Ministrja e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi, priti sot në takim Koordinatoren e OKB-së për Zhvillim Ulrika Richardson dhe Përfaqësuesen e Përhershme të UNDP-së në Kosovë, Maria Suooko.
Temë bosht e këtij takimi ishte Rinia dhe bashkëpunimi për programet e platformat e përbashkëta të cilat i mbështesin të rinjtë.
Ministrja Dumoshi i informoi për mjetet dhe mbështetjen që MKRS i ka dhënë të rinjve përmes thirrjeve publike.
“Kemi qenë jashtëzakonisht të lumtur dhe njëkohësisht të befasuar për numrin e tejkaluar të të rinjve të cilët kanë aplikuar për ndërmarrësi. Parashihej që të trajnoheshin 400 të rinj mirëpo si pasojë e këtij interesimi kemi trajnuar 1255 të rinj në total, rrjedhimisht u certifikuan 755 aplikues në trajnime profesionale dhe 500 aplikues në ndërmarrësi. Ky është numri më i madh i të rinjve të trajnuar ndonjëherë dhe për këtë nuk kemi se si të jemi më të kënaqur.”
Çfarë e ka bërë certifikimin edhe më të rëndësishëm është edhe përfshirja e komuniteteve serbë, ashkali dhe egjiptas, të cilët kanë pasur një entuziazëm të jashtëzakonshëm për aftësitë e mara gjatë këtyre trajnimeve.” – theksoi ministrja Dumoshi.
Ministrja Dumoshi gjithashtu i informoi znj. Richardson dhe znj. Suooko për fondin e rimëkëmbjes prej 5 milion euro në të cilin parashihet: Ndarja e mjeteve financiare e bazuar në tri masa specifike në mënyrë që secilit sektor t’i ofrohet mbështetje relevante.
Masa 1 i referohet punës në praktikë për të rinjtë të cilët do të kenë mundësinë të angazhohen në sektorin publik dhe privat. Masa 2 i referohet mbështetjes direkte financiare për klubet e sportit që janë të regjistruara në federatat përkatëse sportive ndërsa Masa 3 i referohet mbështetjes financiare për organizatat kulturore, krijuesve të pavarur dhe hulumtuesve të kulturës, rinisë dhe sportit.
Koordinatorja e OKB-së për Zhvillim në Kosovë znj. Richardson dhe Përfaqësuesja e Përhershme të UNDP-së në Kosovë znj. Suooko e falënderuan ministren për pritjen si dhe ofruan bashkëpunim të mëtejmë midis institucioneve, me theks të veçantë për angazhimin e të rinjve në luftën kundër pandemisë Covid -19.
Ky takim u ka paraprirë edhe shumë takime të mëtejme në të cilat do të konkretizohet bashkëpunimi mes MKRS-së dhe Ekipit të OKB-së në Kosovë. / KultPlus.com
Adem Halili është polici me prejardhje nga Kosova i cili mbrëmë u bë hero i shpëtimit të dhjetëra jetëve ku mori pjesë në arrestimin e 4 terroristëve në Vjenë.
Gazeta NewBorn, ka kontaktuar me një person të afërt të Ademit i cili ka treguar në hollësi për ngjarjen që ndodhi mbrëmë në Vjenë, e të cilën e mësoi nga vetë Ademi.
Sipas informatave, Adem Halili është edhe djali i dëshmorit Nezir Demiri. / KultPlus.com
Këngëtarja 31-vjeçare me prejardhje shqiptare, Bebe Rexha, e ka fituar një rol në filmin e ardhshëm “Queenpins”.
Kështu, ajo e shënon debutimin në film të metrazhit të gjatë duke luajtur në projektin e zhanrit krim dhe komedi, ku përveç Rexhës luajnë edhe aktoret yje, Kristen Bell dhe Leslie Jones.
Në filmin e studios “STXfilms”, Bebe do të portretizojë një eksperte kompjuterësh të quajtur, Tempe Tina, transmeton Koha. Ngjarja e këtij projekti shtjellohet rreth dy grave amvise, të portretizuara nga Bell dhe Jones, të cilat e krijojnë një skemë kuponësh të falsifikuar e cila rritet në një sipërmarrje kriminale prej 40 milionë dollarësh.
Filmi thuhet se ngjason me projektet e kaluara kinematografike, “Thelma & Louis” dhe “I, Tonya”, si dhe bazohet në ngjarje të vërtetë.
Adam Fogelson, kryetari i studios “STXfilms Motion Picture Group” citohet të ketë thënë: “Ky është një film I përkryer për Bebe Rexhën që ta shënojë debutimin e saj në aktrim. Ajo është një talent i jashtëzakonshëm dhe një yll ndërkombëtarë i muzikës, të cilën e kemi pëlqyer shumë për portretizimin e rolit të Tempe Tina, një hakere e çuditshme kompjuterësh e cila i ndihmon protagonistet tona në misionin e tyre. Ne e dimë se ajo do ta pasurojë këtë project dhe do ta bëjë punën sa më argëtuese, falë talentit dhe personalitetit të saj të veçantë”.
Skenarin dhe regjinë e filmit do ta bëjnë çifti i martuar, Aron Gaudet dhe Gita Pullapilly, dhe në të pritet të luajnë edhe aktorët Vince Vaughn dhe Paul Walter Hauser.
Bebe Rexha në të kaluarën ka bashkëpunuar me studion “STXfilms”, duke e huazuar zërin për një personazh të filmit të animuar të vitit 2019, “Ugly Dolls”.
Ylli i hitit “I’m A Mess” përveç se ka qenë shumë e zënë gjatë karantinës për të krijuar muzikë të re, po ashtu së fundmi ka folur për jetën e saj personale duke thënë se po ndihet shumë me fat që e ka gjetur dashurinë e sinqertë, tek i dashuri i saj aktual Keyan Safyari. / KultPlus.com
Në 25 vjetorin e vdekjes së veprimtarit të pajtimit shqiptar, Anton Çettës, kryetarja e Kuvendit, Vjosa Osmani e kujtoj veprimtarinë e tij, duke propozuar që shtatorja e tij të vendoset në oborrin e institucionit ku ajo e drejton, shkruan KultPlus.
Në një postim në profilin e saj, Osmani ka theksuar se ne ende nuk kemi një shtatore të tij në një vend të denjë, ku mund të pëkrulemi e ta falenderojmë, pavarësisht pse ai la 1200 gjaqe të falura. Andaj, shtatorja për “Plakun e urtë” sipas saj do të ishte nder për gjithë Kosovën.
“Si Kryetare e Kuvendit, do t’i propozojë Kryesisë së institucionit më të lartë përfaqësues e legjislativ, që shtatorja e Anton Çettës të vendoset në oborrin e Kuvendit, pra në shtëpinë e përfaqësuesve të popullit, si figurë frymëzimi e pajtimi”, ka shkruar Osmani.
Tutje, kryetarja e Kuvendit të Kosovës është shprehur se ai e ka bërë ta pamundërën në një kohë të pamundshme, duke mbledhur dhe pajtuar shqiptarët.
“Ideja e tij për pajtimin nuk ka marrë fund. Ëndrra vazhdon, teksa nevoja për pajtim e unifikim vjen e rritet në këto kohë të zorshme për vendin”, ka thënë Vjosa Osmani.
Anton Çetta mbahet mend për urtësinë e tij që kishte, për punë e madhe që ka bërë në mbledhjen e folklorit shqiptar. / KultPlus.com
Kanë kaluar 20 vjet nga ndarja e regjisorit dhe aktorit të njohur shqiptar, Petrit Llanaj, autorit të dhjetëra filmave, i cili konsiderohet si gjeniu i filmit artistik shqiptar.
Llanaj famën e arriti me filmat e tij të suksesshëm si; “Njësiti gueril”, “Dëshmorët e monumenteve”, “Fijet që priten”, “Ngadhënjim mbi vdekjen”, “Ndërgjegjja” e shumë filma të tjerë të njohur, ku dhe ka interpretuar në rolin kryesor.
Ka bashkëpunuar me aktorë të mëdhenj shqiptar si; Demir Hyskja, Roza Anagnosti, Fitim Makashi, Sandër Prosi, Ferdinand Radi, Reshat Arbana, Kadri Roshi, Timo Flloko, etj. Karrierën e ka zhvilluar, jo vetëm në Shqipëri, por edhe jashtë, sidomos në Itali e Amerikë, ku ka bashkëpunuar me regjisorë të huaj. Llanaj gjithmonë do të kujtohet nga miqtë e tij, jo vetëm si një regjisor e aktor i suksesshëm, por edhe si njeriu me botë të madhe, që nuk reshti asnjëherë së ndihmuari njerëzit në nevojë.
Në filmat e tij gjithmonë është paraqitur energjik, i fuqishëm, i gjallë, si dhe ka ditur gjithmonë ti transmetojë emocion për publikun. Ai njihej gjithashtu për forcën interpretative dhe për atë krijuese. Për herë të parë ka dalë në skenë me dramën “Zbutësi i kryeneçes”, me të cilin ka mbrojtur diplomën shkëlqyeshëm, ku kishte edhe rolin kryesor. Është regjisor i filmave dhe dokumentarëve; “Një udhëtim i vështirë”, “Përsëri pranverë”, “Kur ndahesh nga shokët”, “Troku”, etj. Ai lindi në Vlorë, në një familje me tradita të larta patriotike, morale e shoqërore.
Firmën e Petrit Llanajt, si aktor dhe si regjisor e mbajnë shumë filma të tjerë artistikë. Ai kreu studimet universitare në Akademinë e Arteve, për Dramaturgji. Nga viti ‘80 e deri sa doli në pension ka punuar si regjisor në Kinostudio. Regjisori dhe aktori Petrit Llanaj ndërroi jetë në 3 nëntor të vitit 2000. /atsh/ KultPlus.com
Institucioni më i lartë arsimor në vend ka vendosur që mësimin ta vazhdoj në mënyrë të kombinuar, një pjesë virtualisht dhe pjesën tjetër fizikisht, shkruan KultPlus.
Universiteti i Prishtinës nëpërmjet një njoftimi ka bërë të ditur se ligjëratat do të mbahen vetëm në formën online, ndërkaq pjesa e ushtrimeve do të realizohet në një formë tjetër.
“Ndërkaq, ushtrimet praktike ose laboratorike do të mbahen në prani fizike, duke respektuar rekomandimet e MSH-së”, thuhet në njoftim.
Ky vendim është marrë në përputhje me kushtet e krijuara nga covid 19 dhe në përputhje me vendimin e Ministrisë së Shëndetësisë. / KultPlus.com
577 vite më parë Skënderbeu u rikthye në atdheun e tij
Më datë 3 nëntor 1443 është një datë historike për Shqipërinë, pasi Skënderbeu do të linte betejën e Nishit dhe do të nisej për në Krujë, ku më pas edhe do të luftonte kundër Osmanëve për 25 vite me radhë.
Në këtë datë në afërsi të Nishit, u ndeshën dy ushtritë. Ushtria osmane u shpartallua dhe u tërhoq në panik. Skënderbeu filloi të zbatonte planin e kryengritjes, së bashku me 300 kalorës shqiptarë e me të nipin Hamza Kastrioti, u kthye në Dibër, ku populli e priti si çlirimtar.
Mori masa për përforcimin e rrugëve nga mund të vinin osmanët, dhe prej andej iu drejtua Krujës. Me një ferman të rremë shtiu në dorë qytetin e garnizonin dhe kështu më 28 nëntor 1443 u shpall rimëkembja e principatës së Kastriotëve. Mbi kështjellën e Krujës u ngrit flamuri me shkabën e zezë dykrenare.
Fjalimi i Skënderbeut nxiti frymën atdhedashëse. Kryengritja çlirimtare u bë e përgjithshme. Gjatë dhjetorit, Shqipëria e Mesme dhe e Veriut u spastruan nga forcat osmane, u çliruan njëra pas tjetrës kështjellat e kësaj zone.
Skënderbeu ishte organizatori i Kuvendit të Arbërit, në të cilin u zgjodh si prijës i Lidhjes Shqiptare të Lezhës.
Në janar të vitit 1468 Skënderbeu u sëmur gjatë zhvillimit të një Kuvendi të thirrur nga ai, në të cilin ishin të ftuar të gjithë princat shqiptarë. Vdiq me 17 Janar 1468 në Lezhë.
Poezi e shkruar nga Naim Frashëri.
Krujë, o qytet i bekuar, prite, prite Skënderbenë! Po vjen si pëllumb i shkruar të shpëtojë mëmëdhenë. Shqiptarët t’i shpëtojë nga zgjedh’ e keqe e Turqisë edhe ty të të nderojë, që je kreu i Shqipërisë. Ka pas trima shqipëtarë, që s’u trembej syri kurrë, në zemër të tij ka zjarrë, është i urtë e trim, e burrë. Mirë se erdhe, o verë që na prure mirësinë, dhe për shumë vjet të tjerë e zbukurofsh Shqipërinë!… O moj vash’ e Shqipërisë, që më rri duke mejtuar, pa i zhvish rrobat e zisë, arriti dit’ e uruar. Zbardhi fusha, ndriti mali, nga armët e trimërisë, hingëllin e s’mbahej kali, që sill mbretnë e Shqipërisë. / KultPlus.com
Fjala e shkruar poetike do t’i bashkojë shkrimtarët e Mesdheut në gjuhë të ndryshme në konkursin ndërkombëtar “Mediterreanean Poetry Prize 2020”, shkruan KultPlus.
Edicioni i parë i këtij konkursi poetik do të jetë vendtakim i krijimeve artistike në gjuhët italiane, franceze, spanjolle, shqiptare, arbëreshe, greke dhe arabe. Përderisa konkursi do të mbetet i hapur deri më 30 mars të vitit 2021, poetët duhet të dërgojnë tri poezi me temë të lirë. Në anën tjetër, pas publikimit të garuesve finalë në këtë konkurs, ceremonia e çmimeve të edicionit të parë do të mbahet në Itali dhe punimet artistike do të publikohen në një antologji. Kësisoji, organizatorët do të realizojnë krijimin e ‘urave’ mes kulturave të ndryshme.
“Qëllimi i çmimit është të bashkojë nëpërmjet poezisë popujt e Mesdheut. Për të krijuar një urë emocionesh, fjalësh, jete që bashkon jo vetëm komunitetet, por edhe individët që besojnë në vlerën shoqërore të poezisë”, thuhet në njoftimin e organizatorëve.
Tutje, poetët i portretizojnë duke punuar në dritën e një llambe të dhomës, ndërkaq nëpërmjet këtij organizimi synohet të shoqërohet vepra me dritën e diellit, duke dalur në publik.
Organizatorët kanë bërë të ditur se për cdo gjuhë konkurruese do të shpallet nga një fitues, teksa tre fituesit më të mirë do të marrin dhjetë kopje të librit. Të gjithë poetët finalistë do të marrin tre kopje të librit. Poezitë duhet të dërgohen në adresën: : [email protected]
Ky konkurs organizohet nga Universiteti “La Sapienza” në Romë, DAMS të Universitetit të Torinos, Shoqërisë “Dante Alighieri”, Akademisë Kombëtare të Artit Dramatik “Silvio d’Amico” të Romës, Universitetit i Durrësit “Aleksandër Moisiu”, nga Lëvizja “Vague Culturelle”, dhe Mediterranean Poetry Movement. / KultPlus.com
3 nëntori 1443 është një datë historike për Shqipërinë, pasi kryetrimi shqiptar Gjergj Kastrioti-Skënderbeu do të linte betejën e Nishit dhe do të nisej për në Krujë, ku më pas edhe do të luftonte kundër osmanëve për 25 vjet me radhë.
Epoka e Skënderbeut e shekullit XV dhe vetë figura e tij ndikoi fuqishëm në jetën shpirtërore të shqiptarëve dhe në rritjen e vetëdijes kombëtare të tyre.
Nën udhëheqjen e Skënderbeut, lufta e shqiptarëve u ngrit në një shkallë më të lartë e më të organizuar dhe shënoi një kthesë vendimtare në zhvillimin politik të Shqipërisë.
Skënderbeu u shndërrua në simbol të luftës për liri e pavarësi. Ai mbetet heroi më i madh i shqiptarëve dhe themeluesi i shtetit mesjetar shqiptar. / KultPlus.com
Greqia vendosi izolimin e Selanikut dhe zonave përreth si pasojë e koronavirusit.
Duke nisur prej orës 6 të mëngjesit të sotëm ndalohen aktivitetet e panevojshme, përjashtuar këtu marketet, furrat e bukës dhe farmacitë.
Ndalohet qarkullimi në rrugë pa një vërtetim dhe transporti për në ambientet e punës do të bëhet vetëm me leje te posaçme. Shkollat do qëndrojnë hapur por gjimnazet dhe sistemi universitar duhet të aplikojnë mësimin online.
Ky izolim është i ndarë me dy fasha orare që i takojnë ditës dhe natës dhe do të qëndrojë në fuqi për 14 ditë për të parë nëse do të ketë përmirësim në gjendjen me pandeminë.
Mbrëmjen e djeshme qindra qytetarë dolën në protestë kundër masave të qeverisë. / KultPlus.com
Nga sulmi i mbrëmshëm në Austri, të vrarë mbetën tre qytetarë dhe një nga dorasit e këtij sulmi, prej të cilit të plagosur mbetën edhe 15 persona.
Të shtënat e së hënës në Vjenë ndodhën në një zonë mjaftueshëm të frekuentuar, e ngjeshur përplot kafene dhe restorante.
Për këtë ngjarje ka rrëfyer një kamarier 42 vjeçar i cili ishte në kafene kur pa se njerëzit filluan të vraponin brenda përplot tension.
Jimmy Eroglu shprehet për CNN se vizitorët që ishin pjesë e hapësirës ku po punonte, papritur filluan të iknin meqë sulmet me të shtëna nisën edhe brenda.
“Mysafirët e mi ishin jashtë dhe papritmas filluan të sulmojnë brenda, kështu që unë gjithashtu shkova të shikoj dhe pyeta se ”çfarë po ndodh?”, ata thanë se ”ka të shtëna”, tha ai.
Eroglu tha se ai nxori kokën nga dera për të parë se çfarë po ndodhte dhe dëgjoi “të paktën 15 të shtëna”.
“Unë ende nuk mund ta besoj këtë! Të gjithë kishim frikë për jetën tonë”, shton ai.
Ai tregon se mbylli dyert në kafene dhe u tha të gjithë të pranishmëve të qëndronin brenda derisa jo më shumë se tre minuta më vonë policia ishte në vendin e ngjarjes, tha ai.
“Kjo është diçka që ne e shohim vetëm në Amerikë, ose në Irak ose Afganistan, por jo këtu në Austri”, ka thënë ai i shqetësuar./kk/ KultPlus.com
Vepra të artistëve, përfshirë edhe ato të Marina Abramoviqit, do të shfaqen në Londër vitin e ardhshëm në atë që konsiderohet si pëlhura digjitale më e madhe në botë. Janë bërë të ditura detaje për programin e jashtëzakonshëm artistik përfshirë vendosjen e ekraneve me 360 shkallë dhe rezolucion 8K, në 2 mijë metra katrorë afër stacionit të metrove në “Tottenham Court Road” të Londrës.
Artisti Marco Brabilla do të kurojë një program për të cilin shpreson që do të ketë një paraqitje ambicioze dhe entuziazmuese të ngjashme me atë që ka “Turbine Hall” në galerinë e njohur “Tate Modern”.
“Nuk besoj që ka diçka të kësaj madhësie në botë e që është kaq emocionuese”, ka thënë ai. “Pasi që të fillojë, shpresoj që të arrijë ‘Turbine Hall’. Mendoni për ato instalacionet epike si ‘Weather Project’ i Olafur Eliassonit ose instalacioni i zërit i Bruce Nauma. Ambiciet janë që të krijohet një seri e instalacioneve të ngjashme”.
Ekranet janë pjesë e një rizhvillimi komercial të hapësirës në rrugën “Denmark Street” në qendër të Londrës. Rruga njihet edhe si “Tin Pan Alley” dhe njëherë ishte zemra e skenës muzikore të kryeqytetit. Projekti, “Outernet” përfshin tregje me pakicë, bare, restorante, zyre, apartamente dhe një hapësirë për muzikë në 2 mijë metra katrorë, që do të jetë hapësira më e madhe për muzikë live e ndërtuar në Londër që nga vitit 1940.
Pjesa kryesore është struktura katrore me ekranet në të cilat do të shfaqen reklamat, promocione të ndryshme, por gjithashtu edhe vepra arti, ku hyn edhe projekti që drejton Brambilla. Ai ka thënë se veprat që do të shfaqen mund të jenë provokative, të mrekullueshme, por ka kohë kur ato janë edhe intime.
Një nga prurjet e tij do të jetë edhe shpalosja e krijimtarisë së artistes nga Beogradi, Abramoviq, e njohur në botën e artit bashkëkohor dhe një pioniere e performancave, që përdor trupin e saj për të testuar limitet e saj fizike dhe mentale, për më shumë se katër dekada.
Detajet e fundit pritet që të bëhen publike, ndërkohë, por një nga veprat që do të shfaqet është një version ekskluziv i “Seven Deaths of Maria Callas” në të cilën Abramoviqi rikrijon skenat e vdekjeve në skenë të divës operistike, Maria Callas. Paraqitja e saj do të përkojë me paraqitjen e saj të vonuar e goxha problematike në “Royal Academy of Arts”.
Planet e tjera përfshijnë edhe shfaqjen e filmit “Crossroads” të Bruce Conner, që ka përdorur imazhet e papublikuara e të deklasifikuara nga testimi i bombës hidrogjenike nga SHBA-ja në vitin 1946 në Bikini Atoll.
Brambilla, po ashtu, është duke realizuar vepra digjitale të gatshme. Ai ka thënë se teknologjia ofron mundësi “për të treguar vepra të një rezolucioni që të japin pamje reale, është në një mënyrë si një dritare”.
“Teknologjia vetëm sa po bëhet më e mirë dhe unë mendoj se ka shkuar deri në një pikë ku teknologjia nuk është pjesë e bisedës, pasi që biseda bëhet për çfarëdo materiali që ne duam të përdorim”, ka thënë ai.
Rizhvillimi i rrugës “Denmark Street”, që pritet që të përfundojë në vjeshtën e vitit 2021, do të përfshijë edhe hapësira falas për incizimin e muzikës dhe hapësira dedikuar për të performuar në rrugë.
Një hotel do të zërë vend në hapësira, që më parë ishin shtëpi e “Sex Pistols” me ndërtuesit që zotohen se do të ruajnë grafitin e Johnny Rotten.
Philip O’Ferrall, shefi ekzekutiv i “Outernet Global”, ka thënë se ai është i emocionuar për mundësitë që kanë “pëlhurat digjitale, epike të tyre”. “’Outernet Arts’ është për një hapësirë kreative për paraqitjen e veprave që janë gjithëpërfshirëse dhe të qasshme për të gjithë, dhe Marco është personi i duhur për të drejtuar gjithë këtë. Ai është një vizionar inspirues dhe me të vërtetë kreativ”./ The Guardian/ KultPlus.com
Sot mbushen 25 vjet të ndarjes nga jeta të plakut të urtë Anton Çetta.
Ai mbahet mend për urtësinë e tij që kishte, për punë e madhe që ka bërë në mbledhjen e folklorit shqiptar.
Por veprimtaria e tij më e madhe është në Lëvizjen e pajtimit të gjaqeve. Kjo lëvizje u zhvillua në fillim të viteve të 90-ta dhe arriti për një kohë të shkurtër të pajtojë hasmëritë mes shqiptarëve në Kosovë dhe trevat tjera shqiptare.
Kjo lëvizje e udhëhequr nga plaku i urtë, u përkrah nga studentët dhe intelektualët e kohës.
Ndryshe, Qeveria e Kosovës sivjet ka vendosur që nëntori të jetë muaji i Anton Çettës, duke u shënuar me një varg aktivitetesh si përurimi i veprave të Anton Çettës, përurimi i Kullës se Fazli Buqollit në Raushiq.
MKRS ka bërë të ditur se gjatë këtij muaji do të ketë edhe ekspozita, filma dokumentarë e simpoziume shkencore në Tiranë dhe Prishtinë.
Ndryshe, viti 2020 shënon 30-vjetorin e pajtimit të gjaqeve, kthesës historike mbarë popullore në Kosovë e jashtë saj, që i kontribuoi zhdukjes së hasmërive dhe shërimit të shoqërisë shqiptare e pajtimit mes njerëzve. / KultPlus.com
Sulmet e ditës së sotit në Vjenë kanë tronditur botën, deri më tash flitet për diku rreth 15 viktima, ndërkaq akoma nuk dihet numri i saktë, shkruan KultPlus.
KultPlus ju sjell një thënie shumë të njohur të Vassilis Epaminondous e cila me një ironi të theksuar, gjykon fuqishëm luftën.
– Nëse vret një njeri, je vrasës. Nëse vret dhjetë njerëz, je përbindësh. Nëse vret dhjetë mijë, je hero kombëtarë. / KultPlus.com
Çmenduria dhe injoranca e sulmojnë jetën në Vjenë. 6 vende te sulmuara njekohesisht nga persona te armatosur (2 persona, njeri i vrare)
Flitet per sulm terrorist (islamist apo jo).Derisa lutemi qe mos te kete shume viktima, uroj qe xhihadistet e fejsbukut do ta mbyllin gojen te pakten deri neser. / KultPlus.com
Pas disa refuzimesh për dhënie vize për hyrje në Shqipëri në kohën kur duhej të merrte pjesë në ceremonitë mortore të nënës dhe motrës së saj, Nënë Tereza nuk i ndërpreu kurrë përpjekjet dhe mundi të vijë në Shqipëri në gusht të 1989.
Nënë Tereza nuk u lejua nga regjimi të merrte pjesë në ceremonitë e tyre mortore, por prej 1985 në Shqipëri nisi të kishte disi ndryshime. Sipas dokumenteve të kohës, kërkesa e parë u përcoll në ambasadën shqiptare në Romë.
Kërkesa u përcoll në ambasadë nga Lidhja e Shkrimtarëve dhe Artistëve Arbëresh.
Në dokument bie në sy përgjigja e saj në intervistën e dhënë për gazetaren e televizionit shtetëror shqiptar pyetjes lidhur me përshtypjet nga vizita e saj e parë në Shqipëri, ku rëndom dëgjoheshin vetëm vlerësime pozitive, Nënë Tereza do përgjigjej “ Nuk kam ditur më parë ç’ka qenë Shqipëria dhe nuk jam në gjendje të bëj një krahasim dhe të jap ndonjë përshtypje”. Pas largimit nga Shqiperia Nënë Tereza iu drejtua me një letër presidentit Ramiz Alia për të lejuar hapjen e një shtëpie në Tiranë për Misionaret e saj të Bamirësisë. Përgjigja vonoi gjatë.
Dokumentet tregojnë këmbënguljen e shenjtores së jetës pas shumë refuzimesh, e cila mundi të hapë Shtëpitë e Misionit të Bamirësisë së Nënë Terezës në Shqipëri në mars 1991 në Tiranë e në Shkodër. /diasporashqiptare/ KultPlus.com
Karriera e saj shënon një rritje në majën e ajsbergut të artit të kërcimit, në “Balshoi Teatër”, në qendrën botërore të baletit, në Moskë.
Shkurti i vitit 1958 e gjen në majat e baletit. Ajo kërcen si soliste e parë në këtë teatër me famë që nga 1 shkurti i vitit 1958- 3 Korrik 1967. Në qendër të grupit të “baletit të vogël” siç quhej grupi fillestar i artit të kërcimit, shkëlqente talenti i të paarritshmes, vajzës shkodrane Melushe Bebeziqi. Emri i vërtetë i saj ishte Melehad, por të gjithë e quanin Melushe, një emër më tingëllues, më i ëmbël e më ledhatues.
Balerina shqiptare ka lindur në vitin 1933 në qytetin e Shkodrës dhe, falë aftësive të saj të veçanta, shumë shpejt u bë një nga kërcimtaret e dukshme të trupës fillestare të baletit. Në moshën 17-vjeçare, u nis drejt Moskës për të studiuar në shkollën koreografike të Moskës, në grupin e balerinëve të parë që shkonin atje si Ganimet Vendresha, Zoica Haxho, Petrit Vorpsi, Agron Aliaj, etj…
Dëshira dhe pasioni, talenti dhe fati e ngjitën më pas në skenën më të adhuruar të baletit botëror në “Balshoi Teatër”. Kërkimet dhe mundësitë për të mësuar rreth jetës së saj kanë qenë tepër të vakta. Balerinët e brezit të saj e kanë njohur në momentet e mësimit të baletit, por nuk kanë mundur ta shohin në interpretimet e saj skenike në teatrin e madh të botës. Për këtë arsye faktet e jetës së saj skenike kanë qenë përherë të mjegullta. Falë një përpjekjeje të pedagogut të AAB në Tiranë, Faruk Koka, është mundësuar komunikimi me arkivin e “Balshoi Teatër” në Moskë dhe sot, falë një korrespondence të vështirë dhe të gjatë, kemi informacione të sakta për rolet e interpretuara prej saj në këtë teatër.
MITI I BALERINËS DHE TË DHËNAT TRUPORE
Melushja balerinë ishte njëra nga vajzat më trup e bukuri të veçantë. Në skenë dhe gjatë kërcimit ajo bëhej edhe më e bukur, sepse natyra i kishte falur të gjitha të dhënat fizike që i duhen një balerine. Tek ajo ishin skalitur bukuri trupore me dimensione e proporcione që rrallë lindin te një balerinë dhe kur ndodhin, e veçojnë tërë- sisht nga trupa duke e quajtur “e lindur për soliste”. E rëndësishme te Melushja ishte ekspresiviteti i saj, që buronte nga një e brendshme tepër shpë rthyese. Gjatë kërcimit, shihje një Melushe në rol, së cilës i fliste çdo pjesë e trupit, fytyra, duart, korpusi trupor, me zjarr e temperament. Jo më kot e quajtën “balerina rebele”.
REBELE & PASIONANTE
Ende nxënëse në shkollën koreografike të Moskës, në vitet 1950-1956, u cilësua me epitetin “e ëmbla balerina rebele” nga vetë pedagogia e kursit. Ishte pikërisht ajo që do të shprehej më vonë për të: “Melushen e dalloj në çdo formacion artistik. Sikur 100 balerinë të jenë në kërcim, ajo kuptohet se ka një impulsivitet të veçantë. Melushja ka lindur për të qenë soliste”. Dhe vërtet, masa e kordebaletit në skenë e mbyste atë. Te Melushja ndihej nevoja e shpër thimit individual, të pavarur. Ishin të dukshme aftësitë e saj, prandaj ende nxënëse në shkollën koreografike të vitit 1953, në spektaklin e shkollës, Melushja luan pjesën solistike “Kërcim oriental”, në baletin “Arrëthyesi”.
Ky numër pikant që vjen i ruajtur nga shekulli XIX e këtej kërkon cilësi të veçanta mjeshtërore në interpretim. Melushja e realizoi me dinjitet artistik dhe që nga ajo ditë ajo mori emrin e dytë nga të gjithë artistët e shkollës, “balerina rebele e Shqipërisë”. Ishte e çuditshme, por emri rebele vinte jo thjesht nga shpë rthimet e saj skenike, por edhe nga temperamenti i saj tepër energjik.
Nuk mund të mendoje një Melushe në bisedë pa gjestet e saj dinamike, pa fjalët e saj këmbëngulëse dhe ëmbëlsinë karakterizuese të portretit. Në të kundërt, në skenë ajo i shpëtonte “rebeles”, edhe rebelimit emocional. Ky ishte ndoshta rebelimi i fortë i Melushes, paarritshmëria nga të tjerët, ajo që i jepte një përmbajtje të thellë emocionale rolit, plus graciozitetit dhe plastikës trupore, që është karakteristikë e veçantë në kulturën e Orientit në tërësi. Balerina filloi karrierën e saj artistike në Shqipëri me pjesët popullore të vendit dhe pjesë të huaja. Ka qenë e pakapshme në idilin shqiptar “Vallëzim me shtamë” dhe “Vallja moldaviane”, ku ajo u skalit edhe ne kujtesën e spektatorit shqiptar.
“BALSHOI TEATËR” & MAJA E SUKSESIT
Karriera e saj artistike pësoi një rritje në majën e ajsbergut të artit të kërcimit, në “Balshoi Teatër”, në qendrën botërore të baletit, në Moskë. Shkurti i vitit 1958 e gjen në majat e baletit. Ajo kërcen si soliste e parë në këtë teatër me famë që nga 1 shkurti i vitit 1958-3 Korrik 1967. E paarritshme dhe e palodhur, me një ambicie, dëshirë, pasion, dhe aftësi të jashtëzakonshme trupore, Melushe Bebeziqi fillon të zëvendësojë gradualisht solistet ruse, që kishin fituar famë dhe lavdi. Zhvillon aktivitetin e saj skenik pikërisht në skenën ku ende ndihej fama dhe lavdia e balerinave si Galina Ulanova, Maja Plisetskaja, Olga Lepeshinskaja, Raisa Struchkova, etj..
Qenia e saj në teatër i dha mundësinë të interpretojë shumë role të vështira me bazë teknike që kërkonin zbërthimin artistik të karakterit të rolit. Repertori i saj është i larmishëm, sepse vetëm një soliste do të mundte t’i realizonte këto role teknikisht dhe emocionalisht. Shembull mund të marrim rolet cigane që ka luajtur te “Traviata” dhe baleti “Kali gërmuq”.
Megjithëse flitet se janë role krejtë- sisht të ndryshme nga kultura shqiptare, me interpretimin e Melushes dukeshin roletë veçanta. Pikërisht sepse ajo arrinte t’i zbërthente teknikisht dhe gjente vetitë dalluese në vetë karakterin interpretativ. Kështu mund të thuhet sidomos në kërcimet spanjolle, të luajtura prej saj në shumë balete si: “Don Kishoti”-Mercedes, “Bolero”-Spanjola, “Arrëthyesi”-Spanjola, “Laurencia”-Flamengo. Të gjitha këto kërcime me bazë Spanjën, në interpretimin e Melushes nuk ngjajnë me njëra-tjetrën. Secila duket më e bukur, më flakëruese, më e zjarrtë dhe e veçantë. Melushja kishte një intuitë të fortë artistike. Kjo e ndihmonte të hynte në çdo rol lehtësisht, duke e skalitur atë me veti tipike karakterizuese.
ROLET DHE PERSONAZHET SKENIKË
Në rolet orientale, Melushja përcillte largësinë orientale dhe elektrizonte spektatorin me bukurinë e trupit, plastikën e duarve dhe me interpretimin magjik të rolit. Pjesët si indiania te baleti “Arrëthyesi”, gruaja e dytë te “Shatërvani i Bahçisrait”, valltarja me gjarpër te “Hirushja”, vajza me ngjyrë te “Shtegu i shtrëngatës”, arapesha te baleti “Lejli e Maxhun”, te gjitha këto role janë kërcime të një kulture të pasur dhe të bukur orientale. Melushja iu shmangej dozave seksuale, të cilat shumë balerina të rëndomta i përdorin si efekte për të fituar suksesin.
Melushja ishte artiste e madhe, ajo ecte në rrugën e artit të vërtetë, aty ku dominonte interpretimi poetik i rolit. Melushja mbetet e madhe në shumë gjini të artit koreografik. Kërcimet e karakterit që ajo interpretonte, kishin gjithmonë një vulë artistike të veçantë. Ishte gjithçka ndryshe ne interpretimet e Melushes, e pazakontë, e paparë, e paarritshme, e pakapshme. Kërcimi hungarez në “Liqeni i Mjelmave”, ose Lezginka te “Gajane”, një kërcim i vështirë gruzian, në interpretimin e solistes së madhe tingëllonin “ndryshe”. Ajo nuk ishte vetëm një soliste e zhanrit të karakterit. Tek ajo një vend të rëndësishëm zinte baleti klasik.
Ka kërcyer si soliste në shumë balete të ndryshme dhe ka dhënë shfaqje në një aktivitet të gjerë koncertal. Melushja ka debutuar me sukses në shumë skena të Evropës Qendrore dhe asaj Juglindore. Kudo ka lënë mbresa dhe jehonë artistike. Revista gjermane “Biter Van” shkruante për Melushen, “Vlerësojmë balerinën e ‘Balshoi Teatër’”. Kurse gazeta “Fjala” e Prishtinës në vitin 1984 përsëriste vlerat e saj artistike dhe tregonte jetën dhe karrierën e saj si soliste në “Balshoi Teatër”.
Melushja pati një jetë të shkurtër skenike. Sëmundja e saj e rëndë që e shoqëroi për vite me radhë ia preu dëshirën, pasionin dhe talentin e saj të madh. Në kulmin e krijimtarisë artistike, Melushe Bebeziqi, rebelja, pasionantia, balerina shqiptare ndahet nga jeta në vitin 1967. Mbetet një balerinë e madhe shqiptare që mundi të përjetësojë një ëndërr përreth nëntë vjet rresht në “Balshoi Teatër”. Nuk është e rastit që fotografia e saj qëndron në hollin e teatrit të Moskës, përkrah qindra artistëve të mëdhenj rusë. Ajo, e ëmbla, e bukura, e hijshmja, Melushe Bebeziqi, balerina që ngjiti skenën e madhe ruse dhe tregoi se “Balshoi Teatër” nuk ishte thjesht një ëndërr e pakapshme. BALETI I MADH RUS Kur lindi ky emër? Ai u shfaq në vitin 1956, kur trupa e baletit “Balshoi Teatër” kapërceu kufijtë jashtë shtetit rus. Londra e priti me radhë të tejgjata pranë sporteleve të teatrit “Coven-Garden”. Ishte e këndshme, e pabesueshme të shihje këtë pritje të gjatë, por njëherësh edhe e frikshme. Balerinët i mundonte dyshimi nëse londinezët do të kuptonin shfaqjet dhe si do të reagonin. Sillnin një balet “Zhizel”, në vitin e 112-të të repertorit dhe një “Romeo & Zhuljetë”, që kishte pësuar devijime nga Shekspiri. Kjo frikë rritej edhe nga recensionet plot bujë me të cilat mbusheshin gazetat e Londrës përpara fillimit të turneut të “Balshoi Teatër”.
A do të vazhdonte legjenda? Skemat dhe tabutë e shfaqjeve të ftohta londineze u thyen nga fuqia dhe madhështia e baletit të madh rus. Nuk ishte parë ndonjëherë në “CovenGarden” që salla ta zhurmonte nga këmbët e spektatorëve. Nga skena e këtij teatri, asnjëherë dhe askush nga trupat botërore nuk ishte përshëndetur në këtë mënyrë, nuk kishte marrë kaq shumë falënderime dhe kaq lumë duartrokitjesh nga publiku. Rregullat ishin prishur. Tabutë ishin kapërcyer. Kundërshtimi i botës tjetër ishte pranuar, të paktën në art, në artin e madh të realizuar nga “Balshoi Teatër”. Ndoshta për këtë arsye, rusët iu përgjigjën ftohtë Francës, për balerinin e famshëm Rudolf Nurejev, “Kudo që të shkojë, ai do të mbetet rus”. “Balshoi Balet” që lindi në Angli, udhëton në botë pas artistëve të mëdhenj të këtij teatri legjendar, në Amerikë, apo në Japoni, në vendet Skandinave, apo në Afrikën e Jugut, në Europë, apo në Australi, duke treguar se ata janë vazhdim i legjendës së madhe të artit të baletit.
Interpretime në Balshoi Teatër ‘Arrëthyesi’- Lindori 14 Nëntor 1953 ‘Kali Gërmuq’- Cigania 7 Prill 1960 ‘Don Kishoti’- Spanjolle 13 Maj 1961 ‘Arrëthyesi’- Indiane 25 Shkurt 1962
‘Don Kishoti’- Bolero 23 Mars 1962 ‘Shatrivani i Bahçisarait’ 14 Prill 1962 ‘Traviata’- Cigane 20 Shtator 1962 ‘Don Kishoti’- Mercedes 5 Tetor 1962 ‘Laurencia’- Liriku 11 Janar 1963
‘Romeo&Zhuljeta’- Shërbyesja 25 Prill 1963 ‘Arrëthyesi’- Spanjolle 31 Maj 1963 ‘Laurencia’- Flamengo 12 Tetor 1963 ‘Shtegu i Shtrëngatës’- Vajza me ngjyrë 7 Nëntor 1963
‘Gajana’- Legzinka 6 Shkurt 1964 ‘Hirushja’- Valltarja me Gjarpër 20 Shkurt 1964 ‘Lejli dhe Maxhuni’- Mauritania 7 Janar 1965 /Panorama.com.al/ KultPlus.com
Arilena Ara është këngëtarja e re që arriti të depërtojë shpejtë në skenën muzikore, ndërsa hovin e suksesit e arriti pikërisht me këngën “Nëntori”, me të cilën u paraqit në festivalin “Kënga magjike”, shkruan KultPlus.
Kënga që në çdo tingull e fjalë shpalosë ndjenjën e këngëtares, arriti të prek shpejtë publikun veçmas ata që ky muaj u ka lënë një boshllëk. Këtë baladë këngëtarja Ara ia kushtoi babait të saj. Pasi që kënga u mirëprit nga publiku, këngëtarja Arilena Ara shumë shpejtë e realizoi një version edhe në gjuhën angleze ndërsa kënga e saj arriti shumë shpejtë të depërtojë edhe jashtë Kosovës.
Muzika dhe produksioni i kësaj këngë është punuar nga Darko Dimitrov kurse teksti është shkruar nga Lindon Berisha.
Arilena Ara është fituese e edicionit të dytë i “X Factor Albania”.
Më poshtë ju rikujtojmë këtë këngë me interpretimin fantastik të këngëtares Arilena Ara. / KultPlus.com
Festivali i filmit “Hyjnesha në Fron”, sonte ka përmbyllur edicionin e saj të trembëdhjetë që këtë vit për shkak të pandemisë është mbajtur në formatin online, shkruan KultPlus.
Ndarja e çmimeve u bë nga disa pjestar të jurisë Koray Demir, Maryam Zahirmehr,Kaoru Kajitani, drejtorit të festivalit Besim Ajeti , drejtorit artisik Shkelzen Sulejmani dhe koridnatorës Loreta Berbatovci.
Çmimet që u ndanë në këtë edicion janë:
Documentary Film Festival Special Award -THE DONBASS CHILDREN
Best Documentary – SOME SOFIA BARDS AND OTHER LOCAL BIRDS
Special Award Of The Festival Goddess On The Throne For Short Film – SYCAMORE
Best Short Script – WINGS OF THE SPIRIT
Best Short Film – WHY WE ARE UNHAPPY IN CITIES
Best Feature Film – GOLNESA
Best Directing- GOLNESA
Best Feature Script- LIFE OF CHOPIN
Special Award Of The Festival Goddess On The Throne For Feature Film – THE EXPAT’S TALE
Pak ditë pas tërmetit tragjik, 6.6 ballë, që goditi Turqinë dhe që deri tani ka lënë pas 92 viktima, gazeta turke “Yeni Safak” ka rankuar edhe tërmetet më të fuqishme që kanë goditur njerëzimin.
Renditja e tyre merr parasysh vetëm tërmetet që janë të matura shkencërisht pasi edhe në periudha të ndryshme të historisë njerëzimi është përballur me fatkeqësi edhe më të rënda natyrore por pa mundur të maten.
Tërmeti më i gjatë në kohë, në botë, ka ndodhur në ishullin indonezian Sumatra. Ai zgjati plot 10 minuta. Ndërsa tërmeti më i fuqishëm njihet ai në Kili me magnitudë 9,5 ballë të shkallës rihter, raporton Ora News.
“Tërmeti i Madh i Kilit” është tërmeti më i madh i të gjitha kohërave i matur në shkallën Rihter. Tsunami, i cili arriti një lartësi prej 10 metrash si rezultat i tërmetit, u përhap në një sipërfaqe prej 10 mijë kilometrash dhe arriti në Japoni dhe Filipine. Më shumë se 2,000 njerëz humbën jetën.
2. Tërmeti me madhësi 9.2 që ndodhi në Alaskë në 1964 u regjistrua si tërmeti i dytë më i rëndë i matur. Ai zgjati 3 minuta, krijoi valë gjigante tsunami me lartësi deri në 10 metra.
3. Japonia, një nga vendet me më shumë tërmete në botë, u përball me tërmetin më të madh në historinë e saj, në vitin 2011. Valët e forta të tsunamit të shkaktuara nga tërmeti që ndodhi në rajonin Tohoku të Japonisë u ngritën deri në 40.5 metra dhe ishin efektive në një zonë prej 10 kilometrash nga bregu në pjesën e brendshme.
4. Tërmeti që ndodhi në ishullin indonezian Sumatra në 2004 zgjati rreth 10 minuta dhe është tërmeti më i gjatë i regjistruar në botë. Tërmeti bëri që toka të dridhet deri në 1 cm dhe shkaktoi tërmete të tjerë deri në Alaskë dhe preku 4 vende. Nga kjo fatkeqësi natyrore humbën jetën rreth 230 mijë njerëz ndërsa 1 milion të tjerë mbetën të pastrehë. Kjo konsiderohet si një nga katastrofat natyrore më tragjike në histori.
5. Madhësia e tërmetit që ndodhi në vitin 1952 në lindje të Rusisë ishte i madhësisë 9 ballë të shkallës rihter. Rajoni i Kamchatka, ku ndodhi tërmeti, ndodhet në skajin verior të “Unazës së Zjarrit të Paqësorit”, ku pllakat e tërmetit janë të vendosura midis Australisë, Azisë dhe Amerikës dhe ku aktivitet sizmike të lartë.
6. Kili përjetoi një tërmet tjetër me madhësi 8.8 ballë, që zgjati 1.5 minuta, në 2010. Tërmeti i mori jetën më shumë se 700 njerëzve.
7. Ishulli Sumatra, në Indonezinë veriore, u godit nga një tërmet tjetër me madhësi 8.6 ballë në 2005, një vit pas tërmetit të madh në 2004. Tërmeti, i shoqëruar edhe me një cunami gjigant, la pas më shumë se 1300 viktima.
8. Tërmeti me madhësi 8.8 që preku Ekuadorin dhe Kolumbinë në 1906 vrau më shumë se një mijë njerëz./oranews/ KultPlus.com
Një numër i konsiderueshëm i mërgimtarëve në botë po depërtojnë në shumë fusha të ndryshme, duke treguar suksese të mëdha. Pjesë e këtij numri pa dyshim është edhe Arta Ramadani që, përveç gazetarisë, shquhet edhe si autore librash.
Arta Ramadani, gazetarja dhe reporterja e parë shqiptare nga Kosova në televizionin publik gjerman ZDF, tashmë është edhe autore dhe redaktore e emisionit “Volle Kanne” në ZDF.
Ani pse Arta Ramadani emigroi në moshë relativisht të re në Gjermani, sot ajo punon prej më shumë se dhjetë vjetësh si redaktore në ZDF. Përveç si gazetare, ajo pati debutimin e saj edhe si autore me romane.
Si redaktore në ZDF, kur ka bërë me qindra reportazhe dhe portretuar shumë njerëz, ndër ta edhe superyllin e muzikës pop, Dua Lipa.
Nga ana tjetër, kujtojmë se Arta së bashku me familjen kanë emigruar shkaku i përndjekjeve politike në kohën e regjimit jugosllav, për të ardhur në Gjermani që në fëmijërinë e saj të hershme.
Duhet theksuar se ajo ka studiuar për etnologji, politikë, medie dhe shkenca të komunikimit në Boston (SHBA) dhe Heidelberg e Mannheim.
Më pas karrierën si gazetare e ka filluar në transmetuesin televiziv për të rinj “Sunshine Live” dhe ka kryer një numër praktikash dhe trajnimesh në televizionet si SWR dhe HR. Pastaj ka mbaruar një voluntariat (praktikë) njëvjeçare në ZDF. Para se të kalonte në 3sat, Arta ka punuar si redaktore në emisionin e ZDF-së “Hallo Deutschland”.
Në televizionet ku punon, ajo ka realizuar edhe emisione speciale për aktualitetin në Kosovë.
Ndërkohë ajo është vlerësuar me çmimin e parë “Kausa 2012” për gazetari, në kategorinë e gazetarisë televizive. Këtë çmim prestigjioz e ndan qeveria e Gjermanisë për kontributet më të mira në lëmin e gazetarisë kushtuar migracionit. Çmimi kishte edhe vlerën e saj monetare, gjegjësisht 30 mijë euro që ndahen për 9 fituesit e kategorive të ndryshme. /albinfo/ KultPlus.com
Jusufi i këngës, i lapsit e letrës, shkrimtari e poeti, zëri i këngës shqipe, por edhe veprimtari i çështjes kombëtare, për disa minuta që ishin pak, u bë i gjallë në mesin e të pranishmëve që kishin zënë karriget për të marr pak nga ajo që Jusufi la pas. Dikur fëmija i një fshati të vogël, kurse sot një ndër krenaritë më të mëdha, Jusuf Gërvalla, shënoi një tjetër përkujtim, natën e dytë të nëntorit, në ambientet e ngrohta të KultPlus Caffe Gallery, në kuadër të Orës së Shkrimtarit të organizuar nga PEN Qendra e Kosovës, shkruan KultPlus.
“Lajmin për vrasjen e Jusufit e mora në Algjer ku gazetarët shqiptarë të Kosovës me gazetarë jugosllav qëndronin për një vizitë. Dhe lajmi më shokoi shumë. Por më shumë se lajmi më pati shokuar gëzimi i gazetarëve të Beogrdit tek flisnin me britma ngazëllimi rreth vrasjes së tij”, tha kështu Binak Kelmendi, teksa bëri hapjen e ‘Orës së Shkrimtarit’, natës së Jusufit e veprës së tij.
Ndonëse me një fat tragjik, Jusuf Gërvalla i fali letërsisë shqipe poezi, përkthime e romane që i qëndruan kohës, po njëlloj si vetë figura e Jusufit. Por, për poeten Naime Beqiraj, Jusufi, sikur të mos kishte një fat të tillë, Jusufi krahas letërsisë, do t’i dhuronte artit edhe vetë kombit shqiptar një shije ndryshe për muzikën, zëri tij do t’na bënte të dashuronim rishtas.
“Por, u këputën krahët e poetit për tu kthyer në një marathonomak, një luftëtar që nuk u harrua asnjëherë. Brezat u ndërruan, emrat u harruan, edhe mbiemrat, por letërsia mbet. Ashtu siç mbeti i ri, vetëm 36 vjeçar – Jusuf Gërvalla”, tha me zërin përplot emocione poetja.
Beqiraj theksoi faktin se poezia e Jusufit, e rikthen lexuesin në fëmijërinë e vet autorit. Sipas saj, sikur Jusufi t’i përkushtohej më shumë poezisë, sot nën emrin e tij do të ishin të jetësuara poezi edhe më të arrira.
“Mjeshtër i përzgjedhjes së fjalëve, i ndërtimit të togfjalëshave, Gërvalla, po t’i ishte përkushtuar poezisë, sot do të kishim nën emrin e tij krijimtari të bollshme e poezi edhe më të arrira. Fëmijëria, herë e nxjerrur jashtë hullinave, herë e thelluar në hullinat e saj bashkë me hithërat që ia djegin këmbët fëmijës ëndërrimtar, e risjellin në një ditë kur do ta ndiqte rrugën e dëshirave të veta, do të bëhej poet plot muzikalitet kur do të shkruante për fëmijërinë”, shtoi ajo.
Jusuf Gërvalla nuk shkroi vetëm për fëmijërinë, fjalët që hidhte në letër nuk i dhanë jetë vetëm fshatit ku ai jetoj jetën. Fëmijës të kullës së Dubovikut, të pashlyer në kujtesë, e mbi të gjitha kujtimet e veprimtaritë e tija, qëndronte Nëna Ajshe.
E për poeten Beqiraj, pikërisht nëna e Jusufit ishte ajo që u kthye në simbol të qëndresës, Ajshen që lexuesi para se ta njihte si qënderstari, u njoftua me Nënë Ajshe, personazhin poetik, të letrave, poezive e këngëve të Gërvallës.
“Ajo grua e cila u kthye shënjesë e qëndrestarisë, ishte person i gjallë, i prekshëm, ajo grua e cila pas vrasjes së të bijëve, e dyfishoi ashtin e qëndresës e të kujtesës dhe u bë ngushllimtare e qindra nënave shqiptare që i humbën bijat e bijtë për ta luftuar armikun. Nënën Ajshe, lexuesi, më parë e njohu si personazh poetik, pastaj si qëndrestari”, theksoi Beqiraj.
Naime Beqiraj shtoi se Jusuf Gërvalla mbetet poet, shkronjës e artist. Ai arriti që ti shoqëronte vargjet e tij me atmosferë muzikore, përshkrimi i të cilave krijoj në mënyrë vizuale katër dimensione. Ai ishte autori modern i kohës, por edhe një këngëtar modern i tingujve.
Poetja vuri në pah faktin që ndonëse për vrasjen e Jusufit është shkruar shumë, madje janë krijuar edhe dokumentar, këngë e intervista, fati i krijimtarisë së tij poetike ishte ndryshe. Kompleti i librave të tij që u botua një herë të vetme, sot nuk arrin të gjej vend në librari, e të rralla janë rastet kur ato i gjen në bibliotekat publike.
“Veprimtaria ta quajmë atdhetare, jetën e Jusufit e ndau në dysh. Përgjatë këtyre gati katër dekadave është shkruar aq shumë për aktin e vrasjes së Jusufit me vëlla e me shok, janë punuar dokumentarë, janë bërë këngë e intervista, akademi e komemoracione, tubime e përvjetorë, janë shkruar libra: romane, novela, drama e mijëra poezi, por është botuar vetëm një herë kompleti i librave të tij. Librat e Jusufit nuk gjenden as në librari, e rrallë në biblioteka publike”, përfundoi poetja, Naime Beqiraj.
Ndërkaq Agron Gashi tha se Gërvalla më mirë se kudo tjetër, la gjurmë në poezi. Sipas tij poezia e Jusuf Gërvallës vie me e pasur me figura, por edhe më e pasur për nga ana stilistike.
“Jusuf Gërvalla më mirë se ku tjetër la gjurmë në poezi. Poezia e Jusuf Gërvallës parë në kontekstin kohor a hapsinorë, përgjithnjë vjen më e ardhun si nga figuratika në t’menduem, ashtu edhe për nga stilistika në të shprehun, gjithnjë duke latue vargun e shkri fjalën”, pohoi Gashi.
Tutje ai shtoi se Gërvalla ishte edhe erudit, veprat e të cilit vënë në pah figurën shumëdimensionale të tij. Sipas tij vepra letrare e Jusuf Gërvallës është shpirti i tij që ka mbetur gjallë në jetë, zëri prej këngëtari, poeti, prozatori, kitaristi e piktori.
“Jusuf Gërvalla ishte erudit. Vepra e tij, duke qenë e gjerë dhe e larmishme, vë në pah figurën shumëdimensionale të tij, si publicistin e regjur e këngëtarin e ndejës së hollë. Në tanësi, vepra letrare e Jusuf Gërvallës është shpirti i tij i mbetur gjallë në jetë, është zani i tij prej këngëtari, poeti e prozatori, kitaristi e piktori, është zani i thelllë i medituesit të madh”, përfundoi Agron Gashi.
Përkujtimi për Jusuf Gërvallën ishte mbrëmja e gjashtë e PEN Qendrës së Kosovës që mbahet në kuadrin e projektit “Ora e Shkrimtarit” që përkrahet nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit. Një mbrëmje që ngërtheu shumë emocion e nostalgji.
PEN Qendra ka paraparë edhe katër mbrëmje përkujtimore për shkrimtarët e ndjerë që do të mbahen gjatë javëve në vijim./ KultPlus.com
Artisti shqiptar Genti Tavanxhiu jeton në Itali prej 28 vitesh dhe njihet për sukseset e tij ndërkombëtare në fushën e skulpturës monumentale. Tavanxhiu ka studion e tij artistike në kodrat Piceno në Itali, një vend magjepsës, ku ai i jep jetë punimeve të tij.
Artisti shqiptar preferon materiale të qëndrueshme për të bërë skulpturat e tij. Ai shquhet për stilin e tij abstrakt minimalist. Duke përdorur simbole dhe vija, duke ruajtur thjeshtësinë e formave. Vitet e fundit ai gjithashtu i është përkushtuar mjaft artit figurativ, duke treguar ndjeshmërinë e tij si artist në disiplina të ndryshme. Karriera e tij artistike e ka çuar kudo nëpër botë, ku ka krijuar vepra publike, ekspozita personale, ngjarje kulturore, duke marrë çmime të ndryshme dhe tituj njohjeje.
Ai ka marrë pjesë në simpoziume të shumta ndërkombëtare. Skulpturat e tij monumentale janë të pranishme në shumë vende publike në SHBA, Shqipëri, Gjermani, Spanjë, Portugali, Zvicër, Itali, Francë, Rumani, Mal të Zi, Qipro, Turqi, Emiratet e Bashkuara Arabe, Kinë, Japoni, Egjipt, Siri, Iran, Izrael dhe Tajvan.
Portali italiani “TM Notizie” i ka dedikuar një shkrim artistit të njohur shqiptarë, i cili e çeli më 31 tetor ekspozitën e tij në Castignano në Itali, ku artisti jeton prej vitesh.
“Ver Sacrum – Primavera sacra” (Pranverë e shenjtë) është ekspozita e katërt personale e artistit Genti Tavanxhiu gjatë vitit 2020. Artisti shqiptar Genti Tavanxhiu do të prezantojë koleksionin e tij të ri të vjeshtës 2020 që është një seri e punëve të pabotuara dhe interesante, një cikël e veprave që kapërcejnë emocionin dhe shpirtëroren.
Këtë herë, udhëtimi ynë ju çon në Castignano, në kodrat Picene, për të vizituar qendrën muzeale të artit të shenjtë, fryt i koleksionistit Don Vincenzo Catani, themelues dhe kurator i Muzeut. Në Castignano (AP) duke filluar nga 31 Tetori do të gjeni dy surpriza që nuk i prisni. Njëri është kompleksi muze i cili përmban një seri veprash arti të rralla dhe të çmuara, përfshirë një Tabernakull të çmuar që daton që nga viti 1570, dekorimi piktorik i të cilit i atribuohet piktorit të madh El Greco.
Duke u nisur nga një pikturë nga El Greco, artisti shqiptar Genti Tavanxhiu gjeti frymëzimin për të krijuar një vepër të re të tij. Koopertina e El Greco e krijuar nga artisti Genti Tavanxhiu, do të prezantohet për publikun krahas asaj të EL Greco. Ky është hapi ynë i parë drejt ekspozitës së artit “Ver Sacrum”.
Më pas shikojmë punët e tjera si vepra Madona në Shkodër, ku artisti i bën homazhe qytetit të tij të lindjes duke rishikuar plotësisht formën dhe përmbajtjen e imazhit ku zhvillohet një skemë e tij me koncepte estetike krejtësisht të reja dhe revolucionare në artin figurativ, dhe vazhdon me Magdalenën një pikturë e koduar plot simbolikë, duke përfunduar me një seri veprash me temë me madhësi dhe forma të pazakonta.
Ndikimi vizual i këtyre punimeve në madhësi është sigurisht i fortë pasi është një shpërthim ngjyrash. Konceptuar dhe dizajnuar për një arsye specifike që rikthen vëmendjen tek Arti i Shenjtë me një prirje bashkëkohore, duke aplikuar një regjistër krejtësisht personal të një karakteri mesdhetar. Duke parë detajet që duken të vështira në shikim të parë, zbulon vëmendjen e artistit për detajet shpirtërore të veprës.
Sytë që ju shikojnë kondensojnë në mënyrë të vendosur krijojnë ndjesinë e afërsisë me veprën. Figurat, në veçanti ato në koopertinën e El Greco, të përbërë nga natyra të ndryshme, të tilla si engjëlli i së mirës, të ndriçuar nga thyerja e ngjyrave, në të cilat tiparet e përmbledhura janë zbehur me qëllim për të treguar më mirë natyrën e çështjes, dhe pastaj zbresin në anën tjetër, ku engjëlli i së keqes i përbërë nga ngjyrat e një kozmosi në kaos, duke rënë në trishtim, përshkruan në imagjinatë dy anët e kundërta me figurën dramatike dhe qendrore të Jezusit, të zbuluar nga kompozimi, gati për t’u shndërruar në një dimension hyjnor, por akoma të fuqishëm, i hartuar me shenja të dhunshme për të përshkruar më mirë atë që ndodhi, me një pikë qendrore vizuale të pranive përmes një loje shikimesh.
Prania e një entiteti qendror si një udhëheqës vizual përfshin një reflektim të thellë. Të pasura me misticizëm, marrëdhënie të një gjeometrie të shenjtë, lutje që nxisin procesin e punës në shpirtërore dhe më pas shkojnë me imagjinatë drejt botës magjike Platonike, “Timaeus”, e përbërë nga dy botë, e sipërmja me ide dhe e poshtmja e materies në një konflikt shumëvjeçar, i drejtuar me mjeshtëri nga Demiurgos, figura qendrore e krijuesit që i është referuar gjithmonë Artistit.
Një çlirim nga kanunet për një estetikë të re devocionale, imazhe që lidhen me emocione të lashta dhe aktuale, një hapësirë piktoreske që merr erë përsiatjeje, art që bëhet shprehje e dashurisë, na lejon të gjejmë veten dhe të humbasim në mënyrë të pashpjegueshme në të njëjtën kohë. Arti është unik dhe na bën ta shohim botën nga një këndvështrim tjetër. Na zhvillon imagjinatën dhe në fund na dhuron një moment lumturie.
“Fragmente, pjesë të vogla, ëndrra, emocione, ankthe, module, pjesë të një mozaiku të madh të kompozuar me kalimin e kohës, formojnë një komplot që udhëton midis dy brigjeve të Adriatikut të populluar nga mite dhe legjenda. Megjithëse karriera ime artistike ka kapërcyer globin, gjithmonë ka pasur një tërheqje për magjinë e vendeve.
Trajtimi i materies si fenomenologji është një akt që i përket një perëndie më të vogël, por dikush vazhdon të ecë në një shteg në kërkim të një entiteti me shpirt të pastër, duke u ngritur në qiej përmes një sulmi të heshtur dhe të ngadaltë. Një rrugë shumë e vështirë, rruga në krijimtarinë artistike, vazhdon të jetë një sfidë e fuqishme. Ka qenë në të gjitha udhëtimet e mia, një akumulim i kulturës që ka gjeneruar një formë të përzier të shprehjes.
Pjesërisht për shkak të një lloj shkëmbimi, të perceptuar përmes natyrës vizuale dhe nga ana tjetër, pa ndjenja ka modeluar natyrën e punës sime duke punuar në një formë fenomenologjike. Me kalimin e kohës kërkimi është amplifikuar, duke më detyruar të shkoj më thellë për të kuptuar më mirë se çfarë është. Përfundimet janë të një natyre artistike-krijuese, stimuluese për një prodhim gjithnjë të ri, diçka që qëndron në metamorfozë. Ndonjëherë enden plotësisht në errësirë, të tjerët .. shfaqin shkëndija”. – shpjegon artisti shqiptar Genti Tavanxhiu.
Ekspozita do të qëndrojë e hapur për publikun deri më 8 janar 2021. Ju kujtojmë se kushdo që dëshiron të takojë artistin dhe autorin e punëve të ekspozuara do të jetë i pranishëm në disa pasdite. Të kalosh kohë mes bukurisë së artit të bën mirë për zemrën, të mbush me emocione dhe shërben për të qetësuar shpirtin, sidomos në këto kohë të errëta që po kalojmë.
Ne kemi nevojë për ngjyra. Ne kemi nevojë të fluturojmë më tej me imagjinatën, si kur ëndërrojmë me sytë midis faqeve të një libri. Kultura do të ndryshojë botën, kultura nuk ndalet, dhe ne fillojmë me vendin tonë të vogël, kudo që të jetë. /diasporashqiptare/ KultPlus.com
Këshilli i Europës ka vlerësuar Muzeun Kombëtar të Përgjimeve “Shtëpia me Gjethe” me çmimin e Muzeut më të Mirë të Këshillit të Europës 2020.
Në ceremoninë e organizuar me këtë rast mbrëmjen e së martës në Tiranë, ministrja e Kulturës Elva Margariti u shpreh se, “shpallja e këtij muzeu “Muzeu i Këshillit të Europës 2020”, është dëshmia që përmasat e atij deformimi njerëzor, që zinin fill këtu brenda, u shndërruan po këtu, në atë pikën e ujit, që përditë e përditë, zgjon kujtesën tonë, që nuk jemi përgjumur prej së përditshmes; që nuk kemi lejuar që e shkuara të përsëritet dhe që pikërisht këtu po i kujtojmë të rinjve se liria dhe demokracia nuk janë një e dhënë e përjetshme, por duhen mbrojtur çdo ditë”.
“Sot jemi në këtë ndalesë kohore, që shënon një tjetër etapë në pëlhurën urbane të Tiranës, falë vizionit të atyre që e ideuan, e realizuan dhe mbështetën ngritjen e këtij muzeu, që besuan në misionin dhe të vërtetat që ai kishte për të rrëfyer, e sot ky çmim është edhe një tjetër përqafim mirënjohjeje që vjen nga larg”, – tha Margariti.
Margariti tha se, “hapja e dyerve të shtëpisë së tmerrit, sot muze, do të zbulonte një nga skemat më të sofistikuara të diktaturës për të sunduar jetët e njerëzve, atë përmes frikës, ndërtuar si rrathët e “Ferrit” dantesk, ku vërtiteshin përgjuesit e telefonatave e telegrameve; mikrofonët-çimka, që si parazitë të fshiheshin në shtëpi e në trup. Nuk dua të ndalem se si mbusheshin dosje, prodhoheshin makinacione, se si niste pikërisht këtu kalvari drejt dënimit dhe se si listat e “armiqve të popullit”, që i luteshin në errësirë Zotit, veçse shtoheshin”.
Margariti falënderoi Kryeministrin Rama, që investimet tek ruajtja e kujtesës i ka parë si një investim tek e ardhmja.
“Sot pranojmë këtë çmim, jo pa krenari e mirënjohje, por më së shumti me një përgjegjësi të shtuar, për të zbardhur të kaluarën; për të mos e lëshuar ‘lopatën e kërkimit’, sepse vetëm njohja e bën me të vërtetë njeriun e lirë, vetëm njohja na bën me të vërtetë më të mirë. Faleminderit, që e keni parë këtë muze të vogël, në këtë kënd të Europës, si zërin që duhet të dëgjohet në këto kohëra të trazuara që po kalon njerëzimi. Dhe le të jetë ky çmim edhe një ftesë më shumë për të na njohur, kuptuar dhe pranuar në familjen tuaj, në Bashkimin Europian”, – u shpreh Margariti. /atsh/ KultPlus.com
