Nga: Sara Teasdale
Përktheu: Roland Gjoza
Çfarë të kam borxh, çfarë
Që të më duash më thellë e më gjatë?
Zemrës në gojë s’m’i vure një këngë
Kurrë s’m’i ngjite shpirtit një flatër
Por, ah, unë të dua, të dua me shpirt
Ç’kam dashur s’më kanë dashur aspak
Të kam borxh një hyrje të vogel
Që të çon në murin e parajsës
Nga: Emrush Shkodra
Në një simpozium ndërkombëtar që po mbahej në Japoni në vitin 1991 shkencëtari dhe profesori universitar shqiptar Prof. Dr. Rifat Gjota po shpaloste punën e tij disavjeçare mbi zbulimin e elektromotorit me veti shumë më të përparuara se ai i gjertanishëm, i cili kursen energjinë̈ elektrike në përqindje të konsiderueshme, sikurse edhe sasinë̈ e bakrit të nevojshëm për ndërtimin e tij.
Japanët, amerikanët, francezet, kinezët, rusët, gjermanët, zviceranët, indianët, e shumë të pranishëm aty, ishin mbet të mahnitur dhe gojëhapur gjatë prezantimit sa bënte Profesor Gjota.
Hiqnin syzat nga sytë, i vënin sërish duke u munduar të shihnin më mirë projektin, dhe mos po i gjenin ndonjë gabim për t’ju kundërvënë!
Pasi nuk arritën të shohin asgjë profesionalisht të gabueshme, dhe gjithçka ishte një zbulim perfekt, drejtuesit e simpoziumit i drejtohen Profesor Gjotës:
“Profesor Gjota, çfarë të bëjmë në me tërë këtë̈ makineri, industri, e investime bilionëshe që i kemi bërë deri më tani në sistemin energjetik”?
Profesori i shikojë po thuajse një nga një, dhe u ngrit në këmbë dhe ju dha një përgjigje epike!
“Ju tha e keni paqësorin (oqeanin) shumë afër, ju mund ti hidhni të gjitha një nga një aty, sepse sistemet e reja s’ka gjë që i ndal”.
Prandaj për gjithçka edhe sot duhet të vlen ky parim, nëse diçka nuk ka shkuar ose nuk shkon si duhet, atëherë duhet me kërkua një qoshe të paqësorit”.
E ardhmja do t’i takojë rinisë, dhe inovacioneve teknologjike! /KultPlus.com
Rinovohet busti dhe lulishtja e Frederik Shopen (Frederic Chopin) në 210-vjetorin e lindjes së kompozitorit dhe patriotit polak.
Ambasada polake, me përpjekje të përbashkëta me bashkinë Tiranë, në vigjilje të Ditës Botërore të Muzikës, rinovuan bustin dhe lulishten F. Chopin në 210-vjetorin e lindjes së kompozitorit dhe patriotit polak. Në ceremoninë modeste, për shkak të COVID-19, ishin të pranishëm kryetari i bashkisë, Erion Veliaj, ambasadori i Polonisë, Karol Bachura, ambasadorja e Francës, Christina Vasak dhe kryetari i Shoqatës “F. Shopen”, Zhani Ciko.
Ambasadori Karol Bachura me këtë rast tregoi fillimisht idenë e themelimit të Ditës Botërore të Muzikës. “Kjo ide realisht ka lindur në Francë, por që nuk ka munguar edhe theksi polak., sepse idenë e kremtimit të Ditës Botërore të Muzikës, ditën e parë zyrtare të verës, e hodhi Marcel Landowski, kompozitor francez, por me origjinë polake. Iniciativën e tij e mirëpritën dhe e popullarizuan Maurice Fleuret dhe Jack Lang, ministri i atëhershëm francez i Kulturës. Figura më domethënëse që e lidh këtë ide franko-polake është pikërisht Frederik Shopen”, tha ai.
Në vijim ambasadori Bachura foli për përcaktimin e kombësisë së kompozitorit Frederik Shopen (Fryderyk Chopin). “Disa e përcaktojnë atë si polak, të tjerë thonë që në thelb ai ishte francez, ndërkohë që të tjerë akoma e përcaktojnë si qytetar të botës mbarë, kjo e fundit duke marrë në konsideratë krijimtarinë e tij. Këto paqartësi dhe mosdakordësi që shfaqen sot, kanë ekzistuar edhe në kohën e vetë kompozitorit. Gjithsesi duket se për kombësinë e artistit dëshmon më së miri qëndrimi i tij për këtë temë. Shopen zbuloi, fisnikëroi gjithçka. Patriotizmin dhe tharmin e gjithë shpirtit të tij heroik e derdhi në krijimtari: në etyde, balada, nokturne, mazurki apo poloneze.
Krijimtaria e kompozitorit të madh ka pasur një ndikim kolosal në kulturën botërore dhe akoma më të madh në kulturën polake. Në jetën kulturore polake ai ka qenë pranuar gjithmonë si një nga polakët më të shquar. Kështu e kanë parë jetën dhe krijimtarinë e tij edhe kompozitorët e tjerë polakë, por edhe poetët. Të tillë e konsiderojmë sot edhe ne, bashkëkombësit e tij”, shprehet ambasadori Bachura.
Shopeni ka shkruar poezi pa fjalë. Në muzikën e Shopenit dëgjuesit do të gjejnë gjithmonë diçka befasuese, mahnitëse, madje edhe më të pamësuarit me muzikë nuk mund të rrinë dot indiferentë. Emri i Shopenit, rëndësia e muzikës së tij me kalimin e viteve, siç ndodh me çdo krijues të madh, nisi të rritej, të merrte kuptime të reja, t’u fliste brezave të tjerë. U krijua dora dorës tradita e madhe shopeniane. Shopeni frymëzon me shembullin, më tepër me qëndrimin, sesa me teknikën kompozicionale dhe origjinalitetin e stilit që nuk mund të imitohet- çka përbën paradoksin e traditës shopeniane.
Kjo traditë vazhdon sot e gjithë ditën edhe këtu në Shqipëri, ku funksionon për mrekulli Shoqata “Frederik Shopen” me maestron Zhani Ciko në krye dhe ku kultivohen virtuozë të brezit të ri, të dashuruar me muzikën shopeniane, të tillë si pianistja e re shqiptare, Laura Sulaj, talenti i së cilës u vlerësua, veç të tjerash, edhe gjatë aktiviteteve specifike për shkak të COVID-19 në kuadër të Ditëve të Europës, ku arriti një kulm interpretativ në ekzekutimin në piano të himnit kombëtar shqiptar.
Muzika e Shopenit gjendet në një perspektivë krejt tjetër në shekullin XXI dhe po i reziston çuditërisht më së miri provës së kohës. Shopeni – mishërim i romantizmit, nuk e përjashton portretin e Shopenit në shekullin XXI – si një novator të madh dhe mjeshtër të ofiçinës kompozicionale.
Sot tradita e Shopenit përfaqësohet jo vetëm nga një varg institucionesh të respektuar, autoritetesh muzikore dhe shkencore, por edhe mbetet përherë fushë e gjallë frymëzimi, frymëzimi të ideve dhe realizimeve të reja dhe para së gjithash burim frymëzim për një rreth të gjerë njerëzish, për të cilët figura e kompozitorit është veçanërisht e dashur dhe e afërt.
“Jam shumë i lumtur që kjo traditë ka zënë vend të përhershëm edhe në kulturën e Shqipërisë, dhe rrethi i njerëzve që e kuptojnë atë ndikuan në rinovimin e bustit të Shopenit në Tiranë dhe praninë e tij të përhershme në kryeqytet. Perspektivat e të ardhmes janë të hapura dhe të gjera, për më tepër që muzika shopeniane do të na mrekullojë jo vetëm një herë, do të fitojë zemrat e banorëve të Tiranës dhe gjithë Shqipërisë”, përfundoi ambasadori i Polonisë në Tiranë, Karol Bachura. /Atsh /KultPlus.com
Sot, Ministrja e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi, priti në takim Diana Kastratin nga Qendra e Studimeve dhe Publikimeve për Arbëreshët, qendër kjo e krijuar së fundmi, që njëkohësisht është institucioni i parë në historinë e shtetit shqiptar me fokus ekskluziv studimet e specializuara që ngërthejnë gjithë universin kulturor, historik, letrar, social dhe antropologjik të komunitetit arbëresh, si një trashëgimi unike kulturore në mbarë botën.
Gjatë këtij takimi Ministrja Dumoshi tha se ndihet e nderuar nga vizita e Drejtoreshës Kastrati duke e vlerësuar lart ruajtjen e kulturës dhe të trashëgimisë arbëreshe. Ministrja Dumoshi e njoftoi zonjën Kastrati se nuk mungon interesimi dhe aktivitetet bashkëpunuese me arbëreshët. Ajo shtoi se aktivitetet e tilla janë të mirëseardhura dhe nuk kanë munguar që nga vitet e 70-ta, përmes Seminarit Ndërkombëtarë për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën shqiptare ku ka pasur organizime për arbëreshët, në krye me profesorin Anton Belushi dhe shumë profesor tjerë. Edhe në nivelin studimor Universiteti i Prishtinës organizon aktivitete çdo vit.
“Ansambli i Këngëve dhe Valleve “Shota” si institucion vartës i Ministrisë së Kulturës në raportuarin e saj ka vallen arbëreshe, të cilën e prezanton në ngjarje të ndryshme kulturore të shoqëruar me veshjen arbëreshe” tha Ministrja Dumoshi.
Ndërkaq Drejtoresha Diana Kastrati tha se fokusi i kësaj qendre është tek arbëreshët e Italisë së Jugut dhe të Zarës së Kroacisë dhe ka për synim sensibilizimin e popullatës nëpërmjet studimeve të ndryshme që ngërthejnë gjithë universin kulturor, historik, letrar e social të komunitetit arbëresh, si një trashëgimi e veçantë kulturore.
“Vizita ime në Prishtinë ka për qëllim vënien e kontakteve me institucionet kryesore, siç janë Akademia e Shkencave, Biblioteka Kombëtare, Instituti për Mbrojtjen e Monumenteve të Trashëgimisë Kulturore etj., për të bërë marrëveshje bashkëpunimi sa i përket prodhimtarisë së kulturës arbëreshe”- tha drejtoresha Kastrati. /KultPlus.com
Ministrja e Kulturës Elva Margariti ka zgjedhur hapjen e fondit të përkthimit nga gjuha shqipe në gjuhë të tjera, për të përuruar hapësirat e reja të Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit, një institucion i ri dedikuar librit në Shqipëri.
Drejtorja e QKLL-së Alda Bardhyli e quajti promovimin e librit shqip në skenën ndërkombëtare si një nga prioritetet e këtij institucioni. “Promovimi i librit dhe autorit shqiptar në gjuhë e kultura të tjera do të jetë në fokus të punës së Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit. Ky fond i bërë publik sot është një ftesë për gjithë botuesit e huaj që të aplikojnë deri më 20 korrik. Por mbështetja jonë nuk do të mbetet vetëm në këtë fond. Ne kemi nisur komunikime me institucione ndërkombëtare të librit për të krijuar më shumë hapësira dialogu për autorët shqiptar”, tha Bardhyli. Sipas saj, QKLL do ti japë mundësi autorëve shqiptarë të jenë të pranishëm në ngjarjet kryesore të librit në rajon, si një mënyrë për të promovuar vlerat tona më të mira.
E konceptuar si një hapësirë bashkëkohore, QKLL tashmë ka nisur punën për të vijuar prioritet në shërbim të librit shqip. “Tashmë libri ka një institucion dedikuar atij, ne do të mbështesim Qendrën në vizionin e saj në shërbim të librit në vend”, tha Ministrja Margariti.
Vetëm një javë më parë QKLL hapi fondin e letërsisë për fëmijë, një ftesë për të mbështetur autorët shqiptar që shkruajnë në këtë gjini. ”Ne e kemi shpallur muajin qershor si muajin e letërsisë për fëmijë. Është shumë e rëndësishme të rrisim ndjeshmërinë ndaj një tradite që ka të bëjë me edukimin, pasi edukimi nis që tek fëmijët. Ky fond kërkon të mbështesë dhe frymëzojë autorët e rinj drejt një gjinie shumë pak të lëvruar këto vite”, tha Bardhyli.
Sipas saj situata e krijuar me Covid 19 ka bërë që të kërkohet një formë e re komunikimi përmes librit, në rrugët e reja që ti jep teknologjia. /KultPlus.com
Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit hap thirrjen për aplikime për përkthime nga gjuha shqipe në gjuhë të huaj, shkruan KultPlus.
Fondi i përkthimit nga gjuha shqipe në gjuhë të tjera është një nismë e trashëguar nga Ministria e Kulturës, e cila ka sjellë një kontribut në njohjen e vlerave tona më të mira në gjuhë të tjera. Ky fond ka kontribuuar në rritjen e interesit të botuesve të huaj për letërsinë shqipe.
Kjo thirrje do të jetë pjesë e përhershme e politikave të QKLL-së për të promovuar kulturën dhe librin shqip në kultura të tjera. Ajo synon të mbështesë përkthimin e veprave më të rëndësishme të letërsisë shqipe në prozë, poezi, eseistikë etj.
INFORMACION I PËRGJITHSHËM:
Ju lutemi dorëzoni aplikimin pranë Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit, brenda 20 korrikut 2020, ora 16:00, duke dërguar dokumentet (formularin e kërkesës dhe deklaratën) në [email protected]: /KultPlus.com
Ministrja e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi, ka marrë pjesë në ceremoninë e lansimit të organizatës hebraike-kosovare Kosova Jewish Organization, aktivitet i organizuar bashkë me British Academy.
Qëllimi i kësaj organizatë është rritja e shkëmbimeve kulturore e edukative midis Izraelit dhe Kosovës dhe për të afruar dy popujt me njëri-tjetrin. Kjo organizatë është rezultat i një grupi vullnetarësh që kanë avokuar dhe vite me herët në të njëjtat fusha.
Ministrja Dumoshi uroi themeluesit e kësaj organizate për nisjen e aktiviteteve dhe realizimit të qëllimeve të mira të saj në vendin tonë. Organizatat të cilat kanë për synim rritjen e shkëmbimeve kulturore dhe sjelljen e përvojave të mira në Republikën e Kosovës janë të mirëseardhura dhe ministria i mirëkupton dhe i përkrah, ka vlerësuar ministrja. / KultPlus.com
Jean Kennedy Smith, ish diplomate dhe motra e presidentit amerikan John F. Kennedy, ndërroi jetë ditën e mërkurë në moshën 92 vjeçare.
“Ky është fundi i një epoke,” u shpreh e bija, Kym Smith, për vdekjen e saj.
Smith ishte vajza më e vogël e Rose dhe Joseph Kennedy, lindur në Boston, Massachusetts, 20 shkurt 1928. Ajo ishte fëmija i tetë nga nëntë, në një familje që luajti një rol shumë të rëndësishëm në politikën amerikane për dekada.
Smith ishte ambasadore në Irlandë në vitet ’90 dhe pati shumë ndikim në luftën e vendit për paqe. Kjo ishte dhe arritja që ajo vlerësonte më shumë në një jetë të gjatë, të mbushur me vendime politike.
E bija konfirmoi se Jean Kennedy Smith ndërroi jetë paqësisht në shtëpinë e saj. / KultPlus.com
Ministri i Tregtisë dhe Industrisë, Vesel Krasniqi ka pritur në takim ministrin e Turizmit dhe Mjedisit i Republikës së Shqipërisë, Blendi Klosin, së bashku me kryetarin e Shëngjinit dhe Vlorës.
Krasniqi tha se me ministrin e turizmit të Shqipërisë diskutuan për fillimin e sezonit turistike në korrik dhe njoftoi për një platformë të përbashkët turistike.
“Sot ndihem jashtëzakonisht i nderuar për vizitën e institucioneve nga Shqipëria. Diskutuam lidhur me turizmin e dyja shteteve mundësit e bashkëpunimit në të ardhmen. U dakorduam në fillim të korrikut të bëjmë hapjen e sezonit të verës”.
“Në fund të nëntorit të bëjmë hapjen e sezonit dimëror në Kosovë, u pajtuam një platformë të përbashkët të të dyja vendeve”, tha Krasniqi.
Ministri i Turizmit dhe Mjedisit së Shqipërisë, Blendi Klosi, tha se me këtë platformë të përbashkët duan të dalin me një ofertë jo vetëm për shqiptarët e të dyja vendeve, por edhe për turistët nga vendet e tjera.
“Si një promotorë të jashtëzakonshëm të ekonomisë së shqiptarisë, deti shqiptarë është i të gjithë shqiptarëve alpet janë të përbashkëta e si e tillë do të jenë në një platformë të përbashkët. Diskutuam për një platformë të përbashkët turistike, një ofertë për vendet tjera e sidomos për vendet e largëta”.
Ministri Klosi tha se të dyja vendet e dëshmuan se sistemi shëndetësorë mund ta luftoj Coronavirusin, dhe me këtë garantoi për siguri shëndetësore, raporton EO.
“Me dy bashkitë do të donim të ftonim të gjithë qytetarët të vazhdojnë të jenë turistët më të mirë që Shqipëria ka, në Shqipëri dëshmuam ashtu si në Kosovë se sistemet shëndetësore ia dolën dhe mund të garantojmë një siguri shëndetësore por që rekomandimet do të zbatohen në rigorozitet”, tha Klosi.
Klosi premtoi që në Shqipëri do të ketë ulje çmimesh gjatë kësaj sezonit turistik.
“Nuk ka shancë të ketë rritje çmimesh, do të kemi ulje çmimesh”, tha ai. /gazetaexpress/ KultPlus.com
Për herë të parë në historinë e zhvillimit bibliotekar në Republikën e Kosovës, falë ndihmesës dhe përkrahjes që Ambasada Amerikane në Kosovë i ka dhënë Bibliotekës Kombëtare të Kosovës, do të implementohet projekti “Biblioteka në shërbim të komunitetit: Themelimi i një programi kombëtar në fushën e arsimimit bibliotekar dhe kulturor”.
Ekspertë amerikanë të fushës së bibliotekarisë dhe shkencave të informacionit do të punojnë gjatë një viti për të ndihmuar bibliotekarët dhe specialistët e informacionit në Kosovë për të themeluar një program kombëtar në fushën e arsimimit bibliotekar dhe kulturor, si një komponent i rëndësishëm i programit mësimor profesional për biblioteka.
Ky program, që duhet të lidhet me seminare dhe kurse trajnimi në nivel kombëtar, do të ndihmojë bibliotekarët dhe specialistët e informacionit në dijet teorike dhe praktike, për të ruajtur kompetencat dhe për të mbajtur në dijeni për çështjet e zhvillimit dhe avancimit të dijeve bibliotekare dhe shkencave të informacionit.
Nisma për hartimin e një programi kombëtar të aftësimit bibliotekar ka filluar në vitin 2018, në kuadër të Javës së Bibliotekës në Kosovë – me temën: “Arsimimi dhe trajnimi bibliotekar”, në të cilën veprimtari ishte i angazhuar edhe dr. Robert Montoya, profesor i Shkencës së Bibliotekarisë dhe Informacionit, i cili, më pas, nëpërmjet programit Fulbright ka punuar edhe për zhvillim të plan-programit për arsimim bibliotekar që do t’i shërbente themelimit të programit studimor të studimeve bachelor në kuadër të Universitetit të Prishtinës.
Arritjet e këtij projekti do të jenë hartimi dhe vënia në zbatim e programit të trajnimit bibliotekar që del nga struktura administrative e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës. Pra, Biblioteka Kombëtare e Kosovës, pas realizimit të këtij projekti, përkatësisht themelimit të këtij programi, merr zotimin për përgjegjësitë që i përkasin edhe me Ligjin për bibliotekat, për akreditimin dhe më pas implementimin e programit kombëtar të trajnimit dhe aftësimit profesional të vazhdueshëm, duke organizuar edhe provimin profesional për punëtorët bibliotekarë.
Kjo do të mundësojë që Biblioteka Kombëtare e Kosovës të jetë, gjithashtu, qendër metodike për zbatimin e standardeve dhe të rekomandimeve të institucioneve dhe asociacioneve përkatëse ndërkombëtare në veprimtarinë bibliotekare dhe të informacionit bibliotekar.
Në Kosovë deri më tash nuk ka ekzistuar një infrastrukturë e duhur arsimore dhe trajnuese për të mbështetur shërbimet kryesore të ofruara nga bibliotekat. Si përgjigje ndaj këtij problemi, bibliotekat e Kosovës, të cilat mbështesin komunitetin e përdoruesve e të hulumtuesve të tyre, do të kenë mundësinë të përgatisin një kuadër profesional nëpërmjet një modeli të zbatueshëm dhe të qëndrueshëm të trajnimit bibliotekar që mund të zhvillojë dhe përmirësojë, sipas standardeve të njohura bibliotekare, shërbimet e bibliotekave për qytetarët e Kosovës.
Biblioteka Kombëtare e Kosovës synon që ky projekt të ketë ndikim afatgjatë në arritjen arsimore dhe aftësimin e bibliotekarëve të Kosovës.
Biblioteka Kombëtare e Kosovës, përmes këtij projekti, synon krijimin e bazës së përhershme për një program trajnimi të përvitshëm, të qëndrueshëm, të destinuar t’u ofrojë bibliotekarëve të Kosovës aftësi profesionale në përputhje me standardet ndërkombëtare të të nxënit dhe të arritjeve, siç artikulohen nga Federata Ndërkombëtare e Shoqatave dhe Institucioneve të Bibliotekave (IFLA) dhe Shoqata e Bibliotekave Amerikane (ALA), të cilat përmbajnë udhëzimet kryesore për edukimin dhe trajnimin e vazhdueshëm për profesionistët e bibliotekave.
Vlera e këtij projekti, i cili financohet nga Ambasada Amerikanë në Kosovë, është mbi 40 mijë euro.
Projekti do të realizohet me ekspertët amerikanë: Dr. Robert Montoya, Dr. Sean Pessin dhe Dr. Gregory Leazer – profesorë në Universitetin e Kalifornisë në Los Anxheles, ShBA. / KultPlus.com
Jeta Zymberi
Me qëllimin e rritjes së vetëdijes së popullatës për gjendjen e të mbijetuarve të dhunës seksuale gjatë luftës në Kosovë, por veçanërisht luftimin e stigmës dhe mobilizimin e qytetarëve dhe institucioneve për më shumë mbështetje për të mbijetuarit, sot në Sheshin “Skënderbeu” në Prishtinë u përurua instalacioni “Bëhu zëri im”, shkruan KultPlus.
Realizuar me ngjyrë të bardhë e qëndisur edhe me 20 mijë lule Anemone, që simbolizojnë të paktën, 20 mijë viktimat e dhunës seksuale gjatë luftës në Kosovë, ky instalacion dukej sikur kishte ardhur me këmbë të mbarë e shpejt do të vinte edhe paqja për viktimat në fjalë.
Rrethuar me balona të bardha të cilat kishin të gdhendur gjithashtu lulen Anemone, instalacioni u përurua nga Drejtoresha Ekzekutive e QKRMT, Feride Rushiti, Kryeparlajmentarja Vjosa Osmani dhe Ministri i Punës dhe Mirëqenies Sociale, Skender Reçica. Pas prerjes së shiritit, balonat u lëshuan drejt qiellit, duke dhënë kështu një mesazh të qartë. Që viktimat e dhunës seksuale të jenë të lira nga paragjykimet dhe të gjejnë paqen duke u dënuar dhunuesit e tyre.
Pas përurimit, Drejtoresha e QKRMT-së, Feride Rushiti u shpreh se qëllimi i këtij instalacioni është për të kërkuar në mënyrë simbolike që viktimat e dhunës seksuale gjatë luftës në Kosovë të mbështeten vazhdimisht.
“Nuk mjafton zëri i Vasfijes dhe Shyhretes që zgjoi letargjinë e fjetur të shoqërisë kosovare në raport me krimet e luftës dhe dhunimet, por duhet të krijojmë hapësirë edhe për viktimat e tjera të luftës që të fuqizojmë dhe mbështesim ato. Kjo është arsyeja e instalacionit simbolik ‘Bëhu zëri im’ që ne të jemi zëri i tyre në çdo perspektivë jetësore”.
Paragjykimi nga shoqëria, është një tjetër torturë që ju bëhet viktimave të dhunës seksuale, andaj Rushiti ka kërkuar që t’ju thuhet mjaftë paragjykimeve.
“Ne po gabojmë rëndë duke i paragjykuar ato, sepse duke i izoluar ato po i japim zë dhunuesit për të qenë i lirë dhe për të mos e marrë ndëshkimin e merituar. Vetëm bashkërisht me institucionet e Kosovës ne mund të ndërtojmë një gjeneratë të re, shoqëri paqësore pa dhunë dhe të reflektojmë për të ardhmen”.
Ndërsa, Kryeparlamentarja Vjosa Osmani, tha se ky instalacion që përbëhet nga 20 mijë lule Anemone, tregon për personat që kanë qenë viktimë e dhunimit gjatë luftës.
“Dhunimi si mjet që është përdorur gjatë luftës, është dëshmia më e madhe që regjimi i Milloshevicit, ka qenë regjim me synime gjenocidale në Kosovë”.
“Thirrja jonë është thirrje për drejtësi e cila duhet të dëgjohet kudo në botë. Këto lule duhet t’i mbajë secili përfaqësues i Kosovës që ulet në tavolinë me Serbinë, që në radhë të parë të ja përkujtojë vetvetes dhimbjen që akoma e kanë këta 20 mijë njerëz tanë e në veçanti gratë, dhe që t’ia përkujtojnë përfaqësuesve serb krimin që e kanë kryer”.
“Thirrja jonë e dytë është në raport me familjet e të mbijetuarve, që të jenë pranë tyre, t’i fuqizojnë ata dhe tu a japin emrin dhe vendin e merituar. Ato janë heroinat e vendit tonë. Dikush ka menduar që përmes këtij krimi mund të ju marr nderin, por në fakt të gjitha ato janë shndërruar në nderin e vendit tonë.”
Ndërsa, Ministri i Punës dhe Mirëqenies Sociale (MPMS), Skënder Reçica, tha se po mundohen që të kryejnë obligimin e tyre si Qeveri për tu dalë në ndihëm kësaj kategorie.
“Ky instilacion duhet të na shërbejë edhe në të ardhmen. Ne si shoqëri dhe Qeveri jemi sado pak duke kryer obligime andaj kësaj kategorie. Obligimi kryhet vetëm kur autorët vihen para drejtësisë. Nuk është shumë që çdo ditë të angazhohemi të jemi zëri i atyre dhe kësaj tragjedie dhe deri sa të kemi ata që kryen krime para drejtësisë”.
Me këtë aktivitet, Qendra Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës shënoi 19 Qershorin – Ditën Ndërkombëtare për eleminimin e dhunës seksuale në konflikt.
Për shkak të rrethanave të krijuara me pandeminë COVID 19, dhe për të respektuar masat parandaluese, QKRMT nuk ka ftuar qytetarë që të marrin pjesë në këtë aktivitet dhe është kujdesur për parandalimin e grumbullimit të tyre, por qytetarët që kalonin rastësisht aty, ndalonin për të parë nga afër këtë vepër që padyshim tërheqte vëmendjen e tyre. / KultPlus.com
Në Ditën Ndërkombëtare të Eliminimit të Dhunës Seksuale në Kohë Lufte, kryetarja e Kuvendit të Kosovës, Vjosa Osmani dhe shefja e Zyrës së UN Women, Ulrike Richardson, kanë organizuar ecjen nga shtatorja e ish-presidentit Ibrahim Rugova e deri te monumenti “Heroinat”, transmeton KultPlus.
Osmani tha se edhe 20 vjet pas luftës, s’ka drejtësi për 20 mijë persona të dhunuar. / KultPlus.com
Shuhet në moshën 55 vjeçare shkrimtari katalanas i njohur në gjithë botën me romanin ‘Hija e erës’ i përkthyer dhe në shqip, Carlos Ruiz Zafon.
Shkrimtari ndërroi jetë në Los Angeles pas 2 viteve lufte me sëmundjen.
Lajmin e hidhur e dha redaktori i tij spanjoll Planeta. ‘Sot është një ditë shumë e trishtuar për të gjitha shtëpitë botuese. Në 20 vitet që u takuam dhe punuam së bashku u krijua një miqësi që tejkaloi marrëdhëniet profesionale’ shkroi ndër të tjera Planeta.
Romani i tij ‘Hija e jetës’ është përkthyer në shumë gjuhë të botës dhe janë shitur mbi 15 milion kopje.
Zafon ishte një ndër arkitektët e letërsisë spanjolle në gjininë e romaneve që përqëndroheshin në fuqinë pothuajse magjike të letërsisë dhe librave.
Librat e tij të botuar në shqip janë ‘Hija e erës’, ‘I burgosurii qiellit’, ‘Labirinti i shpirtit’ ‘Loja e ëngjëllit’ dhe ‘Marina’.
Lexuesit shqiptare, si te gjithe lexuesit e tij neper bote, e deshen dhe do ta duan veprën e tij. / KultPlus.com
Jeta Zymberi
Plagjiaturat e Ministrit të Arsimit në Republikën e Kosovës, Ramë Likajt, sot kishin zënë vend në Sheshin “Zahir Pajaziti” në Prishtinë. Kjo gjë e pazakontë, ndodhi në kuadër të ekspozitës së parë të plagjiaturave në Kosovë të titulluar “Plagjiaturat e Supermenit”, shkruan KultPlus.
Organizuar nga Organizata për Rritjen e Cilësisë në Arsim (ORCA), ekspozita nisi të mbledhë përreth të interesuar sapo u ekspozuan 7 materialet e sjella aty për publikun.
Ndërsa, Rron Gjinovci, nga kjo organizatë, para mediave u shpreh se kjo është një ekspozitë simbolike e plagjiaturave në Kosovë, ku publiku do të ketë rastin t’i shohë bardh e zi.
“Për herë të parë, ORCA e ka ngritur rastin në Këshillin e Etikës së UP-së në vitin 2018 gjatë periudhës së avancimeve akademike kur ministri i tanishëm ishte avancuar me titullin më të lartë akademikë në UP. Ministri Likaj, atëbotë profesor i asocuar pretendonte se brenda 1 viti e gjysmë kishte botuar 19 punime “shkencore”. Hulumtuesve të ORCA-s kjo iu duk e çuditshme. Me hulumtim të thjesht, gjetën se një norvegjez në fushën e njëjtë të studimit publikonte 0.96 punime në vit. Dilema ishte: a është Ramë Likaj superman apo inxhinierët norvegjezë të mekanikës janë të lodhtë?”, u shpreh Gjinovci.
Sipas Gjinovcit, eksponati i parë është punim i kopjuar duke mos u cituar pjesa e parë, ndërsa eksponati numër tre është plagjiaturë që përmban disa fjali ku gjuha angleze është e mjerueshme. Gjithashtu ai potencoi faktin se këto punime janë botuar në revista mashtruese. Revistat në fjalë ishin të indeksuara në platformën SCOPUS, e cila konsiderohet si platformë e besueshme e indeksimit të revistave shkencore.
Në eksponatet që sot kishin zënë vend në shesh, thuhej se këtu kemi të bëjmë me plagjiaturën CTRL+C e cila nënkupton marrjen e pjesëve të punës nga një burim pa e cituar. Në punimin plagjiat, Ministri Likaj është autor i dytë, ndërkaq në punimin e plagjiuar ai nuk figuron fare si autorë.
Tutje ai u shpreh se pas kësaj ekspozite pritet dorëheqja e ministrit ose në të kundërtën paralajmëroj protesta, sepse sipas tij ky është shembull i keq.
“Jam i sigurt që shumë shpejt edhe mediat ndërkombëtare do të shkruajnë për këtë çështje.”
Krejt për fund u njoftua se plani është që sapo të rregullohen kushtet, ekspozita të dërgohet edhe në Tiranë e Shkup. / KultPlus.com
Në kryeqytetin e Letonisë i quajtur Riga, për nder të mjekëve shëndetësor është ngritur një statuj 20 metra e gjatë, duke falenderuar kujdesin e doktorve karshi pacientve të prekur me koronavirus.
Statuja është vendosur në Riga, qytet i njohur edhe për ndërtesat prej druri, arkitekturën e artit të ri dhe qytetin e vjetër mesjetar.
Kjo statujë është dedikuar për punëtorët e kujdesit shëndetësor që trajtojnë pacientët me koronavirus.
Artisti Aigars Bikše zbuloi statujën të martën në një ceremoni jashtë Muzeut Kombëtar të Arteve të Letonisë në Riga.
Statuja është pothuajse 20 metra e gjatë dhe tregon një grua në një pallto laboratori, maskë dhe doreza që shtrihen drejt qiellit. Ajo ka veshur rrathë rozë dhe ka një stetoskop rreth qafës.
Bikše i tha Reutersit se u deshën rreth tre muaj për të krijuar dhe se ai u frymëzua duke parë sakrificat heroike që punëtorët e kujdesit shëndetësor po bënin për të shpëtuar pacientët e tyre.
“Unë po vëzhgoja lajmet, po shikoja se si mjekët hasnin vështirësi të mëdha në Itali, se si flinin në dyshemetë e spitalit, si ishin plagosur fytyrat për shkak të veshjes së maskave për orë të gjata. Kuptova që unë, si artist, si skulptor, duhet të thotë diçka, “tha ai, sipas përkthimit të Reuters.
Në shumë qytete, banorët kanë dalë për festimet e natës në ballkonet dhe dyert e tyre për të brohoritur për stafin e spitalit dhe punëtorët e tjerë thelbësorë. /albinfo/ KultPlus.com
Sot, duke filluar nga ora 11:00 në sheshin ‘Zahir Pajaziti’, është mbajtur ekspozita e parë e plagjiaturës në Kosovë, e cila erdhi pas një pune 3 vjeç e gjysmë të ORCA-s, në të cilën u shfaqën plagjiaturat e ministrit të arsimit, Ramë Likaj, njofton KultPlus.
Mirëpo, aktivisti Rron Gjinovci i cili ishte edhe organizator i kësaj ekspozite, sot u shoqërua në polici. Ai përmes një statusi në llogarinë e tij personale në Facebook, ka njoftuar për rastin.
”Qytetarë, sapo u shoqërova në stacionin policor Qendra për shkak të ekspozimit të plagjiaturave të Ministrit Ramë Likaj. Kjo nuk ka ndodhë asnjëherë më parë. Kjo po ndodh kur Ministër i Brendshëm është Agin Veliu i qeverisë jolegjitime Hoti’, është shprehur Gjinovci në statusin e tij.
Ndërkaq ky i fundit është liruar menjëherë pasi u konstatua se aktiviteti i sotëm nuk kishte elemente të veprës penale.
”Ju njoftojmë se aktivisti Rron Gjinovci u lirua nga stacioni i policisë pasi u konstatua nga prokurori kujdestar se aktiviteti i sotëm nuk kishe elemente të asnjë vepre penale. Atij iu shqiptua vërejtje verbale për mosrespektim të procedurave për lajmërimin e aktivitetit.”, njoftoi ORCA. / KultPlus.com
Identifikohen gjurmë muresh si dhe kalldrëme të vjetra në projektin për rikonstruksionin e rrugëve të brendshme të kalasë së Ali Pashës dhe vazhdimit të shëtitores përgjatë hyrjes së kalasë, në Tepelenë.
Ministrja e Kulturës, Elva Margariti, u shpreh sot se këto gjurmë muresh po i nënshtrohet studimit më të thelluar.
“Projekti për rikonstruksionin e rrugëve të brendshme të kalasë së Ali Pashës dhe vazhdimi i shëtitores përgjatë hyrjes së Kalasë, në Tepelenë, po nxjerr në dritë të tjerë elementë, që dëshmojnë përmasat dhe rëndësinë e këtij monumenti. Janë identifikuar gjurmë muresh si dhe kalldrëme të vjetra, të cilat po i nënshtrohen studimit më të thelluar”, shprehet ministrja Margariti.
Së shpejti, thekson ajo, “kalaja e Tepelenës do të shndërrohet në një atraksion të vërtetë turistik e kulturor”.
Kalaja e Tepelenës vazhdon të përbëjë një prej objekteve, e cila mbart dëshmi dhe vlera të rralla historike. E ndërtuar nga Ali pashë Tepelena, në periudhën e lulëzimit të Pashallëkut të Janinës, kalaja e Tepelenës është një objekt me vlera të rralla ndërtimore, por edhe një kala, e cila mbart dëshmi të rëndësishme historike.
Ajo njihet prej të gjithëve si një nga simbolet e lidhjes historike të Tepelenës me sundimtarin e njohur Ali Pashë Tepelena. Vazhdimisht, përgjatë mureve të gurta të kalasë, kullave dhe ndërtimeve të tjera prej guri, të zë syri grupe turistësh të cilët kërkojnë të prekin nga afër vlerat e kështjellës të ndërtuar nga Veziri i Janinës. /atsh/ KultPlus.com
Tashmë është bërë pothuajse e zakonshme që artistët shqiptarë të deportojnë edhe në tregun ndërkombëtar.
Bëhet e ditur se artistët shqiptarë, G4SHI dhe Njomza Vitia, do të lansojnë një projekt të përbashkët muzikor, për të cilin akoma nuk dihet data e saktë e publikimit, shkruan KultPlus.
G4SHI në një positm në llogarinë e tij personale në Instagram, ka shprehur lavdatat më të mëdha për artisten shqiptare.
‘Kjo është një prej artisteve më të mira të kohës tonë… ju ende nuk e dini’, thuhet në postimin e tij.
Ndërkaq, G4SHI është në përgatitje të albumit të tij të ri, i cili pritet të lansohet në gusht të ketij viti. / KultPlus.com
Statuja e eksploruesit italian, Kristofor Kolombi, u hoq nga qyteti amerikan i San Franciskos, pasi protestuesit shprehen të shqetësuar se ishte një simbol i shtypjes, përcjellë KultPlus.
‘’Statuja peshonte dy tonë, datonte prej vitit 1957, dhe u çmontua nga këshilli i qytetit pasi ishte në shënjestër të vandalizmit në vitet e fundit’’, thuhet në mediat amerikane.
Zyrtarja e qytetit Catherine Stefani e quajti heqjen si “hap të domosdoshëm” në një deklaratë të postuar në Tëitter, dhe pretendoi se monumenti përfaqësonte “bazat e dhimbshme” të historisë së vendit.
“Skllavëria, nënshtrimi dhe pushtimi janë fenomene që të gjithë duhet t’i dënojmë … statuja përfaqësonte një version imagjinar dhe të sterilizuar të historisë sonë duke e nderuar Kolombin, ndërsa injoronte traumën që shkaktuan veprimet e tij”, shprehej tutje Stefani.
Javën e kaluar, një statujë e Kolombit me kokë e prerë u evidentua edhe në qytetin e Bostonit, ndërsa një tjetre iu vu zjarri dhe u hodh në një liqen në shtetin e Virxhinias. / KultPlus.com
Tenori i njohur shqiptar, Rame Lahaj, ka publikuar këngën ‘Khtehu rini’, një këngë kjo tejet emocionuese që vjen si dedikim për të rinjt e vendit, si një thirrje për të mos lënë vendin, shkruan KultPlus.
Videos së postuar në rrjetin social Facebook, Lamaj i ka bashkangjitur edhe një mbishkrim ku ka shtjelluar më gjerë arsyet që e kanë shtyrë drejt publikimit të kësaj këngë.
Më poshtë gjeni statusin dhe videon e publikuar nga tenori.
‘Meqë më keni kërkuar pafundësisht të këndoj në shqip, ja ku e keni këngën me të cilën jam rrit t’u e pa në sytë e Nanës e t’u e ndje thellë në zemrën e saj se si e plakte para kohe mungesa e gjysmës së shpirtit të saj, të cilët jetonin në mërgatë.
Një herë, na vrau regjimi, pastaj mërgimi, e sot po na mbytë politika e keqe për të cilën jemi vet fajtorë për përzgjedhjet që bëjmë. Politikën e keqe nuk duhet kurrë ta marrim si pretekst për të imigruar.
Nuk mund të ikim gjithmonë! E kemi për detyrë të qëndrojmë këtu për shumë arsyeje. Për gjakun e dëshmorëve, për rrenën që na e bëjnë sot, duke na thënë: ‘BAC U KRY!’. Jo! S’është kry BAC! Po t’rrejnë ty e neve. E kemi për detyrë dhe obligim edhe për gjeneratat që vijnë të kontribuojmë për një Kosovë që duam të gjithë. Andaj mos ik!
Të bashkojmë forcat kudo që jemi në atdhe e mërgatë për tokën që e lamë me gjak.
Boll ma me politikanë që bëjnë jetë milionerësh, e pas lanë një popull në skamje.
Të duam Kosovë, të duam mërgatë! Ti je zemra e madhe e Kosovës tonë të vogël!
Faleminderit Naim Krasniqit për këtë super-këngë! Florent Boshnjakut për ri-orkestrim dhe mikut tim Artan Korenica për videon.’ / KultPlus.com
Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Prizren ka hartuar projektin për rikonstruimin e Mullirit të epërm të fshatit Shkozë të Malishevës. Zbatimi i këtij projekti do filloj së shpejti dhe konsiderohet se do të jetë tepër i dobishën në aspektin kulturor, ekonomik, turistik, arsimor, historik dhe tradicional të kësaj treve.
Mulliri i Mehmet Alisë apo i njohur ndryshe edhe si mulliri i sipërm i Shkozës është i ndërtuar në Luginën e Pagarushës, në afërsi të vend bashkimit të përroit të Janqistit dhe atij të fshatit Marali, në trekëndëshin mes fshatrave Marali-Goriq-Janqist, në tokat e fshatit Shkozë.
Sipas banorëve të fshatit Shkozë mulliri u ndërtua nga i pari i fshatit Shkozë Mehmet Alia me djemtë dhe nipat e tij, diku në fund të shekullit XVII. Tek banorët e fshatit Shkozë ende ruhet një gojëdhënë rreth ndërtimit të këtij mulliri. Territori i fshatit Shkozë përreth, e ka vetëm një përrua që furnizohet nga Krekëza dhe Vrella dhe që e pakëson shumë ujin gjatë verës. Bluarja e drithit kishte qenë një problem shumë i madh, për familjen e madhe të Mehmet Alisë. Thuhet se ai me djemtë e nipa, zbresin në luginën mes fshatit Janqist, Marali dhe Goriq, ku bashkohen përrenjtë e fshatit Marali dhe Janqist dhe e ndërtuan një mulli të bukur.
Për ta rritur rendimentin e bluarjes u hapën kanale të cilat sillnin ujërat e dy përrenjve nga pjesa e sipërme e mullirit dhe guri i mullirit sillej kur bashkoheshin ujërat e dy përrenjve që lëshoheshin me rrëmbim nga sipër mullirit.
Sipas të dhënave nga fshatarët mulliri bluante një shekë farë për një orë dhe u përdor nga banorët e Shkozës për bluarje deri në fillim të viteve tetëdhjeta, kur edhe u la pas dore. Mulliri megjithëse i shkatërruar gati tërësisht edhe sot e kësaj dite i ka themelet edhe mund të dallohet përskaj rrugës Marali-Goriq.
Ky projekt do të mbikqyret nga Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Prizren në kuadër të zbatimit të programit masat preventive intervenimet emergjente të financuara nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit. / KultPlus.com
Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara shpalli 19 qershorin e çdo viti Ditën Ndërkombëtare për Eliminimin e Dhunës Seksuale në Konflikt, me qëllim të ngritjes së vetëdijes për t’i dhënë fund dhunës seksuale që lidhen me konfliktin, për të nderuar viktimat dhe të mbijetuarit e dhunës seksuale në të gjithë botën, si dhe për të zhvilluar programe për avancimin e gjendjes të të mbijetuarve.
Dhuna seksuale në Kosovë përkufizohet si “ akt i vullnetshëm i fuqisë fizike , si kërcënim ose e aplikuar, kundrejt një tjetri, personi ose komuniteti duke pasur me qëllim rezultatet ose mundësi në dëmtime, vdekje, pasoja psikologjike dhe keqzhvillim. Ajo nënkupton forcimin ose manipulimin e një personi për kryerjen e aktiviteve seksuale pa dëshirë dhe pa pëlqim.
Dhuna seksuale ndaj grave është pjesë e të gjitha kulturave të dominuara nga burrat. Për shkak të pozitës së nënshtruar të gruas në shoqëri, siguria e grave paraqet një shqetësim të veçantë, pasi që dhuna ndaj grave dhe vajzave është një fenomen i përhapur global. Viktima të dhunës seksuale janë edhe grate në Kosovë sidomos gjatë luftës së fundit të saj në vitet 1998/99. / KultPlus.com
Poezi nga Çun Lajçi
Dua me shkrua e kurgja mos me thanë
me folë e kurkush vesh mos me m’marrë
si ai që foli mbramë
me pa e kurgja mos me kqyrë
zani n’vesh me hi e mos me dalë
me pasë gojë jo ftyrë
me mbushë lugën kurgja e m’u ngi
barku m’u fry m’u shfry
n’gjumë me ra
Me thanë shumë dua si ai që foli mbramë
e gja s’tha pos fjalë e fjalë e fjalë
e fjalës së vet i besoi kur tha Amerika jam
ju vetëm duheni me pa andërra tue fluturua
çka duhet me ba unë iu kallxoj kur t’zgjoheni
Eh!
sa bukur me ditë me rrejtë e me t’besua!
Jim Belushi për asnjë çast nuk nguron të tregojë se origjina e tij është shqiptare. Këtë e ka treguar dhe së fundmi me emrin e lokalit që ai e ka hapur në fermën e tij.
Aktori ka publikuar një foto në llogarinë e tij në Facebook para lokalit dhe sipër shihet tabela ku është vendosur emri i lokalit ‘Engjëll Caffe’.
Të shumta kanë qënë komentet që aktori ka marrë në foto nga shqiptarët të cilët e kanë përgëzuar për këtë gjest. Kujtojmë që aktori është larguar nga kinemotografia për t’ju përkushtuar fermës ku kultivon ma.rijuanë e cila ndodhet në Oregon të Shteteve të Bashkuara. / KultPlus.com
