Muaj: Janar 2021

Tregim nga Maks Shulman

Përktheu: Ornela Ademovi

I squtë isha e prore esëll. I mprehtë, përllogarȋts, mendjehollë, finok e dinak – tana kto i kisha. Trunin t’fuqishëm si dinamo, t’saktë si peshore farmacisti, depërtues si bisturi. edhe me imagjinu që isha veç 18 vjeç…

Nuk asht e zakonshme qi nji djale kaq i ri me pasë kaq shumë intelekt. Shif, për shembull, Piti Bellous, shokun t’em të dhomës në universitet, e njejta moshë, e njejta kategori shoqnore, por i trashë me rrahë murin. Djalë i mirë, me thanë të drejtën, por kry tallash. Tip emocional. I paqindrueshëm. I ndikueshëm. Dhe ma e keqja, njiri qi ndjek moden! e, për hir t’s’vërtets, moda i bjen ndesh logjikës. Me u perfshi prej çdo trillit të momentit, me iu dorzu idiotsisë vetëm pse edhe të tjerët e bajnë – kjo, për mu është kulmi i marrisë. Por jo per Pitin.

Nji masdite e gjeta Pitin të shtrimë n’ shtrat aq t’merúm n’ ftýr saqi fill e diagnostikova me apendicit. “Mos l’viz,” i thashë. “Mos merr laksativ! Po shkoj e thrras doktorin.”
“Rakuni,” bzani me za të trashë.
“Rakuni?” i thashë, tuj ndalë turrin.
“Du pelice rakuni,” hungroi ai.
Aty e kuptova se halli i tij s’ishte fizik, por mendor. “Ça të duhet pelicja e rakunit?”
“Duhet t’ma kishte marrë mendja,” bërtiti, tuj i ra tamthave. “Duhet t’ma kishte marrë mendja që do t’ktheheshin n’modë qysh se u kthy edhe Çarlestoni. Shkova harxhova tana paret për libra, e tesh s’mundem me ble pelice rakuni.”
“Po don me thanë qi njerzit kanë fillu prapë me veshë pelice rakuni, a? – e pyta me mosbesim.
“Tanë garipat e universitetit janë tu i veshë. Ku ke kenë kahere ti?”
“N’bibliotekë,” i thashë, tuj dashtë me përmendë nji vend që nuk frekuentohet prej garipave.
Kceu prej shtratit e filloi me ecë nëpër dhomë. “Duhet me gjetë sesban nji pelice rakunit,” tha tanë zjerm. “Veç n’mos e gjetsha!”
“Pse mar Piti? Shife pak ma me gjakftoftsi kët punë. Pelicet e rakunit s’janë t’pastra. Lshojnë qime. Majnë erë t’keqe. Randojnë shumë. S’shifen me sy prej shëmtisë. Janë…”
“Ti s’merr vesh mor burrë,” m’ndërpreu me mungesë durimi. “Asht efekti qi ka. A nuk ke qejf me ra n’sy?”
“Jo,” i thashë, pa hezitu.
“Une po,” tha, me bindje. “Ça s’kisha dhanë për nji pelice rakuni. Çado!”
Truni jem, kjo makineri me precizion t’naltë, kaloi n’marsh t’pestë. “Çado?” e pyta, tuj e pâ me ngulm.
“Ç ado,” ma ktheu, pa lvizë qerpikun.
Fërkova mjekrrën mendueshëm. Qëlloi ta dijshe ku mundem me gjetë pelice rakuni. Baba e pat pasë nji kur pat kenë student e qi tash rrin e myllun në nji arke n’bodrum të shpisë. Qëlloi edhe qi Piti kishte diça që m’duhej mu. Domethanë, nuk asht se e kishte tamam tamam, por t’pakten kishte disa t’drejta mbi të. e kam fjalen për të dashtunen e tij, Poli espi.

Kisha kohe qi ia kisha vu synin Poli espit. Që t’jem ma i qartë, dëshira jeme për kët vajzë nuk ishte e natyrës emocionale. Me thanë të drejtën, ajo ishte vajzë që ngjallte emocione, por unë s’jam prej atyne qe ju flet zemra para mendjes. Poli më duhej për nji arsye te mirëmendume e të përllogaritun.

Isha student i vitit t’ parë për juridik. Mas pak vjetsh, do fillojsha praktiken. Isha shumë i ndërgjegjshëm për randsinë e grues së duhun në karrierën e nji juristi. Kisha vu re se juristët ma të suksesshem, pothujse pa përjashtim, ishin të martum me gra të bukra, të fisme e inteligjente. Me nji perjashtim, Poli i përmbushte tanë kto.

e bukur ishte. Përmasat nuk i kishte hala aty ku duhet, por isha i bindun se me kohën kishte me mbrritë aty ku duhet, se premisat i kishte.

e fisme ishte. Me ktë kam parasysh që ishte tanë hijeshi. ecte drejt e me elegancë, që të bante me mendu se vinte prej nji familje me taban. N’tavolinë kishte sjellje prej zonje. e kisha pa te nji restorant afër universitetit tuj hangër specialitetin e ditës – sanduiç me mish gjeli me lang, arra t’ grime a lakën – pa ndy as gishtat.

Inteligjente nuk ishte. N’fakt, anonte kah e kunderta. Por isha i bindun se, nën udhëheqjen teme, kishte me u ftillu. Gjithsesi, ia vlente me e provu. Fundi fundit, asht ma kollaj me e ba të dijshme nji vajzë të bukur po të trashë, sesa me e ba të bukur shëmtaqen e squtë.

“Piti,” i thashë, “a ke ra n’dashni me Poli espin?”
“Asht e lezetshme,” m’u pergjigj, “por s’di a me e qujtë dashni. Pse?”
“A ka simpati për ndonji mashkull tjetër?”, vazhdova.
“S’besoj. S’di gja. Pse?”
Tunda kryt me knaqsi. “Pra, me nji fjalë, ba me dalë ti jasht lojet, fusha asht e hapun, apo jo?”
“Besoj se po. Pse, ku e ke hallin?”
“Asgja, asgja,” iu gjegja pafajsisht, dhe shkova nxora valixhen prej raftit.
“Ku je tu shku?” pyti Piti.
“N’shpi për fundjavë.” Futa pak gjana n’çantë.
“Ndigjo,” tha, tuj m’kapë për krahu me ngulm. “Kur t’jesh n’shpi, a mundesh me i marrë borxh babës do pare për mu, sa me ble nji pelice rakunit?”
“edhe ma mirë se kaq,” i thashë tuj i shkelë synin dhe mbylla çanten e ika.
“Shif,” i thashë Pitit kur u ktheva të hanën nadje. Hapa valixhen dhe prej aty nxora nji gzof t’madh që baba e kishte veshë në 1925ën.
“Ouuuu!” thirri Piti i mahnitun. Zhyti durt në pelicen e rakunit e mandej edhe fytrën. “Ou ou ou,” përsritte pa ndalë.
“A e den?” e pyta.
“Ça flet mor burrë!” bërtiti, duke shtrëngu n’gjoks gjanë e madhe me lesh. Por nji shikim dinak i kaloi nëpër ftyrë.
“Ça den për kët?”
“T’dashtunën tande,” i thashë, pa ia ba t’gjatë.
“Polin?” tha me nji piskamë të frikshme. “Den Polin?”
“Po.”
e hodhi pelicen tej. “Kurrë,” tha me vendosmëri.
Mlodha supet. “Po mirë. N’qoftë se s’don me ecë me modën, puna jote.”

U ula në nji karrike dhe fillova me ba sikur po lexoj nji libër, por me bisht t’synit vazhdova me pa Pitin. Ishte n’kulmin e hutimit. Fillimisht pau pelicen me shprehjen që ka fmija n’amëltore. Mandej ia ktheu shpinën tue shtrëngu nofullën me burrni. Mandej prapë ia nguli sytë pelices, me nji ftyrë edhe ma t’dishrume. e mandej prapë i ktheu shpinën, por jo me aq vendosmëri si ma parë. Shko e eja, tuj u lkundë mes deshirës e vendosmënisë. Ma n’fund nuk ia ktheu ma shpinën; ndejti tuj vështru ngultas pelicen, me nji afsh të çmendun.

“Nuk asht se kam ra n’dashni me Polin,” shungulloi si prej fundit t’kazanit. “e as nuk kam qëllime serioze me të.”
“Tamam,” pëshpërita unë.
“Ça asht Poli për mu, apo unë për Polin?”
“Kurgja,” i thashë.
“Veç do herë kena dalë, pak muhabet e gallatë”.
“Provoje pelicen,” i thashë.
Bani si i thashë. Jaka e pelices i rrinte përmi veshë e i shkote deri në fund të kamve. U dukte si mal rakujsh t’cofun. “M’bjen tamam,” tha tanë qejf.
U çova prej karrikes. “A jena dakord?” e pyta, tu i zgjatë dorën.
U kapërdi. “Dakord,” tha dhe ma shtrëngoi dorën.

Takimin e parë me Polin e pata t’nesërmen mrama. Kjo ishte në qëllim të studimit; dojsha me zbulue se sa punë m’nevojitej me ia gatitë mendjen simas standartit tem. Si fillim e ftova për darkë. “Mmmm sa ushqim yll,” tha ajo ndërsa po delshim prej restorantit. Mandej e çova me pa nji film. “Uuu sa film hatâ,” tha kur po delshim prej kinemasë. Mandej e çova n’shpi. “Ooo sa gallatë ja kalum,” tha tuj më dhanë natën e mirë.

U ktheva n’dhomë me zemër t’randume. e kisha nënvlersu shumë randesen e detyrës qi kisha marrë përsipër. Intelekti i ksaj vajze ishte tmerrues. e as me e furnizu me dije e informacion nuk dukej se bante prokopi. Në fillim u dote me e msu si me mendu. e ky m’u duk mision tepër i vshtirë, aq sa për nji moment thashë t’ia kthej Pitit mrapsht. Por mandej m’u kujtun hiret e saj të bollshme fizike dhe mnyra se si hynte në dhomë, e se si përdorte thikën e pirunin, e në fund vendosa me e bâ edhe nji përpjekje.

Iu futa ksaj pune, siç e kam zakon, në m’nyre sistematike. I nisa nji kurs në logjikë. Qëlloi qi, si student i juridikut, isha tu marrë për vedi leksione logjike, kshtu qi e kisha tanë informacionin që m’u dote. “Poli,” i thashë, kur po e merrsha me dalë ne takimin e dytë, “sonte do t’shkojmë te restorant Noll dhe do t’bâjm muhabet.”

“Uu sa hatâ,” tha. Me ndejtë shtremt e me folë drejtë, kaq kollaj me ia mbushë mendjen si kjo vajzë nuk e gjen t’dytë.

Shkum te Nolli, vendtakimi i universitetit, u ulmë nën nji lis të vjetër dhe ajo po m’shifte me ngulm e kureshtje. “Për ça do t’flasim?” pyeti.
“Për logjiken.”
e mendoi iherë për nji minut e mandej vendosi se i pelqën. “Super,” tha.
“Logjika,” fillova unë, tuj kru fytin, “asht shkenca e të mendumit. Para se me mendu saktë, duhet si fillim me dallu rrejshmëritë e zakonshme të logjikës. Për kto do t’flasim sonte.”
“Uuu, fantastike!” u hodh ajo, tuj rrahë shplakë tanë qef.
M’u çu mishi kokërr por gjithsesi vazhdova. “Ma s’pari do t’analizojmë rrejshmërinë që quhet Dicto Simpliciter.”
“Uuu shumë mirë,” tha, tuj përplasë qerpikët me padurim.
“Dicto Simpliciter nënkupton nji argument të bazum në nji përgjithësim të papërligjshëm. Për shembull: ‘Ushtrimet janë të dobishme. Prandaj gjithkush duhet me ba ushtrime’.”
“Poooo,” tha Poli. “Dihet qi ushtrimet janë shumë të mira se i bâjn mirë trupit dhe e bâjn ma t’bukur.”

“Poli,” i thashë me butsi, “argumenti asht i rrejshëm. Ushtrimet janë të dobishme asht nji përgjithësim i papërligjshëm. Për shembull, nëse ke smundje zemre, ushtrimet nuk janë të dobishme. Ka njerz t’cilvet doktori u thotë mos me ba ushtrime. Fjalia e duhun asht që ushtrimet, zakonisht, janë të dobishme, ose ushtrimet janë të dobishme për shumicën e njerzve. Përndryshe ke ba gabimin e Dicto Simpliciter. e kupton?”

“Jo,” tha. “”Po keka gallatë. Prapë! Prapë!”

“Mirë, por mos m’tërhiq prej manget!” i thashë, dhe kur ma la mangën rahat, vijova: “Tash, vazhdojmë me rrejshmërinë e qujtun Përgjithësim i Ngutun. M’ndigjo me vëmendje: Ti nuk din frangisht. Piti Bellous nuk din frangisht. Prandaj, unë bi në konkluzion qi kërkush në Universitetin e Minesotes nuk flet frangisht.”

“Me tamam?” tha Poli e mrekullume. “Kërkush?”

U përpoqa me e mshehë dishprimin. “Poli, asht rrejshmëri. Përgjithsimi asht arritë ngutshëm. Ka shumë pak shembuj me e justifiku kët përfundim”.
“A din ma rrejshmëri?” pyti, gati pa fryme. “Kjo keka ma qef se kcimi”.

Më kaploi nji valë mërzie. S’ishte kërkund kjo vajzë. Kërkund! Megjithatë, jam prej natyret ngulmues, ndaj vazhdova. “Tashi e ka radhën Post Hoc. Ndije ktë: Mos ta marrim ma Billin me vedi n’piknik. Sa herë vjen ai, bjen shi.”

“Njof njënën fiks ishtu,” u hodh. “Nji vajzë prej qytetit tem, Jula Beker e ka emrin. Sa herë që vjen ajo me ne n’piknik…”

“Poli,” i thashë preraz, “asht rrejshmëri. Jula Beker nuk e ban shiun me ra. Ajo s’ka lidhje me shiun. N’rast se fajson Jula Beker, je fajtore per Post Hoc.”

“Nuk e baj ma kurrë,” premtoi si e mpime. “A je me nerva me mu?”
Lshova nji pshertimë. “Jo Poli, nuk jam me nerva.”
“Mire pra, më difto mâ rrejshmëri!”
“Mirë. Provojmë Premisat Kundërthanëse: N’qoft’ se Zoti mundet me ba çdo gja, a mundet Ai me kriju nji gur aq të madh sa mos me mujtë me e lujtë vendit as Ai vetë?”
“Patjetër,” u përgjigj fill.
“Po n’qoft’ se Ai mundet me ba gjithçka, Ai mundet dhe me e lvizë gurin,” i thashë.
“eeee,” tha mendushëm. “Po mirë pra, Ai nuk mundet me e kriju gurin njaq t’randë.”
“Por Ai mundet me ba gjithçka,” ia kujtova.
Filloi me kru krytin e bukur por bosh. “Jam ba lamsh,” pranoi.

“Sigurisht. Sepse kur premisat e nji argumenti bien në kundërshtim me njëna tjetrën, nuk mundet me pas argument. Nëse ka forcë të parezistueshme, nuk mundet me pasë objekt të palëvizshëm. e nëse ka nji objekt të palëvizshëm, nuk mundet me pasë forcë të parezistueshme. e kupton?”
“M’thuj tjera se keka gallatë!” tha me padurim.
Pashë sahatin. “Mendoj se boll për sonte. Po t’çoj n’shpi dhe fillo e përseriti tana ça kena msu sonte. Kena me pasë edhe nji msim tjetër nesër mrama.”

e lashë para konviktit të vajzave, ku më tha se kishte kalu nji mramje hatâ dhe unë u ktheva mërzitshëm në dhome. Piti ishte ratë n’shtratë, tuj gërrhatë, me pelicen e rakunit grumbull si shtazë me qime, n’fund t’kamve. Për nji moment, thashë t’ia nxjerri gjumin e t’i tham që mundet me e marrë te dashtunën mrapsht. Dukej sheshit qi plani jem ishte drejt dështimit. Ajo vajzë s’kishte tru për logjikë.

Por mandej më ndrroi mendja. Kisha harxhu nji mramje; ça asht edhe nji mramje tjetër? Kushedi? Ban vaki që n’kraterin e shuem të trunit të saj të kishin metë nja dy gaca t’ndezuna. Ban vaki mundem me i fry e me ndezë zjerm. Ishte mision pa shumë shpresa, por vendosa me e provu edhe nji herë.

Të nesërmen mrama, t’ulun nën lisin shekullor, i thashë: “Rrejshmëria e parë sonte quhet Ad Misericordiam.”
U drodh prej lezetit.

“Ndigjo me vëmendje,” i thashë. “Njeni shkon me apliku për punë. e pyt pronari për kualifikimet dhe ai fillon e i thotë që ka nji gru e gjashtë fmi në shpi, grunë e ka sakate, fmitë s’kanë kurgja me hangër e me veshë, s’kanë kpuce n’kamë, nuk ka shtretën në shpi, s’ka dru me u nxe e dimri po afron.”

Nji lot rrodhi në secilën faqe rozë të Polit. “O sa gjynah, sa gjynah,” u ngashëry.

“Po, gjynah” i thashë, “por nuk asht argument. Ai nuk iu përgjigj pytjes së pronarit për kualifikimet e tij. N’vend qi me u përgjigjë, u përpoq me e ba pronarin me i ardhë keq për të. Asht fajtor për rrejshmërine Ad Misericordiam. e kupton?”
“A ke facoletë?” belbzoi tuj tërhekë hundët.
Tuj i dhanë facoletën u përpoqa mos më ulëritë, ndërsa ajo fshinte sytë.

“Tashti,” vazhdova tuj kontrollu tonin e zanit, “do diskutojmë Analogjinë e Rrejshme. Qe nji shembull: Studentat duhen leju me e pâ librin gjatë provimit. N’fund t’fundit, edhe kirurgët kanë grafi me i udhëzu gjatë operacionit, avoketnit kanë dosje e libra për me u orientu në gjyq, marangozi ka skicat kur ndërton diçka. At’here pse mos me i leju edhe studentat me i hedhë nji sy librit gjatë provimit?”
“Kjo,” tha ajo me entuziazëm, “asht ideja ma fantastike qi kam ndigju ndonjiherë.”
“Poli,” i thashë me sosje durimi, “argumenti asht krejt i gabum. Doktorrat, avoketnit e marangozat nuk janë në provim për me pâ sa kanë msu, studentat po. Situatat janë krejt të ndryshme dhe nuk mundesh me i krahasu.”

“Prapë mendoj se asht ide shumë e mirë,” tha Poli.
“Marrina,” përshpërita. Me marifet, vazhdova: “Tashi do t’provojmë Hipotezën që i Kundervehet Faktit.”
“Mmmmm,” u përgjigj Poli.
“Ndigjo: N’qoft’ se Madam Kyri nuk do kishte lanë nji pllakë fotografike në nji syrtar me nji copë minerali, bota sot nuk kishte me e njoftë radiumin.”
“Shumë e vërtetë!,” tha Poli, tuj tundë kryt. “A e ke pa at filmin? U sa fantastik asht. Aj aktori Uollter Pixhen asht njish, m’hedh dekun.”

“Harroje Pixhenin ihere,” i thashe ftoftë. “Po t’rikujtoj se kjo fjali asht rrejshmëri logjike. Ndoshta Madam Kyri do ta kishte zbulu radiumin ma vonë. Ndoshta do ta kishte zbulu dikush tjetër. Kushedi sa gjana të tjera do kishin ndodhe. Nuk mundesh me fillu me nji hipotezë që nuk asht e vërtetë e mandej me dalë në konkluzione pa bazë.

“Uolter Pixhen duhet me lujtë ne ma shumë filma,” tha Poli.

edhe nji herë, vendosa. Hera e fundit. Ka kufi durimi njerzor. “Rrejshmëria tjetër asht Helmimi i Pusit.”
“Sa e lezetshme,” cicëroi.

“Dy persona janë tuj ba debat. I pari çohet e thotë: ‘Kundërshari jem asht rrencak me nam. S’asht me besu asnji fjalë qi nxjerr prej gojet.”… Hajt Poli, mendoju mirë. Ça ka qi nuk shkon ktu?”

e pashë me vëmendje teksa çonte harkun e vetllës tuj u përqendru. Papritmas, nji shkëndije inteligjence, e para që kisha dëshmu deri at’here, i kaloi nëpër sy. “Nuk asht e drejtë,” tha e indinjume. “Nuk asht hiç e drejtë. Çfarë shansi ka personi i dytë me fitu debatin kur i pari e qun rrencak hala pa hapë gojën?”

“Bravo!” thirra i ngazëllym. “Qind për qind e saktë. Nuk asht e drejtë. Personi i parë e ka helmu pusin para se të tjeret me fillu me pi prej tij. I ka futë nënkamcen kundërshtarit para se ai me fillu me ecë… Poli, ma ke bâ qefin shumë.”
“Heee,” përshpëriti, tuj u kuqë prej lezetit.

“A shef qi nuk janë njaq të vshtira me u kuptu? Vetëm duhet me u përqendru. Me mendu, me analizu, me vlersu. Hajde tesh t’i përsërisim tana ato ëe kena msu deri tesh.”
“Jepi,” tha, tuj tund dorën.

I frymzum prej idesë që Poli nuk asht edhe aq e trashë, ia nisa nji përsëritjet të gjatë e me durim të tana msimeve që i kisha dhanë. Vazhdova duke i dhanë shembuj e krahasime pa fund, e pa u lodhë. Ishte si me kenë tuj hapë tunel. N’fillim gjithçka ishte punë, djersë dhe errsinë. S’ia kisha idenë se kur do t’shifsha dritë, ose ma mirë a kisha me pa ndoj dritë. Por nuk hoqa dorë. Gjujta, gërmova e çjerra me thoj, e në fund e mora shpërblimin. Fillova me pa nji rreze drite. e mandej rrezja u ba ma e madhe e në fund shpërtheu dilli nga të katër anët dhe gjithça ishte dritë.

Pesë netë ezgjet u deshtën, por ia vlejti. e kisha kthy Polin në logjiciene. e kisha msu si me mendu. Puna jeme kishte kry. Ma n’fund ishte e denjë për mu. Ishte ba gruja e duhun për mu, zonja e përsosun e pronave të mija, nana ideale për fmitë e mi të edukum.

Nuk mund të thuhet që s’ndisha dashni për kët vajzë. Përkundrazi. e doja njashtu si Pigmalioni që dashuronte gruen e përsosun që kishte kriju vetë. Vendosa me ia ba të njoftun ndjenjat e mia në takimin e ardhshëm. Kishte mbrritë vakti qi lidhjen tonë me e kalu nga stadi akademik tek ai romantik.

“Poli,” i thashë në takimin e radhës, kur ishim ulë nën lisin tonë, “sonte nuk do flasim ma për rrejshmëritë logjike.”
“Aaaa?” tha me zhgënjim.
“Vajzë e dashtun,” i thashë, duke i dhuru nji buzqeshje, “kena kalu pesë mramje bashkë. Ia kena kalu shkëlqyeshëm. Asht e qartë që shkojmë shumë bashkë.”
“Përgjithsim i Ngutun,” tha Poli me ngazëllim.
“M’fal, si?” e pyta.
“Përgjithsim i Ngutun,” përsëriti. “Si mundesh me thanë që shkojmë bashkë tu u bazu në pesë takime?”
Qesha i zbavitun. Zemra vogel i kishte përvetsu msimet mirë. “Vajzë e dashtun,” i thashë, tu i ra lehtë dorës, “pesë takime mjaftojnë. Tekembramja, s’asht nevoja me hangër tanë torten për me e ditë sa e mirë asht.”

“Analogji e Rrejshme,” tha Poli aty për aty. “Une s’jam torte. Jam vajzë.”

U zgërdhiva, por kët herë ma pak. Zemra vogël i kishte msu msimet pak si tepër mirë. Vendosa me ndryshu taktikë. Mnyra ma e mirë ishte nji deklaratë e thjeshtë, e fortë dhe e drejtpërdrejtë dashniet. Pushova pak, sa me i dhanë trunit tem gjigand kohë me gjetë fjalën e duhun. Dhe ia nisa:

“Poli, të du. Je e tanë bota jeme, hana, yjet dhe yjsitë e universit. T’lutem, e dashtun, m’thuj që ke me u lidhë me mu, ose përndryshe jeta jeme s’ka kuptim. Kam m’u brengosë, s’kam me hangër, kam m’u sjellë si lvozhgë bosh e pa jetë.”

Tesh, thashë me vedi, s’ka rrugë tjetër, përveçse me pranu.

“Ad Misericordiam,” tha Poli.

Shtrëngova dhamt. Nuk isha Pigmalioni. Isha Frankenshtajni, dhe përbindshi jem m’kishte xanë mat. Me mund t’madh, luftova valën e panikut që po m’kaplonte; duhet ta ruja qetsinë me çdo kusht.

“Ouu, Poli,” i thashë, tuj u mundu me qeshë me zor, “sa mirë i paske msu rrejshmëritë.”
“Fiks njashtu,” tha, tuj tundë kryt me krenari.
“e kush t’i ka msu, Poli?”
“Ti.”
“Tamam. Domethanë që m’ke diça borxh, apo jo? Po te mos m’kishe njoftë mu, s’i kishe msu kurrë.”
“Hipotezë që i Kundërvehet Faktit,” ma preu.

Fillova me qitë djersë prej vetllave. “Poli”, belbzova, “nuk duhet me i marrë kto gjana kaq seriozisht. Kto jane gjana librash. Ti e din që ato që msojmë n’shkollë s’kanë lidhje me gjanat në jetë.”
“Dicto Simpliciter,” tha ajo, tuj m’tundë gishtin
.
Kaq mjaftoi. U çova me vrik n’kam, tuj virrë si dem. “A den me u lidhë me mu apo jo?”
“Jo,” u përgjigj.
“Pse jo?”
“Sepse sot masdite i kam premtu Piti Bellout që kam me u lidhë me të.”

Nuk po iu besoja veshve. Mas tanë premtimeve, mas marrveshjes që kena bâ, masi më ka shtrëngu dorën! “Thiu!” bërtita, tu i ra dheut me shtjelm. “Mos u lidh me të, Poli! Ai asht rrencak, mashtrus e derr.”

“Helmim i Pusit,” tha Poli, “edhe mos bertit! Mendoj që edhe bërtitja duhet të jetë rrejshmëri.”

Tuj mbledhë pikat e fundit të fuqisë, e zbuta zanin. “Mirë, dakord,” i thashë. “Je ba logjiciene. Hajde t’i shofim gjanat me logjikë. Si mujte me zgjedhë Piti Bellos para meje? M’shif mu: student i shkëlqyeshëm, intelektual i kalibrit, njiri me t’ardhme t’sigurt. Shife Pitin: nji rrotë hajvani, kokrra e demelit, njiri pa asnji lek n’xhep. A mundesh me më thanë nji arsye të vetme logjike pse ke zgjedhë Piti Bellous?”
“Patjetër qe po,” u përgjigj Poli. “Ai ka pelice rakuni.” / KultPlus.com