Sot, Muzeu Historik Kombëtar, si institucioni më i rëndësishëm i memories kombëtare çeli ekspozitën me temë “Ikonat e Diço Zografit”. Ekspozita përmban 12 ikona të ikonografit Diço Zografi, të cilat ekspozohen për herë të parë, “Dyert e Bukura” të ikonostasit të kishës së Shën Kollit në Elbasan, si edhe disa objekte prej ari dhe argjendi: një kryq, mbulesa ikonash, kapakë ungjilli etj.
Në fjalën e saj Ministrja e Kulturës, Znj. Elva Margariti u shpreh mirënjohëse për këtë ekspozitë që organizohet në kuadër të gjithë aktiviteteve që po ndërmerren në Muajin e Europës në të gjithë Shqipërinë për të kremtuar të gjithë identitetin europian të kombit tonë. “Kjo ekspozitë e sotme ka qenë e shumëpritur dhe e mirëpritur sepse kemi një histori që patjetër duhet shpalosur dhe mbart në vetëvete gjithë elementët që pasqyrohen. Kemi thesare pa fund në të gjithë muzetë tanë dhe patjetër që ky është një model ideal i Europës dedikuar jo vetëm njohjes së identitetit, por edhe të bukurës shqiptare.
Kam ndjekur me vëmendje gjithë materialin e përmbledhur në këtë ekspozitë dhe e them me krenari që janë copëza të historisë tone, të cilat fatkeqësisht janë lënë në harresë, por këto vitet e fundit gjithmonë e më tepër i është kushtuar vëmendje. Mjafton të përmendim Muzeun e Artit Mesjetar, që ka hedhur kaq shumë dritë mbi këtë pjesë të historisë sonë dhe ka krijuar një jehonë tejet pozitive edhe jashtë kufijve tanë. Mendojmë që kjo ekspozitë sado e vogël do të hedh një hap drejt një bashkëpunimi edhe me ekspertë të huaj dhe do të jetë pjesë e një koleksioni, që do të fillojë me restaurimin e nevojshëm të ikonave në laboratorin e Muzeut të Artit Mesjetar. Ta katalogojmë edhe në aspektin digjital, pra të përfundojmë atë punë që e kemi filluar dhe nuk do të mbarojë asnjëherë, duke pasur parasysh të gjitha koleksionet që kemi. Uroj që ky të jetë një moment i parë me njohjen e kësaj figure, duke shkuar përtej mistikes që ai prezanton dhe mbi të gjitha për t’ua bërë të njohur të rinjve”, përfundoi ajo.
Në fjalën e tij Drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, Dr. Dorian Koçi, ndër të tjera tha: “Piktori për të cilin flasim sot, Diço Zografi vitin e kaluar kishte 200 vjetorin e tij të lindjes, që u festua në Maqedoninë e Veriut, ku ka edhe pjesën e tij më të madhe të koleksioneve. Në një konferencë të organizuar nga Akademia e Shkencave në Maqedoninë e Veriut ku morën pjesë edhe specialistë të Muzeut Historik Kombëtar ne zbuluam që kemi një trashëgimi jo të vogël, por mbi të gjitha duke e ditur se e bukura dhe arti janë dy eksponentë kryesor të Bashkimit Europian kuptojmë se kemi një të kaluar të përbashkët me të gjitha vendet tona fqinje shkojmë drejt një solidariteti të përbashkët europian. Do t’ju ftoja ta shikonit me interes ekspozitën, e cila është e kuruar nga stafi i Muzeut Historik Kombëtar. Nuk dua të lë pa falënderuar këtu Ministren e Kulturës, e cila në bazë të programit “EU for Culture” ka bërë të mundur, që të nisin punimet për restaurimin e Mozaikut të Muzeut Historik Kombëtar, që me rastin e 40 vjetorit të institucionit do arrijmë ta përfundojmë”./ KultPlus.com
Arkeologët kanë zbuluar 17 trupa pa kokë në 3 varreza romake në Anglinë lindore – një numër jashtëzakonisht i lartë për të cilin ekspertët mendojnë se ishin rezultat i ekzekutimeve gjyqësore. Perandoria Romake sundoi një pjesë të Britanisë së Madhe për rreth 400 vjet deri në vitin 410 p.e dhe disa qytete ende kanë mure mesjetare të ndërtuara pjesërisht nga fortifikimet romake.
Sipas një studimi hulumtues të botuar në internet nga Cambridge University Press në revistën Britannia, kokat e shumë trupave ishin vendosur në këmbët e tyre dhe disa ishin të gjunjëzuar kur vdiqën. Shumë prej mbetjeve skeletore ishin në gjendje të keqe, por nuk kishin shenja të lëndimeve përveç prerjes së kokës, dëshmi se vdekjet ishin të organizuara.
Numri i trupave pa kokë, por edhe i varrimeve me fytyrë poshtë, ishin shumë të larta krahasuar me varrezat e tjera romake në të gjithë Britaninë. Nuk është e qartë pse disa prej trupave ishin të varrosur me fytyrë poshtë, por mendohet se kjo praktikë kryhej për personat që ishin kriminelë ose që familja e tyre kishte turp prej të vdekurit.
Sipas hulumtimit, shumica e skeleteve besohet se u përkisnin të rriturve mbi 25 vjeç, me disa që tregojnë shenja të anemisë dhe prishjes së dhëmbëve. Pesëmbëdhjetë varre përfshinin dhe sende qeramike, të tilla si gota apo edhe një krehër që u gjet në një varr, i cili mund të ketë qenë në flokët e një gruaje, kur asaj iu pre koka./a2/KultPlus.com
Këngëtari i poput po rikthehet me muzikë të re, e njëkohësishtë do të jetë edhe fytyra e re e aplikacionit Tik Tok.
Ai ka nënshkruar kontratë me shumë të majme, shkruan The Sun.
Sheeran dhe Courtnet Cox rikrijuan vallëzimin e karakterit të saj në serialin Friends, i cili u bë virale pasi e bëri me vëllaun e saj në ekran Ross që u luajt nga David Schëimmer.
“Kishim një ribashkim tonën këtë fundjavë.” ka shkruar ditë pasi kasti u rikthye.
Ed Sheeran pauzoi në dhjetor të vitit 2019 dhe u bë baba në vitin e kaluar./ KultPlus.com
Një ekspozitë unike është çelur nga DPA-ja, pranë Muzeut Kombëtar “Gjergj Kastrioti” në Krujë me dokumente të rëndësishme për jetën e qytetit dhe fotografi të rralla dhe të vjetra që ruhen në Fototekën e AQSH-së.
Ndër dokumentet e ekspozuara, një plan rregullues i Krujës i vitit 1944; dokumente që publikohen për të parën herë për ndërtimin e shtatores së Skënderbeut; dokumente që dëshmojnë përpjekjet për ndërtimin e Muzeut në vitin 1937 dhe gjatë periudhës së komunizmit.
Ardit Bido, drejtor i Përgjithshëm i Arkivave u shpreh se, “kjo ekspozitë ka dy pika kryesore, vetë jetën e qytetit përmes edhe imazheve shumë të vjetra ku çdo person mund të gjejë lagjen apo rrugën ku ka banuar. Dhe dokumentet për ndërtimin e një muze i cili nga pikëpamja simbolike është shumë i rëndësishëm siç është ky i Skënderbeut ku ne kemi vendosur t’i sjellim këto dokumente. Kështu, ajo që ruhet në fondet tona ne kemi mision ta çojmë aty ku jetojnë shqiptarët”.
Drejtori i Qendrës Muzeore Krujë, Mehdi Hafizi tha se, një ekspozitë e tillë është me rëndësi për vetë muzeun dhe vizitorët e tij të cilët veç gjithçkaje gjejnë brenda, mund të shohin edhe këtë pasuri dokumentare që gjendet në arkiva e që lidhet me këtë qytet dhe vetë muzeun.
Ekspozita ishte një bashkëpunim i DPA-së me Qendrën Muzeore Krujë dhe Bashkinë Krujë, përfaqësuesi i së cilës Drini Masha tha se, “kjo është një ekspozitë me vlerë për qytetin dhe që ne do të dëshironim ta shëtisnim edhe në pika të tjera në qytet për ta parë sa më shumë banorë të qytetit por edhe vizitorë të tij”.
Kjo ekspozitë do të jetë në Krujë përreth 2 javë dhe cilido mund të shohë dokumente me rëndësi, një pjesë e të cilave publikohen për herë të parë./atsh/ KultPlus.com
Në Ditën Ndërkombëtare të Fëmijëve u mbajt konferenca e përvitshme për shëndetin, mirëqenien, edukimin dhe të drejtat e fëmijëve, organizuar nga Qendra për Hulumtime Psiko-Sociale dhe Mjekësore.
Aty ishte e pranishme zëvendësministrja Daulina Osmani e cila ndër të tjera u shpreh që është shumë e rëndësishme që të gjithë të bëjmë përpjekje që të krijojmë një të ardhme të sigurt për secilin, sepse e ardhmja e fëmijëve është në duart e të rriturve dhe na takon ne të punojmë për zhvillimin e tyre maksimal.
Ajo gjithashtu theksoi rëndësinë që ka promovimi dhe zhvillimi i sportit në edukimin, mirëqenien dhe shëndetin e fëmijëve.
Në këtë konferencë gjithashtu ishin të pranishëm z.Habit Hajredini Drejtor i Zyrës për Qeverisje të Mirë nga Zyra e Kryeministrit të Kosovës, znj.Dafina Gexha Bunjaku-Zëvendësministre e Shëndetësisë, znj.Rrezearta Zhinipotoku Behluli nga GIZ: Basic Education Sector in Kosovo dhe drejtori ekzekutiv i Qendrës për Hulumtime Psiko-Sociale dhe Mjekësore z.Arian Musliu. / KultPlus.com
Pjesë nga intervista e Jusuf Buxhovit dhënë shërbimit rus tëRadios Evropa e Lirë
Jusuf Buxhovi është historian dhe publicist nga Prishtina, i njohur më së shumti jashtë ndër shkrimtarët e gjuhës shqipe të Kosovës, autor i bestsellerit postmodern të Ballkanit “Nata e shekujve”, “Koloneli i vdekjes”, “Kujtimet e zonjës von Braun”, “Kodi i dashurisë”, “Libri i Gjakovë “,” Janiqeri i fundit “. Romani i tij “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit”, i botuar në vitin 1982 dhe shumë herë i ribotuar, i përkthyer në vitin 2010 në Francë me titullin “Kush i bën ballë murtajes, i shpëton edhe djallit”, ka provokuar një debat të gjallë në qarqet intelektuale pariziane. Por, debate shumë më të nxehta intelektuale si dhe provokime ka ngjallur “Kosova” e Buxhovit në pesë vëllime, e para vepër në studimin e albanologjisë rreth historisë së Ballkanik nga antikiteti i hershëm e deri në fund të shekullit XX. Në opinion u shfaq një shumëllojshmëri komentesh – nga ato entuziaste e deri te kritikat e ashpra që erdhën nga Serbia, Shqipëria, po edhe Kosova, Ballkani dhe më gjerë.
Buxhovi hedh përpara një hipotezë shkencore të guximshme, duke nxjerrë etnogjenezën e popullit shqiptar nga Pelasgët e lashtë, të cilët, sipas disa versioneve, banonin edhe në këto hapësira edhe para tre mijë vjetësh dhe si tö tillë ishin djep i qtetërimit antik që me pa të drejtë u atribuohet grekëve të sotëm . Kështu, Buxhovi i konsideron shqiptarët më të moshuarit nga kombet ekzistuese evropiane, duke insistuar në vazhdimësinë e qëndrimit të shqiptarëve (ose paraardhësve të tyre) në hapësirën e Kosovës (Dardanisë antike) gjatë gjithë historisë së rajonit. Vendosjen e shtetit serb në Kosovë në shekullin XX (nga luftrat ballkanike e këndej), Buxhovi e quan pushtim. Por, periudhën e Titos, me theks nga Plenumi i Brioneve e këndej, për shqiptarët e Kosovës, e konsideron gjithashtu një periudhë të rëndësishme të zhvillimit shkencor, arsimor dhe kulturor. Në këtë mënyrë, nga këndvështrimi historik dhe zhvillimet politike shtetformuese, Buxhovi Kosovën e quan Qendër të zhvillimit të ndërgjegjes kombëtare shqiptare. Kur deklaron kështu Buxhovi, duket se kjo nuk i pëlqeu shumë Tiranës.
Historiani i suksshëm Buxhovi, kombinon gazetarinë (në kohët jugosllave thuajse një çerek shekulli ishte korrespondent i gazetës në gjuhën shqipe “Rilindjua” nga Prishtinë në Gjermani) dhe aktivitetet shoqërore. Në vitet 1980-1990, Buxhovi ishte shumë aktiv në radhët e opozitës intelektuale kundër regjimit të Sllobodan Millosheviçit, gjë që jo rastësisht ishte edhe bashkë-themelues i Lidhjes Demokratike të Kosovës, parti kjo që ishte në krye të rezistencës jo të dhunshme institucionale ndaj politikave shtypëse të Beogradit.
Ashtu si pothuajse të gjithë shqiptarët e Kosovës, Buxhovi përshëndeti pavarësinë e vendit të tyre, por mbeti njëri ndër kritikët e ashpër të kalasës politike, e cila doli nga radhët e guerilës, që sipas tij, shumë prej tyre, shfrytëzuan pushtetin për qëllime private – pasurim e të tjera, gjë që i bënë dëmë vendit dhe kauzës së shtetësisë së saj.
Shkrime për historinë e e Kosovës në përbërje të asaj shqiptare ka pasë edhe përpara, por shumica e librave në këtë temë janë të njëanshme në aspektin ideologjik ose politik. Puna e Buxhovit (versioni i tij në gjuhën angleze në tre vëllime) shfaqet e shkruar nga një këndvështrim shqiptar dhe në përpupthje me kritere objektive shkencore pse ai flaki klishetë ideologjike dhe ato të limiteve nga historia e Beogradit nga të cilat vuajnë librtat paraprake. Si kthesë të rëndësishme në këtë drejtim Buxhovi e konsideron punën e madhe të historianit britanik Noel Malcom, në vitet 1999 me librin “Kosova: një histori e shkurtër”, me të cilën, thotë, iu hap rruga demistifikimit të historiografisë serbe rreth shqiptarëve.
– Noel Malcolm ka shkruar një libër të mirë, veçanërisht i rëndësishëm, që erdhi në një kohë kur klasa politike në Serbi po ia hapte rrugën politikës së njohur nacionaliste dhe luftënxitëse të Sllobodan Millosheviqin – tha Jusuf Buxhovi. – Së pari Malcolm tregoi se qasja e historianëve të fundit komunistë të Kosovës është jo-shkencore. Megjithqë Malcomi sjell disa argumente dhe konkluzione që kundërshtojnë mitomaninë serbomadhe rreth Kosovës dhe shqiptarëve, stereotipi i Kosovës si “tokë serbe” nuk është shkatërruar sa duhet. Puna ime, megjithatë, konsiston që miti serb për Kosovën të demistofikohet në tërësi, si një gënjeshtër historike për qëllime hegjemoniste, që ka prodhuar shumë fatkeqësi në këto hapësira jo vetëm për shqiptarët, por edhe për të tjerët.
Por, Buxhovi, thotë se përkundër këtyre demistifikimeve, mitologjia mbetet një ngarkesë e madhe në vetëdijen e ballkanasve. Atë sikur e bën edhe më fuqishme “karizma e komunizmit”, paçka se zhvillet e para njëzet vjetësh, me ndryshimet e mëdha atë e hoqën nga skena politike. Te ne në Kosovë, thotë Buxhovi, komunizmi u shkatërrua ndër të parët, por mentaliteti komunist është ende këtu. Ende ka një trashëgimi të vështirë staliniste ndër shqiptarët, por edhe tek të tjerët. Ajo vrehet veçmas te mbetjet e kruzhoqeve marksiste-leniniste, shumë prej të cilëve kanë ardhur në pushtet me ndihmën e tranzicionit dhe në emër të pluralizmit demokratik! Nuk përjashtohet mundësia që “hibridi i Kremlinit” të ketë serish kokën te qendra oligarke e Putinit dhe projektet “rreth kriminalitetit ndërkombëtar”, kur dihet se lëvizjet e tilla globale (të djatha ose të mjata), përherë janë drejtuar nga njëra qendër botërore (Vashington ose Moskë)?
“Këtyre çështjeve i dedikohet romanit im i fundit “Dosja B”, vepër kjo që brenda një kohe pati tre botime dhe hë për hë ndodhet në top listën e librave më të shitur të vendit. Ky libër flet për zhgënjimin ndaj një “fuqie të re”, e cila nën flamurin e demokracisë kombëtare, me metoda kriminale, ka ardhur në pushtet”.
Në realitet, sipas Buxhovit, kjo “fuqi e re”, shumë prej të cilëve lidheshin me krahun komunadues të luftës (krah politik i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës), përkundër faktit se morën pjesë në një luftë të drejtë, pas luftës, u përfshinë në politikë kriminale, siç ndodhi me strukturat e ngjashme në Shqipëri dhe Serbi.
– Sa e madhe është shkalla e mosmarrëveshjes shkencore mbi historinë e Kosovës? A ka historianë serbë me të cilët ju mund të zhvilloni një dialog të frytshëm për çështjet e diskutueshme?
J. Buxhovi: Në Serbi ka shumë e shumë historianë objektivë, të cilët i ka anashkaluar politika hegjemoniste. Fjala është për dijetarë dhe shkencëtarë të cilët lidhen me traditën objektivite në albanologji dhe historiografi. Nësë nund të thuhet se në shekullin XIX, themelet e shkencës së albanologjisë u vendosën nga gjermanët, shumë shkencëtarë serbë dhe jugosllav më vonë ndoqën këtë traditë edhe përkundër faktit se shkolla serbe e historisë ka vuajtur gjithmonë nga idetë hegjemonike në të. Këtu mund të përmenden emrat e studiuesve të njohur serbë dhe jugosllavë që i ndihmuan shumë ablonologjisë si Milan Budimir, Shuflaj, Tucoviq, Aleksandër Shtipqeviq, N. Garashanin, Banjac, Katiqiq , Papazogllu e të tjerë. Punën e tyre edhe unë citoj në librin e tim dhe e vlerësoj si të rëndësishme. Kjo ka të bëjë, sidomos me periudhën e historisë së lashtë dhe mesjetës së hershme, deri në kohën në shekujt VI-VII kur në Ilirik shfaqen sllavët. Për fat të keq, në 20 vitet e fundit, sikur u janë mbyllur rrugët këtyre zhvillimeve pozitive. Përkundazi, gjërat kanë marrë kah të kundërt: shumë shkencëtarë janë kthyer në sherbëtorë të politikës ditore.
– Ti shkruan romane, kërkime historike dhepo ashtu me profesion mbeteni gazetar. Çfarë për ju është parësore:letërsia,gazetaria apo historia?
J. Buxhovi: Me pak fjalë – unë jam dhe mbetëm krijues, emancipimi i të cilit u zhvillua në hapësirën e ish Jugosllavisë, kryesisht në gjuhën serbokroate dhe më vonë edhe atë gjermane. Asokohe, shumë nga burimet e rëndësishme dhe librat mund të gjendeshin vetëm në gjunë serbo-kroate. Pra, fillet e emancipimit tim, por edhe të brezit tim lidhen me këtë gjuhë. Kjo bëri që ne ta njohim mirë letërsinë dhe kulturën serbe, mbase shpesh edhe më mirë se shumica e serbëve. Por, më kohë, krijuesit tanë, hapësinën jugosllave dhe realitetin e saj shoqëror dhe politik, veçmas pas plenumit të Brionve, pra atë nga vitet 1970 e këndej, kur me ndryshimet e atëhershme kushtetuese u zgjeruan të drejtat e Kosovës, filluan ta shfrytëzonin për një emancipim të përgjithshëm politik dhe shoqëror, drejt një barazie me republikat tjera prej nga e ka burimin edhe kërkesa për republikën e Kosovës, e shfaqur haptas në demonstatat e nëntorit të vitit 1968. Meqë Jugosllavia asokohe, krahasuar me regjimet tjera komuniste, ishte një vend liberal, kjo kanalizoi edhe orientimin tonë politik, nëpër të cilin do të kalojë rrugëtimi ynë i shtetndërtimit. Pra, pa reformat kushtetuese të Titos të viteve të gjashtëdhjeta dhe të shtatëdhjeta dhe përkushtimit të klasës politike shqiptare që ato të shfrytëzohen sa më shumë për t’u avancuar pozita e shqiptarëve aty ku mundej, pra të largimit të saj nga tutela serbe drejt federatës jugosllave, rruga e Kosovës për pavarësi do të ishte edhe më e vështirë.
– Me sa di unë, në mesin e viteve 1970 ju keni marrë pjesë në krijimin e libretit të veprës së parë kosovare, “Goca e Kaçanikut”, në temën e luftës anti-turke të popullit shqiptar. Si e mbani mendkëtë punë?
J. Buxhovi: Epo, natyrisht që nuk mund ta quaj veten një shkrimtar profesionist i librave të operës. Kompozitori Rauf Dhomi, një shok gjenerate, më pyeti për ta bërë këtë punë. Autroi i muzikës kishte parasysh një vepër që lidhej me këtë problematikë. Meqë kisha nëpër duar tregimet e shkrimtarit shqiptar Milto S. Gurra, i propozova diçka të tillë, me të cilën ai u pajtua. Duhej që fabula e tregimit të kthehej në vargje, gjë që pas një kohe edhe u krye. Opera, së pari e paraqitur në vitin 1978 në Prizren, me rastin e kremtimi të 100 vjetorit të Lidhjes Shqiptare , me pjesëmarrjen e këngëtarëve nga Shqipëria, në kuadër të programit të bashkëpunimit kulturor me Jugosllavinë. Një vit më vonë, në Tiranë, opera u luajt nga Teatri i Operës dhe Baletit të Shqipërisë, me shumë sukses. Si e tillë, kjo vepër mbetet, ndër të parat e muzikës shqiptare.
– Në Ballkanin Perëndimor, në dekadën e fundit janë në modë trendët “për gjuhët e reja”, ndër të cilat tani janë dhe ajo boshnjake dhe malazeze. Gjuha shqipe, për aq sa dimë, u standardizua së fundi në fillim të viteve 1972, bazuar në dialektin jugor, atij toskë, ndërsa në Kosovë flitet dialekti gegë. Besohet se dialekti toskë “fitoi” sepse erdhi nga jugu i Shqipërisë, prej ngaishte elita komuniste e Tiranës. Pse edhe Kosova nuk duhet të ketë gjuhën e vet, kur dihet se ju flisni një dialekt tjetër, që është anashkaluar?
J. Buxhovi: Që të heqen moskuptimet si ai që “Kosova duhet ta ketë gjuhën e vet”, duhet thënë se Kosova e ka gjuhën e vetë dhe ajo është gjuha shqipe, ku gegnishtja, si dialekt është pjesë e saj ndonëse jo gjithaqë i prezentuar në të. Ndërsa sa i përket gjuhës së standardizuar, duhet thënë se ajo u arrit në vitin 1972, në Tiranë, një konventë e veçantë, me pjesëmarrjen e gjuhëtarëve të të gjitha trevave gjuhësore shqiptare , ku u miratua një standard i përbashkët letrar për të gjithë shqiptarët. Mesiguri se asokohe dhe më vonë ka pasë dilema se cila duhet të jetë baza e standardit të një gjuhe, por kjo nuk e konteston nevojën që shqiptarët duhet të kishin një gjuhë të përbashkët, e cila duhej të mbështetej diku. Në çdo gjuhë duhet të jetë një bazë e unifikuar qoftë edhe e njëanshme ose e rastësishme pa përjashtuar këtu edhe aspektet politike ose “lokalsite”. Reformatori serb Vuk Karadzic, në fund, gjithashtu, mori si bazë vetëm një të folme të rrudhur të gjuhës serbe, atë të një krahine të Bosnjes (Tershiq), të pazakontë për zona të tjera të banuara nga serbët dhe kroatët. Vendimi i vitit 1972, pa dyshim paraqet një fitore të madhe shoqërore, kulturore dhe politike të shqiptarëve, me të cilin ata u unjisuan në përputhje me synimet e tyre kombëtare. Me këtë u përjashtua edhe mundësia e përçarjes në grupe të ndryshme, sipas programeve të huaja. Sigurisht, gjithmonë do të ketë të kënaqur dhe të pakënaqur në këtë rast, por duhet pasë parasysh se gjuha është e gjallë dhe ajo duhet të lejojë mundësi për reforma të vazhdueshme, me çka edhe dialekti gegë të pjesmarrë në këtë proces, veçmas kur kihet parasysh se gegnishtja ka një fjalor të pasur dhe fonetikisht është e rrënjosur në histori me veçoritë (foljet njërrokëshe dhe paskajorja me operatorët aktivë në shqipe nga gjendja e pasive në gjuhët tjera), që atë e nxjerrin si fundament të gjuhësisë së përgjithshme që lidhet edhe me sanskritishten. Gjuha standarde ka për detyrë që të unifikojë gjuhën dhe veçoritë e saj t’i kthejë në një thesar të përbashkët kulturor kombëtar, gjë që këtu, ka vend për plotësime dhe ndryshime të vazhdueshme sidomos tash kur shqiptarët gjenden në një pozitë tjetër shoqërore dhe politike nga ajo e viteve të shtatëdhjeta të shekullit të kaluar kur politika diktonte disa procese qofshin ato edhe kulturore. Natyrisht se shkrimtarët ndihen më të lirë në këtë drejtim. Ata mund ta pasurojnë gjuhën me trajtat dialektore dhe veçoritë tjera, pa marrë parasysh çfarë parashtron standardi si dhe dogma e tij. Në të vërtetë kështu edhe ndodhë. Në veprat e mia letrare ruaj paskajoren e gegnishtes dhe disa forma të tjera dhe ato thuajse “po rikthehen sërish” . Ndërsa në veprat historike i përmbahem standardit gjuhësor.
– Shqiptarëte Kosovës, i takojnë kombit shqiptar, apo një etnie kosovare, që mund të kthehet në identifikim të ri shtetëror deri te “kombi kosovar”?
J. Buxhovi: Para së gjithash unë jamë shqiptar, i takoj kombit shqiptar dhe si shkrimtar, me veprat e mia, ndjehem pjesë e kulturës së gjithëmbarshme shqiptare. Sigurisht se shqiptarët e Kosovës, me disa veçori etnike, dalin paksa “me ndryshe” nga ata të jugut shqiptar, dhe kjo është fare e natyrshme. Këto “ndryshime” etnike duhet parë si të natyrshme, veçmas kur lidhen me zhvillimet e caktuara shoqërore dhe politike, po edhe kulturore siç ishin ato gjatë perandorisë osmane, kur vilajetet shqiptare paraqitnin një pjesë të identiteteve rajonale. Por, këto “identitete” ndiqnin edhe kahun e “nënidentiteve” lokale , ku, ta zëmë, një pejan ishte ndryshe nga gjakovari, siç ishte ndryshe shkodrani nga shkupjani dhe të ndryshme dhe siç vazhdojnë të jenë “ndryshe”… Këto diversitete, megjithatë, janë laryshi të brendshme kulturore, që e pasurojnë identitetin e përgjithshëm shqiptar. Ndaj, ato do të ekzistojnë edhe në rrethanat e dy shteteve shqiptare: Kosovës dhe Shqipërisë, gjë që ekzistenca e tyre nuk është arsye për të ndarë kombin në dy, aq më pak që prej tij të krijohet kombi “kosovar” pasi që kemi edhe shtetin e Kosovës si një realiet të ri shoqëror dhe politik, që shikuar historikisht, paraqet të arriturën më të madhe të shqiptarizmit në këtë shekull. Pra, nuk duhet ngatërruar përkatësia shtetërore me atë kombëtare. Sepse, shqiptarët do të mbesin shqiptarë edhe në Kosovë edhe në Shqipëri, siç do të mbesin serbët serbë edhe në shtetet tjera jashtë shtetit serb pa marrë parasysh se dikush do të të dëshironte që, në përputhje me paragrafet alogjike të pakos së Ahtirasit rreth qytetarisë, komponenten shtetërore të Kosovës ta lidhte me identitetin e “kombit kosovar”, si një “zhvillim të natyrshëm” që prodhon realiteti i kontratës së qytetarisë me shtetin…
Megjithatë, realietet politike në Ballkan janë të tilla se tashme kemi dy shtete shqiptare në të: Kosovën dhe Shqipërinë shfaqen si faktor stabiliteti në rajon dhe më gjerë dhe se qytetarët e tyre të jetojnë në shoqëri demokratike, siç është e rëndësishme që të gjitha shtetet e dala nga republikat e ish Jugosllavisë të lënë prapa përgjithmonë konfliktet ushtarake dhe gjakderdhjet e shumta. Sepse, historia e ish-Jugosllavisë, edhe pse ishte me dhunë dhe hegjemonizëm serbomadh dhe unitarist, veçmas koha e Millosheviqit, megjithatë ajo ishte edhe një kohë e një emancipimi pozitiv kulturor jugosllav, nëpër të cilin kemi kluar edhe ne shqiptarët si qytetarë të RSFJ-së. Pra, pasi që këto realiete kanë ndryshuar, ne duhet të bëjmë përpjekje që si shtete, me anën e ndërveprimit kulturor, të afrohemi dhe të bashkëpunojmë që hapësirës së dikurshme t’i kthehet lira, paqja dhe demokracia. Dhe kjo vlen jo vetëm për Kosovën, por edhe për zona të tjera të federatës së mëparshme.
– Por, idea e bashkimit të të gjithë shqiptarëve në një shtet mbetet opsion i shumicës së shqiptarëve? Si e shihni ju këtë?
J. Buxhovi: Kjo ide është legjitime nga aspekti kulturor, shoqëror dhe historik edhe pse shikuar nga këndvështrimi politik ajo është ideologji e tejkaluar e shekullit të kaluar, që mund të thuhet, se pas realiteteve të reja, ia ka lëshuar vendin unionit të shteteve shqiptare. Por, tash për tash, hapi më i rëndësishëm yni është forcimi dhe stabilizimi i shtetit të Kosovës dhe i faktorizimit të mëtutjeshëm të Shqipërisë në konfigurimet rajonale, përfshi BE-në dhe NATO-n. Vetëm pasi që kjo të kryhet mund të shkohet një hap tutje, por gjithnjë në rrethana demokratike dhe në bashkëpunime me miqtë tanë SHBA-të dhe NATON, e ku, siç thashë, si opsion shfaqet unioni i shteteve të barabarta shqiptare. Por, edhe në rrethanat tona, kufijtë ndërshqiptar janë fare të parëndësishëm. Asgjë nuk na pengon për të udhëtuar në Shqipëri, për të tregtuar dhe për të bashkëpunuar me Shqipërinë. Pra, për ne, tash për tash, në vend të përhapjes së tezave nacionaliste që rëndom përhapen nga politikanë të dështuar, të lidhur me skemat e btrëndshme kriminale të jashtme dhe të brendshme dhe të etshëm për pushtet të kësaj natyre, është më e rëndësishme të ndërtojmë një shoqëri demokratike, të bëhemi qytetarë të lirë të Ballkanit dhe të gjithë Evropës, ku mund të gjendemi bashkarisht.
– Më thuaj, ka të paktën një serb, që shtetin e Kosovës e sheh si të vetin?
J. Buxhovi: Nuk e di. Ndoshta është politika hegjemoniste e Beogradit, e cila edhe sot e gjithë ditën luanë me idenë e një Serbi të Madhe, ajo që parandalon çdo mundësi të tillë. Kjo ka një efekt negativ në politikat tona, sepse edhe në Kosovë ka kriminelë të mjaftueshëm, të cilët shpjegojnë veprimet e tyre shkatërruese për shqiptarët duke manipuluar “me rrezikun serb”. Është e qartë se serbët do të jenë në gjendje të ndihen rehat në Kosovë vetëm nëse ata vërtetë marrin pjesë në jetën politike dhe shoqërore të vendi dhe respektojnë ligjet e shtetit në të cilin jetojnë. E di që shumë serbë ndjehen në Kosovën e sotme keq, por edhe shqiptarët mund të thonë të njëjtën gjë, meqë në pushtet sot janë edhe kriminelë dhe nacionalistë të të gjitha ngjyrave që manipulojnë shumanshëm dhe bëjnë çmos që shteti i Kosovës të dështojë.
Natyrisht se në këto rrethana, intelektualit krijues, siç është rasti im, nuk i mbetet tjetër pos të mbrojë reputacionin krijue si shkrimtar dhe historian, edhe pse dikur isha i angazhuar në themelimin e Lidhjes Demokratike të Kosovës. Meqë nuk kam interesa të caktuara në politikë, dua të kritikoj edhe miqtë tanë nga Evropa dhe Shtetet e Bashkuara, të cilët prioritetet e angazhimit të tyre në Ballkan më shumë i vendosin kah stabiliteti se sa demokracia. Ju nuk mund të keni një hajdut dhe bandit për partner vetëm sepse me anën e tyre mbani nën kontroll gjendjen! Kjo logjikë, për fat të keq, ende vlen në Kosovë dhe në Maqedoni, ngaqë atje, më me dëshirë bashkëpunohet me parnterë “të besueshëm”, qofshin edhe kriminelë, se sa me intelektualët që duan lirinë dhe demokraci dhe jo gjithnjë pajtohen me ato që ofrohen. Dhe, përderisa do të jetë kështu, këtu nuk do të ketë qytetarë të lirë, as serbë e as shqiptarë…
– A jeni i sigurt se reputacioni i shkrimtarit dhe historianit mund t’ju mbrojë? Orhan Pamuk – një fitues i çmimit Nobel, u detyrua të largohet nga Stambolli, pasi pranoigjenocidinqë u ushtrua ndaj armenëve në Perandorinë Osmane. A nuk keni frikë?
J. Buxhovi: Nuk do të tërhiqja paralele me Turqinë dhe realitet e saj politike. Pikëpamjet e mia, ndjenjat e mia janë të një krijuesi me reputacion të gjatë intelektuaë dhe krijues, që me të drejtë shqetësohet për të tashmen dhe të ardhmen e vendit. Pra, si të tilla ato janë legjitime dhe korrespondojnë me pjesën më të madhe të qytetarëve të këtij vendi, të cilët janë kthyer në peng të elitave kriminale politike dhe ndihamçarëve të tyre nga jashtë, që siç e thashë më parë, që pushtetin e kthyen në mjet për ta plaçkitur vendin. E di se qëndrimi im kritik mund t’u pengojë këtyre strukturave mafioze dhe kriminale dhe padronëve të tyre të fuqishëm nga jashtë, por nuk çaj kokën për to, e as që do të ma ndalin zërin tim kritik në mbrojtje të një projekti historik, siç është liria, demokracia dhe përkatësia jonë qytetërimit perëndimor, me të cilin lidhet qenia jonë edhe si njerëz…
– Ta ndryshojmë temën: cila është literatura moderne shqiptare e Kosovës?
J. Buxhovi: Ajo ndan fatin e letërsive të gjitha vendeve post-komuniste si dhe të tranzicionit, ndonëse ajo nuk e pat ngarkesën ideologjike të përmasave socreliste, siç ndodhte në vendet tjera dhe vepmas në Shqipëri. Megjithatë, realitetet e reja, ato të tranzicionit të çoroditur, që po ndodhin te ne, në njëfarë mase pasqyrohen edhe në letërsi, gjë që mund të thuhet se ajo ndodhet shumë afër realitetit aktual. Personalisht, si shkrimtar, në dy-tri veprat e mia të fundit, (Dosjën e hapur dhe Dosjen B), merrem shumë me këtë realiet të trishtë. Si të tilla ato janë shumë kritike, pasi që ndryshimet politike jo vetëm që nuk sollën lirinë e pritur, por ato abuzuan edhe me idealet e saj, gjë që sot më shumë se kurrë, nga një frustrim, hetohen edhe nastolgjitë edhe për “kohët e vjetra”. Në të vertetë, ne po jetojmë në një kohë të ngjashme me atë që ndeshet në romanet e Gabriel Garcia Marquezit, ku edhe idetë e mëdha shihen të diskredituara nga metodat e papërshtatshme të zbatimit të tyre. Njerëzit që erdhën në pushtet, të interesuar vetëm për pasurim personal, shkelën idealet e shtetit të lirë të Kosovës. Kështu, që shumë nga “çlirimtarët” e djeshëm u kthyen në pushtues të sotëm!Ndodhi kështu ngaqë ata i dehi pushteti dhe paraja… Ajo i përçudnoi aq saqë disa prej tyre u kthyen edhe në mafiozë dhe vrasës madje. Natyrisht se letërsia nuk mund t’i shërojë këto deformime as t’i ndryshojë njerëzit e pushtetit, por mund të ndikojë në vetëdijen e përgjithshme drejt ndryshimit të gjendjes, që njerëzit të kuptojnë cili është mashtrimi, cili është heroi, e cili vrasësi, i cili vazhdon të mbetet në kuadër të skemave të caktura historike, të cilat, te ne kanë sjellë tragjedi të prëseritshme, siç janë ato ideologjike ose religjioze… Dhe, siç u pa, lufta e fundit dhe ato që ndodhën gjatë këtij tranzicioni, nxorën në pah edhe sindromin ideologjik të puçeve të brendshme me metoda revolucionare në një raport absurd kur disa nga patriotët të dëshmuar gjatë rezistencës insitutcionale , por edhe luftëtarë aktivë gjatë rezistencës së armatosur, u desh të vriten mbi këto baza, siç ndodhi edhe pas luftës së dytë botërore, kur fitoi komunizmi… Në fakt, te ne mund të flitet edhe për fitoren e ndërgjegjes revolucionare, të ngjashme me atë që mund të hetohet edhe te proza e Isaac Babelit dhe te Pasternaku. Andaj, nuk është e habitshme që tranzicioni te ne u përcoll edhe me kriminalizimin e ndërgjegjes së një pjese të mirë të elitës politike, e cila rrënoi thuajse çdo vlerë, së cilës i ndihmuan edhe disa intelektualë vazalë, të cilët me vetëdshirë hoqën dorë nga morali intelektual… Dhe meqë jetojmë në një ambient të tillë, nuk është e habitshme që gjëja më e rëndësishme është “modeli i njeriut të suksesshëm” me çdo kusht, paçka se ai, siç ndodh me personazhet e Markezit nga bota e Makondos, mund të jetë një kriminel, që me duar të pista dhe me magjinë e mashtrimit arrin të gjitha! Kësaj gjendje, iu desh, në radhë të parë , inskenimi i “kultit të heroizmit të rremë”, shpallja e shumë patriotëve “tradhëtarë” si dhe rrënimi i arsimit me anën e shitjes së diplomave dhe marifetet tjera, ku matrapazët dhe të padijshmit fitojnë pushtet të plotë. Nuk është ngushëlluese që kjo epidemi murtaje ndodh sot kudo, meqë Kosova është një vend i vogël dhe pasojat janë rrënuese…
-Çfarëmund të pritet tash e tutje prej jush: më shumë letërsi apo historiografi?
J. Buxhovi: Shkruaj pareshtur në dy drejtime: në letërsi dhe në historiografi, edhe pse qasja është e ndryshme. Te unë ato sikur ndërthurën, si uji me bukën, ku ato plotësohen pareshtur. Hë për hë, po merrem me edhe me dy vëllime të tjera të “Kosovës”, ato që kanë të bëjë me kohën e protektoratit ndërkombëtar dhe të shpalljen së pavarësisë, në mënyrë që projekti im historik të përmbyllet. Por, nuk do të resht të plotësoj konceptin tim për shkatërrimin e gënjeshtrës historike serbe rreth Kosovës dhe shqiptarëve, të mbështetur në mitomani. Do të vazhdoj edhe me letërsinë, meqë ajo mundëson që krijuesi të çlodhet nga pragmatizmi shkencor, e ku edhe realiteti i zymtë, zëvendësohet me atë të imagjinatës së pakufijshme…
A keni ndonjë idhull letrar? Dëshironi të shkruani si dikush?
J. Buxhovi: Çdo shkrimtar duhet të jetë një model i vetvetes, që si individaualitet dallohet nga të tjerët. Për mua, një model i tillë shëmbëllesë paraqesin shkrimtarët latinoamerikanë: Marquez, Ernesto Sabato, Borges si dhe shumë gjermanë (Getë, Man, Hesse e deri te Gras). Në filozofi parapëlqej Schopenhauerin dhe Nietzsche. Nga shkrimtarët bashkëkohorë gjithsesi se Orhan Pamuku paraqet një vlerë të veçantë. Edhe letërsia ruse, me interpretimin e praktikës së totalitarizmit komunist dhe dramës së tij, po ia del të ruajë namin që e kishte nga klasicizmi.
– Letërsia shqipe sot në botë njihet kryesisht nga shkrimtari Ismail Kadare në saje të romaneve “GjeneraliUshtrisë së vdekur”, “Dimrit tëmadh” dhe “Prillit të thyer”?
J. Buxhovi: Kadare, një shkrimtar shumë i mirë, ka një problem kur e konsideron veten disident, gjë që nuk është e vërtetë. Kadare ka shkruar dy ose tre libra të shkëlqyer, por pjesa tjetër e tregimeve dhe romaneve të tij është hija e trashë ideologjike, që atë do ta ndjek përherë pa marrë parasysh deklarimet e tij si dhe sukeset, që arrin jashtë, e të cilave ne u gëzohemi. Letërsia shqipe ka edhe shkrimtarë të tjerë të rëndësishëm, për shembull, postmodernistin Kasem Tribishina, Ben Blushin dhe të tjerë, të cilët kanë sjellë një frymë të re në letërsinë tonë.
Më 1 qershor të vitit 1926 lindi Marilyn Monroe, gruaja që edhe pas kaq shumë vitesh vazhdon të mbetet ndër ikonat e bukurisë.
KultPlus ju sjell disa nga thëniet më të njohura të Marilyn Monroe-s
“Për fat të keq, njerëzit ta dinë vlerën e vërtetë vetëm pasi ke vdekur”.
“Një femër nuk mund të rrijë dot e vetme. Një femër ka nevojë për një mashkull. Një femër dhe një mashkull e mbështesin dhe e forcojnë njëri-tjetrin. Femrat thjesht nuk mundet t’ia dalin dot të vetme me gjithçka”.
“Unë jam ndjerë përherë e pasigurtë, e mbi të gjitha, jam ndjerë e frikësuar. Mendoj se kam dashur dashuri më tepër se çdo gjë tjetër në këtë botë”.
“Suksesi i bën shumë njerëz të të urrejnë. Do të doja që të mos funksiononte kështu. Do të ishte e mrekullueshme të shijoje suksesin pa parë urrejtje në sytë e atyre përreth”.
“Kjo jetë është ashtu siç ti e jeton. Pavarësisht gjithçkaje, do ta dreqosësh ndonjëherë, kjo është një e vërtetë universale. Por gjëja e mirë është se, je ti që e vendos se si t’i dreqosësh gjërat”.
“Ne të gjithë jemi yje dhe të gjithë meritojmë të shkëlqejmë”.
“Askush nuk më tha se isha e bukur, kur isha e vogël. Çdo vajze të vogël i duhet thënë se është e bukur, edhe nëse nuk është, pasi kështu ajo do të ndihet edhe më e bukur”.
“Respekti është një nga thesaret më të mëdhenj në jetë. Domethënë, çfarë vlere do të kishte gjithçka, nëse nuk do të kishe respektin e të tjerëve?”.
“Një femër e mençur puth pa dashuruar, dëgjon pa besuar dhe largohet përpara se ta lënë mënjanë”. / KultPlus.com
Me rastin e 1 qershorit, e konsideruar si dita më e rëndësishme për fëmijët, Asambleja Komunale e Fëmijëve të Prishtinës organizuan një mbledhje solemne pikërisht në këtë ditë ku përveç që ata shpalosën talentin e tyre në piano, ata parashtruan dhe diskutuan probleme dhe tema të ndryshme me Drejtorinë e Kulturës, Drejtorinë për Sport, Drejtorinë e Arsimit, Drejtorinë e Shërbimeve Publike, Drejtorinë e Parqeve dhe Drejtorinë e Administratës, shkruan KultPlus.
Asambleja Komunale është konsideruar organi më i lartë i udhëhequr nga fëmijët që ka për qëllim përmirësimin e situatave të ndryshme në të cilën gjenden fëmijët e Prishtinës duke përfshirë këtu: ekspozimin ndaj dhunës në familje, kushtet jo të mira ekonomike, fëmijët që bullizohen pa përkrahje familjare e shumë të tjera.
Kjo ngjarje nisi me fjalimin nga kryetarja e Asamblesë Komunale të fëmijëve të Prishtinës, Era Hysa, e cila foli rreth aktivitete të cilat ata kanë realizuar dhe temat që ata kanë prekur gjatë diskutimeve.
“Asambleja jonë pavarësisht kohës, ka arritur ti mbaj disa takime rreth dy trajnimeve ku trajnimi i parë ka përfshirë shëndetin seksual dhe riprodhues dhe trajnimi i dytë rreth trafikimit me qeniet njerëzore. Po ashtu, janë organizuar disa takime tjera me organizata të ndryshme ku është folur rreth mundësive të ndryshme të bashkëpunimit, takimet me ftesë nga Asambleja Komunale e Fëmijëve në Pejë ku kemi paraqitur punën tonë të deritanishme dhe planet e ardhshme”, thotë Hysa.
Ndërsa, i pranishëm në këtë aktivitet ishte edhe drejtori i Drejtorisë për Kulturë, Adrian Berisha, i cili foli rreth rëndësisë së fëmijëve dhe të ardhmes së tyre.
“Fëmijët duhet të mësohen se si të mendojnë dhe jo çka të mendojnë. Është njëra prej thënieve më të rëndësishme sa i përket fëmijëve dhe edukimit. Si Drejtori ne mendojmë që fokusi ynë kryesor duhet të jetë pikërisht në edukimin e gjeneratave të reja që të kemi një zhvillim të jashtëzakonshëm apo atë çka e dëshirojmë si vend dhe shtet” thotë Berisha.
Sipas tij, secili fëmijë do të ketë sfida e vështirësi të ndryshme por një gjë duhet të dihet se i gjithë fokusi duhet të jetë tek fëmijët. Andaj edhe Komuna e Prishtinës në përgjithësi mundohet që fokusin ta ketë në të ardhmen në mënyrë që ajo të jetë sa më e mirë.
“Ne gjithmonë e festojmë ditën e fëmijëve por realisht dita e fëmijëve duhet të jetë çdo ditë”, përfundon Berisha.
Po ashtu, Drejtoresha e Parqeve, Fatime Hajdari, foli rreth rëndësisë së mbjelljes së drunjëve, luleve dhe hapësirave të gjelbërta dhe publike në qytetin e Prishtinës
“Aktivitetet tona përfshijnë shumë fëmijë për arsye se fëmijët janë kryesisht ata që i shfrytëzojnë këto hapësira. Po ashtu, në kuadër të Drejtorisë së Parqeve janë edhe këndet e fëmijëve për të cilat kujdesemi në rast se dëmtohen apo shkatërrohen”, thotë Hajdari.
Sipas saj, është një fatkeqësi që në qytet këto kënde të lojërave apo hapësirat e gjelbëra, degradohen pa qëllim e me rast edhe me qëllim, por e rëndësishme është që mesazhi të përcjellet që të jesh një njeri i mirë, i sjellshëm dhe i kujdesshëm është gjithmonë në modë dhe jo e kundërta.
Pas këtyre fjalimeve, Asambleja Komunale e Fëmijëve të Prishtinës pati rastin që të parashtrojë kërkesa, shqetësime dhe çdo gjë tjetër që ata mendojnë se është dashur të diskutohet.
Pyetjet, kërkesat dhe shqetësimet e tyre të parashtruara ishin rreth këtyre temave: mungesën e psikologëve, mbajtjen e semi maturës dhe ekskursionit, mungesën e fëmijëve gjatë ditëve mësimore në shkolla, ekzistenca dhe mungesa e uniformave në shkolla të ndryshme, mungesa e mjeteve dixhitale në shkolla, mungesa e mjeteve bazike në disa shkolla për zhvillimin e orës mësimore, mungesa e kushteve të nevojshme për kabinetet e lëndëve të ndryshme në shkolla, mungesa e zhvillimit të transportit publik të shpejtë dhe të dobishëm, ndërmarrjet e ndryshme në lidhje me ndotjen e ajrit, kyçja e personave me aftësi të kufizuara në ambientet e shkollës dhe sallave të sportit, përfshirja e aktiviteteve dhe programeve të ndryshme vetëdijësuese për fëmijët, zbatimi i mësimit gjithëpërfshirës, rritja e sigurisë në shkolla dhe masat e ndryshme të ndërmarra si dhe shfrytëzimi i nxënësve me talente në rrjedhën kulturore.
Ndaj këtyre pyetjeve të llojllojshme, të pranishëm për tu përgjigjur ishin përfaqësuesit dhe përgjegjësit e institucioneve si: Drejtoria e Kulturës, Drejtoria e Arsimit, Drejtoria e Shërbimeve Publike, Drejtoria e Administratës, Drejtoria e Sportit dhe Drejtoria e Parqeve, të cilët u përkujdesën rreth brengave dhe shqetësimeve të tyre në kuadër të kulturës, rinisë, edukimit dhe sportit.
Kështu, krejt në fund u ndanë mirënjohje nga drejtori i Drejtorisë për Kulturë, Adrian Berisha për secilin fëmijë të pranishëm nga Asambleja Komunale e Fëmijëve të Prishtinës. Kurse, është bërë e ditur se do të organizohet një ceremoni në sheshin ‘Zahir Pajaziti’ për të shfrytëzuar hapësirën për dy gjeneratat që kanë humbur mundësinë për të përjetuar mbrëmjen e maturës dhe njëkohësisht që fëmijët ti japin ‘lamtumirën e fundit’ njëri-tjetrit. Po ashtu, është bërë e ditur se këtë vit është menduar planifikimi për ndarjen e 15 bursave për talentet sportive të Komunës së Prishtinës. / KultPlus.com
Fjala është për librin ‘Ngjyrat e Natyrës me Utën dhe Miljanën’, projekti më i ri nga Fondacioni Utalaya, mbështetur nga UNMIK. Ky libër synon të promovojë dy-gjuhësine, tolerancën etnike, natyrën dhe mbrojtjen e saj si dhe sportin e artin si terapi mendore e fizike.
Personazhet e librit janë dy gra të cilat frymëzojnë me punën e tyre, ato janë: Uta Ibrahimi- alpiniste nga komuniteti Shqiptar dhe Miljana Bulatović- artiste nga komuniteti Serb, dhe rrëfimi përfshin ngjarjet a aventurat që zhvillohen në mes Utës e Miljanës të cilat takohen rastësisht në Mitrovicë, ku nis një shoqëri e veçantë. Kjo shoqëri spontane shërben si shembull i rrënimit të paragjykimeve dhe tregon se sa shumë gjëra të bukura mund të realizohen në një shoqëri që e përkrah të mirën dhe njëri tjetrin pavarësisht dallimeve racore, etnike apo fetare.
Me këtë libër synohet që të ndërtohet besimi mes komuniteteve si dhe të përçohen mesazhe edukative, paqësore dhe dashmirëse për Kosovën dhe komunitetet që jetojnë në të.
Libri do të shpërndahet falas nëpër qendra e organizata që punojnë me fëmijë nga grupe të margjinalizuara por edhe shkolla dhe qendra edukative e kulturore në Mitrovicë.
Ky është libri i dytë për fëmijë që krijohet nga Fondacioni Utalaya, dhe kjo organizatë shprehet të jetë shume ë motivuar për të vazhduar me projekte tjera që lidhen me botimin e librave për fëmijë.
Ylli i njohur i muzikës, Ed Sheeran, ia ka shtuar një bend muzikor performancave të tij live.
Kantautori 30-vjeçar, për të bërë muzikë në skenë gjithmonë e ka shfrytëzuar pajisjen e njohur me emrin ‘loop’, por tani thotë se mendon që ka nevojë për një bend të plotë për të sjell performanca sa më të mira.
“Për herë të parë do ta shfrytëzojë një bend për të më shoqëruar në skenë, dhe më duket sikur një fazë e re në karrierën time. Më herët kam interpretuar i shoqëruar nga një bend, vetëm kur më është kërkuar nga emisionet televizive. Unë kam 15 vjet që performojë me pajisjen ‘loop’ dhe tani doja të provoja diçka më ndryshe. Ajo që më dukej si pjesa më e dobët e turneut tim, ishte se disa nga këngët e mia kishin vërtetë nevojë për një bend, që të tingëllonin më mirë”, ka deklaruar këngëtari.
Ed Sheeran ka një vit e gjysmë që është shkëputur nga muzika për t’u fokusuar në familjen e tij, Gruan Cherry Seaborn dhe vajzën e tyre të vogël, Lyra Antarctica.
Gjatë kësaj pauze ai po ashtu ka punuar rreth albumit të katërt muzikor, dhe sipas parashikimeve të tij kënga me të cilën në njëfarë forme rikthehet në skenë, do të jetë shumë më ndryshe.
Ylli i hitit “Castle on the Hill” i cili shquhet si një prej muzikantëve më të mëdhenj në botë, albumin e fundit e lansoi në vitin 2019. Me titull, “No.6 Collaborations Project”, ky album ishte i mbushur me yje të njohur të skenës, si Stormzy, Justin Bieber, Camila Cabello, Cardi B dhe të tjerë.
Kurse në dhjetor të vitit 2020, Sheeran i trajtoi fansat me një videoprojekt të ri me titull “Afterglow”. Kënga i numëron më shumë se 87 milionë klikime në platformën muzikore. /koha/ KultPlus.com
Sot në 68 vjetorin e themelit të të Institutit Albanologjik, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti përmes një statusi në faqen zyrare të Facebook-ut, ka përkujtuar Sadri Fetiun dhe bashkëpunëtorët e tij që jetën e tyra ia kushtuan gjuhës shqipe, përcjell KultPlus.
Më poshtë mund të lexoni statusin e plotë të Kurtit:
Godina e Institutit Albanologjik të Prishtinës qe rrethuar nga forca të mëdha të policisë serbe, në marsin e ’94-ës. Një mezoburrë, me gjakftohtësi e guxim intelektual, përpiqej të bindte përfaqësuesit e regjimit se është e papranueshme ndërhyrja e politikës së dhunshme në një institucion shkencor. Por, dhuna është gjuha e agresorit.
Rezistenca e prof.dr. Sadri Fetiut dhe e bashkëpunëtorëve të tij, në mbrojtje të Institutit u shtyp me dhunë. Ata u nxorrën të përgjakur nga zyrat ku me vite shkrinë mundin e dijen për avancimin e studimeve albanologjike. Vullneti dhe këmbëngulësia e studiuesve shqiptarë ishin më të mëdha sesa sfidat. Arritën të organizoheshin sërish, duke vazhduar aktivitetet në rrethanat e rënda të pushtimit.
Profesor Fetiu, i doktoruar në “Poetikën e baladës popullore shqiptare”, u nda prej nesh tre javë më parë. Ai ishte albanologu i pakompromis, intelektuali i pathyeshëm dhe mbështetësi i parezervë i kolegëve e bashkëpunëtorëve. Si studiues i folklorit e letërsisë, mësimdhënës e drejtues i Institutit Albanologjik, në kohët më të vështira, profesor Fetiu ka dhënë kontribut të madh në shkencë e zhvillim të kuadrit shkencor.
Në datën e përvjetorit të 68-të të themelimit të Institutit Albanologjik të Prishtinës kujtojmë prof.dr. Sadri Fetiun dhe sakrificën e të gjithë studiuesve për të ruajtur e zhvilluar gjuhën, letërsinë, historinë, folklorin dhe etnologjinë shqiptare. / KultPlus.com
Pas një vendimi të përshtatshëm presidencial, viti 2021 u shpall në Azerbajxhan si “Viti i Nizami Ganjavit” për të shënuar 880-vjetorin e poetit dhe filozofit të shquar azerbajxhanas, autor i vargjeve klasike të famshme botërore, Nizami Ganjavi.
Nizami lindi në Ganja, qyteti i Atabegs të Azerbajxhanit, Perandoria e Madhe Selxhuke. Ai u rrit, jetoi dhe vdiq në këtë qytet. Emri i vetë poetit ishte Ilyas, por ai mori pseudonimin “Nizami”, që do të thotë “ai që vendos, i rendit fjalët në rregull”.
Edukimi që Nizami mori ishte i shkëlqyeshëm për ato kohë. Sipas rregullave të kohës, Ilyas u shkollua së pari brenda familjes. Si fëmijë (në moshën pesë vjeç) ai mësoi Kuranin e Shenjtë, i cili më vonë citohej vazhdimisht në veprat e tij. Ai gjithashtu studioi letërsinë kuranore, ligjin islam, historitë e Profetit Muhamed dhe të gjithë gamën e disiplinave që përbënin konceptin e “adaba” (edukimit). Si rregull, pasardhësit e familjeve të pasura dërgoheshin në shkollën e famshme teologjike “Nizamiyyah” në Bagdad, ose në Damask, Mekë dhe Kajro për të vazhduar arsimimin e tyre. Nizami, megjithatë, nuk do të shkonte; ai zgjodhi të studionte në qytetin e tij të lindjes, pasi që në vitet 1150 Ganja u bë qyteti i zgjedhur për shumë shkencëtarë, poetë, shkrimtarë, arkitektë nga të gjitha vendet. Duke gjykuar nga librat që përmend Nizami, ai kishte një akses në listat e dorëshkrimeve të punimeve në fusha të ndryshme të shkencës, përkthime, interpretime të shkrimtarëve të antikitetit, koleksione poetike të autorëve arabë, persë dhe shkrime persisht që mbaheshin në bibliotekat e Ganjas. Nizami studioi plotësisht aritmetikën, algjebrën, gjeometrinë, astronominë, kiminë, mineralogjinë, mjekësinë, logjikën, metafizikën, gjeografinë, historinë, poetikën dhe vargëzimin. Suksesi më i madh që ai arriti në fushën e shkencës, siç mund të shihet nga punimet e tij, ishte në mjekësi dhe astronomi.
Specialistët janë ende të mahnitur nga njohuritë e gjithanshme të astronomisë nga Nizami. Në poezitë e tij, “Layla dhe Majnun”, “Shtatë bukuritë” etj., poeti rendit dhe karakterizon në mënyrë profesionale trupat qiellorë, shumë prej të cilëve u bënë të njohur për shkencën europiane vetëm pas shpikjes së teleskopit.
Nizami gjithashtu zotëronte një njohuri të thellë dhe të gjerë në fushën e mjekësisë. Ai ishte njohës i mirë i punëve të mjekëve të lashtë si Galen (Galenus), Hipokrati (Buqrat), si dhe arritjet e mjekësisë dhe farmakologjisë islame (Zakariyya al-Razi, Hunayn ibn Ishaq, Avicenna) dhe të tjerë. Recetat dhe këshillat e dhëna nga Nizami për të ruajtur shëndetin dhe trajtimin e sëmundjeve janë aq të zgjuara dhe të ndjeshme, saqë mahnitin edhe mjekët e sotëm.
Poeti studioi specifikisht historinë, duke përfshirë atë të botës antike dhe Kalifatit Arab, historinë paraislame të kombeve iraniane, historinë dhe etnografinë e shumë fiseve të shpërndara në një zonë të gjerë nga Kina deri në Detin Mesdhe. Ai gjithashtu lexoi me hollësi “Republika”, “Ligjet” dhe “Timaeus” të Platonit; veprat filozofike dhe logjike të Aristotelit, traktatet e Arkimedit, Euklidit, Hermes Trismegistit, Talesit të Miletusit, Apolloniusit të Tianës, dhe të tjerë.
Në veprat e tij, poeti shfaq gjithashtu një njohuri të mrekullueshme të Biblës së Shenjtë dhe letërsisë së krishterë. Ai mund të asistohej nga studiues të shumtë të krishterë rusë, grekë, gjeorgjianë dhe kombeve të tjerë të krishterë që jetonin në Ganja, e njohur që nga ditët e lashta si një qendër e madhe ndërkombëtare, multikulturore. Është gjithashtu e mundur që poeti të ketë folur disa gjuhë të krishtera.
Edhe më shumë se shkenca, ishte poezia që Ilyas i pëlqente që në moshën e tij të adoleshencës. Përveç gjuhës amtare të Azerbajxhanit, Nizami zotëronte shumë gjuhë arabe dhe perse. Ndërsa e para shërbente si gjuhë e përditshme e komunikimit, meqenëse pjesa më e madhe e popullsisë së Ganjas dhe e gjithë popullsia e Arranit fliste gjuhën e Azerbajxhanit, gjuha arabe ishte gjuha e shkencës dhe fesë, ndërsa persishtja ishte gjuha e poezisë. Pra, pothuajse të gjitha kryeveprat e tij janë shkruar në persisht.
Shkrimet e tij për tema, të cilat prekin mbi të gjitha jetën e njeriut, në vargje me cilësi poetike magjike, mendim të pasuruar artistik, filozofik dhe shkencor të botës orientale, e kanë ngritur poezinë në lartësi të panjohura më parë. Vepra e tij kryesore – “Kuinari”, e njohur si “Khamsa”, ose “Pesë poezi” (“Thesari i mistereve”, “Khosrow dhe Shirin”, “Leyli dhe Majnun”, “Shtatë Bukuritë” dhe “Libri i Aleksandrit”) – shënon një “zenith” (kulm) në kërkimin e njerëzimit mbi një ndriçim shpirtëror, duke fituar vendin e tij ndër veprat më të mëdha të letërsisë botërore. Punimet e Nizamit zbukurojnë bibliotekat më të pasura dhe të famshme të botës, përveçse japin një shtysë për zhvillimin e arteve ilustruese orientale, më së shumti në sferën e miniaturës orientale.
Nizami ishte një gjeni që e projektoi humanizmin e tij përtej kufijve kombëtarë, siç dëshmohet qartë nga zgjedhja e personazheve kryesorë në poezitë e tij. Heroi i tij mund të jetë çdo i huaj – persian, arab, grek dhe të tjerët. Qëllimi i Nizamit nuk kapet nga kombësia e heroit ose karakterit. Qëllimi është gjetja e zgjidhjes supreme letrare të idesë. Sidoqoftë, as zgjedhja e personazheve kryesorë dhe as përfaqësimi i dhjetëra kombësive në poezitë e tij nuk është e paqëllimshme. Nizami e bën këtë qëllimisht. Kështu, ai edhe një herë demonstron se shkruan mbi dhe për qeniet njerëzore, dhe se lexuesit e veprës së tij nuk duhet të jenë një komb, por shumë kombe. Dhe për pasojë ndodhi pikërisht në atë mënyrë. Nizami është një nga klasikët më të përkthyer në botë.
Idealet që Nizami propagandoi më shumë se tetë shekuj më parë mbeten të dëshirueshme sot. Njerëzimi aktualisht po lufton për dominimin e tipareve që Nizami dëshironte të shihte te qeniet njerëzore dhe shoqëria. Së bashku me gjenitë e tjerë botërorë që shërbyen si një lloj shkolle globale, Nizami ka një vlerësim të qartë në progresin e përgjithshëm të arritur nga njerëzimi, që nga koha e Nizami deri më tani.
Nizami në poemat e tij krijoi një vepër me shtrirje enciklopedike, në stilin sinkretizëm. Ai sintetizoi traditat zoroastriane, besimin mysliman, kronikat sasanide dhe filozofinë e lashtë greke. Pasqyra e tij historike shumëplanëshe është shkrirë me temën e dashurisë dhe me një përshkrim të konceptit filozofik të ekzistencës dhe mendimet mbi kuptimin e jetës.
Qytetërimi njerëzor është pasuruar nga bashkëveprimi i kulturave të ndryshme gjatë historisë botërore. Në këtë drejtim, Azerbajxhani ende përfiton nga trashëgimia e Nizamit, nga mendimet e tij në lidhje me multikulturalizmin, dialogun, tolerancën dhe respektin ndaj feve, kulturave dhe kombeve të ndryshme. Promovimi i marrëdhënieve ndërkombëtare bazuar në filozofinë dhe mendimet e Nizamit do të ishte një kontribut i madh për njerëzimin, paqen dhe zhvillimin.
Mësimet humaniste të Nizamit dhe ëndrrat e tij për barazinë, vëllazërimin, lirinë, të mirën, dashurinë dhe rindërtimin e drejtë të shoqërisë, kanë qenë prej kohësh një frymëzim për njerëzit përparimtarë në luftën e tyre për idealet e larta. Kanë kaluar rreth nëntë shekuj që kur lindi Nizami, por talenti i tij rrezatues nuk do të pushojë kurrë së mahnituri. Nizami, krijimet e tij dhe personazhet e tij do të jetojnë dhe do të kontribuojnë në arritjet më të mira të njerëzimit. Veprat e poetit nuk kanë kufij, siç u përmend më herët dorëshkrimet e tij ruhen në muze me famë botërore dhe po studiohen nga studiuesit e Lindjes dhe Perëndimit.
Sot, shumë vende dhe monumente janë emëruar dhe i janë kushtuar poetit të madh azerbajxhanas, Nizami Ganjavi – përveç Azerbajxhanit në disa qytete të mëdha të vendeve të tjera, si Moska, Shën Petersburgu, Derbenti, Çeboksari, Pekini, Akapulko, Kishinau, Luksemburgu dhe Roma. Institucionet, rrugët, sheshet dhe stacione të metrosë janë emërtuar për nder të tij./balkanweb/ KultPlus.com
Dasma e Shqipërisë së mesme me të gjitha ritet dhe motivet e saj, erdhi e performuar me mjeshtëri nga Ansambli Folklorik “Tirana”.
Premierën e saj ishte online në profilin e teatrit Metropol në Facebook dhe Youtube. Ky produksion i teatrit Metropol i titulluar “Dasmat Shqiptare” ka në qendër identifikimin dhe prezantimin e vlerave më të mira kombëtare nëpërmjet institucionit të dasmës, duke kombinuar me finesë dhe një qasje totalisht moderne vizuale, ritualet e dasmave shqiptare me këngë e valle tradicionale, të performuar nga Ansambli Folklorik “Tirana”, përcjell KultPlus.
Projekti “Dasma Shqiptare” ka bërë bashkë artistë të talentuar të Ansamblit Folklorik “Tirana” me studiues, regjisorë, aktorë, muzikantë popullorë, dizajnerë të kualifikuar, teknikë dhe kostumografë, për të sjellë një produkt përfundimtar sa më cilësor dhe autentik, duke evidentuar veçoritë, ngjashmëritë dhe nuancat e folklorit të dasmave shqiptare, duke përfshirë këngët, vallet, ritualet, kostumet, objektet dhe marrëdhëniet shoqërore në dasmat shqiptare.
Projekti “Dasma shqiptare” ku në qendër të tij është identifikimi i 3 riteve martesore të trevave kryesore të Shqipërisë, si “Dasma e Veriut”, “Dasma e Jugut” dhe “Dasma e Shqipërisë së mesme”, qëllimi ishte krijimi i tre shfaqjeve filmike në një album/film që dokumenton ritualet, traditat, kostumet dhe repertorin e këngëve dhe valleve të trevave të Shqipërisë së mesme, jugut dhe veriut.
Materiali, përveç shfaqjeve filmike në rrjetet sociale, RTSH dhe festivale, do të përshtatet dhe për shfaqje live të repertorit të Ansamblit Folklorik “Tirana”. Pas prezantimit me ritet dhe motivet e dasmës së Shqipërisë së mesme, në vijim në programin online do të vijnë dhe ritet e motivet e Shqipërisë së veriut dhe jugut.
Ansambli Folklorik “Tirana” është themeluar në vitin 1978. Ai vjen nga një traditë e gjatë e ansamblit popullor dhe është i përbërë nga një grupim artistësh, që interpretojnë drejtpërsëdrejti, të cilët mbajnë gjallë, ruajnë dhe kultivojnë muzikën popullore shqiptare. Edhe pse fokusi i tyre është Shqipëria e mesme, repertori kryesor i Ansamblit Folklorik “Tirana” është i pasur dhe përfshin te gjithë traditat muzikore të mbarë Shqipërisë. /sot/ KultPlus.com
KultPlus me mbështetje të Komunës së Prishtinës do të organizojë një punëtori me Kosta Zhongën, i njohur për fëmijët si Xhaxhi Piktori, i cili sot bashkë me fëmijët, për ditën e 1 Qershorit do të kalojë një pasdite kreative në KultPlus Caffe Gallery, shkruan KultPlus.
Ky organizim do të nisë në ora 16:00 dhe parashihet të zgjasë deri në ora 19:00, ku janë të ftuar fëmijët që të jenë pjesë e këtij organizimi, të cilët bashkë me Xhaxhi Piktorin do të kalojnë çaste të paharruara në krijimin e pikturës puzzle me 32 pjesë, të cilat në fund të krijimit do të bëhen bashkë dhe do të formësojë pikturën e krijuar nga fëmijët pjesëmarrës.
Poashtu do të ketë edhe realizime të tjera kreative, duke përfshirë ato me pipza, pjata plastike, letra jeshile, luledielli si të Van Gog në 3D dhe krijime të tjera kreative.
Fëmijët pjesëmarrës përpos që do të kënaqen duke krijuar, poashtu do të shoqërohen edhe me nga një pije. / KultPlus.com
Instituti Albanologjik është institucion i pavarur publik kërkimor-shkencor me rëndësi të veçantë kombëtare, që merret me studimin e kulturës shpirtërore e materiale të shqiptarëve. Veprimtarinë e vet e zhvillon në bazë të Ligjit për Institutin Albanologjik dhe Ligjit për Veprimtarinë Kërkimore-Shkencore të Kosovës.
Instituti Albanologjik ka për objekt veprimtarie punën kërkimore-shkencore nga fushat e albanologjisë: gjuhësi, letërsi, histori, folklor dhe etnologji. Veprimtarinë e tij e zhvillon duke i hulumtuar problemet albanologjike në terren dhe arkiva, duke i studiuar ato dhe duke i botuar rezultatet e arritura shkencore. Organizon sesione, simpoziume, konferenca e tryeza ku trajtohen çështje te ndryshme ne fushat e shkencave albanologjike. Organet udhëheqëse të Institutit janë: Këshilli Shkencor, si organ shkencor-profesional, Këshilli Drejtues, si organ kolegjial i udhëheqjes dhe drejtori i Institutit. Ka arkivin, bibliotekën, sallën e eksponateve, sallën e leximit, sallën shkencore dhe kabinetet e punëtorëve ku mundësohet puna e pavarur hulumtuese-shkencore.
Historiku i Institutit Albanologjik
Instituti Albanologjik u themelua më 1 qershor 1953. Në fillim i kishte katër punonjës dhe një numër bashkëpunëtorësh të jashtëm. Ata e morën seriozisht punën dhe u angazhuan në fusha të caktuara të studimeve shqiptare, por pushteti i atëhershëm serb dëshironte që këtë institucion ta përdorte për nevoja të propagandës së jashtme, ndërsa, në të vërtetë, që në fillim, ishte angazhuar, me të gjitha mënyrat, ta sabotonte punën e tij. Me vendim të organeve shtetërore, Instituti u mbyll më 25 dhjetor 1955. Shërbimi sekret shtetëror i sekuestroi dorëshkrimet, kurse punëtorët shkencorë i transferoi e dëboi.
Studimet albanologjike mbetën kështu pa qendër institucionale dhe punonjësit shkencorë jo vetëm që u shpërndanë, por edhe u përndoqën nga pushteti i atëhershëm serb.
Në vitet 60, kur filloi edhe shkollimi universitar me hapjen e disa fakulteteve në Prishtinë, u ngjallën edhe studimet albanologjike. Në rrethanat e krijuara pas vitit 1966, më 28 shkurt 1967, u rithemelua Instituti Albanologjik i Prishtinës me vetëm pesë punonjës shkencorë dhe u vendos në një ndërtesë të vjetër të ish-kazermave ushtarake.
Në saje të angazhimit të veçantë të punonjësve shkencorë të brezit të themeluesve të tij, brenda dhjetëvjetëshit të parë ky institucion e krijoi fizionominë e vet të plotë dhe shënoi rezultatet e para, shumë të rëndësishme, në të gjitha fushat e studimeve albanologjike. Brenda këtij dhjetëvjetëshi u bë një punë e madhe për ngritjen e kuadrit të ri shkencor dhe u mblodh lëndë e pasur folklorike, etnologjike, gjuhësore etj.
Në të gjitha viset shqiptare, u bënë hulumtime të shumta në arkiva e biblioteka dhe u mblodh një fond relativisht i pasur i librave dhe i publikimeve të ndryshme shkencore për bibliotekën e tij. Në vitin 1977 Instituti Albanologjik u vendos në ndërtesën e re moderne të ndërtuar enkas për këtë institucion të rëndësishëm kombëtar, pasi që u shumëfishua numri i kuadrove dhe u hapën edhe degë e seksione të reja.
Instituti Albanologjik i Prishtinës nga politika sllave mori goditje të reja edhe gjatë dhjetëvjetëshit të dytë të punës së tij. Pas vitit 1981 kur kishte filluar procesi i zhbërjes së autonomisë së Kosovës nën presionin e drejtpërdrejtë të politikës, të cilën e karakterizonte lufta kundër “irredentizmit shqiptar”, puna e tërësishme e këtij institucioni e në mënyrë të veçantë planifikimi afatgjatë dhe veprimtaria botuese, iu shtrua rishikimit dhe vlerësimit politik. Goditja më e madhe u bë në fushën e bashkëpunimit brendashqiptar, sepse në këtë periudhë gati për 10 vjet me radhë u ndërpre çdo formë e bashkëpunimit me institucionet shkencore të Shqipërisë. Në këto kushte, përveç dëmtimit të përgjithshëm, mbetën të pakryera edhe disa projekte të mëdha, siç janë “Atlasi dialektologjik i të folmeve shqipe”, “Leksikoni i shkrimtarëve shqiptarë” etj.
Në dhjetëvjetëshin e tretë, Instituti Albanologjik i Prishtinës mbeti pa asnjë lloj financimi, por vazhdoi të punonte. Punonjësit e tij, tani të bindur se rruga e fitores kalon nëpër sakrifica, u detyruan të jetonin edhe me ndihma që vinin nga asociacione të ndryshme humanitare, siç ishte, bie fjala, Shoqata Bamirëse “Nënë Tereza”. Mirëpo, vullneti për punë nuk pushoi asnjëherë, hulumtimet, prezantimet e publikimet vazhduan edhe pse tani me vështirësi shumë të mëdha. Falë ndihmës së donatorëve, veprimtaria shkencore e Institutit Albanologjik nuk u ndërpre asnjëherë tërësisht.
Nuk u ndërpre madje as atëherë kur objekti i Institutit Albanologjik u mor me dhunë më 8 mars 1994 dhe kur punonjësit e tij u nxorën të përgjakur nga vendet e punës. Ata arritën të riorganizohen dhe të vazhdojnë punën në formë institucionale në një shtëpi private, në kushte mjaft të vështira të punës. Aktivitetet shkencore nuk u ndalua dhe ky institucion vazhdoi veprimtarinë e tij në këtë objekt deri më 1 prill 1998, kur autoritetet e pushtetit të dhunshëm serb në Kosovë, pas një marrëveshjeje shqiptaro-serbe, të arritur me ndërmjetësimin e palës ndërkombëtare, e liruan objektin e Institutit Albanologjik, të uzurpuar nga organet serbe të pushtetit. Kjo ishte shpresë e madhe për popullin e Kosovës se do të ktheheshin edhe objektet e tjera të uzurpuara, por kjo shpresë qe afatshkurtër, sepse lufta, e cila veç kishte filluar në Kosovë, erdhi duke marrë përmasa të mëdha dhe çdo gjëje do t’i humbte kuptimi për një kohë.
Në periudhën e bombardimeve të NATO-s, ndërtesa e Instituti Albanologjik ka shërbyer si objekt strehimi, ku janë fshehur forcat serbe. Gjatë kësaj periudhe ndërtesa ka pësuar dëme të mëdha, sidomos me zhdukjen e materialeve me vlera të veçanta nga Arkivi shkencor i këtij instituti.
Pas një numri të madh viktimash e dëmesh të pallogaritshme që pësoi Kosova në luftën e saj çlirimtare, në qershorin e vitit 1999, Instituti Albanologjik prapë iu kthye jetës dhe punës hulumtuese e shkencore. / KultPlus.com
Komuna e Prishtinës ka publikuar programin e aktiviteteve të muajit qershor, përcjell KultPlus.
Më 11 qershor, Prishtina shënon edhe 22 vjetorin e çlirimin dhe pikërisht për këtë 22 vjetor, kryeqyteti do të jetë qendra e 22 aktiviteteve të ndryshme.
”Qershori na kujton kohën kur Prishtina nisi të frymojë lirshëm.
11 Qershori, Dita e Çlirimit të Prishtinës, konsiderohen si ngjarja që ka shënuar kthesën më të madhe në historinë e vendit tonë.
Andaj, këtë 22 vjetor do ta festojmë me 22 aktivitete socio-kulturore dhe sportive.
Këto aktivitete, Komuna e Prishtinës i sjell në bashkëorganizim me partnerë të ndryshëm”, thuhet në njoftim.
Më poshtë gjeni listën e plotë të aktiviteteve të organizuara nga Komuna e Prishtinës për këtë muaj.
01 Qershor – Prishtina Feston 02 Qershor – Festivali Multikulturor “Gruaja, arkitekte e shoqërisë” 03 Qershor – World Bicycle Day – Dita Botërore e Biçikletës 04 Qershor – Marco Castelli / Live, Soundtrack për filmin “L’Inferno” (1911) 05-06 Qershor – KSDW, Kosovo Sustainable Delevopment Week 09 -16 Qershor – Festivali i muzikës dhe artit për fëmijë “El Maestro” 10-18 – RED BULL NEYMAR Jr’s Five 2021 11 Qershor – 22 VJET LIRI 13 Qershor – Gërmia Ultra Trail 14 Qershor – Chopin Piano Fest Prishtina 15-30 Qershor – Days of German Language 17-21 Qershor – Atmospheres Musique 18 Qershor – Koncert muzikor dedikuar kompozitorit Aleksandër Peci 19 Qershor – Loja e Yjeve 20 Qershor – Festivali i Baballarëve 22 Qershor – Monografia “Muharrem Qena” 22 Qershor – Guerilla Art Festival, Urban Elements, 7th Edition 24 Qershor – Shfaqja Teatrale “Hollyshit” 26 Qershor – Koncert Muzikor – ZëADA 26-27 Qershor – 3X3 Prishtina 27 Qershor – Koncert / Orkestra e Filharmonisë së Kosovës – Mbyllja e sezonit 2020/2021 30 Qershor – Autostrada Biennale
Të gjitha aktivitetet do të mbahen në përputhshmëri të plotë me masat e vendosura nga Qeveria për parandalimin e virusit Covid-19. / KultPlus.com
Me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Fëmijëve – 1 Qershorit, Koalicioni i OJQ-ve për Mbrojtjen e Fëmijëve – KOMF, mbajti konferencë për media përpara objektit të Qeverisë të Republikës së Kosovës, ku paraqiti faktet rreth situatës së fëmijëve në Kosovë, prezantoi kërkesat dhe bëri thirrje emergjente që Kryeministri dhe Qeveria t’i adresojë ato.
Viti 2020 konsiderohet viti më i rëndë në 20 vitet e fundit sa i përket mirëqenies sociale në Kosovë. Kjo për shkak të pandemisë Covid-19, e cila ka përkeqësuar edhe më shumë gjendjen e fëmijëve në Kosovë, e sidomos atë të fëmijëve të cenueshëm. Periudha e zgjatur e izolimit dhe kushtet e rënda të jetesës kanë ndikuar në rritjen e përdorimit të dhunës ndaj fëmijëve, rritjen e numrit të fëmijëve pa kujdes prindëror dhe përkeqësimin e gjendjes së fëmijëve me aftësi të kufizuara. Kriza dhe masat e izolimit kanë ndikuar në përgjithësi në përkeqësimin e shëndetit mendor të fëmijëve, prandaj mbështetja e tyre është e domosdoshme.
Fakte rreth gjendjes së fëmijëve në Kosovë:
22.8% e fëmijëve jetojnë në varfëri përderisa 7.2% e tyre jetojnë në varfëri ekstreme.
72% e fëmijëve raportohet të jenë të disiplinuar me dhunë (presion psikologjik dhe/ose ndëshkim fizik).
5% e fëmijëve janë të përfshirë në punë.
Vetëm 15% e fëmijëve të moshës 3-4 vjeç vijojnë programet për edukim në fëmijëri të hershme.
“PISA” ka radhitur Kosovën në vendin e 76, në mesin e 78 shteteve të cilat i janë nënshtruar vlerësimit, duke rezultuar me nivel të ulët të cilësisë në arsim.
Investimet në sektorin e shëndetësisë në Kosovë, janë ndër më të ulëtat në rajon. 40% të shpenzimeve për shërbime shëndetësore paguhen nga xhepi i qytetarëve. Furnizimi me barna vazhdon të mos jetë i rregullt, duke rrezikuar seriozisht shëndetin e fëmijëve.
Vetëm 38% e fëmijëve që jetojnë në komunitete janë vaksinuar plotësisht.
Vetëm 1% e buxhetit total të buxhetit qendror ndahet për shërbime sociale. Ofruesit e shërbimeve sociale për mbrojtjen e fëmijëve në vazhdimësi rrezikojnë mbylljen e shërbimeve si pasojë e mungesës së financimit të qëndrueshëm.
8% e fëmijëve të moshës 7-12 vjeç, janë raportuar të kenë vështirësi funksionale të paktën në një fushë dhe vetëm 10% e fëmijëve me aftësi të kufizuara në Kosovë përfitojnë nga shërbimet shëndetësore dhe sociale. Nga 43.000 fëmijë me aftësi të kufizuara, vetëm 5,300 vijojnë mësimin në shkolla publike të rregullta në Kosovë.
Problematikat e mësipërme dhe rekomandimet konkrete për adresimin e secilës prej tyre, KOMF poashtu i adresoi gjatë takimit që pati me Kryeministrin e Republikës së Kosovës, Z. Albin Kurti, Ministren e Drejtësisë znj. Albulena Haxhiu dhe Ministren e Arsimit, Shkencës dhe Inovacionit, znj. Arbërie Nagavci.
Gjatë këtij takimi, përfaqësuesit e KOMF dhe përfaqësuesit e Qeverisë së Kosovës diskutuan për mbrojtjen e fëmijëve në fushën e mirëqenies sociale, shëndetësisë, arsimit, fëmijërisë së hershme dhe drejtësisë për të mitur.
Përfaqësuesit e KOMF do të takohen edhe me Presidenten e Republikës së Kosovës, ku do të diskutojnë lidhur me avancimin dhe bashkëpunimin për mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve në Kosovë.
KOMF gjatë ditës do të zhvillojë vizita tek disa prej organizatave anëtare ofruese të shërbimeve direkte për fëmijë. KOMF do të vizitojë një familje strehuese, Handikos në Prishtinë, Balkan Sunflowers, Qendrën për Mbrojtjen e Viktimave dhe Parandalimin e Trafikimit të Qenieve Njerëzore – MVPT, si dhe SOS Fshatrat e Fëmijëve Kosovë. / KultPlus.com
Sot, kujtojmë lindjen e 171-vjetorin e lindjes të atdhetarit, iluministit dhe ideologut të madh të Rilindjes Kombëtare, Sami Frashëri. Ai lindi në Frashër të Përmetit më 1 qershor 1850.
Ishte një nga djemtë e Halit bej Dakollarit. Mësimet e para i mori në fshatin e lindjes. Më 1865 së bashku me pesë vëllezërit e tij dhe dy motrat u vendos, në Janinë, ku me vëllanë, Naimin, Sami Frashëri kreu shkollën e mesme greke “Zosimea”, me ç’ rast përveç kulturës së përgjithshme, përvetësoi krahas greqishtes së re e të vjetër edhe gjuhën latine, gjuhën frënge dhe atë italiane.
Në Tetovë, nga Mahmut Efendiu, mësoi arabisht, persisht dhe turqisht. Më 1872 u vendos në Stamboll ku zhvilloi një veprimtari të gjerë patriotike për çlirimin dhe bashkimin kombëtar të popullit shqiptar dhe bashkëpunoi me përfaqësuesit më përparimtarë të lëvizjes demokratike-borgjeze turke.
Ishte një ndër organizatorët kryesorë të “Komitetit Qendror për mbrojtjen e të drejtave të kombësisë shqiptare” dhe me themelimin e “Shoqërisë së të shtypurit me shkronja shqip” (1879) u zgjodh kryetar i saj. Vdiq në Stamboll në moshën 54 vjeçare, më 18 qershor të vitit 1904.
KultPlus ju sjell disa nga thëniet më të njohura nga Sami Frashëri
• Njerëzit janë të njëjtë para natyrës, edukata i bën të dallohen.
• Njerëzit e mirë janë të gjykuar të bëhen skllevër të të këqijve.
• Çdo mizori e ka ditën e vet të gjykimit.
• Zbavitja më e bukur për njerinë është leximi; shoku më i mirë libri.
• Liria është thelbi i shpirtit dhe i mendjes. Aty ku s’ka liri, mendja dhe shpirti thahen si bima pa ujë.
• Njeriun e bëjnë të përhershëm veprat e tij.
• Në vend që të shesësh dituri dhe zotësi, përpiqu t’i fitosh ato.
• S’ka gjë më të keqe se të përqeshurit, sepse më shumë prek të mirët se të këqijtë.
• Shoku më i pavlefshëm është ai, i cili, për një fjalë që ka dëgjuar për shokun e tij, nuk e do më atë.
• Ai që pëlqen veten e tij, nuk pëlqehet nga askush.
• Duhen shumë mend që të mund shoqërohesh me njerëz pa mend.
• Shpagimi më i ëmbël është të bësh mirë kundër të keqes që të është bërë.
• Po të përdoret mirë koha, do të mjaftojë për të kryer çdo punë.
• Bukuria e njeriut përbëhet nga bukuria e fjalës që flet.
• Njeriu duhet të përpiqet të mësojë çdo gjë, jo të tregojë veten e tij.
• Më i forti i njerëzve është ai që është i zoti të përmbajë vetveten.
• Thjeshtësia e një gruaje është më e vlefshme se stolitë e të gjitha grave të botës.
• Shpata e grave është gjuha e tyre, prandaj nuk e lënë të ndryshket.
• Gruaja duhet të ketë në dorën e djathtë gjilpërën e në të majtën librin.
• Çdo gabim i gruas së ndershme është i falur nga burri i saj.
• Shumica e njerëzve, sidomos gratë, nuk i donë ata që i donë por ata që i përbuzin.
• Vjehrra nuk e kujton asnjëherë kohën e nusërisë.
• Për dashurin s’ka gjë më të ëmbël se lotët e syve që fshihen me dorën e së dashurës.
• Fytyra e qeshur është kripa e bukurisë.
• Personi që do ti, s’ka asnjë të metë, fillo të mos e duash, pa shih sa të meta ka.
• S’ka lumturi më të madhe në botë se dashuria dhe harmonia.
• Kush i shtrohet gjithkujt është kokëdele.
• Më i poshtri njeri është ai i cili kërkon mirësi nga një i poshtër.
• Qesja nuk zbrazet duke dhënë lëmoshë.
• Delen që ndahet nga tufa e ha ujku. / KultPlus.com
Bekim Fehmiu paraqet personalitet që zakonisht një populli mund t’i ndodhë vetëm një herë gjatë një shekulli, e pastaj të vazhdoj të jetojë për shumë shekuj.
Ai madje pat refuzuar të ndryshonte emrin e tij për dhjetëra miliona dollarë nga një shtëpi e njohur producente italiane filmash, e cila kërkoi që talentin e tij ta paraqes si talent italian. I vetmi nga e gjithë Evropa Lindore, ai luajti në shumë filma amerikanë e evropianë me shumë yje botërore.
Bekim Fehmiu kishte një personalitet unik, por zotësia e tij artistike ishte e tillë që ai të mund të luante dy personazhet e pazgjedhur. Në pyetjen: Çfarë korrelacioni mendoni se keni me personazhet Cagliostro dhe Balsamo, ai u përgjigj: Ne të gjithë mbajmë maska të ndryshme për arsye të ndryshme. Ne mbajmë disa maska, sepse ato përfaqësojnë vërtet atë që duam të jemi. Të tjerët, ne i veshim ato, sepse nuk kemi guximin të përballemi me atë që është me të vërtetë poshtë ose sepse je ajo që dikush tjetër do të kishte nevojë që ne të jemi.
Përveç zotësisë së tij, Bekimi ishte edhe shumë i saktë dhe i disiplinuar, kur merrte ndonjë rol qoftë ai kryesor apo edhe dytësor, ai duhet ta perfeksiononte atë deri në përsosshmëri.
Bekimi ishte i përkushtuar në punë. Ai aty garonte me të gjithë por dhe me veten e tij. Kur duhej të luaj në film tek burri i artistes Michel Morgann, atëherë një muaj mësoi intensivisht gjuhën frënge. Por projekti dështoj. Për filmin ” Aventurierët” duhej të mësoj të luaj golf, sport i rëndë dhe i rrezikshëm.
Ishte aq i qëndrueshëm, por edhe mbahej për gjërat që për të ishin thelbësore. Kur e thirri Dino de Laurentis për filmin “Odiseu”, regjisori Francesco Rossi ishte kundër zgjedhjes së tij.
U shpreh: Nuk vie në konsideratë. Është i ri.
E Dino e ndërpreu dhe ia ktheu: Perënditë përherë janë të ri.
Bekim Fehmiu u përket aktorëve të rrallë vendorë që shijuan famën botërore. / KultPlus.com
Edicionin e tij të 11-të, festivali Chopin Piano Fest e nisi mbrëmë me një interpretim nga pianistja turke Tutu Aydınoglu, e cila solli për publikun vepra që nuk janë luajtur më herët. Këto vepra ngërthyen në vete një gjallërim të elegancës pianistike dhe ekuilibrit performues ku larmia dhe kontrastet e shumta brenda pjesëve të luajtura shpalosën një dinamikë dhe timbër të ngjyrosur në melodi e tinguj, të cilat janë shkrirë tërësisht në kryeveprën e ndjenjave që tempon e tyre nuk arrinin ta definonin për asnjë sekondë të vetme, shkruan KultPlus.
Ajo se çka dallohej në hyrje të Amfiteatrit të Ri të Bibliotekës Universitare, ishin fytyrat e shumta e të rinjve të cilët prisnin me padurim daljen në skenë të pianistes së njohur turke, Tutu Aydınoglu. E ky padurim që ndërlidhej ëmbëlsisht me inkuadrimin e reflektorëve me ngjyrë të vjollcë që njëkohësisht portretizonin ngjyrën e dizajnit së fletushkave tëkëtij festivali, dritave të ngrohta të vendosura gjithandej dhe drita natyrale e cila vinte pingul nga qielli mbi kokën tonë si një ndërhyrje rasti, e rritnin emancipimin e të pranishmëve në nivel më të lartë, duke luajtur kështu me fluturat që tashmë kishin nisur një interpretim të veçantë në stomakun tonë.
Hapjen e festivalit Chopin Piano Fest e nisi drejtoresha organizative e festivalit Besa Luzha dhe drejtoresha artistike Lelja Pula, të cilat janë shprehur se ndjehen mjaft të lumtura që pavarësisht sfidave të shumta, mbrëmë nisi një rrugëtim i gjatë një mujor. Ato kryesisht u shprehen falënderuese ndaj të pranishmëve duke i uruar atyre një natë të këndshme.
Pas këtyre fjalimeve, në sallë mbizotëroi heshtja për 2 minuta, për të sjellë në skenë pianisten e njohur Tutu Aydınoglu. Interpretimi i veprës ‘Sonata no 2 OP.23’ nga F.Chopin, solli një fillim që nuk la vend e as kohë për një parashikim se si do të përfundonte. Lëvizjet e mprehta të gishtërinjve, fuqia dhe përqendrimi preciz që ajo posedonte, ritmi dinamik i trupit të saj që shndërrohej në një ekzistencë të vetme dhe kërcimet e lehta të tërë qenies së saj që vinin papritmas dhe pa menduar, krijuan përshtypjen se pianistja dhe kjo vepër ishin në një kozmos unik të vetmuar ku meloditë e vrazhda e të rënduara ndëshkonin atmosferën me një hungërimë që dëgjohej nga performimi i saj.
Këto emocione herë luhatnin në një frymë të tragjedisë duke na rikujtuar kështu instinktin primal për të dëgjuar këto vepra, e herë në një frymë melankolike që përçonte ndjenja të ta pakrahasueshme për çdo kë që e çmon instrumentin bardh e zi. Pianistja mbrëmë dhuroi një performancë frymëzuese me vështrimin e saj, luhatjet e tërë trupit, qetësinë filluese që mashtronte publikun, shtypjen e petaleve me këmbë me një pasion që vështirë gjendet sot, ajo ende vazhdonte të sillte tingujt duke rrëmbyer vëmendjen e fijeve të zemrës së njeriut me një shpejtësi e cila depërtonte vrullshëm në damarin e dorezës të shpirtit tonë.
Aydınoglu përgjatë një orë interpretimi të veprave të njohura të kompozitorëve botërorë si: Frédéric Chopin dhe Franz Liszt, shpalosi një talent të rrallë jo vetëm me interpretimin nga dy duar por edhe njërës, duke krijuar kështu një muzikë që rrotullohej në vorbullën e prekjeve të çelësave bardh e zi, të cilat përjetuan një gërshetim të prekjeve të lehta dhe të çmendura, aty ku pothuajse gishtërinjtë puthnin çelësin me një butësi të tërbuar dhe aty ku gishtërinjtë ndëshkonin çelësat në një eufori ngjyrimi, për të përfunduar kështu në një ekstazë të papërmbajtur melodish.
Madhështia dhe bukuria unike e mjeshtërisë së interpretimit pianistik do të mbetet gjithmonë njëra ndër mrekullitë e botës. Kjo mrekulli më së miri përjetohet edhe atëherë kur dëgjuesi mbyll sytë dhe futet në botën e errësirës duke u përhumbur pas melodive dhe tingujve të cilat gjendjen shpirtërore të njeriut e tërheqin pas vetes sikur një magnet i inatosur që vendos të të shqetësoj me talentin që rrjedhshëm shkrihet tërësisht nga personi që performon.
Po njëlloj, ishte edhe pianistja që mbrëmë solli një magji të vërtetë me interpretimin e saj që ngjasonte me atë të Lee Ru-ma, i njohur me emrin ‘Yiruma’, duke kapur vëmendjen e të pranishmëve me performimin e linjave melodike që buronin vazhdimisht e sidomos nga vepra ‘Le festin d’Ésope (Aesop’s Feast), Op. 39 No. 12’, që shënoi fundin e kësaj nate duke lënë pas momente të bukura të cilat do të na përcjellin si një hije që asnjëherë nuk të lë të harrosh ekzistencën e saj.
Pas gjithë kësaj performance të mrekullueshme të pianistes, duartrokitjet e brohoritjet kishin zënë vendin e tingujve. Ato nuk po pushonin interpretimin e tyre duke vazhduar me minuta të shumtë, intepretim ky më se i duhur e i domosdoshëm për talentin e rrallë që Aydınoglu zgjodhi ta sjell tek ne.
Pianistja turke Tutu Aydınoglu, për KultPlus foli rreth natës së mbrëmshme që ishte frymëzuese për shumë kë.
“Ky është koncerti im i parë pas pandemisë dhe ndjehem shumë e lumtur sepse njëkohësisht është edhe recitali im i parë pas një muaj e gjysmë me situatën pandemike. Wshtë e mrekullueshme për ti ndjerë njerëzit në skenë”, thotë Aydınoglu.
Sipas saj, ky është qëndrimi i dytë i saj në Prishtinë dhe ajo po ndjehet shumë e lumtur sepse performimi në skenë është një ndjenjë e mrekullueshme, e pikërisht kur kalohet nga koncerti online në atë fizik.
“Është diçka spektakolare. Je duke luajtur dhe përnjëherë të vjen instikti. Pastaj ka duartrokitje dhe kjo është shumë e rëndësishme për një artist sepse është një lumturi shumë e madhe”, përfundon Aydınoglu për KultPlus.
Ndërsa, drejtoresha artistike, Lejla Pula tregoi se ajo është shumë e lumtur që pak a shumë janë kthyer në ndjenjën e normalitetit.
“Akti i interpretimit është vërtetë diçka unike sepse në artin interpretativ të muzikës, pa interaksion mes interpretuesit dhe dëgjuesve, nuk mund të ringjallet ajo çka shkruhet në një vepër muzikore”, thotë Pula.
Ajo tutje ka falënderuar pianisten që solli një program ku pjesa e dytë u interpretua për herë të parë.
“Tutu është një pianiste e mrekullueshme nga Turqia që erdhi me një program ku pjesa e dytë është interpretuar për herë të parë. Janë vepra shumë interesante të cilat interpretohen shumë rrallë dhe nuk dëgjohen shpesh në Prishtinë duke sjell kështu një virtuozitet të lartë pianistik dhe instrumental”, thotë Pula.
Sipas saj, pianistja ka pasur shumë dëshirë që të performojë dhe tashmë pas 2 vite pritje, ajo erdhi duke realizuar një koncert të mrekullueshëm dhe prandaj Pula ndjehet mirënjohëse ndaj saj dhe bashkëpunimit me Ambasadën Turke dhe Ministrinë e Kulturës.
“Shpresoj që të gjitha mbrëmjet do të shkojnë mbarë. Kurse, sonte vepra që më la përshtypje më së shumti ishte Sonata e Chopen e cila është vërtetë një kryevepër por interesante për mua ishte edhe vepra e Alkanit që ishte një zbulim për publikun tonë dhe bravo për pianisten që solli veprën me një virtuozitet të spikatur”, përfundon Pula për KultPlus.
Gjithashtu, i pranishëm në këtë mbrëmje ishte edhe drejtori i Drejtorisë për Kulturë, Adrian Berisha i cili për KultPlus foli rreth kësaj nate, të cilën ai e cilësoi si tejet interesante.
“Është shumë interesant për të përshkruar këtë natë. Gjatë natës i mbylla sytë dhe performanca e pianistes në njëfarë mënyre më morri me vete dhe sapo isha lart e dalloja vetën se isha poshtë. Performanca e saj ishte tepër ritmike dhe shumë e shpejt”, thotë Berisha.
Sipas tij, brenda performancës ekzistonte një tragjedi që ndoshta portretizoi mllefin e muzikantëve nga mos performimi në skenë në vitin paraprak, andaj edhe është shprehur përmes kësaj performance.
“Përveç performancës së pianistes, më la përshtypje mikpritja e publikut sepse u dallua edhe gjatë pauzave por edhe në fund se sa performanca është pëlqyer. Sidomos, duartrokitjet e pa ndalura në fund për 2 minuta, ishte diçka që tregoi shumë që njerëzve i mungojnë performancat e tilla artistike”, përfundon Berisha për KultPlus.
Chopin Piano Fest gjatë këtij edicioni do të prezantojë edhe 15 koncerte të tjera në vazhdim. Nata e dytë e këtij festivali, vjen më datë 07 qershor ku do të interpretojë pianisti austriak Stephan Möller në Amfiteatrin e Ri të Bibliotekës Universitare. / KultPlus.com
Sot të gjithë fëmijët gëzojnë festën e tyre, 1 Qershorin. Më shumë sesa çdo ditë tjetër, ata kërkojnë vëmendjen e prindërve dhe shtetit. Më 1 Qershor jo vetëm festohet, por kjo ditë njihet për sensibilizimin për t’i thënë jo dhunës, bullizmit dhe abuzimeve të tjera ndaj fëmijëve.
1 Qershori është i mbushur me aktivitete të larmishme nga të gjithë fëmijët, në të gjithë qytetet.
Dita e Fëmijëve është vendosur me 1 Qershor, pasi në këtë datë është mbajtur konferenca botërore e mirëqenies së fëmijëve në Gjenevë, në 1925.
1 Qershori e ka origjinën nga Shtetet e Bashkuara dhe Kina. Në vitin 1925 konsulli i përgjithshëm kinez në San Francisko mblodhi sëbashku një numër të konsiderueshëm fëmijësh jetim kinezë të celebronin në festivalin e “Anijes së Dragoit”. Kjo gjë rastisi të ishte në të njëjtën ditë me konferencën në fjalë. Festa e 1 Qershorit filloi të festohet pas dy vitesh. Shumë vende të botës e kanë pranuar atë si festën ndërkombëtare të fëmijëve dhe realizojnë festime të cilat kanë si qëllim të rrisin vëmendjen në drejtim të mirëqenies së tyre! / KultPlus.com
