themelore e Pejës, raporton “Betimi për Drejtësi”.
Me kërkesën e prokurorisë dhe palës së akuzuar, me 10 shkurt të këtij viti, gjykimi penal ndaj të akuzuarit Baliq ishte mbyllur për publikun.
Sipas aktakuzës të ngritur më 29 shtator 2020 nga Prokuroria Themelore në Pejë, Numan Baliq akuzohet se me 12 gusht 2020, rreth orës 22:00, në Spitalin e Përgjithshëm në Pejë, pikërisht në zyrën e tij, me dashje e në cilësi të profesionistit shëndetësorë duke keqpërdor gjendjen shëndetësore të viktimës A.I, e cyt të njëjtën që ta prek me qëllim seksual pa pëlqimin e saj, përderisa e dëmtuara, në natën kritike kishte qenë duke e shoqëruar fëmijën e saj 6 muajsh, të hospitalizuar në repartin e ortopedisë në spitalin e lartcekur.
Sipas aktakuzës, përderisa foshnja e viktimës ishte duke u trajtuar për shkak të dëmtimeve në ekstremitete, aty vjen i pandehuri i cili në cilësi të mjekut/kirurg kujdestar, edhe pse nuk punon në atë repart, shkon kinse për ta vizituar foshnjën e viktimës dhe më pas del dhe e fton të dëmtuarën që të shkojë në zyrën e kujdestarisë së tij, për tu konsultuar dhe kinse për udhëzuar dhe për t’ia siguruar aparaturën e nevojshme.
E dëmtuara, vazhdon aktakuza, duke mos e njohur por duke e pa të veshur me uniformë mjekësore, shkon pas tij dhe sapo afrohet tek dera e zyrës së kujdestarisë, i pandehuri e kap për dore të djathtë dhe e fut brenda viktimën, e mbyll derën me çelës dhe e ndal rrymën si dhe e mbështet të dëmtuarën tek muri ku më pas i kërkon asaj ta prek dhe tenton ta puthë në qafë duke i thënë “a ki nevojë për diçka”, por viktima largohet, ndërsa i pandehuri e kap përsëri dhe e shtrëngon në dorë, pastaj e dëmtuara arrin ta shtyjë nga vetja, ta hap derën dhe të largohet, me ç’ rast kthehet në dhomën numër 5, dhe nga dritarja kërkon ndihmë tek roja e sigurimit, më pas e raporton rastin në Polici.
Për këto veprime, Numan Baliq po akuzohet për veprën penale “Sulmi Seksual”, nga neni 229, paragrafi 3, nën paragrafi 3.10, pika 3.10.3, lidhur me paragrafin 1 të KPRK-së. / Gazeta Express/ KultPlus.com
Ernest Koliqi ka qenë njëri ndër personalitetet e njohura të letërsisë e kulturës shqiptare në përgjithësi.
Një kontribut të veçantë i ka dhënë arsimimit në Kosovë, në vitin 1941, kur forcat italo-shqiptare kishin depërtuar në vendin tonë dhe kishin dëbuar forcat ushtarake e policore të Mbretërinë famëkeqe jugosllave, e cila gjatë tërë kohës së sundimit nga vitit 1913 e deri në vitin 1941 nuk kishte lejuar asnjë shkollë shqipe por as edhe një libër në gjuhën shqipe.
Ata shqiptarë që mësonin ilegalisht gjuhën e tyre ndiqeshin e dënoheshin nga regjimi deri më 20 vjet burg.
Dërgimi në Kosovë i më shumë se 200 mësuesve, hapja për herë të parë e qindra shkollave shqipe në Kosovë, Maqedoni e Mal të Zi, ishte dhurata më e madhe që mund t i jepej një kombi të ndarë padrejtësisht dhe të persekutuar mizorisht vetëm për shkak të përkatësisë së tij kombëtare e fetare.
Pavarësisht se Koliqi i mbeti besnik Italisë, nuk mund të thuhet se ka qenë besnik i fashizmit, me faktin se ai gjatë asaj kohe ka ndihmuar, aq sa ka pasur mundësi edhe intelektualët shqiptarë, të cilët regjimi i trajtonte si armiq.
Pas çlirimit nga Italia, Koliqi u anatemua se bashkëpunëtor i regjimit italo-shqiptar dhe vepra e tij nuk u vlerësua. Megjithatë, Koliqi me punën dhe veprën e tij, me kontributin që i ka dhënë letërsisë, kulturës, albanologjisë, sidomos hapjes së shkollave shqipe në Kosovë e më gjerë, është një kontribut madhor, që nuk e zbeh aspak përkatësia e tij partiake në një kohë të caktuar. Koliqi meriton ta ketë një përmendore në qendër të Prizrenit apo të Prishtinës. ( A. Q.)
Ernest Koliqi u lind në Shkodër më 20 maj të vitit 1903. Ishte i biri i Shan Koliqit dhe i Ages së Cuk Simonit, nip Parrucejsh, familje shkodrane fort e kamur. Ndërsa nga babai kishte origjinën prej Lotajve të Shalës së Dukagjinit, të cilët kishin rënë në krahinën e Anamalit.
Pas mësimeve të para në Kolegjin Saverian të Jezuitëve, i ati e dërgoi për të studiuar në Itali më 1918. Së pari në kolegjin jezuit “Cesare Arici” në Breshia e pastaj në Bergamo. Bashkë me nxënës të tjerë hap gazetën “Noi giovani” (“Ne të rinjtë”), ku boton poezitë e para në italisht.
Kthehet në Shqipëri pasi që gjendja futet në hulli pas Kongresit të Lushnjës, nxë shqipen dhe falë njohjes me Luigj Gurakuqin njihet edhe me shumë intelektualë të kohës. Më 1921 mbahet një konkurs për himnin kombëtar, ku Ernesti merr pjesë me një poezi e cila fitoi çmimin e parë të dhënë nga juria e përbërë prej Gjergj Fishtës, Fan Nolit, Mit-hat Frashërit e Liugj. Gurakuqit
Në mars-prill merr pjesë si përfaqësues i shoqërisë kulturore “Rozafa” në një mbledhje me Harapin nga shoqëria “Bogdani” dhe P. A. Harapin në takimin që formoi grupimin “Ora e Maleve” nën dorën e Imzot Llazër Mjedës. Pas Revolucionit Demokratik të Qershorit, Luigj Gurakuqi e thërret në Tiranë dhe e emëron sekretar personal. Aderon në shoqërinë “Bashkimi” të themeluar prej patriotit Avni Rustemi. Më pas emërohet sekretar në Ministrinë e Brendshme, ku ministër ishte kolonel Rexhep Shala.
Me Triumfin e Legalitetit shtrëngohet të dalë në mërgim, doli në veri drejt Mbretërisë SKS, ku studion gjuhën dhe kundron letërsinë serbo-kroate. Qëndron për dy vjet në Tuzla të Bosnjës me shumë nga krerët e maleve. Më 1928 gjendet në Bari të Italisë mes Bahri Omarit, Sotir Pecit, Sheh Karbunarës dhe Kostë Paftalit. Në Zara të Dalmacisë botoi edhe përmbledhjen e parë me novela, në vitin 1929 ku ishte edhe miku i tij në ideale e në punë gjuhe, Mustafa Kruja. Kthehet në atdhe dhe nis punë si mësues në Shkollën Italiane Tregtare në Vlorë dhe mandej në Gjimnazin e Shkodrës (1930-’33) ku mes të tjerëve do t’iu jepte mësim Petro Markos dhe Liugj. Radit. Nis të verojë ndër bjeshkët e Dukagjinit ata vite ku përpos ndodhive shënonte edhe kangët e buta – siç i thonë në Dukagjin këngëve erotike – kujtime të cilat do t’i shkruante mbas ’70 me pseudonimin “Hilushi”. Ndërkohë miku i tij Mustafa Kruja i kërkon me mbledhë librat e bibliotekës së tij të cilat qenë shpërndarë ndër françeskanë e jezuitë mbas lëshuan Shqipërinë në dhjetorin e 1924.
Më 1933 jep dorëheqjen nga mësimdhënia për të nisur studimet universitare në Padova. Gjatë periudhës 1934- 1936 ishte pjesëtar i grupit botues të përkohshmes “Illyria”, ku botoi poemthin në prozë “Quattuor”. Në po të njëjtën të përkohshme, në vitin 1935 Migjeni botoi vjershën “Të lindet Njeriu” me nxitje të Koliqit. Më 1936 e emërojnë Lektor të Shqipes në katedrën e Albanologjisë të drejtuar nga gjuhëtari Carlo Tagliavini. Më 1937 doktoron po në Padova me tezën “Epica popolare albanese” (“Epika popullore shqipe”) falë mbledhjeve që kishte bërë P. B. Palaj, tezë doktorate e cila u vlerësua nga shumë albanologë si N. Jokli, M. Lambertz etj. Transferohet nga Padova në Romë tetorin e 1937 si lektor i shqipes. Më 1939 hapet në Universitetin Shtetëror të Romës Selia e Albanologjisë, ku Koliqi emërohet ordinar dhe qëndron i tillë derisa doli në pension. Ndërprerja e vetme disi e gjatë qe kur u emërua ministër Arsimi në vitet 1939-1941
Ministër Arsimi në qeverinë Vërlaci nën pushtimin italian
Pavarësisht rrethanave, Koliqi shfrytëzoi deri në skaj mundësitë që i jepte zyra e tij. Panë dritën e botimit tekste shkollore shqipe e libra më shumë se ç’qenë botuar prej vitit 1912 e deri atëherë: botimi i historisë së letërsisë në dy vëllime “Shkrimtarët shqiptarë” më, nën kujdesin e Namik Resulit e Karl Gurakuqit; vijoi botimi i përmbledhjeve të folklorit “Visaret e kombit” me v. IV prej H. Reçit, Spiro Çomorës e A. Palucës dhe shumë arsimtarëve të tjerë, duke e çuar deri në XIV vëllime – punim në aq pak kohë dhe me rëndësi për themelin e studimit të folklorit. Tok me Mustafa Krujën dhe Zef Valentinin thirri në Tiranë Kongresin Ndërkombëtar të Studimeve Shqiptare në vitin 1940 prej ku lindi Institutin i Studimeve Shqiptare me qendër në Tiranë, pararendës i Akademisë së Shkencave. Themeloi e drejtoi të përkohshmen “Shkëndija” në korrik të 1940, e cila qe palestër e mendimtarëve dhe shkrimtarëve të kohës. Në shtatorin e vitit 1941 nis mbi 200 arsimtarë normalistë drejt Kosovës. Në një letër dërguar më 16 tetor 1941 nga ministri i arsimit të Qeverisë së atëhershme shqiptare Ernest Koliqi konsullit shqiptar Nikollë Rrota në Vjenë thuhet se ka angazhuar N. Joklin si organizator të bibliotekave të Shqipërisë me një rrogë mujore prej 600 frangash ari. Përpjekje kjo, si shumë të tjera për ta shpëtuar studiuesin e shumë çmuar, që nuk dha rezultat
Më 1943 vajti në Romë të vazhdonte punën si ordinar në universitet dhe u emërua ambasador në Vatikan, i fundit para regjimit që do të vinte. Nga një telefonatë merr vesh për kapjen e Petro Markos nga ana e gjermanëve, të cilit i shpëton jetën. Më 6 nëntor 1946 krijohet partia Blloku Kombëtar Indipendent me bërthamën krijuese e drejtuese të përbërë nga vetë Koliqi, dr. Ismail Vërlaci, Gjon Marka Gjoni dhe Ndue Gjon Marku – duke i ndenjtur veprës së Mark Gjon Markut. Në mars të 1947 themelon dhe kujdeset të botojë të përkohshmen “L’Albanie Libre” që ndali më 1959, e më pas “Lajmëtari i të Mërguemit”.
Me dekret të Presidentit të Republikës së Italisë, më 2 shtator 1957, për njohje të prestigjit, Katedra e Gjuhës dhe e Letërsisë Shqipe e Universitetit të Romës, nderohet duke u bërë Institut i Studimeve Shqiptare dhe Koliqi u emëruar presidenti.
Themelon të përkohshmen “Shêjzat” (it. “Le Pleiadi”) që e drejtoi për 18 vjet, e përkohshmja kryesore letraro-kulturore e asokohe. Vijimësi e traditës publicistike që la n’atdhe me “Shkëndijat”, penat e hershme dhe ato të reja gjetën të satin log ku të kultivonin kulturën shqiptare në mërgim të pandotur nga ideologjia me të cilën përlyhej në atdhe. Ndihmon talente të shumë fushave të ikur nga ish-Jugosllavia duke iu dhënë hapsirë ndër faqet e revistës, ndër ta piktori L. Delija, shkrimtarët M. Camaj e F. Karakaçi dhe etnologu V. Malaj
“Shêjzat shërbyen si tribunë dhe dritare informimi mbi aktivitetet shkencore albanologjike në botë. Ato regjistruen në kroniken e tyne edhe ngjarje shoqnore që në të ardhmen do të vlejnë sadopak si dokumentacion historik e kultural për nji periudhë rreth njizet vjeçare”. Martin Camaj Më 4 Maj të 1969 i vdes bashkëshortja Vangjelija. Zhdukja e saj i shkaktoi një mungesë të pazëvëndësueshme e ndoshta shpejtoi edhe humbjen e tij. 1975 – Vdes në shtëpinë e tij në Romë më 15 Janar 1975 dhe u varros në qytetin e amshuar me datën 18 të atij muaji i nderuar nga i gjithë komuniteti shqiptar në mërgim, por i mohuar nga vendi i tij. Në ceremoninë e asaj dite kishin ardhur personalitete të ndryshëm, kolegë, shqiptarë, arbëreshë, miq të ardhur nga vende të ndryshme.
Vepra
Siç u përmend, qasjen e parë që pati me letrat e përshfaqi në revistën që hapën gjatë nxënjeve të para në Itali, të cilat i bëri në gjuhë italishte. Mbasi fitoi konkursin për himn kombëtar, Koliqi nxitet nga Gurakuqi të shkruaj atë që do të bëhej poemthi i tij i parë dramatik, “Kushtrimi i Skanderbegut” botuar në shtypshkronjën “Nikaj”, Tiranë më 1924 – e cila mbarështohej nga vëllau i Dom N. Nikajt. Gjatë mërgimit të parë ndërsa bluante ndjesitë e përftuara nga kurbeti dhe malli për vatrën familjare dhe klimën morale që e rrethonte shkruan me pseudonimin Borizani në të përkohshmen e Omer Nishanit. Nxjerr përmbledhjen e dymbëdhjetë novelave “Hija e Maleve”, botuar në Zara më 1929. Përmbledhja pasqyron suazën mjaftueshëm harmonike të mjedisit me taban patriarkal, mesdhetar e oriental ku kishte kaluar fëmininë – trung ky që përshkohej nga një shije e hollë perëndimizimi. Fryma qytetare gjithnjë në dialog me atë malësore dëshmon tharmin e formësimit të autorit përmes prozës psikologjike të stilizuar me ëndje, e selitur me themelet dokësore të shpirtit shqiptar.
Boton më 1932 vëllimin e parë të antologjisë “Poetët e mëdhenj të Italisë” me parathënie të Fishtës, një antologji me 280 faqe që u përdor menjëherë si tekst letërsie në gjimnazin klerik të Shkodrës dhe përmban katër poetët më të mëdhenj të Italisë: Danten, Petrarkën, Arioston, Tason. Vjershat e veta i përmbledh në vëllimin “Gjurmat e stinve” më 1933, ku paraqiten me një frymë krejt të re skenat e jetës shkodrane. Ndërsa, autodafeja e vendosur në krye të këtij libri vlerësohet si një ndër aktet më të rëndësishme në fushë të mendimit estetik shqiptar. 1935, Itali – Pas suksesit të vëllimit të parë me tregime, boton një libër me 16 novela me titull “Tregtar flamujsh” me lëndë të nxjerrë nga mënyra e jetesës së popullit tonë, sidomos të atij të qytetit të Shkodrës. Ngjarjet dhe problematikat sociale që prekin veprën gjithnjë i nënshtrohen një analize të thellë psikologjike. Boton vëllimin e dytë të antologjisë “Poetët e mëdhenj të Italisë” me parathënie nga Tagliavini. Ky vëllim përfshin vjersha të përkthyera të katër italianëve të tjerë: Parini, Monti, Foskolo, Manxoni. Personalisht çmonte Giosuè Carducci, Giovanni Pascoli, dhe Gabriele D’Annunzio-n. Edhe vëllimi i tretë ishte i përgatitur por nuk u botua. Tregtar flamujsh (1935) dhe Pasqyrat e Narçizit (1936), Koliqi sjell një botë krejt unike shpirtërore shqiptare, ndërsa gjuha e tij dhe stili i japin frymëmarrje të re letrave shqipe.
Bashkëpunoi me revistat “Hylli i Dritës” e françeskanëve, “Leka” e jezuitëve, “Përpjekja shqiptare” e Branko Merxhanit , “Minerva”, “Besa” etj. Poezitë më të mira të këtij vëllimi janë ato të shkruara në formë të tingëllimit (sonetit).
Nis të botojë nga viti 1954 deri më 1961, studimin krahasues “Dy shkollat letrare shkodrane – e Etënve jezuitë dhe e Etënve françeskanë”. Në këtë studim të tij vërehet përpjekja për të hartuar një histori të mirëfilltë të letërsisë shqiptare, jashtë ngjyrimeve ideologjike. Në Firenze boton vëllimin “Poesia popolare albanese”(“Poezia popullore shqiptare”) ku spikat si studiues i merituar i traditave artistike dhe folkloristike të atdheut të tij. 1959 – Boton vëllimin “Kangjelet e Rilindjes” (“I canti della Rinascita”) me përkthimin në italisht, kushtuar arbëreshëve të Italisë, ku i nxit ata të ruajnë gjuhën e zakonet e të kenë besim në pavdekësinë e fisit. 1960 – Boton romanin “Shija e bukës së mbrûme” për të cilin Koliqi vetë shprehet: “Ky tregim parashtron edhe përpiqet imtësisht të hulumtojë dramin shpirtnuer të nji të riut shqiptar flakrue jashta atdheut nga pasojat e së dytës luftë botnore.” (Paraqitje në “Shija e bukës së mbrûme”, Shkodër, 1996) Boton studimin “Gabriele D’Annunzio e gli Albanesi” (“Gabriel D’Anuncio dhe Shqiptarët”). 1963 – Boton “Antologia della lirica albanese” (“Antologjia e lirikës shqiptare”) ku për herë të parë paraqiten në një gjuhë evropiane përkthimet e lirikat më të mira të autorëve shqiptarë të vjetër e të rinj ku theksohen autorët kosovarë me qëllim që të njihen më mirë. Riboton “Shtatë Pasqyrat e Narçizit” (që e kishte botuar së pari në fletoren Gazeta Shqiptare të Bari-t më 1936) ku paraqiten shtatë copa proze poetike që përshkruajnë gjendjen shpirtërore të shkrimtarit. 1965 – Del në dritë “Albania”, një monografi italisht, botuar në “Enciclopedia dei popoli d’Europa”, Milano ku paraqet një pasqyrë të gjërë mbi Shqipërinë si në pikëpamjen gjeografike, ashtu edhe letrare e historike. 1970 – Riboton poemthin “Simfonia e Shqipeve” (që e kishte botuar për herë të parë në fletoren “Gazeta Shqiptare” të Bari-t më 1936), që është si një testament poetik që nënvizon trashëgiminë kombëtare, lashtësinë dhe traditat e popullit. Kjo vepër ka për argument lartësimin e kohës së kaluar të fisit tonë. 1972 – Botohet vëllimi “Saggi di Letteratura Albanese”, Firenze. Një përmbledhje e mirë shkrimesh e konferencash përpunuar gjatë disa vjetëve. 1973 – Vazhdon të përkthejë në italisht pjesë nga Lahuta e Malcís, këngët II-III-IV-V (punë kjo e nisur që në vitin 1961 kur përktheu këngën XXVI; më 1971 këngët XII-XIII-XIV dhe XV)./medialmk/ KultPlus.com
Këto ditë, shtëpia botuese “Faik Konica” nxori nga shtypi romanin e njohur “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit”, të botuar për herë të parë në vitin 1982 dhe të përkthyer edhe në disa gjuhë botërore, përcjellë KultPlus.
Ky botim, megjithatë dallon nga pesëmbëdhjetë të deritanishmit, ngaqë është i plotësuar nga aspekti përmbajtësor dhe ai gjuhësor.
Autori është thelluar te çështja e polikromit fetar tek shqiptarët, duke e pasqyruar atë jo vetëm si bashkëjetesë të besimeve nga familjet deri te individi, por të ndërlidhur me elementet e kozmogomisë të trashëguara nga dijet e vjetra, të cilat gjenden në vetëdijen kulturore dhe historike të shqiptarëve si një faktor i veçantë, që atë e ka përballuar edhe me trysninë e vazhdueshme të garës së qytetërimeve, ku për t’u shkatërruar ky element identitar, është përdorur edhe lufta biologjike, me virusin e murtajës, mbi të cilin ngritet edhe drama e romanit ne dimensionin gjithëkohor dhe gjithnjëtëzor, format e të cilit pasqyrohen edhe sot për qëllime politike dhe hegjemoni. Po ashtu, autori e ka kthyer paskajorën dhe disa morfema të gegnishtës, që pasqyrojnë fuqinë shpirtërore që mbështetet mbi gjuhën e mirëfilltë. / KultPlus.com
Ndërsa vala e dytë e pandemisë Covid-19 vazhdon të rritet në Indi, një fotografi e një djali të vogël që shkruan mesazhe zemre në paketat e ushqimit të destinuar për pacientët me Covid-19 po bën xhiron në botës në internet.
Në foton virale vogëlushi shihet duke shkruar: “Ji i lumtur” mbi paketat e vakteve të përgatitura nga nëna e tij për pacientët pozitivë me Covid. “Ngrohtësi nga zemra. Shërbimi vjen në të gjitha madhësitë dhe çdo kontribut ka rëndësi. Ky djalë i vogël shkruan “ji i lumtur” në këto kuti ushqimesh që nëna e tij bën për pacientët, “shkroi përdoruesi i Twitter Advaita Kala, duke shpërndarë foton.
Që prej shpërndarjes në internet, postimi ka mbledhur mijëra pëlqime dhe shumë njerëz që e panë foton e lavdëruan djalin për gjestin e tij./a2/ KultPlus.com
Ambasadorja e Shqipërisë pranë Këshillit të Europës, Albana Dautllari nënshkroi me zv.Sekretarin e Përgjithshëm të KiE, Bjorn Berge, “Konventën e Këshillit të Europës për Bashkëprodhimin Kinematografik (e rishikuar)”.
Lajmin e ka bërë të ditur ministrja e Kulturës, Elva Margariti ku thekson se kjo Konventë hyn në fuqi pasi të ratifikohet nga Shqipëria. Ajo e cilësoi një lajm të mirë për kinematografinë shqiptare.
Ajo siguron një bazë ligjore dhe financiare për bashkëprodhimin e filmave me metrazh të gjatë që përfshijnë kompani prodhimi të krijuara në tre ose më shumë shtete palë.
Shqipëria është vendi i 35-të që ka nënshkruar Konventën./atsh/ KultPlus.com
Sibel Halimi ka thënë në emisionin Pressing në T7 se tekstet muzikore të artistëve të zhanrit rep e tregojnë gratë/vajzat si objekt.
Ajo thotë se këto tekste duhet të kenë monitorim.
“Në shoqëritë patriarkale ekziston një frikë drejt emancipimit. Edukata seksuale është e domosdoshme të përfshihet nëpër shkolla por është çështja se sa do të jenë të gatshëm profesorët të flasin për këto gjëra. Kemi raste kur në librat e sociologjisë dhe biologjisë i kalojnë këto faqe. Është çështja më komplekse se sa që ne e orientojmë. Mediat duhet të jenë më aktiv në monitorimin e disa zhanreve muzikore. Duhet të bëjmë më shumë dhe të shikojmë cfarë po shkruhet në tekstet muzikore. Rinia drejtpërsëdrejti merr mesazhin nga aty se gratë duhet të trajtohen si objekte seksuale. Edhe fëmijët kur i shohin ato pamje ndikohen. Tekstet e tyre tregojnë femrën si objekt. Duhet të jemi më vigjilent si shoqëri ndaj dukurive negative. Shqetësimi është shumë dimensional. Nuk duhet të presim shumë nga sistemi arsimor pasi është patriarkal”, thotë ajo./ KultPlus.com
Gjerasim Qiriazi (1861-1894). Atdhetar, pedagog dhe publicist. Lindi në një familje patriote kolonjare të vendosur në Manastir. Punoi për përparimin e shkollës shqipe, bashkë me motrat Sevasti e Parashqevi Qiriazi.
Shkolla e vajzave me të drejtë mund të quhej kombëtare, për faktin se Gjerasim dhe Sevasti Qiriazi e ngritën atë jashtë çdo ndikimi të dasive fetare. Dy herë u përpoqën turqit ta eleminonin fizikisht. Por, Gjerasim Qiriazi ia arriti në tetor të vitit 1892, të çelte në Korçë shkollën e dytë shqipe (për vajza), nën drejtimin e Sevasti Qiriazit, motrës së Gjerasim Qiriazit, e cila është institucioni i parë edukativo-arsimor për vajza, i themeluar po ashtu me nismën e rilindasve.
Më 1882 kreu me rezultate të larta studimet biblike në Kolegjin Teologjik Amerikan në Samokovë në Bullgari. Në të njëjtin vit u bë pastor praktikant në Bullgari. Më 1883 mori pjesë në Komitetin e Huaj Protestant në Turqi dhe u caktua ungjilltari i shqiptarëve. Më 1883 vendoset në Korçë ku filloi aktivitetin e tij teologjik, filloi të shkruajë himnet e para në shqip dhe u bë përgjegjës për shpërndarjen e ungjillaturës në shqip. Më 1884 mbajti shërbesë në shqip në kishën ungjillore të Selanikut dhe në atë të Manastirit. Më 1887 filloi të japë mësim në shkollën e parë shqipe në Korçë.
Dëshira e tij për t’u dhuruar shqiptarëve sa më shumë literaturë shqipe e shtyu që më 1888 të përkthejë e të botojë Ungjillin e Mateut dhe një vit më vonë, me sugjerim të mikut të tij, Naim Frashëri, filloi transkriptimin për botimin e pesë librave të parë të Biblës si tekste shkollore. Në të njëjtin vit mori ndihma dhe përkrahje nga shoqëritë shqiptare jashtë atdheut, nëpërmjet veprimtarëve, si: Nikolla Naço, Pandeli Sotiri, Abdyl Frashëri, Naim Frashëri, Sami Frashëri, Mihal Grameno, Kristo Dako etj.
Më 1892 së bashku me Sevastinë, Gjerasimi përgatit planin dhe projektin për hapjen e Shkollës së Vajzave dhe Shkollën e të Dielës në Korçë.
Më 14 nëntor 1892 themeloi Kishën Ungjillore të Korçës dhe shoqërinë “Vëllazëria Ungjillore e Shqipërisë” me qendër në Korçë dhe në vijim boton numrin e parë të gazetës së shoqërisë “Letra e Vëllazërisë”. Ka shkruar shumë vjersha e këngë, të cilat u botuan pas vdekjes së tij më 1903, në Sofje, në librin me titull “Kristomaci”.
Vdiq më 2 janar 1894, në moshën 35-vjeçare.
Më 1987 Gjerasim Qiriazit iu dha titulli “Mësues i Popullit” dhe më 1992, iu akordua titulli “Urdhri i Lirisë i Klasit të Parë”./ KultPlus.com
Gjashtë aktorët e serialit “Friends” janë parë sërish të gjithë bashkë. Ata pozuan për kopertinën e numrit të ri të revistës “People”, në prag të speciales që do të transmetohet këtë muaj në HBO Max.
Jennifer Aniston, Courteney Cox, Lisa Kudrow, Matt LeBlanc, David Schwimmer dhe Matthew Perry u bënë jashtëzakonisht të famshëm falë serialit që nisi në vitin 1994 dhe përfundoi në vitin 2004.
Gjatë 10 viteve të “sitcom”-it, aktorët u lidhën shumë me njëri-tjetrin profesionalisht dhe personalisht. Marrëdhënien e tyre të shkëlqyer e treguan edhe kur negociuan një pagë të barabartë për secilin.
Premiera e speciales së “Friends” do të jetë në 27 maj. Gjashtë miqve më të famshëm në botë do t’iu bashkohen edhe emra të tjerë të famshëm, përfshirë këtu edhe David Beckham, Justin Bieber, James Corden, BTS, Cindy Crawford, Cara Delevingne, Lady Gaga, Elliott Gould, Kit Harington, Larry Hankin, Mindy Kaling, Thomas Lennon, Christina Pickles, Tom Selleck, James Michael, Tyler Maggie Wheeler, Reese Witherspoon dhe Malala Yousafzai./ KultPlus.com
Kryeqyteti jugor i Gjermanisë, Mynihu, po ndërmerr veprime ligjore kundër organizatorëve të një festivali alternativ të birrës Octoberfest në Dubai.
Tradita e famshme e Mynihut u anulua për të dytën herë radhazi këtë vit për shkak të kufizimeve antiCOVID-19.
Ngjarja “Octoberfest shkon në Dubai” është ende aktive dhe reklamon rreth 30 tenda mbi 400 000 metra katrorë, me një “koncept higjiene” për t’i mbajtur vizitorët të sigurt nga infeksioni.
“Motoja jep përshtypjen e gabuar se ngjarja u zhvendos nga shtëpia e saj e zakonshme bavareze në Dubai”, tha Departamenti i Biznesit në Mynih.
Qyteti ka kërkuar një deklaratë pushimi dhe heqje dorë në të cilën organizatorët në Dubai bien dakord të mos reklamojnë më ngjarjen e tyre me Octoberfest në Mynih./atsh/ KultPlus.com
Drejtori i Muzeut Kombëtar të Kosovës, Ajet Leci, sot i është drejtuar me një letër Muzeut Kombëtar në Beograd, Muzeut Etnografik në Beograd dhe Akademisë Serbe të Shkencave dhe Arteve me kërkesën për kthimin e artefakteve tona që vazhdojnë të mbahen padrejtësisht në Serbi, përcjell KultPlus.
Kërkesës së Muzet Kombëtar të Kosovës përmes një letër përcjellëse, i dhanë mbështetje të plotë edhe Ministrja e Punëve të Jashtme, Donika Gërvalla-Schwarz, dhe Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sporit, Hajrulla Çeku.
Të dy letrat argumentojnë detyrimin e Serbisë dhe institucioneve përkatëse për kthimin e këtij koleksioni bazuar në Marrëveshjet e nënshkruara që parashohin ekspozimin e përkohshëm në Beograd dhe kthimin e tij, konventën e UNESCO-s për kthimin e pasurisë kulturore në vendin e origjinës, dhe pakon e Ahtisaarit që obligon Serbinë të kthej në Kosovë koleksionin në fjalë.
Lexoni më poshtë letrën e plotë të Muzeut Kombëtar të Kosovës dhe letrën përcjellëse nga Ministrat e Qeverisë së Kosovës në gjuhën shqipe.
—
Të nderuar,
Kam kënaqësinë t’ju drejtohem me këtë letër që synon rregullimin e një çështje të rëndësishme që ka mbetur e hapur prej kohësh mes institucioneve tona. Në emër të Muzeut Kombëtar të Kosovës dua t’ju kujtoj obligimin e papërmbushur për kthimin e artefakteve nga koleksioni arkeologjik dhe etnogafik i Kosovës. Ndonëse të marrura nga Kosova në fund të viteve 90-ta të shekullit të kaluar me qëllim ekspozimi të përkohshëm në Serbi dhe me detyrim për t’i kthyer, artifaktet tona vazhdojnë të mbahen padrejtësisht në muzetë tuaja përkatëse.
Kam dëshirë t’ju përkujtoj detyrimin e trefishtë në raport me keto artefakte:
1. Marrëveshjet e nënshkruara mes institucioneve tona parashohin bartjen e artefakteve me qëllim ekspozimi të përkohshëm dhe kthimin e tyre në vendin e origjinës dhe Muzeun Kombëtar të Kosovës, pronë e së cilës janë,
2. Konventa e UNESCO-s për Mjetet e Ndalimit dhe të Parandalimit të Importit, Eksportit dhe Transferimit të Paligjshëm të Pronësisë së Pasurisë Kulturore (1970) obligon shtetet ratifikuese të punojnë për t’u siguruar që pasuria kulturore i kthehet vendit të origjinës (Serbia është ratifikuese e Konventës),
3. Aneksi V, neni 6, paragrafi 1 i Planit te Ahtisaarit në mënyrë të prerë obligon Serbinë të kthejë në Kosovë koleksionin arkeologjik dhe etnografik të marrur përkohësisht për qëllime ekspozuese në Beograd.
Numri total i artefakteve të koleksionit arkeologjik dhe etnografik të Kosovës që mbahen padejtësisht në Serbi është 1247. Ato duhet të kthehen sa me parë në vendin e tyre të origjinës. Për të realizuar këtë detyrim, propozoj themelimin e një grupi punues të përbërë nga përfaqësues (nga një zyrtar) të katër muzeve: Muzeu Kombëtar i Kosovës, Muzeu Etnografik i Kosovës, Muzeu Kombëtar në Beograd dhe Muzeu Etnografik në Beograd, si dhe profesionistë ndërkombëtarë të muzeologjisë. Detyra e këtij grupi punues do të ishte hartimi i planit dhe mbikëqyrja e procesit të kthimit të të gjitha artefakteve në Kosovë.
Ju falënderoj paraprakisht për bashkëpunimin. Do të jem ne pritje të përgjigjes tuaj dhe mundësisë për të caktuar takimin e parë mes institucioneve tona.
Me respekt,
Ajet Leci
Muzeu Kombëtar i Kosovës
—
Të nderuar,
Në emër të qeverisë së Republikës së Kosovës, ofrojmë mbështetjen tonë të plotë për angazhimin dhe kërkesën e Z. Ajet Leci, drejtor i Muzeut Kombëtar i Kosovës, për kthimin e koleksionit arkeologjik dhe etnografik nga Serbia në Kosovë. Pasuria kulturore e Kosovës e marrur në fund të viteve 1990 për qëllime ekspozuese, me kohë të kufizuar dhe me detyrimin për ta kthyer, vazhdon të mbahet në muzetë e Serbisë. Në radhë të parë si detyrim nga marrëveshja mes muzeve, pastaj edhe si detyrim nga Konventa 1970 e UNESCO-s për kthimin e pasurisë kulturore në vendin e origjinës dhe Plani i Ahtisaarit, Serbia duhet të kthejë artefaktet e Kosovës duke i dhënë fund një procesi veçse të stërzgjatur.
Institucionet e Republikës së Kosovës do të ofrojnë gjithë mbështetjen e nevojshme Muzeut Kombëtar të Kosovës në përmbushjen e këtij qëllimi. Ne e mirëpresim propozimin e tyre për të themeluar një grup të përbashkët pune mes muzeve të Kosovës dhe Serbisë, me prezencë profesionale ndërkombëtare për të hartuar një plan dhe mbikëqyrur procesin e kthimit të artefakteve në Kosovë. Kërkojmë përgjegjësi institucionale nga muzetë përkatëse në Beograd, si dhe përgjegjësi politike nga qeveria në Beograd për të përmbushur një obligim ndërkombëtar. Njëherit zotohemi që nuk do të ndalemi së vepruari deri në momentin e kthimit të të gjitha pjesëve të koleksionit përkatës në vendin tonë.
Ju falemnderit për bashkëpunimin tuaj.
Me respekt,
Donika Gërvalla-Schwarz
Zv. Kryeministre
Ministre e Punëve të Jashtme dhe Diasporës
Hajrulla Çeku
Ministër i Kulturës, Rinisë dhe Sportit/ KultPlus.com
Tenori i mirënjohur shqiptar Saimir Pirgu, është një nga artistët më aktiv në skenat evropiane.
Ai do të jetë pjesë e festivalit veror të “Teatro dell’ Opera di Roma”, i cili do të mbahet nga data 15 qershor deri më 6 gusht 2021. Pirgu do të interpretojë në veprën “Messa da Requiem” të Xhuzepe Verdi-t dhe operën e famshme “Madama Butterfly” të Xhakomo Puçini-t.
Falë talentit dhe punës së tij, ai konsiderohet si një nga tenorët më të shquar në peisazhin e lirikës ndërkombëtare./ KultPlus.com
Mbi librin Letërsia nga burgu, kapitull më vete në letërsinë shqipe,të Bajram Kosumit
Letërsia nga burgu, kapitull më vete në letërsinë shqipe – botim i përpunuar, ITSHKSH, Shkup, 2020 – vjen tek lexuesi si një shqyrtim i thellë i studimit me të njëjtin titull, botuar më 2006-n. I njohur për kontributin e tij shkencor ndër vite në këtë fushë studimi, prof. Bajram Kosumi e boton këtë monografi si një program pune për një dukuri komplekse, me status të qartë letrar, që shtrihet vertikalisht nga rrafshi faktik i kërkimit në terren, përmes lëndës dokumentare, në rrafsh të analizës, interpretimit dhe tipologjisë së letërsisë nga burgu, për të mbërritur në rrafshin teoriko-kritik. Qasja kulturore dhe socio-ideologjike, si dhe shqyrtimi i raporteve të letërsisë nga burgu me politikën, përballë shtetit të shekullit XX, përbëjnë gjithashtu nyja kyçe të studimit në fjalë.
Libri rrok një temë të diskutueshme prej kohësh nga disa studiues, të cilët janë ndalur në profile të veçanta krijuese ose në problematika specifike, që gjithsesi kanë mbetur të pjesshme për këtë dukuri që ka shoqëruar gjatë letërsinë tonë. Ndërkohë, ky botim është një studim themeltar për letërsinë nga burgu, të pastudiuar më parë në nivel përgjithësues, ndaj theksojmë vlerat referenciale të tij për studime të mëpasshme.
Metoda vetëpërcaktohet prej lëndës së marrë në shqyrtim, në hapësirën mbarëshqiptare, përmes tekstesh e autorësh të shumtë, ndër të cilët: Musine Kokalari, Arshi Pipa, Kasëm Trebeshina, Adem Demaçi, Visar Zhiti, Merxhan Avdyli, Ismail Syla, Rexhep Elmazi e të tjerë, që na shpien në diskutime për terminologjinë dhe përkufizimet e këtij zhanri letrar, si për shembull: burgologji (V. Zhiti), ishullim (S. Hamiti) etj. Në studimin e tij, B. Kosumi përdor emërtimin letërsi nga burgu, “për shkak të saktësisë së termit, por dhe për shkak të konotacionit: kjo letërsi vjen nga burgu, nga ato zgafelle ku çdo çast kacafytet jeta me vdekjen” (f. 86). Ajo që politikisht është quajtur disidencë letrare ka ekzistuar edhe në letërsinë shqiptare. Letërsia nga burgu është shkruar dhe lexuar fshehurazi, edhe pse nuk është botuar deri në vitin 1991, me një përjashtim të vetëm (Libri i burgut i Arshi Pipës, 1959), duke i tejkaluar kufijtë e asaj që shquhet si disidencë letrare(f. 245).
Ndryshe nga studimet që përgjithësisht qendërzohen në analizën dhe interpretimin e veprës letrare, me letërsinë e burgut, e cila nuk mundi as të qarkullojë e as të botohet normalisht, studiuesi i kushton vëmendje të posaçme procesit krijues. Në rrezikun që teksti letrar, si artefakt, mund të komunikojë me lexuesin ose dhe të zhduket sapo është krijuar, autori shënon, se “më i rëndësishëm se sa vetë teksti letrar është procesi i krijimit të atij teksti. Në procesin e krijimit, poeti e realizon veten… ai është çelësi që hap portën e mbijetesës së të burgosurve” (f. 203). Përmes analizash tekstore formaliste arrihet në tipologji të poetikave moderne e simboliko-alegorike, të zhanreve e nënzhanreve, si: ditari, memuari, epistolari etj., në klasifikime tematike e ideologjike, deri te hartimi i një fjalorthi (fjalë-çelësa, koncepte e simbole), që na ndihmojnë të vërejmë marrëdhëniet e krijimtarisë së burgut me lirikën shqiptare.
Distanca kohore prej tridhjetë vjetësh nga dukuria letrare e shqyrtuar – të jetuarit e autorit të librit në dy periudha historike, para dhe pas viteve ‘90 të shekullit XX – mundësojnë qasje objektive në rrafsh njerëzor dhe studimor. Duke sjellë në vëmendje se një nga problemet e interpretimit të letërsisë nga burgu mbetet subjektivizmi, me karakter emotiv e politik, që e nxjerr këtë krijimtari nga hapësira letrare në atë ekstraletrare, vlen të theksojmë se studimi karakterizohet nga objektiviteti shkencor. (Kujtojmë se autori ka kryer burg politik e njëherësh është krijues e studiues i letërsisë nga burgu.) Nga ana tjetër, edhe pse kritika është akt subjektiv, vërehet se bashkëvuajtësi në burgun politik pikëtakohet me krijuesin e studiuesin në një polifoni të paqtë të ligjërimit human e, në këtë kuptim, libri është përmendore e fjalës së lirë që kanë ngritur këta krijues në burgjet e Shqipërisë e ato të ish-Jugosllavisë.
Monografia parashtron teza të qarta lidhur me historinë e letërsisë shqipe – një nga debatet e shpeshta institucionale e mes studiuesish. Lidhur me këtë çështje, prof. Kosumi shprehet se jo vetëm për shkak të rrethanave, në të cilat është krijuar, por edhe në temat që trajton, në figurat që krijon dhe konceptin estetik-filozofik, kjo letërsi duhet të trajtohet si kapitull i veçantë në historinë e letërsisë shqipe (f. 287). E përtej kësaj, hidhen bazat e mendimit kritik e historiografik për këtë letërsi, në diskutime për kohëbotimin e librave të V. Zhitit (Panteoni i nëndheshëm ose letërsia e dënuar) dhe të G. Hajdarit (Gjëmë. Genocidi i poezisë shqipe).
Autori i Letërsia nga burgu shtron idenë e përfshirjes së saj në tekste e kurrikula shkollore, duke qenë se është një lëndë e trajtuar pak ose shumë pak, e cila veç vlerës letrare e historiografike përçon dhe vlera të kujtesës së afërt historike të popullit tonë. Institucionet arsimore kanë për detyrë të përcjellin dije kanonike dhe është misioni i tyre të angazhohen në hapjen e kurrikulave arsimore ndaj këtij fenomeni, ashtu siç operohet në vendet e zhvilluara evropiane. Jemi këtu në një pikë të përbashkët me nisma të ndryshme të rijetëzimit të institucioneve ku kanë vuajtur dënimin të përndjekurit politikë, mes të cilëve edhe shkrimtarë e artistë të shquar shqiptarë, në burgjet e: Nishit, Pozharevacit, Beogradit (Serbi); Prishtinës, Mitrovicës (Kosovë); Burrelit, Spaçit, Tepelenës, Qafë-Barit (Shqipëri) etj.; me publikimin e shkrimeve që prej dhjetëra vitesh nuk e kanë parë dritën e botimit (nga Instituti i Studimeve të Krimeve dhe Pasojave të Komunizmit dhe nga Instituti për Demokraci, Media dhe Kulturë, me seli në Tiranë); me nisma të tjera studiuesish e profesionistësh të vendeve të kujtesës, që theksojnë prej kohësh se hapja demokratike për shoqërinë tonë duhet të shoqërohet me ndjesën e thellë publike (si Gjermania), si dhe me krijimin e kujtesës së periudhës diktatoriale, posaçërisht për brezat që nuk e njohin atë. Në ndryshim nga Shqipëria, përkrahja e botimit dhe e studimit të letërsisë nga burgu në Kosovë, përmes institucioneve publike dhe jopublike, thuajse nuk është ndjerë, ndaj botimi dhe studimi i kësaj hapësire letrare ka mbetur në përpjekje të autorëve të veçantë. Edhe pas rënies së komunizmit, nuk ka institucione ta kenë pasur në objektivin e tyre këtë letërsi. Kuvendi i Kosovës ka tentuar dy herë për të miratuar një rezolutë, që të dënonte krimet e komunizmit në Kosovës, por nisma është penguar dhe ka dështuar të futet në rendin e ditë së Kuvendit.
E vlertë kjo monografi edhe në rrafsh informativ për të rinjtë që nuk e kanë jetuar diktaturën e për lexuesin e gjerë, i cili gjithnjë do të ketë etje për ngjarje e fate autorësh e veprash që e kanë parë shumë vonë lexuesin ose janë ende në pritje për ta takuar atë. Me një ligjërim të qartë të rrafshit studimor, të cilit i shtresohet ai eseistik e herë-herë biografik, që vjen nga jeta e studiuesit, monografia komunikon me lexuesin profesionist e, njëherësh, me atë të zakonshëm.
Letërsia nga burgu,kapitull më vete në letërsinë shqipe na paraqitet si një studim i mbyllur në kuptimin e objektit të përcaktuar paraprakisht, por njëherësh na propozon hapësira pune të porsahapura nga autori i saj, si hartimi i fjalorit të letërsisë nga burgu; publikimi i krijimeve që ende nuk e kanë parë dritën e botimit; botime antologjish; e na fton në diskutime të hershme, që në thelb kanë të bëjnë me hapjen e kanonit letrar./ KultPlus.com
Nderimi i figurës së Ismet Bogujevcit, jo vetëm si profesionist dhe kontribuues por edhe si një personaliteti i rrallë i vlerave të mëdha të trashëgimisë tonë kulturore sot në një mbledhje komemorative për doajenin e këngës shqipe, mblodhi pranë vetes familjar të shumtë, artistë, kolegë e figura të tjera të njohura në Teatrin Kombëtar të Kosovës, shkruan KultPlus.
Nën meloditë që po dëgjoheshin nga perlat e krijimtarisë së Bogujevcit, ai që fillimisht nderoi figurën e mirënjohur ishte vetë Ministri i kulturës Hajrulla Çeku, i cili ngushëlloi të pranishmit për humbjen e figurës së Bogujevcit.
“Ne të gjithë humbëm një njeri të madh dhe një personalitet të shquar kombëtar që përmes këngës popullore lartësoi vlerat tona për dekada të tërë. Ai ishte një person i mbyllur e i heshtur sepse ai asnjëherë nuk ka bërë kompromise me vlerat njerëzore dhe artistike”, thotë Çeku.
Sipas tij, të gjithë e kanë njohur Bogujevcin përmes këngës dhe zërit sepse ai nuk quhet doajeni i këngës shqipe rastësisht. Po ashtu, Ismeti mëshironte këngët që i këndonte në skenë dhe të bënte ta përjetoje e ta ndjeje emocionin që ai përçonte përderisa këndonte duke e bërë kështu publikun për vete me modestinë e tij.
“Ai ka një timbër të veçantë dhe është në fakt një kontribuues i vazhdueshëm në fazat e vështira të historisë tonë e prandaj përmes këngës kthente sadopak shpresën atëherë kur populli ynë ndodhej në një sistem robërues”, përfundon Çeku.
Për Çekun, Bogujevci është dëshmi e vlerave më të larta të kombit dhe vepra e tij është një vulë e pashlyer e kohës. Prandaj, sipas tij, Kosova gjithmonë do ta vlerësojë lart këtë figurë për kontributin e tij dhe do të përkujdeset për ruajtjen e tij artistike që e la si thesar për kombin tonë.
Ndërsa, drejtori i Ansamblit të Shotës, Shefqet Gjocaj është shprehur se është ndjerë i nderuar që ka ardhur në kohën kur Bogujevci ka qenë aty dhe ai kështu ka pranuar detyrën e kërkuar nga vetë Bogujevci.
“Duke e njohur Bogujevcin qysh nga vitet e 80-ta, aura e tij ishte aq e madhe saqë vërtetë me vinte keq që unë po e pranoja atë pozitë. Mirëpo, motivimi i tij më shtyri që ta pranoja me lehtësi këtë detyrë”, tregon Gjocaj.
Sipas tij, Bogujevci ishte gjithmonë motivues dhe përkrahës i madh e sidomos për Ansamblin e Shotës.
Fjalën me radhë e morri profesori Fehmi Shaqiri, i cili pavarësisht moshës së tij, ai nuk mungoi në një ditë të tillë për ta nderuar dhe përkujtuar disa momente me Bogujevcin.
“Ismetin e kam njohur si njëri nga këngëtarët e mëdhenj të Kosovës, megjithëse ai ishte edhe hallka e respektit por e pata mikun më të ngushtë e në veçanti edhe kur u emërua edhe si drejtor”, tregon Shaqiri.
Sipas tij, Ismeti ishte shoqërues i halleve të tij e po ashtu edhe në premierën e parë të valles me Ansamblin e Shotës, ku shumë shpejt u bë rekord për të gjitha ansamblet e Ballkanit me një folklor të rëndësishëm por me një nocion krejt të veçantë nga të tjerët qysh nga krijimtaria e parë e jona e deri tek e fundit.
“Pata një fat të madh që kam punuar me Ansamblin më kombëtar, më dinjitoz, e që sot ka një bagazh që nderohet tej mase”, përfundon Shaqiri.
Miku i Ismet Bogujevci, Skender Hyseni është shprehur se familjet e tyre ishin një familje dhe se nuk kishte rëndësi se ku i zinte dreka apo darka.
“U rritëm me muzikën, me teatrin e Podujevës dhe gjatë viteve të 70-ta ne e kishim përzgjedhur artin përpos si mision por edhe formë të shprehjes, brengave dhe halleve tona. Mundësitë ishin të kufizuara por edhe të rrezikshme që preferencat tona politike për lirinë e shtetit ti shfaqnim hapur. Prandaj, kishim përzgjedhur artin”, tregon Hyseni.
Sipas tij, arti ishte formë e mirë sepse qoftë me koncerte apo shfaqjet teatrale ku ‘Halili e Hajria’, mbetet një nga skenimet më të mira, Ismeti ishte aktor dhe rapsod i shkëlqyer.
Gjithashtu, edhe Valbona, motra e Ismet Bogujevcit në mesin e emocioneve të shumta është shprehur se disa njerëz vinë në këtë botë për të qenë të veçantë e për të lënë kujtime të mira por kur ata nuk janë më, ekziston një boshllëk i madh për familjen dhe shoqërinë.
“Ismeti si artist dhe si njëri ka dhënë shumë shembull se si duhet të jetë një prind, një burrë, një vëlla e një mik. Ai ishte gjithmonë i pranishëm për familjen në momentet e vështira por edhe të mira. Pavarësisht dallimit në moshë, ai gjente mirëkuptim për secilin nga ne”, tregon Bogujevci.
Sipas saj, ai ishte një mbështetje e fortë dhe ishte një njeri i dashur sepse ai ka pasur shumë dashuri në zemrën e tij. Ai do të kujtohet përgjithmonë për urtësinë, modestinë dhe fjalën e peshuar.
Kështu krejt në fund erdhi një version i shkurtër të dokumentarit për Ismet Bogujevcin, i përgatitur vite më parë nga Radio Televizioni i Kosovës me regji të Kastriot Saqipi. Në këtë dokumentar kanë folur edhe figurat e njohura si: Fahri Beqiri dhe Fadil Vokrri./ KultPlus.com
Titullohet “Briciole di gioia” (Grimca gëzimi) libri më i ri i poetes shqiptare me banim në Itali, Irma Kurti.
Kjo përmbledhje me 65 poezi është e ndarë në dy pjesë: “Nell’universo dell’amore” (Në universin e dashurisë) dhe “Anime perse” (Shpirtra të humbura). Parathënia është shkruar nga shkrimtarja dhe përkthyesja Vesna Andrejević, e cila ndër të tjera, shkruan: “Poetja dhe shkrimtarja italo-shqiptare, me vargjet e saj të bukura dhe të sinqerta që prekin drejtpërdrejt zemrën e lexuesit, i përgjigjet gjithashtu edhe pyetjes nëse është e mundur të shkruash e të thurësh poezi në një gjuhë tjetër përveç gjuhës amtare.
Një argument delikat ky, siç është vetë përpjekja poetike, por e arrirë me sukses në rastin e Kurtit. Poezia e saj është e pastër, e thjeshtë dhe e bukur në sinqeritetin e saj, aq bindëse sa prek menjëherë telat e zemrës me një lloj “naiviteti”, pikërisht atë që kanë vetëm fëmijët dhe poetët. Në fakt, në përmbledhjen poetike të Kurtit, që përmban poezi me tematikë të larmishme, gjithçka duket e thjeshtë dhe e lehtë, por të shkruash poezi në një gjuhë tjetër është një përpjekje herkuliane apo një mundim si ai Sizifit. Një punë e vështirë, intensive, asnjëherë e vlerësuar sa duhet nga vetë folësit e gjuhës amtare, por prapëseprapë një mënyrë e çmuar për të pasuruar si shpirtin human ashtu edhe atë ‘kulturor’ që na përket sipas zgjedhjes, rrjedhës së ngjarjeve, jetës e kështu me radhë.”
Irma Kurti ka filluar të shkruajë e të botojë qysh në moshë të vogël. Njihet nga publiku edhe si autore e suksesshme e teksteve të këngëve në festivale të muzikës së lehtë në Shqipëri, Kosovë e Maqedoni.
Ka botuar njëzet e dy libra në gjuhën shqipe dhe pesëmbëdhjetë në italisht. Veprat e saj janë përkthyer në gjuhën angleze, spanjolle, franceze, rumune dhe serbe./ KultPlus.com
Franca rihapi sot muzetë, Austria restorantet, Nju Jorku hoqi maskat, popujt e disa vendeve perëndimore gjenden sot pak më të lirë falë një rënieje të epidemisë, ndryshe nga India që vazhdon të jetë e zhytur në një krizë shëndetësore në rritje.
Pas gjashtë muajsh jetë të ngadaltë, francezët mund të nisin nga sot të hanë ose të pinë një gotë në lokale, këto të fundit ishin kufizuar me 50% të kapaciteteve të tyre të pritjes dhe në gjashtë persona në tryezë.
Restorantet dhe kafenetë do të presin 9 qershorin për të pritur klientët në salla.
Kinematë, teatrot dhe muzetë francezë mund të presin sërish publik, të maskuar, me shifrat maksimale të pjesëmarrjes. Dhe fillimi i shtetrrethimit shtyhet me dy orë nga ora 21:00 deri në orën 06:00.
Kjo heqje e pjesshme e kufizimeve u vendos pas një uljeje të qarkullimit të virusit, që megjithatë mbetet i lartë (rreth 14 000 raste të reja në ditë mesatarisht) dhe një fuqizimi të fushatës së vaksinimit në një vend ku pandemia ka shkaktuar 108 000 të vdekur. /atsh/ KultPlus.com
