Muzeu i fotografisë “Marubi”, një udhëtim i pazakontë në histori

Arkivi i Muzeut Kombëtar të Fotografisë “Marubi” ruan një koleksion prej më shumë se 500 mijë negativësh në xham, film rul e plan film, si dhe dokumente e objekte të fotografëve të koleksionit.

Në një postim në rrjetet sociale, ministri Gonxhja e konsideron këtë arkiv si një udhëtim i pazakontë në histori, procesi i konservimi të të cilit ka nisur falë mbështetjes së Ambasadës Gjermane në vendin tonë.

Në arkiv po kryhet një punë kolosale: procese konservimi, katalogimi dhe digjitalizimi. Ambasada Gjermane në Tiranë mundësoi financimin e materialeve të kompanisë Klug-Conversation, për sistemimin dhe mbrojtjen e arkivës sipas kushteve bashkëkohore.

Kjo mundëson zbatimin e një sistemi të ri konservimi të negativëve prej xhami, filmave rul, plan filmave, fotografive në letër si dhe dokumentave të cilat do të vendosen në zarfa dhe kuti të reja të dizenjuar sipas madhësive, cilësisë dhe standarteve përkatëse, duke respektuar parimin e konservimit të diktuar nga vetë autorët.

Një proces i tillë, i cili do të vijojë edhe në vitet e ardhshme, deri në zëvëndësimin e plotë të të gjithë materialeve të vjetra të konservimit, mundëson mbrojten e materialit arkivor dhe tejçimin e kësaj pasurie të trashëgimisë kulturore tek brezat e ardhshëm./Ora/KultPlus.com

Kandiq: Sistemi i drejtësisë në Serbi, po e mundëson vjetërsimin e lëndëve për krime lufte në Kosovë

Aktivistja e njohur serbe për të drejtat e njeriut, Natasha Kandiq, themeluese e Fondit për të Drejtën Humanitare ka vazhduar raportimin e saj rreth krimeve serbe dhe mosdhënien e llogarisë së tyre.

Kandiq thotë se sistemi i drejtësisë në Serbi po e mundëson vjetërsimin e lëndëve për krime lufte në Kosovë duke i zvarritur ato. Kjo për faktin se sipas saj, të akuzuarit për vrasjen e 118 civilëve në fshatrat e Pejës më shpesh nuk paraqiten nëpër seanca gjyqësore që kanë nisur shumë vite më herët.

“Nëse të akuzuarit për krime lufte në fshatrat e komunës së Pejës, ku kanë vrarë 118 civilë si pjesëtarë të VTO UJ-së, nuk vijnë në 3 nga 8 seancat e planifikuara, kjo tregon se gjyqësori është “i prishur”, që është mbështetur nga fakti se aktgjykimi i shkallës së parë është nxjerrë në vitin 2014”, shlruan Kandiq në X.

Kandiq për këtë rast, i referohet suspendimit të k Vlladan Krstoviqin, pjesëtarin aktiv të xhandarmërisë ndaj të cilit Prokuroria për Krime Lufte ka ngritur aktakuzë në rastin e Lubeniqit, pas kërkesës së Fondit për të Drejtën Humanitare (FDH).

Procesi i zvarritjes:

Departamenti për Krime Lufte në Gjykatën e Apelit në Beograd, me vendimin e tij të datës 26 shkurt 2015, e anuloi aktgjykimin e shkallës së parë në rastin e njohur si rasti ‘’Qyshku” dhe urdhëroi rigjykim.

Në një vendim të shkallës së parë, Departamenti i Krimeve të Luftës i Gjykatës së Lartë në Beograd dënoi një vit më parë komandantin e Detashmentit 177 Ushtarak-Territorial (VTO) Pejë të Ushtrisë Jugosllave dhe tetë anëtarë të tjerë të togës së ndërhyrjes dhe njësisë për luftë. krime kundër popullatës civile të cilët në prill dhe maj 1999. kryen në fshatrat Ljubenic, Zahaç, Plavljan dhe Qyshku, në rrethinën e Pejës, duke dëbuar popullatën shqiptare, djegur shtëpitë e tyre dhe plaçkitur, si dhe duke vrarë së paku 118 civilët shqiptarë.

Siç u konstatua, toga e përmendur e ndërhyrjes, shpesh e quajtur “Çakallë”, e përbërë nga vullnetarë, ishte pjesë e forcave të rregullta ushtarake dhe aktgjykimi ishte i pari para Departamentit të Krimeve të Luftës me të cilin anëtarët e Ushtrisë Jugosllave u dënuan për dëbimi dhe vrasja masive e shqiptarëve në Kosovë.

Gjykata e apelit, duke pranuar ankesat e mbrojtjes, ka anuluar vendimin për dy nga shkaqet e parashikuara në ligj. Njëra është për shkak të shkeljeve të theksuara të dispozitave të procedurës penale, të cilat konsistojnë në faktin se – si nga ligji ashtu edhe nga formulimi i aktgjykimit – “dënimi i aktgjykimit është i pakuptueshëm dhe bie ndesh me vetveten, pra me aktgjykimin nuk jep arsye për fakte vendimtare, dhe ato që jepen janë të paqarta dhe kryesisht kontradiktore”.

Kjo bazë në fakt do të thotë se, sipas konstatimit të Gjykatës së Apelit, aktgjykimi nuk ka qenë i shkruar mirë, gjegjësisht se gjykata e shkallës së parë nuk e ka shpjeguar fare ose nuk ka shpjeguar mjaft qartë, saktë dhe ligjërisht dhe logjikisht në mënyrë koherente se si ka përcaktuar disa fakte të rëndësishme dhe në bazë të të cilave ka nxjerrë konkluzione për ekzistimin dhe shkallën e fajësisë së dikujt dhe për shkak të kësaj mangësie ka dyshime për saktësinë e konkluzioneve të gjykatës së shkallës së parë.

Arsyeja e dytë është se “gjendja faktike nga aktgjykimi i kundërshtuar ka mbetur në mënyrë jo të plotë”. Gjykata e apelit pranoi pretendimet e mbrojtjes se disa nga faktet që janë vendimtare për ekzistimin e veprës penale, përgjegjësinë e të pandehurve dhe për caktimin e dënimeve nuk janë vërtetuar fare.

Fjala vjen, të dyja këto arsye janë dhënë si bazë për anulimin e aktgjykimeve edhe në sistemet e tjera juridike kombëtare. Të dy u shfaqën pothuajse në të gjitha aktgjykimet për krime lufte që u rrëzuan pjesërisht ose plotësisht. Prandaj, nuk ka asgjë atipike në vetë arsyet për anulimin e aktgjykimit në rastin “Qyshku”.

Një nga mangësitë e aktgjykimit konsiston në faktin se – sipas konstatimeve të Gjykatës së Apelit – gjykata e shkallës së parë nuk arriti të përcaktojë dhe të përshkruajë më në detaje se çfarë veprimesh kanë kryer të pandehurit individualisht në secilin prej sulmeve ndaj të katërve. fshatrat e përmendura, si rezultat i të cilave mbeti e paqartë nëse secili prej tyre ishte dënuar si bashkëkryerës për shkak se ata vetë morën pjesë në ekzekutimin e vrasjeve, dëbimeve, plaçkitjeve dhe djegieve të shtëpive, apo disa u dënuan sepse, si anëtarë të Detashmenti 177, ata morën pjesë në sulmin ndaj fshatrave gjatë të cilave u kryen të gjitha këto krime.

Gjykata e apelit i kërkon gjykatës së shkallës së parë të saktësojë veprimet e secilit prej të pandehurve në rigjykim dhe të vërtetojë pa dyshim nëse dhe si kanë marrë pjesë në kryerjen e krimit.

Duhet theksuar se me konstatimet e tilla të gjykatës së apelit nuk bëhet fjalë për faktin se nuk pajtohet me konstatimin e gjykatës së shkallës së parë se një i pandehur i caktuar ka bërë diçka, por vetëm se gjykata e shkallës së parë – e cila mund të ketë ka nxjerrë një konkluzion të bazuar mirë – atë konkluzion për fajësinë e secilit prej të akuzuarve në veçanti, ai nuk e ka shpjeguar mirë dhe në mënyrë konsistente në aktgjykim dhe se vetëm kur një përfundim i tillë shpjegohet dhe individualizohet mjaftueshëm saktë, gjykata e shkallës së dytë do të të jetë në gjendje të marrë një vendim nëse do ta konfirmojë apo jo.

Gjithashtu nuk është rasti kur gjykata e gjykimit dhe gjykata e apelit aplikojnë standarde të ndryshme ligjore, pasi që të dyja shprehimisht shprehin se shpallja e të pandehurve fajtorë për krime vetëm mbi bazën se ata ishin anëtarë të njësisë që kreu këto krime do të përbënte një zgjerim të palejueshëm të koncepti i bashkëfajësisë.

Çështja e saktësimit të veprimeve të secilit prej të pandehurve gjatë bashkëkryerjes ishte bazë për anulimin e aktgjykimeve dhe rigjykim në një sërë çështjesh të tjera (Lovas, Beli Manastir, Skoçiq) në të cilat akuzohej një grup më i madh njerëzish. se kanë kryer së bashku disa akte të krimeve të luftës.

Përndryshe, Departamenti i Apelit për Krimet e Luftës është i mendimit se për bashkëkryerjen, përveç ekzistimit të një vendimi të përbashkët për kryerjen e krimit, një kontribut i rëndësishëm (përmbajtësor, i ndjeshëm) i secilit prej bashkëkryerësve (p.sh. e quajtur teoria e ‘pushtetit mbi krimin’) kërkohet dhe në aktgjykim kërkohet deklarimi i secilit veprim individual. i akuzuari. Gjykata e Bosnjë-Hercegovinës ose Gjykata e Përhershme Penale Ndërkombëtare (GJPN) kanë një qëndrim të tillë, për shembull.

Është e mundur që një krim i tillë të gjykohet para Gjykatës Ndërkombëtare Penale në Hagë (ICTY) si një ndërmarrje e përbashkët kriminale – për të cilën mjafton edhe një kontribut më i vogël se thelbësor nëse ekziston një plan i përbashkët – dhe se mund të jetë më e lehtë. për të përcaktuar përgjegjësinë e të pandehurve, por gjykatat vendase nuk kanë detyruar të zbatojnë të njëjtat forma përgjegjësie si Tribunali.

Përcaktimi se çfarë ka bërë saktësisht njëri nga të pandehurit gjatë një krimi lufte, veçanërisht në rastet kur kemi shumë të përfshirë dhe një sërë ngjarjesh, është një nga sfidat më të mëdha për prokuroritë dhe gjykatat në rastet e krimeve të luftës, veçanërisht kur dëshmitë janë të vetmet ose kryesore./ Express / KultPlus.com

Sot, Dita Ndërkombëtare e Romëve

Dita Ndërkombëtare e Romëve është një kremtim i historisë, traditave dhe kulturës rome, ashtu si edhe thirrje për përfshirje sociale.

Kjo ditë synon gjithashtu të rrisë ndërgjegjësimin mbi sfidat me të cilat përballen komunitetet Rome në të gjithë botën. Kjo ditë është deklaruar zyrtarisht në vitin 1990 në Poloni gjatë Kongresit të katërt të Unionit Ndërkombëtar Rom, në nderim të takimit të parë ndërkombëtar të përfaqësuesve romë i mbajtur në prill të vitit 1971.

Romët kanë zhvilluar traditat e tyre në muzikë, poezi, kërcim dhe pikturë. Muzika tradicionale rome është ndoshta pjesa më e njohur e kulturës rome. Muzika e tyre ka influencuar kompozitorët e muzikës klasike të tillë si Franz Liszt dhe Johannes Brahams. Violina, kitara she klarineta janë instrumentet e preferuara të muzikantëve romë. Kërcimi tradicional është një tjetër element i rëndësishëm i kulturës rome, ka ruajtur elemente nga India, ashtu siç edhe ka përfshirë elemente nga kultura e vendeve në të cilat romët kanë jetuar. Kërcimi Flamengo përfaqëson shembullin më të dukshëm të kontributit të romëve në stilin e përgjithshëm të kërcimeve.

Gjuha rome është ruajtur mirë dhe flitet në të gjithë botën në dialekte të ndryshme. Vitet e fundit shumë studiues kanë punuar për ta standardizuar gjuhën rome duke prodhuar abetare dhe fjalorë. Analizat gjuhësore kanë treguar se ajo është shumë e ngjashme me gjuhët e folura në Indinë qendrore dhe veriore, dhe kjo lidhje gjuhësore besohet se dëshmon origjinën gjeografike të romëve.

Romët kanë shkëlqyer edhe në punimet artizanale si në punimin e metalit, qëndisjen dhe gdhendjen e bizhuterive. Shportat e kashtës të punuara me dorë janë një tjetër produkt tipik i romëve.Veshjet tradicionale përdoren akoma gjerësisht në komunitetin rom, ku gratë veshin fund të gjatë të lidhur në të majtë të belit, një bluzë dekolte, një jelek bolero, një përparëse dhe vathë me ngjyra.

Flamuri rom është flamuri ndërkombëtar i romëve. Ai është krijuar nga Unioni i Përgjithshëm i Romëve në Rumani në vitin 1933 dhe u miratua nga përfaqësuesit ndërkombëtar romë në vitin 1971. Ngjyra blu simbolizon qiellin, ndërsa jeshilja përfaqëson tokën dhe të korrat. Flamuri mban gjithashtu një rrotë të kuqe (chakra) në kujtim të origjinës indiane të romëve, e cila simbolizon zjarrin, lëvizjen dhe progresin. / KultPlus.com

Peter Stamm sot vjen në Shqipëri, takohet me lexuesit në Tiranë dhe në Shkodër

Në Qendrën Kombëtare të Librit dhe Leximit sot, me datë 8 prill në orën 18:30 do të vijë në Tiranë një nga autorët më të njohur bashkëkohorë, Peter Stamm.

Me mbi 1.5 milionë libra të shitur dhe i përkthyer në rreth 40 gjuhë ai është padyshim një nga autorët më të suksesshëm dhe më të dashur sot.

Në shqip ai është përkthyer nga Anna Kove dhe sapobotuar nga shtëpia botuese “Aleph” me dy libra, përkatësisht “Agnesa” dhe “Shpërfillja e ëmbël e botës”.

Ai është ftuar gjithashtu dhe në Fakultetin e Gjuhëve të Huaja në sallën “Europa” me datë 9 në orën 11:00 dhe në Shkodër me datë 11 (ora 11: 00) në bibliotekën shkencore të Universitetit “Luigj Gurakuqi”.

Peter Stamm është një nga autorët që ja vlen kohën dhe energjinë për ta dëgjuar./Tema/KultPlus.com

Sot eklipsi total diellor që pritet të zgjasë 4 minuta, ja ku mund ta ndiqni live

Një eklips i plotë diellor pritet të ndodhë sot.

Ky eklips do të jetë i dukshëm në Meksikë, Shtetet e Bashkuara dhe Kanada, duke pasur mundësinë kështu ta shohin rreth 32 milionë njerëz në SHBA.

Sipas NASA-as, do të zgjasë deri në 4 minuta. Eklipsi do të zhvillohet rreth orës 18:38 pasdite deri në orën 21:52.

Eklipsi do të transmetohet nga agjencia amerikane e hapësirës në faqen e internetit të NASA-s dhe në You Tube:

YIHR KS mban sot aksion për Ditën e Kushtetutës së Kosovës

Për nder të Ditës së Kushtetutës, sot nga ora 13:00, YIHR KS do të mbaj një aksion para Kuvendit të Republikës së Kosovës.

Në këtë aksion do të shpërndahen 120 kopje të Kushtetutës së Kosovës tek 120 deputetët e deputetet e Kuvendit – jo si dhuratë e as si dokumente të thjeshta në letër, por si rikujtim i fuqishëm për deputet e deputetet tona rreth asaj se çka garanton dhe mbron kjo Kushtetutë – vlera të përbashkëta demokratike dhe parime të palëkundura të drejtësisë, barazisë dhe lirisë.

“Këtë ditë të Kushtetutës, përmes këtij aksioni, ne ritheksojmë që lufta jonë për barazi dhe liri, dhe për zhdukje të diskriminimit vazhdon më e fortë se kurrë. Ne refuzojmë të mbyllim sytë, dhe refuzojmë të pranojmë fjalë dhe sjellje denigruese, diskriminuese dhe cënuese nga deputetët të cilët thirren ne emër të po të njëjtës Kushtetutë që e përbuzin”, thuhet në njoftimin nga YIHR KS. / KultPlus.com

51 vite nga vdekja e artistit të madh, Pablo Picasso

Sot janë bërë 51 vite nga vdekja e piktorit të njohur, Pablo Ruiz Picasso, i cili ka vdekur në Mougins të Francës.

Picasso ka qenë piktor, projektues grafik, skulptor spanjoll, dhe njihet si pioner i kubizmit. Ai konsiderohet si një nga artistët më të rëndësishëm të shekullit XX.

Gjatë veprimtarisë së tij, Picasso ka punuar rreth 15 mijë piktura, grafika, vizatime, plastika dhe qeramika. Ndër veprat e tij më të njohura janë “Zonjushat e Avinjonit” dhe “Guernika”.

Puna e tij ka qenë aq me peshë, aq sa ka edhe ndarje të periudhave kohore në bazë të asaj çka ka krijuar Picasso:

Periudha blu 1901-1904

Periudha rozë 1905-1907

Periudha e influencës afrikane 1908-1909

Periudha e kubizmit analitik 1909-1912

Periudha e  kubizmit sintetik 1912-1919

Picasso u martua dy herë dhe pati katër fëmijë me tre gra. Ai u lind më 25 tetor të vitit 1881 në Malaga./KultPlus.com

Takimi i Komisionit për Evropën të OBT-së në Tiranë, Rama: Ngre në një tjetër nivel promovimin e Shqipërisë

Shqipëria po mikpret për herë të parë Takimin e 70-të të Komisionit për Evropën të Organizatës Botërore të Turizmit, një ngjarje me rëndësi historike jo vetëm për fushën e turizmit, por edhe si një  organizim i nivelit të lartë të UNËTO që mbahet për herë të parë në vendin tonë.

Kryeministri Edi Rama ka publikuar në rrjetet sociale videon promovuese të këtij evenimenti.

“Me entuziazmin e ndjesinë e Shqipërisë Turistike ku me të njëjtën energji i japim mirëseardhjen delegacioneve të Komisionit për Europën të Organizatës Botërore të Turizmit që do ta kthejë Tiranën në një pol dinamik të eventeve dhe ngre në një tjetër nivel promovimin e Shqipërisë”, shprehet Rama.

Pasditen e së dielës u zhvillua pritja e mbërritjes së delegacioneve të UNËTO përfaqësuar nga Sekretari i Përgjithshëm i kësaj organizate Zurab Pololikashvili, Drejtoresha Ekzekutive e UN Tourism Natalia Bayona si dhe ministra të Turizmit e përfaqësues të lartë të këtij sektori nga 40 vende të Europës.

Sipas agjendës së bërë publike nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit, ditën e hënë më 8 prill do të mbahet mbledhja të 70-të të Komisionit për Evropën të UNWTO, ku do të marrë pjesë kryeministri Edi Rama dhe ministrja e Turizmit dhe Mjedisit Mirela Kumbaro.

Më date 9 prill, do të mbahet edhe një Konferencë për Investimet në turizëm me tre panele diskutimi, gjatë së cilës do të prezantohet përmes një ceremonie zyrtare udhëzuesi “Tourism Doing Business: Investing in Albania.” Ky botim vjen si një punë e përbashkët e Organizatës  Botërore të Turizmit dhe Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit së Shqipërisë që do t’u prezantohet aktorëve dhe palëve të interesuara të industrisë së turizmit.

Një ditë më parë ministrja Kumbaro bëri publike shifrat e vizitorëve të huaj për muajin mars, duke nënvizuar se ky muaj shënoi një rekord të ri në flukset hyrëse prej 1.7 milionë turistësh të huaj./atsh/KultPlus.com

Peleshi: Qendra e Kulturës dhe Inovacionit në Korçë, një vend dedikuar artit dhe kreativitetit

Qendra e re e artit, kulturës dhe inovacionit, në Korçë është një tjetër projekt që e ka transformuar qytetin në një pol të rëndësishëm të artit dhe kulturës.

Ministri i Mbrojtjes Niko Peleshi ndau sot në rrjete sociale pamje nga aspekte të ndryshme social kulturore dhe veprimtari të ndryshme artistike që i kanë shtuar gjallërinë qytetit të bukur të Korçës, që është bërë vitet e fundit mjaft i preferuar nga vizitorët vendas dhe të huaj, në çdo stinë të vitit.

Peleshi tha se, “Qendra e Kulturës dhe Inovacionit në Korçë, tashmë një vend dedikuar artit, kulturës dhe kreativitetit”.

Qendra e Kulturës dhe Inovacionit në Korçë, është një investimi i ri i bashkisë në bashkëpunim me FSHZH, që ka krijuar ambiente dinjitoze për artistët dhe artdashësit duke ofruar ambiente shumëfunksionale që shërbejnë si salla provash, ekspozitash dhe koncertesh.

Kjo qendër konsiderohet një pol i kulturës dhe kreativitetit nNjë hapësirë ku arti, kultura dhe inovacioni bashkohen për të frymëzuar dhe transformuar qytetin.

Ringritja e Orkestrës Simfonike është një hap i rëndësishëm që i rikthen Korçës një pjesë të trashëgimisë së saj kulturore, duke luajtur një rol të rëndësishëm në promovimin e artit dhe kulturës./atsh/KultPlus.com

Pamje spektakolare/ Njihuni me kroçieren më të shtrenjtë në botë që eksploron 40 vende, suita kushton 1.3 mln paund (Fotot)

Shumë prej nesh ëndërrojnë të udhëtojnë nëpër botë në një lundrim luksoz, por disa udhëtarë me fat kjo fantazi mund të bëhet realitet… për sa kohë që ata kanë buxhetin.

Regent Seven Seas Cruises u ofron pushuesve të pasur mundësinë për të lundruar me anijen më të shtrenjtë të lundrimit në botë.

Kroçiera gjigante World of Splendor 2027 lundron nëpër 71 porte nga Miami, me suitën e nivelit të lartë, e cila kushton 1.3 milion paund.

Brenda, të ftuarit e Regent Suite do të kenë akses për një shërbëtor të dedikuar, pije dhe ushqim pa limit në bar e restorant, dhe një shofer në çdo port, përveç një dhome luksoze të zbukuruar me Picassos origjinale dhe piano unike, ndërsa ata udhëtojnë 35,668 milje nëpër tre oqeane, duke eksploruar 40 vende në gjashtë kontinente.

Por kjo nuk është e gjitha… udhëtarëve do t’u ofrohet gjithashtu akses në një sauna personale, dhomë me avull dhe xhakuzi përpara se të eksplorojnë përzgjedhjen e pafundme të tualetit luksoz.

Mysafirët në dhomën gjigante prej 4443 metrash katrorë mund të shtojnë një zgjedhje të Guerlain, Acqua di Parma dhe L’Occitane në rutinat e tyre të kujdesit të lëkurës, me sapunë aromatikë jasemini dhe bergamot në vaskë./topchanel/KultPlus.com

Është një qiell tjetër…

Poezi nga Emily Dickinson

Është një qiell tjetër,
gjithmonë i kthjellët dhe i qartë,
Dhe është një shkëlqim tjetër dielli,
ndonëse duket të jetë errësirë;
S’kanë rëndësi pyllishtet e zbehura, Austin,
S’kanë rëndësi fushat e heshtura —
Këtu është një pyll i vogël,
Me gjethe të bleruara përherë;
Këtu është një kopsht i ndritur;
Ku kurrë një brymë s’ka rënë;
Në lulet e tij të që nuk vyshken
Dëgjoj bletën e praruar të gumëzhijë:
Prithee, vëllau im,
Eja në kopshtin tim./ KultPlus.com

Fati dhe dashuria favorizojnë më të guximshmit

Nga Picasso tek Aristoteli, nga Steve Jobs tek Hipokrati, disa thënie vërtetë brilante:

Qëllimi i Artit është të fshijë pluhurin e jetës së përditshme nga shpirtërat tanë.

Pablo Picasso

Më thuaj se kush të admiron dhe të do, dhe unë do të të them se kush je.

Antoine de Saint-Exupery

Nëse ke një kopsht dhe një librari, atëherë ke gjithçka që mund të të nevojitet.

Marcus Tullius Cicero

Çdo gjë me tepri është kundër natyrës.

Hipokrati

Fati dhe dashuria favorizojnë më të guximshmit.

Ovidi

Ata që dashurojnë nuk munden të vdesin, sepse dashuria është përjetësi.

Emily Dickinson

Toka është djepi i njerëzimit, por njerëzimi nuk mund të rrijë përjetë në djep.

Konstantin Tsiolkovsky

Unë dua të lëshoj një jehonë në Univers.

Steve Jobs

Arti është i rrezikshëm. Eshtë një prej joshjeve. Kur pushon së qëni i rrezikshëm, ti nuk e do më.

Duke Ellington

Natyra nuk bën asgjë kot.

Aristoteli/bota.al/KultPlus.com

Ngjyrat e Henri Matisse

Nëse ka piktor që i bëri ngjyrat të flasin, të këndojnë e madje të kërcejnë, ai ishte pa dyshim, Henri Matisse. Dashuria për “ngjyrën e pastër, të shndritshme, farfuritëse” ishte një nga veçoritë e qëndrueshme dhe të pandërprera të rrugëtimit të tij artistik (punoi deri në të 80-at).

Në vitin 1908, i njohur dhe i vlerësuar tashmë, Matisse shkruan në esenë: “Shënime të një piktori”: “Unë ëndërroj artin e ekuilibrit, pastërtisë, qetësisë, pa shqetësime ose brenga, një art që është për çdo punëtor intelektual, si për biznesmenin, edhe për njeriun e letrave, për shembull, një qetësues, qetësues cerebral, diçka e ngjashme me kolltukun e rehatshëm ku mund të prehesh pas lodhjes fizike”.

Pa dyshim, pikturat e tij ende frymëzojnë gëzimin e të jetuarit (joie de vivre), duke marrë titullin e një prej veprave të tij më emblematike. Kryevepra si “Nudo blu”, “Luksi”, “Muzika dhe vallëzimi”, krijuar në dekadën e parë të shekullit XX, deri në vepra më të pjekura, si “Ëndrra”, përshkohen në mënyrë absolute nga një bukuri e qetë dhe çlodhëse.

Lindur më 31 dhjetor 1869 në Le Cateau-Cambrésis, një qytet i vogël në Francën veriore, Henri-Émile-Benoît Matisse i kaloi njëzet vitet e para të jetës midis vendlindjes dhe qyteteve përreth Bohain-en-Vermandois dhe Saint-Quentin. Në 1891, u transferua në Paris për të marrë pjesë në Akademinë “Julian”, ku ndoqi kurset tradicionale të William-Adolphe Bouguereau. Më pas, përqafoi mësimet e piktorit simbolist Gustave Moreau, me pikëpamje më të hapura. Në kryeqytetin francez, Matisse kopjoi mjeshtrat e mëdhenj në Luvër, krijoi miqësi me piktorët Rouault, Pissarro, Derain dhe Signac, admiroi Monenë dhe impresionistët, u hipnotizua nga veprat e Sezanit, nga të cilat bleu pikturën “Larëset”. Në sallonin e shkrimtares dhe mbrojtëses Gertrude Stein, vendtakim artistësh dhe intelektualësh, Matisse takon Pikason. Gjatë gjithë jetës, mes atyre të dyve, do të ketë një marrëdhënie dashuri-urrejtje, rivalitet dhe vlerësimi të ndërsjellë, aq sa në vdekjen e Matisse, në 1954, Pikaso do të shprehet: “Askush nuk i ka këqyrur pikturat e Matisse më me kujdes se unë, sikurse askush nuk i ka këqyrur të miat më me vëmendje sesa ai”.

Në vitin 1905, me tablonë: “Luks, qetësi dhe sensualitet”, blerë më vonë nga Signac, Matisse eksperimentoi teknikën divizioniste, porse qe veçse një interval kalimtar para se të arrinte në një stil të karakterizuar nga tonalitete të ashpra dhe shpërthyese, të ashtuquajtura fauvisme. Ishte kritiku Louis Vauxcelles që shpiku këtë term me rastin e Sallonit të Vjeshtës në 1905. Megjithatë, për Matisse dhe shokët, emri fauves do të mbetet gjithmonë dhe vetëm një etiketë e përhapur nga kritika dhe asgjë më shumë. Artisti kthehet drejt një pikture më pak të zhurmshme, më të ekuilibruar dhe në harmoni me natyrën, nxitur gjithashtu nga udhëtimet e ndryshme të bëra në kërkim të dritës së ngrohtë dhe të gjallë të Mesdheut: së pari, në Collioure, në Kosta Vermiglia, së bashku me shoku Derain, mandej në Algjeri, Itali, Spanjë dhe Marok./

Në vitet 1920, Matisse gjeti mjedisin ideal në Nice për të vazhduar kërkimet artistike. Tani, dritaret e hapura të hasura në shumë prej pikturave të tij, nuk shohin më në bulevardet pariziene ose në magjiplotën Notre-Dame, por mbi pemë dhe kopshte, në det. Më tej, në vitin 1930, rinis udhëtimi plot frymëzime dhe sugjerime: “Unë jam piktor sedentar. Kur ëndërroj, shpeshherë mendja është e ngazëllyer prej leximit ose objekteve ekzotike. Kam udhëtuar shumë me imagjinatë dhe, meqë qartësia e dritës shndërrohet në qëllimin kryesor të punës time, më lindi pyetja: “Si do të jetë drita, në anën tjetër të hemisferës?”. […] Kjo shpjegon udhëtimin tim të gjatë, në Oqeani”.

Në fund të jetës, i dobësuar nga një sëmundje e rëndë, Matisse e braktisi gradualisht pikturën në kanavacë, për t’iu përkushtuar një forme të re shprehjeje, asaj të letrave të prera (papiers découpés): peneli ia lë vendin gërshërëve, për t’iu dhënë jetë kolazheve madhështore, gjithnjë e më magjepsëse. Prerja e figurave dhe ngjitja në letër përbëjnë një praktikë më qetësuese, por jo më pak magjepsëse. Me format dredha-dredha, ndjellëse dhe dallgëzuese, “Nudot blu” bëhen një lajtmotiv i periudhës së pjekurisë artistike. Midis 1948 dhe 1951, i shtrënguar të jetonte në karrocë, Matisse nuk iu dorëzua dobësimit fizik, përkundrazi krijoi veprën e fundit të jashtëzakonshme, atë që ai vetë do ta konsideronte kulmin e karrierës: “Kapela e Santa Maria del Rosario në Venice”, fshat i vogël ku artisti strehohet ditët e fundit të jetës. I porositur nga murgeshat dominikane, projekti përfaqëson rezultatin e një jete të shenjtëruar në art. Mjeshtri i moshuar, kujdeset për të gjitha detajet zbukuruese, nga vetratat prej qeramike, deri te veshjet priftërore.“Dua që vizitorët në kishëz, të ndiejnë lehtësim shpirtëror. Se, edhe pa qenë besimtarë, ata e gjejnë veten në një mjedis ku shpirti lartësohet, mendimi ndriçohet, vetë ndjenja bëhet më e lehtë”.

“Jeta ime, ka ndjekur një kurbë harmonike”, – i rrëfen artisti, tani afër vdekjes, asistentit të tij, Paule Martin. Edhe tablotë, tanimë janë plot me kthesa harmonike, të lehta dhe të gjalla, të populluara nga dhoma me pamje dhe vetrata, instrumente muzikore dhe peshq të praruar, pëlhura dhe arabeska, figura të plogështa femërore dhe trupa që vallëzojnë. Vepra të shpërndara në muzetë e të gjithë botës dhe që përfaqësojnë shprehjen e gëzueshme të asaj “fuqie emocionale të ngjyrës”, që Matisse, ka kërkuar vazhdimisht, gjatë gjithë jetës së tij. /Hejza/KultPlus.com

Misteri i vrapimit

Poezi nga Sibel Halimi

Fëmijëri e fshehur
në skuta të rritës

Njeri i humbur, bosh
Në një moshë, shërim është kthimi në fëmijëri

Imazhi në katër dimensione
spërkatje pikash
të lojës me ujin, krijesën e vetes

Në kohë kuptimi merr trajtë,
rritemi
e vdesim nga harresa

Kujtesa gozhdë varur në
litarët
që mbajnë  trungun
me myjë jete

Me kohë kuptohen
Të gjitha, pos ikjes së shpejtë
E vrapimit tek ti
pandalshëm, pafundshëm/KultPlus.com

Kryeministri Kurti në Bukuresht takon përfaqësues të mërgatës shqiptare

Gjatë qëndrimit në Bukuresht, kryeqytetin e Rumanisë, kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti takoi dy përfaqësues të mërgatës shqiptare të Rumanisë, zëvendëskryetarin e Shoqatës “Lidhja e Shqiptarëve të Rumanisë”(ALAR) Luan Topçiu, dhe doktorin e shkencave dhe inxhinierinë e metalurgjisë, Përparim Demi.

Sipas komunikatës nga zyra e kryeministrit, së bashku me ta, Kurti vizitoi bustin e Ismail Qemalit te “Grand Hotel Continental” ku në fillim të nëntorit të vitit 1912 ai së bashku me Luigj Gurakuqin dhe patriotë tjerë u takua para shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë në Vlorë.

Gjithashtu vizitoi edhe pllakën përkujtimore të kishës “Shën Nikolla” ku shënohet se aty për herë të parë ka meshuar në gjuhën shqipe rilindasi Fan S. Noli në vitin 1911, dhe në të cilën deri në vitin 1945 janë kryer ritet fetare nga komuniteti ortodoks shqiptar në Bukuresht.

Vizitë i bëri edhe parkut Herastrau ku gjendet edhe busti i poetit, rilindasit tonë të madh Naim Frashëri.

“Rumania ka qenë historikisht një vatër e rëndësishme e Rilindjes Kombëtare Shqiptare, një vend ku intelektualë shqiptarë shtjelluan mendimin kombëtar dhe kultivuan ndjenjat dhe identitetin kombëtar përballë rrymave armiqësore”.

‘Mënyra më e sigurt për të kuptuar nëse mund t’i zësh besë dikujt është t’i japësh besim’

Thënie të mençura nga Ernest Hemingway

Të gjithë njerëzit që mendojnë janë ateistë.

Burrëria është një mjeshtëri e vështirë, vetëm pak veta ia dalin.

Mënyra më e sigurt për të kuptuar nëse mund t’i zësh besë dikujt është t’i japësh besim.

E nis duke kërkuar një borxh e përfundon duke kërkuar lëmoshë.

Bota është një vend i mirë, për të cilin ia vlen të luftosh.

Preferoj një armik të vërtetë në vend të shumë miqve që kam njohur.

Njeriu nuk është bërë për t’u mposhtur. Një njeri mund të vritet, por jo të mposhtet.

Nëse ti nuk më do, s’prish punë, unë jam i aftë të dua për dy.

Sot është vetëm një ditë për të gjitha ditët që do të vijnë. Por ajo që do të ndodhë në të gjitha ditët që do të vijnë, mund të varet nga ajo që do të bësh sot.

Jemi të gjithë çirakë në këtë zanat ku nuk bëhemi dot kurrë mjeshtra.

Për shkak të shkujdesjes sonë, të gjitha fjalët e kanë humbur mprehtësinë e tyre.

Kur fjalët janë tepër, asgjë nuk ka më shije.

Të gjithë librat e mirë ngjasojnë në faktin se janë më të vërtetë se ç’mund të ishte realiteti.

Të mos mendohet kurrë që lufta, ndonëse e nevojshme apo e justifikueshme, nuk është krim.

Është më e thjeshtë të jetosh nën një regjim sesa ta luftosh atë.

Të moshuarit nuk bëhen të urtë, bëhen të kujdesshëm.

Nuk është koha të mendosh për gjërat që nuk ke. Mendo se ç’mund të bësh me ato që ke.

Nuk e tha me zë të lartë, pasi e dinte që nëse i thua, gjërat e mira nuk ndodhin.

Femrat mund të jenë mikesha të mrekullueshme, por që miqësia të ketë një bazë, para së gjithash, duhet që të jesh i dashuruar me një femër tjetër.

Zef Pllumi për Rugovën: Nji ndër burrat e rallë të kombit shqiptar, ma i dijtuni e ma i urti i të gjithëve

Për ish-presidentin e Republikës së Kosovës, Ibrahim Rugovën, janë thënë fjalë nga më të mëdhat nga figura të ndryshme kombëtare e ndër kombëtare, shkruan KultPlus.

Sot KultPlus ju sjell disa nga fjalët që shkrimtari i shquar shqiptar, At Zef Pllumi kishte thënë për Rugovën.

”Nji ndër burrat e rrallë të kômbit shqiptár. Ndoshta mâ i rralli ndër shekujt e fundit. Sepse na cilësohemi, simbas tjerve, popull hakmarrës, i pamëshirshëm e shkatërrimtar.

Ai u përpoq m’e spjegue shkrimtarin e madh kosovár Pjetër Bogdanin, ndërkaq Pjetër Bogdani zotnoi shpírtin e Ibrahim Rugovës. I përpoq mendimi i tyne i përbashktë: Liria e popullit kosovár. Caktoi m’e ndjekë rrugën e tij si mâ të drejtën për nji Kosovë të lirë e të pamvarun prej gjithkujt.
Ai pati vizionin e themeluesve të Europës së Bashkueme. Atjé mendonte me e shtî edhe vendin e vet Kosovën, por pa i shkathë vuajtje as gjak kurrkujt, prandej edhe kjè thirrë “Gandi kosovár”.

U shá e u luftue nga serbët, u shá e u luftue nga shqiptarët, u shá e u luftue edhe nga kosovarët e vet, por ai kishte si drejtim vetëm vizionin europjan. Kjè trim e nuk çau kryet për kurrnji kritikë e të sháme, sepse ai ishte mâ i dijtuni, e mâ i urti i të gjithve.

Vazhdimisht pat kritika në shtypin kosovár për dy fotografi që mbante në zyrën e tij: atë të Nânë Terezës, si dhe atë të Gjon Palit të Dytë ose Woitil-ës Papë. Mbas të gjitha kritikave, ai vazhdoi t’i mbante deri ditën e fundit të jetës, jo vetëm se i kishte zgjedhë si model të jetës s’vet, sepse Gjon Pali i Dytë kjè luftari mâ paqsór mbi tokë, i cili ia duel me i shkatrrue dy ideologjitë mâ kriminale të shekujve, nazizmin e komunizmin internacional, ndërsa Nâna Terezë, shqiptarja që mori çmimin “Nobel për Paqe”, e propozueme nga nji komb i largët për të mirat që i kish dhânë njerëzimit, në nji kohë kur në vendin e vet nuk lejohej me ardhë as sa m’e nderue vorrin e nânës së vet.

Mjerisht Ibrahim Rugova nuk arriti me i pá të realizueme idealet e veta për Kosovën.
Vdekja e parakohshme ia mungoi veprimtarinë n’at kohë qi ai duhej t’ishte për Kosovën si drejtues jo vetëm politik, por edhe shpirtnór, tue drejtue me shêmullin e vet personal.

Kujtimi i tij kjoftë i përhershëm”, shprehet At Zef Pllumi. / KultPlus.com

Nesër eklipsi total diellor që pritet të zgjasë 4 minuta

Një eklips i plotë diellor pritet të ndodh të hënën më 8 prill.

Ky eklips do të jetë i dukshëm në Meksikë, Shtetet e Bashkuara dhe Kanada, duke pasur mundësinë kështu ta shohin rreth 32 milionë njerëz në SHBA, shkruan CNN.

Sipas NASA-as, ky eklips do të zgjas nga 3 e gjysmë deri në 4 minuta.

Ndryshe nga një eklips i pjesshëm diellor, eklips total diellor e errëson qiellin sikur të ishte muzg dhe ju lejon të shihni koronën e Diellit, d.m.th., atmosferën e tij të bardhë të ndritshme.

Baily's beads are one of the last, quick phases of an eclipse before totality occurs.

Eklipset u japin shkencëtarëve mundësinë për të studiuar diellin dhe mënyrën se si ai ndërvepron me Tokën në mënyra unike.

Vaçe Zela dhe zëri i saj i artë në këngën ‘Më ka zënë meraku’

KultPlus ju sjellë këngën “Më ka zënë meraku” të kënduar mjaft bukur nga këngëtarja e njohur shqiptare Vaçe Zela.

Më ka zënë meraku
me një cucë matjane 
Si  lule zambaku 
Moj vetull gajtanë
fol o fol me goje
lule malësore 

O  moj cucë matjan 
Zemrën seç ma more

Besën kur ta dhashë moj 
Fjalën se të due 
Ditën kur ti pash moj 
Nja ta sytë e shkrum 

Fol o fol me gojë
Lule malësore 
O moj cucë matjan 
Zemrën seç ma more. / KultPlus.com