Sot, përkujtojmë 176-vjetorin e lindjes të Naim Frashërit.
Naim Frashëri lindi në Frashër të Dangëllisë së Përmetit më 25 maj 1846. Mësimet e para i mori në vendlindje, ku nisi të mësonte persishten pranë teqesë bektashiane. Më 1865 familja e tij u shpërngul në Janinë, ku ndoqi gjimnazin “Zosimea”. Mbas kthimit në vendlindje, ai bëri provat e para të vjershërimit shqip nën ndikimin e bejtexhinjve, por edhe persisht, në përmbledhjen “Tehajylat” (Ëndërrime) që e botoi në vitit 1885.
Naim Frashëri mori pjesë në ngjarjet e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, në mbledhjen e degëve të Jugut të Lidhjes Shqiptare në Frashër (1878). Ai iu kushtua punës për zgjimin kombëtar përmes lëvrimit të gjuhës shqipe e të letërsisë kombëtare dhe për ngritjen e shkollës shqipe e pajisjen e saj me tekste mësimore në gjuhën amtare. Më 1882 u vendos përfundimisht në Stamboll. Me përkushtimin dhe veprimtarinë e tij të dendur atdhetare e kulturore Naim Frashëri u bë figura qendrore e Rilindjes Kombëtare dhe u pagëzua për së gjalli si “Apostull i Shqiptarizmës”.
Për më pak se 20 vjet botoi një krijimtari të gjerë në gjuhën shqipe dhe në gjuhë të tjera, poema, përmbledhje lirikash, prozë artistike, si dhe vjersha e tekste për shkollat dhe përkthime. Veprat e tij më të shquara janë “Bagëti e Bujqësija” (1886), përmbledhja me lirika atdhetare e filozofike “Luletë e verësë” (1890), poema epike “Istori e Skënderbeut” (1898), lirikat në persisht “Ëndërrime” si dhe poemat në gjuhën greke “O alithis pothos ton Skyperaton” (Dëshira e vërtetë e shqiptarëve, 1886), etj..
Vepra e Naim Frashërit është botuar dhe vazhdon të botohet gjerësisht dhe është bërë objekt studimesh shkencore. Naim Frashëri vdiq në Stamboll më 20 tetor 1900. Eshtrat e tij u sollën në atdhe më 1937 dhe prehen në Memorialin e Rilindësve në Tiranë. / KultPlus.com
Sot mbushen 24 vjet kur më 25 maj 1998, forcat serbe hynë në Lybeniq të Pejës, duke vrarë e masakruan nëntë banorë të Lybeniqit, e më vonë edhe burrat e tjerë të fshatit.
Gjenocidi i kryer në këtë vendbanim ndaj popullsisë se pafajshme shqiptare më 25 maj 1998 dhe më 1 e 7 prill 1999, është njëri nga krimet me të mëdha që kanë kryer forcat policore, ushtarake e para ushtarake serbe në Kosovë.
Ky gjenocid që kryen forcat ushtarake, policore e paramilitare serbe kundër banorëve shqiptarë të Lybeniqit, vlerësohet si gjenocidi më i madh që është kryer kundër popullsisë shqiptare në historinë e fshatit. /KultPlus.com
MTV Europe Music Awards këtë vit do të mbahet në Gjermani.
MTV tha të martën se shfaqja e çmimeve do të zhvillohet më 13 nëntor në PSD Bank Dome në Dusseldorf.
Ceremonia e sivjetme do të shënojë herën e gjashtë që Gjermania është mikpritëse e ngjarjes.
MTV EMA nderon artistë nga e gjithë bota. Shfaqja e këtij viti do të transmetohet drejtpërdrejt në MTV në 170 vende.
“Nuk ka asnjë ngjarje tjetër si MTV EMA që lidh audiencën në çdo cep të botës me artistët e tyre të preferuar”, tha në një deklaratë presidenti i rrjeteve ndërkombëtare, studiove dhe transmetimit të Paramount, Raffaele Annecchino, përcjell Klankosova.tv
“Mezi presim të kthehemi në Gjermani për të sjellë së bashku yjet më të mëdhenj të sotëm dhe super fansat për festën më të mirë të muzikës globale”.
Pritësi i vitit 2022, interpretuesit dhe të nominuarit nuk janë shpallur ende.
Shfaqja e çmimeve 2021 u mbajt në László Papp Budapest Sports Arena në Budapest, Hungari. Saweetie priti ngjarjen, ku performuan Ed Sheeran, Maluma, Imagine Dragons dhe artistë të tjerë. / KultPlus.com
Ermal Meta ka mrekulluar mediat italiane me librin e tij që tashmë është gati. “Nesër dhe përgjithmonë” është libri i parë i artistit me origjinë shqiptare, që ka sjellë në sytë e italianëve Shqipërinë e viteve 1943.
“Corriere della Sera” i ka dedikuar një artikull artistit, por këtë herë nga Shqipëria, duke sjellë një ndërthurje të Shqipërisë së egër përgjatë viteve të komunizmit dhe Shqipërisë së sotme.
Shkrimi i plotë
Nga dimri i ftohtë i vitit 1943 deri në Shqipërinë e çliruar nga regjimi: Kantautori ka ndërtuar një turne nëpër botë (dhe në zemrën e njeriut) për të treguar për vendin e tij. Ku u kthyem me të
“Në fund, unë shfajësoj të gjithë personazhet e mi, madje edhe më mizorët. Historia është një lumë në përmbytje, ndodh që dikush për të shpëtuar veten e lë të mbytet dikë tjetër. A do ta quajmë atë një vrasës? Jo, është thjesht një qenie njerëzore që nuk kishte zgjidhje tjetër”. Ermal Meta shkon drejt Tiranës: pas tij, i humbur në malet e smeraldit që të çojnë në Kosovë, është burgu-miniera e Spaçit, goja e ferrit, ku u torturuan dhe u vranë qindra disidentë shqiptarë, njerëz fantazmë të “riedukuar”. nga regjimi i Henver Hoxhës në tunelet e minierave të piritit.
Aty në dimër temperatura shkonte 20 gradë nën zero, në verë arrinte në 40. Nuk kishte asgjë, çfarë mbetej nga jeta e të burgosurve të zvarritur nën sytë e hekurt të statujës së tij, Diktatorit. Prej kohësh është shkatërruar dhe hequr si gjithë të tjerët të shpërndarë në të gjithë vendin, edhe nëse tregohet mirë vendi ku ka qëndruar për dekada. Nesër dhe përgjithmonë titullohet romani i parë i kantautorit shqiptar, sapo mbushi 41 vjeç, i cili shkroi qindra këngë, fitoi Sanremo në 2018 me Fabrizio Moro dhe tani ka vendosur të tregojë një pjesë të së shkuarës së tij: libri është një kryqëzim mes të vërtetës dhe të besueshmes, faktet historike janë rindërtuar me vite jetë dhe muaj studimi. Ndjenjat janë po aq autentike, sepse vijnë drejtpërdrejt nga ngjarjet e errëta të këtij vendi të vogël.
Vendi i kurbave
Rrugët që të çojnë drejt Tiranës tashmë janë të gjitha të drejta, po ashtu edhe ato që lidhin pjesën tjetër të vendit, ku malet, liqenet dhe lumenjtë nuk e pengojnë. Mund të duket e qartë, por është një nga shenjat e shumta të daljes së Shqipërisë komuniste nga Perdja e Hekurt, nga një prej regjimeve më të pamëshirshme që ka njohur bota. Diktatorin, të gjithë e quajnë vetëm dhe gjithmonë kështu, kishte frikë se rrugët e drejta do të shfrytëzoheshin nga pushtuesit hipotetikë për të ulur avionët dhe për të hequr kështu Tokën e Shqiponjave nga një anestezi e gjatë dhe e tmerrshme kulturore dhe njerëzore. Në anën tjetër të Jonit, e ndarë nga kanali i Otrantos, një krah i detit rreth 80 kilometra, ishte Italia, e vetmja çarje drite që përtej perdes metafizike dhe telit me gjemba, vinte nga perëndimi. I cili u mishërua në Non è la Rai apo në emisionin Maurizio Costanzo, transmeton që falë antenave në shtëpitë e Durrësit apo të Vlorës, i mësoi gjuhën tonë një populli të burgosur të vetvetes dhe ushqeu një iluzion mirëqenieje. , lumturi , pasuri. Nuk ishte e gjitha e vërtetë, sigurisht, por një gjë ishte. Mundësia për të qenë të lirë, për ne e dukshme dhe e ndaluar për ta. “Kam mbërritur në Itali kur isha 13 vjeç: nëna ime Fatmira, e cila ishte violiniste, na la për ca kohë në Fier, vendlindja ime: vëllai, motra dhe unë mbetëm vetëm, por nën mbikëqyrjen e gjyshes, derisa nëna gjeti strehim në Bari. Kështu arritëm tek ajo. Kështu filloi jeta ime e dytë”, thotë kantautori.
Jeta dhe romani
Dhe kështu vijmë te Kajan, protagonisti i “Nesër dhe Përgjithmonë”: “Libri im është një udhëtim i çmendur drejt ekzistencës së një personi, i cili, pavarësisht nga vetja, e gjeti veten mes gjërave që nuk i imagjinonte kurrë t’i jetonte. Ndoshta në këtë i ngjaj Kajanit. Nuk më interesonte të bëja një libër për veten time. Ideja më lindi një natë në prill 2020, doja të shkruaja diçka ku muzika nuk ishte në qendër të historisë. Pas krijimit të strukturës, kuptova se duhej të thelloja njohuritë e mia historike, nuk doja të rrezikoja të pikturoja një tablo jashtë kontekstit. Pjesët e enigmës duhej të përputheshin të gjitha. Kam studiuar shumë”. Dhe, pjesërisht, kujtoi nga e kaluara atë që ndodhi me familjen e tij: gjyshi i tij nga nëna, një mjek, u vra kur ai ishte vetëm 30 vjeç. E gjetën të prerë në fyt.
Menjëherë u bë e ditur se kush ishte vrasësi: gjyshja e Ermalit shkoi ta takonte në burg dhe ai u betua se do të tregonte pse dhe kë e kishte urdhëruar të vriste. Nuk e tha kurrë, po atë natë u eliminua. “Disa ngjarje, veçanërisht kur janë kaq traumatike, priren të mitizohen pothuajse me kalimin e viteve. Për të më frymëzuar më shumë se çdo gjë tjetër ishin gjërat që kam përjetuar, le të themi në vetën e parë, të dytë, historitë e kushëririt të …, të shoqes së …, të motrës së … të mëparshme dhe të radhës. . Kam pasur dy jetë, e para ka ndodhur këtu, në Shqipëri dhe e dyta në Itali. Të gjitha historitë që kisha dëgjuar në atë moment i gjykoja për atë që më dukeshin realisht, falë faktit që kisha njohur një pjesë tjetër të botës”, shpjegon Meta. Ndërkohë, trafiku drejt kryeqytetit është bërë vërtetë i denjë për Los Angeles-in: “Dikur nuk kishte makina, por shumë karroca. Vetëm karroca ». Nuk ishte shumë kohë më parë.
Elisabetta Sgarbi, drejtore e përgjithshme dhe editoriale e La Nave di Teseo, besoi menjëherë në të. Në të vërtetë, në fillim: “Më bëri shumë përshtypje kur dëgjova këngën “Ndalohet të vdesë” në Sanremo (e treta në edicionin 2017). E kontaktova menjëherë. Por Ermali, shumë seriozisht, më tha se librat ishin të rëndësishëm për të dhe donte të sigurohej që të kishte një libër për të shkruar. Pas disa vitesh heshtje më merr në telefon duke më njoftuar: “Kam një libër për të lexuar, një roman”. Unë u godita nga “Nesër dhe përgjithmonë” siç më goditi “Ndaluar të vdes”. Ka një aftësi të madhe për të ndërtuar histori, për të ndërthurur historinë me një H të madhe dhe histori të njerëzve. Ka luftë dhe ka dashuri, ka vdekje, tradhti, muzikë dhe shpresë. Aty është Shqipëria, ka Gjermania, ka Shtetet e Bashkuara. Jam i sigurt se fiksioni italian me këtë roman do të mund të llogarisë në një zë të ri, befasues”.
Gërshetimi, kompleks dhe plot kthesa, është një nga pikat e forta të këtij libri. Por ka edhe një tjetër me po aq rëndësi, që flet për njerëzit, mënyrën e tyre të jetesës ose, më mirë akoma, të mbijetuarit. Ato lidhje të forta familjare që egërsia e Hoxhës i shndërroi në një sistem kontrolli dhe mbi të gjitha në një armë që njerëzit detyroheshin ta kthenin kundër vetes. Denoncimi u bë një mjet për të shmangur kurthet e regjimit: në një vend që në vitin 1945 banohej nga pak më shumë se një milion banorë, të gjithë e njihnin njëri-tjetrin ose madje ishin të afërm. Pikërisht në këtë mënyrë rrënjët u bënë zinxhirë.
Gjysmë sekondë e asgjëje
Është dimri i vitit 1943. Kajan është 7 vjeç dhe jeton në një shtëpi fshatare të varfër në Rragam, në veri të Shqipërisë: ai është vetëm me gjyshin e tij Betim, sepse prindërit e tij, Mami dhe Babi (që quhen Selie dhe Ago) janë partizanë dhe po luftojnë gjermanët. Në qendër të dhomës është një piano e vjetër, e parregullt, të cilën vogëlushi kënaqet duke e torturuar. Vetëm duke bërë zhurmë. Pak vite më vonë, Kajan, i cili është bërë një mrekulli e re e pianos, do t’u shpjegojë studentëve të tij kuptimin e heshtjes: “Të gjithë marrim frymë për të jetuar, por ka një moment që edhe fryma ndalet, në të cilën ajo qëndron e heshtur. Kjo ndarje e sekondës midis thithjes dhe nxjerrjes në të cilën mushkëritë ndalojnë, por ne vazhdojmë të ekzistojmë. Gjysmë sekondë e asgjësë, në të cilën megjithatë ne vazhdojmë të ekzistojmë. Gjashtë sekonda në minutë në të cilat ajri nuk hyn ose nuk del, 140 minuta në 24 orë, tridhjetë e gjashtë ditë në një vit, gjashtë vjet në shtatëdhjetë vjet në të cilat koha ndalon në mushkëritë tona. Duket shumë, por ne nuk e vërejmë dhe ndërsa kërcejmë me vdekjen i buzëqeshim jetës, njëra pas tjetrës, një notë pas tjetrës, një heshtje pas tjetrës”. Në këtë pikë, shumë gjëra kanë ndodhur tashmë dhe ka ende shumë për të ndodhur me Kajan, të pushtuar nga dallgët e fatit të një bote në balancë. Si tani, ndoshta.
Shtëpia e Gjetheve
Shtëpia e Gjetheve ishte (dhe është) një vilë e bukur e mbuluar me dredhkë në qendër të Tiranës. I ndërtuar në vitin 1931, ai ishte një maternitet modern, në kohën e pushtimit gjerman u bë selia e Gestapos dhe u shndërrua përfundimisht në selinë e Sigurimit, shërbimi sekret shqiptar. Prej disa vitesh ka qenë një muze, i bukur në vetvete dhe sigurisht një nga më të rëndësishmit në Shqipëri: filmat e kohës, fotot, lista me emrat dhe fytyrat e të vrarëve, sistemet e spiunazhit, “Burrat” të fshehura kudo. për të kapur sirenat korruptuese të “përbindëshit kapitalist”. Madje në xhaketë është fshehur edhe një pallto me kamerë, e cila aktivizohej me një buton fals. Dëgjimi, hapja e zarfeve, nxjerrja e fotove komprometuese. Dhe pastaj shantazhi, pastaj ndëshkimi, shpesh vras.
Dhuna dhe paranoja e Hoxhës zhduku gati dy breza. Njerëz të thjeshtë, por edhe shumë intelektualë, mjekë, inxhinierë, artistë: “Akti i parë i këtij regjimi, dhe i të gjitha regjimeve të botës në realitet, ishte prerja e kokave që mendonin. Shkollimi ishte prioritet, por të gjithëve u mësuan shkrim e këndim vetëm që të kuptonin dhe zbatonin më mirë urdhrat”, shpjegon Meta. Ai është një personazh i vërtetë këtu, sepse ai përfaqëson shumë gjëra së bashku. Libri, i cili padyshim do të përkthehet edhe në shqip, është vetëm pjesa e fundit. Fitimi i Sanremos, për një artist të ri shqiptar, ka një vlerë të vështirë për t’u shpjeguar: «Për ne, dëgjimi i Festivalit ishte një akt subversiv, i bërë në fshehtësi. Këtu në Shqipëri nëse një këngëtar dilte në skenë dhe lëvizte në ritëm, përfundonte në telashe. Sepse do të ishte gjykuar një ekspozitë properëndimore. Këngët i mësuam përmendsh, bëmë listat tona. Akti më i fuqishëm subversiv kundër një regjimi është gjithmonë ai që ka të bëjë me artin”, thotë ai teksa kalon nëpër dhomat e Shtëpisë së Gjetheve.
Migrimet e kaluara
“Të punosh, të punosh natë e ditë për të parë qoftë edhe një fije drite”, shkruante poeti Naim Frashëri, i cili vdiq në Stamboll në vitin 1900 dhe më pas u varros në Tiranë. Kështu bëri edhe Fatmira, mamaja e Ermalit, kur mbërriti në Bari dhe nuk mund të ndiqte më fatin e saj si virtuoze violine, por duhej të gjente një punë pas tjetrës, pastrim, kujdes për të moshuarit, për të mbajtur tre fëmijët e saj. Vetëm. Pak vite pas asaj 8 dhjetori 1990, kur protestat e të rinjve më në fund rrëzuan perden, fillimi i ngadaltë i një prej pranverave të shumta që përjetoi Evropa Lindore që nga ai moment. Në Shqipëri sot janë 2 milionë e 800 mijë banorë, numri i banorëve ka filluar të ulet që nga viti 1990, sepse shumë janë larguar gjatë valëve të ndryshme migratore dhe lindshmëria ka rënë, duke u bërë një nga më të ulëtat në Ballkan. Sot mbi 900 mijë jetojnë vetëm në Tiranë, qyteti është një kantier ndërtimi që Edi Rama, kryeministri aktual, ish-lideri i Partisë Socialiste dhe ish-kryebashkiaku vizionar i kryeqytetit, e hapi vite më parë. Ndjeshmëria e tij si piktor e shtyu të kërkonte edhe një rilindje estetike: Prishi shtëpitë ilegale dhe ndërtoi të reja, duke rifituar brigjet e lumit Lana./diasporashqiptare.al/ KultPlus.com
Është krejtësisht e mundur të jetë i tillë edhe ky cilësim imi. Ani. Nga degë tjetër nuk kam zbritur as unë që të jem tjetër. Do të ishte një përjashtim shpërfillës, një çrregullim.
Cilësimi nuk është edhe i pasaktë. Është ca i rrebtë e i pakëndshëm, po nuk është se nuk na rri.
Populli bardh e zi..
Bardhezi.
Nuk ka të bëjë me spektër dyngjyrësh /se dyngjyrësh e kemi spektrin ne/, e as me të bardhën epike të tirkut e të qeleshes tradicionale të veriut kombëtar, as me të zezën e krahut të shqiponjës, zogut tonë të flamurit. E ngjara që ky spektër, trishtues prej së pastri e brengosës prej së ngushti, të mos jetë i pashpiegim, madje t’i gjasojë konstitucionit tonë psikoetik, domethënë shpirtit tonë, mund të jetë me të drejtë brengosëse. Tragjike, jo. Këta jemi dhe nuk jemi me pahir këta që jemi. Diç na ka bërë të tillë.
Me ca zell më të fortë amator për të filosofuar mbi femonenin tonë, e të pazellshëm nuk jemi, mund të bëhen gërmime e përpushje interesante nëpër përbërësit historikë e shpirtërorë të qenies sonë. Për të hetuar sado pak pse jemi, nëmos kryekëput – atëherë kryesisht, domethënë fort e shpesh, bardh e zi.
Ma ha mendja, se çka s’i ha mendja njeriut, se mund të provohen njëmijë gjasë e shpiegime pse është kështu dhe asnjë, pothuaj asnjë, pse nuk është ndryshe. Ndryshe mbase edhe mund të ishte, por pa ne.
Ç’janë tani këto shpiegime bardh e zi?, do të thotë kush.
Po filosofojmë pakëz, ç`të keqe ka këtu?
Duhet guxim ekstrem për të thënë pse jemi ekstremisht të skajshëm dhe pse, mes skajeve, pas të cilave mbahemi, ka kaq zbraztësirë, kaq djerrinë. Mesi s`na ka e as s`e kemi.
Teorira s`po shtrojmë, dy a tri teza po i hedhim. U mbajtën, le të mbahen, ranë, le të bien. S`janë më shumë se teza:
U jemi trembur fundeve, greminave, kemi lakmuar kulmet, lartësitë.
Na është ndërsyer e zeza, kemi gjakuar të bardhën.
Na ka dashur e keqja, kemi adshur të mirën.
Asnjërën nga altërnativat e dyta, nga të mirat, nuk e kemi pasur në dorë ta zgjedhim. Ose nuk e kemi pasur në dorë, ose nuk i kemi shkuar ndoresh.
Ç’tjetër mund të jetë shkaku pse jemi cilët jemi?
Mos është kjo mënyrë imja e konkludimit jashtë spektrit tonë të të gjykuarit? A mund të përshkohen të gjitha nëpër këtë spektër? Politika, shkenca, kultura, artet, mendimi ynë kërkimor e kritik?
Mundet, vini vesh:
Perëndimi nuk është me ne. Evropa jo. Amerika, ndoshta.
Amerika sheh punët e veta.
Të gjithë, në të gjitha kongreset, në të gjitha konferencat e luftës dhe të paqes, ishin kundër nesh. Gjermania e Bizmarkut, po ashtu. Të rrojë krahu ynë dhe qarku ynë!
Ngrihu i vdekur, ha mish të pjekur! Kush jemi ne t’i kryejmë vetë punët tona? Me krah e me qark tonin? Mençuria jonë është t’i dimë hallin vetes. Strategjia jonë – durimi. Me durim ta mundim kundërshtarin. Tjetër kush e ka punën tonë në dorë dhe ai e di se ç’duhet, si duhet, kur duhet. Ai e di kur vie radha e çasti ynë. Çasti do të vijë. Amerika është Amerikë.
Gjermania, Evropë.
Evropë s`ka pa Amerikë.
Rusia ra në të dyja gjunjtë.
Ra në dy, po u ngrit në katër. Drinën e kapërceu. Po i preku turiri në Adriatik, e piu.
S`e piu, nuk e lënë.
E piu, moti i pihet ujë në Adriatik.
Ç`është Drina, në hartë të Evropës?
Në Drinë, shkelet Evropa. Ajo vu shputën në Drinë. Si shputën e vet, si të Serbisë.
Në Bosnje, mbrohet krishterimi.
Në Bosnje, islamizmi mbrohet.
Feja nuk është naftë.
Nafta ishte gjaku i kryqzatës në Gji.
Katër Trepça ka Trepça, fund s`ka Trepça. Gjysmën e japim dhe e shpëtojmë.
Trepça është çborduar e çfunduar tej më tej, është gërryer e zbrazur. Turshi mund të blesh me të për Kosovën, lëre më liri për Kosovën.
Sali Berisha na dha, lëshoi pe në Gjermani.
Nuk është në një pe Kosova dhe nuk e ka ai perin në dorë.
Ai i zbuti fjalët. Ç’do ai ashtu?
Ai do një Shqipëri të fortë, ajo i bën të tjerat.
Shqipëri të fortë pa Kosovë të lirë nuk ka.
Kosovë të lirë pa Shqipëri të fortë nuk ka.
A e di ky presidenti ynë, Ibra ynë, nga po na prin dhe ku do të dalim? Kush është me ne e kush rreth tij? Shtëpitë tona shtëpi ishin, as komunë as republikë, por i zoti i shtëpisë i kuvendonte me meshkuj punët.
I di të gjitha presidenti. Ç’e do që ne nuk e dimë ç’di ai. Në kokë i ka të gjitha, në xhep të vogël. Tekefundit, kur i kanë ditur të gjithë të gjitha? Cila politikë a diplomaci, cila filozofi thotë ashtu? Janë të ndara punët.
Më i madhi Kadarea. Kadaren një. Të gjithë të tjerët janë shfaqur që të shfaqej ai. Tani e kemi edhe kemi letërsi.
Letërsia me një nuk është letërsi. Një mund të ketë edhe me pahir.
Ai u dallua dhe u fenomenizua rastësisht. Ai është në majë, sepse e zu majën. U ndodh ku mund të zirej edhe u zu. Po të mos qe ai, secili nga të tjerët mund të ishte Kadare.
S`mundet.
Mundet.
Kështu mendojnë ata që s`kanë mundur të jenë Kadare.
Libri i këtij e këtij, më i miri, libri i atij tjetrit, pesë para libër.
Libri i këtij që thoni, as libër as vlerë. Nuk e kam lexuar vetë, më tha një mik imi. As ai s`e kishte lexuar, i kishte thënë një që e kishte lexuar…
Kështu e kemi ne.
Më i madhi dhe të tjerët.
Më i miri dhe të tjerët.
Më i bardhi dhe të tjerët.
Kaq zë qielli ynë. Një dhe të tjerët. Nuk ka vend për më shumë të mirë, për më shumë të mëdhenj, për më shumë të dalluar. Për veçori, për specifika, për veçanti.
Duhet ta zbritësh, duhet ta rrëzosh njërin që ta ngritësh, ta hypësh, ta madhërosh tjetrin.
Kaq ka spektri ynë, Bardh e zi.
Të gjitha ngjyrat tjera mes këtyre të dyjave, tërë ai ylber i madh mrekullish prej ngjyrërash e nuancash të cilat bëjnë gjakun dhe gjallimin e jetës e të botës, qofshin sa malet, por nuk na duhen. Kush ka durim për cikërrime nuancash, altërnativash? Gjërat janë ose kështu, ose ashtu.
Kleofina Pnishi, vajza nga Gjakova e cila tash e sa vite ka depërtuar edhe përtej kufijve me sukseset e saj në botën e pasarelave si dhe në tregun e muzikës para publikut ndërkombëtar, kësaj radhe e shohim edhe si pjesëmarrëse në Festivalin e Filmit në Kanë, shkruan KultPlus.
Këtë vit festivali i famshëm i Kanës u hap zyrtarisht për herë të 75-të, me shumë yje dhe të ftuar. Në mesin e tyre ishte dhe Kleofina e cila u shfaq e veshur me një fustan tejet elegant, fustan ky që vjen i krijuar nga disenjatorja e njohur Diana Qerimi.
Në tapetin e kuq të festivalit më të madh të filmit në botë, sot Kleofina ka shkëlqyer me veshjen e saj dhe grimin nga Dessange Paris.
Më poshtë KultPlus ua sjell disa fotografi të saj në Festivalin e Filmit në Kanë:
Kujtojmë se Pnishi në vitin 2017 është shpallur Miss Provence, ndërkaq ka qenë finaliste edhe në Miss France. Ajo po ashtu pati publikuar këngën e saj të parë me titull “Better Everyday”.
Ndër të tjera, Pnishi ka qenë pjesë e serialit “Le Mystere”. / KultPlus.com
Në margjina të Forumit Ekonomik Botëror në Davos, Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, takoi kryeministrin e Malit të Zi, Dritan Abazoviq.
Kryeministri Kurti e uroi kryeministrin Abazoviq për marrjen e detyrës, duke i dëshiruar suksese në arritjen e rezultateve për qytetarët.
Duke biseduar për marrëdhëniet bilaterale mes dy vendeve, Kryeministri Kurti e falënderoi Abazoviqin për bashkëpunimin e ngushtë mes Republikës së Kosovës dhe Republikës së Malit të Zi në shumë fusha.
Përderisa theksoi vullnetin për fuqizimin e marrëdhënieve shumë të mira me Kosovën, kryeministri Abazoviq tha se duhet promovuar politika që janë optimiste dhe respektuese, e që fokusohen në qytetarët.
U diskutua për lehtësimin e lëvizjes së lirë të qytetarëve, si dhe potencialin e bashkëpunimit në shërbim të zhvillimit më të madh socio-ekonomik dhe rritjes së investimeve në të dy vendet. U veçuan projektet e përbashkëta infrastrukturore që lidhin Kosovën dhe Malin e Zi, siç janë rruga Deçan-Plavë dhe Pejë-Rozhajë, e që do të afrojnë qytetarët dhe do të ndihmojnë ekonominë e të dy vendeve.
U bisedua për thellimin e bashkëpunimit dhe bashkërendimit të aktiviteteve të Qeverisë së Republikës së Kosovës me Qeverinë e Republikës së Malit të Zi, si dhe për organizimin e një mbledhje G2G ndërmjet të dy qeverive brenda këtij viti. / KultPlus.com
Së bashku me profesoreshën Catalina Iliescu, kritikun dhe eseistin Mircea Mihăieş dhe poetin Ioan Moldova, poeti Arian Leka është shpallur fitues i çmimit “Opera Omnia” në kategorinë e autorëve të huaj për vitin 2022, një çmim ky i dhënë nga Festivali Ndërkombëtar i Letërsisë “Tudor Arghezi” i Bukureshtit (Rumani), në edicionin e tij të 42-të, transmeton KultPlus.
Leka u vlerësua për veprën poetike dhe atë eseistike, botuar me sukses në disa gjuhë të huaja e veçmas në rumanisht (me vëllimin “Anija e Gjumit” dhe “Biblioteka lundruese” – antologji autori).
Edicionin e 42-të të tij, Festivali Ndërkombëtar i Letërsisë “Tudor Arghezi”, e zhvilloi në qytetin rumun Târgu Jiu, mes datave 19 dhe 22 maj 2022.
Juria e Festivalit, e përbërë nga figura kryesore midis akademikëve, shkrimtarëve, kritikëve dhe historianëve të letërsisë çmoi lart risitë stilistike e tematike, si dhe thellësinë befasuese të poetikës së Arian Lekës, jo vetëm si përfaqësues i letrave shqipe, por edhe i atyre evropiane.
Arian Leka është i pari autor shqiptar që fiton këtë çmim të rëndësishëm.
Në këtë edicion të Festivalit, poeti Arian Leka u paraqit me librin “Hartë memece për të mbyturit”, libër ky i përkthyer në mjaft revista letrare në gjermanisht, frëngjisht, italisht, spanjisht e në disa gjuhë të rajonit dhe i vlerësuar veçanërisht për poemën “Auschwitw detar”, përuruar në tetor të vitit 2021 në La Coruña në një nga skenat më të rëndësishme të përfaqësimit të poezisë në botë “Poetas Di(n)versos”.
Çmimi “Tudor Arghezi” është çmimi i tretë ndërkombëtar për poetin Arian Leka, i cili më parë është vlerësuar me “Skepri poetik”, dhënë nga Shoqata e Shkrimtarëve të Maqedonisë së Veriut dhe çmimin “Poet i kryeqytetit poetik të Rumanisë”, Iasi, 2019!
Ndërkohë, libri “Hartë memece për të mbyturit” do të botohet në greqisht, serbisht e maqedonisht brenda vitit 2022.
Festivali mban emrin e njërit prej klasikëve të letërsisë rumune, Tudor Arghezi (pseudonim letrar i Ion Nae Teodorescu-t, 21 maj 1880-14 korrik 1967). Poet, prozator, dramaturg dhe gazetar gjenial, Arghezi vlerësohet si njëri ndër tre autorët rumunë që e sprovuan rumanishten deri në skajet e saj shprehimore, duke i zbuluar mundësi e fuqi metaforike të panjohura më parë (bashkë me Eminescu-n dhe Nichita Stănescu-n). Autor i një vepre poetike me theks modernist e simbolist, i një proze tejet të pasur, i disa librash tashmë mitologjikë për fëmijë, i mjaft pamfletesh të shndërruar në pika referimi, por edhe zbulues e botues talentesh të reja, Arghezi ndikoi mbi mjaft autorë të shquar dhe në jetën letrare rumune për mbi gjysmë shekulli. Ishte akademik, kandidat për çmimin Nobel, por edhe prani e fuqishme në hapësirën anekdotike të bohemës rumune.
Falë përkushtimit të organizuesve ndaj vlerave estetike e artistike, laureatët e Çmimit Arghezi gjatë këtyre 42 edicioneve janë emra të mëdhenj të letërsisë rumune dhe të disa letërsive të tjera. / KultPlus.com
Shkrimtari dhe gazetari Arbër Selmani, së shpejti do të promovojë librin e tij më të ri me poezi dhe prozë poetike, shkruan KultPlus.
Ky është libri i tij i dytë me poezi e prozë. Ndërkaq, Selmani deri më tani ka botuar tri libra, njërin me poezi për fëmijë (Pse hidhërohet gjyshi – 2005), librin me shkrime gazetareske ‘Kosova në 14 tregime kulturore’ – 2019, dhe librin me shkrime gazetareske ‘Kosova në 14 tregime kulturore – 2’.
Lajmin e bëri të ditur vetë shkrimtari Selmani nëpërmjet një postimi në rrjetet sociale.
“Librin me poezi e prozë poetike po e promovoj me 7 qershor, në Kino ARMATA në Prishtinë, prej orës 19:00. Kjo është faqja e tretë në libër, dedikimi im. Ky është libri im i dytë me poezi e prozë, të parin e pata botu në vitin 2005, pra i bjen që po kthehem me libër me poezi pas 17 vitesh. Librin e parë ma pat’ sjellë babi në shpi, pa e ditë unë hiç. Këtë libër, po ia dedikoj unë babit, njeriut që më motivoi deri ditën e fundit të jetës së tij….askujt tjetër….”, ka shkruar ai.
Ai gjithashtu është shumë i njohur edhe për poezinë e tij ‘Kur vdiq baba’, e cila deri më sot është përkthyer në shumë gjuhë të botës dhe ka marrë një shpërndarje të madhe në rrjetet sociale. / KultPlus.com
Azem Shkrelí ishte një poet e kritik letrar shqiptar. Ai ka qenë kryetar i shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, drejtor i Teatrit Krahinor në Prishtinë dhe themelues e drejtor i Kosova Filmit.
Azem Shkrelí lindi më 1938 në Rugovë të Pejës. Shkollën fillore e kreu në vendlindje, ndërsa në Prishtinë ai vazhdoi shkollën e mesme për të vazhduar fakultetin Filozofik, degën e gjuhës dhe të letërsisë shqipe. Për shumë vjet ai ka qenë kryetar i shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës, drejtor i Teatrit Krahinor në Prishtinë dhe themelues e drejtor i Kosova Filmit.
Ka botuar këto vepra në poezi: Bulzat (1960), Engjujt e rrugëve (1963), E di një fjalë prej guri (1969), Nga bibla e heshtjes (1975), Pagëzimi i fjalës (1981), Nata e papagajve (1990), Lirikë me shi (1994), Zogj dhe gurë (1997). Në prozë: Karvani i bardhë (1961), Sytë e Evës (1975), Muri përfundi shqipes Shtatë nga at, si dhe dramat: Fosilet (1968), Varri i qyqes (1983) etj. Poezitë e tij janë përkthyer në shumë gjuhë të huaja.
Shfaqja e Azem Shkrelit si poet, përpos që përputhej me ardhjen e talentit të fuqishëm, shënonte njëkohësisht kthesën e parë drejt hapjes dhe modernizimit të poezisë shqipe të Pasluftës. Shkreli u ngjit natyrshëm në kulmet e poezisë së sotme shqiptare dhe këtë vend ai e konsolidoi dhe e përforcoi nga njëra vepër poetike në tjetrën, deri në atë të fundit, që e la dorëshkrim “Zogj dhe gurë”, botuar më 1997. Veprimtaria në poezi dhe në prozë e Azem Shkrelit në fund të viteve pesëdhjetë dhe në fillim të gjashtëdhjetave, shënon kthesë cilësore dhe kthesë në praktikat krijuese letrare.
Gjatë viteve pesëdhjetë, si gjimnazist, Azem Shkreli, ka mundur të lexojë nga letërsia e kohës në gjuhën shqipe një poezi tematikisht të kufizuar, me strukturë dhe sajim artistik gjuhësor pa origjinalitetin e duhur. Në prozë gjendja ishte edhe më e varfër. Me përjashtim të ndonjë emri, (Hivzi Sulejmani) ajo pak prozë e autorëve jo fort të talentuar, kryesisht trajtonte tematikën e luftës dhe të fitores përmes rrëfimit klishe bardh e zi dhe të metodës së realizmit socialit.
Kështu Azem Shkreli shënoi kthesën e parë më të rëndësishme në poezi, në radhë të parë, duke e çliruar Unin lirik intim nga ai kolektiv, duke selitur në të temën e dashurisë për vendlindjen dhe duke portretizuar njeriun e truallit rugovas, me ngjyrimet e traditës dhe të lashtësisë, dashurinë për vashën, lirikën peizazhiste, etj. Nga ana tjetër thyerjen e parë të madhe në letërsinë shqiptare, kosovare, Shkreli e bëri me romanin “Karvani i bardhë” si edhe me tregimet e përfshira në vëllimin “Sytë e Evës”, që qëndrojnë ndër më të realizuarat në prozën tonë të shkurtër.
Azem Shkreli zë vend në krye të poezisë aktuale shqiptare. Krahas cilësisë, poezia e Shkrelit shënoi kthesë në rrjedhat e poezisë në Kosovë: e zgjeroi spektrin tematik; e subjektivizoi dhe intimizoi heroin lirik dhe çka është më me peshë, solli një ndjesi të re, të mprehtë ndaj gjuhës, ndaj fjalës. Kështu, ajo i hapi rrugë bindshëm poezisë së viteve pesëdhjetë, të ngarkuar me patosin e euforisë kolektive. / KultPlus.com
Babai im jetoj në të nesërmen time u njoh pas vdekjes si njeri i mirë
N`testament kishte shkruar rastësinë e jetës e një grumbull shkronjash pa kuptim
Babain tim e njohën fqinjët e mi e rastësisht më treguan se si atë ditë që vdiq kishte blerë një kuti bosh për t`ma dhuruar mua
Sot mbaj në sirtarët e mi të nesërmen e sime bijë dhe një fije shprese për njerëzinë e saj një grumbull shkronjash mbase sot mund të duken të pakuptim / KultPlus.com
Orkestra Frymore e Filharmonisë së Kosovës do të mbajë koncertin e radhës këtë të diel (29 maj), përcjell KultPlus.
Sipas njoftimit, koncerti premierë do të mbahet në Qendrën “Bogdani Polis (Katedralja Nënë Tereza) në Prishtinë.
Gjithashtu, koncerti fillon nga ora 20:00.
“Jemi të lumtur të ju njoftojmë se sezoni 2021/22 vazhdon me koncertin premierë të Orkestrës Frymore të Filharmonisë së Kosovës më 29 maj 2022”, thuhet në njoftim.
Programi:
ALEXEY SHOR Uverturë nga baleti “Pallati i kristaltë” Crystal Palace Overture
RAFET RUDI Laudatio funebris për soprano dhe orkestër harqesh for soprano and string orchestra
DMITRI SHOSTAKOVICH Koncert për piano No. 2 në F – dur, Op. 102 Piano Concerto No. 2 in F major, Op. 102
ANTONÍN DVOŘÁK Simfonia Nr. 4 në d – mol, Op. 14 Symphony No. 4 in D minor, Op. 14
ORKESTRA E FILHARMONISË SË KOSOVËS KOSOVO PHILHARMONIC ORCHESTRA
BESA LLUGIQI Soprano ARTEMIDA QARRI – HAXHIAJ Piano
Dirigjent / Conductor ANTOINE MARGUIER/ KultPlus.com
Kabina e fundit telefonike me pagesë në New York, është larguar nga një rrugë në Times Square.
Zyrtarët nga qyteti i New Yorkut i dhanë lamtumirën e fundit kabinës ikonë telefonike e cila funksiononte me monedha, kur një kran e hoqi atë nga një trotuar në Seventh Avenue në paraditen e së hënës.
Largimi i kabinës shënon përfundimin e punës gati dhjetëvjeçare, në zëvendësimin e teknologjisë së vjetruar me kioskat LinksNYC të cilat ofrojnë rrjetin wireless falas, thirrje brenda rrjetit, mundësi të mbushjes së baterive të telefonave, thirrje për shërbimet e policisë dhe taksive.
Mark Levine nga Manhattan, i cili ishte i pranishëm në momentin e largimit të kabinës telefonike, tha se zëvendësimi i saj do të ofroj teknologji të qasshme për të gjithë banorët e New Yorkut, edhe pse theksoi se largimi i kabinës ishte një moment pak i hidhur.
“Nuk do të më mungojë sinjali i thirrjes së parealizuar, por që më duhet ta them se ndjeva nostalgji kur e pash momentin e largimit”, shkroi ai në Twitter. / KultPlus.com
Aktori kosovar Alban Ukaj tashmë ka parakaluar tapetin e kuq të festivalit prestigjioz në Kanë, ku ka pasur një ndër rolet kryesore në filmin “Tori dhe Lokita” me regji të Jean-Pierre & Luc Dardenne, film ky i cili u përfshi në programin konkurrues të këtij festivali, shkruan KultPlus.
Në tapetin e kuq të festivalit më të madh të filmit në botë sot aktori Ukaj ka dhënë një intervistë për mediat e pranishme atje.
I pyetur se si ka shkuar puna në set me regjisorët Jean-Pierre dhe Luc Dardenne, aktori Ukaj përgjigjet se puna me ta është një shkollë aktrimi më vete.
“Në xhirime ata janë si mësues, janë si miq të mirë dhe janë regjisorë të mëdhenj. Gjithashtu, ata janë nga intelektualët më të mëdhenj që kam takuar ndonjëherë në jetën time dhe me të vërtetë unë e bëra edhe një shkollë të re të aktrimit kur punova me ta”, thotë Ukaj.
Sipas tij, të dy regjisorët janë çdo herë ata kërkues.
“Ka një gjë që po mendoja këtë mëngjes dhe ajo është: ‘Kur punoni me këta dy regjisorë, nuk janë vërtet të rëndësishme pamjet nga afër, por e gjithë historia’. Pra, gjëja më e rëndësishme është të tregosh historinë sepse ti je pjesë e asaj historie”, thotë tutje Ukaj.
“Bëhu i sinqertë, aq sa të mundesh”, kjo është ajo që mësova nga Jean-Pierre dhe Luc Dardenne.
Ai po ashtu ka thënë se përgjegjësia e tij si artist është që ata të ngritin zërin e tyre rreth çështjeve sociale.
“Mendoj se përgjegjësia jonë si artistë është të jemi të zëshëm, të flasim për çështjet sociale dhe të flasim për çështjet politike që po ndodhin këto dy vitet e fundit, globalisht. Dhe unë pata fatin të punoj me njerëz që janë të fuqishëm dhe që ngrenë zërin për minoritetet”, tha ai.
Ndërkaq, krejt në fund i pyetur se si po ndihet në rikthimin e tij pas 13 vitesh në Festivalin e Kanës, ai shpalos se është një ndjenjë e veçantë për të.
“Është një ndjenjë e veçantë të jesh këtu pas 13 vitesh. Tani pas Covid-it dhe gjithçkaje, mund të marr frymë sërish pas dy vitesh. Ndihem i lirë dhe do të doja të kthehesha sërish. Sot dita filloi me stres, por tani jam shumë i qetë”, tha Ukaj.
Këtë vit festivali i famshëm i Kanës u hap zyrtarisht për herë të 75-të, me shumë yje dhe të ftuar.
Filmi në të cilin luan aktori Alban Ukaj, “Tori dhe Lokita” është një tregim në stilin e vëllezërve Dardenne, social dhe të angazhuar në shoqëri, për dy fëmijë, afrikanë, që kërkojnë letra në Belgjikë.
Kjo është hera e dytë që Albani shkon në Kanë me vëllezërit Dardenne. Ai mori pjesë për herë të parë në Festivalin e 61-të të Filmit në Kanë në vitin 2008 me filmin e tyre “Lorna’s Silence”. / KultPlus.com
Ministri i Jashtëm i Ukrainës, Dmytro Kuleba, tha se ofensiva ruse në Donbas është “më e madhja në tokën evropiane që nga Lufta e Dytë Botërore”, raporton The Guardian.
Kuleba shkroi në Twitter se ishte “shumë herët” për të arritur në përfundimin se Kievi tashmë i ka të gjitha armët që i nevojiten për t’u mbrojtur kundër ofensivës ruse.
Ai u bëri thirrje aleatëve që të përshpejtojnë dërgesat e armëve dhe municioneve.
Kuleba më vonë akuzoi rusët se kishin vjedhur grurin ukrainas, duke e ngarkuar atë në anije dhe më pas duke kaluar nëpër Bosfor për t’i shitur jashtë vendit.
Ai u bëri thirrje vendeve që të refuzojnë propozime të tilla dhe të mos blejnë grurin e vjedhur, duke shtuar. “Mos u bëni bashkëpunëtorë të krimeve ruse. Vjedhja nuk i ka sjellë askujt fat”, ka thënë Kuleba. / KultPlus.com
Një depërtim i thellë e i mbushur me emocione nga më të ndryshmet ishte vendosur mbrëmë pikërisht përbrenda shpirtit të pranishëm me rastin e interpretimit të pianistit Adam Balogh dhe violinistit Ádám Banda të cilët me prezencën e tyre skenike sollën një program të larmishëm të veprave botërore mbi atmosferën në ‘Chopin Piano Fest’, me ç’rast komplesksiteti i magjishëm i tingujve dhe butësia hyjnore e melodive u ndërlidhën mahnitshëm për të lënë gjurmë në kujtesën e gjithsecilit, shkruan KultPlus.
Tash e shtatë net, Salla e Amfiteatrit të Ri të Bibliotekës Universitare po mbledh rreth vetes një numër të madh të artdashësve të muzikës klasike dhe jo vetëm. Skena e rrethuar me lule shumëngjyrëshe tashmë e njohur për çdokënd po ndriçohej nga gjithsej katër reflektorë në ngjyrë të ngrohtë, teksa në prapavijë dukshëm dallohej logoja e festivalit që vjen e ndriçuar nga po ashtu katër reflektorë në ngjyrë të bardhë. Një hijeshi unike e ambientit në gërshetim me padurimin e të pranishmëve për të dëgjuar sa më parë interpretimin e dy instrumentistëve, veçse po krijonte atë ëmbëlsinë e njohur në ambient.
Hapjen e kësaj mbrëmjeje të festivalit ‘Chopin Piano Fest’ e nisi drejtoresha organizative e festivalit, Besa Luzha e cila tregoi se kjo mbrëmje vjen në bashkëpunim me Ambasadën e Hungarisë në Kosovë.
“Mirëserdhët në mbrëmjen e shtatë me radhë të këtij edicioni. Ne kemi shumë kënaqësi që në këtë mbrëmje kaq të veçantë, të kemi dy muzicientë virtuoz që janë nga Hungaria, si rezultat i një bashkëpunimi të gjatë që kemi me Ambasadën Hungareze në Kosovë. Përmes këtij bashkëpunimi dymbëdhjetë vjeçar, ne kemi vendosur që të kemi edhe një bashkëpunim reciprok me një festival tjetër në Hungari, “Cziffra“ në përkushtim të pianistit legjendar, Christian Georges Cziffra”, thotë Luzha.
Sipas saj, në dy vitet e fundit po shënohet 100 vjetori i lindjes së pianistit, Christian Georges Cziffra.
Ambasadori i Hungarisë në Kosovë, Dr. József Bencze gjithashtu i uroi organizatorët për këtë mbrëmje dhe për gjithë punën e tyre përgjatë tërë edicioneve të këtij festivali.
Pianisti Adam Balogh dhe violinisti Ádám Banda dolën në skenë me një buzëqeshje dhe shumë shpejt u mirëpritën nga publiku me duartrokitje të shumta. Ora shënoi fiks 20:20 kur tingulli i parë u lëshua me veprën “Rhapsody No.1 for violin and piano, sz.86, BB 94” të kompozitorit hungarez Béla Bartók. Ky interpretim nga dy instrumentistët hungarez të cilët sollën një energji aq unike në skenë, bëri që përgjatë gjithsej dhjetë minutave, secili i pranishëm të lëshonte fokusin drejt dyshes. Dy parë duar po dëshmonin vazhdimisht për njohuritë muzikore të tyre, ndjeshmërinë që buron nga brendësia shpirtërore si dhe për ndikimin e posaçëm tek audienca.
Ndërkaq, pjesa e parë e programit të pasur për këtë mbrëmje solli shumë shpejt edhe veprën tjetër “Violin Sonata No.1 in G-dur, Op.78” të kompozitorit gjerman Johannes Brahms, vepër kjo që po ashtu përgjatë njëmbëdhjetë minutave dukej se nuk kishte asnjë fund. Interpretimi i dyshes, vepër pas vepre sillte një emocion krejtësisht ndryshe por njëkohësisht edhe aq të mrekullueshme. Me tinguj që luhatnin herë nëpër shpejtësi të pakapshme nga syri i pranishëm e herë tjera nëpër një ngadalësi të veçantë, po krijonte një përshtypje se performimi në piano e violinë është aq i lehtë. Por kjo dukshëm binte poshtë atëherë kur një kompleks i melodive kaplonte atmosferën vrullshëm nën gjallërimin flakërues që vinte nga interpretimi i dyshes.
Por, pjesa e dytë e mbrëmjes solli diçka krejtësisht ndryshe nga e para. Me vepra diversive nga kompozitorët e njohur si: Richard Georg Strauss, Percy Grainger, Johann Sebastian Bach, Ferruccio Busoni, Igor Stravinsky, Frédéric Chopin dhe Nathan Milstein, mbrëmë violina dhe pianoja ishin shndërruar në dy trupa që krijonin vija melodish krahas dy instrumentistëve në skenë. Njëra në ngjyrë kafe dhe tjetra bardh e zi, ato kapnin emocionin e publikut dhe në secilën herë veçse shkonin duke shpërthyer në tinguj akoma edhe më shumë.
Në ndërkohë po të shikoje në veçanti tërë prezencën skenike të pianistit Adam Balogh, atëherë do të vëreje një qetësi të pakrahasueshme. Në pamje dukej sikur pianoja gjigande para tij nuk ishte aspak e vështirë për tu zotëruar, teksa në anën tjetër muzika që buronte nën lojën e tij mjeshtërore binte në kontrast të dallueshëm me qëndrimin e tij. Një vijë melodike që çoroditej mes tingujve të rëndë e të lehtë, fundi i së cilës shënohej me një lëvizje të dorës së tij të majtë, po dhuronte një ndjenjë të jashtëzakonshme përgjatë tërë veprave. Pianisti Balogh me një mënyre të habitshme kapte vëmendjen e të pranishmëve dhe e drejtonte tek vetja me një lehtësi të paparë. Kjo dhe jo vetëm e bënte atë që të kishte një vend specifik në zemrën e çdo njeriu.
Në anën tjetër, ishin pikërisht shprehjet e fytyrës së violinistit Ádám Banda ato të cilat tregonin për gjithë mundin e tij artistik. Violina në duart e tij në çdo sekondë të jepte një imazh aq të bukur saqë instrumenti që përballonte pozicione të ndryshme të lëvizjes së harkut të linte një përshtypje se ishte hyjnor. Me një interpretim ndryshe nga e zakonshmja, violinisti Banda solli tinguj që tingëllonin sikurse po fluturonin e po njëlloj ishte edhe harku nën posedimin e tij që shpalosi një shpejtësi të paarritshme. Po ashtu, ishte edhe frymëmarrja e tij që dëgjohej në disa momente ajo që dëshmoi për lënien e shpirtit të tij në skenë.
Edhe pse në të shumtën e rasteve, ishte violinisti Banda ai i cili mori gjithë vëmendjen për shkak të pozicionimit të tij në skenë, ai shpeshherë kthente kokën e tij prapa për të komunikuar me sy me pianistin Balogh i cili qëndronte i ulur në ulësen prapa trupit të violinistit. Ky komunikim që gërshetohej edhe me komunikimin në publik, arriti që të krijonte një lidhje mes tyre. Mbrëmë, pianisti Balogh, violinisti Banda dhe publiku u futën në karuselin e muzikës klasike dhe përjetuan një mbrëmje me rotacione të ndryshme muzikore.
Kështu, krejt në fund ishte improvizimi i veprës “Nocturne in C#-mol” nga kompozitori Frédéric Chopin ajo që kishte ardhur dedikim ndaj “Chopin Piano Fest”, ngase është përshtatur për violinë dhe piano. Kjo vepër që shënoi fundin e kësaj nate e cila mbaroi fiks në orën 22:03, përmbylli një program të tërë veprash që erdhën nëpërmjet dyshes së talentuar.
Pas gjithë asaj performance të pianistit Balogh dhe violinistit Banda, duartrokitjet dhe brohoritjet për dedikimin e tyre ndaj këtij festivali nuk po mbaronin. Qysh nga fillimi i interpretimit të veprave të njohura botërore e deri në fund të tyre, publiku ishte ai që i përcolli ata me një emocion të pashoq. Ndërsa, kur nata shënoi fundin ishin të pranishmit ata që u ngritën në këmbë dhe me buzëqeshje i përcollën të dy instrumentistët deri në prapaskenë me një mori duartrokitjesh si dhe buqeta lulesh.
Për të treguar më shumë rreth programit të përzgjedhur dhe bashkëpunimin me violinistin, për KultPlus foli pianisti Adam Balogh.
“Publiku ishte kaq i mrekullueshëm dhe ishte më mirë se që e kemi pritur ne. Pjesa e parë e programit ishte shumë tradicionale dhe pjesa e dytë kishte shumë transkriptime. Është hera e parë që luaj me violinistin Banda dhe ai është vërtetë i mrekullueshëm dhe i talentuar. Gjithashtu, ky ishte një projekt shumë i shpejtë për t’u bashkuar me të sepse kishim bërë vetëm disa prova, por ishte një përvojë shumë e mirë për të dy ne”, shpalos ai.
Ndërsa, pianisti Agron Shujaku për KultPlus është shprehur se shprehja artistike e të dy instrumentistëve ishte diçka që ai nuk e kishte dëgjuar shumë moti.
“Unë isha në mëdyshje që të vija në këtë koncert por e kuptova shumë shpejt që nuk kam gabuar që kam ardhur. Ishin dy artistë që më prekën me atë interpretimin e tyre shumë suptil. Zakonisht nuk më pëlqejnë dyshet në violinë dhe piano por me të vërtetë ata ishin të mahnitshëm. Ajo se çfarë e bënë të veçantë interpretimin e tyre, është ndjenja e shprehjes artistike shumë suptile, diçka që moti nuk kam dëgjuar dhe mungon shumë tek ne”, thotë Shujaku.
Po ashtu, drejtoresha artistike e festivalit, Lejla Pula për KultPlus tha se programi ishte tejet interesant si dhe instrumentistët dukshëm dëshmuan për virtuozitetin e tyre.
“Jam vërtetë e kënaqur që shpalosen vlerat të interpretimit pianistik nëpërmjet virtuozitetit që erdhi sonte në skenë. Koncerti ishte i jashtëzakonshëm me violinistin dhe pianistin të cilët bashkëpunonin muzikalisht në një nivel shumë të lartë. Edhe programi ishte tejet interesant e sidomos me sonatën e fundit që erdhi shumë bukur”, thotë Pula.
‘Chopin Piano Fest’ gjatë këtij edicioni do të prezantojë edhe 8 koncerte të tjera në vazhdim. Nata e tetë e këtij festivali vjen më datë 25 maj ku do të interpretojë pianisti austriak, Stefan Vladar në një mbrëmje “Piano Recital” në Amfiteatrin e Ri të Bibliotekës Universitare, duke filluar nga ora 20:00. / KultPlus.com
Finalja e madhe e “Conference League” në Tiranë ka sjellë me dhjetra tifozë në kryeqytet, duke e bërë kështu të nevojshme një strukturë të mirëorganizuar, që 25 maji të mos ketë incidente të asnjë lloji.
Një hartë, që ndihmon qytetarët për të lëvizur në kryeqytet gjatë ditës së mërkurë, është shpërndarë nga policia.
“Policia e Shtetit ka marrë të gjitha masat për garantimin e rendit dhe sigurisë para, gjatë dhe pas ndeshjes mes ekipeve të futbollit të Romës dhe Feyenoordit, që do të zhvillohet në stadiumin “Air Albania”, më datë 25 maj.
Harta, e përpiluar në shqip e anglisht tregon zonën pa trafik, të dedikuar për këmbësorët e tifozët, si dhe zonat ku mund të qarkullohet me mjete, në këtë datë”, thuhet në njoftimin e policisë.
Në zonën ngjyrë kafe në hartë është shënuar zona e dedikuar për këmbësorët. Në rrugët e vijëzuara me ngjyrë të kuqe nuk lejohet qarkullimi, përveç automjeteve të autorizuara dhe emergjencave, rrugët e vijëzuara me të verdhë janë të dedikuara për automjete që kanë bileta për të parë ndeshjen në stadium. Rrugët me portokalli janë të dedikuara për emergjencat, ndërsa rrugët e ngjyrosura me blu janë për ata që do të hyjnë në stadium.
Rret 35 ultras të Romës dhe dhjetëra tifozë mbërritën këtë mëngjes në portin e Durrësit, për të ndjekur nesër skuadrën e preferuar që luan kundër Feyenoord-it në finalen e Conference League. Para se të nisnin dhe shijonin qëndrimin e tyre në Tiranë, të gjithë tifozët kanë marrë disa këshilla për mënyrën sesi duhet të sillen. Ata janë paralajmëruar të zbatojnë rregullat më poshtë:
1. Shmangni ecjen vetëm ose në grupe të vogla.
2. Mos merrni me vete flamuj apo simbole të tjera. Do të ofrohen vetëm kur të mbërrini në stadium.
3. Vendtakimi ku do të grumbullohemi për të shkuar drejt stadiumit do të konfirmohet më vonë.
4. Respektoni qytetin që po na mirëpret”.
Këtë të mërkurë, më 25 maj, Tirana do të presë finalen e parë të Conference League, atë mes Romës dhe Feyenoord, që do të luhet duke filluar nga ora 21:00, një moment historik në futbollin shqiptar, pasi për herë parë në vendin tonë organizohet një event i tillë. Burimi: Euronews, Top Channel./ KultPlus.com
Trupi diplomatik në Kosovë ka shkuar për ta vizituar Manastirin e Deçanit pas thirrjes që disa prej tyre i bënë Qeverisë së Kosovës që të zbatojnë vendimin e Gjykatës Kushtetuese për pronësinë e tokës rreth këtij manastiri.
Diplomatët u pritën nga igumeni Sava Janjiq, derisa për këtë vizitë, përmes Twitter, njoftoi edhe ambasadori amerikan në Kosovë, Jeff Hovenier.
“I lumtur që iu bashkova kolegëve nga trupi diplomatik i Kosovës në një vizitë te Manastiri i bukur dhe historik i Deçanit”, ka shkruar Hovenier.
Delighted to join colleagues from Kosovo’s diplomatic corps on a visit to the beautiful, historic Decani Monastery. pic.twitter.com/flgAEq2Saw
— Ambassador Jeff Hovenier (@USAmbKosovo) May 24, 2022
Më 20 maj, kur u bënë gjashtë vjet që nga marrja e vendimit të Kushtetueses, shtetet e QUINT’it me një deklaratë të përbashkët, për të katërtën herë, i kanë kërkuar Qeverisë së Kosovës që të zbatojë vendimin e Gjykatës Kushtetuese në lidhje me tokën e Manastirit të Deçanit.
“Në maj të vitit 2016, Gjykata Kushtetuese e Kosovës vërtetoi pronësinë e Manastirit të Deçanit mbi disa hektarë tokë. Përkundër këtij vendimi të ligjshëm dhe kërkesave pasuese, vendimi i Gjykatës ende nuk është zbatuar”, thuhet në reagimin e tyre./ KultPlus.com
Në një ceremoni solemne në Kolegjin AAB sot nisi i vetmi festival i studentëve në vendin tonë, “Prishtina Arts and Architecture Festival”, ku të pranishëm ishin dashamirë të artit, studentë e fytyra eminente të fushës së kulturës në Kosovë.
Festivali PAAF 2022 këtë vit numëron edicionin e tij të tretë dhe do të zgjasë dy ditë. Hapjen e festivalit, e bëri rektori i Kolegjit AAB, Bujar Demjaha, ndërsa Drejtori i Bordit të Festivalit PAAF2022, Shyqri Nimani u shpreh i lumtur që puna e studentëve po arrin të shpaloset përgjatë festivalit. Ndërsa, gjatë ceremonisë hapëse çmimi “Profesor Nderi” ju nda Shyqri Nimanit për kontributin shumëvjeçar dhënë në fushën e arsimit dhe ngritjen e cilësisë në këta sektorë si dhe kontributit të pareshtur në avancimin e studentëve të Fakultetit të Arteve të Kolegjit AAB. Dita e parë e festivalit PAAF 2022 vazhdoi me ekspozitën kolektive të studentëve të Fakultetit të Arteve, ku u prezantuan qindra punime të studentëve të cilat në vete përmbajnë mesazhe të ndryshme.Prishtina Arts and Architecture Festival do të vazhdojë të mbahet edhe nesër në hapësirat e Kolegjit AAB (24-25 maj 2022), dhe për shikuesit do të ofrojë edhe një varg aktivitetesh të tjera e punëtorish artistike./ KultPlus.com
Policia e Kosovës bëri të ditur se pas kontrolleve të kryera në hapësirën e Rektoratit të Universitetit të Prishtinës “Hasan Prishtina”, alarmi për mjete shpërthyese ka rezultuar të jetë i rremë.
Më herët gjatë ditës, Policia e Kosovës tha për Radion Evropa e Lirë se rreth orës 12:00 kanë pranuar informatën se dyshohet për shpërthime të mundshme në Rektoratin e UP-së.
“Informacionet e para flasin se kanosja e dyshimtë ka ardhur përmes postës elektronike”, thanë nga Policia e Kosovës./ KultPlus.com
Sjellim dhjetë thënie nga presidenti historik Ibrahim Rugova, shkruan KultPlus.
Arti është si jeta, secili e gjen kuptimin e tij për vete.
Kosova është një vend i vogël, por ka aq shumë pasuri që ia ka falur Zoti.
Kokën mund të ma ndërrojnë, por mendimin kurrë.
Kosova sot është më pranë Evropës se vendet e tjera të rajonit të Evropës Juglindore.
Si president i Kosovës, unë jam shumë i shqetësuar në lidhje me situatën aktuale të punësimit, në rreth 70% të popullsisë, e cila është e re, me potencial të madh, flet shumë gjuhë të huaja dhe që janë ekspertë në shumë fusha.
Nuk mund të merrem me letërsi kur shoh se nëpër rrugë vdesin njerëzit e mi.
Ne kemi euron monedhë, çka do të thotë shumë. Ajo nuk e ka stabilizuar vetëm situatën në Kosovë politikisht dhe ekonomikisht, por i ka lehtësuar edhe kontaktet e drejtpërdrejta që kemi me Europën.
Sa i përket shqetësimit që shpreh Serbia, ajo nuk ka të drejtë për të ndikuar në privatizimin apo të kërkojë ndonjë pronë, sepse Kosova është një ish-anëtare e Republikës Federale të Jugosllavisë.
Shqiptarët nuk i bashkon vetëm feja apo ideologjia. Qysh në shekullin e nëntëmbëdhjetë, në kohën e Rilindjes kombëtare, gjuha, kultura dhe tradita ishin elemente lidhëse kombëtare, kurse feja nuk ishte forca absolute e bashkimit.
Vizioni im është që të kemi një Kosovë të pavarur, demokratike, me një shoqëri politikisht tolerante dhe me një ekonomi solide, e integruar në BE dhe NATO; si dhe të vazhdojmë marrëdhëniet tona të mira me SHBA. / KultPlus.com
“Çdo gjë në jetën time nuk do të kishte asnjë kuptim, nëse nuk do të jetoja një jetë në shërbim të njerëzve të tjerë. Nuk e dija se çfarë do të thoshte një gjë e tillë, pasi karrierën time e nisa mjaft e re dhe shqetësohesha vetëm për veten time. Vetëm kur nisa tëudhëtoja dhe të shihja përtej shtëpisë sime, arrita t’i kuptoja përgjegjësitë e mia për të tjerët. Kur njoha të mbijetuar të luftës, të urisë dhe përdhunimit, mësova se si është jeta për shumicën e njerëzve në këtë botë dhe se sa me fat isha që kisha ushqim për të ngrënë, një çati mbi kokën time, një vend të sigurtë për tëjetuar dhe një familje të shëndetshme. Atëherë kuptova se sa e pakuptimtë kishte qenë jeta ime dhe u betova të mos jetoja mënë të njëjtën mënyrë.
Jemi të gjithë kaq me fat, ama nuk e kam kuptuar asnjëherë pse disa njerëz lindin me fatin që unë kisha të ndiqja rrugën qëndoqa në jetë. Ndërkohë në anën tjetër të botës mund tëekzistojë një femër tjetër njësoj si unë, me të njëjtat aftësi, dëshira, etikë pune dhe dashuri për familjen e saj, që mund tëbënte filma dhe të mbante fjalime edhe më të bukura se unë, por që jeton në një kamp dhe nuk ka zë për t’ia dalë mbanë. Ajo shqetësohet se çfarë do të hanë fëmijët e saj, se si do t’i mbajëata të sigurtë dhe si do t’ia dalin të kthehen sërish në shtëpi.
Nuk e di pse kjo është jeta ime, dhe ajo është jeta e saj. Nuk e kuptoj një gjë të tillë, por do të bëj atë që mamaja ime mëkërkoi. Do të bëj maksimumin në jetë, në mënyrë që t’u shërbej të tjerëve më së miri. Të mbaj sot një fjalim të tillë, do të thotëse kam bërë atë që ajo më ka kërkuar. Nëse ime më do të ishte gjallë, me siguri do të ishte tepër krenare për mua në këto momente”. – Angelina Jolie./ KultPlus.com
