Në mbledhjen e sotme, Qeveria e Kosovës ka miratuar Projektligjin e Filharmonisë së Kosovës, Operën e Kosovës dhe Baletin Kombëtar të Kosovës, vendim ky i marrë pas propozimit të Ministres së Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi.
Ministrja Vlora Dumoshi tha se ky projektligj është i rëndësishëm sepse rregullon të gjitha aspektet e rëndësishme të tre institucioneve me peshë për kulturën por edhe shtetin e Kosovës, siç është rregullimi i organizimit të veprimtarisë dhe funksionimit të Filharmonisë së Kosovës, Operës së Kosovës dhe Baletit Kombëtar të Kosovës, të cilat ushtrojnë veprimtari kulturo-artistike me interes të veçantë për vendin. Po ashtu ligji krijon bazën e themelimit të institucionit Opera e Kosovës, e cila me shpresë në një të ardhme jo të largët do t’i bashkohet listës së institucioneve kulturore.
Ndër të tjerash ministrja Dumoshi tha: “Projektligji ka hyrë në plotësim ndryshim për shkak të preambulës me logon e UNMIK-ut, por edhe për të evituar pengesat që kanë ndikuar në mbarëvajtjen e punëve të institucioneve, dhe gjatë hartimit është konsideruar se duhet të jetë Ligj i ri. Ky projektligj i ka kaluar të gjitha fazat e nevojshme të shqyrtimit, konsultimit me institucionet relevante dhe diskutimet publike me grupet e interesit dhe ka marrë aprovimin e të gjitha instancave relevante edhe përkundër vështirësive për shkak të përballjes me pandeminë Covid 19”.
Marrë parasysh që Projektligji për Filharmoninë e Kosovës, Operën e Kosovës dhe Baletin Kombëtar të Kosovës është akt me rëndësi për institucionet kulturore që u dedikohet, ju ftoj që ta votoni atë – tha ministrja Dumoshi në ekspozenë e saj para ministrave. / KultPlus.com
Filmi artistik “Vulë” me skenar dhe regji nga Valmir Tertini është shpërblyer me dy çmimet në edicionin e 14-të të “Ayodhya Film Festival”, shkruan KultPlus.
Çmimet ‘Filmi më i mirë i shkurtër’ dhe ‘Aktorja më e mirë’ – Jorida Sorra, shkuan për filmin ‘Vulë’ dhe regjisori është shprehur i lumtur që përveç filmit është vlerësuar edhe aktorja.
“Ndihem jashtëzakonisht mirë ku përpos filmit vlerësohen dhe aktorët.”
“Vulë” flet për Viktorian, një punonjëse e papërgjegjshme në Ambasadën Gjermane në Prishtinë. E varur nga alkooli, dhe me mungesë të një partneri, bën një jetë geto. Ndërsa punën për të cilën i është besuar posti nuk i intereson fare dhe le dosjet e hapura pa firmosur. Si një punonjëse e papërgjegjshme, ajo i dha një vizë njëvjeçare një djali nga Kosova vetëm për shkak se kishte marrëdhënie seksuale me të. Ajo u shkarkua nga ambasada, dhe rastësisht, ata e shohin njëri-tjetrin në aeroport kur udhëtojnë për në Gjermani.
Për realizimit e filmit “Vulë” në të cilin janë bërë bashkë aktorë nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia ka dhënë mbështetjen e saj edhe Qendra Kombëtare e Kinematografisë në Shqipëri.
“Vulë” deri më sot ka pasur premierë në Tiranë dhe Podgoricë. Ndërkaq gjatë muajit korrik të këtij viti “Vulë” shënoi edhe premierën e tij evropiane në festivalin e njohur italian BCT. Kujtojmë që deri më tani filmi “Vulë” ka fituar 7 çmime. / KultPlus.com
Galeria Oda në Shkodër do të hap sërish dyert për artistë të shumtë dhe kësaj radhe me pjesëmarrje përtej kufirit shqiptar, shkruan KultPlus.
“Vita Via Est” mban emrin e ekspozitës e cila në shqip përkthehet si “Jeta është një rrugëtim” dhe sjell momentet kur bota është ndalur në lenset e 28 fotografëve të dëshmuar.
Nën ideimin dhe kurimin e artistes Rozafa Shpuza, Galeria Oda do të mirëpret syrin e publikut që nga 25 dhjetori duke filluar nga ora 17:00.
Në anën tjetër ajo çka do të përmbajë kjo ekspozitë janë fokusime nga distanca apo nga afër të detajeve të cilat kanë ‘ngacmuar’ vëmendjen e fotografëve nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Serbia, Italia, Gjermania, Zvicra, Franca dhe Amerikë.
“Janë vështrime rrudhash, ngjarjet e pazakonta në historinë e njerëzimit, që na përshkojnë tërthoraz, vështrimi i pafajshëm i fëmijës që end në shpirt ëndrrën, apo i njeriut që ia kanë kryqëzuar qiellin në një kuti hekuri. Është vështrimi misterioz i gruas, horizonti përtej qelqit të dritares, dyshimi nga vrima e çelësit, apo kërshëria për të ditur edhe atëherë kur sytë kanë humbur shikimin e kërkojnë ndihmë nga lentet”, thuhet në njoftimin e ekspozitës.
Artistët puna e të cilëve do të shpaloset në ekspozitën “Vita Via Est Jeta” janë Adnan Beci, Alketa Misja, Arben Llapashtica, Ardian Fezollari, Armando Meta, Arton Humolli, Dali Alili, Dash Izairi, Denada Rushiti, Denisa Brahimi, Eduart Gjino, Erald Kraja, Ernest Baba, Eva Sula, Fahredin Spahija, Genti Shkullaku, Hazir Reka, Henor Haliti, Krenar Halimi, Mario Calivà, Mariposa Fa, Olsi Qazimi, Orjeta Myzeqari, Osman Demiri, Roland Beqiraj, Rozafa Shpuza, Vasil Qesari, Xheni Çun. / KultPlus.com
Pjesë e historisë së qytetit për më shumë se 50 vjet, bashkë me pandeminë, grafitet po lulëzojnë më shumë se kurrë më parë në Nju Jork, shenjë dekadence për disa ose gjallërie për disa të tjerë.
“Nëse nuk po pikturon tani, nuk e di çfarë dreqin po bën”, thotë një 40-vjeçar, i cili jeton nga arti i tij me një pseudonim tjetër.
“Ne kurrë nuk kemi parë një epokë si kjo”, shton ai.
“Këto qindra vitrina dyqanesh të mbyllura për shkak të pasojave ekonomike të pandemisë, janë një ftesë”, përmbledh Marie Flageul, kuratorja e Muzeut të Artit të Rrugës në Nju Jork.
Muret, urat ose trotuaret janë të gjitha telajo, madje edhe veturat emblematike të metrosë, 34 prej të cilave kohët e fundit janë pikturuar dy herë që nga fillimi i dhjetorit.
“Është një ringjallje, një rilindje e grafiteve”, shprehet plot entuziazëm Saynosleep.
Të kaluar tashmë nga rruga në galeritë në vitet 1980, grafitet pushtuan publikun e gjerë gjatë viteve 2000 përmes artit rrugor, shpesh nga ilegaliteti, për t’u shprehur në hapësira të autorizuara.
Por që nga marsi, grafitet kanë shpërthyer në një mënyrë të çrregullt, plotësisht ilegale./ atsh/ KultPlus.com
Këngëtari Shpat Deda i ka gëzuar artdashësit e tij nëpërmjet sjelljes së albumit të ri, shkruan KultPlus.
“Rrugës” është albumi i cili sjell rrugëtimin e ri muzikor të Dedës, duke sjellur gjithsej 10 këngë.
Emri ka ardhur nga kënga “Rrugës” e cila është pjesë e albumit.
“Albumi ‘Rrugës’ osht dhuratë për ju në fundin e këtij viti të zymtë, me shpresë se do t’jua ngrohë sadopak zemrat”, ka shkruar Deda në profilin e tij në facebook.
Ndërkaq e veçanta e albumit të tretë të Dedës është bashkëpunimi me artisten britanike me famë ndërkombëtare Joss Stone në këngën “Marinari i vogël”, përderisa të dytë interpretojnë në gjuhën shqipe.
Të gjitha këngët përcjellën me ilustrime artistike, teksa incizimet janë kryer në Studio C dhe në Homebasesound.
“Rrugës” mund të gjendet në platformat dixhitale të muzikës si dhe në YouTube.
Ky album është i përkrahur nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit si dhe Komuna e Prishtinës/ KultPlus.com
Një dekor i veçantë plot ngjyra i ka dhënë qytetit të gurtë të Gjirokastrës këtë fundvit një bukuri magjepsëse për festat e fundvitit.
I ndriçuar nga dritat festive sidomos në qafën e Pazarit, e cila që prej restaurimit vitin e kaluar është shndërruar në pikën më tërheqëse të qytetit.
Edhe pse në kushtet e pandemisë qytetarët gjirokastritë duke respektuar masat po shijojnë mbrëmjet në qytetin e dekoruar për festa.
Kryetari i bashkisë së Gjirokastrës, Flamur Golemi, ka publikuar një galeri fotogaleri me pamje nga qyteti i gurtë.
“Për pak ditë po lemë pas një vit të vështirë. Duhet të shpresojmë se 2021 do të jetë shumë më i mirë se viti që po mbyllet. Më e keqja ka kaluar sidoqoftë, më të mirën e kemi përpara. Uroj festa të gëzuara për të gjithë gjirokastritët dhe mbarë shqiptarët”, – tha Golemi.
Për shkak të kufizimeve të pandemisë, bashkia e Gjirokastrës bëri ditët e fundit vetëm një ceremoni simbolike të ndezjes së dritave të pemës së Krishtlindjes.
Zbukurimet e qytetit krijojnë atmosferën e ngrohtë të festave, duke përcjellë mesazhe shprese te qytetarët në këtë vit të vështirë nga pandemia botërore COVID-19. /atsh / KultPlus.com
Për të nxitur një bisedë të shëndetshme në platformë, “Twitter” po eksperimenton me mesazhe “humanizimi”, për t’u treguar përdoruesve si të nxjerrin në pah gjërat që kanë të përbashkët me ndërvepruesit e tjerë.
“Risia, e quajtur “Nxitja e humanizimit”, do të testohet në 10% të përdoruesve të Android, të cilët flasin anglisht”, njoftoi faqja e lajmeve në internetit “Mashable”.
Më hollësisht, “Twitter” do t’i tregojë përdoruesit, i cili po i përgjigjet një cicërime, se çfarë ka të përbashkët me personin që e shkroi atë cicërimë, për shembull, temat që ndjekin të dy ata.
“Në nxehtësinë e momentit, përdoruesit mund të harrojnë se ekziston një tjetër qenie njerëzore prapa një llogarie në Twitter”, tha për “Mashable” Christine Su, kryemenaxherja për Produktin në Twitter.
“Duke treguar atë që kemi të përbashkët, ne shpresojmë t’u kujtojmë personave atë që na lidh si një pikënisje”, shtoi ajo.
Për Twitter, ky nuk është eksperimenti i vetëm në zhvillim e sipër.
Kompania, gjithashtu, ka nisur testimin e “Spaces”, një eksperiment i vogël që përqendrohet në intimitetin e zërit njerëzor/ANSA/ KultPlus.com
Një djalë 7- vjeçar ka përlotur botën me historinë e tij. Lajmi për të është publikuar nga të gjitha mediat ndërkombëtare.
Ai jeton diku në Teksas dhe i ka shkruar një letër Babagjyshit të Vitit të Ri. Në këtë letër ai kërkon një baba më të mirë, sepse i ati i tij është i dhunshëm.
Djaloshi quhet Blanke dhe letra e tij shkruar për Babagjyshin u botua nga qendra ku qëndrojnë gratë e dhunuara dhe fëmijët e tyre “SafeHaven of Tuarant County”.
Vogëlushi po qëndron atje bashkë me nënën dhe motrat e tij. Në letrën e tij vogëlushi shkruan:
“I dashur Santa! Ne duhet të iknim nga shtëpia jonë. Babi ishte i dhunshëm. Mami na tha se ishte koha për të ikur dhe se ajo do gjente një vend më të sigurtë për ne, një vend ku ne nuk do kemi frikë. Unë jam akoma nervoz, nuk dua të flas me fëmijët e tjerë. A do vini këtë Krishlindje ju? Ne nuk morrën asgjë nga gjërat tona dhe a mund të na sillni ju disa libra për fëmijë, një enciklopedi, një busull dhe një orë? Uroj edhe një baba, një baba të mirë. A mund të më sjellësh ti një baba të mirë? Të kam xhan Blake.’’
Letra e të voglit është shpëndarë shumë dhe kudo është uruar që kjo histori t’i bëjë gjithë ata burra që ngrenë dorë mbi gratë e tyre të reflektojnë. / KultPlus.com
Diana Shaka avdive reflektinla pozitiviteti thay akava ola azhutingya karshi e buderi pharipyenge ano jivdipe. Shukar disponipe dikhola kay amalinla ola lungyaripeya, inisoske oy sitoy ani thavdipe e 48 anglonilayengo e olaka jivdipasko phirgya prekal problemya, dukha, kola qhinarna o manushesko ilo thay kerlamen te mekhape.
Numay vash hari, feri so e sah akaleya e Diana Shaka triunfingya ano akava amalipe. Biyami ani Jakova, Diana Shaka avdive jivdinla kiraya ani Fush Kosova ji kay phiravla olako dromipe mashkar trin thavdya Prishtina, Fush Kosova, Jakova. Oy sitoy yekh barvali ejiptianka koya kergya buti bershencar ano shukaripe e komunitetesko, numay ini e sah komunitetyengo kola jivdinena ani Kosova.
‘’Akana 16 bersha kerava buti ani Organizaciya vash e Rafin vash Juvla Roma, Ashkaliye thay Egipqanya ani Kosova, ano financiengo sektori. May angle kergyum buti ani Jakova, ji kay palo maribe shrdingyum sar aktivista, shrdipeya e komunitetyenge qhavorencar, sar edukatora, thay palo odova ini e Zvicrake Caritasea. Palo odova shrdingyum te kerav buti ini ano registirpe e romengo, ashkaliengo thay egipqanyengo ani Kosova, numay odothe palo yekh problem ulavdilum thay phiravgyum e aver angazhipyencar’’, mothavla Diana ji kay arakhape ola ano ofisya e organizaciyako, ani Prishtina.
‘’Vash duy bersha te kvash dromingyum vi ani Drenica, ekya agoringyum yekh manglarno kursi vash butyake. Ano odova vahti, palo maribe, na sine lohke te nakhe ani Drenica, thay mere kolegyencar kotar o Caritas Kosova kergyem sar yekh halovipe tana mothava nikaske so sim me! Nakhava sine thay avava sine autobuseya Drenicatar, sar sebepi e siguripasko’’, lungyarla Diana.
Diana, therla yekh sah jivdipe ano servisi e juvlenge e trin komunitetyengo, mashkar may marjinalizime ani Kosova, roma, ashkalie thay egipqanya.
‘’Vash shukar baht, mortyako kolori na sine phando thay na dikhola so sim. Jangyola kay isi jene ano komuniteti may parne, numay kana siyen may kalo, lelola kan, lelola kan so siyan, thay odote shrdla diskriminipe, racizmo, anglokrisipya. Sine miri baht kay mi morti te ovel hari may parni’’, vakerla Diana, yekh shukarni aktivista, e shukar oratoria, ano aktivizmo thay ano gendya, ano genipe. Oy vakerla kay sito may lohke te kerel buti olaki buti ano finance, vay te vakerel, numay amen manga te shuna may buderi olako vakeripe. Oy azhutinla olaki organizaciya ini e aver kontaktyencar, odote kote si mangipe, ano rodlaripya thay publikipya.
‘’Akaya buti e mortyake koloreski ekzistingya ani Kosova ini palo maribe. Amen korkore sar komuniteti kana dikha daykaste may phande koloreya, jana kay sito kotor e komunitetesko. Na manglape sine akava kotor te khelel but rola, numay ani Kosova ayekha sine sarsakana, thay problem sito may buderi ano familiako edukipe, odote kote shrdla o nakamipe. Ko albanya janava kay but ver vastingyola akaya fraza – dikhoveja sar majupe/romanica – thay nesave vera vastisalo ano anglo me akyende, vash daykh aver personeske. Jande vash mange so sim, thay akava mande but kerlama qhelale te shungyovav, odova so vakergyola anglo mande thay gndingyola sar phagipe vay racizmo. But ver vastingyola ini – uh tikni majupa, hajde te lavtut angali – o lafi majup na musay te normalizingyol ani Kosova’’, lungyarla Diana.
Diana komunikinla lugnyaripea e egipqanyune komuniteteya ani Kosova, o romna thay juvla telefonina ola thay putarna olengo ilo e Diana. Oy vakerla kay isi hari dive kay akceptingya yekh kharipe vash yekh problemi kay thergya jeno e komunitetesko thay Diana tntinela vash olako shukaripe te iklol olake ano azhutipe.
Aqhova ini ano akava kotor e ‘’majupyengo’’, akaya terminologia koya shokirinla!
Ani Kosova musay maybuderi o qhavore e bershengo 3-4, te miksingyon so may but. Odothar shrdla o edukipe, odola generaciatar musay te shrdel o miksiripe ini e qhavorengo e parne thay kale koloreya, thay te mothavgyol kay saren siton yekhune, kay na isi diferencipe. Ayekha o qhavore dikhna daykaste may phande koloreya thay akava shrdla te ovel normaliteti’’, vakerla Diana.
*
‘’Me ji ani shtarti klasa sinum odoya koya korkori na kamla sine te beshel e ‘’majupyencar’’, feri so na lelum kan so si akava lafi thay gndingym kay sito qhelalo, shungyum ani klasa. Me amalisalum e jenencar e buderune komunitetyengo. Ani miri mahala, kana iklovava sine kherestar, vakerna sine – iklisti akaya albanka. May dosna mi day shrdingya kay te amalinel mande e qhayencar kotar o komuniteti thay odothe lelum kan kay sito sasavo qhigode shukar. Ani panjti klasa mothavgyum ani klasa kay sim jeni e komuniteteski, thay odole divestar kote nakhava mothavava akava fakti. Yekh problemi numay sinema e yekhe mere cimeryendar angleder, ani Prishtina, yekh olendar lela kan kay sim ejiptianka thay shrdinga e nesave akuzyencar thay e koshibyencar mamuy mange, soske me e komuniteteski thay makhape thay uravape shuka, numay e khereski gazdarica lela kan thay yekhavaratar ulavga ola kherestar. O sah mere cimerya, mere amalina kolencar jivdingyum na sinema problemi ano akava kotor’’.
Diana, therla but qhigodya te mothavel. Oy, vakergya adive kay, o korkoro fakti kay akaya sitoy tema e diskutipaski o edukipe e qhayengo roma, ashkalie thay egipqnaya ani Kosova, sito shukar hari buti, leindoy pe dikhipe palo maribe ani Kosova na lepardile akala teme, thay na shukar kan lelilo kay o romna thay juvla biyangyona e hakyencar thay odola hakya musay te respektingyon.
‘’Terne qhaya avdive janena so mangna, thay ni yekh olendar na mangla te agorinel numay e elementaruna skola. Buderi olendar agorinde e mashkarutni skola, ji kay buderi olendar ini o fakulteti. Pashe 200 qhaya isi avdive, thay akava phare kerlama, kotar o komunitetya, agorinde e skola thay na siton butyarde odothe kote musay, siton ano organizaciye thay na ano instituciye odothe kote manglape olengo angazhipe. Yekhuno qhigode isito ini vash e murshenge, ini on therna problemya, baro bibutikeripe ani Kosova khela efekti ko terne e trin komunitetyengo’’, mothavla Diana.
Diana agoringa elementaruni skola, numay soske prandisali terni thay sar korkori day (ulavdi romestar) e pere qhavorencar, mekla may dosna o skoluipe, Ani Kosova palo odova agoringya e generaluni ekonomiya, mashkarutno skoluipe, thay palo odova lugnyargya o jivdipe ano valya e aktivistyenga jivdipasko.
‘’Nashti iklislum te iklovav e sasave qhigodeya. Sinum korkori day, manglape sine may buderi dikhipe vash qhaveske, vi ayekha ani miri familiya na thergem laqe jivdipaske kondiciye. Gelum ano kursya e anglikana qhibyako, kursya e kompyuteryengo, agoringym o kursi e AFAS-esko baht e QKSJ-eske thay Amerikako Ofisi vash o pokipe kola shainde, palo odova ini o kursi e Quickbooks-esko baht e KCSF-eske thay RROGRAEK, thay baht olenge avdive kerava buti thay phiravava shukar buti ano aspekti e financiengo ani organizaciya kote kerava buti’’, mothavla Diana Shaka.
‘’Shunape garavdi (sigurimi) ani Kosova, ano ververutne olake thana, na thergyum ni yekh problemi’’, mothavla vash o agor e Diana palo so puqavola vash o tromalipe thay siguripe olako thay loshalilum kay yekh juvli sar oy, e buderi mangipeya vash te azhutinel thay te averinel o mentaliteti, jivdinla ano shndipe thay akceptimi ano yekh amalipe sar Kosova.
(Akava teksti produktisalo sar kotor e proyektesko ‘’Phikodeipe e mediengo thay e jurnalistikako vash o manushikane hakaya ani Kosova’’, phikodeimo kotar o ofisi e Europaka Uniako ani Kosova thay realizimo kotar Kosovo 2.0, CEL thay QKSGJ. Andripe e akala botipasko sito godornipe e KultPlus/YIHR KS thay ano ni yekh drom nashti te konsideringyol sar pratsav e EU vay K2.0, CEL vay QKSGJ)
Qulanjiu but mayangleder shrdinga olesko aktivizmo vash te azhutinel e romane komunitete ani Kosova. Avdive, 49 bershutno, Dauti sito yekh shukarno aktivisti, ini soske ano olesko shrdipe na jangya vash akaleske, keribeya buti vash te ovel kreativi, manglarno thay mothavinindoy oleski buti, vash te ikalel ano dikhipe na numay oleske mangipya numay ini e amalengo thay amalinengo e romane komunitetesko ani Kosova.
Akana 18 bersha, Qulajniu sito redaktori ani romani redaksia ani Kosovaki Publikuni Televizia, numay olesko dromipe ji ano akava thavd na sine ni hari lohko thay ni theribeya undribe. But ver hasavdilo averendar, ini oleske familiake jenendar, numay sah akaleya yekh manush fokuseya thay profesionalizmoa, na thergya umo te aqhol ini mamuy odolenge kola therde ole inati.
Sito vasno kay adive o Qulanji, ketane e yekha ekipa, anela ano dikhipe romane komunitete, problemya sakovadivune, pashe e dikhutnenge thay audiencake thay odolenge kola kreirinena thay implementinena themeske politike.
*
‘’Prishtinaki Televizia, anglo maribe ani Kosova, thergya programi pe romani qhib, thay shay ini sine yekhunendar ani lumiya kay thergya programi pe romani qhib, akava sine ano bersh 1986. Odova vahti sine kurkeske emisiye, thay normalipeya o programi aqhavdilo ano vahti e maribasko. May dosna, RTK shrdinga e buti sar publikuni televizia, shrdipeya programi pe albanikani, serbikani, turkyuni thay boshnakyuni qhib, ji kay e romani qhib aqhili avri. Ano odova vahti sinum jurnalisti ano yekh radio e Prizrenokso sar vi direktori e Organizaciyako ‘’Durmish Aslano’’. Kergyem yekh mangipe kay te riputargyol ano RTK ini e romani redaksia, ano bersh 2003, thay palo donaciye kay lelem ini palo azhutipe thay phikodeipe kotar o Ibrahim Elshani, proyekti aprovisalo thay ano bersh 2003 publikisalo konkursi vash te aplikinen jurnalistya, moderatori, redaktori thay yekh kameramani kotar o komuniteti’’.
Qulanji mothavla ayekha sar palo maribe ani Kosova, ano yekh pharo periodi vash romane komuniteteske, reslili e romani qhib te ovel kotor e RTK-eski.
Zvicrako ofisi, odovavahti, ketane e RTK-eya shrdinde ledeipe vash e redaksia pe romani qhib thay programi shrdinga te transmetingyol ini ano radio, ini ani televizia. Romani qhib, akaya qhib buderi ver telardi thay ushkavdi ini vash may civilizime amalipya e lumiake, lela sine duho shukar ini ani Kosova, pandar yekhver, rijivdimi.
‘’Odova vahti niyekh amendar na sine agorimo fakulteti e jurnalistikako, ayekha kay angluni emisiya kergyam e godorne redaktoreske azhutipeya vash o programi e minoritetyengo, Suleyman Shaqiri, ini but sig lelam kan e televiziaka butya. Duyti emisiya agoringym korkoro, stafi profesionalizisalo, me agoringyum fakulteti e Masivuna Komunikipasko thay e Jurnalistikako. Avdive, o sah stafi therava e akademikune edukipeya, thay yekh kompletimo profesionalizimo stafi’’, mothavla Qulanji.
Sar ani elementaruni skola, ano Prizren, Qulanji kanalizinla amenge oleski energiya ano ververutne forme; sine kotor e skolake folkoresko, sine vi ano kori e mashkarutna skolako, thay maydosna vi kotor e Kulturuna Amalipasko ‘’Agimi’’ ani Prizren. Koreografi, Alaydin Boyajiu, khargya e Qulanjia te ovel ini oleski asisteni, inisoske ov sine rom thay akava shay te vazdel hari o rat e racist manushengo.
‘’Ano odova vahti na shungyen diskriminipe vay racizmo. Me sinum kotor e trupako vash yekh lugo vahti, thay sinum phiravutno e grupako kotar 30 persone, kote sinum ano anglune thavdya. Amen gelem ani Albania ano vahti kana buderi e kosovaryengo nashti phirde ani Albaniya. Sine sarsakana reziko ano odova vahti, feri so kana irandile akate darasalem tana len amende ano puqipe. Sinem ani akaya trupa me thay yekh aver romi, Gazmend Dervishi, thay anglo amare akyende na diklem vay shungyem kay daykho amende koshela, ayekha ango amende shay phenava na, na ekspozisalo racizmo. Janava kay koreografi odova vahti kritikisalo soske akala duy roma te avansiringyon ano anglune thavdya e khelipasko, sah akaleya shungyum averendar kay o koreografi sine fleksibiluno thay vakergya – Janava me sar kerava buti, janava me mere bukya. Palo odova kerdilo mange kharipe kay te lungyarav ano sombeshipe numay bayrilum thay na sinema veke vahti te ovav angazhimo aver butyencar. Phiravgyum e buti ano teatro’’, mothavla Qulanji kova sakova dive drominla Prizren-Prishtina, thay sar yekh manush e prinicpyendar thay klaro, mothavla amenge ververtune mothavipya.
Ano Prizren, ano bersh 1992, Qulanji ketane e aver aktivistyencar themelinde o amateruno romano teatro, kova pandar funksioninla. Akate dikhola kay shrdinga e profesionaluni buti e akale manusheski, e yekha karizma thay artikulipeya vash misal e buderi gndipyengo, pedral sah, shuzhe. Kana vakera vash o teatri thay drama, o Qulanji e kolegyencar sine kotor e ekipako kay realizingya e angluni drama pe romani qhib ani Kosova, palo maribe.
*
Ini vash Qulanjiaske, sar vash sakole manusheske kova jivdinla sine ani Kosova ano vahti kana shrdinga maribe, realiteti sine dukhavdo thay musay sine gndibe vash alosaripe andre shaipyenge thay samatradime kondicienge.
‘’Sinum terno thay gndinava sine te iklovav daykhthane. Miri generaciya ano generali gndina sine te iklon avri Kosovatar. Alo vahti e sanskionipyengo thay na thergyem shaipe te iklova lohke ini Kosovatar, e dikhisalo kay blokirisalum akate ani Kosova. Kergyum buti ini sar moleri, ketane e dadeya, kergyem ververutne bukya. Decizingym te iklovav Kosovatar, sinema e romna thay e qhavore manca. Shungyum kay ano odova drom vash Albania, irangyona sine pale o sah roma. Khuvgyamen yekh dar, thay gndingyum kay prekal o aver kanalya te arakhav vahti vash te nashav. Sine yekh autobusi kova biqhala sine vash Beogradi, janava kay me thay mi romni pokingyem 220 marke vash e bileta, vash te nasha ani Germaniya. Mande sinema familiya ani Germaniya, thay on gatisarde sine yekh kotor e lovengo kay pokinena sine te sine kay resava sine ekya. Odole resipeya dromingym vash Beogradi numay kana shungyum kay odola dive yekh tikno brodi telardilo ano Montenegro, kova biqhala sine emigrantyen, decizingum te irangyovav vashsah ani Kosova. Palo odova ini e Kosovaki Tromalipaski Askeriya – UCK sine aktiv thay ayekha na gelem avri Kosovatar, aqhilum akate’’, mothavla Qulanji.
Dauti na telarla o fakti kay o agorutno maribe ani Kosova sine yekh baro inaribe vash o racizmo ani Kosova, feri so ano akava thavd bayrilo o racizmo thay anglokrisipe e buderi albanyengo karshi e romane komuniteteske, vash o ververtune akana jande yustifikipa thay buderi dukhavde.
‘’Situaciya palo maribe sine qhelali, feri so romano komuniteti ano odova vahti etiketisalo sar ledeutno e nakle rejimeya. Kana besha thay gndina may buhle vash akava kotor, sar shay yekh komuniteti kova sine lungyaripeya segregimo, diskriminimo, te ovel ledeutno? Te sine kay kerde buti individya, akava na mangla te phenel kay o sah komuniteti ledeingya olencar. Ano odova vahti, o serbya na therde pakyavipe pedral amaro komuniteti. Me na darasalum feri so mothavava sine cacipe, so sim kerdo buti anglo maribe. Te sine kay daykho kerdoy buti vash yekh lokma maro, akava na mangla te phene sasavipeya ledeipe e nakle rejimeya, numay aqhipe vash jividpe. Na darasalum e arakhipeya feri so janava sine ko sim sar manush. Ledeipe sarsakana gndisalo ano kriminaluno aspekti, thay me na phenava kay na sine manusha kotar o romano komuniteti kay na kerde ayekhaverutne butya, numay odola siton individya kola musay te krisingyon. Sar e vahtestar kana kerava buti ani televiziya, lelum ini sar obligipe kay te garavav mere komunitete thay te mothava ayekha e averenge kay siyem kotor e Kosovako, jivdina thay siyem akate but may angle ani Kosova, na siyem ledeutne e rejimyengo x-y. Akaya sine e ideya sar e shrdipastar, te biqhala yekh ayekhaverutni informaciya’’, lugnyarla Qulanji.
*
Sasavi buti therla pere rezikya thay sakrifice. Palo maribe, sine phare, jana sine kay ani Prishtina na sine but roma thay yekh baro kotor olengo gelo ani diaspora, vay vi aver thana e nakla Yugoslaviako. Kana butyardilum ano RTK, familiya sine skeptikuni thay te sine kay shay adikerava sine e buti. Yekh e mara rahmetli dayake lafyenda sine ‘’palo trin dive na si te ave khere’’. Shay thergya dar vi oy, gndinla sine kay daykho si te e kerel mange diso, akana kana nikyovava sine publikipea te mothavav kay sim rom thay vakera e romani qhib ani televiziya’’.
Daut Qulanji, elementaruni skola thay mashkarutni agoringya ano Prizren, ji kay palo odova agoringya o fakulteti ani Prishtina. Ov vakerla kay sarvahti reagingya pekipeya te sine kay ulo te ovel viktima e racizmoski vay te ovel prezenti ano daykh momenti e racizmesko.
Dauti therla kolori e mortyako may putardi desar aver roma ani Kosova. Avlama qhelale vi ano nakle interviste kana o manusha vakerde kay therna maybuderi baht te sine kay kolori e mortyako sito may parno, inisoske siton roma.
‘’Shay miri baht sine kay sim hari may parno, numay ini moro pratsav khelgya rola, feri so triunfingyum pedral ververutne situaciye. Me vakerava panj qhibya thay vastinava sah, akava kergyama te shunav mande may korkoro pakyavno. Shay te agorinav buti sar saren, shay ini may laqo averendar. Sinum mashkar desh may shukarne studentya mara generaciyako. Kana daykaske e komunitetestar delape shaipe, musay forca thay mangipe vash te phirel angle. Sito phare akava so vakerava feri so but ver diskrimingyova kotar o shrdipe, pedral amaro mortyako kolori. Akcesi yaveringyola yekhavarat te sine kay mothavava kay sim rom, te sine kay akava na lelola kan ji ano yekh thavd.
Dauti mothavla kay ano nesave ovipya dikla pashe oleste e manushen kay hasana oleya, hasardindoy ole.
‘’Ano nesave ovipya, manusha hasana sine, kana khuvava sine ano dayk marketi. Ano duy ovipya ini puqlum manushen, soske hasana, te sine kay isi diso vash te hasan te hasa ketane. Akava hasabe sine mange phare, dikhola sine sar hasaribe, sar telaripe kotar o manusha kay diklema ani televizia thay jande kay sim rom thay sim kotor e romana redaksiako’’, mothavla Qulanji.
‘’Te sine kay ano drom shunava pezhorativune anava, na leindoy dikhipe adresingyona karshi mange vay aver kaske, shunape qhelale. ‘’Ma ov sar majupi’’, shunava daykhver. Akaya mothavla familiaruni kultura. Nashti prekal o instituciye te cida akava lafi, numay problem sito ano familiye. Ake tumenge yekh ovipe; miri qhay irandili kotar e skola thay phenga – mo dad, so siyem amen? Te sine kay siyem roma, soske yekh mi malin phenga mange majupe? Me mothavgyum olake kay amen siyem kotor e romane komunitetesko, numay odova lafi vastisalo vash sebepi e jeloziako vash olahke suksesya ano skole, feri so sitoy shukarni e siklipyencar. Mothavgyum kay amen na siyem albanya numay e shelbershencar jivdina ani Kosova, e albanyencar. Me qhavore shrdinde yekh ver te siklon e albanikani qhib, ji kay may dosna vi ini e romani qhib. Vash olengo edukipe, me gndingym kay si may shukar te janen yekh ver albanikani qhib, ini soske olengo dad kerla buderi buti vash e romani qhib thay olako promovipe thay avancipe ani Kosova’’, mothavla Qulanji.
Ov vakerla kay si problematikuno kay e qhavorenge te mothave akala pezhorativune anava kola mudarna sakova dive andripe e romengo ani Kosova. Ov na kamla o lafi ‘’minoritetya’ feri so ov peste na shunla sar minoriteti, vay diso minoruno ani esenca, diso may hari, ano pezhorativuno aspekti.
E Dauteya shay vakera oryencar, feri so therla buderi nahramime mothavipya.
‘’Civiluno amalipe thay aktivistya e romane komunitetesko ani Kosova azhutinde but, anglo maribe ji avdive. Kergyem buti ini andre komuniteteske, kay te pakyaha e manushe te beshen ani Kosova thay te oven integrialuno kotor e amare thanesko. Kergyem buti kay te thera deputetya ano Kosovako Parlamenti, kay te prezantinen e romane komunitete, thay akava sah transferisalo kotar o civiluno malipe direkt politikune partienge. Kergyem buti kay amare qhavore thay qhaya e komunitetesko kay ta na aqhaven skoluipe. Gndinava but ver kay o partie musay te kopirinen amaro aktivizmo. Te sine kay akava aktivizmo ovla sine anglo maripe ani Kosova, numay ini anglo bish bersha, shay ini mara sine o racimo thay anglokrisipe may buderi. Sahakaleya, amare qhavore si te dikhen rezultatya e aktivizmesko kay ovela vash momenteske. Aktivistya e momenteske me anavinaolen sar heroya e romane komunitetesko, komunitetsko ini avdive marjinalizimo ani Kosova’’, agorinla Daut Qulanji.
Daute shay te dikha yekh kotar intelektualune figure thay reprezenti e romane komunitetesko ani Kosova, kova prekal oleske emisiye ano RTK thay ini oleske aktivizmoa sito yekh kotar o pakyavipya ano than kay isi thanipe vash sakaske vash sakova komuniteti vay grupa e manushengi kay shay jivdina tromale bizo dar.
(Akava teksti produktisalo sar kotor e proyektesko ‘’Phikodeipe e mediengo thay e jurnalistikako vash o manushikane hakaya ani Kosova’’, phikodeimo kotar o ofisi e Europaka Uniako ani Kosova thay realizimo kotar Kosovo 2.0, CEL thay QKSGJ. Andripe e akala botipasko sito godornipe e KultPlus/YIHR KS thay ano ni yekh drom nashti te konsideringyol sar pratsav e EU vay K2.0, CEL vay QKSGJ)
Rona Nishlu ka shumë këngë të fuqishme, të cilat e kanë pozicionuar në zërat të cilët nuk janë të shpeshtë, por janë të veçantë dhe të formuar. Kënga “Zonja Vdekje” u këndua para disa vitesh në Festivalin Kënga Magjike, dhe e vërtetoi magjinë e brishtë që ka brenda saj.
Rona, si gjithmonë e veçantë në muzikë e në paraqitje, e solli një melodi të fuqishme e cila mund ta prekë secilin prej nesh, thellë thellë, nëse lidhet diçka e jona me këtë këngë, shkruan KultPlus.
Konkursi ‘Pena ime – 2020” për fotografi dhe tregim ka shpallur fituesit për edicionin i sivjetëm, shkruan KultPlus.
Për shkak të rrethanave specifike me pandeminë, sivjet ky manifestim u realizua në mënyrë elektronike.
Në lëmin e fotografisë artistike, kishte një mori konkurrentësh të cilët me invencionin e tyre paraqisnin realitete të ndryshme objektive dhe imagjinare.
Juria profesionale në përbërje: Burhan Ameti, Ilhan Osmani dhe Dali Alili, bëri vlerësimin e çmimeve “Pena e Artë” – për fotografi artistike:
1. Vendi i parë: Agon Ymeri nga Kumanova, për fotografinë me titull “Hypnotic Rythem”;
2. Vendi i dytë: Sovran Nrecaj nga Sarajeva, për fotografinë “Up and Up”;
3. Vendi i tretë: Vigan Demiri nga Gostivari, për fotografinë “Maximum Protection”.
Në lëmin e tregimit, juria në përbërje nga shkrimtarët: Petrit Palushi, Burhanedin Xhemaili dhe Istref Haxhillari, pas leximit dhe shqyrtimit me kujdes të të gjitha tregimeve të arritura, bëri këtë vlerësim për tregimin më të mirë:
1. Vendi i parë: Xheni Shehaj nga Tirana, për tregimin “Muri”;
2. Vendi i dytë: Trëndelina Omuri nga Kukësi, për tregimin “Moçali i pendesës”;
3. Vendi i tretë: Llausha Zenuni nga Kumanova, për tregimin “Përshëndetje Lejla”.
Drejtoria e manifestimit interdiciplinar “Pena ime”, i falënderon të gjithë pjesëmarrësit, të cilët ishin në nivelin e duhur të krijimtarisë, duke i inkurajuar që të vazhdojnë edhe më tej përsosjen e tyre artistike në sferat përkatëse./ KultPlus.com
Dua Lipa ka zbuluar se si do t`i kalojë këto festa.
“Unë do të jem në divan me të dashurin tim dhe do të shikoj filma për Krishtlindje”, tha Dua për “People”.
“Unë me të vërtetë mezi po e pres atë”, shtoi Dua Lipa duke thënë se ajo donte t’i kalonte këto festa në qetësi.
Dua Lipa do të pres një Ditë të Krishtlindjeve romantike dhe relaksuese e shoqëruar nga i dashuri i saj Anwar Hadid.
Në një klip të ndarë ekskluzivisht me ‘People’, ajo zbuloi planet e tyre të ëmbla të pushimeve duke thënë, “Një gjë që di është, unë do të jem në divan me të dashurin tim dhe këlyshin tonë dhe do të shikoj filma të Krishtlindjes dhe nuk do të bëj asgjë tjetër,”./ KultPlus.com
Së fundmi, Google ka publikuar listën vjetore të kërkimeve që janë bërë nga njerëzit përgjatë këtij viti.
Pjesë e kësaj liste, ishin dhe emrat e njerëzve më të kërkuar në Google përgjatë 2020.
Cilët janë ata?
1. Shakira
Nëse e harruat, Shakira bëri një super performancë në Super Boël gjatë këtij viti bashkë me Jennifer Lopez. Kjo shpjegon gjithçka.
2.Vanessa Bryant
Vanessa, gruaja e Kobe Bryant, gjigandit të basketbollit që u nda nga jeta në janar të 2020-ës, bashkë me vajzën e tij si pasojë e një aksidenti fatal ajëror. Dhimbja, fjalimet dhe gjithçka tjetër që lidhej me familjen e famshme, i bëri njerëzit të shkonin drejt një emri; Vanessa Bryant.
3. Jacob Blake
Në 23 gusht, Jacob Blake, një njeri me ngjyrë që jetonte në Kenosha Wisconsin, u qëllua 7 herë në shpinë, në sy të fëmijëve të tij nga një oficer policie, teksa ecte drejt makinës së tij. Incidenti fatal u publikua shpejt në rrjetet sociale, që më tej përfunduan në protesta dhe revolta të dhunshme popullore.
4. Kanye West
Kanye bëri shumë gjëra këtë vit për të qenë në titujt kryesorë, por qershia mbi tortë ishte kandidimi për president i SHBA-ve dhe marrja e 60,000 votave.
5. Tom Hanks
Ky vit ishte i mbushur plot me ngjarje për aktorin. Filloi me nominimin për Oscar dhe përfundoi me infektimin me Covid-19 bashkë me gruan e tij Rita Wilson. Duke qenë se ishin ndër personazhet e parë të prekur nga virusi asokohe shumë i panjohur, rezultati është ky.
6. Kamala Harris
S’është surprizë që Harris është një nga njerëzit më të kërkuar të 2020-ës. Në 7 nëntor, ajo u bë gruaja e parë dhe gruaja e parë me ngjyrë e zgjedhur si zëvendës presidente në Amerikë.
7. Joe Biden
Sigurisht që emri i tij s’është suprizë. Joe Biden fitoi bindshëm zgjedhjet elektorale 2020 në SHBA.
8.Kim Jong-un
Gjatë prill-majit të këtij viti, u përfol gjatë për një vdekje apo gjendje të rënduar të Jong-un. Aludimet misterioze u lidhën gjithashtu me motrën e tij që sipas disa teorive hiqej prej kohësh si ai./ KultPlus.com
Aktorja Julia Fiona Roberts është një aktore dhe producente Amerikane. Ajo u vendos si një zonjë kryesore në Hollywood pasi kryesoi filmin komed romantik Pretty Woman (1990), i cili fitoi 464 milion dollarë në të gjithë botën. Ajo ka fituar tre Çmime Golden Globe, nga tetë nominime, dhe është nominuar për katër Çmime Oskar për aktrimin e saj të filmit, duke fituar Çmimin e Akademisë për Aktoren më të Mirë për interpretimin e saj në Erin Brockovich.
KultPlus sonte ju sjell një ndër shprehjet më të njohura të aktores amerikane.
Gra, nuk jeni një qendër rehabilitimi për burrat e rritur keq. S’është detyra juaj t’i ndreqni, t’i ndryshoni, t’u bëheni prindër apo t’i rrisni. Ju kërkoni një partner, jo një projekt./ KultPlus.com
Këngëtarja Dua Lipa ka disa ditë që po qëndron në New York. E sa ka qëndruar atje, ajo ka marrë pjesë në emisionin ‘Saturday Night Live’, shkruan KultPlus.com
Në Instagram Dua ka publikuar një video nga performance e ‘zjarrtë’ që ka bërë. E veshur me të bardha dhe një kapelë të bardhë, shumë të madhe.
Përmes shkrimit të lënë, këngëtarja falënderoi gjithë për këtë vit të mrekullueshëm, pavarësisht pandemisë që jemi duke e kaluar./ KultPlus.com
Rok grupi muzikor, me këngët e të cilëve janë rritur shumë gjenerata, janë duke vazhduar suksesshëm karrierën e tyre pas një pauze në skenën muzikore, shkruan KultPlus.
Pas këngëve “Përralla e fundit” dhe “As vet se di”, grupi 403 sonte kanë gëzuar artdashësit e tyre nëpërmjet ripërpunimit të këngës “Akoma po te pres”
“Akoma të pres” është një verzioni i ri i këngës së komponuar dhe incizuar në vitin 1995 në Tiranë.
Spoti këtë herë ka ardhur për publikun në një formë mjaft interesante sepse është xhiruar në 360°./ KultPlus.com
Dallandyshe Tabaku është një ndër të paktat gra që ende e zotërojnë zanatin e të punuarit në tezgjah, një traditë mjaft e përhapur në të kaluarën, por që me zhvillimet e reja teknologjike nisi të zbehej. Puna e saj 33-vjeçare e ka bërë atë të njohur në punimin e qilimave me dorë në gjithë Pazarin e Krujës dhe kjo “famë” sigurisht që i shërben për të pasur më shumë blerës.
Dallandyshja tashmë punon në një aktivitet të sajin, ku merret me punimin e qilimave, tapeteve dhe të gjithë aksesorëve me bazë leshi për përdorim shtëpiak në Pazarin e Krujës, një zonë tashmë e rijetësuar që mbledh turistë nga e gjithë bota.
“Kam plot 33 vjet që merrem me këtë zanat”, shprehet ajo për ATSH-në, duke shtuar se nuk e ka një profesion të trashëguar nga familja por që e ka mësuar në ish-ndërmarjen Artistike të Krujës.
“Sapo mbarova gjimnazin, pamundësia ekonomike më bëri që të filloja në Ndërmarrjen Artistike. Kjo ndërmarje ka qenë edhe eksportuese ku kanë punuar rreth 300 gra bënin dikur të gjitha punimet artizanale.
Profesionin që mori, Dallandyshja tashmë e ka vënë në përdorim për të siguruar punë për vete dhe të ardhura për familjen.
Ajo shpjegon se puna e dorës dallon nga ajo me makineri.
“Shpeshherë për të arritur të njëjtin rezultat sikurse arrihet me dorë është tentuar shumë edhe me pajisje teknologjike, mirëpo asnjëherë nuk mund të kemi të njëjtin rezultat duke filluar edhe nga përzgjedhja e materialit dhe deri tek rezultati final”, tregon ajo.
“Puna e dorës ka një vlerë të jashtëzakonshme. Unë ia kam trashëguar edhe fëmijëve të mi. Për këtë arsye, tregu industrial është munduar që ta kopjojë dhe ta riprodhojë mirëpo asnjëherë nuk ka arritur që ta realizojnë 100 për qind sado që mundohen dhe i afrohen. Puna e dorës përdor kryesisht lesh deleje i cili gjithashtu është totalisht higjienik. Në momentin kur një material punohet arrijmë të fitojmë të njëjtën pamje nga të dyja anët dhe jo vetëm nga një anë sikurse bëhet me pajisje teknologjike”, rrëfen Dallandyshja, e vetëdijshme se puna e dorës nuk “vdes” kurrë.
Ajo tregon edhe për blerësit e punës së saj, duke thënë se kohët e fundit njerëzit që preferojnë punën e dorës janë shtuar pasi është rritur interesi si nga të huajt por edhe nga turistët vendas.
“Puna e dorës nuk mund të ketë një ndarje racionale përsa i përket personave të cilët e pëlqejnë. Puna jonë vlerësohet si nga turistët e huaj por edhe ata vendas, pavarësisht se të huajt janë paksa më të interesuar”, tregon Dallandyshja.
“Në kohën e tranzicionit neve e shpërfillëm dhe i hodhëm punët e dorës të bëra nga gjyshet tona, por që me kalimin e kohës e kuptuam që ishte gabim dhe filluam serish që t’i ribënim. Këto janë punime të bëra nga gjyshet tona dhe unë i kam ricikluar duke mos i hedhur dhe duke i përshtatur ato në çanta apo sende të tjera të vlefshme. Kam ricikluar të gjitha materialet e vjetra që kemi pasur në dispozicion”, tregon ajo.
Dikur, ka pasur një ndërmarrje të posaçme për punimin në tezgjah dhe kanë qenë të punësuara shumë gra. Në ditët e sotme, tradita po zbehet pasi edhe interesi i brezit të ri ka qenë në rënie.
“Nga 300 gra që ishim dikur, kemi ngelur vetën 7-8 që punojnë. Unë jam përpjekur që ta ofroj kontributin tim që të mësoj breza të rinj të cilët ta zotërojnë këtë zanat por vijnë thjesht për hobi pasi humbasin interesin shumë shpejt. Ky profesion po shkon drejt zhdukjes përfundimtare sepse me kohën edhe ne pak gra që kemi ngelur do të tërhiqemi prej moshës tonë dhe nuk mund të punohet deri në pafundësi”, shpjegon Dallandyshja.
Ndërkohë që Dallandyshja është duke punuar në tezgjah për porosinë e saj të fundit që i ka ardhur, ajo gjithashtu ndan me ne disa detaje të rëndësishme.
“Unë punoj me porosi dhe punimet e mia kanë kaluar kontinentin dhe preferohen shumë dhë vazhdojnë të vijnë porosi. Aktualisht, po merrem me një porosi qilimi që po e bëj në tezgjah që është në lesh me dimensione 2 me 2 e gjysmë dhe klienti është gjakovar dhe kërkon simbolin kombëtar të shqiponjës. Do më duhen plot 35 ditë pune që ta përfundoj dhe nuk mund ta shes me tepër se 30.000 lekë të reja. Unë për punën time jap garanci rreth 200 vjet dhe rreth 3-4 breza nëse mirëpërdoret dhe sërish ka për të shkëlqyer po njësoj si ditën e parë. Eshtë një punë e mrekullueshme dhe ndaj e them që është fatkeqësi që po shkon drejt zhdukjes”, rrëfen Dallandyshja./atsh/ KultPlus.com
Edhe pas 70 vjetësh, Sophia Loren mbretëron ende si një diva, sipas “New York Times”, që e ka përfshirë aktoren italiane 86-vjeçare në mesin e 20 yjeve më të mirë të vitit 2020, për interpretimin e Madame Rosa-s në filmin “Jeta para vetes”, me regji të djalit të saj Carlo Ponti.
“Sophia Loren, një yll filmash që kur ishte adoleshente, ka ende gjithçka që e ka bërë atë prej kaq shumë vite mbretëreshë ikonë të kinemasë italiane”, thekson e përditshmja amerikane.
Sipas NYT, ajo është madhështore si kurrë më parë, por gjithashtu popullore në thelb, një perëndeshë e ekranit, domeni i së cilës ka qenë gjithmonë bota e njerëzve të thjeshtë.
Loren nuk është ndër përfaqësuesit e vetëm të kinemasë italiane, që ka hyrë në 20 vendet e para, Luca Marinelli është gjithashtu në listë me “Martin Eden” të Pietro Marcello-s./atsh/ KultPlus.com
Haxhi Zekë Byberi i njohur në histori Haxhi Zeka ka qenë ndër organizatorët e Lidhjes së Prizrenit dhe përkrahës i krahut autonomist të saj, drejtues i degës së Pejës në Lidhje, ku u shqua si prijës ushtarak me kontribut në Mbrojtjen e Plavës dhe Gucisë.
Vite më pas u përpoq të përtërinte të njëjtën frymë lëvizjeje nëpërmjet Lidhjes së Pejës.
Ai lindi më 20 dhjetor në fshatin Shoshan të Malësisë së Gjakovës. Familja e tij u shpërngul në Pejë, ata ishin pronarë tokash dhe Haxhiu ishte tejet karizmatik.
Zeka ishte ndër organizatorët të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit dhe një nga luftëtarët më të vendosur për autonominë e vilajeteve shqiptare dhe mbrojtjen e tërësisë territoriale të tyre. Në Kuvendin e parë të Lidhjes, më 10 qershor 1878, u zgjodh anëtar i Komitetit Qendror të saj. Mori pjesë, si komandant ushtarak, në krye të forcave të Lidhjes në aksionin e Gjakovës, në shtator 1878 kundër Mehmet Ali Pashës.
Krahas udhëheqësve të tjerë politikë e ushtarakë të Lidhjes luftoi në fund të 1879-ës dhe në fillim të 1880-ës për mbrojtjen e Plavës e Gucisë kundër forcave të Malit të Zi. Komandonte fuqinë e Pejës, ku pranë tij u shqua Çelë Shabani; Haxhiu me të hollat e veta e mbajti ushtrinë gjatë gjithë dimrit. Në pranverën e vitit 1881 mori pjesë në betejat kundër ushtrisë së komanduar nga Dervish Pasha.
Së bashku me Sulejman Vokshin dhe Kadri Bajrin, Haxhi Zeka më 1884-1885 udhëhoqi kryengritjet antiosmane të shqiptarëve të Kosovës, që synonin të rimëkëmbnin Lidhjen dhe të vinin në jetë idetë e saj autonomiste. Më 1893 Haxhi Zeka me Bajram Currin organizuan kryengritjen që përfshiu Pejën, Gjakovën e vise të tjera të Kosovës kundër padrejtësive ekonomike e politike të perandorisë.
Pasi autoritetet e shtruan me njësi ushtarake kryengritjen, Haxhi Zeka kërkoi që të dorëzohej vetëm tek sulltani; në dhjetor 1893 u dërgua i shoqëruar në Stamboll, ku u prit miqësisht nga Sulltani. Atje kaloi dy vite mërgim “vullnetar” dhe u kthye më 15 tetor 1895, i pritur me të madhe nga bashkëatdhetarët e tij në Shkup dhe Pejë. Sipas disa burimeve, Haxhi Zeka me pasues të tij shkoi të shërbente në Luftën Greko-Osmane.
Më 1897 kryesoi një kryengritje që nisi në Kosovë. Në bashkëpunim me Komitetin Shqiptar të Stambollit të kryesuar nga Sami Frashëri dhe atdhetarët e tjerë brenda dhe jashtë atdheut, Haxhi Zeka organizoi më 23-29 janar 1899 në Kuvendin e Pejës ku u mblodhën 450-500 vetë u themelua Lidhja e Pejës dhe u zgjodh kryetar i Komitetit të saj, dhe përfaqësonte programin autonomist të Komitetit të Stambollit. Shumë qytete shqiptare shprehën solidaritet ndaj këtij organizimi.
Në prill-maj 1899 organizoi të parat komitete luftëtarësh të përgatitur në përballimin e grupeve revolucionare bullgare. Këto komitete u përgatitën më pas për kryengritje kundër perandorisë, por u shtruan nga Porta e Lartë.
Vijoi të mbante takime në pjesën veriore të vilajetit të Kosovës, në synim për t’i bashkuar shqiptarët kundër osmanëve dhe fqinjëve. Në shkurt të 1901 në cilësinë e kryetarit të Lidhjes, organizoi një tubim te Tyrbja e Sulltan Muratit në Fushë Kosovë ku u shpreh për shqetësimet e tij për viset shqiptare; duke u bërë kësodore gjithnjë e më shumë armiku kryesor i ambicieve serbe.
Autoritetet serbe i dërguan konsullit të tyre në Prishtinë, Sima Abramoviç, armikun personal të Haxhiut, gjakovarin Mehmed Zaimin. Ky nxiti të birin, kapitenin e zaptijeve Adem Zajmin që ta vriste Haxhi Zekën.
Kjo ndodhi më 21 shkurt 1902 në pazarin Pejë. Haxhiu u varros në varrezat e xhamisë Sulltan Mehmed Fatih në Pejë.
Vrasja e tij bëri të binte në fashë kryengritjet shqiptare që kishin shpërthyer në krejt vilajetin e Kosovës. Dorërasi u vra më 1912 nga autoritetet serbe, pasi kërkoi shpërblimin e premtuar para vrasjes./ KultPlus.com
