Përfaqësuesit e Komisionit Evropian kanë zgjedhur Kolegjin Universum për vizitën monitoruese në Kosove të programit të edukimit, Erasmus+.
Drejtori për Ballkanin Perëndimor, Z. Alberto Sesse Ballart ka zhvilluar takime me stafin dhe studentet e Kolegjit Universum rreth përvojes së tyre gjatë ligjerimit dhe studimit në 114 universitete të Evropës. 240 studentë dhe staf nga Kolegji Universum kanë përfituar shkëmbim në 114 Universitete në 26 shtete të BE-së.
Aktualisht Kolegji Universum është duke implementuar 6 projekte të financuara nga Komisioni Evropian. Ndërsa për vitin 2020 Kolegji Universum është përfitues i 25 projekteve të reja. Kjo i kontribon shumë ngritjes së kapaciteteve të brendshme të Kolegjit Universum, përmirësimit të cilësisë, zhvillimit të kurrikulave, zhvillimit profesional të stafit përmes trajnimeve dhe vizitave në universitetet partnere, si dhe përmirësimin e teknologjisë përmes paisjeve të reja në laboratore dhe salla.
Kolegji Universum mbetet institucuion lider në Kosovë në fushën e ndërkombëtarizimit. Për më shumë informata ndiqni në facebook & instagram, kontaktoni në [email protected] apo telefononi në +383 44 144 062.
(Shkrim i sponsorisuar nga Universum) / KultPlus.com
Kryeparlamentarja e Kosovës Vjosa Osmani ka shpërndarë në rrjetin social facebook një fotografi ku shihen gratë më të fuqishme të Qeverisë Kurti, shkruan KultPlus.
Në këtë fotografi shihet kryeparlamentarja e Kuvendit të Kosovës Vjosa Osmani, nënkryetarja e këtij institucioni Arbërie Nagavci dhe ministret./KultPlus.com
Letra që u hap nga Sigurimi i Shtetit dhe shkrimi të revista “Nëntori”. – Prof. Dr. Agron Fico është albanolog, gjuhëtar, studiues i etnokulturës, specialist i gjuhës shqipe për të huaj. Ka ngritur dy katedra të gjuhës shqipe jashtë Shqipërisë: në Pekin (-) dhe në Michigan (-). Ai ka përfaqësuar shkencën dhe kulturën shqiptare në një varg konferencash kombëtare dhe botërore.
Në qershor të vitit do të organizohej në Shqipëri simpoziumi i Shoqatës së Studimeve të Europës Juglindore, por problemi ishte se do të ftoheshin shkencëtarë nga BS dhe USA. Pas diskutimesh të nxehta midis Ministrisë së Jashtme dhe Akademisë së Shkencave, ishte udhëheqja e lartë e partisë që i hapi dritën jeshile hyrjes së profesorit amerikan dhe atij sovjetik në Shqipëri.
– Profesor Fico, ju keni shkruar një libër me titull “Zbulimi i eposit shqiptar në Harvard – Albert B. Lord”. Ju keni pasur njohje personale me profesorin e shquar të Harvardit. A mund të na thoni se si u njohët me të?
Në qershor të vitit do të organizohej në Shqipëri simpoziumi i Shoqatës së Studimeve të Europës Juglindore, por problemi ishte se do të ftoheshin shkencëtarë nga BS dhe USA. Pas diskutimesh të nxehta midis Ministrisë së Jashtme dhe Akademisë së Shkencave, ishte udhëheqja e lartë e partisë që i hapi dritën jeshile hyrjes së profesorit amerikan dhe atij sovjetik në Shqipëri. Në mëngjesin e datës qershor erdhi delegati sovjetik dhe pasdite pritej të vinte nga Budapesti në Tiranë Prof. Albert B. Lord. Më caktuan të isha njëherazi shoqëruesi kryesor dhe përkthyesi i Lordit. Fatmirësisht më kishte rënë në dorë dhe kisha lexuar me kujdes dhe me shënime veprën themelore të Lordit “The Singer of Tales”, në të cilën ai vuri bazat e një teorie të re të strukturës dhe kompozimit të eposit epik popullor, si kyç për të kuptuar veprat klasike “Iliada” dhe “Odiseja” të Homerit.
Në një letër të dytë profesor Lordi, i njohur si duket me situatën politike të Shqipërisë, si vend i izoluar dhe me një përgjim të egër ndaj vizitorëve të huaj, pyeste se a mund të sillte me vete edhe një magnetofon dhe aparat fotografik, që të regjistronte ngjarjen shkencore dhe shfaqjet folklorike. Kjo kërkesë më vuri në mendime dhe dëshmonte se si shihej Shqipëria nga bota demokratike. Profesor Lordi gjatë rrugës së kthimit për në Tiranë, më tregoi për ekspeditën në Shqipërinë e veriut më , si edhe për regjistrimin e këngëve popullore shqiptare e veçanërisht të atyre heroike.
Lordi shtoi se në Harvard kishte një fond të epikës heroike shqiptare dhe se mendonte që fondin shqiptar ta botonte në një vëllim të veçantë në të ardhme.
Kumtesa e Profesor Lordit rreth epikës legjendare dhe rolit të rapsodit në pasurimin e varianteve bazë, u ndoq me interes dhe ngjalli diskutime të shumta. Pas dy ditëve të ngjeshura me kumtesa dhe diskutime, pjesëmarrësit shkuan në Shkodër që të merrnin pjesë në shfaqjen e grupeve folklorike, që u mbajt në teatrin “Migjeni”. Prof. Lordi u largua drejt Italisë për të qëndruar disa ditë në Akademinë Amerikane në Romë. Andej dërgoi një letër falënderimi për pritjen dhe mbarëvajtjen e simpoziumit të zhvilluar në Tiranë.
Letrën ma dhanë mua ta përktheja. Në përmbajtje, siç përmenda më lart, kishte mirënjohje dhe falënderim për rektorin Kahreman Ylli. Në letë profesori shtonte edhe këto fjalë:
“Falenderim i takon edhe studiuesit të ri Agron Fico, jo vetëm si përkthyes.” Letra e dërguar nga Lordi doli se ishte hapur paraprakisht nga Sigurimi i Shtetit, gjë që m’u bë e qartë kur më thirrën në Degën e Punëve të Brendshme të Tiranës, ku me klithma m’u kërkoi t’u shpjegoja kuptimin “jo vetëm si përkthyes” që përmbante letra. Këtu fillon edhe saga e pareshtur e vuajtjeve të mia që më ndoqi plot vjet. Nga kërkimet në Universitetin e Harvardit në kapakun e fletores së parë, shkruar anglisht lexohej: “Koleksioni i baladave heroike dhe këngëve popullore të Shqipërisë, mbledhur nga Albert B. Lord, ”. Ato janë gjithsej fletore me faqe. Fletorja e fundit, me numrin , përmban treguesin e këngëve, që përfshihen në tetë fletoret e para. Pra, fletorja e treguesit të lëndës (ajo me numrin ) nuk është e plotë, në të nuk përfshihen këngët e fletoreve, të cilat sipas Lordit, janë dërguar më vonë nga Shqipëria; nga bashkëpunëtorët e tij Qamil Hoxha nga Bicaj (Kukës) dhe Murat Paci nga Tropoja. E gjithë lënda e mbledhur nga Lordi në Shqipërinë e veriut në vitet – përmban tekste, të mbledhura nga rapsodë të ndryshëm. Kjo dëshmon për një hulumtim të përpiktë dhe përzgjedhës, për kërkime cilësore.
Profesor Lordi, edhe pse atëherë i ri në moshë, ka ndjekur një metodikë rigoroze pune në terren dhe ka kryer kërkime një hapësirë gjeografike tepër të gjerë, që përfshin krejt Shqipërinë e veriut. Regjistri i parë daton më shtator dhe i fundit më tetor , pra një kërkim tepër i ngjeshur dhe intensiv.
Ja edhe vendet e eksploruara: Shkodër, Kastrat, Bogë, Theth, Abat, Mërtur, Kolgecaj, Tropojë, Bytyc, Bicaj, Prizren, Dukagjin, Pukë. Çdo këngë e mbledhur është e pasaportizuar: vendi i mbledhjes, data e regjistrimit, përkatësia fetare e rapsodit, shkollimi dhe të dhëna të tjera. Këngët e mbledhura sipas gjinisë dhe llojit i përkasin epikës heroike, pra vendin kryesor e zënë bëmat e Mujit dhe Halilit, por në regjistrimet në disqe alumini të rapsodëve dygjuhësh ka edhe mjafte këngë lirike dhe historike shqiptare. Secila pllakë zgjaste +minuta nga të dy anët. Këto incizime janë përdorur edhe nga muzikologu i njohur hungarez Bela Bartok, kur punonte për transkriptimin muzikor të tyre në Universitetin Columbia, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Shkencëtarët e njohur amerikanë Milman Parry dhe Albert B. Lord të Universitetit të Harvardit krijuan teorinë gojore, për zbërthimin e enigmës disa shekullore homerike, zbulimin e ligjit të ngjizjes dhe krijimit të poemave homerike, njohur dhe si Teoria gojore Parry-Lord. Lordit vetë i pëlqente ta quante studim të Letërsisë Gojore tradicionale. Me kërkimet në terren në Ballkan, në vitet të shekullit të kaluar, mblodhën një lëndë folklorike të pasur dhe të larmishme të këtyre trevave, që u bënë laboratori i kërkimeve të tyre; pra hodhën themelet e teorisë moderne të folkloristikës.
– Profesor Fico, kam dëgjuar se ju e keni nxitur Kadarenë në krijimin e romanit “Dosja H”. Për kureshtjen e lexuesve, a mund të na flisni më
konkretisht?
Duhet të ketë qenë nga fundi i viteve ’, kur Kadare kishte shkruar një ese të mrekullueshme për ciklin e kreshnikëve në revistën “Nëntori”. Për interesin e madh që kishte ngjallur kjo ese, ishte vendosur që ajo të përkthehej në gjuhë të tjera, madje edhe në serbokroatisht. Por nga Instituti i Kulturës Popullore disa njerëz, të ndikuar nga metoda sovjetike, e shikonin eposin si vepër e fshatarësisë kundër feudalëve, kur në fakt ishte lufta e popullit shqiptar kundër pushtuesit sllav. Këndoheshin mijë vargje, si në kohën e Homerit, nga lahutarët shqiptarë e të tjerë bilinguistë.
Ato ditë e takoj Kadarenë fare rastësisht në sheshin “Skënderbej”. E përgëzova për esenë mbi eposin e kreshnikëve, ndërsa ai m’u përgjigj:
– Mirë ti po më lavdëron, por ata të Institutit [të Kulturës Popullore] po më gjuajnë me shkëmbinj dhe nuk ndalen.”
– Nëse do ta zgjerosh temën e eposit të kreshnikëve do të sugjeroja veprën e prof. Lordit, -i thashë, bindur që do ta bëja kureshtar. Teksa më dëgjonte, e ndieva se si u përfshi emocionalisht. Kishte padurim për ta patur librin sa më parë në dorë. Dhe kështu u takuam rishtazi, ia dhashë librin e profesorit amerikan ku flitej për përkatësinë e eposit të kreshnikëve. Nuk do të kalonte shumë kohë, kur mësova se Kadare kishte shkruar një roman të ri. Jam i lumtur sot kur mendoj se ai shkrimtar i madh e ktheu në vepër artistike të jashtëzakonshme këtë të vërtetë shkencore të profesor Lordit duke shkruar romanin “Dosja H”,
aq të vlerësuar nga lexuesi dhe kritika.
– Ndërkohë profesor, ju shkuat vetë në Amerikë dhe tashmë jetoni atje. A jeni takur me familjarë të Lordit, a i keni ruajtur marrëdhëniet me to?
Pasi kisha filluar mësimin e gjuhës shqipe me diplomatët amerikanë në ambasadën e tyre në Tiranë. Një nga diplomatët, zonja Jacqueline Muller u tregua e gatshme që të rivendosja marrëdhëniet me familjarët e Lordit. Zonja Jacqueline Muller, pasi u kthye nga një vizitë pune në Amerikë, më tha, se ishte interesuar për fatin e Albert Lordit dhe kishte mësuar se ai kishte ndërruar jetë para disa viteve dhe se familja e tij banonte në shtetin e Massachusets. Vajza ime e madhe Albana, e cila ishte në Amerikë, vendosi kontaktet me zonjën Lord nga ku unë u mirëprita në shtëpinë e saj për të kryer studime rreth punës së Albert B.Lord dhe Melman Parry në universitetin e Harvardit, nga i cili kanë dalë presidentë amerikanë dhe fitues të çmimit “Nobel”. Ishte mars i vitit , kur unë i preka me dorë fletoret me lëndën shqiptare mbledhur nga Albert Bates Lord, në bibliotekën e Harvardit e dyta për nga madhësia pas Biblotekës së Kongresit.
Gjatë atyre ditëve të paharruara në Cambridge të Bostonit, si i ftuar i familjes së Albert B. Lordit, dita më emocionuese ishte vizita në varrezat e qytetit për plotësimin e një pengu, por edhe një detyrimi moral ndaj këtij shkencëtari dhe miku të shquar. Zbrita nga makina dhe shkova drejt varrit të Lordit. Shpërndava lulet e sjella dhe, me plot emocion thashë “Dear profesor Lord. I kept my promise. I have come from Albania, to meet You…” (I dashur profesor Lord. E mbajta premtimin. Kam ardhur nga Shqipëria e largët të takohem me Ty.) Dhe i përlotur shtova…”Të ndritë shpirti, i nderuar profesor Lord”.
Në ambientet ku gjendet rinia shqiptare, gëlon një dëshirë e fortë e përbashkët, të cilën nuk ngurrojnë ta shprehin hapur, dhe me zë të lartë: “Dua të largohem nga Shqipëria” , “Dua të iki sa më parë prej këtu”. “Dua të largohem me çdo kusht nga ky vend që nuk bëhet kurrë”. “Nga ky vend i keq, ku njerëzit e kanë humb njerëzillekun dhe çdo e mirë e këtij vendi ka rënë në kthetrat e hajdutëve, mashtruesve dhe të pangopurve”.
Për fat të keq, e tillë është Shqipëria jonë, ka këtë portret, është e bukur, e dashur, na pret me zemrën e dhembshur, por me sytë e ligështuar nuk mund të na kërkojë të qëndrojmë kur nuk ka çfarë të na ofrojë, nuk mund të na kërkojë të largohemi, kur ne jemi bijtë e saj, të vetmit të cilët mund ta shërojmë. E megjithatë, nuk flet… e vrarë, e gjymtuar, pa drejtim, pa shpresë, pa forcë, pa rrugëdalje…do të pranojë fatin e saj me dinjitet, do të jetojë, zgjedhjet tona.
Në syrin tim është një shqiponjë e madhe, e sëmurë, e cila lëngon, të cilën e vjedhin çdo ditë, e infektojnë çdo ditë, e copëtojnë çdo ditë. Do të marrin prej saj, deri kur mos të ketë më për të marrë, se Shqipërisë i ka mbetur vetëm shpirti.
Askush, nuk mendon ta shërojë, të shërojë plagën në mendjen dhe në trupin e vet. Do ta lëmë kështu të dergjet, duke u larguar, për një jetë jo më të mirë, siç është shprehja klishe, por për një jetë që së paku të mund të jetohet dhe konsiderohet e tillë.
Secili nga ne, ka absolutisht të drejtën dhe lirinë të bëjë zgjedhjen e tij, ama shpesh e pyes veten, çfarë do marrim nëse largohemi nga Shqipëria? Çfarë do marrim përveç vetes tonë?
Nuk ka asnjë “tokë të premtuar”, nuk ka asnjë “shkop magjik”, ndryshimi i vetëm fillon nga vetja jonë, ndryshimi i vetëm mund të krijohet nga vetë ti, në çdo vend të botës. Kudo që të shkojmë, ne do marrim me vete njeriun që kemi ndërtuar, veten.
Atë vete, e cila nuk ia doli dot në Shqipëri… për mijëra arsye, apo për mijëra “justifikime”, që ne ia ushqejmë vetes çdo ditë, si një formë e pandershme, për “të larë” papërgjegjësinë tonë.
Është komfortuese, është ngushëlluese, dhe funksionon gjithmonë. Në fund, ndihemi mirë me veten, sepse “Shqipëria i ka fajet” , sepse “të tjerët i kanë fajet”, sepse… “unë jam një dhe i vetëm, nuk mund të sjell dot ndryshimin”. “Kur Shqipëria i ngjan një katrahure, drejtësia ime nuk mund të lundrojë, do të mbytet.”
Kështu, paaftësia jonë rritet çdo ditë, ushqehet dhe zë vend në shpirt, në personalitet, në mënyrë jetese. Ne nuk reagojmë më mbi të keqen, nuk reagojmë dhe as pretendojmë të japim një shembull tjetër, me pretendimin e vetëm, se nga një njeri i vetëm nuk vjen dot ndryshimi i madh. Sjellja jonë si shoqëri është ngjitëse, është ngjitëse kur gabojmë, kur qëndrojmë të heshtur, kur dështojmë, kur qëndrojmë duarlidhur, dhe kur të gjithë ndajmë fatkeqësinë e përbashkët, dhe dëshirën e përbashkët: “Të largohemi”.
Sikur ne të përpiqeshim, në vend që të ankoheshim, Shqipëria do bëhej një vend më i mirë. Sikur ne të kuptonim se ndryshimin mund ta sjellë një njeri i vetëm dhe të jepnim shembullin tonë, kjo mënyrë të menduari do bëhej uniformë, do ishim bashkë, dhe do ishim më të fortë, për t’i bërë ballë padrejtësive që na bëhen.
Shqipëria do bëhej një vend më i mirë, nëse i pranojmë gabimet tona dhe reflektojmë, se me punë arrihet gjithçka dhe se ne vetë me zgjedhjet tona të përditshme e kemi sëmurur atë, të gjithë bashkë. Shqipëria do bëhej një vend më i mirë nëse kuptojmë, se forca e mendimit mund të ndryshojë gjithçka, se ankesa nuk është zgjidhje, por është një ves i keq, i cili mund të kthehet në zakon, në virtyt, në mënyrë të pashëndetshme jetese.
Shqipëria do të ishte një vend më i mirë nëse punën e sotme nuk do e linim për nesër. Nëse vendosim të investojmë më shumë mbi veten, nëse do të kuptonim, se asnjë vend në botë nuk ka më shumë nevojë për ne se Shqipëria, nëse do të kuptonim, se kur të ndërtojmë veten siç duhet, në çdo kuptim, do të kemi ndërtuar Shqipërinë.
Shqipëria do të ishte padyshim një vend më i mirë, nëse ti do të shkëlqeje në krahët e saj, por nëse do të dëshiroje të zgjerosh rrugëtimin tënd, duke e sfiduar veten përtej kufijve, ajo do të përcillte me krenari dhe me zemrën plot. Nëse ti ia del në Shqipëri, mund t’ia dalësh kudo në botë, të paktën përpiqu.
Shqipëria do të bëhej një vend më i mirë, nëse ti mëson në shkollë dhe nuk i lë asnjë hapësirë pedagogëve të përfitojnë nga mungesa jote e përgjegjësisë, nëse ti i jep makinës sipas rregullave të caktuara, nëse ti përpara ligjeve e konsideron veten të barabartë me të tjerët, nëse ti nuk jep ryshfet, as shoku yt nuk do e bënte, nëse ti nuk e ushqen korrupsionin në institucione, ai dalëngadalë do të vdiste.
Duhet shumë durim dhe duhet jetuar jeta me integritet. Duhet të bësh më të mirën, kur askush nuk të shikon, ky është çelësi. Duhet të edukohesh, të bësh më të mirën në familje e kur je vetëm me veten tënde.
Sepse ke vetëm atë, vetën tënde…me të do të qëndrosh ose do të shkosh… Shqipëria nuk qan pse ti po largohesh, Shqipëria qan sepse ti po qëndron… Po qëndron pa bërë asgjë, duke i drejtuar gishtin vetëm asaj. /KultPlus.com
Qitë dhambët përjashta, por si lata t’prehta Zgavërr kërrçikët e plasarit shtanguem, Kosën pështetun përmbi kocka t’ngrehta T’cepit t’shpulpuem, Atje n’moje t’mjerueme t’rruzullit, Zymtë e me i hije t’trishtueme, t’përmnershme Lshue krahëve’ i havër t’zezë, si re thellimit, Rrin Deka e tmerrshme. Prej avisit t’humnerëve t’zgavrueme Kthellët në rrashtë të thatë, plot mizori, Të hapët tërthoren e natyrës s’krijueme Kundron në mni, E idhtë asa’ i kërcënohet. Nji t’përqethët Acar, at botë, natyrës i shkon, n’për tejza, Amull të cilët mbrendë ia ngurron të njethët E jetës ndër fejza. Me u zbe nisë rrezja shi n’krue t’vet shkëlqyeshëm Bres dryshku njeshet, n’atë shauret mbi rrota Së moknes s’rrokullis e boshtit rryeshëm I vjen rreth bota. Felgruemun njerzit nën tjara struken; Për nën kunora pshtimin ato lypin! Depërtojnë retë e nalt kah qiella zhduken; N’andrra t’dheut zdrypin. Por kot. Mizore ajo kosë t’vet ka sjellë, Shungllon thellimi për nën kupë t’Empirit; Gjarpër rrufeja lvitet nëpër qiell E nën kambë të nierit. Kthellë shpërthe gjini i tokës. Tue bulurue Gugson vullkani zhari, flakë e shkndija; Tallaz m’tallaz nis deti me gjimue, Ulëron stuhia. E para dekës, atë herë, bijnë rob e mbreta; Shkrehen mbretni, qytet kulm rroposen; Shuhen krenija, po, dhe shkimet jeta Ka’ ajo sjell kosën. T’poshtrat me t’eprat vise pshtiellen n’vaj, E mnert kah kosa cepit t’dekës të shkulet; Kah m’kërdhokla londit kërçiku i saj Shekulli përlulet. Vetëm s’përkulet para Dekës njai trimi, N’zemër t’cilit nuk randojnë punë t’liga, E që s’e ndalë ku atë ta lypë perlimi (detyra) As paja as friga. Për nën mburojë t’ndërgjegjes s’vet t’kullueme; Atje n’kufi t’Atdheut ase n’truell T’elterit shenjtë, pa u tutë, ai dekës s’shëmtueme I rrin kundruell. Përpara tijë shkon moti t’uj u endun: Vjen fati i nierit tu u terrnue pa da; Tash mreten n’burg, tash shkartha n’fron t’përmendun Kanë për t’u pa. Por, ngulë ai synin n’ideal t’naltueshëm, Si’ i kep, qi vala smundet n’det m’e e lkundun, Sido qit t’dajë ndeshtrasha e dheut t’mjerueshëm, Ngelë n’vend pa u tundun. Jo po: as n’flakë t’armëve nuk veton ai sye, As buzës humnerës nuk i dridhet themra: Sheklli, po, mbarë me pasë për t’u shpërthye S’i ban lak zemra. Rekton mbarë jeta për nën fyell t’kërçik’e Të dekës s’shëmtueme, s’përmnerëshme mizore: Vetëm BURRNIJA – një BURRNI çelike Asaj i rrshet dore.
Kryetarja e Kuvendit të Kosovës, Vjosa Osmani, është shprehur e gatshme të pezullojë punën e saj si ligjëruese në Universitetin e Prishtinës.
Pas mbledhjes së parë të kryesisë së re të Kuvendit, Osmani është shprehur
në një konferencë për media se do të fokusohet vetëm në punën si
kryeparlamentare.
“Natyrisht që unë do ta dërgoj kërkesën për pezullim në universitetin ku
ligjëroj. Personat që mbajnë pozita të zyrtarëve të lartë mund të bëjnë kërkesë
për pezullim gjatë asaj periudhe. Gjatë këtyre katër viteve unë do të fokusohem
në tërësi vetëm dhe vetëm në punën time në Kuvend, sado që studentët do të më
mungojnë shumë”, ka thënë Osmani, teksa ka refuzuar të komentojë nëse deputetët
e tjerë apo ministrat duhet të veprojnë ngjashëm.
“Për kolegët tjerë mund t’i pyesni individualisht secilin. E di se disa prej tyre janë ministra, kurse për deputetë të tjerë s’jam e sigurt kush mban pozita të ligjëruesve”. / KultPlus.com
Mbrëmjen e sotme do të transmetohet nata e tretë e festivalit të famshëm italian “Sanremo”, ku do të prezantojë për herë të parë një moderatore shqiptare.
Alketa
Vejsiu do të ngjitet në skenën e famshme krah emrave të njohur dhe do të ketë
krah saj në moderim partneren e Ronaldo-s, Georgina Rodriguez.
Moderatorja
po bën përgatitjet e fundit për këtë natë të madhe, ndërsa ka dhënë edhe një
intervistë për Opinion.al, duke zbuluar programin e saj për sonte.
E pyetur se
ç’do të bëjë sonte në skenë, Alketa rrëfeu:
“Sonte kemi
një monolog shumë të rëndësishëm i cili flet për eksodin e shqiptarëve dhe
mënyrën sesi ky popull i veçantë dhe zemërgjerë e ka mirëpritur Shqipërinë…”
Gjithashtu
ajo shtoi:
“Do
këndoj…Do të këndoj italisht më kanë propozuar autorët pas koncertit tim
recital në Shqipëri, ata menduan që duhet të këndoj edhe në “Sanremo” dhe do të
vij një këngëtar italian…”
Moderatorja ka thënë së kjo është një ëndërr e bërë realitet. / KultPlus.com
Më datën 6 shkurt të vitit 1945 ka lindur kantautori i famshëm Bob Marley, shkruan KultPlus.
Bob Marley ishte këngëtar i muzikës reggae të cilën arriti ta bëj po ashtu të njohur kudo.
Shkroi qindra tekste unike, këngët e tij u kënduan e rikënduan. Sot me rastin e ditëlindjes së tij, po i sjellim disa nga shprehjet e Bob Marleyt për dashurinë:
Nëse ajo është e shkëlqyeshme, ajo nuk do të jetë e lehtë. Nëse ajo është e lehtë, ajo nuk do të jetë e shkëlqyeshme. Nëse ajo nuk është e rëndësishme, ju nuk do të dorzoheni. Nëse dorzoheni, ju nuk do të jeni të rëndësishëm…. E vërteta është se të gjithë do të të lëndojnë; ju duhet vetëm të gjeni atë e cila është aq e rëndësishme për të sakrifikuar.”
“Era e cila do të na merr atë të cilën e duam, është ajo e njejta e cilat do të na sjellin neve diçka për të dashuruar. Prandaj nuk duhet të qajmë për gjërat të cilat kan ikur, sepse ajo që na përket neve me të vërtetë nuk largohet asnjëherë.”
“Ju thuani se e doni shiun, por ju e përdorni një çadër për të ecur përfundi saj. Ju thuani se e doni diellin, por ju kërkoni shtrehim kur shkëlqen. Ju thoni se e doni erën, por kur vjen ju i mbyllni dritaret. Prandaj friksohem kur më thua se më do.”
“Dashuria asnjëherë nuk do të na lë vetëm”
“Frikacaku më i madh i një njeriut është që të zgjojë dashurinë e një gruaje, pa qëllim për të dashur atë.”
“Kurrë nuk do të ketë dashuri në të gjitha.”
“Ajo nuk mund të jetë njëra ndër vajzat më të njohura ose më e bukura por nëse ju e doni atë dhe ajo të bën të buzëqeshë….ç’rëndësi ka tjetër?”
“Një dashuri, një zemër”
“Paraja nuk mund të blejë dashurinë as jetën.”
“Me të vërtetë besoj se vetëm njëherë në jetë ju do të gjeni dikë e cila do të rrotullojë tërë botën përreth jush.”
“Dashuro fortë kur ka dashuri për të pasur. Sepse djem perfekt nuk ekzistojnë, por gjithmonë do të jetë një djalë i cili do të jetë perfekt për ju.”
“Bukuria e dashurisë. Dashuria e bukurisë.” /KultPlus.com
Kur në 29 janar të vitit 1860 lindi në qytetin provincial Taganrog, Anton Pavlloviç Çehovi, Rusia kishte njohur lavdinë e penave të mrekullueshme si ajo e Pushkinit, Lermontovit, Gogolit,Turgenievit, Gonçarovit, Tjutçevit, Dostojevskit e Tolstoit dhe po zgjohej e ndërgjegjësohej nga orientimi filozofik i mendimtarëve të mëdhenj si Bjelinski, Herceni, Nekrasovi, Dobrolubovi e Çernishevskij, vepra e të cilëve bëri që ajo kohë të njihet anë e mbanë rruzullit si “Shekulli i artë”. Pavarësisht kësaj dhe fatit të keq; që tuberkulozi ia dorëzoi vdekjes në moshën 44 vjeçare, asgjë nuk i pengoi, si lexuesit e panumërt, ashtu dhe kritikët e mirëfilltë që ta quanin atë një ndër novelistët, pse jo edhe dramaturgët më të mëdhenj të të gjitha kohërave. Dhe ndofta më mirë se kushdo e ka përcaktuar talentin e tij, miku i tij Maksim Gorki, kur thoshte se: “Çehovi poshtërsitë dhe prapësitë i paraqiti me gjuhën fisnike të poetit dhe me buzagazin e hollë të humoristit”. Për këtë shkrimtar, që duke mos trashëguar asgjë nga ashpërsia e të atit, gjë që më vonë e detyroi të pohonte se “Në vogëli unë nuk kam pasur fëmijëri”, dhe që mbeti simbol i të shkruarit thjeshtë, me edukatë të spikatur, humanizëm dhe pa asnjë banalitet, njeriu vihet në vështirësi po t`i kërkohet se ku duhet ta rendisë atë, krahas Gi de Mopasanit, Prosper Merimesë e Stefan Cvajgut. Pas vdekjes së të atit, që merrej me një farë tregtie, i detyruar nga ngushtica ekonomike, qëndroi në vendlindje gjersa mbaroi gjimnazin, sistemoi disi atë çka ai u kishte lënë dhe më pas iu bashkua familjes që kishte shkuar në Moskë. Këtu, në vitin 1879 fillon studimet në fakultetin e Mjekësisë, por edhe nis e shkruan me organet humoristike. Emrin e tij të butë e zbuti akoma më shumë, duke nënshkruar: Antosha Çehonte. Studimet për mjek i vlerësonte seriozisht, duke u kushtuar shumë më tepër rëndësi se talentit të tij letrar. Në dy – tre vjet pas përfundimit të Universitetit, ai boton dy librat e parë: “Tregime laragane” dhe “Shkrime të pafajshme”, të cilat lajmëruan se ai ishte mjeshtër i tregimit të shkurtër. Në vitin 1884 boton “Tregimet e Melpomenës”. Qysh në këto krijime bie në sy, butësia, ngrohtësia dhe ëmbëlsia e këtij shkrimtari, çka me të drejtë identifikohet me shpirtin e vetë atij. Ajo që i dallon ato, është respekti për njeriun, lirinë dhe dinjitetin e tij. I joshur nga pritja mjaft entuziaste e publikut, ai vijon të shkruaj pa reshtur. Ngjarjet të cilat i përshkruan Çehovi marrin spunto nga të vërtetat jetësore. Ato, në vetvete duket se nuk kanë ndonjë peshë të madhe, janë fare zakonshme, por tepër njerëzore dhe të mbrujtura ose më mirë të qëndisura nga një dorë mjeshtri të lindur, nga një magjistar i fjalës së bukur, i cili sikurse thotë vetë: “Arti i të shkruarit është arti i të shkurtuarit”. Këtu, duhet të sqarojmë diçka: Vetëm një vit para se të lindte Çehovi, Ivan Aleksandroviç Gonçarovi (1812 – 1891), që nuk ka lënë asnjë krijimtari të shkurtër, kishte botuar romanin e bujshëm “Obllomovi”, një vepër madhështore, ku ai kishte derdhur gjithë artin superior, paçka se të shkruarit e zgjaste pa fund. Pra, ashtu sikurse edhe vetë Tolstoi (1828 – 1910) me, fjala vjen “Lufta dhe paqja”, “Ana Karenina” apo “Ringjallja” etj. tregoi se talenti i gjeniut nuk kushtëzohet nga zhanri që zgjedh.
Po le të vazhdojmë me jetën e Çehovit. Në moshën 24 vjeçare e emërojnë mjek bashkie në një qytezën e Voznjesenskut, pranë Moskës. Këtu punon me mjaft përkushtim për t`iu gjendur njerëzve në nevojë, dhe i njohu mirë ata dhe shqetësimet e tyre, gjë që pasqyrohet edhe në tregimet që shkroi. Që këtu, sapo mbushi 30 vjeç, ndërmori një udhëtim drejt Sahalinit, ku kolera po merrte shumë jetë njerëzish. Por, pikërisht në këtë kohë, ai sëmuret nga tuberkulozi. Ai, më mirë se kushdo e dinte se si do përfundonte, pasi aso kohe kjo sëmundje ishte e pashërueshme. Heq dorë nga profesioni i mjekut dhe mendja i tij i përkushtohet vetëm letërsisë. Kuptohet, se pas kësaj, gjendja e tij shpirtërore trazohet dhe kjo reflektohet në ato që shkruan; kuptohet dëshpërimi dhe ajo që quhet “psherëtima çehoviane”, pavarësisht se ai nuk hoqi asnjëherë dorë nga e qeshura e sinqertë dhe humori fin. Tipike mbetet novela “Pavioni nr. 6”, të cilin e shkroi nën përshtypjet e vizitës në Sahalin dhe ku me një zemëratë të pazakontë stigmatizon ligësitë dhe arbitraritetet, si shtysa drejt padrejtësisë shoqërore.
Por njeriut e keqja mund t`i vijë edhe nga vetja
Kjo duket te “Murgu i zi”, ku ndjenja e madhështisë, e nxitur nga psikika e turbulluar, e fut Kovrinin në ëndërrime haluçinante, derisa mendon se është i zgjedhur i Zotit, dhe nga njeri pa vese, u hap telashe edhe të tjerëve. Tani, Çehovi që shkruan aq këndshëm për çaste dashurie e flirtesh, qoftë dhe për disa oficerë artilerie që hutohen para dritares së një kompartimenti treni që ka ndaluar në një stacion, nga hiret e një vajze që bën sikur nuk i vë re (“Bukuroshet”), arrin në përfundimin se shoqërisë nuk i duhen më profetët, por ata që veprojnë konkretisht. Dhe a nuk e ka shprehur mjaft mirë këtë Xhon Belushi ynë, kur thotë: “Nëse jeta bëhet e fortë, atëherë të fortët duhet të përballen me të”. Veç novelave të paharruara si “Vdekja e nëpunësit’, “E bija e Albionit”, “Në det”, “Kameleoni”, “I trashi dhe i holli”, “Nënoficeri Prishibejev”, “Armiqtë”, “Zonja me kone”, “E fejuara” etj. ai shkroi dhe gjashtë drama si “Kopshti i qershive”, “Tri motrat”, “Xhaxha Vanja” e “Pulëbardha”…, nga të cilat, dy të fundit, të inskenuara nga i madhi Kostandin Sergejeviç Stanislavski në teatrin Artistik të Moskës, i dhanë një kënaqësi të veçantë. (Edhe Teatri ynë Popullor ka vënë në skenë drama të Çehovit). Ai, gjithmonë lë të kuptohet se shpëtimin e shoqërisë duhet ta kërkojmë te ideja e punës së lirë. E parë kështu, edhe pse ishte mik me të, ai nuk ka asgjë të përbashkët me këndvështrimin e Gorkit, pra zor se besonte te revolucioni, e ca më shumë asqë e predikoi ndonjëherë atë. Ai ishte i butë, ndaj shpresonte në evolucion dhe se jeta pas 20 a 50 vjetësh do të qe më e mirë, por gjithmonë duke pastruar dhe duke e bërë më të mirë shpirtin. Këtë e kanë theksuar edhe autorët që kanë shkruar ma aq dashuri kujtimet e tyre për të, si e shoqja Ollga Kniper, e dashura Lidia Avillova, i vëllai Mihali dhe miku i tij M. Gorki, për mospranimin e të cilit si anëtar i Akademisë së Shkencave në vitin 1902, ai dorëzoi në mënyrë demonstrative titujt e nderit. E megjithatë, ky njeri që kishte si devizë; “Njeriu duhet të ketë gjithçka të bukur: edhe fytyrën, edhe shpirtin, edhe mendimet, edhe sjelljen, edhe veshjen” dhe që ishte i tillë edhe vetë, paradoksalisht, kur mbylli sytë më 2 korrik të vitit 1904 në Badenvajler të Gjermanisë, ku kishte shkuar për kurim, trupin e tij të mbyllur në arkivol e sollën në një vagon ku shkruhej “Për midhjet”. Dhe për atë që në vogëli nuk kishte pasur fëmijëri, trillet e jetës bënë që të mos kish as pleqëri. Por ashtu sikurse për Gogolin që vdiq po në moshën e tij dhe ju bë një varrim madhështor, “njësoj ditët do të kalojnë, kurse ndikimi i veprës së tyre në botë do të mbetet i madh dhe kurdoherë në rritje”.
Dhe a nuk e ka shprehur mjaft mirë këtë Xhon Belushi ynë, kur thotë: “Nëse jeta bëhet e fortë, atëherë të fortët duhet të përballen me të”. Veç novelave të paharruara si “Vdekja e nëpunësit’, “E bija e Albionit”, “Në det”, “Kameleoni”, “I trashi dhe i holli”, “Nënoficeri Prishibejev”, “Armiqtë”, “Zonja me kone”, “E fejuara” etj. ai shkroi dhe gjashtë drama si “Kopshti i qershive”, “Tri motrat”, “Xhaxha Vanja” e “Pulëbardha”…, nga të cilat, dy të fundit, të inskenuara nga i madhi Kostandin Sergejeviç Stanislavski në teatrin Artistik të Moskës, i dhanë një kënaqësi të veçantë. /KultPlus.com
Në vazhdën e promovimeve në KultPlus Caffe Galery, sot do të promovohet libri “Dilemat e Tranzicionit” i autorit Ferdi Kamberi.
Ky libër është një
trajtesë e komenteve sociologjike, i ndarë 5 kapituj të ndryshme të cilat
trajtojnë problemet dhe dertin e njeriut modern në shoqërinë shqiptare sipas
fushave përkatëse. Libri trajton fenomene bashkëkohore të shoqërisë sonë
(moderne) duke i krahasuar me shoqëritë e tjera. Secili koment i trajtuar në
këtë dorëshkrim ka një domethënie të veçantë kalendarike në zhvillimet e
tranzicionit kosovar dhe atij ballkanik.
Temat e shtjelluara në këtë libër janë të ndryshme: tjetërsimi i njeriut dhe rënia e solidaritetit shoqëror tradicional duke marrë forma të reja solidariteti bashkëkohor, rritja e abuzimeve të substancave psiko-aktive nga grupmoshat e reja, martesat e hershme, ndryshimet në strukturën e familjes dhe të farefisnisë, kriza e vlerave dhe ajo identitare, varësia nga mediat sociale, shoundi dhe kiçi, politika dhe arti, diversiteti dhe toleranca, përplasja e religjionit me sekularizmin, disa shpjegime keqkuptuese mbi shkaqet dhe pasojat e divorcit, etj.
Promovimi mbahet sonte prej orës 17:00 në KultPlus Caffe Gallery. Ngjarja është e hapur për të gjithë. / KultPlus.com
Për kënaqësinë e lexuesve kemi mbledhur një koleksion me thëniet më të çmuara të popullit meksikan. Një popull me histori të madhe nga i cili sigurisht kanë buruar mençuri që mund të na shërbejnë edhe sot.
Mes njerëzve kujto fjalët e tua, kur je vetëm kujto për mendimet
e tua.
Ndjenja njihet para se të flasë goja.
Nëse dikush të lavdëron kullotat diku larg vendit, ti kullot grigjën
në kullotat e tua.
Edukimi merret me qumështin e gjirit.
Nga lisi i shtrirë përtokë, të gjithë bëjnë dru.
Mos e kërko për mëshirë atë, që mund ta marrësh me forcë.
Edhe kur flenë në një nënkresë, gruaja dhe burri ëndërrojnë
ëndrra të ndryshme.
Një gdhendje antisemitike e shekullit 13 mund të mbetet në murin e një kishe në Wittenberg, Gjermani, ka vendosur gjykata.
Michael Düllmann, me origjinë hebraike, po kërkon të hiqet skulptura. Relievi tregon një rabin që ngre bishtin e një derri dhe shikon në pjesën e prapme, ndërsa figura të tjera hebraike thithin lëkurën e saj. Derrat konsiderohen të papastër sipas ligjit hebraik.
Imazhi është në murin e Stadtkirche, ku predikoi reformatori protestant Martin Luther. Portretizimet e Judenjve në shoqëri të pavëmendshme me derrat femra u përdorën si një mënyrë për të tallur ata dhe fenë e tyre në Mesjetë.
Düllmann i tha transmetuesit lokal “MDR”, përpara vendimit, që për sa kohë që “Judensau” mbeti në mur, Kisha do të ishte fajtore për shpalljen e antisemitizmit. Vetë Luteri prodhoi një tiradë të shkrimeve antisemitike, duke argumentuar se sinagogat dhe shtëpitë hebraike duheshin djegur dhe hebrenjtë të dëboheshin.
Tekstet e teologut, përfshirë një me titull “Mbi Judenjtë” dhe “Gënjeshtrat e Tyre”, u cituan nga nazistët katër shekuj më vonë.
Në vitet 1980, komuniteti i Kishës në qytetin gjerman lindor instaloi një memorial në tokën ngjitur me murin e kishës, i cili i referohet gjashtë milion hebrenjve të vrarë gjatë Rajhut të Tretë. Ekziston edhe një tabelë informacioni, e ngritur së fundmi, e cila synon ta vendosë lehtësimin antisemitik në kontekstin e tij historik.
Këto shtesë informuan vendimin e së martës nga gjykata rajonale e apelit e Saksonisë-Anhalt, në Naumburg. Gjykata zbuloi se skulptura do të ishte fyese nëse shikohej në izolim, “por në kontekstin në të cilin është vendosur nga kisha ajo ka humbur karakterin e saj fyes”, sipas zëdhënësit Henning Haberland.
Pastori i kishës, Johannes Block, i tha gazetës Süddeutsche Zeitung se të pasurit skulpturë në fasadën e kishës e mbushën atë “me turp dhe dhimbje”, transmeton “Shekulli”.
“Ne po mundohemi të merremi me përgjegjësi me këtë trashëgimi të vështirë,” i tha ai gazetës (në gjermanisht).
Famullia dëshironte ta linte skulpturën në vend si një kujtesë e antisemitizmit të Mesjetës dhe të veçorive antisemitike të teologjisë së Luterit, shpjegoi ai.
Gjykata vendosi që Z. Düllmann mund ta çojë çështjen në gjykatën më të lartë të Gjermanisë në Karlsruhe. /KultPlus.com
Kur jam në krahët e tu
jam në fund të botës
kur jam në krahët e tu
nuk ekziston asgjë
përveç teje
nga trupat tanë
që afrohen dhe bashkohen
lind ekstazia brenda nesh
nga vdekja dhe dashuria.
Kur jam në krahët e tu
shpirti im bëhet rebel
në krahët tu kur jam
më kaplon zjarri
i zemrës tënde.
Bredh bredh i dehur
për ty ëndërroj
me sy gjysmë të mbyllur
kam nevoj të jetoj gjatë
kaq shumë dashuri ndjej brenda vetes.
Kur jam në krahët e tu
shkrihem nga kënaqësia
duke u dridhur si purtek
ëndërroj
e ti natën vonë
më thua në vesh
ato fjalë që ndryshojnë jetën time.
Jam krejt i pushueshëm
dhe i çlodhur
në krahët e tu
jeta pezullohet
dhe ikë nga toka
për në një tjetër planet.
Sikurse në ëndërr jetoj
kur jam në krahët e tu
nuk kam lodhje
as rraskapitje
buzëqesh
ngrohtësia jote më siguron
Zoti im jam aq mirë.
Të lumtur të lumtur në delirium nocionin e realitetit e humb jam midis lotëve dhe qeshjeve ti më bën ta zbuloj qiellin.
Në krahët e tu dua të jem derisa të agoi dita në krahët e tu dua të qëndroj për dashurinë tonë të thellë deri te fundi i botës deri atje ku nuk ka gjë tjetër përveç përjetësisë.
French-Armenian singer Charles Aznavour poses during a photo session in Paris on November 16, 2017. / AFP PHOTO / JOEL SAGET
Po t’drejtona ty pa e ditë kush je! Çka nëse ti çdoherë nis ditën si i dehun, pa i ndalë britmat asnjëherë, tregohesh egoist me gruan tënde, e tërheq zvarrë nëpër dhomë, dhe vetëm godet atë. Ajo do të vazhdojë me hesht se s’ka guxim me përballu ma shumë vujtje. Ka me u mbyll n’dhomë e me qajt n’za. Me facoletë ka me i fshi lotë, ama dhimbjen jo. A ke mendu se çdo goditje n’trupin e saj, është një thikë n’zemrën e fëmiëjve tu. Ata nuk mund të jenë të lumtur, e aq më pak kur shohin nënën e tyre n’atë gjendje. Ata s’kanë me pas andrra, se andrrat jau ke shu ti. Ty “babë” t’ka mbetë vetëm emri, se një baba nuk ua bën fëmijëve t’vetë këtë gja. Se fëmijët duhet me t’i bëjnë vet me t’dashtë, e jo të bëjnë gjëra që ata me urrejt ekzistencën tënde. E ti “femër” e dashur, mos lejo që tjerët me t’sundu, e fytyrës tënde t’ambël me i rrjedh lot. Ti duhesh me qenë e fortë, se je femër. Me u bë zonja e vetvetes, e prona e askujt. Nuk t’kisha thënë me duru, ata që t’bëjnë m’u ndi keq. Nuk është fund i jetës nëse ti i jep fund një martese. Nganjëherë duhet t’i japim një gjëje fund, për të nisur diçka të re. Çdo gjë që ka ndodhur, mirë apo keq, ishte thjesht një mësim për ty. Nuk ka më humbje kohe, për njerëz që s’dinë ç’është vlera e femrës. Mos e harro vetveten, e ëndrrat tua. Mos harro se ti je mrekulli, e mrekullitë asnjëherë nuk shuhen. Dhuna nuk nxit dashuri, por shkakton veç urrejtje. Përdorimi i dhunës për çfardo problemi, është një zgjidhje e varfër që e përdorin fëmijët e vegjël dhe kombet e mëdha. (David Friedman) /KultPlus.com
Kjo ese ishte në mesin e dhjetë eseve në kuadër të punëtorisë “Pen For Culture” organizuar nga OJQ “ProPlus” dhe mbështetur nga Amasada Amerikane në Kosovë./KultPlus.com
Në 2019-tën Bella Hadid u zgjodh si femra më e bukur në botë nga “Daily Mail”, ndërsa këtë vit Robert Pattinson është caktuar si “mashkulli më i bukur”.
“Daily Mail” e bën këtë përcaktim nga kirurgu kozmetik Julian De Silva, i cili mbështetet në shkencën e raportit të artë të bukurisë, transmeton Shekulli.
Raporti është një masë e përsosmërisë fizike, që është përshtatur nga artistët dhe arkitektët e Rilindjes Evropiane për të krijuar kryeveprat e tyre. Sipas profesorit Kendra Schmid nga Universiteti i Nebraska-s në një fytyrë të përsosur gjatësia e veshit është e barabartë me gjatësinë e hundës dhe gjerësia e një syri është e barabartë me distancën midis dy syve.
Në bazë të kësaj u zbulua se Robert Pattinson është 92.15% afër raportit të artë të bukurisë. Pas tij u renditën Henry Cavill me 91.64%, Bradley Cooper me 91.08%, Brad Pitt me 90.51% dhe George Clooney me 89.91%. / KultPlus.com
Së shpejti një dokumentar madhor televiziv mbi jetën e egër në Kosovë e Shqipëri, do të dalë në qarkullim.
Anëtarët e shoqatës më të madhe të fotografëve shqiptarë të natyrës, Albanian Wildlife Photographers, janë thuajse në përfundim të këtij projekti të jashtëzakonshëm. Është i pari, dhe i vetmi në llojin e vet, që flet e dokumenton nëpërmjet pamjeve jashtëzakonisht cilësore e profesionale, kafshët e egra që gjallojnë në territorin e Shqipërisë dhe Kosovës, të filmuara në habitatin e tyre natyral.
Sipas dr Granit Hyseni, nga Peja, drejtues i projektit, “Ideja një dokumentari të kësaj natyre ka ngacmuar hershmërisht, atë dhe mikun e tij nga Kamenica, Kosovë, fotografin pasionant Arian Mavriqi. Sa herë që dilnim në terren për të fotografuar, hasnim në shumë momente – fenomene të cilat shpeshherë ishin të pa mundura të dokumentoheshin vetëm nëpërmjet fotografisë. Kështu që vendosëm dokumentimin e tyre edhe nëpërmjet filmimeve”
Qëllimi i realizimit të këtij dokumentari në një format krejt ndryshe, në aspektin e cilësisë, është paraqitja e sakrificave, vështirësive, rreziqeve dhe sfidave që duhet me kapërcy një Wildlife Photographer!
Sipas Hysenit: Fotografi i jetës së egër, shpesh vë në rrezik edhe jetën e vet, me qëllim të nxjerrë në dukje, për admiruesit e këtij zhanri, bukuritë e natyrës, në rastin konkret të natyrës së trojeve tona që kanë një pasuri të jashtëzakonshme në shpend, kafshë, bimësi e gjallesa nga më të larmishmet!
Një ndër objektivat bazike të këtij dokumentari, është rritje e ndjeshmërisë së opinionit publik në drejtim të mbrojtjes së faunës dhe florës ndër trojet shqiptare, sidomos të specieve në rrezik zhdukjejet!
Projekti është realizuar krejtësisht me finacimin privat të anëtarëve të shoqatës së Fotografëve Shqiptarë të Natyrës së Egër, me qendër në Kosovë. Ideator dhe drejtues kryesor i këtij projekti është doktor Granit Hyseni. Por një kontribut të rëndësishëm kanë dhënë dhe vijonë të japin fotografët Jetmir Troshani , Arian Mavriqi, Besnik Jakupi, Lulzim Demaj, Sefer Aliqkaj dhe në vecanti Meriton Dajakaj e Jeton Dajakaj. Jetoni ka rolin e regjisorit e montazherit, pa të cilin dokumentari nuk do të ishtë në nivelin e duhur artistik!
Dokumentari është i ndarë në seri, ku secila do të ketë nga 45 minuta. Pjesa e parë i kushtohet Wildlife Albanian Photographers ku paraqesin mundin, shkallët e vështirësisë dhe bukuritë që sjellin nëpërmjet fotografise dhe videove të tyre. Për punën, talentin e pasionin e jashtëzakoshëm të këtyrë fotografëve flasin ekspertë të fushës si drejtori i parkut kombëtar të Divjakë -Karavastasë Ardian Koci, prof. Taulant Bino, Guida Divjaka me në krye bashkëshortët Altin e Alketa Hila, Guida Shkodra me në krye Fatbardh Sucaj, kryetarin e shoqatës Grupi Era, Fatos Lajqi, mësuesja e talentuar shkodrane Aurora Piroviq, prof. Qenan Maxhuni etj.
Veçojmë në këto intervista Shkëlqesinë e sajë, Ambasadoren e Republikës së Kosovës në ShBA znj. Vlora Citaku, që ka përkrahur në mënyrë të veçantë çdo nismë të Shoqatës.
Seritë vijuese do të flasin për habitate të caktuara dhe shpend ose kafshë të ndryshme dhe po punohet pa ndërprerje për dokumentimin e tyre.
Duke pasë parasysh rëndësinë e një dokumentari të tillë dhe vijimësinë e kësaj nisme, do të ishtë në interes dhe e mirëpritun çdo lloj ndihme apo përkrahjeje nga ministritë e mjedisit të shteteve tona (Kosovë, Shqipëri) si dhe nga kontributet vullnetare të enteve, apo privatëve të ndryshëm. Mbështetja për projektet të tilla serioze është e një rëndësie të veçantë kur flitet për florën dhe faunën e egër, dhe mbrojtjen e sajë, si një pasuri e jashtëzakonshme kombëtare në trojet tona Shqipëri -Kosovë!/ Edmond Kaçeli. / KultPlus.com
Roland Reagan ka lindur më 6 shkurt të vitit 1911 në Tampico të shtetit Ilinois, shkruan KultPlus.
Reagan pati një karrierë të shumëllojshme, nga komentator sporti, në aktor filmash, zëdhënës konservator, guvernator i Kalifornisë e më në fund President i Shteteve të Bashkuara.
Ai vlerësohet për kontributin e tij për t’i dhënë fund Luftës së Ftohtë me ish-Bashkimin Sovjetik.
Ronald Reagani ka qenë popullor jo vetëm për konservatorët por edhe për shumë amerikanë të të gjitha bindjeve politike. Njihej për aftësitë e vecanta komunikuese me njerëzit.
Sot shënohet përvjetori i 109 i lindjes së tij, dhe KultPlus sjell disa nga thëniet e tij më të njohura.
Politika nuk është një profesion i keq. Nëse keni sukses ka shumë shpërblime, në qoftë se dështoni ju gjithmonë mund të shkruani një libër.
Liria përparon kur feja është e gjallë dhe sundimi i ligjit nën Perëndinë është pranuar.
Pikëpamja e qeverisë për ekonominë mund të përmblidhet në një fjali të shkurtër: Nëse lëviz, tatoje atë. Në qoftë se ajo vazhdon të lëvizë, rregulloje atë. Dhe në qoftë se ajo ndalon së lëvizuri, subvencionoje atë.
Unë kam menduar shumë kohë se si do të dukeshin Dhjetë Urdhërimet në qoftë se Moisiu do t’i kishte dhënë nëpërmjet Kongresit të Shteteve të Bashkuara.
Ne nuk mund t’i ndihmojnë të gjithë, por të gjithë mund të ndihmojnë dikë. Si mund të përkufizoni një komunist? E po, ai është dikush që lexon Marksin dhe Leninin. Dhe si mund të përkufizoni një anti-komunist? Ai është dikush që e kupton Marksin dhe Leninin.
Fjalët më të tmerrshme në gjuhën angleze janë: Unë jam nga qeveria dhe ndodhem këtu për të ndihmuar.
Një popull që është i lirë të zgjedhë, gjithmonë do të zgjedhë paqen.
Recesioni është kur një fqinj humb punën e tij. Depresioni është kur ti humb punën tënde.
Për demokracinë ia vlen të vdesësh, sepse kjo është forma më shumë e nderuar e qeverisë e hartuar ndonjëherë nga njeriu.
Brenda kapakëve të Biblës janë përgjigjet për të gjitha problemet me të cilat njerëzit ballafaqohen.
Të rrish duarkryq duke shpresuar se një ditë, disi, dikush do të bëjë drejtësi, është sikur të shkosh në gojën e krokodilit, duke shpresuar se ai do të të hajë ty të fundit.
Nëse duam vendin tonë, ne duhet gjithashtu të duam bashkatdhetarët tanë.
Ne kurrë nuk do të mposhtemi, nëse nuk do të heqim dorë nga Zoti.
Kur ju nuk mund t’i bëni ata të shohin dritën, bëjini ata të ndjejnë ngrohjen. /KultPlus.com
Radikalët serb në krye me Sheshelin përzënë me dhunë aktivisten, kandidaten për çmimin Nobel për paqe, Natasa Kandić, përcjellë KultPlus.
Incidenti ndodhi me rastin e promovimit të librit për gjenocidin në Srebrenicë. Aktivistët e Fondit për të Drejtën Humanitare dëshironin që të shpërndanin dosjen e tyre për krimet ndaj kroatëve në Vojvodinë kur Shesheli kërkoi nga sigurimi që t’i largoj ata nga ndërtesa.
Natasha edhe pse 70+ vjeçare ende është zëri i mijëra viktimave të shtetit serb, shpeshherë e vetme. / KultPlus.com
Shkrimtari portugez dhe laureat i çmimit “Nobel”, Hoze Saramago, mbetet ndër shkrimtarët më të shquar të shekullit XX. Saramago, nuk reshti kurrë, gjatë gjithë punës së tij, të rishqyrtonte sipas mënyrës së vet, historinë e Portugalisë. Lindur në 1922, ky shkrimtar i vonë (i kishte kaluar të pesëdhjetat, kur përjetoi sukseset e para të mëdha), i përket letërsisë së lindur nga “Revolucioni i Karafilave”, që përfundoi, në 1974, i regjimit salazarist. “Ringritur nga toka”, të cilën e botoi në vitin 1980, e merr frymëzimin nga mistika e “ëndrrës së bukur të prillit”. Në roman, shkrimtari rrëfen mjerimin e fshatarëve pa tokë, të punësuar si punëtorë me mëditje në prona të mëdha. Nuk duhet harruar origjina e Saramagos, bir fshatarësh të varfër, ai është autodidakt, diploma e vetme e të cilit, është ajo e bravandreqësit, zanat që e praktikoi për tri vjet, para se të bëhej gazetar. Për vite të tëra, bëri fushatë në fshehtësi, për Partinë Komuniste. Herë pas here, botoi disa libra, romane, një përmbledhje poezish. Asgjë shumë e rëndësishme. Duheshin pritur vitet 1980, që të merrte famë me “Zoti pinguin” dhe, mbi të gjitha, “Viti i vdekjes së Rikardo Reisit”. Në këtë roman, Saramago ringjall figurën mitike të Fernando Pesoas./Konica.al
Kritikët vlerësojnë njohuritë, artin e rrëfimit dhe fantazinë e shkrimtarit. Veçse, do jetë skandali ai që prek publikun e gjerë. Në vitin 1991, “Ungjilli sipas Jezu Krishtit”, ikonthyesi i autorit, u kritikua nga “L’Osservatore Romano”, organ zyrtar shtypi i Vatikanit, i cili e gjykonte “vizionin e tij në thelb antifetar”. Shkrimtari i lexon Ungjijtë në mënyrën e tij dhe pohon se Jezui ishte dashnori i Mari Magdalenës. Gjithashtu, ai e paraqet Jezusin si lodrën e një Perëndie, që, i irrituar sepse sundon vetëm mbi popullin hebre, dëshiron të shtrihet në të gjithë botën. Polemika u bë një çështje shtetërore. Sipas një ministri portugez, shkrimtari sulmoi “trashëgiminë fetare kombëtare”. Pas këtij skandali, Saramago u largua nga vendi dhe u vendos në ishullin Lanzarote, në arkipelagun spanjoll të Kanaries.
Nëse ai tronditi katolikët e Portugalisë dhe Spanjës, poshtërimi volterian i portugezëve ishte për shijen e jurisë “Nobel”. Hoze Saramago mori në vitin 1998, çmimin prestigjioz, Akademia Suedeze, sqaronte në shkrimet e tij, se vepra e shkrimtarit “bëri të prekshëm një realitet të largët, falë parabolave imagjinare, dhembshurisë dhe ironisë”. Kur mësoi se mori Nobelin, shkrimtari qesëndisi: “Është njëlloj si “Miss Portugalia”, vitin tjetër do ta kemi harruar”.
Për vite me radhë, ky lexues i apasionuar i Montenjit, Servantesit dhe Kafkës, ushqente rregullisht një blog, në të cilin nuk i përtypte kurrë fjalët. Mbrojtës i çështjes palestineze, ai denonconte vazhdimisht politikën e Izraelit në territoret e okupuara. Madje, Saramago nuk hezitoi të sfidonte as ish-kreun e qeverisë italiane, Silvio Berlusconi, duke e quajtur atë “një kriminel”. Saramago blogeri, shprehte përmes internetit misionin që ai mendonte se ishte ai i shkrimtarit: të bënte një fjalim për gjendjen e botës. Si ateist pati probleme me qeverinë portugeze, që refuzoi ta paraqiste “Unigjillin sipas Jezu Krishtit” në Çmimin Letrar Europian. I parespektuar ndaj autoriteteve dhe thellësisht i mbushur me humanizëm, Saramago krijoi një prozë unike, të krijuar me një lloj dialogu të vazhdueshëm të brendshëm, në të cilin nuk kanë vend pengesat më të ngurta të shenjave të pikësimit. Ishte falë një presjeje, që Hoze Saramago u bë shkrimtar i madh. Në fillim të viteve 1980, kur ishte mbi të pesëdhjetat, ndërsa shkruante një roman për fshatarët e Alentejos (Portugali), rajonin e origjinës, arriti të gjente stilin e tij.
“Po shkruaja një roman si të tjerët. Papritmas, në faqen 24 ose 25, pa e pasur mendjen, pa menduar, pa marrë një vendim, fillova të shkruaj me atë që është bërë mënyra ime e të rrëfyerit personal, kjo shkrirje e stilit të drejtpërdrejtë dhe të tërthortë, pikësimi u reduktua në pikë dhe në presje. Besoj se ky stil nuk do të kishte lindur, nëse libri nuk do kishte filluar nga diçka që e kisha dëgjuar më parë. Duhej të gjenim një ton, një mënyrë për të transkriptuar ritmin, muzikën e fjalës që themi, jo atë që shkruajmë. Më pas, rimora njëzet faqet e para për t’i rishkruar”.
Çelësi i stilit të këtij ish-bravandreqësi janë dialogët, që ndërthuren në një prozë kompakte. Ata prezantohen nga një presje, e ndjekur nga një shkronjë e madhe që tregon ndryshimin e folësve. Ka shkruar vepra të ndryshme, ndër të cilat “Le të ulërijmë”, “Tjetri si unë”, “Kaini” etj. Ligjërimi në veprat e Saramagos, rrjedh vazhdimisht në një masë harmonike fjalësh që marrin, faqe pas faqeje, strukturën konkrete të një ndërtese kryelartë dhe ndoshta, vështirësisht të pranueshme. Shkrimtari portugez vdiq në moshën 87-vjeçare. /Konica.al/KultPlus.com
Para 21 viteve, më 6 shkurt të vitit 1999 i filloi punimet Konferenca e Rambujesë. Ky takim, i cili u mbajt në afërsi të Parisit të Francës, synoi zgjidhjen e krizës në Kosovë. Iniciues të konferencës, që zgjati deri më 23 shkurt, ishte Grupi i Kontaktit, ndërsa ndërmjetës ishin Kristofer Hill nga SHBA-të, Boris Majorski nga Rusia dhe Volfang Petrich, përfaqësues i shteteve të BE-së.
Delegacioni i Kosovës kishte pranuar parimisht propozim-marrëveshjen për zgjidhjen e krizës në Kosovë, të cilën e kishte propozuar Grupi i Kontaktit. Delegacioni serb, sado që parimisht pranoi këtë propozim-marrëveshje, mbrojti qëndrimin që trupave të NATO-s të mos u lejohet kalimi nëpër Serbi dhe forcat ndërkombëtare në Kosovë të jenë në kuadër të Kombeve të Bashkuara.
Edhe rrethi i dytë i bisedimeve që filloi më 15 mars në Paris përfundoi pa sukses.
Delegacioni kosovar dhe ai serb kishin nënshkruar më 18 mars marrëveshje të ndryshme. Delegacioni i Kosovës kishte nënshkruar marrëveshjen e ofruar nga bashkëbiseduesit ndërkombëtarë, ndërkohë që delegacioni serb kishte nënshkruar projektmarrëveshjen politike-marrëveshjen për vetëqeverisjen në Kosovë. As tentimi i fundit, më 22 mars 1999 i të dërguarit special të SHBA-ve, Richard Hollbruk nuk ishte i suksesshëm. Ai nuk ia doli ta bind presidentin e atëhershëm të Jugosllavisë Sllobodan Millosheviq, që ta pranojë marrëveshjen për Kosovën dhe vendosjen e trupave ndërkombëtare.
Më 24 mars 1999, aeroplanët e NATO-s filluan bombardimin e trupave ushtarake dhe paramilitare të Serbisë. Bombardimet përfunduan më 6 qershor 1999 me nënshkrimin e Marrëveshjes së Kumanovës që parashihte tërheqjen e trupave jugosllave nga Kosova dhe vendosjen e trupave paqësore ndërkombëtare. Më pas, Këshilli i Sigurimit i OKB-së miratoi rezolutën 1244 me të cilën u vendos protektorati, prania ndërkombëtare në Kosovë, UNMIK si mision civil dhe KFOR si mision ushtarak. Më 17 shkurt 2008, Kosova shpalli pavarësinë. / KultPlus.com
Xhek London ishte njeriu që mishëroi plotësisht, për mirë a keq, frymën e kohës në të cilën jetoi. Ai bëri jetë boheme të një individualisti që nga mosha 14-vjeçare, të cilën e shfrytëzoi për të ndërtuar një karrierë të spikatur si shkrimtar.
Veprat e tij më e famshme dhe e dashur “Thirrja e botës së egër”, po përshtatet për herë të nëntë në një film artistik që nga botimi i tij i parë në vitin 1903. Filmi i kompanisë “20th Century FOX”, do të nisë të shfaqet në kinematë e botës këtë muaj, dhe protagonisti kryesor do të jetë aktori Herrison Ford.
Por, autori ishte shumë më tepër sesa çdo libër, film apo përvojë që mund ta përfaqësojë. Produkt i një kohe më pak tolerante se e sotmja, shkrimtari shkroi disa nga vepra më të diskutueshme, që do ta dëmtonin trashëgiminë e tij me audiencën moderne.
Edhe pse jetoi vetëm 40-vjeç, ai ishte protagonist në më shumë aventura sesa dikush tjetër mund të kishte jetuar 2 herë më shumë. Xhek London lindi Xhons Çenej më 12 janar 1876, në San Francisko të Kalifornisë. E ëma, Flora Uellman, ishte një mësuese muzike, dhe një spiritialuste që pretendonte se mishëronte frymën e shefit të madh Sauks, Skifteri i Zi. London ishte një fëmijë i paligjshëm.
Babai i tij ka të ngjarë të jetë astrologu dhe eksplurusi Uilliam Çhenej, por ai u largua nga shtëpia para se të lindte London, dhe nëna e tij u martua me një veteran invalid të Luftës Civile të quajtur Xhon London. Uellman punësoi nje grua afro-amerikane, ish-skllaven Virxhinia Prentis për ta ndihmuar të kujdeset për fëmijën e saj të vogël.
London do të kishte një lidhje të fortë më dadon e tij, dhe ajo do të luante një rol aktiv gjatë gjithë jetës së tij. Familja u transferua në Oklend, ku London nisi shkollën fillore. Kur ishte 8-vjeç, London kujton se i ra në duar një kopje e romanit “Signa” në bibliotekën e Okland. Ai u tërhoq shumë prej tij, pasi libri fliste për një personazh si ai: një fëmijë jetim jashtë martese, që detyrohet të rritet vetë.
London e cilësoi atë roman si frymëzim për karrierën e tij të mëvonshme letrare. Por ambicia e tij duhej të priste. Familja e tij e shtresës punëtore, kishte nevojë për ndihmën e tij. Ndaj në vitin 1889, kur ishte vetëm 13-vjeç, London shkoi për të punuar në një fabrikë të përpunimit të peshkut.
Kjo lloj pune, nuk është kurrë një përvojë e këndshme, por në fillim të shekullit XX-të, mungonin ligjet kundër punës së fëmijëve. Prandaj i riu London punonte 12-18 orë në ditë. Nga dëshira për të gjetur një mënyrë më të mirë për të ndihmuar familjen e tij, London i mori borxh një shumë parash Virxhinia Prentisit, dhe bleu një varkë të vogël me vela, duke u bërë një gjuetar midhjesh në Gjirin e San Franciskos.
Fitimet ishin më të mëdha, dhe ai fitoi nofkën “Pirati i Midhjeve”. Por nuk qëndroi shumë në atë punë, dhe pas disa muajsh gjuetia e fokave e çoi deri në brigjet e Japonisë. Kur u rikthye në shtëpi disa muaj më vonë në 1893, vendi ishte zhytur në një depresion të rëndë ekonomik.
Pasi u pushua nga disa punë, London u mor për gati një vit me akte vagabondazhi, për të cilat u burgos për 30 ditë në Nju Jork. Pas kthimit në Oklend, London ndoqi shkollën e mesme të zonës, dhe pas disa kohësh botoi veprën e tij të parë “Tajfuni i brigjeve të Japonisë”.
Me ndihmën e një miku, London nisi studimet në Universitetin e Berklit me synimin për t‘u bërë shkrimtar. Por pas rreth 1 viti në universitet, mungesa e parave e detyroi ta braktiste shkollën, dhe ai nuk do të rikthehej më kurrë për t’u diplomuar. Po atë vit e gjithë Kalifornia nisi të ziente për zbulimin e rezervave të mëdha të arit në territorin kanadez Jukon.
London tashmë 21-vjeçar, shkoi atje së bashku me vëllanë e gruas së tij, bashkë me rreth 100.000 kërkues ari, duke shpresuar të bëhej i pasur. London do të kalonte rreth një vit në Jukon, para se të kthehej në SHBA me thuajse duart në xhepa. Ai kurrë nuk gjeti asnjë copë ar në Jukon, por 11 muajt e kaluar atje do t’i linin mbresa të pashlyeshme. Aty Xhek do të njihte vëllezërit Luis dhe Marshall Bond dhe qenin e tyre, Xhek.
Pasi u rikthye duarbosh nga Jukon, Xhek London u bind se synimi i tij i vetëm drejt suksesit, do të ishte vetëm si një shkrimtar. Ai iu përkushtua plotësisht këtij profesioni, dhe iu përmbajt një regjimi të rreptë personal për të shkruar 1.500 fjalë çdo mëngjes.
Ai botoi disa tregime të shkurtra, por në fillim pati pak sukses. Kur “The Overland Monthly” i ofroi një shumë modeste për librin e tij “Në gjurmë të njeriut”, dhe më pas e vonoi pagesën, London ishte gati të hiqte dorë nga shkrimet.
Por gjërat ndryshuan kur një revistë tjetër “The Black Cat”, i dha 40 dollarë për tregimin e tij “Një mijë vdekje”. Në vitin 1900, kostoja e shtypjes së një botimi kishte rënë ndjeshëm, për shkak të teknologjisë së re më të efektshme. Për pasojë në SHBA, nisi të zhvillohej shumë industria e revistave.
Në nevojë të dëshpëruar për të mbushur faqet, revistat kërkonin me ngulm tregime të shkurtra, London shkroi në atë kohë shumë tregime, bazuar në përvojat e tij në det dhe në Jukon. Po atë vit ai fitoi 2.500 dollarë me shitjen e historive të tij, ose rreth 76.000 dollarë me kursin e sotëm.
Ai u martua zyrtarisht me gruan e tij të parë, Elizabet Madern, dhe së bashku patën 2 vajza. Përvoja në Jukon e bëri një socialist. Ai do të mbetej përherë i tillë. Garoi për kreun e Bashkisë së Oklendit në vitet 1901 dhe 1905, duke humbur në të dyja rastet. Suksesi më i madh i Xhek London, do të vinte vetëm 3 vjet më vonë kur ai shiti romanin e tij “Thirrja e botës së egër” gazetës “The Saturday Evening Post” për 750 dollarë.
Po atë vit, shtëpia botuese “Macmillan”, bleu të drejtat e plota të librit për 2.000 dollarë dhe e promovoi, duke e shndërruar në një bestseller ndërkombëtar. Gati brenda natës, London u bë i famshëm si në SHBA, ashtu edhe në Evropë. Veprat e tij, përshkruheshin shpesh si modele që binin ndesh me idetë dhe ndikimet e epokës.
Ai përzjeu etikën e mbijetesës me darvinizmit social dhe idealizmin socialist, duke kombinuar në mënyrë efektive idenë e një shoqërie të barabartë për të gjithë, por duke ruajtur ndërkohë pikëpamjet raciste. Pikëpamjet e London mbi racën ishin të njëjtat me ato të çdo intelektuali të bardhë në Amerikën e fillimit të viteve 1900.
Por racizmi i tij, ishte disi më i nuancar, ndoshta për shkak të afërsisë së tij me Virginia Prentis. Një tjetër akuzë që e përndoqi Londonin gjatë gjithë karrierës së tij ishte ajo e plagjiaturës. Ai u akuzua se romani “Thirrja e botës së egër”, ishte frymëzuar nga udhëtimet e misionarit metodist Egerton Jang.
Por ai thoshte se përdorimi i materialit burimor në raste të ngjashme nga vepra të ndryshme, nuk përbënte plagjiaturë. Xhek London ndodhej në fermën e tij, kur vdiq në vitin 1916, nga helmimi uremik, pasi ishte përballur ndër vite me sëmundje të ndryshme nga dizenteria, deri tek reumatizmi. Pas një karriere prej vetëm 18 vjetësh, ai kishte shkruar 20 romane dhe shumë tregime të shkurtra. /KultPlus.com
Eneda Tarifa (lindi me 30 mars 1982), njohur ndryshe si Eneida Tarifa, është një këngëtare dhe moderatore shqiptare.
Ajo përfaqësoi Shqipërinë në Eurovision Song Contest 2016 me këngën “Fairytale”, pasi ka fituar Festivalin e Këngës 54 me versionin në gjuhën shqipe të këngës, “Përrallë”.
Ajo ka marrë pjesë më parë në Festivalin e Këngës në vitin 2003 dhe 2007, dhe fitoi Top Fest në vitin 2010.
Tarifa ka lindur në Tiranë, Shqipëri në 30 mars 1982. Ajo e filloi karrierën e saj në vitin 2001, duke marrë pjesë në Këngën Magjike me këngën “Ika larg”. Në vitin 2002, ajo mori pjesë në Festivalin e Këngës 42 me këngën “Qëndroj”, dhe arriti të kualifikohet në finale.
Në vitin 2006, Tarifa mori pjesë në Kënga Magjike me këngën “Rreth zjarrit kanë tendencë”, dhe shkoi në vendin e katërt në konkurrencë me 154 pikë. Asaj iu dha edhe Çmimin Zadeja Çesk. /KultPlus.com
Sonte po e sjellim këngën që e bëri të njohur Enedën:
Ishin kan vllaznue dielli e hana. Shkon hana ni dite per qef tu dielli edhe ja con ni pare tesha bakshish. Dielli gzohet edhe e pret mire. Mbas disa dite vjen dielli m’e pa hanen. S’i bjen kurgja. Hana i thot: Qysh u ba puna kshtu? Une erdha e t’i pruna ni pare tesha bakshish, e ti s’um prune kurgja! Dielli i tha: Po ti kurre njejte s’po rrin: here hic, her n’ngjys, here e plote e nuk dita qysh me t’i pre teshat, per qata s’t’i pruna.
Marrë nga: Anton Çetta, “Prozë popullore nga Drenica”, Prishtinë, 1963.
Anton Çetta, lindi në vitin 1920 në Gjakovë dhe vdiq në vitin 1995 në Prishtinë, ishte shkrimtar, profesor letërsie e patriot shqiptar, i njohur për pajtimin e gjaqeve në Kosovë. Ai mbaroi shkollën fillore në vendlindje, ndërsa të mesmen në Tiranë dhe Korçë. Studimet i mbaroi në Universitetin e Beogradit, ku diplomoi në gjuhë dhe kulturë romane. Për një kohë punoi si asistent në degën e gjuhës shqipe. Nga viti 1960 deri më 1968 ai ligjëroi lëndët: Letërsia e vjetër shqiptare, Histori e letërsisë dhe Gjuhë latine në Universitetin e Prishtinës. Libri i parë iu botua më 1953 dhe deri në vitin 1987, Çetta botoi 16 libra me përmbledhje folklori nga të gjitha viset shqiptare të Kosovës, Malit të Zi dhe Maqedonisë. / KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Operës dhe Baletit do të nis sezonin artistik për vitin 2020 me “Puccini in love”. Ndryshe nga sa ishte parashikuar se puna për këtë sezon për solistët e operës do të niste në shtëpinë e tyre, koncerti do të zhvillohet në Qendrën Kulturore Ortodokse.
Prej tre vitesh stafi artistik i Teatrit Kombëtar të Operës dhe Baletit kanë bërë provat në ish-Kinostudio. Edhe për këtë sezon kori i drejtuar nga Dritan Lumshi, orkestra e dirigjuar nga Edmond Doko edhe solistët janë duke u përgatitur për koncertin e parë për vitin 2020 me arie të Xhakomo Puçinit (Giacomo Puccini-t) në sallën “Tefta Tashko” në Ministrinë e Kulturës. Janë arie të operave të njohura të Puccinit, si nga “La bohème”, “Toska” dhe “Madame Butterfly”, në të cilat dominojnë personazhet femëror, heroina që luftojnë për dashurinë e tyre, edhe pse përjetimet e tyre dramatike janë të mëdha. Artistët më në zë të operës rrëfejnë ariet që i bën bashkë në “Puccini in love”.
“Është një koncert shumë i bukur me ariet më të bukura të operave të tij. Është një nga kompozitorët që unë kam luajtur më shumë në skenë, që ka në qendër të veprave të tij njerëzit e thjeshtë edhe shpirtin femëror”, shprehet sopranoja Eva Golemi. “Është ndjesi e madhe kur performon Puccin-in, sepse dramaticiteti që ai ka përçuar në veprat e tij, të bën të ndjesh sikur e përjeton këtë edhe në jetën reale”, shprehet tenori Armaldo Kllogjeri.
Do të këndojë arien e Butterfly-t, një ndër ariet më të bukura dhe më dramatike që përçon momentin më kulminantë të operës. Jam shumë e shumë emocionuar, që do të këndojë këtë arie”, thotë sopranoja Shpresa Beka.
“Puccini-i si kompozitor i shpirtit femëror ka arie dhe vepra të jashtëzakonshme. Ai i përshkruan me detaje karakteristikat e një gruaje për t’u vetësakrifikuar në emër të dashurisë”, shprehet sopranoja Nina Muho.
Gjatë javës së ardhshme, artistët do të nisin zhvendosjen graduale për në Teatrin e Operës dhe Baletit, lajm ky për të cilin nuk e fshehin entuziazmin që ndiejnë.
“Pas tre vitesh hymë në shtëpinë tonë, është një kënaqësi e madhe. Edhe pse salla e operës akoma kërkon akoma punë, për ne e rëndësishme për është që publiku të vijë edhe të na duartrokas në TKOB. Një pritje e gjatë që besoj se ja ka vlejtur”, shprehet Goelmi.
“Kam punuar 20 vjet në atë opera, por është kënaqësi për ne edhe brezat e rinj, që do të punojmë në kushte dinjitoze, siç e meriton një artist”, shprehet sopranoja Shpresa Beka.
“Në Teatrin e Operës kam qenë në kor, ndërsa tani kthehem si soliste edhe është akoma më emocionuese. Do të kthehemi në shtëpinë tonë me kushte të mira”, shprehet sopranoja Nina Muho.
Ndërsa, inaugurimi i Teatrit të Operës i parashikuar për në muajin shkurt, është shtyrë për në qershor, prandaj “Puccini in love” do të prezantohet për publikun në Qendrën Kulturore të Katedrales Ortodokse në 7 shkurt, ora 19.00. Projekti i rindërtimit të operës ka kushtuar rreth 1.2 miliard lekë. Nga investimi 1.2 miliardë lekë, ishte parashikuar që 350 milionë lekë të përdoreshin nga granti grek dhe 861 milionë lekë nga buxheti i shtetit (ndarë në 3-vite, 2017-17 milionë, 2018-394 milionë dhe 2019- 450 milionë lekë). Punimet kanë nisur në shkurt të vitit 2017, edhe sipas deklaratës publike së ish-ministres së Kulturës Mirela Kumbaro, duhet të përfundonin për 3 vjet (shkurt të 2020-s). /Shqiptarja /KultPlus.com
