Ftohen prindërit, pedagogët, terpaistët dhe fëmijët me autizëm dhe nevoja të veçanta si myasfirë special në koncertin apo punëtorinë e pianistes, pedagoges dhe terapistes Adelina Ushaku Hashani, përcjell KultPlus.
Ajo jeton dhe vepron në Frankfurt-Gjermani dhe në këtë punëtori do të shpalosë përvojat e saja të punës me djalin e saj dhe fëmijët e tjerë. Po ashtu, dot të prezantojë veprën e saj për piano solo” ZEMRA FLET”.
Mysafirë special janë fëmijët me nevoja të veçanta dhe autizëm që kanë arritur suksese në lojën e tyre në instrument me pedagogët e përkushtuar, prof e nderuar/a të Shkollave të muzikës në Prishtinë.
Koncerti do të mbahet të shtunën, duke filluar nga ora 12:00 në Sallën e Shkollës së muzikës, artit dhe baletit ARSKOSOVA-Prishtinë. / KultPlus.com
Presidentja Vjosa Osmani ka potencuar së fundmi se Kosova është palë konstruktive, e përgatitur dhe e angazhuar në procesin e dialogut të përqëndruar në njohjen e ndërsjellë.
Më poshtë gjeni statusin e saj të plotë:
Kosova është palë konstruktive, e përgatitur dhe e angazhuar në procesin e dialogut të përqëndruar në njohjen e ndërsjellë.
Në takimin me të dërguarit e posaçëm Lajčák dhe Escobar shpreha përkushtimin e Kosovës për ta vazhduar bashkëpunimin dhe koordinimin me partnerët tanë, duke potencuar se angazhimi i vendit tonë në dialog është i bazuar në mbrojtjen e sovranitetit, rendit kushtetues dhe integritetit territorial të Kosovës, të cilat janë të paprekshme.
Kosova asnjëherë nuk ka kontribuar në tensione dhe është angazhuar vazhdimisht për paqe dhe stabilitet si dhe për zgjidhje evropiane. Vendi ynë është i ndërtuar mbi parimin e një shoqërie multietnike ku të gjithë kanë të drejta të barabarta, pa dallim etnie. / KultPlus.com
Në kuadër të “Muajit të Fotografisë”, ministrja e Kulturës, Elva Margariti ka publikuar një foto të Shan Picit, një tjetër mjeshtër shkodran i fotografisë.
Shan Pici njihet si i pari “fotograf turistik”. Foto e përzgjedhur nga Margariti është realizuar në vitin 1925 dhe tregon një pamje nga kafe “Ajri”.
Shan Pici vinte nga një familje qytetare shkodrane e lidhur me familjet e njohura të Shkodrës si Marubi, Gurakuqi e shumë të tjera. Ai filloi që në moshën 9-vjeçare të mësonte sekretet e fotografisë duke punuar si shegert në studion Marubi.
Më 1924 Shan Pici u shkëput nga studio “Marubi” dhe bashkë me vëllezërit Tefë e Ndrekë, hapën studion e tyre “Fotografia Pici” në Fushën e Çelës.
Krijoi personalitetin e tij në fushën e portretit, peizazhit, dhe në zbulimin e vlerave arkitektonike të qytetit të lindjes dhe të aktiviteteve të ndryshme sociale, politike, sportive. Njihet si autor i peizazheve dhe jetës në Alpet Shqiptare, duke zbuluar bukurinë e thekshme të tyre. Është botues i shumë kartëpostaleve me tematika të ndryshme.
Nga shkurti 1935, në studion e tij në Shkodër filluan të shiteshin aparatet “Voigländer”. Vijoi të merrte pjesë për njëfarë kohe edhe në botimet e revistave të kohës së regjimit si “Ylli”.
Ai la një trashëgimi të pasur në fushën e artit të fotografisë, mbi 54.000 negativë në xham dhe celuloid.
Në bazë të nenit 4 të ligjit ”Për funksionimin e Agjencisë Telegrafike Shqiptare”, ndalohet kopjimi, riprodhimi dhe publikimi i informacionit pa cituar burimin e tij. / atsh / KultPlus.com
Në bregdetin e Velipojës nis sot festivali i skulpturave të rërës, “LAS Art Festival”.
Velipoja do të mikpres për herë të parë artistë nga bota, në datat 24-27 gusht.
Kjo është hera e parë që një festival i tillë zhvillohet në vendin tonë. Artistët ndërkombëtarë do të performojnë me krijimin e objekteve me rërë, në plazhin e Velipojës.
Bregdeti i këtij qyteti, si një ndër destinacionet turistike të kësaj vere, është plazhi më i bukur ranor që përkon dhe me shpërfaqjen e magjisë së punëve që do të pasqyrohen nga 6 artistë të mirënjohur që do të kompozojnë e riprodhojnë në rërë detaje të punimeve në skulpturë.
Veprat e artit do të qëndrojnë të ekspozuara për publikun për ditë me radhë gjatë këtij sezoni veror.
“LAS Art Festival” do të mundësohet dhe mbështetet nga Ministria e Kulturës./ atsh / KultPlus.com
Fragmenti më domethënës nga romani “Alkimisti” i autorit Paulo Coelho.
– Dielli ra në mendime dhe vendosi të shndrisë edhe më shumë. Era, që kënaqej nga ky kuvendim, fryu edhe më shumë, që rrezet e diellit mos e arrinin djaloshin.
“Për këtë është Alkimia,” shtoi ai. “Që secili nga ne të kërkojë thesarin dhe ta gjejë, e më pas të dëshirojë të bëhet edhe vetë më i mirë se më parë. Plumbi do të hyjë në punë derisa bota mos të ketë më nevojë për të. Paskëtaj atij i duhet të shndërrohet në flori. Këtë gjë bëjmë ne Alkimistët: na tregojnë se, sa herë që duam të bëhemi më të mirë nga ç’jemi, edhe gjithçka që na rrethon bëhet më e mirë.”
“Atëherë, pse thua që unë nuk e njoh Dashurinë?” pyeti Dielli.
“Sepse Dashuria nuk është e palëvizshme si shkretëtira, dhe nuk do të thotë që t’i biesh botës kryq e tërthor siç bën era, dhe as të bësh sehir nga lart siç bën ti. Dashuria është burimi që vë në lëvizje dhe e bën më të mirë Shpirtin e Botës. Kur arrita ta kuptoj për herë të parë, atëherë m’u mbush mendja se ishte e përsosur. Por më pas vura re se ajo ishte pasqyra e të gjitha krijesave e se brenda mbante luftërat dhe dëshirat e tyre. Jemi ne që e mbajmë gjallë Shpirtin e Botës: toka ku jetojmë do të bëhet më e mirë a më e keqe nëse do të jemi më të mirë apo të këqinj ne. Këtu hyn dhe forca e dashurisë, sepse kur biem në dashuri gjithnjë duam të bëhemi më të mirë nga ç’jemi.”
“Ti ç’kërkon nga unë?” e pyeti Dielli. “Të thashë, më ndihmo të bëhem erë,” u përgjigj djaloshi. “Natyra më mban si më të mençurën e krijesave,” shtoi Dielli, “por s’di qysh të të bëj erë.” “E kujt t’i lutem tani?”
Për një hop Dielli qëndroi i heshtur. Era, që ende mbante vesh, donte të përhapte aty për aty nëpër botë lajmin se njohuritë e Diellit ishin të pamjaftueshme. Megjithatë, s’dëshironte të largohej nga ai djalosh që fliste Gjuhën e Botës.
“Fol me Dorën, se ajo ka shkruar gjithçka!” tha Dielli. /KultPlus.com
Në Galerinë Kombëtare të Kosovës sot u mbajt konferencë për media për edicionin e katërmbëdhjetë të Ekspozitës Ndërkombëtare “Çmimi Muslim Mulliqi” 2022, ku me këtë rast GKK prezantoi njërin nga kuratorët, Raimund Stecker (Dusseldorf) , kurse Christian Mosar (Luksemburg), për shkaqe familjare nuk ishte prezent.
Kuratori Raimund Stecker shpalosi konceptin kuratorial duke premtuar prurje të autorëve eminent që do të ftohen nga arena ndërkombëtare.
Në hapje të konferencës, drejtori i Galerisë Kombëtare të Kosovës, Naim Spahiun tregoi se ky edicion është dashtë të mbahej në vitin 2020 por për shkak të pandemisë është shtyrë deri tani.
“Ne si Galeri kemi kontaktuar kuratorë e bashkëpunëtorë të ndryshëm, njerëz profesional, njerëz që i ndihmojnë këtij çmimi, vlerat që janë trashëguar për vite me radhë të vazhdojnë tutje dhe të na sjellin prurje të reja”, u shpreh Spahiu.
Ndërsa Raimund Stecker foli për rëndësinë e pikturës e cila sipas tij sot në një formë a tjetër, ky art ka filluar të zbehet për shkak të zhvillimit të teknologjisë dhe si e tillë teknologjia ka vendosur dorë mbi këtë zanat.
“Çka është pikturë sot, çka mund të jetë pikturë sot? Kjo është arsyeja pse jemi këtu, sepse ne po jetojmë në një kohë kur gjithë pikturat shihen përmes telefonave tanë, askush nuk po e sheh më pikturën origjinale”, u shpreh Stecker.
Konkursi vazhdon të jetë i hapur deri më 20 shator dhe gara do të jetë e hapur për artistë, brenda territorit të Kosovës dhe mënyra e aplikimit është fizike.
Ekspozita planifikohet të mbahet në fillim të dhjetorit mes datave 5-6 ose 7 dhjetor.
Christian Mosar dhe Raimund Stecker do të përgatitën për pranimin e aplikimeve të artisteve nga vendi dhe bashkë të bëhet përzgjedhja që në fillim të dhjetorit të jenë të gatshëm. / KultPlus.com
Leonardo da Vinci, dhe piktura e tij, Mona Lizëa, nuk do të ishte dhe aq i famshëm dhe aq botërisht e njohur pa vlerën që i dha italiani, Vincenzo Peruggia (1881–1925) duke e vjedhur atë nga Muezu i Luvrit të hënën e 21 gushtit të vitit 1911.
Me atë plaçkitje të guximshme të një të çmenduri, Mona Liza filloi ngjitjen e saj në stratosferën e famës kulturore, ndërsa fatkeqi Vincenzo Peruggia u fundos dhe më thellë në misteret e mjegullta të një famëkeqësi të paqartë. Si dhe pse e bëri Peruggia këtë vjedhje? Më e rëndësishmja, çfarë do të ndodhte nëse ai nuk do të kishte bërë? Këto janë pyetje që kanë mbetur atëditë e sot pa përgjigje. Por ajo që dihet saktësisht është se interesi për ta parë Mona Lizën, për ta ruajtur, për ta blerë ose edhe për ta rivjedhur u kthye në kryefjalë. Ajo eklipsoi gjithë madhështinë e artit për tu bërë piktura më vizituar dhe më e kushtueshme.
Më 21 gusht të viti 1911, Vincenzo Peruggia kreu atë që është përshkruar si vjedhja më e madhe e artit të shekullit të 20-të. Ishte një teori policore, që ish-punonjësi i Luvrit, u fsheh brenda muzeut të dielën e 20 gushtit, duke ditur që muzeu do të jetë i mbyllur të nesërmen.
Por, sipas marrjes në pyetje të Peruggia në Firence, pas arrestimit të tij, mësohet ai hyri në muze të hënën, më 21 gusht rreth orës 7 të mëngjesit, përmes derës ku po hynin punëtorët e tjerë të Luvrit. Ai tha se kishte veshur njërën prej uniformave të bardha që punonjësit e muzeut vishnin zakonshëm dhe nuk ishte i dallueshëm nga punëtorët e tjerë kur hyri. Kur Salon Carré, ku ishte varur Mona Lisa, ishte e zbrazët, ai ngriti pikturën nga katër kunjat e hekurt që e siguruan atë në mur dhe e çoi në një shkallë shërbimi, aty pranë. Atje, ai hoqi rastin dhe kornizën mbrojtëse.
Disa njerëz raportojnë se ai e fshehu pikturën nën veshjen që mbante. Por ky version nuk mund të kishte baza të vërteta pasi Peruggia ishte shtatshkurtër, saktësisht 160 cm, dhe piktura e Mona Lizës kishte përmasat 53 cm × 77 cm, kështu që nuk do të mund të kalonte pa u vënë re nën uniformën e veshur nga një person i asaj gjatësie. Nga deponimet e grabitësit mësohet se ai e ka mbështjellë në trup pikturën duke dalë nga Luvri përmes të njëjtës derë që kishte hyrë.
Gjithë sa mbeti ishte një hapësirë boshe në mur dhe një kornizë boshe aty pranë. Piktura kishte avulluar.
Sot në një qytet të vogël italian në kufirin e Zvicrës, ajo që ndodhi është pjesë e folklorit vendor. Dumenza është vendlindja e hajdutit të famshëm, Vincenzo Peruggia.
Silvio Peruggia thotë se gjyshi i tij vodhi Mona Lizën sepse ai donte të “bënte diçka tronditëse për faktin se Napoleoni vodhi shumë vepra arti nga Italia”.
Në fakt Leonardo da Vinci e kishte sjellë pikturën në Francë, ku thuhet se i ishte shitur mbretit François I.
Peruggia u arrestua në Firence pasi u përpoq ta ofronte atë tek tregtarët e artit. Ai tha se veproi jashtë atdhetarizmit dhe mori shtatë muaj burg. Shtëpia ku ai lindi ende mban një pllakë për nder të tij. Për disa ai është një hero.
“Jam i sigurt që Mona Liza është akoma këtu në Dumenza, e fshehur nën një tryezë dhe populli francez mori vetëm një kopje,” thotë ai. “E di që është pak e çmendur, por do të jem i lumtur nëse është vërtet kështu,” tha Renato Tosi, një turist nga Milano.
Mbetet ende e panjohur për vjedhjen e kryeveprës nga një njeri i përshkruar si “i thjeshtë”, i cili megjithatë mashtroi policinë për dy vjet më radhë.
Bota kishte hyrë tashmë në një etapë të re të ballafaqimit të vlerave me mjeshtrit, me hajdutët profesionist, të cilët mun të mos jenë aq pa fat sa Vincenzo Peruggia, por kurrë nuk do të mund të rrëmbejnë famën që e ngjiti në apogje këtë aventurier.
Parku natyror i Munellës në Pukë është kthyer në një atraksion dhe vlerë e shtuar në guidat turistike për potencialet e veçanta që mbart.
Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro ndau sot në rrjetet sociale pamje nga ky park natyror, që sidomos gjatë verës tërheq një numër të lartë turistësh.
“Munella, me natyrën çlodhëse dhe biodiversitetin karakteristik që tashmë ruhet si Park Natyror, ia shton vlerat edhe në guidat turistike, ku sidomos gjatë verës po tërheq përherë e më tepër të pasionuarit pas malit”, tha Kumbaro.
Mali i Munellës, ndodhet në kufirin midis Pukës dhe Mirditës dhe arrin një lartësi prej 1996 metra. Ky mal ofron një natyrë çlodhëse me biodiversitet të larmishëm të faunës dhe florës që ka. Në këtë mal rritet një florë e larmishme me llojshmëri bimësh dhe ku nuk mungojnë lloje të ndryshme kafshësh nga lepuri, rrëqebulli, kaprolli, derri i egër e ariu, të cilat e bëjnë Munellën një vend me mjaft interes për t’u eksploruar.
Munella ofron mundësinë edhe të zhvillimit të biznesit blegtoral dhe agroturistik.
Me vendim të Këshillit të Ministrave në 26 janar të këtij viti, Parku Natyror i Munellës u shpall zonë e mbrojtur. /atsh / KultPlus.com
Shkrimtari Arbër Selmani ka marr një tjetër iniciativë në ndihmë të fëmijëve më autizëm, shkruan KultPlus.
Autori i librit “Kosova në 14 tregime kulturore”, që u promovua në vitin 2021, fitimet nga shitja e librave i ka dedikuar në ndihmë për fëmijët me autizëm, njejtë po vazhdon edhe sot.
Kësaj radhe, në bashkëpunim me Librarinë Dukagjini, Selmani ka vendosur që dy pjesët e librit ‘Kosova në 14 tregime kulturore 1 dhe 2’ të vijnë me ofertë prej 15 euro, ku përveç që mund të kontribuoni në bamirësi ju do të lexoni intervistat me 28 personazhe të artit kulturor shqiptar.
“Kom nevojë për ndihmë! Prej vitit të kaluar, kur libri im ‘Kosova në 14 tregime kulturore 2’ ka dalë në shitje, mbi 3000 euro totale të fitimit nga shitja kanë shku te fëmijët me autizëm, te Shoqata “Autizmi” – Prishtinë dhe Shoqata “Autizmi” Prizren. Sot, bashkë me ndihmën e Librarisë Dukagjini, kemi vendosë që dy pjesët e librit me intervista shumë intime gazetareske me i shitë për 15 euro, si set i librave, dhe kuptohet fitimet me vazhdu me shku për fëmijët me autizëm”, shkruan Selmani.
Libri i parë përmbledhë gjithsej 14 intervista që në fokus kanë rrëfimin e karrierës dhe jetës së 14 personazheve si: Xhevat Syla, Mixha Ramë, Adelina Thaqi Meta, Agim Qena, Luan Hajra, Hana Cakuli, Lala Meredith-Vula, Naser Berisha, Rifat Kukaj, Bajram Bylykbashi, Malda Susuri, Zake Prelvukaj, Kenneth Andresen dhe Abdullah Konushevci. Ndërsa libri i dytë, gjithashtu i përberë nga 14 tregime kulturore, mes tyre: Luan Hajra, intervistë me fëmijët e Agim Qenës, intervistë me vajzën e Mixhës Ramë etj.
“Juve që ju njoh e nuk ju njoh, juve që jeni miq të mi e keni ndikim te qytetarët, personalitete të çfarëdo fushe, ju ftoj që edhe me i ble dy librat, edhe me e shpërnda lajmin. Kurgjo nuk po boj vet, gjithmonë gjithçka me ndihmën tuaj e të lexuesit, me përhapë letërsi e me promovu bamirësi….”, shkruan Selmani.
Kujtojmë që në muajin qershor, shkrimtari ka promovuar edhe librin e tij më të ri ‘48 piano’, libër ky që përmban poezi dhe prozë poetike të cilat autori i ka shkruar në një periudhë 12 vjeçare. Njëherit, ky është libri i katërt i autorit.
Ky libër është dedikim i Selmanit për babain e tij si dhe përmban edhe njërën prej poezive më të dashura të autorit. / KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani për nder të 31-vjetorit të pavarësisë se Ukrainës, ka pritur sot në takim gazetarët ukrainas që po qëndrojnë në Kosovë si pjesë e programit “Gazetarët në Rezidencë”, shkruan KultPlus.
Presidentja Osmani gjatë këtij takimi është shprehur se Kosova do ta mbështesë populli e Ukrainës deri kur atje të triumfojë liria dhe paqja.
“Në Ditën e Pavarësisë së Ukrainës, i sigurova gazetaret që po qëndrojnë në Kosovë si pjesë e programit “Gazetarët në Rezidencë”, që Kosova do ta mbështesë popullin e Ukrainës deri kur atje të triumfojë liria dhe paqja!
Në një bashkëbisedim frymëzues me to, potencova mbështetjen tonë të plotë për punën e tyre të guximshme në mbrojtjen e së vërtetës dhe në forcimin e miqësisë në mes të popujve tanë’, shkruan Osmani. / KultPlus.com
Festivali i rrushit “Hardh Fest” është drejt përgatitjeve të fundit për të sjellë edicionin e sivjetmë i cili mbahet në qytetin e vreshtave, Rahovec.
Festivali i cili do të mbahet më 2, 3 dhe 4 shtator në natën e parë do të nis me një performancë të këngëtarit të njohur Alban Skenderaj.
“Ca kokrra rrushi”, është slogani i edicionit të 21-të të festivalit që pritet të mbledhë mbi 100 mijë vizitorë në festën e vjeljes së rrushit.
Sot është zbuluar edhe një tjetër emër që od të jetë pjesë e festivalit. Bëhet fjalë për yllin e këtij edicioni që do të jetë legjenda e rock-ut, Kip Winger.
“Të shtunën me 3 shtator, këngëtari, muzicienti dhe kompozitori amerikan, Kip Winger ish anëtar i grupit Alice Cooper dhe lider i grupit Winger, i nominuar për Grammy Award në kategorinë “Best Contemporary Classical Composition”, do të performojë në Rahovec, në Hardh Fest 2022!
Kip it high!”, thuhet në njoftim.
Hardh Fest 2022 përkrahet nga Komuna e Rahovecit, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Partneri Festivalit Stone Castle vineyards and Winery dhe Sponsor Gjeneral BPB! / KultPlus.com
Braziliani me ndikimin më të madh ndërkombëtar dhe një nga shkrimtarët më të lexuar në botë, Paulo Coelho, feston ditëlindjen e tij të 75-të më 24 gusht 2022.
Në vitin 2022, janë bërë 35-vjet nga botimi i parë i “Pelegrini i Kompostelës”, best-seller-i i tij i parë nga “Toena”. Libri u shkrua pas pelegrinazhit të autorit, në vitin 1986, përgjatë rrugës për në Santiago de Compostela, në Spanjë, dhe u botua nga shtëpia botuese “Eco”, në Rio-de-Zhaneiro, vitin pasues, më 1987. Përvoja gjatë rrugës për në Santiago de Compostela ishte e jashtëzakonshme në jetën e autorit dhe suksesi i madh ndërkombëtar i “Pelegrinit të Kompostelës”, pas botimit të tij, kontribuoi në rritjen e konsiderueshme të numrit të pelegrinëve në qytetin e Galicisë, në Spanjë – aq shumë sa në vitin 1999, Paulo Coelho u nderua me Medaljen e Artë të Galicisë nga Këshilli i Shtetit të Spanjës dhe, në vitin 2008, bashkia lokale e nderoi shkrimtarin brazilian duke i dhënë emrin e tij njërës prej rrugëve të qytetit.
Librat e Paulo Coelho-s, të botuara në mbarë botën, kanë arritur shifrën mahnitëse prej rreth 320 milionë kopjesh të shitura në më shumë se 170 vende. Autori më i përkthyer nga portugalishtja është botuar në 88 gjuhë të ndryshme, duke përfshirë shqipen, gjuhën estoneze, persishten (gazetarja Patrícia Campos Mello zbuloi versionin e “Pelegrinit të Kompostelës” në atë gjuhë midis të burgosurve në burgun amerikan të Guantanamos, Kubë), hindishten, malajalamishten (e folur në Indinë Jugore), marathishten (e folur në bregun perëndimor qendror të Indisë), vietnamishten dhe suahilishten (një nga gjuhët zyrtare të Kenias). Në Brazil, Paulo Coelho madje ka pasur pesë tituj në të njëjtën listë të best-seller-ve, një ngjitje që asnjë autor tjetër nuk ka arritur ta kapë deri më sot.
“Alkimisti”, libri i tij më i suksesshëm, u botua në qershor 1988, fillimisht nga i njëjti botues “Eco”. Meqenëse pronari i shtëpisë botuese të parë nuk besonte shumë në suksesin e titullit, ribotimi i “Alkimistit” u bë nga botuesi tjetër “Rocco” dhe shpejt u bë një nga fenomenet më të mëdha të shitjeve në Brazil. Largimi nga “Eco” shënon edhe momentin kur Paulo Coelho filloi të punojë me Mônica Antunes, agjenten e tij ekskluzive deri më sot, pronare e “Sant Jordi”, me qendër në Barcelonë. Libri shitet rreth 1 milion kopje çdo vit vetëm në Shtetet e Bashkuara, duke qenë libri më i dhuruar për nxënësit që mbarojnë gjimnazin atje. Ende në Shtetet e Bashkuara, tregu më i madh i librave në botë, “Alkimisti” ka një rekord duke qëndruar për 427 javë rresht në listën e librave më të shitur të “The New York Times” – lista më prestigjioze e best-seller-ve në industrinë ndërkombëtare të librit. Në gusht 2022, libri mbushi plot 650 javë në listën e librave më të shitur të “USA Today”. Frymëzimin për këtë best-seller Coelho e mori nga një histori persiane e përdorur nga shkrimtari argjentinas Jorge Luis Borges në librin e tij me tregime të shkurtra të titulluar në origjinal “Historia universal de la infamia”, botuar më 1935.
“Alkimisti” vlerësohet dhe rekomandohet nga liderë botërorë, si ish-presidenti i ShBA-s, Barack Obama, aktivistja pakistaneze dhe fituese e çmimit “Nobel” për paqe, Malala Yousafzai, dhe ish-Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara, Ban Ki-Moon, midis shumë të tjerëve; nga shkrimtarë të njohur ndërkombëtarisht, si italiani Umberto Eco dhe japonezi Kenzaburo Oe, fitues i çmimit “Nobel” për letërsinë; nga personalitete, si Gisele Bündchen dhe Oprah Winfrey, prezantuese dhe drejtuese e një prej klubeve më të mëdha të librit në botë; madje edhe nga sportistë, si shtatë herë kampioni i botës në “Formula 1”, Lewis Hamilton dhe superyjet e NBA-së, LeBron James dhe Kobe Bryant – me të cilët Paulo Coelho planifikoi të shkruante një libër për fëmijë, një plan që fatkeqësisht u prish nga vdekja tragjike e basketbollistit. Në tregun e Amerikës së Veriut, ekziston një version audio i “Alkimistit” i treguar nga aktori i madh anglez Jeremy Irons, fitues i “Oscar”-it për aktorin më të mirë në vitin 1991.
Me 21 vepra dhe disa qindra milionë kopje të shitura, Paulo Coelho botohet nga botuesit më të rëndësishëm në botë, si “Knopf” dhe “HarperCollins” në Shtetet e Bashkuara, nga “Flammarion” në Francë, nga “Planeta” në Spanjë, nga “Penguin Random House” në Meksikë dhe “Kadokawa” në Japoni.
Në Brazil, ajo është botuar nga etiketa e “Paralela e Companhia das Letras” që nga viti 2016, kur publikoi librin “Spiunia”, frymëzuar nga jeta misterioze e Mata Harrit, një gruaje e lindur në Holandë dhe e pushkatuar gjatë Luftës së Parë Botërore. Në vitin 2010, Paulo Coelho organizoi për botuesin anglez “Penguin” një antologji tekstesh që ishin burim frymëzimi për të; ndër fragmentet e përzgjedhura, ka pasazhe nga De Profundis, nga Oscar Wilde, Eichmann në Jerusalem, nga Hannah Arendt (më 1982, një vizitë në rrënojat e kampit nazist të përqendrimit në Dachau, Gjermani, bëhet një nga përvojat më të shquara të jetës së autorit dhe përforcon bindjet e tij për të luftuar gjithmonë kundër autoritarizmit të çdo ngjyre ideologjike), “Princi” i Machiavelli-t, “Fiksionet” e Jorge Luis Borges-it dhe “Dorëshkrimet e Detit të Vdekur”, shpërndarjen e librave të tij nëpër botë, si dhe marrëdhëniet me lexuesit e tij.
Në vitin 1996, Paulo Coelho mori titullin “Kalorës i Urdhrit Kombëtar të Legjionit të Nderit”, nga presidenti francez Jacques René Chirac dhe në të njëjtin vend ai mori titullin “Oficer në Urdhrin e Arteve dhe Letrave”, më 2003. U zgjodh dhe ishte kryetari i 21-të i “Akademisë Braziliane të Letrave” që nga viti 2002 dhe në vitin 2007; ai u bë Lajmëtar i Paqes i Kombeve të Bashkuara. Paulo Coelho ka fituar rreth 115 çmime dhe nderime të dimensioneve ndërkombëtare, duke përfshirë çmimin “Grinzane Cavour” (Itali, 1996; dhënë gjithashtu shkrimtarëve si José Saramago, Doris Lessing dhe Ian McEwan), çmimin “Goldene Feder” (Hamburg, 2005) dhe çmimin “Hans Christian Andersen”, dhënë nga Bordi Ndërkombëtar për Librat për të Rinjtë (2010).
Paulo Coelho është këshilltar i UNESCO-s për Programin mbi Konvergjencat Shpirtërore dhe Dialogët Ndërkulturorë dhe ka qenë anëtar i bordit të Fondacionit “Schwab”, i cili promovon Forumin e Davosit (në fakt, braziliani që ka më shumë rëndësi në Davos është Paulo Coelho, një shkrimtar që është gjithashtu anëtar i bordit të Fondacionit “Schwab”, shkroi gazetari Clóvis Rossi, reporteri brazilian që mbuloi më së shumti Forumin e Davosit, në Folha të Sao Paulo-s), dhe i Këshillit Ndërkombëtar Këshillimor të Programit Ndërkombëtar të Negocimit të Harvardit.
Në vitin 2003, “Alkimisti” fitoi rekordin botëror “Guinness” si libri që kishte më shumë përkthime në gjuhë të tjera; në vitin 2009, Paulo Coelho fitoi një rekord të ri botëror “Guinness” si autori më i përkthyer nga i njëjti libër. Ai është një nga shkrimtarët e parë që përdori mediat sociale dhe në një anketë të kryer nga Agjencia amerikane e marrëdhënieve me publikun JCPR më 2009, ai ishte ndër 100 personalitetet më të ndjekura botërore në Twitter (vetëm pesë nga 100 personat e përmendur nuk ishin amerikanë). Në vitin 2017, shkrimtari u zgjodh si një nga 100 mendimtarët më me ndikim botëror nga Fondacioni “Albert Einstein” i Kanadasë, i cili ruan koleksionin e gjeniut të fizikës gjermane.
Paulo Coelho ëndërronte të bëhej shkrimtar që kur ishte adoleshent në Rio-de-Zhaneiro. Kur ishte i ri, ai bënte komente me shkrim për librat që lexonte (në moshën 25-vjeçare kishte mbajtur shënime për më shumë se pesëqind libra) dhe u dërgonte poezi kritikëve letrarë, që kishin rubrika letrare në gazeta. Ai punoi në teatër (madje duke dhënë mësime për regji dhe aktrim) dhe në gazeta kryesore – si “O Globo”, në Rio-de-Zhaneiro – ai ishte redaktor i të përditshmes (të quajtur edhe “udigrudi” në Brazil) dhe punoi në kompanitë diskografike “Polygram” dhe “CBS”. Në vitin 1970, i ndikuar nga lëvizjet mistike dhe alternative, ai mori trenin e vdekjes për të shkuar në Bolivi dhe Maçu Piçu, në Peru. Më pas, shkoi në Amsterdam dhe Holandë, kryeqyteti botëror i lëvizjes hipi. Prej aty, me autobus, ai bëri ekskursionin e tij të parë në Lindje, një përvojë që ai e tregon në librin autobiografik “Hipi”, botuar më 2018.
Në fillim të viteve 1970, ai kryqëzoi rrugët me rokerin Bahian Raul Seixas dhe takimi i ndryshoi jetën. Së bashku, të dy kompozuan më shumë se dyzet këngë, disa prej të cilave ishin jashtëzakonisht të suksesshme dhe që u bënë përgjithmonë klasike të rokut brazilian, si “Gita” (një hit i madh edhe falë zërit të Maria Bethânia-s), “Unë linda dhjetë mijë vjet më parë” dhe “Shoqëria alternative”. Ai, gjithashtu, do të shkruante tekste për kompozitorë të tjerë të rëndësishëm brazilianë, si Rita Lee dhe Zé Rodrix, madje edhe për një nga themeluesit e zhanrit muzikor “bossa nova”, Roberto Menescal, një nga miqtë e tij të më të ngushtë; ka shkruar gjithsej 120 tekste këngësh. Pjesëmarrja e tij e fundit në universin e këngës ishte versioni i boleros meksikane “Me vuelves loço”, nga Armando Manzanero, një sukses i madh në Brazil me zërin e Elis Reginas si “Me deixas louca” (Ti më çmend). Versioni u regjistrua sërish nga vajza e Elisit, këngëtarja Maria Rita, në vitin 2012.
Fryma e lirë dhe e guximshme e Paulo Coelho-s i kushtoi disa momente kufizimi të dhunshëm të lirisë së tij: prindërit e tij e dërguan në klinikat e trajtimit psikiatrik, ku ai mori edhe goditje elektrike (një përvojë që ai e rrëfen në librin “Veronika vendos të vdesë”, e cila motivoi një projektligj të atëhershëm të senatorit Eduardo Suplicy që ndalonte shtrimet arbitrare psikiatrike në Brazil (lexo shkrimin e autorit “Kam shkruar një libër mbi azilin mendor, babi”), dhe ai u arrestua dy herë nga diktatura civile-ushtarake që sundoi në Brazil midis viteve 1964 dhe 1985. Hera e parë ishte në vitin 1969, kur ai po kthehej nga një udhëtim nga Paraguai me të dashurën dhe dy miqtë e tij, ku kishte shkuar për të parë një ndeshje të ekipit brazilian të futbollit. E dyta më 28 maj 1974, gjatë periudhës më të tmerrshme të diktaturës: Paulo Coelho u arrestua fillimisht nga “Dops”, agjencia përgjegjëse për represionin, dhe pasi u lirua, u rrëmbye nga taksia, që po e çonte në shtëpi, u ndalua dhe u torturua.
Në një artikull për gazetën amerikane “The Washington Post”, ai shkroi:
“Pasi nuk e di sa kohë dhe sa seanca kishin kaluar (koha në ferr nuk llogaritet me orë), dikush troket në derë dhe më kërkon të vesh kapuçin. […] Më çojnë në një dhomë të vogël, e gjitha e lyer me ngjyrë të zezë, me kondicioner shumë të fortë. Drita fiket. Vetëm errësirë, ftohtësi dhe një sirenë që vazhdon e vazhdon. Filloj të çmendem, të kem vizione kuajsh. Trokas në derën e “frigoriferit” (më vonë e mora vesh se ky ishte emri), por askush nuk e hap. Më bie të fikët. Zgjohem dhe më bie të fikët disa herë, dhe në njërën prej tyre mendoj: më mirë të kapem sesa të rri brenda.”
Në vitin 1980, Paulo Coelho u martua me artisten Christina Oiticica, e cila dizajnoi kopertinat e librave të tij të parë dhe me të cilën jeton ende në Gjenevë të Zvicrës. Në atë dekadë, çifti themeloi dhe drejtoi shtëpinë botuese “Shogun”, në Rio-de-Zhaneiro. Në vitin 2014, ata krijuan fondacionin, me qendër në atë qytet, i cili mban emrin e tyre dhe, ndër të tjera, mbështet Solar Menino de Luz, një vepër sociale në kompleksin e lagjeve të varfra “Pavão”, “Pavãozinho” dhe “Cantagalo” në Brazil. Në vitin 2021, përballë refuzimit, për arsye politike, të kërkesës që Festivali i Jazz-it “Capão” të mund të kishte qasje në stimujt e Ligjit “Rouanet”, Fondacioni “Paulo Coelho dhe Christina Oiticica” financuan festivalin e muzikës së qytetit, i vendosur në Chapada Diamantina. Në korrik të të njëjtit vit, u njoftua përshtatja në film e librit “Alkimisti”, në të cilin aktori anglez Sebastian de Souza do të luante rolin e Santiagos.
Veprat e Paulo Coelhos të botuara nga shtëpia botuese “Toena” janë:
Kori Siparantum kësaj radhe në Pejë vjen me koncertin e radhës duke sjellur në Kosovë Korin e suksesshëm Gospelchor am Münster nga Bazeli me dirigjentin e njohur Oliver Rudin, fitues i shumë shpërblimeve në festivale të ndryshme botërore përfshi dhe suksesin e tyre të fundit në World Choir Games (2021).
“Jemi të lumtur që këtë sezonë po e fillojmë me koncertin e parë në bashkëpunim me korin Gospelchor am Münster nga Bazeli. Programi do të jetë interesant dhe tejet atraktiv për audiencen. Pas suksesit që kishim në World Choir Games, tani po takohemi përsëri, kësaj radhe në një skenë të përbashkët. Tashmë jemi rikthyer me prova dhe energjinë pozitive që gjendet mes nesh, mezi po e presim koncertin e së hënës”, Memli Kelmendi, dirigjent i Korit Siparantum
Koncerti i Gospelchor am Münster (Zvicër) me dirigjent Oliver Rudin dhe Siparantum Choir (Kosovë) me dirigjent Memli Kelmendi, mbahet të hënën me 29 Gusht në ora 20:00 në Kinema “Jusuf Gërvalla” në Pejë. Koncerti është mbështetur nga Komuna e Pejës dhe Kinema “Jusuf Gërvalla”. / KultPlus.com
Në librin e Harvey Sarner “Rescue in Albania”, Londër 1997 (Shpëtimi në Shqipëri), shpalosen të dhëna dhe kujtime interesante nga strehimi i hebrenjëve në Shqipëri, veçanërisht për rolin e madh të Ministrit të Brendshëm të asaj kohe, Xhafer Devës, në kohën e dyndjeve dhe vrasjeve masive të hebrenjëve gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Me përfaqësim politik në krahun e kundërt të hebrenjëve, por jo edhe në qëndrimet e tij politike, Deva në histografinë shqiptare njihet shumë pak për këtë kontribut, krahas shumë figurave të tjera, që bazuar në rrethana të kohës, kanë bërë që vendi ynë të jetë ndër vendet e rralla të t’i strehojë popullin hebre, mbi premisat e një rreshtimi të drejtë historik dhe vlerave kombëtare, si ajo e “Besës”.
“Lista e hebrejve” ishte një kërkesë e nazistëve për bashkësitë hebreje, ndër tjerash edhe për atë në Shqipëri në vitin 1943, pa shumë arsyeje të detajuara, duke ngjallur frikën për grumbullimin masiv drejt kampeve të përqendrimit. Kjo doli të jetë e vërtetë, pasi që një vit më vonë, nazistët kërkuan zyrtarisht listat dhe tubimin e hebrejve rreth një vendi. Përfaqësues të komunitetit hebre në Shqipëri, të alarmuar nga këto lista, filluan takime me institucionalistës e kohës. Në atë vit, do të takoheshin Mateo Matalia dhe Rafael Jakoel nga komuniteti hebre, me Mehdi Frashërin, i cili pa shfaqur pozicionim të qartë, i rekomandoi ata që të takoheshin me Ministrin e Brendshëm, i njohur si antisemitist, Xhafer Devën.
Pavarësisht kësaj dhe frikës së prosupozuar, ata u takuan me Devën. Nga rrjedhojat e mëvonshme, ky takim përbën përplasjen e parë direkte që ndonjë zyrtar shtetëror shqiptar, refuzon aq haptazi kërkesën e nazistëve lidhur me çështjen e hebrenjve, duke u pozicionuar kundër listave grumbulluese.
Deva argumentoi tek gjermanët për sovranitetin shtetëror, vijat e kuqe që një shtet nuk duhet të t’i shkeli, në këtë rast, si ndërhyrje në punët e brendshme të Shqipërisë.
Përkundër interpretimit të këtij takimi dhe aludimit në variacione të tjera, një gjë është shumë e sigurt si epilog i tij, shpëtimi i hebrejnëve edhe në nivelin institucional, krahas atij shoqëror/popullor. Edhe ngjarjet e mëvonshme do të tregonin se linja e Devës ishte e vërtetë.
Ky është rasti i parë të ketë ndodhur nga një shtet, pra, ai shqiptar, që mosdorëzimi i hebrejve tek autoritetet naziste nga ana e institucioneve si dhe strehimi (shpëtimi) nga ana e popullit, të këtë linjë paralele.
Xhafer Deva ishte ndër intelektualët më të mëdhenj të kohës, njohës i mbi 10 gjuhëve të huaja, bankier në Egjipt, duke studiuar edhe pylltarinë në Vjenë. Më një rol kyç në bashkimin e trojeve shqiptare, përfshi edhe Pazarin e Ri (Novi Pazar), Deva mbetet veprimtari me rol thelbësor në Lidhjen e Dytë të Prizrenit, 1943.
Pas luftë së dytë botërore, më 1950, Xhafer Deva do të paraqiste idenë e tij për përgatitjen ushtarake, në krijimin e bataljoneve shqiptare, si përgatitje ndaj rrezikut të luftërave ballkanike. Në letrën dërguar kryetarit të Komiteti Kombëtar “Shqipëria e Lirë, Rexhep Krasniqit, qytetin e Tropojes e shihte si përbashkim të aradheve ushtarake, si lehtësi relievi për të hyrë në Rrafshin e Dukagjinit, e më pastaj në tërë zonat e Kosovës.
Kishte bashkëpunëtorë të shumtë, veprimtar të shquar, si Rexhep Mitrovica, Rexhep Krasniqi, Ernest Koliqi, Eqrem Çabej si dhe Marie Shllaku. Vlen tw përmendet që ishte edhe bashkëpunëtor i strukturave shtetërore të Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
Histografia komuniste, si dominuese në përpilimin e teksteve historike, përfshi edhe ndikimin e saj në Kosovë, figurën e Xhafër Devës do ta sakatoste nga subjektiviteti dhe njëanshmëria, siç vazhdon ta bëjë ende.
Vdiq nё vitin 1978 më 25 maj, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. / KultPlus.com
Kryeministri Edi Rama ka publikuar një video në të cilën shfaqet me të rinj nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia e Veriut në Austri ku do të marrë pjesë në “European Forum Alpbach”.
“Me shqipet në malet e Europës”, shkruan kryeministri krahas videos së publikuar në facebook që prezanton të rinjtë. Më pas Rama iu kërkon të rinjve që të këndojnë së bashku këngën patriotike, “xhamadani vija vija”. / KultPlus.com
Ministrja e Kulturës, Elva Margariti zhvilloi një takim me yllin e operistikës botërore, tenorin Ramë Lahaj.
Në një postim në rrjetet sociale, ministrja shprehet se gjatë takimit të ngrohtë, u ndanë ide bashkëpunimi, të cilat do të kenë në fokus talentet e reja.
“Shpresojmë që shumë shpejt ta shohim Ramën, në skenën tonë”, u shpreh Margariti.
Ramë Lahaj ka lindur në Istog të Kosovës, më 1983, në një familje me 8 fëmijë dhe që s’kishte asnjë lidhje me muzikën. U diplomua fillimisht për IT duke e nisur karrierën muzikore në moshë madhore. Është diplomuar në 2008 në Akademinë e Arteve në Tiranë, për t’u bërë më pas pjesë e skenave të ndryshme europiane. Në 2015-ën karriera e Ramë Lamaj pati sukses të jashtëzakonshëm me rolet kryesore në Operën e Sidnejt, Australi.
Tenori Lahaj ka ngritur një fondacion me qëllim promovimin dhe kultivimin e muzikës së mirëfilltë në vend, gjetjen e talenteve të reja, zhvillimin e tyre dhe po ashtu hulumtimin dhe perfeksionimin mbi muzikën në përgjithësi dhe këndimin operistik në veçanti.
Ramë Lahaj ka shfrytëzuar njohjen e tij në arenën ndërkombëtare, për të çuar në Prishtinë, mjeshtra të muzikës nga e mbarë bota, në masterclasset, duke krijuar ura lidhëse mes artistëve të rinj dhe atyre në karrierë. / atsh / KultPlus.com
Ukraina sot feston festën e saj kombëtare gjashtë muaj që nga fillimi i pushtimit të Rusisë.
‘’Është një ditë e rëndësishme për ukrainasit dhe “armikun tonë”, theksoi presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ndërsa paralajmëroi publikun që të respektojë rregullat e sigurisë dhe të respektojë shtetrrethimin pasi sulmet ruse ishin të mundshme.
Ai tha gjithashtu se ‘’synon të shpërndajë çmime për ukrainasit që kontribuan në fuqinë e vendit për Ditën e Pavarësisë, e cila shënon 31 vjet që nga ndarja e Ukrainës nga Bashkimi Sovjetik’’.
“Ne kemi planifikuar shumë aktivitete – diçka që do të theksojë rrugën që kemi bërë. Të festojmë së bashku në të gjithë territorin tonë – të lirë dhe të pushtuar përkohësisht, sepse njerëzit tanë po luftojnë kudo,” tha Zelensky.
SHBA paralajmëruan gjithashtu paraprakisht se Rusia mund të përdorë përvjetorin për të nisur sulme të intensifikuara ndaj infrastrukturës civile të Ukrainës dhe objekteve qeveritare. / atsh / KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani i ka dërguar letër presidentit ukrainas, Volodymyr Zelensky për nder të 31-vjetorit të pavarësisë.
Presidentja Osmani këtë e ka bërë të ditur përmes një cicërime në rrjetin social ‘Twitter’.
“Letra ime drejtuar Presidentit Zelensky dhe populli ukrainas në ditën e tyre kombëtare”.
Osmani edhe në këtë ditë ka shprehur mbështetje ndaj popullit ukrainas.
“Ne jemi me ju në shpirt, ne jemi me ju në veprim dhe do të jemi me ju derisa Ukraina të fitojë. Lavdi Ukrainës!”.
Ndryshe, në ditën e shënimit të përvjetorit të 31-të të pavarësisë, Zelensky ka thënë se planifikon të ndajë çmime për ukrainasit që kanë kontribuuar në forcimin e shtetit. / KultPlus.com
My letter to President @ZelenskyyUa & the Ukrainian people on their national day.
We’re with you in spirit, we’re with you in action, and we’ll be with you until Ukraine wins.
Bella Hadid është shprehur se ka humbur shumë oferta pune dhe është larguar nga miqtë për shkak të qëndrimit të saj anti izraelit.
Modelja 25 vjeçare është vajza e supermodeles nga Holanda, Yolanda Hadid, dhe biznesmenit palestinez të pasurive të paluajtshme Mohamed Hadid.
Ajo e ka kritikuar Izraelin në të kaluarën për shkak të konfliktit me Palestinën. Në një interviste që ka dhënë së fundmi, modelja e famshme, e cila ka punuar për markat më të mëdha në botë, ka shpjeguar se si ajo humbi shumë oferta pune për shkak të qëndrimit të saj politik.
“Ka pasur kaq shumë marka që kanë pushuar së punuari me mua. Edhe shumë miq më kanë kthyer shpinën. Kisha miq që më braktisën plotësisht, si edhe miqtë me të cilët kisha darkuar të premten në mbrëmje, për shtatë vjet, tani thjesht nuk më lejojnë të hyj në shtëpinë e tyre.”
Bella ka lindur në Uashington, DC, ku kaloi katër vitet e para të jetës së saj duke u rritur pranë të afërmve nga ana e saj palestineze. Por pasi prindërit e saj u ndanë kur Bella ishte katër vjeç, ajo, motra dhe vëllai i saj Gigi dhe Anwar, u zhvendosën në Santa Barbara, Kaliforni, me nënën e tyre.
Bella ka rrëfyer se ishte e vetmja vajzë arabe në klasën e saj, dhe kjo bëri që të përballej me komente raciste./abcnews.al / KultPlus.com
Zbulimeve arkeologjike, në fushën e Korçës, u janë shtuar edhe tre site të tjera me palafite, në bregun e liqenit të Ohrit.
Sipas arkeologut shqiptar Ardian Anastasi, janë zbuluar tre site me palafite në breg të liqenit, të cilat mendohet se kanë ekzistuar rreth 5200 vjet para Krishtit.
Për të përcaktuar saktë vjetërsinë, arkeologu zvicerian i cili po punon së bashku me kolegët e tij shqiptarë, ka informuar prefektin e qarkut Korçë, Nertil Jole, se pritet rezultati i analizave laboratorike nga universiteti i Oxford-it në Angli.
Prej mostrave të strukturës së tokës, marrë nga gërmimet në të tre sitet, pritet të përcaktohet vjetërsia e këtyre shtëpive të ngritura mbi shtylla druri, në zona bregliqenore, me qëllim mbrojtjen nga përmbytjet apo kafshët e egra.
Arkeologët mendojnë se po konfirmohen të dhënat që provojnë elementet e agrikulturës shumë të hershme në fushën pranë liqenit, që ata i kanë quajtur edhe si “Fermerët e parë të Europës”, fakt i cili dëshmon për gjurmët e lashta të ekzistencës sonë.
“Frymëzuese të shohësh pasionin e arkeologëve shqiptarë nga Shqipëria e Kosova, si dhe atyre nga Zvicra”, shprehet prefekti Jole.
Arkeologët po punojnë në terren me një projekt të përbashkët financuar nga qeveria zvicerane në bashkëpunim me Institutin e Arkeologjisë në Tiranë, për zbulimin e shtëpive prej druri-palafite në bregun e liqenit të Ohrit, në afërsi të fshatit Buqezë.
Ky projekt ka nisur në verën e vitit 2019 dhe përfundon në vitin 2025.
Hulumtime të tilla përveçse ngjallin kuriozitet, japin edhe jehonë pozitive për atraksione unike prehistorike në qarkun Korçë. / KultPlus.com
Evropa mund të jetë duke përjetuar thatësirën më të rëndë në të paktën 500 vjet, tha Komisioni Evropian më 23 gusht.
Ky reagim vjen teksa të dhënat e fundit shkencore kanë treguar se pothuajse dy e treta e kontinentit ndodhet në gjendje të jashtëzakonshme sa i përket thatësisë apo për shkak të valëve të të nxehtit dhe mungesës së reshjeve të shiut.
Raporti i publikuar në gusht nga Vëzhguesi Evropian i Thatësisë (EDO), trup që mbikëqyret nga Komisioni Evropian, tha se 47 për qind e Evropës po përballet me temperatura të nxehta, me deficit të theksuar të lagështisë, ndërkaq 17 për qind është në gjendje emergjente dhe në këto zona, për shkak të motit, është prekur vegjetacioni.
Thatësia “duket të jetë më e rënda në të paktën 500 vjetët e fundit”, tha zëdhënësi i EDO-s, Johannes Bahrke, duke iu referuar gjetjeve të raportit.
“Ky është vlerësimi i parë dhe ne duhet ta konfirmojmë këtë gjetje me të dhënat përfundimtare që do të nxirren në fund të sezonit”, shtoi ai.
Në raport thuhet se sezoni i mbjelljes gjatë verës është prekur nga moti ekstrem, teksa rendimentet e misrit, sojës dhe lulediellit pritet të bien për 15 për qind.
Transportet ujore të mallrave, si për shembull përmes lumit Danub, janë penguar për shkak të nivelit të ulët të ujit.
Reshjet e shiut në mes të gushtit mund të kenë zbutur gjendjen me thatësinë, por në disa raste stuhitë e shiut kanë shkaktuar dëme të tjera, thuhet në raport.
Rajonet që janë goditur më së keqi nga thatësira në verë, ishin prekur nga thatësira edhe në pranverë. Këtu përfshihen Italia, juglindja e Francës dhe disa zona në Hungari dhe Rumani.
Hulumtuesit parashikojnë se temperatura të larta dhe të thata do të mbretërojnë deri në nëntor në rajonin e Mesdheut dhe Evropës Perëndimore./ REL / KultPlus.com
Një nga librat më të diskutueshëm në historinë e kohëve të fundit letrare, “Vargjet Satanike” të Salman Rushdie, u botua mbi tre dekada më parë dhe pothuajse menjëherë shkaktoi demonstrata e zemëratë në të gjithë botën, disa prej tyre të dhunshme.
Një vit më vonë, në vitin 1989, udhëheqësi suprem i Iranit, Ayatollah Khomeini, nxori një fetva, ose vendim fetar, duke urdhëruar muslimanët të vrisnin autorin.
I lindur në Indi në një familje myslimane, por në atë kohë shtetas britanik që jetonte në Mbretërinë e Bashkuar, Rushdie u detyrua të fshihej për pjesën më të madhe të një dekade.
Çfarë kishte – dhe ende ka – prapa gjithë këtij zemërimi?
Polemika
Libri, “Vargjet Satanike”, shkon në zemër të besimeve fetare myslimane kur Rushdie, në sekuenca ëndrrash, sfidon dhe ndonjëherë duket se tallet me disa nga parimet e tyre më të ndjeshme.
Myslimanët besojnë se Profeti Muhamed u vizitua nga engjëlli Gibreel – Gabriel në anglisht – i cili, gjatë një periudhe 22 vjeçare, i recitoi fjalët e Zotit atij. Nga ana tjetër, Muhamedi ua përsëriti fjalët pasuesve të tij. Këto fjalë përfundimisht u shkruan dhe u bënë vargje dhe kapituj të Kuranit.
Romani i Rushdie përfshin këto besime thelbësore. Një nga personazhet kryesore, Gibreel Farishta, ka një sërë ëndrrash në të cilat bëhet adashi i tij, engjëlli Gibreel. Në këto ëndrra, ai ndeshet me një personazh tjetër qendror në mënyra që i bëjnë jehonë rrëfimit tradicional të Islamit për takimet e engjëllit me Muhamedin.
Rushdie zgjedh një emër provokues për Muhamedin. Në versionin e romanit, Profeti quhet Mahound – një emër alternativ për Muhamedin i përdorur ndonjëherë gjatë Mesjetës nga të krishterët që e konsideronin atë djall.
Për më tepër, Mahoundi i Rushdies vendos fjalët e tij në gojën e engjëllit Gibreel dhe u jep ndjekësve të tij dekrete që u shkojnë për shtat vetëm qëllimeve të tij egoiste. Edhe pse, në libër, shkruesi imagjinar i Mahound, Salman Persiani, refuzon vërtetësinë e recitimeve të Zotit të tij, ai i regjistron ato sikur të ishin të Zotit.
Në librin e Rushdie, Salman, për shembull, ia atribuon disa pasazhe aktuale në Kuran që i vendosin burrat “mbi gratë” dhe u japin burrave të drejtën të godasin gratë.
Nëpërmjet Mahound, Rushdie duket se hedh dyshime mbi natyrën hyjnore të Kuranit.
Sfidim i teksteve fetare?
Për shumë myslimanë, Rushdie, në ritregimin e tij imagjinar të lindjes së ngjarjeve kryesore të Islamit, nënkupton se, në vend të Zotit, Profeti Muhamed është vetë burimi i të vërtetave të shpallura.
Në mbrojtje të Rushdie, disa studiues kanë argumentuar se “tallja e tij e pandershme” synon të eksplorojë nëse është e mundur të ndahet fakti nga trillimi. Eksperti i letërsisë Greg Rubinson thekson se Gibreel nuk është në gjendje të vendosë se çfarë është e vërtetë dhe çfarë është një ëndërr.
Që nga botimi i “Vargjeve Satanike”, Rushdie ka argumentuar se tekstet fetare duhet të jenë të hapura për t’u sfiduar. “Pse nuk mund të debatojmë për Islamin?” tha Rushdie në një intervistë të vitit 2015. “Është e mundur të respektosh individët, t’i mbrosh nga intoleranca, ndërkohë që të jesh skeptik për idetë e tyre, madje edhe t’i kritikosh me forcë”.
Megjithatë, kjo pikëpamje bie ndesh me mendimin e atyre për të cilët Kurani është fjala e Zotit.
Pas vdekjes së Khomeinit, qeveria e Iranit njoftoi në vitin 1998 se nuk do ta zbatonte fetvanën e tij ose nuk do të inkurajonte të tjerët ta bënin këtë. Rushdie tani jeton në Shtetet e Bashkuara dhe bën paraqitje të rregullta publike.
Megjithatë, 30 vjet më vonë, kërcënimet ndaj jetës së tij vazhdojnë. Edhe pse protestat masive kanë pushuar, temat dhe pyetjet e ngritura në romanin e tij mbeten shumë të debatuara. / The Conversation / KultPlus.com
Atletja Luiza Gega përfiton shpërblimin financiar prej 100 milionë lekë (të vjetra) nga qeveria, pas shpalljes kampione e Evropës në garën e 3 000 metrave me pengesa në Kampionatin Evropian të Atletikës që u mbajt në Mynih të Gjermanisë.
Ky shpërblim i akordohet sipas vendimit të qeverisë Nr. 789, datë 15.12.2021 për kriteret, mënyrën e shpërblimit dhe trajtimin e sportistëve, që përfitojnë statusin e nivelit të lartë, dhe trajnerëve të tyre, që parashikon se, sportistët që thyejnë rekord evropian shpërblehen me shumën 60 milionë lekë (të vjetra). Ndërkohë, për ata që fitojnë vendin e parë në Kampionatin Evropian shuma që u akordohet është 40 milionë lekë (të vjetra).
Gjatë një ceremonie, Kryeministri Edi Rama i dhuroi Luiza Gegës Kordonin e Madh me Yllin për Mirënjohje Publike, ndërsa theksoi se “Gega i dhuroi vendit imazhin e një Shqipërie që ia del me kokën lart mes të gjithë të tjerëve”.
Kampionia e Evropës u shpreh se “doja t’i tregoja Evropës që edhe ne mundemi. Ndoshta vijmë nga një vend i vogël, por me punë mund t’ia dalim edhe më mirë se ata”.
Ndërsa ministrja Kushi tha se “sipas projektligjit të ri të sportit do të kemi për herë të parë edhe grada honorifike për sportistët elitarë dhe këto grada do të jenë jo vetëm si tituj, por edhe për shpërblim financiar dhe për pagat. Është një hap shumë domethënës, sepse vlerëson punën dhe talentin e sportistëve si Luiza, e cila pas këtij ligji do të gëzojë gradën ‘kolonel’”.
Luiza Gega arriti të thyejë rekordin e kampionatit evropian, me kohën 9 minuta, 11 sekonda dhe 31 të qindtat. Kampionia shqiptare shkoi në finale me kohën më të mirë në fazën kualifikuese dhe ishte pretendentja kryesore për të fituar këtë garë./atsh/ KultPlus.com
