Poezi nga: Dritëro Agolli.
Në fshatin tim prej vitesh s’kisha qenë
Dhe malli më kish djegur e zhuritur,
Atje më dukej hëna tjetër hënë
Siç thosh dikur Naimi mendjendritur.
Në çezmë ndala t’ia dëgjoja fjalët,
Që vetëm unë i merrja vesh aq mirë;
Por shkela në një gur të rrumbullakët
Dhe gjurin e dërmova në errësirë.
E mora gurin në pëllëmbë qetë
Dhe thashë i lodhur, zhytur në mendime:
“Për pak të shava keq, o gur i shkretë,
Sikur mos ishe nga vendlindja ime!”/ KultPlus.com
Poezi nga Esad Mekuli
Perdja e robnisë
Ti nuk je krijesë e përbuzun, e mbrapsht.
Jo, as rob, as djall nuk je!
Ti nuk je mallkim për njerëzimin.
Je pjesë e pandashme pa të cilën nuk mund të mendohet jeta e njeriut – pa të cilën ajo nuk mundet me qenë…
Femën, ti hymn i përjetshëm i përtërimjes, i gëzimit njerëzor, i vet jetës!
Ti bashkëluftare në rrugët për qëllimet e nalta njerëzore,
për mbërrijtjen e lumnisë së të gjithë njerëzve,
mbarë njerëzimit!
Esad Mekuli
Prishtinë
1949 / KultPlus.com
Poezi nga Ndre Mjeda
Me sy çilun afër djepit,
Me kujdes e me dashtni,
Për vaj tem tue hjekun zi,
Tue shëndue kur m’shifshi n’shend.
Babe e nanë sa keni derdhë
Mbi shteg tem e hirë e dritë;
Ah, sa mirë m’keni gatitë
Për çdo kohë e për çdo vend.
Ju ma ndez’t nji flakë në zemër
Për punë t’nalta e për lumni
Për ju pra, o prind’t e mi,
Mend e zemra më lakmon. / KultPlus.com
Poezi nga Asdreni
U zhduk vapa, shkoi vera,
dhe bilbili më s’këndon.
erdhi vjeshta me të tjera,
syri ynë që i shikon.
Teret koha, hapen retë,
ngjyra plumbi përsëri,
duket prapë tjetër jetë,
që natyra ndërron tashti.
Era fryn, fletët bien,
pemët zhvishen si nga mot,
mali, fusha më s’ka hijen,
që e kishin gjer’ në sot.
Bukurite janë zhdukur,
shiu e bryma zuri vend,
bari lulet kopshti i bukur,
u ndryshuan në cdo kënd.
Por e mirë është vjeshta,
sepse bujku gjithmon’ punon,
për të vjelur sot ka vreshta,
nesër arat po lëron.
Njerëzit në cdo anë,
posa ngrihen në mëngjes,
nëpër fusha cdo gjë kanë,
rendin, mbledhin me kujdes.
Pra me punë gjith’ të rrojmë,
se vec puna ne na vlen,
sepse ndryshe s’trashëgojmë,
verën tjetër që po vjen. /KultPlus.com
Më 11 prill 1872 në Drenovë të Korçës lindi Aleksandër Stavre Drenova, i mirënjohur si ASDRENI, poeti shqiptar, rilindasi, përkthyesi, shkrimtari dhe autori i poezisë e cila më vonë u bë himni kombëtar i Shqipërisë, shkruan KultPlus.
Asdreni është autor i Himnit të flamurit, që është edhe Himni Kombëtar, zyrtar për të gjithë shqiptarët.
Aleksandër Stavre lindi më 11 prill 1872 në Drenovë në një familje të varfër fshatare. I mbetur jetim u detyrua të braktiste shkollën e mesme dhe të mërgonte në Rumani më 1889. Bëri punë të ndryshme dhe kaloi një jetë me shtrëngime. Mori pjesë gjallërisht në përpjekjet e kolonisë së shqiptarëve të Bukureshtit në luftën për çlirimin kombëtar dhe u shqua si veprimtar i saj. Nisi të shkruante poezi dhe publicistikë nga fillimi i shek. XX. Në krijimet e para poetike, të cilat i përmblodhi në librin “Rreze dielli” (1904), Asdreni vijoi traditat e poezisë së Naim Frashërit, lartësoi dashurinë për atdheun, nxiti bashkatdhetarët të rreshtoheshin në luftën për çlirim nga zgjedha turke. Vepra më e rëndësishme e Asdrenit, “Ëndrra e lotë” (1912) shquhet për pasurinë e motiveve, frymën demokratike dhe nivelin e denjë artistik. Në krijimet e këtij vëllimi poeti demaskoi ashpër pushtuesit e huaj, i këndoi heroizmit të masave popullore në kryengritjet e armatosura të viteve 1911-1912, fshikulloi parinë frikacake dhe oportuniste, e cila iu resht detyrës ndaj atdheut («Zëri i kryengritësve», «Krerëve tradhëtorë», «Çpërblimi»). Te ky vëllim u përcaktuan tiparet themelore të krijimtarisë së Asdrenit: fryma luftarake, karakteri demokratik, interesimi për problemet shoqërore, notat e ligjërimit të gjallë. Ajo shënoi një hap në kalimin nga romantizmi te realizmi në letërsinë shqiptare. Në krijimtarinë e Asdrenit motivi i luftës për çlirim kombëtar u ndërthur me idenë e luftës shoqërore, në shumë vjersha gjeti pasqyrim pakënaqësia e njeriut të thjeshtë ndaj shoqërisë borgjeze të kohës.
Ngjarjet që pasuan shembjen e shtetit të lirë kombëtar shkaktuan tek poeti një dëshpërim të thellë, që u shpreh në krijimet e periudhës 1914-1920 («Shqipëria më 1914» etj.). Në gjysmën e parë të vitit 20, nën ndikimin e lëvizjes demokratike, poezia e Asdrenit përjeton një hov të ri. Në një sërë veprash të kësaj kohe poeti shprehu aspiratat e masave popullore për drejtësi shoqërore. Në heroin e poemës “Burri i dheut” (1920), Asdreni mishëroi përfaqësuesin e vegjëlisë që derdhi gjakun më 1920 për dëbimin e pushtuesve italianë dhe për një të ardhme më të mirë. Në këtë periudhë poeti shkroi një radhë vjershash të rëndësishme. si «Hymni i festës», «Fisnikët e Shqipërisë», «Republika shqiptare», në të cilat demaskoi forcat e vjetra shoqërore dhe antipatriotike, që përvetësuan frytet e sakrificave të masave popullore në luftën për çlirim dhe nisën të sundojnë vendin sipas interesave të tyre. Dështimi i Revolucionit Demokratikoborgjez të Qershorit 1924 e forcoi frymën e pesimizmit dhe të fatalizmit në krijimtarinë e Asdrenit (Psallme murgu, 1930, dhe një varg krijimesh poetike të viteve 30). Herë-herë poeti u përpoq të çlirohej nga ndikimet moderniste: në poemën «Trashëgimi» (1935) kritikoi qeverinë për krizën ekonomike e cila në atë kohë kishte përfshirë thuajse mbarë rruzullin. Vëllimin e vet të katërt Kambana e Krujës nuk e botoi dot me gjallje. Në vjershat e viteve të fundit të jetës përshëndeti ngadhënjimin e revolucionit popullor në Shqipëri.
Veprat letrare të ASDRENIT janë:
“Rreze dielli”, “Himni i Flamurit”, “Ëndrra e lotë”, “Zëri i kryengritësve”, “Krerëve tradhëtorë”, “Shpërblimi”, “Shqipëria më 1914, “Burri i dheut”, “Himni i festës”, “Fisnikët e Shqipërisë”, “Republika shqiptare”, “Trashëgimi”, “Kambana e Krujës”, “Poezi të Zgjedhura”. /KultPlus.com
Poezi nga Arbër Selmani
Nuk njoh burrë tjetër si Maduja.
I madh në plotninë e tij, i rrëmbyeshëm
I vrulltë, shpejtësi që nuk kontrollohet, i zjarrtë,
Ma rroku belin me gishtat furtunë,
Pak i kaftë, i kafshuar prej valëve të detit
I kristaltë, pa flokë,
Nuk është koha të thyhet ky trup i bëftë.
Nuk njoh burrë tjetër që më ka puthur me aq triumf,
sa Maduja.
Natën vonë, më përtypi si të isha ansambël këpurdhash
Ky Madu, me epshin e tij dru,
Si asnjë tjetër.
Me një gojë me shije bambusi, i errët, në momente i dritshëm
I vë gaz flakës ku më ka gjuajtur me sa forcë ka.
Ai,
Maduja.
Nuk njoh burrë tjetër që më ka çmuar me aq kujdes,
sa Maduja.
I guximshëm, puthi trupin tim me saktësi matematike,
Me dy duar si të ishin tetë, a dhjetë, më dha jetë,
Maduja,
I trandur, i futur në vaskën e bukurisë, i lëmuar
Lëng frutash po shijoja, pa blerë asnjë në dyqan
Trupi i kockuar bukur i Madusë
Shtog, Shegë, Kokos, Shafran.
Nuk njoh burrë tjetër me shpirt të hekurtë e të njomë,
sa Maduja.
I pashëm sa s’ka, një plagë e rinisë në fundin e barkut, burrë murrlan
I jashtëzakonshëm, nisa të lehja si kafshë,
Maduja, ky mësues biologjike e fizike
Ma la mbi këmbë mua kiminë e tij të përjetshme,
Le të ndalen dritat e të gjitha stadiumeve pa dashnorë,
I imi Madu,
E përthekoj, pij tërë natën ujëvarën e tij, mbetet mbret me kurorë.
Nuk njoh burrë tjetër që më bën të shtangem, të mpihem,
Si Maduja.
I përpiktë, i rrebelshëm, lehtazi m’i ra thikë zemrës,
Një rezervuar i mbushur me kënaqësi, një maje mali që flladitë
Nuk ka si Maduja im,
Nuk ka mundësi të ketë një të dytë
Që më zhytë, që ma humbë kthjelltësinë, që më kredhë mes gjoksit
Ante i botës sime.
Me Madunë, bëj be në atë natë
Më krijoi për së dyti, ma largoi etiketën ‘i ngratë’.
Atë natë, vdekja do të më ishte e sheqertë,
fushë e blertë,
Si emri yt
Madu. /KultPlus.com
Poezi nga Arbër Selmani
Sot sikur më është ngulë një thikë në trup.
se,
kur vdes një fotograf, e mendoni dot
sa shkrepjet vdesin
sa fokuset, sa buzëqeshjet, sa imazhi, sa mirazhi
sa dritë e bardhë e balancuar
aty këtu ecjet, shatërvanet, kodrat, përqafimet,
fiken ditët kur ky djalë jetoi, shuhen projektet,
rrudhen fytyrat e krejt atyre që ai i akullësoi
i ndaloi, i jetësoi, i ngriu,
në krejt këto fotografi.
se dreqi ta hajë
le të bëhen këto fotografi
krejt bardhë e zi, pa pikë ngjyre
pardje e pashë për herë të fundit atë nur fytyre
çka i duhet shkëlqimi këtij qyteti,
kur në fotografi vdesin njerëzit, vdes Hana, vdes Deti
sot edhe Ahmedi.
vdesin festivalet, vdesin martesat, fejesat, ditëlindjet
pritjet
mbledhitë shoqërore në Brezovicë, kamerat, një dashuri e munguar,
shkronjat janë të tepërta, se ai djalë pati pak fjalë
por pati duar, pati jetë,
me fotografi, pa fjalë bëjeni atë epitaf,
sot nuk ka kuptim më shtypja e aparatit, pa fotograf. / KultPlus.com
Poezi nga Teodor Keko
Në Selanik anijet mbërrijnë,
në port unë mbeta far i gjallë.
Pashë mijëra njerëz, ndoshta miliona,
veç ty ama, kërkund s’të pashë.
Në Selanik avionët mbërrijnë,
në pistë unë pija lotin tim.
Pashë mijëra njerëz, ndoshta miliona,
veç ty s’të gjeta n’udhëkalim.
Atëherë u mbylla në vetvete
me shumë whisky e n’akull pak.
Në darkë i dehur po mendoja:
Shumë të kam dashur, por s’është gjithçka… / KultPlus.com
Poezi nga Endrita Elezkurtaj
Do vijë një ditë që rrugë të marrë
n’trotuaret që bashkë i ecëm
Veç tani si dy të ndarë
në Prishtinen që fort e deshtëm
Do të shkel në mendjen time
një kujtim, një lot në faqe
Do të qesh me mallin ngjitur
S’do t’më quash më manushaqe
Zë i yti më vjen kalimthi
dhe ja prap po flas me veten
Nuk e di si t’i përgjigjjem
pyetjes time, pse po tretem?
Të t’harroj e di qe s’mundem,
as te vdes me mall per ty
Sikur harresa të mund të blihej
s’paku veç harresë për sy. / KultPlus.com
Poezi nga Pablo Neruda
Nuk është se mendimet më janë mbyllur,
Nuk është se nuk dua te shoh dritë përsëri…
Është e thjeshtë, më mungon kjo,
Kjo që adhuroj – Më mungon ti!
Nuk është se fëmijët, nuk me pëlqejnë,
Por vdes morali, para syve të mi…
Edhe iluzionet e mia vdesin,
Përpara trishtimit – Më mungon ti!
Nuk është se kam harruar, qe për burrat,
Te mos tregosh qe dashuron, quhet trimëri…
Nuk është asnjë nga këto,
Por nuk me përgjigjesh,
Kur te thërras – Më mungon ti! / KultPlus.com
Poezia ‘Liria’ nga Adam Zagayewski
Përktheu: Mazllum Saneja
Ç’është liria? Pyesin filozofët
Unē gjithashtu njëherë deklarohem për garancinë e lirisë
Ballë për ballë me forcën e pushtetit,
Herën tjetēr tërheq forcën e besimit,
Sovranitetin e shpirtit dhe besnikërinë
E misionit tim. Dhe madje kur nuk mund
Të përcaktoj thelbin e lirisë
E di saktësisht ç’është robëria. / KultPlus.com
Poezi nga Hermann Hesse
Sepse të dua, i egërsuar,
Po vi tek ti në këto nete.
Me që ti kurrë s’më ke harruar
Dhe shpirtin tënd mora me vete.
Me mua ësht’ e më përket përfare.
Të mira, të liga, këtu do t’i shkojë.
Prej dashuris’ sime përvëlimtare
S’ka engjëll që mund të të çlirojë / KultPlus.com
Poezi nga Elizabeth Barrett Browning
Përkthyer nga Faslli Haliti
Dhe nëse do që të më duash mos me duaj me asgjë tjetër,
veçse me dashuri. Kurrë mos thuaj “E dua për
buzëqeshjen, për vështrimin, për mënyrën
fisnike të të folurit, për idetë e saj
që përkojnë, me të mija të cilat një ditë
më bënë të qetë.”
Këto gjëra,i dashur, mund të ndryshojnë në vetvete ose të ndryshojnë për ty.
Kështu një dashuri mund të zhduket.
Dhe ti mos më duaj gjithashtu me keqardhje
për të fshirë lotët në faqet e mia. Të qarat
mund t’i harrojë kush e pati gjatë komfortin tënd,
e të humbasë, kështu, dashurinë tënde.
Por ti më duaj, vetëm me dashuri të dashurisë,
që rritet në ty, me një dashuri eterne !/ KultPlus.com
Poezi nga Agim Vinca
Rrugët nuk maten me mila.
Rugët nuk maten me kilometra.
Ka rrugë të shkurtra si gëzimi.
Ka rrugë të gjata si dhembja.
Rrugët i mat zemra.
(Nga libri ‘Buzëdrinas’, Rilindja, Prishtinë 1981) / KultPlus.com
Poezi nga Afrim Demiri
Basmen që nuk e bleva për ty
nuk shitet në dyqanin e çarshisë
Ka mbetun e vjerun
n’vitrinë si kujtimi im
për ty
Nanë
Lulet e saja bojëpembe
të trembuna nga pikëllimi im
Në ojnat shamisë tande
m’përngajnë
Ajo copë basme
në supin e një kukulle
Si epoletë mbretëreshe
Hirin tand ma sjell
Atë copë basme
si nuk e bleva
atë basme pambuku
Jo për ty
Po dhembjen time
ta pshtjellja me të / KultPlus.com
Poezi nga Fatlum Sadiku
Nuk i besoj këtij qyteti
Kjo mbase flet më së miri pse s’jetoj në të
paçka gjithçka më shtyn të ndodhem në të
do të thotë e jetoj në formën time
Qyteti im është hakmarrja e sprasme e babës
aty ku hasmi na luftoi tek pa përparimin tonë edhe ashtu rrencak
e babai im, ia ktheu luftën anipse s’pa qytetin
kam mbledhur në vete gjithë padrejtësitë e indiferencat
nuk kam spjegim pse për të parat reagoj kur nuk më ndodhin mua
mbase pse për indiferencën ska ilaq
të është mpiksur, është identiteti yt
I heshtur ngjaj në të braktisurin a spiunin shtetëror
fjalë të dala nga kapërcyelli i luftës së ftohtë e të nxehtë
i thatë sa pyka, e i shtyrë si pyka
bëj se s’njoh, e di gjithçka
Shtirrja urbane na mësoi të mos përmendim emra
jo si arrati prej feudalësh
por për lavdin e të kulturarit
stitsje
I afrohem drejt e në gji pabesisë së këtij qyteti
Me ironinë helm te të pastrehit
me pikëpyetjen e madhe të Celanit
mbi vete pjerrinën e qenies. / KultPlus.com
Nga Sergio Guttilla
Po të ishte biri yt
do ta mbushje detin me anije
të çdo lloj flamuri.
Do të dëshiroje që të
gjithë bashkë me miliona
të bënin urën që ai
të kalonte.
Po të ishte biri yt do të hidheshe në det,
do ta vrisje peshkatarin që nuk ta huazoi
barkën, do të ulërije për të kërkuar ndihmë,
do të trokisje në dyert e qeverive.
Por rri i qetë,
nuk është biri yt.
Mund të flesh i qetë
E sidomos i sigurt.
Nuk është biri yt.
Është vetëm biri i humanizmit të humbur,
i humanizmit të ndytë, që nuk bën zhurmë.
Nuk është biri yt.
Fli i qetë,
nuk është i yti.
Ende jo…/KultPlus.com
Nga Naim Frashëri
Pa dëgjo fyellin ç’thotë
Tregon mërgimet e shkreta,
Qahet nga e zeza botë
Me fjalë të vërteta.
Që kur se më kanë ndarë
Nga shok’ e nga miqësija,
Gra e burra kanë qarë
Nga ngashërimet e mija!
Krahërore e kam çpuar
E kam bëre vrima vrima,
Dhe kam qar’ e kam rënkuar
Me mijëra psherëtima!
Dhe me botën e gëzuar
Bëhem shok edhe marr pjesë,
Dhe me njerës të helmuar
Bënem mik me besa-besë.
Puna si do që të bjerë
Unë qanj me mallëngjime,
Më çdo vënt e kur-do-herë
Psherëtin zëmëra ime!
Gjithë bota më dëgjojnë
Po së jashtëmi më shohin,
Dëshirën s’m’a kupëtojnë
Zjar’ e brendëshmë s’m’a njohim.
Njerëzit me mua rrinë,
Unë qanj’ e mallëngjehem,
Po dufn’ e pshehtë s’m’a dinë
Andaj kurrë s’përdëllehem.
Gjith’ ata që janë ndarë
Fyellit shokë ju bënë,
Shkallët’ e tij disa farë,
Na shkalluan mëndjen tënë.
Rrëmet i njerëzisë!
Zër’ i fyellit s’ësht’ erë,
Ky ësht’ zjarr’ i dashurisë
Që i ra kallamit mjerë!
I ra qiellit e ndriti,
I ra zëmrësë e nxehu,
I ra verës e buçiti,
I ra shpirtit, dhe e dehu.
I dha erë trëndafilit
I dha dritë bukurisë,
I dha këngëtë bilbilit,
I dha shije gjithësisë.
Ay zjar i ra në qiej,
Edhe duke përvëluar,
U bënë kaq yj e diej,
Që i mba Zoti ndër duar,
Nga ky zjar Zot’ i vërtetë,
Që ka ngehur gjithësinë,
Hoth një shkëndijë në jetë,
Dhe bëri soje njerinë.
More zjar i bekuar!
Unë me ty jam përzjerë,
Pa jam tretur e kulluar,
Po të kam shpirt, mos më lerë. / KultPlus.com
Poezi nga Musa Ramadani
Brenga mendjen në merimangë ma pështolli
Tmerri zemrën në fole minjsh ma shndërroi
Faqet e para të gazetave
Kurrë më s’i lexoj
E rëndë është ajo peshë fjalësh
Si shi plumbi në shpirt më rigojnë
I kam lutur sytë që fjalën
Luftë të mos e venerojnë
I kam bindur veshët që fjalën
Mortje kurrë të mos e dëgjojnë
E kam urdhëruar gojën që fjalën
Gjak përjetë të mos e shqiptojnë
Se e rëndë është pesha e fjalëve
Si shi plumbi në shpirt më rigojnë
Dëgjomëni ç’ju them
Unë faqet e para të gazetave
Jo, nuk i lexoj kurrë më!
Gjersa njerëzit në bisha shndërruar
Shekullin e zjarrit s’do ta kenë shëruar. / KultPlus.com
Nga Visar Zhiti
Në varrezën e hebrenjve
nuk ka bar të blertë sot,
por flakët e luftës…
Mbishkrimet aramaike mbi rrasat e gurta
dridhen – mornica në lëkurën e ditës.
Digjen shtëpitë e Prishtinës përreth,
bien trarët e nxirë mbi kokat e njerëzve
si mallkimet,
thyhen tjegullat,
bashkë me xhamat copërlohet dhe frika.
Digjet dhe e kaluara
si fotot bardhë e zi
të një albumi të trashëguar, të hedhur në oborr.
Tanket duan të futen në varrezën e hebrenjve,
ta shembin…
Zinxhirët mbi Yllin e Davidit…
por shqiptarët u dalin përpara. Me luftë.
Edhe të vdekur mikun ta mbrojmë…
besën ia japim tjetrit,
por është jona besa…
Mbi trupat tanë le të shkelin më parë!
Shqiptarët e mi dhe në luftën e botës
mbrojtën jetët e hebrenjve,
kur dhe të tyret ishin në rrezik,
tani po mbrojnë varret e hebrenjve –
dhe vetë mund të mos kenë varre,
është lufta e tyre… Ylli, ah, Ylli i Davidit,
që i ka mbledhur cepat,
si yni është, si i mëparshmi, i hershmi,
Illyricum Sacrum e quanin,
bashkojnë ujërat e jetës me zjarret prometeane.
Vazhdon lufta.
Qielli rëndon si mermeri i varreve…
Mbrojeni Qiellin tonë ashtu si ne,
ju, perënditë e reja!…
Besojmë ende tek njeriu. Kthehet ai
dhe nga viset e vdekjes, Shpirt,
që vendos drejtësinë hyjnore…
P.S.:
…në Romë isha, në Ambasadën tonë punoja…
dhe ia treguam ambasadorit të Izraelit
ngjarjen me varrezat e hebrenjve në Prishtinë.
U prek ai, falënderoi dhe…
na dërgoi ca shishe me verë. Dhe
ne i përplasëm gotat me njëri-tjetrin
duke uruar fitoren e Kosovës.
Paqe popujve! Të vdekurit dalin nga varret,
duan të shprehin mirënjohjen,
shpesh më shumë se të gjallët. / KultPlus.com
Poezi nga Viktor Hygo
Përktheu: Romeo Çollaku
Për Rozën gjë nuk kisha ndjerë,
kur vajtëm bashkë ne në ahishtë;
në tym po flisnim e në erë,
për çfarë mend s’mbajtkam pikërisht.
I ftohtë unë isha porsi gurët;
tek hidhja hapat krejt hutaq,
për lulet flisja dhe për drurët:
vështrimi i saj më thosh: «Veç kaq?»
Po bëhej strehë për ne ograja,
ndrinin mbi vesë margaritarë;
unë veshët te mëllenjat mbaja,
ajo te bilbilat gjyzarë.
Çunak që s’dija unë nga ndjenjat,
njëzet ajo, pothuaj grua,
këndonin bilbilat, mëllenjat
ndërkaq në degë për të dhe mua.
E zgjati shtatin të këputë
me dorën e bukur në pemë
një mjedër a nuk di se ç’frutë:
s’ia pashë dot llërën e bardhemë.
Mbi butësinë porsi mëndafsh
të myshqeve rrëshqisnin përrej,
natyra flinte mbushur afsh
korijes së heshtur gjer tej.
Sandales rripat ia liroi
dhe këmbkën zbathi që ta zhytë
në ujin akull të një përroi,
por s’di se ku më bridhnin sytë.
Të artën fjalë s’ma thoshte goja,
përhumbshëm veç e ndiqja pas;
herë tek ofshante e shikoja,
herë buzën tek vinte në gas.
E humba duarsh, domosdo;
dhe, tek po iknim nga ai vend,
«Harroje» më pat thënë ajo.
Por unë atë veç kam në mend. / KultPlus.com
Poezi nga Liridon Mulaj
Plagët e guralecëve ndër shputa
mbylli me dyll
Harroji tutat e shkyeme n’gjunj
e krahët mbushun me t’gërvishtuna
fëminije
Harroji!
Karrocat prej druni
shokët me flokë t’pa qethuna
Valët e detit harroji
edhe shkumën e tij t’gjelpt’
Vishi teshat e moralit
ndryj vetullat
e syve, terrojua driten
tash je burrë,
e lumtunia s’të ka ma hije
Kshtu m’tha baba dikur
e mandej iku
m’la vetëm… / KultPlus.com
Tryeza diskutimi, maratonë e filmave, bisedë e njëanshme me psikologë, performime poezish, natë rrëfimesh dhe koncerte muzikor, janë këto aktivitetet që do të zhvillohen në kuadër të Javës së Terapisë të Artit, shkruan KultPlus.
Java e Terapisë do të fillojë me një tryezë diskutimi të titulluar ‘’Shëndeti fundaMental’’, ku do të shqyrtohen çështje rreth nevojës për art, posedimit të veprave artistike, rëndësisë së artit për mirëqenien psikologjike, ndikimit psikologjik në krijimin dhe interpretimin e artit, rëndësisë së shëndetit mendor, vlerësimit së artit në shoqërinë tonë dhe jo vetëm.
Pjesë e tryezës së diskutimit do të jenë: Lirie Lokaj, Psikologe; Vigan Behluli, Psikolog; Teuta Krasniqi, Aktore; Leonora Aliu, Gazetare dhe Nesim Maxhuni, Artist. Ky event do të mbahet më 12 maj në Sallën e Kuqe në orën 18:00.
Në eventin e dytë të radhës do të zhvillohet një maratonë e filmave të titulluar ‘’3,2,1… Merr Frymë’’, ku do të shfaqen filmat si: “We are not Super Heroes” me regji të Lia Bertels, që tregon për vizualizimin e momentit të ndjeshëm gjatë të cilit realiteti dhe fantazia e ëndrrat shkëputen nga njëra-tjetra; “Listen Papa!” me regji të Olga Poliektova dhe Tatiana Poliektova, që tregon për fjalë të pathëna që marrin fuqinë e tyre në letrën e një djali drejtuar babait të tij; dhe “Verso le Stelle (To The Stars)” me regji të Antonello Piccione, që tregon për vizualizimin e arratisjes si rruga e vetme për një jetë më të mirë në mjerimin e pamëshirshëm të luftës.
Këta 3 filma do të zënë vend në orën 20:00 më 13 maj në M Club Prishtinë dhe Kino ‘’Jusuf Gërvalla’’ në Pejë. Ndërsa, më 14 maj në orën 18:00 do të shfaqen në Diakonie Youth Center në Mitrovicë.
Si aktivitet i tretë me radhë do të realizohet biseda e njëanshme me psikologun të titulluar ‘’Blind Confessions’’, ku do të flitet për gjërat që mund të jenë duke e munduar çdo njeri. Kjo ngjarje është menduar për ta lehtësuar barrën e bartjes të të gjitha atyre mendimeve e ndjenjave të cilave u kemi dhënë fuqi e kanë marrë fuqi mbi ne, apo thjesht të merret perspektiva e një personi të dytë mbi ato mendime dhe ndjenja.
Përgjatë “Blind Confessions”, të pranishmit kanë mundësi që të shkruajnë çdo mendim e gjë që ata duan të lexojnë në një copë letër dhe ti diskutojnë ato nga profesionistët e ftuar të shëndetit mendor për këtë event. Të gjitha gjërat e shkruara në letër do të jenë plotësisht anonime.
Këto biseda do të zhvillohen më 13 maj në orën 20:30 në M Club, Prishtinë me Urata Gjergjizi dhe në Kino “Jusuf Gervalla”, Pejë. Ndërsa më 14 maj në Mitrovicë në orën 18:30 do të zhvillohet në Diakonie Youth Center me Xhevahire Balaj në Diakonie Youth Center.
Ngjarja e katërt në kuadër të Javës së Terapisë të Artit është titulluar “Bardh e Zi me ngjyra”, ku flitet për artin dhe shëndetin mendor nga perspektiva e një artisti.
Të menduarit bardh e zi ose i njohur ndryshe si të menduarit e polarizuar është konsideruar se ka të bëjë me tendencën tonë të të menduarit përmes ekstremeve, si p.sh., “Asgjë nuk ka kuptim” apo “Çdo gjë është perfekte”. Kjo mënyrë e të menduarit na e vështirëson ta shohim botën në nuanca të tjera, me ngjyra të tjera, përveç atyre bardh e zi.
“Bardh e Zi me ngjyra” do të realizohet me Ilir Muharremin, i cili do t’i shtojë Javës së Terapisë së Artit nuanca të reja në aspektin e perspektivave të reja.
Kjo ngjarje do të zë vend më 15 maj në orën 19:00 në 1 8 Prishtinë.
Aktiviteti i pestë me radhë përfshinë performime poezish nga performues të shumtë të cilët do të ndajnë shkrimet e tyre poetike me audiencën prezente në “Slam Poetry” në ditën e dytë të Javës së Terapisë së Artit.
Ky event do të mbahet më 14 maj në orën 18:00 në M Club.
Ndërsa si aktivitet i gjashtë do të zhvillohet një natë e rrëfimeve e titulluar ‘’Netët pa gjumë”, ku folës do të jenë: Adriana Matoshi, Argenita Fetahu dhe Leart Rama.
Në këtë natë të pranishmit do të kenë mundësi të shpalosin përvojat e tyre nëpërmjet rrëfimeve të cilat do të japin një kuptim të ri netëve pa gjumë.
Eventi do të mbahet më 14 maj në orën 20:00 në M Club.
Akitviteti i fundit i cili do të përmbyllë Javën e Terapisë së Artit është koncerti muzikor me titull ‘’Festivali i Mendjes”, ku do të performojnë artistët si: SKAG Band, Gjina Kelmendi, Fjolla Shaqiri, Liridona Selmani, Lekë Gjurgjiali and Band, Florent Abrashi, dhe Nora Konjuhi.
Ky koncert do të zhvillohet më 16 maj në orën 19:00 në Teatrin Oda.
Java e Terapisë së Artit është organizuar nga Komuna e Prishtinës dhe Qendra për Informim dhe Përmirësim Social./ KultPlus.com
Nga Mario Benedetti
Përktheu Elvi Sidheri
Zemër parzmore
Sepse të kam e nuk të kam dot
sepse për ty mendoj
sepse nata syçelë qëndron
sepse shkon nata, “e dashur” të them
sepse erdhe sërish të marrësh vegimin tënd
ti, më e hijshme se çdo vegullim i yti
sepse je e bukur, kokë, këmbë e shpirt
sepse je mirësi, nga shpirti yt në timin
sepse ti fshihesh ëmbëlsisht në krenarinë tënde
e vogël, e ëmbël
zemër parzmore
sepse je e imja
sepse e imja nuk bëhesh dot
sepse të kundroj e vdes në vend
e më keq se vdekja
po nuk të pashë, e dashura ime
po nuk të kundrova dot
sepse ti përherë gjallon kudoqoftë
por edhe më hijshëm në dashurinë time gjallon
sepse goja jote gjak është
e ti ke ftohtë
nevojitet të të dua fort, e dashura ime
nevojitet të të dua unë
ndonëse kjo plagë me dhemb dyfish
ndonëse të kërkoj pa të gjetur dot
e ndonëse
nata po kalon
ndërsa unë të kam
e nuk të kam prapë. / KultPlus.com
