Etiketë: arti

Arti dhe solidariteti bashkoi gratë në kohë pandemie, si rezultat sollën dy premiera në FemArt

Posted on by Kult Plus

Medina Pasoma

Gra të suksesshme të profileve të ndryshme i bashkoj krijimtaria artistike, të cilat i diskutuan në panelin ‘’Artivizmi-Arti dhe solidariteti në kohë pandemie’’. Eliza Hoxha, Valdete Idrizi, Rajmonda Ahmetaj dhe Zana Hoxha shpalosën frymëzimin që patën në kampin e artisteve dhe aktivisteve, e cila u kurorëzua me publikimin e shkrimeve të tyre në një broshurë në edicionin e 8-të të Festivalit FemArt, shkruan KultPlus.

Pandemia bllokoj aktivitet kulturore në rrafshin global mirëpo, frymëzimet individuale veçse u rritën më shumë, duke ia dëshmuar botës edhe njëherë fuqinë dhe nevojën për art. Një adresë e bashkimit të këtyre krijimeve u bë kampi i artisteve dhe aktivisteve i organizuar nga ‘’ArtPolis’’. Qëndrimi i përbashkët në Kukaj në datat 26-29 qershor duke mbajtur sesione pune grupore për ushtrime të lëvizjeve skenike, shkrim kreativ, meditim e çlirim shpirtëror, i bëri aktivistet dhe artistet të ndjehen tejet mirë dhe të mbetet ky organizim përherë në mendjet e tyre.

Ato folën, shkruan, u paraqitën me gjuhën e artit, duke e sfiduar veten në çdo fushë, e duke u vetëmjaftuar nga ndjesia estetike që ndjenin. Të ndara në 4 grupe pune, krijuan një lidhje inspiruese e kreative mes vete, duke sjellur si përfundim 4 performanca artistike, 2 prej të cilave u dhanë premierë në FemArt si dhe shkrimet e tyre që adresonin çështje sociale dhe qëllimet e tyre. Fjalët e vargjet të cilat pasqyruan shpirtrat e tyre, u kthyen në një broshurë, e cila përmban një laramani të pikëpamjeve dhe u promovua përpara publikut në panelin e diskutimit në ditën mbyllëse të Festivalit FemArt.

Njëra nga organizatoret, Jetbardha Selmani për KultPlus tregoj se bashkimi në një kamp i 20 grave  të cilat janë artiste e aktiviste do të mbetet një përvojë tejet e veçantë për to.

“Gjatë kohës sa kemi qenë në pandemi e kemi pa që është shumë e nevojshme t’i mbledhim artistet dhe aktivistet që ta realizojmë së bashku një kamp dhe për të mbledhur ide, që ato t’i kthejmë në krijime artistike, të performancave dhe paneleve”, shtoj tutje Selmani përgjatë promovimit të broshurës.

Nën moderimin e shkrimtarit Shpëtim Selmani, gratë ndanë përvojat individuale dhe kolektive artistike. Diskutimi filloj me fjalët e Selmanit, i cili fliste për dokumentimin e konteksteve sociale e politike dhe të kohës nga shkrimtarët e ndryshëm, teksa përmendi veprën ‘’Murtaja’’ të Albert Kamys, ndërkaq po të njëjtën kishin bërë edhe gratë, të cilat përmes artit kishin shpalosur edhe sfidat gjatë pandemisë.

‘’Ky kamp ka qenë shumë i rëndësishëm në shpërfaqjen e emocioneve, e reflektimeve që i kemi përjetuar secili në mënyrë individuale’’, tha Shpëtim Selmani.

Zana Hoxha, si themeluese e FemArt theksoj se iniciativa për këtë kamp kishte nisur me qëllim të arritjes së paqes e harmonisë, solidaritetit e inspirimit.

‘’Iniciativa për kampin e artisteve dhe aktivisteve  ka ardhur si nevojë në vitet e kaluara që të bëhemi bashkë, ku qëllimi ka qenë të gjejmë forma të të krijuarit pa pasur një agjendë strikte për dhe rezultatet të vijnë natyrshëm’’, u shpreh Hoxha.

E rëndësishme në organizimin e këtij kampi për Zanën ka qenë mbledhja e artisteve dhe aktivisteve të cilat janë të lidhura me artit në mënyrë që të sjellin ndryshim në shoqëri.

Njëra ndër pjesëmarrëset në kamp ka qenë edhe aktivistja politike, Valdete Idrizi e cila përgjatë diskutimit tregoj se aty kishte shkruar e aktruar për herë të parë.

‘’Siguria që e ka dhënë kampi, ka krijuar hapësirën për t’u ndjerë shumë rahat dhe të shpalos e reflektoj për atë çfarë ndjej’’, u shpreh Idrizi.

Si politikane e cila ka rol në vendimmarrje, ajo premtoj publikisht se do të bëj maksimumin e saj në mënyrë që kampi të jetoj për shumë edicione dhe shumë gra të tjera të frymëzohen nga një atmosferë kolektive artistike.

Për të ndarë përvojën e saj, prezente ishte edhe këngëtarja, tanimë politikania Eliza Hoxha. Rrugëtimin me shkrim ajo e ka nisur pas rikthimit nga studimet në Belgjikë, të cilën e ka nxitur mos dokumentimi i gjërave në Kosovë. Kështu ajo tregon se ia kishte lënë vetes synim që të shkruaj për çështjet sociale në kontekst urban, jetën kulturore por edhe ndjenjat personale, dikur për të filluar edhe me tekstet e këngëve të saj.

‘’Shkrimi u bë një platformë ku unë mund të them atë çka mendoj, më brengos dhe më preokupon në raport me qytetin, veten; plotë gjëra që i kam bërë e që s’kam ditë me i sjell bashkë: muzikën, ekspozitat, të shkruarit, mendimin konceptual brenda një hapësire të përbashkët’’, tha Hoxha, duke theksuar se tani përmes artit e ka këtë fuqi të bashkimit.

Ajo beson se gërshetimi i artit dhe aktivizmit sjell një magji në vete dhe shtoj se ndjehet e mahnitur nga rrëfimet, çiltërsia dhe aktivitetet e përbashkëta përgjatë kampit.

Rajmonda Ahmetaj ishte mësuar me artin skenik por, jo edhe me pikturën e shkrimin të cilat i provoj për herë të parë në kampin e organizuar nga ‘’ArtPolis’’.

‘’Eksperiencë shumë e mirë, veç ideja me u mbledh në një vend dhe me i fol gjërat që janë shumë më të mëdha sesa ai vend, ishte diçka shumë e mirë”, vlerëson aktorja Ahmetaj.

Rajmonda beson se ky tubim i grave ishte qelizë e shumë gjërave të bukura, të cilat kanë filluar të dalin në pah dhe do të vazhdojnë këtë rrugëtim edhe tutje.

Përtej panelisteve, edhe gratë pjesëmarrëse në publik nuk lanë pa i ndarë përvojat e tyre. Natyra Kallaba, pikërisht në atë ambient ka nisur idenë e saj për sjelljen e një dimensioni ndryshe të gjërave në formën e një shfaqje. Jeta private dhe profesionale e një mësuese është tematika që ajo ka trajtuar, duke e marrë pikërisht këtë profil për shkak të imponimit të vazhdueshëm që iu bëhet vajzave ndër gjenerata për të zgjedhur këtë drejtim jetësor.

‘’Unë kam dashtë me tregu që një mësuese mund të ketë gjithçka që çdo kush mund të ketë. Me pasë një jetë të shthurur, dëshpërime e zhgënjime. Jemi mësuar gjithmonë me pa një mësuese perfekte, andaj ideja ime ka qenë që të hy më thellë atij profesioni dhe ta shohim më ndryshe”, theksoj Kallaba.

Në anën tjetër periudha jo e lehtë e pandemisë nuk kishte si mos të bëhej frymëzim artistik për dikë. Regjisorja Arlinda Morina në këtë kamp kishte nisur performimin e idesë së komedisë së saj ‘’covidi për covidin’’ ashtu siç ajo e quan, në të cilën tregohet periudha e mbylljes, stresi, ngrënia e tepruar, qëndrimi i gjatë në telefon dhe shprehi të tjera të karantinimit.

Broshura e cila doli në dritën e publikut përgjatë diskutimit mund të gjendet në faqet dhe ëebin e ‘’ArtPolis’’ dhe ‘’FemArt’’, teksa për kampin e artisteve dhe aktivisteve, organizatoret u shprehën se synojnë vazhdimësinë e organizimit ndër vite.

Në broshurë morën pjesë me shkrimet e tyre: Arta Lahu, Arta Mucaj, Aurita Agushi, Eliza Hoxha, Fitore Jashari, Linda Hyseni, Molika Maxhuni, Natyra Kallaba, Qëndresa Kajtazi, Rajmonda Ahmetaj, Sheqerie Buqaj, Teuta Gashi, Uresa Ahmeti dhe Valdete Idrizi./KultPlus.com

“Më njih përtej fjalëve” vjen si thirrje artistike për të pasur empati për të mbijetuarit e dhunës seksuale

Posted on by Kult Plus

Medina Pasoma

Punimet artistike të tyre janë shumëngjyrëshe, për të dëshmuar që nuk meritojnë një qasje “bardh e zi” nga shoqëria. Të mbijetuarit e dhunës seksuale dhe azilkërkuesit e Kosovës janë bashkuar në ekspozitën virtuale “Më njih përtej fjalëve” të organizuar nga Qendra Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës në 21 vjetorin e themelimit, shkruan KultPlus.

Të ekspozuara në dy hapësira të ndryshme, punimet artistike përçojnë dhimbjen e historisë jetësore të dy kategorive, mirëpo, në të njëjtën kohë janë edhe shenja shprese për ta. “Më njih përtej fjalëve” vjen si një thirrje artistike për të pasur empati me të kaluarën e palëve, dhunimin e trishtë që të mbijetuarit e kanë kaluar dhe vështirësitë e dhimbjen nga ndarja e atdheut me të cilat janë përballur azilkërkuesit.

Përderisa ekspozita virtuale është kuruar nga psikologia e QKRMT, Malisa Zymberi, realizimin e kanë mundësuar “trembelat” dhe “Lapsi360”.

Hapësira në të cilën ekspozohen punimet artistike të të mbijetuarve të dhunës seksuale është e mbushur me punime të qeramikës, piktura, tentene, çanta, byzylykë e varëse, vazo dhe llogo të organizatës të punuara në madhësi të ndryshme.

Njëra ndër punimet është edhe ajo e qeramikës, në të cilën shkruhet “cilët?”, e cila nëpërmjet artit përfaqëson një përpjekje për identifikim dhe drejtësi edhe sot e kësaj dite.

Të mbijetuarit e dhunës seksuale nëpërmjet artit kujtojnë edhe të kaluarën e bukur. Kështu, malli për kohën sa kishte qenë nuse e kishte shtyrë njërën nga to të qëndiste çorape të leshta, të cilat zakonisht e kishin traditë t’i dërgonin te shtëpia e burrit kur martoheshin.

Në anën tjetër, nuk kishte si të mungonte në ekspozitë anemona, lulja e cila simbolizon mbështetjen, ndjeshmërinë dhe brishtësinë. Ajo është e njohur si llogo e QKRMT-së dhe simbol i fushatës “Bëhu zëri im”, ndërkaq konceptimin e saj e patën realizuar organizatat e ndryshme për të mbijetuarit e dhunës seksuale, bashkë me ndihmën e artistes së ndjerë Arzana Kraja.

Një tjetër dhimbje e shndërruar në frymëzim arti janë edhe historitë e azilkërkuesve në Kosovë, të cilët në tentativë për një jetë më të mirë, kishin lënë vendin e tyre të dashur, duke u përballur me plotë vështirësi, sfida e probleme të cilat vazhdojnë t’i përcjellin gjatë jetës së tyre. Në këtë kategori janë përfshirë gratë dhe fëmijët, si dy grupe të ndjeshme të shoqërisë mirëpo, edhe që kanë një lidhshmëri të madhe mes vete.

Punimet artistike të tyre janë një përpjekje e përshtatjes në një vend të ri, duke mbajtur shpresë në vend të dhimbjes dhe humbjeve nga vendet e tyre si pasojë e luftërave të ndryshme. Hapësira në të cilën ekspozohen punimet artistike të këtij grupi kanë një gjallëri dhe pafajësi përbrenda vetes. Ngjyra të shumta, lodra dhe arusha të madhësive të ndryshme, libra të ngjyrosjes, piktura të varura në mur, maska të bukura, qafore të cilat kanë një domethënie dhe kujtim përbrenda tyre janë disa prej punimeve që ekspozohen nga ta.

Fëmijët e ardhur në Kosovë në një pëlhurë të bardhë kishin vendosur dikur duart e tyre të lyera me ngjyra të ndryshme, si një shpresë për të ardhmen mbi një faqe të re të historisë jetësore. Ata bartin pas vetes kujtime nga vendet e tyre si Siria, Iraku, Irani, Afganistani, Maroko dhe Algjeria.

Seancat psikologjike të QKRMT-së kanë edhe procesin e të shkruarit në një tabel, në të cilin çdo fëmijë do të mund të shkruante dëshirën e tij dhe ta vendoste aty. Njëri nga fëmijët kishte shkruar në gjuhën arabe një fjalë, e cila në shqip përkthehet si “Nuk po du me ec ma gjatë”. Kjo është një dëshirë e ardhur nga lodhjet e shumta që shkakton migrimi në këmbë nga një vend në një vend tjetër, gjatë së cilës nuk diskutohet pushimi dhe ushqimi i mirë.

Ikja nga vendet e tyre i ka bërë këta individ që pas tyre të lënë edhe gjërat e çmuara. Uma nga Siria ka lënë atje edhe qaforen e martesës, të cilën e improvizoj me materiale tjera në Kosovë pranë QKRMT-së.

Një tjetër vajzë, historia e së cilës është e prekshme është edhe Ajda, e cila gjatë shërbimeve psikologjike përdor vizatimin si mjet për t’u çliruar shpirtërisht. Ajo ende ka të pranishme frikën e Sirisë, në të cilën është traumatizuar nga lufta dhe frika e marrjes së babait të saj.

“Më njih përtej fjalëve” vet nga emri që ka është një përpjekje pranimi dhe empatie të këtyre grupeve të cilat kanë kaluar kohëra të vështira. Linkun për qasje te punimet artistike të të mbijetuarve të dhunës seksuale dhe të azilkërkuesve gra e fëmijë mund ta gjeni KËTU. /KultPlus.com

Akademitë evropiane luftojnë për lirinë në art

Posted on by Kult Plus

Një grup prej 60 akademish evropiane kanë bashkuar forcat në luftë për lirinë në art, sipas një manifesti të botuar sot në Berlin.

“Në disa vende europiane, aktualisht, po përjetojmë politika kulturore që kufizojnë artet dhe kulturën vetëm sipas një kuptimi kombëtar, duke i rregulluar ato gjithnjë e më shumë”, shkruhet në manifestin e përbashkët.

“Autonomia e shumë akademive, muzeve dhe institucioneve kulturore është në rrezik. Artet dhe kultura janë thelbësore për një demokraci funksionuese dhe kohezion shoqëror”, deklaruan akademitë, transmeton KultPlus.

Aleanca e akademive theksoi se ata donin t’i diskutonin zhvillimet kulturore dhe politike së bashku me artistë dhe institucione të tjera, për të ruajtur hapësirat për shprehjen artistike dhe lirinë e fjalës.

Njoftimi pason një takim të përfaqësuesve të akademive europiane, i thirrur të enjten nga Akademia Gjermane e Arteve në Berlin. / KultPlus.com

Arti dhe kultura promovuan vendin edhe në kohë pandemie, institucionet qëndrojnë indiferente

Posted on by Kult Plus

Tanimë nuk ishin hapësirat vendtakimet e njerëzve, qofshin ato të hapura apo të mbyllura. Aktivitetet kulturore e artistike të ndikuara nga pandemia, kaluan në formatin digjital. Mos mbajtja e aktiviteteve kulturore ka sjell shumë pasoja për artistët të cilët ende sot vazhdojnë të presin për një rifillim të jetës së tyre artistike në mënyrën qysh e kanë praktikuar gjithmonë, shkruan KultPlus.

E pikërisht kjo çështje është kthyer në temë nga Europe House Kosovo të cilët organizuan një panel diskutimit.

‘’Në kohë të pandemisë: ndikimi në artin dhe kulturën në Kosovë’’ bëri bashkë në një ekran 4 panelistë të cilët diskutuan për kompleksitetin e kulturës dhe ndryshimet që ajo ka pësuar nga Coronavirusi. Për këtë diskutim, duhej patjetër përzgjedhja e individëve të cilët vet janë pjesëtar të komunitetit artistik si dhe ata të cilët krijojnë politika udhëheqëse të kulturës vendore.

Europe House Kosovo në këtë diskutim mbi kulturën kishte panelistë: piktoren Zake Prevlukaj, pjesëtarin e projektit ‘’Kultura për Ndryshim’’ Arif Muharremin, zëvendësministrin e Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit Engelbert Zefajn dhe regjisoren Zana Hoxhën. Diskutimi nisi nën moderimin e mrekullueshëm të Arbër Selmanit dhe u transmetua në faqen e European House Kosovo në Facebook.

Tema e parë e cila i bashkoj në diskutim folësit u bë pandemia. Arif Muharremi duke qenë panelisti i parë filloj duke shpjeguar se periudha në të cilën ndodhemi është një krizë dhe si e tillë kjo është një prodhuese e frikës.

‘’Kjo krizë e ka kapluar edhe skenën e pavarur kulturore të Kosovës, e cila për 20 vite me radhë ka kontribuar në luftimin dhe zvogëlimin e frikës te popullata jonë’’, u shpreh Muharremi.

Pjesëtari i Qendrës Multimedia, Arif Muharremi beson se pavarësisht pse pjesëtarët e skenës kulturore kanë bërë mjaftueshëm për promovimin e vendit, ata nuk kanë gjetur adresim të nevojave të tyre te institucionet relevante.

‘’Përveç që denjësisht skena kulturore e ka përfaqësuar Republikën tonë jashtë vendit për më shumë se 20 vite, merita e saj është që e ka promovuar atë që iu është dashtë dhe iu duhet ende shtetit tonë për të implementuar më shumë proceset e shtetndërtimit si demokracinë, përgjegjësinë, shoqërinë aktive’’, thekson tutje pjesëtari i projektit ‘’Kultura për ndryshim’’.

Muharremi tregoj për aktivitetet e Qendrës Multimedia përgjatë pandemisë duke përfshirë: shënimin e ditës ndërkombëtare të librit, pjesëmarrjen në programet dhe kalendarin teatror të Kosovës, dhurimin e librave në bibliotekat komunale, bisedat me njerëz të kulturës, etj.

Me mbylljen e institucioneve kulturore u pezulluan shumica e aktivitete që zhvilloheshin në kuadër të tyre. As Teatri nuk i rezistoj pandeminë. Që nga mbyllja e tërësishme e deri në qershor, shikuesit mbetën pa shfaqje. Transmetimi i shfaqjeve që nga 12 qershori bëri që publiku të përballet me një ‘’teatër digjital’’. Mirëpo, edhe sot e kësaj dite dyert e këtij institucioni kulturor qëndrojnë të mbyllura. Për t’i ndarë përvojat e saja profesionale e kulturore diskutimit iu bashkua regjisorja Zana Hoxha. Ajo rrëfeu se si pandemia ndikoj në ndërprerjen e një projekti teatror një javë para shfaqjes së saj te publiku, në të cilën punonin një ekipë prej 30 personash.

‘’Ishte me të vërtetë një situatë sfiduese sepse kemi pritur një drejtim, një lehtësim më të madh të tërë procesit nga ana e institucioneve tona’’, theksoj regjisorja Hoxha.

Mirëpo, digjitalizimi i cili ka bashkuar botën për komunikim ditor, kësaj radhe kreu këtë funksion edhe për komunikim kulturor. Projekti i cili iu ndërpre Zanës, u shfaq në formën online më 12 qershor, pikërisht në ditën e çlirimit të Prishtinës. Ajo vlerëson se ka qenë e domosdoshme për të si regjisore shfaqja e saj te publiku, aq më shumë kur artistët e pavarur këtë e shihnin si një ‘’fije shpëtimi të një përkrahje financiare’’.

‘’Vendosëm që ta japim premierën për shkak që e vetmja mënyrë që institucionet tona të paguajnë artistët ka qenë që të shfaqet vepra, për dallim prej shumë vendeve të Bashkimit Evropian ku ka mjaftuar paraqitja e kontratës, fillimi i procesit ose edhe mos fillimi i procesit’’, thotë regjisorja Hoxha.

Derisa flet për teatrin, Zana tregon se buxheti i Teatrit Kombëtar të Kosovës ka mbetur 80% i parealizuar, teatrot lokale i vlerëson se janë në një hap të mirë për shkak që tani secila kanë krijuar ansamblet e veta, por që e sheh problematike mungesën buxhetore që ndikon drejtpërdrejtë në proceset e krijimit të shfaqjeve.

‘’Unë mendoj që kemi mundësi, kapacitete e sisteme teatrore që të mbajmë shfaqje ose ngjarje të hapura në hapësira publike siç është duke ndodhur tash në Maqedoni, në Shqipëri e Serbi’’, vlerëson kontributdhënësja e Teatrit. Zana njëherit është edhe drejtoreshë e Festivalit ‘FemArt’, i cili promovon gratë dhe vajzat nëpërmjet artit. Këtë vit ky festivali vie i përqendruar në rrafshin vendor, duke anuluar planet ndërkombëtare të cilat përfshijnë udhëtimet, ushqimet, akomodimet; në mënyrë që ky buxhet të ndahet si pagesa për artistët vendor krijues.

‘’Ky buxhet do të shkoj në pagesa për artistët tanë dhe do të krijojmë vepra të reja, të cilat jo domosdoshmërisht e adresojnë çështjen e Covidit, por e adresojnë nevojën e artit dhe krijimtarinë e artistëve tanë’’, shprehet drejtoresha e FemArtit. Sipas regjisores Hoxha, iniciativat artistike online si teatrot, koncertet, ekspozitat ishin të duhura mirëpo tanimë duhet të mësohemi të jetojmë me Covidin pa hequr dorë nga identiteti jonë kulturor.

‘’Nuk mund të ketë zhvillim të qëndrueshëm të një shoqërie nëse nuk ka kulturë dhe nëse nuk ka zhvillim të industrisë kreative që vjen bashkë me kulturën’’, thekson Zana Hoxha.

Nga Ministria për Kulturë, Rini dhe Sport ishte i pranishëm zëvendësministri Engelbert Zekaj, për të shpalosur politikat institucionale për kulturë. Gjatë diskutimit u përmend fondi emergjent 5 milionësh, që sipas Zekajt është pamundësuar shpërndarja e deritanishme e saj për shkak të ngjarjeve politike në vend.

‘’Ky 5 milionësh do të shpërndahet në pjesën e mbetur të vitit, për tre katër muajt që i kemi në dispozicion deri në fund të dhjetorit’’, shton tutje zëvendësministri i MKRS-së, Engelbert Zekaj. Përveç kësaj, Zekaj informoj publikun se në thirrjen e hapur në janar për subvencione nga MKRS kanë aplikuar mbi 700 organizata, 480 prej të cilave kanë fituar projekte dhe 312 si organizata jo-qeveritare dhe 168 persona si krijues artistik.

Tutje ai tregoj se pritet një fond emergjent edhe për vitin e ardhshëm.

‘’Kurse për vitin e ardhshëm planifikohet një buxhet poashtu ndihmës, jo i subvencioneve sepse janë të ndara subvencionet me planin e rimëkëmbjes’’, u shpreh Zekaj.

Piktorja Zake Prelvukaj si përfaqësuese e Galerisë Kombëtare të Kosovës tregoj mbi përvojën e këtij institucioni kulturor i cili u detyrua të bëj shtyrjen dhe anulimin e ekspozitave, kryesisht atyre ndërkombëtare. Pavarësisht mundit të tyre për shfaqjen e ekspozitave online, disa kanë qenë të pamundura për shkak të kompleksitetit që kishin.

‘’Ajo ekspozitë në mënyrë virtuale nuk ka qenë e plotësuar, se në vend të prezantimit të 5 ose 6 punimeve, ne kemi shkuar me 1 ose 2 punime dhe ajo s’ka qenë ai plotësimi fizik, optik që e shikon aty për aty’’, shpjegon anëtarja e kryesisë së bordit të GKK-së për anulimet e ekspozitave nga artistë të huaj.

Prelvukaj duke qenë ligjëruese në Fakultetin e Arteve në Universitetin e Prishtinës, thekson se mësimi virtual në pikturë nuk ishte i lehtë por që ka pasur edhe përparësitë e veta:

‘’Kemi sjell diçka prej studentëve që në kushte normale nuk do të mund t’i kishim ato motive, njëfarë mbrojtje, stimulimi, ringjallje e vetëdijes sonë’’, tregon ligjëruesja Prelvukaj. Ndërkaq përveç aspektit akademik, pandemia sipas saj ka pasur anët pozitive edhe te artistët, të cilët gjatë kësaj kohe kanë hulumtuar e gjetur shumëçka nga vetja.

‘’Kjo periudhë na ka vetëdijesuar që të japim mesazhe të ndryshme, që të duhemi më shumë, të bashkëpunojmë më shumë dhe që arti të mos jetë individual, por të jetë shoqëror’’, thekson krejt për fund artistja Prelvukaj. / Medina Pasoma/ KultPlus.com

Arti i aktivistit

Posted on by Kult Plus

Nikkolas Smith e quan veten një “artivist”: artist dhe aktivist. Shtatë vjetët e fundit, artisti nga Los Angelosi ka mbajtur zi nëpërmjet veprave të tij për jetët e afro-amerikanëve. Ai thotë se po ndjek rrugën e këngëtares Nina Simone, që ka thënë se është detyrë e artistit për të reflektuar në kohë.

“Unë gjithmonë jam duke shikuar se çfarë po ndodh në botë dhe përpiqem të reflektoj për këtë”, ka thënë Smith. “Ka shumë afro-amerikanë që u është marrë jeta në këtë botë. Unë përpiqem të procesoj se si kjo më ka bërë të ndihem si pjesëtar i këtij komuniteti”.

Portreti i George Floyd, i realizuar nga Smith, që është vrarë nga policia e që nxiti protesta në gjithë botën kundër dhunës policore, është tani në kryeqendrën e billbordeve në “Times Square” në New York dhe në qendrën tregtare “Beverly Center” në Los Angeles. Për imazhin gjysmë-abstrakt, Smith ka thënë se ka përdorur vija të ashpra të brushës rreth Floydit që ka veshur kostum.

“Vepra shfaq George Floydin që ju shikon direkt me pak shqetësim në sytë e tij”, sqaron Smith. “E ndiej sikur ai pyet se çfarë po ndodh? Pse më ndodhi mua kjo? Dëshiroj që përmes artit tim t’i tregoj botës që ai ishte një qenie njerëzore që jetoi në tokë”.

Grupi “Black Lives Matter” porositi portretin e Floydit për billboard dhe një video si nderim për viktimat nga përdorimi i dhunës policore.

“Nikkolas është njëri prej atyre artistëve që bën thirrje të ndryshojmë mënyrën se si ne e shohim veten tonë”, ka thënë Kailee Scales, drejtoresha menaxhuese e “Black Lives Matter Global Network Foundation”. Ajo ka thënë se ka vite që kishte parë imazhet e tij online dhe BLM e kishte ftuar Smithin vitin e kaluar që për “Art Basel” të krijonte një logo për kampanjën e tyre civile, “What Matters”. Ajo ka thënë se portreti i tij i George Floydit dhe të tjerëve janë në linjë me mesazhin e grupit për nderimin e dinjitetshëm të jetëve të afro-amerikanëve.

“Ai shumë shpesh i kap njerëzit në momentet e tyre të lumtura para se ato të ndërpriten nga dhuna”, thotë Scales. “Dhe kjo me të vërtetë ishte një nderim për shpirtin e ‘Black Lives Matters’, qasja humane ndaj afro-amerikanëve”.

Në mesin e ndjekësve të Smithit është ish-zonja e parë Michelle Obama, që e postoi pikturën e tij të George Floyd në llogarinë e saj në “Instagram” dhe këngëtarja Rihanna, që bëri “retweet” pikturën e tij të ish-yllit të hip-hopit Nipsey Hussle. Smith ka pikturuar aktivistë të të drejtave njashtu sikurse edhe ikona të sportit e të kulturës, e po ashtu edhe viktimat e abuzimeve policore, përfshirë portretin e 26-vjeçares Breonna Taylor në uniformën e saj, 18-vjecarit Michael Brown në uniformë të diplomimit dhe Ahmaud Arbery në kostum.

“Zakonisht më pëlqen që të krijoj diçka më të hareshme, edhe nëse është një situatë tragjike”, ka thënë Smith. Për portretin e Ahmaud Arbery ka pasur një ide të qartë. “Thashë me vete: ‘E dini çfarë? Unë duhet të pikturoj vetëm tragjedinë, terrorin dhe dhembjen, që jam i sigurt që ishte në fytyrën e tij’. Kam dashur, në stilin tim abstrakt të pikturave me vaj, të krijoja një vepër të rrjedhshme me shumë emocione. Është disi e dhunshme. Nuk është e përfunduar. Shumë nga veprat e mia nuk janë të përfunduara. E shoh këtë si një lloj paralele me jetën e këtyre njerëzve, sepse ata nuk e kanë pasur rastin që ta përmbyllin jetën ashtu siç është dashur”.

(Marrë nga NPR) /Koha.net /KultPlus.com

Fshihet vepra ndërgjegjësuese e artistit Bansky

Posted on by Kult Plus

Vepra e fundit e artistit Banksy në një tren në Londër, është fshirë nga punonjësit.

Vepra e sipërmendur përmbante mesazhe për koronavirusin.

Me anë të saj ai kërkonte të ndërgjegjësonte njerëzit që të mbanin maska dhe doreza, për tu mbrojtur kështu nga virusi.

Agjencia e Transportit që fshiu veprën u shpreh se e vlerëson punën e artistit, por e fton të bëjë art në një vend më të përshtatshëm. / KultPlus.com

Arti i shenjave të vuajtjes

Posted on by Kult Plus

Artisti hungarez Jozsef Szurcsik ka humbur katër shokë të tij për një periudhë të shkurtër si pasojë e virusit COVID-19, dhe dhimbja e tmerrshme e pikëllimi që ai ka ndier e kanë transformuar artin e tij.

Szurcsik, ligjërues në Fakultetin e Arteve në Universitetin e Hungarisë, është një nga artistët më me zë në artin bashkëkohor në vend. Gjithmonë ka provuar që të reflektojë mbi marrëdhëniet e shpirtit të njeriut dhe peizazhit në pikturat e tij shpeshherë surrealiste. Ka thënë se procesi i tij kreativ është ndikuar thellë nga dhimbja që ndien tani.

Më parë kishte pikturuar duke pasur një plan në mendje, por tani imazhet e kafkave, kokave që digjen dhe fytyrat e mërzitura krijohen rrjedhshëm nga brushat e tij. Ka thënë se pa qëllim, disa nga fytyrat në pikturat e tij reflektojnë tipare të atyre që ai ka humbur.

“Unë kisha katër shokë që ishin shumë të rëndësishëm për mua, janë katër njerëz që i kam humbur në një mënyrë shumë shokuese…Sikur kjo pandemi të mos shfaqej, ata do të ishin me ne edhe për një kohë të gjatë”, ka thënë ai.

Ende e ka të vështirë që të flasë për këtë. Një nga miqtë që ai ka humbur, nuk ishte as 40 vjeç.

Hungaria, e cila ka një popullsi me rreth 10 milionë banorë, ka regjistruar mbi 4 mijë raste me COVID-19, përfshirë 570 vdekje.

Szurcsik, që punon me teknika si grafi, litografi, e bën piktura me vaj dhe akrilik në pëlhurë, dhe po ashtu edhe skulptura, ka thënë se shëmbëlltyra e re e pikturave të tij po vepron si një lloj terapie. /Koha /KultPlus.com

Arti si frymëzim kundër e pro racizmit

Posted on by KultPlus

Le të fillojmë me një pasazh nga Ta-Nehisi Coates nga libri “Beetween the World and Me”, që merr formën e një letre të shkruar nga një baba me ngjyrë për djalin e tij: “Çmimi i gabimit tënd është më i lartë për ju sesa është për bashkatdhetarët tuaj, dhe në mënyrë që Amerika të justifikojë veten, historia e dekonstruksionit të një trupi të një njeriu me ngjyrë duhet që të fillojë gjithmonë me gabimin e tij ose të saj, të vërtetë ose të imagjinuar – me zemërimin e Eric Garner, me fjalët mitike të Trayvon Martin ‘Do të vdesësh sonte’, me gabimin e Sean Bell për të vrapuar me turmën e gabuar” .

Në rastin e George Floydit gabimi u pohua dhe, ndoshta pa dije, duke përdorur një faturë të falsifikuar. Dhimbja e zbuluar nga vdekja brutale e Floydit na ka bërë të reflektojmë për kulturën tonë. Kareem Abdul-Jabbar shkroi një ese të jashtëzakonshme për “The Times”, në lidhje me atë që përmbajnë protestat: “Ajo që duhet të shihni kur shihni protestuesit me ngjyrë në epokën e Trumpit dhe koronavirusit, janë njerëzit e shtyrë në skaj, jo sepse ata duan që të hapen baret dhe sallonet e bukurisë, por sepse duan të jetojnë. Ose të marrin frymë”. Ky moment i vrullshëm, shkruan Jamelle Bouie në “New York Times”, pasqyron “presionet dhe konfliktet e një vendi diversifikues, luftën për të shpëtuar nga një e kaluar ekskluzive për një të ardhme më gjithëpërfshirëse dhe betejën tonë të vazhdueshme mbi atë që ka vlerë vërtet – kush mund të veprojë si një anëtar i plotë dhe i barabartë i kësaj shoqërie dhe kush jo”, shkruan LOS ANGELES TIMES.

“Qindra njerëz me ngjyrë të skllavëruar”, shkruan DeNeen L. Brown nga “Washington Post”, dikur “u mbajtën rob në Shtëpinë e Bardhë”. Brown ka një histori nga Sheshi “Lafayette” në Uashington, sesi ishte pastruar me forcë për fotografinë e presidentit. Brown gjurmon këtë dhe vendet e tjera historike të skllevërve. Robin Givhan kritikon foton që doli nga ai imazh: “Ai nuk hyri brenda. Përkundrazi, struktura u afrua pas tij, një set në një të verdhë limoni, tredimensional për lojën e tij torturuese”.

“E jona është një histori e varfërisë dhe metaforës së çizmeve të bardha në qafë të zezë. Nga vendosja e prangave dhe zinxhirëve në qafën e skllavëruar të detyruar që të marshojnë në rresht te kollaret e hekurta të vendosura si ndëshkime për njerëzit e skllavëruar që guxuan të shpëtonin”.

Kritikja Soraya Nadia McDonald e konsideron vdekjen e Floydit së bashku me këtë pjesë shumë të prekshme të anatomisë njerëzore.

“Krijimi më urgjent i filmave që dikush bën tani, në këtë vend, është nga njerëzit me ngjyrë përmes telefonave me kamera”, ka thënë kritiku i “New York Times”, Wesley Morris, mbi “mozaikun e egër vizual të keqtrajtimit”. “Askush nuk mund të injorojë një grua të zezë që është ulur mbi një kalë.” Një imazh i Brianna Noble duke kalëruar në mes të protestave në Oakland është bërë një imazh përcaktues i kryengritjeve. Priska Neely, për marrjen e një numri të mesazheve tekstuale për të kontrolluar nëse ajo është në rregull: “Bombardimi nga tekstet me ngjyrime faji nga njerëzit e bardhë më detyroi të përpiqem të zgjidhë pyetjen më të padiskutueshme: Pra, si jam?” “Në atë kohë këto rregulla ndiheshin të bezdisshme,” shkruan Brianna Holt për rreptësinë e prindërve të saj, “por ndërsa isha rritur, kuptova se ato ishin të nevojshme.”

Lorrene Berry ka një udhëzues për leximin e guidës “Black Lives Matter” dhe shumë ide dhe vjegëza. E, sado e vështirë që ishte java e kaluar, Ta-Nehisi Coates, sa u përket veprimeve, ka thënë: “Unë shoh shpresë. Unë shoh përparim tani.” Të martën, një figurë e një ushtari të vetëm të Konfederatës, që ka qenë në qytetin Aleksandri të Virxhinias, u hoq nga piedestali i saj. Kritiku i artit Christopher Knight, që shkruan për “Times”, shikon sesi protestat kanë çuar në një valë të heqjes së monumenteve të Konfederatës. “Skulpturat përkujtimore si kjo kanë një qëllim specifik”, shkruan ai. “Ato shfaqin në bronz racizmin institucional”. / KultPlus.com

Roli i artit në zhvillimin e fëmijëve

Posted on by KultPlus

Nga Brunilda Basha

Arti është një element kryesor në zhvillimin intelektual të njeriut. Të qenit kreativ që në vegjëli ndihmon individin të ballafaqojë më lehtë situatat dhe të ketë larmishmëri zgjidhjesh së problemeve që mund të hasë në jetë. Të nxisësh krijimtarinë tek individi nuk do të thotë domosdoshmërisht të ndjekësh profesonin e artistit, e as të bëhesh artist i famshëm. Krijimtaria zhvillon nivelin mendimor, shoqëror dhe emocional. “Nëpërmjet eksplorimit të artit shumë probleme mund të kenë një numër të madh zgjidhjesh”- thotë Mary Ann F. Kohl.
Njëkohësisht pedagogë të Universitetit të Michiganit arritën në të njëjtën përfundim pas një studimi mbi lidhjen e studimit të artit nga fëmitë në moshë të vogël dhe suksesit që do kenë në jetë më vonë. Sipas tyre, fëmijët të cilët janë të ekspozuar ndaj një shumëllojshmërie të gjerë të artit dhe veprave artizanale janë më të prirë për të krijuar shpikje të veçanta në të ardhmen, më të prirur të kenë ide origjinale dhe të jenë më kritik në çdo fushë.

Si Arti ndihmon Zhvillimin e Fëmijëve

Disa nga arsyet pse artet janë të rëndësishme në zhvillimin e fëmijëve janë:
1. Arti promovon kreativitetin.
2. Arti stimulon vetbesimin.
3. Arti aftëson fëmijët në zgjidhjen e problemeve.
4. Ndihmon në kuptimin e vetes dhe botës së tyre.
5. Ndihmon fëmitë të kenë ndërveprim dhe bashkëpunim me njëri tjetrin.
6. I ndihmon të jenë të përqendruar dhe të dedikuar ndaj diçkaje.
7. I ndihmon të ndërtojnë aftësinë e shkrimit.

Si të ndërtojmë një ambjent të rehatshëm për fëmijët që të mund të shpalosin idetë e tyre.

1. Mos kini frikë ta lini vendin rrëmujë. Mund të vendosni për një zonë të shtëpisë ku fëmija do jëtë i lirë ta përdorë si të dëshirojë dhe të mos ketë frikë të eksperimentojë.
2. Mundësojini të kenë mjete arti apo kinkalerie rreth e rrotull si lapsa, ngjyra, plastelinë, letra me ngjyra.
3. Ekspozojini punimet e fëmisë, komplimentojeni për çdo vizatim të tij/saj dhe mos e kritikoni duke e mësuar si të krijojë një punim perfekt. Lëreni të lirë dhe bëjeni të kuptojë se ajo ç’ka arritën ata është mjaftueshëm.
4. Dilni shëtitje nëpër vende ku manifestohet arti si muzeum, qëndra kulturore, teatër, nëpër rrugë e parqe.
5. Mundësojini libra të cilat lidhen me artin, libra me figura, me numra, më ngjitëse apo libra ngjyrosje.
6. Bashkëpuno me të gjatë proçesit të krijimit të artit. Pyete pse ka zgjedhur atë ngjyrë, atë formë apo vizatim, çfarë dëshiron të shprehë, etj./supergrate.net/ KultPlus.com

“Arti është i mirë për trurin tuaj”

Posted on by KultPlus

Shkruan: Jessica Jacolbe

Përktheu: Veron Dobroshi

Fusha e neuroestetikës përdor neuroshkencën për të kuptuar se si arti ndikon në trurin tonë, kur ne jemi duke e bërë atë ashtu edhe kur jemi duke e parë atë.

A ka rëndësi arti? T’i lëmë mënjanë të gjitha përfitimet e paprekshme, rezulton se proceset e krijimit të artit dhe përjetimi i të bukurës kanë benefite nervore. Neuroestetika ekzaminon artin dhe reagimet tona ndaj tij nga një këndvështrim neurologjik. Neurobiologu i njohur Semir Zeki dokumenton se si arti mund të stimulojë “marrëdhëniet konceptuale” në mendjen tonë, dhe jo vetëm reagimet ndaj artit pamor para nesh. Sipas gjetjeve të Zekit, përjetimi i çdo lloj bukurie, vizuale apo muzikore, ndikon në zonat vendimmarrëse të trurit tonë.

Përjetimi i këtij lloj arti është si të punosh përmes provës matematikore.

Historiani i artit Gregory Minissale shpjegon se njerëzit mund ta shikojnë artin konceptual si një enigmë. Përjetimi i këtij lloj arti është si të punosh përmes provës matematikore. Sic shkruan ai:

Ka shumë vepra arti që përdorin punime dhe lojëra fjalësh për të paraqitur shikuesit me paradokse vizuale. Një nga shembujt më të hershëm është Tradhtia e Imazheve të Magritte (Ceci n ‘est pas une tub, 1928-1929), e cila, sipas Zekit,“ shkon kundër gjithçkaje që truri ka parë, mësuar dhe ruajtur në kujtesën e tij”.

Një shembull tjetër, pikturat e Seurat ose Mondrian stimulojnë një zonë të trurit që gjithashtu sjell gëzim nga zgjidhja e enigmave për kënaqësi. Minnissale i referohet studimeve të Zekit për “ambiguidet”. Ideja është që zona të shumta të trurit bashkëpunojnë për të zgjidhur këtë “enigmë” të artit që, si rezultat, krijon një ndjenjë kënaqësie. Kur kjo ndodh, ka zona të dallueshme në lobin ballor që bashkëveprojnë dhe bashkojnë “kujtesën, përvojën, [dhe] mësimin”.

Zeki mban pikëpamjen e pazakontë që artistët po bëjnë punën e neurologëve në mënyrën se si luajnë me artin e tyre dhe interpretimin e objekteve. Në një pikturë, truri kërkon rend dhe objekte. Edhe kur një artist është duke pikturuar, truri synon të përfaqësojë ose pikturojë objekte ndërsa piktori i sheh ato. Zeki shkruan, “Prandaj, do ta përcaktoj funksionin e artit si kërkim për qëndrueshmëri, i cili është gjithashtu një nga funksionet më themelore të trurit. Funksioni i artit është, pra, një shtrirje e funksionit të trurit – kërkimi i njohurive në një botë që është gjithnjë në ndryshim ”.

Ndërsa arti dhe shkenca përmbajnë karakteristika të dallueshme që nuk mund të kryqëzohen kurrë, mendja e njeriut zbulon që fushat kanë një të aspekt të përbashkët të rëndësishëm. Siç shkruan Zeki: pyetja e vetme më e rëndësishme për vizionin që dikush mund të pyes: Pse shohim? Është përgjigjja e kësaj pyetjeje që zbulon menjëherë një paralele midis funksioneve të artit dhe funksioneve të trurit, dhe me të vërtetë na çon në mënyrë të pandërprerë në një përfundim tjetër – se funksioni i përgjithshëm i artit është një shtrirje e funksionit të trurit. Virtual Sophist/ KultPlus.com

Artistët e rinj prezantojnë pikturat në Muzeun Kombëtar të Kosovës

Posted on by KultPlus

Në mjediset e Muzeut Kombëtar të Kosovës, të martën u hap ekspozita “Dekonstruksion”, e kuruar nga piktorja Majlinda Kelmendi.

Kjo ekspozitë përmban veprat e studentëve dhe të diplomuarve të Fakultetit të Arteve të Universitetit të Prishtinës.

Ekspozita paraqet krahasimin dhe kontrastimin e ideve bashkëkohore dhe shembujve historikë, duke bërë një rikthim në kohë. Artistët dhe studentët e artit janë në gjendje të shohin se si idetë evoluojnë dhe si e kaluara informon tendencat e ditëve të sotme me ide të reja, shkruan rtv21.tv  

Kuratorja e ekspozitës, Majlinda Kelmendi, u shpreh e lumtur për punën e studentëve të saj. Theksoi se ekspozita paraqet të gjithë procesin e ngritjes profesionale të këtyre artistëve.

“Me fjalën dhe me titullin “Dekonstruksion” e ekspozitës kam dashur të them që të kthejmë kokën mbrapa tek ajo që është ë bukur, e bërthamës, e traditës sonë  por sigurisht duke e sjellur ne kohë. Ne jemi pjesë e këtyre viteve e këtij shekulli dhe sigurisht ne do të moderohemi dhe do të ecim me kohën, por asnjëherë nuk duhet ta harrojmë atë që kemi në bërthamë. Punët të cilat janë këtu janë menduar gjatë prej këtyre artisteve, ne kemi komunikuar gjatë gjithë kohës, kemi ardhur tek ideja, tek hulumtimi dhe pastaj deri tek realizimi i këtyre veprave. Unë jap lëndën e pikturës konceputale dhe së bashku me ta kemi punuar prej dy vjetëve për këtë qëllim, për realizimin e kësaj ekspozite”, tha Kelmendi.

Për punën e studentëve dhe dëshirën e madhe të Kelmendit për realizimin e ekspozitës, fjalë të mira patën edhe disa nga profesorët e Fakultetit të Arteve, Xhevdet Pantina e Agnes Nokshiqi.

“Faktikisht , arti konceptual vet me krijimin e kësaj dege në Fakultetin e Arteve po e dëshmon vazhdimisht punën e tyre, sidomos profesoresha Majlindë që më ngulm dhe arriti t’i paraqes vlerat e studenteve dhe me të vërtet është një punë vuliminoze që unë do të them tamam që jem krah jo vetëm ndaj shteteve të rajonit, por edhe shteteve evropiane sa i përket punës profesionale të studentëve, por edhe nivelit te tyre akademik dhe artistik, është gjë që duhet vlerësua jashtëzakonisht shumë”, tha Pantina.

Ndërkaq Nokshiqi tha se “Më së pari po shihet që është punë që e bën me përkushtim, dhe kur i sheh punimet është shumë interesante. Mënyra qysh jonë të punuara dhe secili e ka qasjen e vet edhe atë artin që don me shpreh në secilin punim. Edhe tepër bukur po duket. Unë jam tepër e kënaqur dhe shumë krenare që në kemi këtë kuadër dhe studentë në fakultet”.

Secila nga këto vepra interesante përmbante një mbishkrim përshkrues rreth temës së trajtuar.

Artistët e ekspozitës janë: Rea Latifi, Agnesa Eshrefi, Endrita Ibishi, Art Terstena, Ema Isaku, Enkela Maxhuni, Drilon Haxhijaj, Endrit Jashanica, Abetare Syla, Ardhmerie Bregovina, Diore Buzhala, Erza Kryeziu, Fikrete Misini dhe Kybra Alemdar. Ekspozita “Dekonstruksion” e piktorëve të rinj të Fakultetit të Arteve, do të qëndrojë e hapur në Muzeun Kombëtar të Kosovës deri më 17 nëntor./KultPlus.com

Vepra e artit e gjetur në kuzhinë thyen rekord në ankand

Posted on by KultPlus

Një pikturë e humbur e artistit të famshëm italian, e gjetur në kuzhinën e një gruaja të moshuar franceze, është shitur në ankand për një çmim rekord 24 milionë euro.

Christ Mocked e piktorit Cimabue u zbulua muajin e kaluar në Francën veriore.

Piktura pritej të shitej për 6 milionë euro në ankand. Por oferta fituese i tejkaloi shumë pritjet.

Acteon Auction House tha se shuma, e paguar nga një blerës anonim nga Franca veriore, ishte një rekord i ri botëror për një pikturë mesjetare të shitur në ankand.

“Kur një punë unike e një piktori aq të rrallë sa Cimabue vjen në treg, duhet të jesh gati për surpriza,”-tha drejtuesi i ankandit Dominique Le Coent për agjencinë e lajmeve Reuters, transmeton KultPlus.com

Për vite me radhë, piktura qëndroi e varur mbi një pllakë muri në një kuzhinë në qytetin e Compiegne.

Vepra e artistit u vu re nga një person që merrej me ankandet, i cili e këshilloi pronarin e saj që ta vlerësonte nga ekspertë.

Pronarja besonte se ishte një ikonë e vjetër fetare me pak vlerë.

Galeria e Ministrisë së Kulturës hap thirrjen për artistët

Posted on by KultPlus



Galeria e Ministrisë së Kulturës ka hapur thirrjen për programin artistik të viti 2020, thuhet në njoftim, përcjellë KultPlus.com

Të drejtë konkurimi kanë krijuesit nga fusha e pikturës, skulpturës, dizajnit grafik, grafikës, instalacionit, fotografisë, videos, performancës dhe arkitekturës.

Aplikimet mund të jenë për ekspozita individuale dhe ekspozita kolektive kuratoriale.

KUSHTET:

1. Të drejtë konkurimi kanë të gjithë të cilët kanë ide / vepra të realizuara në këto fusha

2. Konkuruesit duhet të sjellin dhjetë (10) punime të shtypura me ngjyra, në formatin A4, me kualitet të lartë (minimum 600 x 800 dpi); apo video me kohëzgjatje prej maksimum 10 minuta, në format DVD.

3. Punimet duhet të jenë të realizuara viteve të fundit dhe të pa ekspozuara në GMK.

4. Biografia profesionale.

5. Konceptin e punimeve apo ekspozitës.

Mesazh për mbrojtjen e kafshëve, artistët italianë sjellin ekspozitën e veçantë në Tiranë

Posted on by KultPlus

Kërkesa, premtime, shume nevoja dhe kaos. Kështu mund te përkufizohet jeta sipas artisteve italiane Emiliano Perino dhe Luca Vele, te cilët e kane sjelle ne kryeqytet ekspozitën “Premtimet e perëndimit”.

Nëpërmjet instalacioneve, te krijuara ne letra, ata paraqesin, gjallesa te ndryshme te ekosistemit, si elefanti, gjarpri, rinoceronti qe përdoren ne mënyrë masive nga industria.

Per kuratoret Gaetano Centrone, dhe Genti Gjikola kjo ekspozite është teper e rëndësishme ne hapësirën kulturore shqiptare, pasi prek tema mjaft delikate.

Ekspozita do te qëndroje e hapur per publikun deri ne 31 Tetor ne hapësirën e COD ne kryeministri. / KultPlus.com

Piktori Burhan Ahmeti pjesëmarrës në “Nga mbeturina në Art” në Baku

Posted on by KultPlus

Piktori Burhan Ahmeti është pjesëmarrës në Ekspozitën e 8-të Ndërkombëtare në muzeun “Nga mbeturina në Art” që do të mbahet në Baku, Azerbajxhan nga 20 Shtator deri më 02 Tetor 2019.

Objektivi i ekspozitës është të rritet vëmendje ndaj mbrojtjes së mjedisit dhe për të agjituar qasje të përgjegjshme ndaj shëndetit mjedisor të planetit tonë. Ekspozita tërhoqi vëmendjen e publikut në Baku dhe më gjerë, për shkak të synimit për rëndësinë e mbrojtjes së mjedisit.

Çfarë vepre do të realizojë Burhan Ahmeti në ekspozitë dhe cila është simbolika e saj? Gjegjësisht, çfarë e lidh veprën e tij me tematikën e ekspozitës?

“Do ta realizoj një vepër arti, instalacion me teknikë të kombinuar në dy shtresa nga qese plastike dhe në pllaka akriliku të tejdukshëm do ta vizitoj me gravurë portretin e Nasimit (poet dhe filozof i njohur nga azerbejxhani) Dy pjesët e veprës me dimensione 100x150cm do të jenë të ndara me nga 6 pllaka akriliku të tejdukshëm 50x50cm sikur mozaik të lidhura mes veti. Ku te pjesa e parë e mozaikut do të duket portreti i Nasimi si gravurë dhe në prapavijë pjesa e dytë e mozaikut në pllaka do të ngjiten qese plastike të kaltërta dhe të bardha. Ku qeset e kaltërta simbolizojnë ujin dhe qeset e bardha akullnajet. Te portreti dhe te duart e Nasimit në pjesën pas si prapavijë e portretit do të ngjiten qese plastike të bardha të cilat simbolizojnë dritën, njëkohësisht çiltërsinë dhe pastërtinë”, tha për Portalb.mk, Burhan Ahmeti.

Në ekspozitë do të marrin pjesë 156 artistë nga 40 vende të ndryshme të botës si Holanda, Kuba, Mbretëria e Bashkuar, SHBA, Kolumbia, Spanja, Franca, Gjermania, Italia, Shqipëria, Bjellorusia, Japonia, Australia, Republika Çeke, Turqia, Rusia, Benini, Taxhikistani, Uzbekistani, Ukraina, Izraeli, Kazakistani, Gjeorgjia, Polonia, Rumania, Portugalia dhe Bosnja e Hercegovina.

Ekspozita realizohet me mbështetjen e fondacionit “Heydar Aliyev”. Fondacioni ka karakter bamirës dhe udhëhiqet nga Zonja e Parë e Azerbajxhanit Mehriban Aliyeva, ndërkaq “Tamiz Shahar” OJSC është një organizatë shtetërore që ofron shërbime të deponimit të mbeturinave në Baku, kryeqyteti i Azerbajxhanit. Qëllimi i kompanisë është të krijojë një sistem të azhurnuar dhe të qëndrueshëm të administrimit të mbeturinave në Baku dhe të sjellë risitë më të fundit në sferën e administrimit të mbeturinave në vend përmes shkëmbimit të përvojës me vendet e huaja dhe kompani ndërkombëtare. / KultPlus.com

Në Gjakovë po qëndron e hapur ekspozita “Dhuna nuk fshehet mrena mureve”

Posted on by KultPlus

Në Gjakovë është hapur ekspozita “Dhuna nuk fshehet mrena mureve dhe e njejta do të qëndrojë e hapur deri në orët e vona. Kjo ekspozitë përkrahet nga Bashkimi Evropian përmes UN Women (#EVAW), dhe Agjencioni Austriak për Zhvillim (ADA), shkruan KultPlus.com

“Duke ndodhur tani: Ekspozita “Dhuna nuk fshehet mrena mureve”, në sheshin “Nëna Terezë” në Gjakovë, ku do të qëndrojë e hapur për publikun deri në orën 22:00″, thuhet në postimin e tyre në Facebook.

Galeria e Arteve në Ferizaj ka hapur konkursin për Bienalin e katërt të Vizatimit

Posted on by KultPlus

Galeria e Arteve në Ferizaj ka hapur konkursin për Bienalin e katërt të Vizatimit, thuhet në postimin e tyre në Facebook. Ata kanë dhënë të gjitha detajet rreth të kushteve të aplikimit si dhe rreth procesit të përzgjedhjet.

Këtu keni postimin e tyre të plotë:

“KONKURS
Bienali i katërt i Vizatimit 2019

Galeria e Arteve Ferizaj në bashkëpunim me SHAF “Zef Kolombi” ka kënaqësinë të shpall të hapur Konkursin për Bienalin e katërt të Vizatimit.
Bienali ka karakter ndërkombëtar dhe të drejtë konkurimi kanë të gjithë artistët nga të gjitha vendet e Botës.

Kushtet e aplikimit:
• Punimet duhet të jenë vizatime në teknika të ndryshme; 
• Tema është e lirë dhe një autor mund të aplikoj me më shumë se një punim;
• Punimet duhet të dorëzohen pa kornizë;
• Dimensionet e punimit nuk janë të kufizuara.

Procesi i Aplikimit
Punimet mund të dorëzohen çdo ditë pune (e hënë – e premte) prej orës 09:00-15:00, në Galerinë e Arteve në Ferizaj.
Në punim nuk duhet të shënohet emri dhe mbiemri, apo inicialet e autorit sepse punimet do të kodifikohen nga organizatorët e Bienalit për të ruajtur transparencën në përzgjedhjen e vizatimeve.

Afati kohor:
Konkursi është i hapur nga data 04 Shtator deri më 10 Tetor 2019

Përzgjedhja e punimeve: 11 dhe 12 Tetor 2019
Vizatimet do t’i nënshtrohen vlerësimit dhe përzgjedhjes nga juria profesionale;
Tri punime do të shpërblehen me tri çmimet e Bienalit (I, II, III).

Tërheqja e punimeve të bëhet jo më larg se dy javë pas mbylljes së ekspozitës, dhe pas këtij afati kohor Galeria e Arteve nuk mban përgjegjësi për punimet. 
Nëse autorët nuk i tërheqin punimet e tyre brenda dy viteve, punimet do të bëhen pjesë e Fondit të Koleksionit ose Fondit të Shitjes të organizatorit të Bienalit.

Kontakt: +383 49 921 232 Email: [email protected]

Adresa /Address:
Rr. “Ramadan Rexhepi” Pn. Galeria e Arteve, 70 000 Ferizaj, Kosovë

Bienali është realizuar me mbështetje financiare nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve dhe Drejtoria e Kulturës Rinisë dhe Sportit – Ferizaj”. /KultPlus.com

“Arti dhe kultura janë thelbësorë në identitetin e një kombi”

Posted on by Kult Plus

Çdo ditë e më shumë, Shqipëria po tërheq vëmendjen e medieve të huaja, përmes artit dhe kulturës.

Kësaj here gazeta italiane “La Stampa”, ka publikuar intervistën e ministres së Kulturës Elva Margariti mbi zhvillimet kulturore në Shqipëri.

“Shqipëria është një shtet relativisht i ri, pak më shumë se një shekull, por e ngjeshur me ngjarje të mëdha historike, që kanë lënë gjurmë edhe në arkitekturë. Nga një vend pa identitet arkitekturor, Shqipëria përqafoi idetë dhe projektet e arkitektëve italianë, në vitet ’30 –40. Firmën e arkitektëve si Bosio, Brasini, Berte mbajnë kompleksi i ministrive, Korpusi i Universitetit, Universiteti i Arteve, ndërtesa e Kryeministrisë, Bulevardi, etj. Uniformiteti i stilit sovjetik dhe kinez i viteve të diktaturës, u zëvendësua me kaosin ndërtimor të viteve të tranzicionit”, u shpreh Margariti gjatë intervistës për gazetën italiane “La Stampa”.

Margariti vijoi se, “Tirana është në një fazë tjetër, kur nuk synon më, të ndërtojë thjesht për të përmbushur nevojat për strehim, por për të thurur traditën dhe modernen, identitetin kombëtar me arritjet bashkëkohore për krijimin e hapësirave publike”.

“Arti dhe kultura janë thelbësorë në identitetin e një kombi. Për ne, kultura është një motor zhvillimi dhe po përpiqemi të kthejnë në resurse ekonomike, të gjitha asetet e trashëgimisë sonë kulturore. Investojmë, rrisim vizitorët në site, parqe e monumente kulture dhe i ofrojmë komuniteteve përreth mundësi zhvillimi. Është një proces i gjatë, por që po i jep frytet e veta. Kjo është ajo që do ta quaja “ekonomia e së bukurës”, përfundoi ministrja e Kulturës Elva Margariti duke vënë dhe një herë në vëmendjen e mediave të huaja që kultura është pasaporta më e mirë e një vendi.

Kush e vendos se çfarë kuptimi ka arti?

Posted on by Kult Plus

“Ti shkruan rreth luleve të mia a thua se unë mendoj dhe shikoj se çfarë mendon dhe shikon ti… po ja që nuk është kështu.” – Georgia O’Keeffe.

Përfytyroni sikur ju dhe një miku juaj jeni duke shëtitur nëpër një ekspozitë arti dhe një pikturë e mrekullueshme kap vëmendjen tuaj. E kuqja vibrante për ju shfaqet si simboli i dashurisë, por miku juaj është i bindur se ajo është simboli i luftës. Dhe aty ku ju shikoni yjet në një qiell romantik, miku juaj shikon ngrohjen globale, duke përfshirë edhe ndotësit. Për të zgjidhur debatin, ju ktheheni nga interneti, ku lexoni se piktura është një replikë e një projekti arti të një artisti avangard: E kuqja ka qenë ngjyra e saj e preferuar dhe pikat e argjendta janë xixëllonja. Ti tani i di me saktësi qëllimet që kanë çuar në krijimin e kësaj vepre arti.

A mos është gabim që ju e shijuat atë si diçka që nuk ishte në vetvete qëllimi i artistit? A e shijoni ju atë më pak tani që e dini të vërtetën? Sa shumë e prek qëllimi i artistit interpretimin tuaj për atë pikturë?

Kjo është një pyetje e cila është hedhur vërdallë nga filozofët dhe kritikët e artit për dekada, por pa arritur në asnjë konsensus. Në mesin e shekullit të XX-të, kritiku letrar W. K. Wimsatt dhe filozofi Monroe Beardsley kanë argumentuar se qëllimi artistik është i parëndësishëm. Ata e quajtën këtë gjë ‘Falsitet i qëllimshëm’: besimi se vlerësimi i qëllimeve të artistit është keqorientues. Argument i tyre ishte i dyfishtë..

Së pari, artistët që ne studiojmë nuk jetojnë më; ata nuk i kanë regjistruar kurrë qëllimet e tyre ose thjesht janë të padisponueshëm për t’iu përgjigjur pyetjeve rreth punës së tyre.

E dyta, edhe nëse do të kishim një bollëk me informacion relevant, Wimsatt dhe Beardsley besonin se ky informacion do të na shpërqendronte nga cilësitë e vetë veprës. Ata e krahasonin artin me një ëmbëlsirë: Kur shijoni një puding, qëllimet e shefit nuk e prekin faktin nëse ju e pëlqeni shijen e tij apo pamjen. Ajo që ka rëndësi, kanë thënë ata, është që pudingu ‘funksionon.’ Sigurisht që ajo që ‘funksionon’ për një person mund të mos ‘funksionojë’ për një tjetër.

Dhe, duke qenë se interpretime të ndryshme janë tërheqëse për njerëz të ndryshëm, pikat e argjendta në pikturën tonë mund të interpretohen shumë mirë edhe si xixëllonja, yje apo si ndotës. Sipas logjikës së Wimsatt-it dhe të Beardsley-it, interpretimi i artistit për vet punën e tij është thjesht njëra mes shumë mundësive të tjera barazisht të mundshme.

Nëse mendoni se kjo është diçka problematike, mund të jeni më shumë në të njëjtën linjë me Steven Knapp-in dhe Talter Benn Michaelsin, dy teoricienë letrarë të cilët e kanë refuzuar ‘Falsitetin e qëllimshëm’. Ata kanë argumentuar se kuptimi që ka pasur për qëllim artisti nuk ka qenë thjesht vetëm një interpretim i mundshëm, por i vetmi interpretim i mundshëm. Për shembull, supozoni se ju jeni duke ecur në një plazh dhe rastisni në një seri shenjash në rërë të cilat shprehin vargun e një poezie. Knapp-i dhe Micheals-i besonin se poema do ta humbiste të gjithë kuptimin nëse ju do të zbulonit se këto shenja nuk janë vepra e një qenieje njerëzore, por një koincidencë e çuditshme e prodhuar nga dallgët. Ata besonin se një krijues i qëllimshëm është ajo që e bën poemën subjekt ndaj kuptimit tonë.

Mendimtarë të tjerë avokojnë për një vijë të mesme, duke sugjeruar se qëllimi është vetëm një pjesë e një gjëegjëze më të madhe. Filozofi bashkëkohor Noel Caroll e mori këtë shembull, duke argumentuar se qëllimet e artistit janë të rëndësishme për audiencat e tyre, në të njëjtën mënyrë si qëllimet e një folësi janë të rëndësishme për personin tjetër me të cilin ata janë duke bashkëbiseduar. Për të kuptuar se si funksionojnë qëllimet në një bashkëbisedim, Caroll thoshte që, të përfytyronim dikë që mbante një cigare dhe që kërkonte një shkrepëse. Ju përgjigjeni duke i dhënë atyre një çakmak, duke hamendësuar që qëllimi i tyre është që të ndezin cigaren. Fjalët që ata kanë përdorur për të bërë pyetjen janë të rëndësishme, por qëllimet pas pyetjes diktojnë kuptimin tuaj dhe përfundimisht, edhe përgjigjen tuaj.

Pra, drejt cili skeptër prej këtyre qëllimeve keni ju tendencën që të anoni? A mos vallë, ashtu siç besonin Wimsatt dhe Beardsley se kur kemi të bëjmë me artin, provën duhet ta gjejmë tek pudingu? Apo ju mendoni se planet dhe motivacionet e artistit për punën e tyre e prekin kuptimin e veprës?

Interpretimi artistik është një rrjetë komplekse e cila me shumë mundësi nuk do të ofrojë kurrë një përgjigje përfundimtare. /Palimpsest/

Arti kontemporan i autodidaktit

Posted on by Kult Plus

Guy Denning, i lindur në North Somerset, 1965, është autodidakt në artin kontemporan, anglezi është themelues i Neomodern Group, ku bënë promovimin e artit bashkëkohor kontemporan dhe pjestar i Stuckism, si lëvizje internacionale e krijuar nga Billy Childish dhe Charles Thomson, levizje që promovon artin figurativ në kundërshti të artit konceptual.

Dening ishte i ftuar të prticiponte në Tour Paris 2013, si projekt i artit urban, më i madhi i koleksionit të ekspozitës së artit të rrugës

.

Në ekspozitat solo të tij, që nga viti 1980, Guy Denning ka bërë prezantimin e tij, me shumë sukses në gjithë botën. Konceptimi i punës së tij, ekzekutuar me një stil të zjarrtë, të lirshëm dhe aplikime spontane të ngjyrës, këto portrete solemne lulëzojnë brenda “brushës” së fuqishme të Denning-it. Duke theksuar elementët e së shkretës dhe zemërimit, ku lënda e errët e punës së tij shpesh përputhet me teknikën e tij.

Përmes një intensiteti kompozicional, ngjyra e tij shtresore, tekstuale, ndonjëherë bërthamore, zhyt fshehjen e shikuesit në ndikime emocionale të ashpra, shprehjet e bezdisshme dhe makineritë politike të përcjellura me neveri.

.Duke postuar një skicë çdo ditë në blogun e tij që nga viti 2010, koleksioni i tij ilustron një vend intrigash dhe admirimi dhe, si rezultat, konfirmon apelin e tij universal. Me përdorimin e teknikave grafite të ndryshme të përziera që variojnë nga vaji në kanavacë dhe kolazh në fletë ari për pastel në letër gazete, manifestimet krijuese të Guy Denning lëshojnë një reagim emocional që kërcënon të mbizotërojë shqisat./ KultPlus.com


Vandalët që shkatërrojnë artin që e duan

Posted on by Kult Plus

Arti shkakton lot, te disa zemërim e te disa akte të pasionit. Këta janë njerëzit që dëmtojnë veprat e artit, shkruan kritiku William Park. Pjesë të shkrimit të tij. Shkatërrimi i artit shpesh është i motivuar politikisht – madje vet arti ndonjëherë mund të jetë i mbushur me urrejtje.

Arti duhet të prek njerëzit në aspektin emocional, por kur ky emocion është zemërimi, është e mundur të shohësh se si disa njerëz i drejtohen vandalizmit. Por, në Bienalen Ndërkombëtare të Sao Paulos, në vitin 1996, ndodhi diçka e pazakontë. Një pikturë u dëmtua jo nga zemërimi, por nga dashuria. Kjo tregon diçka të fuqishme rreth asaj se si e vlerësojmë artin.

Një punim i serisë “Torso” të vitit 1977 – realizuar nga pop-artisti Andy Warhol – ishte në Bienalen e atij viti. Seria përmban piktura dhe fotografi të akteve mashkullore dhe femërore.

“Një mëngjes marr një telefonatë që thotë: ‘Nuk do të besoni se çfarë ka ndodhur’”, thotë Ellen Baxter, konservatore në Muzeun “Carnegie”. “Një braziliane ishte aq e tronditur nga ndjenjat e saj për Andyn, saqë ‘nguliti’ puthjen në njërën nga pjesët e meshkujve”.

Një e përditshme braziliane ka shkruar se puthja ishte “në pjesën qendrore të torsos së parë – në penis”.

“Mona Liza” në disa raste ishte cak i vandalizmit, sepse arti i profilit të lart prezanton institucionin dhe shtetin ku ruhet

“Torsot janë me të vërtetë provokuese; janë imazhe private”, thotë Jessica Beck, kuratore në Muzeun “Andy Warhol”. “Është lehtë të kuptohet se pse dikush ka reagim të fortë dhe emocional”.

“Autorja” nuk u kap, e as nuk u identifikua. Buzëkuqi u hoq pa bujë. Baxter kujton se rojet e sigurisë dorëzuan video-incizimet, ku shihej një e moshuar, e veshur me elegancë, teksa puthte pikturën.

“Nuk mendoj se ka diçka politike në lidhje me këtë”, thotë Baxter.

Në vitin 1997, Muzeu “Andy Warhol” shënoi 75-vjetorin e parfumit “Chanel No 5”. Warhol e kishte përdorur një shishe të këtij parfumi të famshëm në disa prej shtypjeve të tij, të cilat më vonë u përdorën si vepra arti në një seri speciale të kutive të parfumit. Nuk i ra mend askujt se dikush mund të dehet, do të vë buzëkuq e do të lë një puthje te vaska e larjes.

“Mendimi im i parë ishte: ‘Sa budallallëk… pse dikush do të puthte një vaskë?’ Nuk them se duhet puthur Elvisin apo Marilynin, por kjo nuk ka fare kuptim”, thotë Baxter.

Fjala është për pikturën “Vaska”: një nga punimet e para të Warholit të bëra me dorë, në vitet
1961/62.

U deshën tetë orë për ta pastruar “Vaskën” nga puthja

“Kanavaca thith çdo lagështi, kështu që buzëkuqi ngjitet në sipërfaqe dhe, nëse nuk jeni të kujdesshëm, mund të bëni më shumë dëm duke u përpjekur që ta eliminoni”, thotë Baxter.

Ky akt i vandalizmit kërkonte trajtim special. Konservatori i mëparshëm kishte folur me dikë nga NASA, që përdorte oksigjenin atomik për të pastruar pllakat e nxehtësisë në satelitë. Me këtë teknikë u deshën tetë orë për të pastruar puthjen – fibër për fibër. Trajtimi gjithashtu hoqi ndotësit ajrorë që kishin errësuar kanavacën përgjatë viteve.

“Vaska” është shembull jo shumë i zakontë i vizatimit të lirë të Warholit. Ndaj, gjatë pastrimit mund të zhdukeshin dëshmitë.

“Ka shenjat të duarve të Warholit në fund të kanavacës”, thotë Beck që shton se teksa nuk ishte vepër tërheqëse për puthje, “Vaska” te dikush mund të nxis reagim intim: “Është interesante, se nuk është imazh i një personi. Është referencë për një trup pa trup. Vaska simbolizon një moment privat – larjen. Mund të jetë përvojë joshëse; një përvojë seksuale. Ndërsa torsot janë imazhe konvencionale erotike”.

Rindy Sam u dënua për të dëmtimin e kanavacës së bardhë të artistit Cy Twombly

Përsëri, keqbërësi u zhduk pa u zbuluar. Por, një vandale në Francë nuk ishte aq me fat: u arrestua dhe u gjobit se më 2007 puthi një kanavacë të piktorit Cy Twombly. Në gjyq, Rindy Sam tha: “Ishte akt dashurie. Kur e puthja, nuk mendoja. Thash se artisti e kupton”.

Afeksioni për artin mund të shfaqet ndryshe nga puthja. Shpesh audiencat qajnë, dhe kjo tregon diçka rreth asaj se si përjetohet arti. James Elkins flet për aspektin fetar. Shembull për këtë është ikonografia, ku ka plot raste që ato puthen. Por, edhe arti joreligjioz ndikon te shikuesi. Elkins jep shembullin e historianes së artit, Jane Dillenberger, që vizitoi Rothkon në studion e tij, për të parë disa piktura të papërfunduara. Pëlhurat ishin pothuajse 4.5m të larta dhe të errëta. Edhe studioja ishte e errët. Duke parë që kanavacat disi ngrihen nga errësira, kjo krijoi përvojë mbresëlënëse për të. Elkin thotë: “Ajo qante… Më ka thënë se ishte moment i ‘ndjenjave të çuditshme’, por mbi të gjitha çlirim, lehtësi e përsosur e paqes dhe gëzimit të pastër”.

Beck thotë se edhe ajo kishte momente të tilla, me “Hijet” e Warholit.

“Më duken emocionale”, thotë Beck. “Muzetë janë të rëndësishëm, sepse mund të keni këto reagime mbresëlënëse – pozitive dhe emocionale”.

Veprat e artit – si në rastin e historianes së artit Jane Dillenberger dhe artistit Mark Rothko – i bëjnë shikuesit të lotojnë

Por, çfarë do t’ju bënte Warholi, këtyre vandalëve?

Beck thotë se do ta pëlqente përzgjedhjen e buzëkuqit. Ato evokojnë buzët e kuqe të Marilynit nga shtypjet e viteve 1960. Akti i puthjes po ashtu mund të duket joshës. Warhol punoi me lëngje të trupit, sidomos me urinën në kanavacën “Pikturimi i shurrës” (1961) dhe spermën te “Derdhja” (1977-78). Kështu që, buzëkuqi nuk është larg punës që Warhol bënte.

Warhol ishte i interesuar edhe në spektakle, ndaj vetë ngjarja do ta kishte interesuar.

“I donte gostitë”, thotë Beck. “Do ta donte një fotografi nga ai momenti i puthjes… Do t’i ishte gëzuar kësaj përvoje sociale dhe do të intrigohej se si një mysafir gjeti një moment në gosti, që të jetë vetëm me pikturën”. Telegrafi/ KultPlus.com

Artistë dhe aktivistë rivendosin gërmat e Teatrit Kombëtar

Posted on by Kult Plus

Aktivistë të Aleancës për Mbrojtjen e Teatrit Kombëtar kanë vendosur sot gërmat në fasadën e godinës.

Rudi Erebara ishte ai që i rivendosi shkronjat në fasadë, ndërsa u shpreh se “e bëri këtë gjë pasi i vijnë për duarsh” duke theksuar se “ato në të vërtetë janë vendosur nga qytetarët”.

“Gërmat i ka vendosur populli, unë i vendosa aty. Kjo është një luftë që sapo ka filluar dhe ne do ta fitojmë. Rama Ik, bashkë me Erionin dhe gjithë këlyshët e tjerë. Unë e kisha kënaqësinë më të madhe t’i vendosja gërmat edhe sepse më vijnë për duarsh”, u shpreh shkrimtari dhe përkthyesi i njohur.

Ndërsa pedagogu Ervin Goci deklaroi: “Nuk jam më protestues por pjesë e Teatrit. Do ta mbrojmë me turne dhe të guxojë njeri që të vendos dorë mbi Teatrin. Këto germa janë të shenjta, prandaj edhe ishim të vendosur për t’i rivendosur. Ndaj kanë ardhur shumë njerëz për të na mbështetur për shkak të simbolikës dhe frymëzimit që ka. Ata duhet të dinë se nëse prekin këtë godinë kanë popullin kundër dhe nëse e dinë se kanë popullin kundër, të guxojnë t’i prekin!”

Kujtojmë që në datën 26 prill Teatrit Kombëtar iu hoqën germat në mënyrë të befasishme. Artistë dhe dashamirës të institucionet e dënuan aktin, duke i bërë thirrje instancave përkatëse që të merrnin përgjegjësi.

Intelektualë të njohur ngritën zërin kundër shembjes së Teatrit Kombëtar, si; Flutura Açka, Aurel Plasari, Edmond Tupe, Ardian Vehbiu, Edmond Budina, Maks Velo etj.  Si dhe artistë si Alert Çeloalija, Neritan Liçaj, regjisorët Kastriot Çipi dhe Robert Budina, pedagogu i gazetarisë Ervin Goci, etj.

Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit shpreh vendosmërinë për mbrojtjen deri në fund të godinës së Teatrit Kombëtar./KultPlus.com

Janë gra dhe janë me ngjyrë por arti i tyre nuk ka të bëjë me këtë

Posted on by Kult Plus

Një ekspozitë e re në Muzeun Kombëtar i Grave në Art po përballet me dy supozime të gabuara të cilat janë ngulitur në botën e artit.

Së pari, gratë duhet të krijojnë art femëror dhe së dyti, artistet afrikano-amerikane duhet të bëjnë njëkohësisht art figurativ dhe “aktivist”, pra vepra që ballafaqohen me çështjet e racës, pabarazisë, padrejtësisë dhe historisë së gjatë të dhunës ndaj njerëzve të zinj, shkruan The Washington Post, përcjell KultPlus.

“Fushatë Magnetike: Zgjerimi i Abstraksionit Amerikan, nga 1960 deri më sot” përqendrohet tek artistet me ngjyrë të zezë të cilat punojnë përtej ose jashtë këtyre diktateve. Puna përfshin abstrakte në ngjyrë të zjarrit të bëra me oqeane të ngjyrosura me ngjyra dhe printime delikate duke përfshirë ngjyrime të trëndafilave të kuq dhe të rafinuar. Disa piktura dilnin nga muret dhe dominonin hapësirën, të tjerët pasqyrojnë një heshtje intime dhe tërheqin shikuesit gjithnjë e më afër mendjes së tyre enigmatike. Por të gjitha ndeshen me pritjet estetike të rrënjosura në kategoritë arbitrare të racës dhe gjinisë.

Siç shpjegohet në një ese hyrëse në katalogun e tregimeve, këto artiste janë “duke punuar në një periferi të një periferie”. Ku janë këto periferi të shumëfishta? Në asnjë mënyrë të veçantë të prioriteteve, mos e konsideroni gjininë si abstraksionin e parë. Nëpërmjet mesit të shekullit të kaluar, kjo fushë u dominua nga burra që i paraqitnin idetë e shekullit të 19-të të lidhura me artistin heroik dhe fuqitë e shprehura emocionale. Gratë që punonin në stile jo objektive u anashkaluan, margjinalizuan ose keqinterpretoheshin. Kur arritën të kishin sukses me konceptet e tyre, shpesh ndodhte që gjuha vizuale që ato e përdornin reflektonte pritjet për trupat dhe sjelljet e tyre, gjeste të vogla, delikate, ngjyra të mbytura ose forma të përsëritura që ta zbutnin syrin. Kishte përjashtime, natyrisht, por përjashtimet përforcuan pritjet tradicionale.

Mildred Thompson, një nga artistët më të mirë në këtë ekspozitë, thotë “Për të kopjuar simbolet që dikush nuk i kupton ose përdorimi i qëllimshëm i një formë që dikush nuk di ta analizojë ose vlerësojë ishte për mua kulmi i prostitucionit”.

Dhe ajo nuk ishte e gatshme t’i jepte abstraksion artistëve të “elitës”. “Ndoshta sepse kisha jetuar dhe studiuar me “të bardhët” që kisha mësuar të vlerësojnë ngjyrën time të zezë”./ KultPlus.com