Ditën e Hënë, më datë 8 Korrik, në ora 19:30 ne ambientet e Teatrit Andon Zako Çajupi, nis Korça Short Film Fest 2019.
50 filma të shkurtër nga 27 vende të ndryshme të botës do të shfaqen gjatë 5 ditëve të festivalit, në ambientet e Teatrit A.Z. Çajupi dhe në sheshin e kullës panoramike.
Programi special “FOCUS AUSTRIA” do të hapë këtë edicon. Një proragm i mundësuar nga Ambasada e Austrisë në Tiranë. Znj. Doris Bauer, drejtoresha e VIS Vienna Shorts, do të prezantojë këtë projekt.
Më pas programi do të vazhdojë me filmat në konkurim, dhe ditën e Premte, më datë 12 Korrik, do të ndahen çmimet për filmat më të mirë.
Risia e këtij viti ështe dhe program VR Competition. Filmat
Virtual Reality do të mund te shihen nëpermjet syzeve VR, dhe hyrja do të jetë
e lirë për të gjithe.
Kids Program është program i fëmijëve i cili u zhvillua mes datave 2-4 Korrik, dhe ku 60 fëmijë morën pjesë në një seri workshopesh, duke u njohur me teknikat e ndryshme të animacionit dhe duke realizuar disa filma të animuar.
Korça International Short Film Fest, është mbështetur nga Bashkia Korçë, Ministria e Kulturës, Ambasada Franceze, Ambasada Austriake, Aleanca Franceze Korçë, Clermont-Ferrand Film Fest, VIS Vienna Shorts.
Moulin Rouge, shfaqja e baletit me emrat më të mëdhenj të skenave botërore zbriti mbrëmjen e djeshme në Amfiteatrin e Tiranës.
Një mbrëmje madhështore nën magjinë e artit botëror, këtë ofroi
Moulin Rouge për të gjithë ata që donin të kalonin një ditë ndryshe.
Ky spektakël solli në Tiranë plot kërcimtarë elitarë, të cilët
performuan numrat më brilantë nga arti i kërcimit si: “Zhizel”, “Liqeni i
Mjelmave”, Ëndrra e një nate vere”, etj.
Nga një karakatinë e degraduar dhe e lënë në harresë për shumë kohë,
amfiteatri i Parkut të Madh të Liqenit rezultoi një prej investimeve më
të goditura të bashkisë së Tiranës, i cili u kthye edhe këtë vit në një
nga pikat më tërheqëse dhe më të gjalla të Tiranës.
Ky event kërcimi u organizua nga shoqata “ZUMBA ART” në bashkëpunim me bashkinë e Tiranës.
Jemi në ditët e nxehta të korrikut dhe shqiptarët e Diasporës veçse kanë nisur të vijnë në vendlindje, e pritet që gjatë muajit gusht jeta nëpër qytetet e Kosovës të gjallërohet ndjeshëm nga ardhja e tyre.
Stina e verës nëpër trojet shqiptare është gjithnjë e
veçantë, kur ata vijnë dhe mbushin kafenetë, baret, e rrugët e qyteteve gumëzhijnë…
Por, interesante janë pyetjet që atyre rëndom iu
shtrohen me ta shkelur tokën e Kosovës. Pytetje të tipit: “Sa keni me ndejt?”,
“Si po ju duket k’tu?”, “A ma mirë k’tu, a atje?”…
KultPlus, jua sjell një përgjigjje të një shqiptari të Diasporës për pyetjet në fjalë. /KultPlus.com
Të dashura gra,
Kur e thërrasim njëra-tjetrën ”femër” e barazojmë veten dhe të tjerat
VETËM me qenien tonë anatomike dhe fiziologjike, me atë që kemi vag*inë,
mitër, vezë, etj. Dmth në të njëjtin nivel si femrat e gjitarëve të
tjerë, një kafshë. Është njëlloj sikur t’i thërrisnim njëra-tjetrës: o
moj ti me vag*inë!
Kur e thërrasim njëra-tjetrën ”grua” i japim vetes dhe të tjerave jo
vetëm veçorinë e sek*sit, por edhe veçori të tjera që na përkasin si
qenie shoqërore që jemi.
– ata që përdorin ”femër” si emër përgjithësues, sepse duan të na
dallojnë nga mosha, mund të thonë ”gratë dhe vajzat” (dallimi midis
kafshës dhe njeriut më duket më qenësor se dallimi midis të resë dhe të
vjetrës);
– ata që kanë një nevojë të papërballueshme të na dallojnë nga gjendja
civile, kanë probleme më të thella që nuk mund t’ua zgjidhim ne;
– ata që ju thonë se ”femër” dhe ”grua” kanë të njëjtin kuptim, provojani me këtë shembull:
*sa femër e mirë! (për çfarë thua ta kem fjalën? Për zemrën e mirë?)
*sa grua e mirë! (athua e kam fjalën për të mbrapmet e saj të bukura?);
– ata që ju thonë se kemi probleme më të rëndësishme si vr*asjet e
femrave, psh, u thoni se ndoshta po të fillojmë ta trajtojmë
njëra-tjetrën si njerëz, jo thjesht si gjitarë, ndoshta do të na vr*asin
më pak.
Mos mendoni se na bëjnë nder kur na thonë ”femër” dhe jo ”grua”, vetëm
pse duam ta evitojmë atë klang negativ që ka fjala ”grua” në shqip . E
vërteta është se “femër” është fjalë zvogëluese për ne, ne jemi shumë më
tepër se femra. Ta rimarrim fjalën “grua” dhe ta përdorim në kontekste
të mira. Është e papranueshme që ”është bërë si grua”, është shprehje
ofenduese për të rejat. Ju që jetoni jashtë e dini mirë se ”woman”,
”donna”, ”kvinna” janë fjalë dhe qëllim i bukur në jetë për të rejat.
Ejani gra ta duam ne të parat emrin tonë!
Filloje sot dhe vazhdoje mot!
P.S. Sa për sqarim, ”Femrat” e Bukowskit në origjinal titullohet ”Gratë”.
Vlera
Kastrati është duke u bërë emër i njohur në skenën e xhazit shqiptar. Në këtë
intervistë për KultPlus, ajo tregon përvojat e saj dhe lindjen e idesë për t’i
përmbledhur ato në një vepër letrare – më saktë, në romanin Anatomia e shpirtit të një kosovareje, që
është autobiografik dhe i pari krijim letrar për të.
“Muzika
më ka tërhequr qysh në fëmijëri”, nis bisedën ajo. “Por ishin kohëra shumë të vështira
vitet 70’ e tutje, sepse situata socio-politike kishte rënduar jetët tona dhe
arti, kultura, s’ishin as në plan të dytë. Të jesh vajzë atëkohë ishte dyfish më
vështirë, sidomos të përpiqeshe të shkolloheshe më gjatë apo të vësh në pah
talentin tënd. Ëndrrat e realizuara ishin të largëta, diku shumë larg nga
Kosova e atëhershme”.
Megjithatë,
Vlera me vendosmërinë e saj të paluhatur vazhdoi të kërkonte ëndrrën. Ajo nisi
të shkruajë dhe kompozojë këngë, paralelisht dëgjonte artistët që kishin
arritur t’i lënë gjurmët e tyre në skenën e madhe botërore. Ajo u inspirua nga
ta. “Sidomos kur kam jetuar në New York, por aq sa u inspirova edhe u frikësova
sepse mendoja që ëndrra për muzikën ishte vrarë tashmë në Kosovë”.
Më
pas, Vlera, ndoqi orë të ndryshme në teknikë të vokalit në New York, Romë e
Prishtinë, gjersa bënte karrierë në politika të arsimit, derisa arriti të
ekspozohej me artistë të ndryshëm kur qëndronte jashtë Kosovës, sidomos kur qe
në New York dhe Paris.
“Fillova,
me gjithë vështirësitë e shumta, t’i jepja jetë ëndrrës sime. Gjatë jetës kam bërë
ecejake të shpeshta, kam shëtitur e jetuar në metropole si New York-u, Roma,
Budapesti, ku çdoherë gjeja inspirim dhe krahasoja jetën që zhvillohej në
vendin tim me këto vende. Vërtet, dallim i madh!
Gjatë
kohës sa ishte në Paris, në këtë qytet të artit dhe kulturës, asaj i lindi
ideja për shkrimin e një romani. “Shihja se si jetohej e punohej, e mbi të
gjitha si ëndërrohej e i jepej kuptim jetës”, thotë ajo.
“Në Montmartre duke ecur rrugëve me kalldrëm, e rrethuar nga piktorë e turistë të impresionuar, kafene, bare të muzikës, ndjeva dëshirën për ta shkruar një roman dhe për ta bërë një CD. Tek më vonë, në një moment dëshpërimi të thellë në Kosovë, fillova shkrimin e tij.
Vlera Kastrati
Prej asaj kohe jam rritur me këtë libër. Unë dhe libri jemi shembur e ngritur, ndërtuar e rindërtuar, zhvilluar dhe pjekur, përmes rrëfimit dhe muzikës të cilat janë të ndërlidhura në pjesët e librit.
“Romani
është autobiografik dhe rrëfimi e shpie lexuesin te fëmijëria jonë e vështirë
mes zhurmës së helikopterëve serb, mes gazit lotsjellës e orëve mësimore të
humbura nga regjimi i asaj kohe e në të gjitha kohët më pas, secila më e rëndë
dhe më e pakuptimtë se tjetra. Emocionet e fshehta të shpirtit dalin në sipërfaqe,
të sinqerta, lakuriq, ashtu siç janë, të mira e të këqija, me dhimbje e gëzim,
me një fjalë njerëzore”. Ajo tregon se përmes këtyre emocioneve në shkrim dhe
muzikë, arriti ta rikrijoi veten duke kaluar nëpër momente të vështira, të cilat
i tejkaloi duke gjetur forcën e të qenurit grua dhe të bërit njeri.
E
pyetur se si e mendonte në fillim, krijimin e këtij romani, ajo përgjigjet:
“Lexoja
autorët e mëdhenj që ta kuptoja jetën më mirë. Më inspiruan Ralph Waldo
Emerson, Jean-Jacques Rousseau, Carl Jung, Erich Fromm, Herman Hesse e të tjerë,
tek të cilët gjeja dritën e ndjekjes së ëndrrës që buronte nga çiltërsia e
shpirtit. Nga romanet autobiografike që më frymëzoj më së shumti është The Man’s Search for Meaning, i autorit
Viktor E. Frankl.
Dhe
kështu fjalë mbas fjale, faqe mbas faqeje, libri mori formën e duhur, muzika u
realizua dhe unë kalova në një fazë tjetër të rritjes, nga një jetë plot
dhimbje e viktimizim në një jetë të mbushur me guxim, dashuri e ëndërr, që i
dhanë jetës sime kuptimin që e kishte humbur”.
Për
lexuesit e KultPlusit, ajo tregon përmbajtjen e romanit si dhe ndërlidhjen e
tij me muzikën.
“Jam
përpjekur të sjell diçka të sinqertë, me shumë emocion e çiltërsi, për të cilën
kam punuar mjaft. Vendosa për romanin sepse mundëson shpalosjen e përvojave më
gjerësisht përmes prozës. Nuk mendoja për zhanrin, vetëm se vura në letër një
rrëfim timin e të Kosovës, kompleks, të çiltër, e njerëzor.
Vlera
premton se do ta sjell këtë roman edhe në gjuhën shqipe në të ardhmen, derisa
lidhjen e muzikës me romanin e sheh si të pashmangshme.
“Këngët
i kam vendosur në mënyrë që t’i shpreh emocionet e thella e të fshehura nëpër
kohët dhe përvojat e jetës sime. Me fjalë rrëfeja veten e realitetin, me këngë
e shëroja dhe zbukuroja atë. Ato janë të shkruara dhe kompozuara nga unë, ndërsa
janë realizuar në Romë me pianistin e njohur Amedeo Tommasi që njihet për muzikë
xhaz dhe film. Libri fillimisht do të dalë në gjuhën angleze, por e kam në plan
ta rishkruaj ose t’ia besoj këtë ndonjë përkthyesi të dëshmuar”.
Për
fund, Vlera thekson mesazhin kryesor që mëton ta transmetojë te lexuesit e
krijimit të saj.
“Romani mund t’i motivojë sidomos gratë për rëndësinë e realizimit të vetes dhe jetës së tyre. Ato shpesh jetojnë për të tjerët, e më së paku për veten. Neglizhohen nga të tjerët, e po aq edhe nga vetja e tyre. Vlerësohen më së shumti për sakrificën që bëjnë për të tjerët, jo për veten. Rrallë mendojnë për ëndrrat dhe lumturinë e tyre. Për mua, ashtu si për çdo grua që e do jetën, gruaja duhet ecur përpara pa u ndalur asnjëherë, as nga vështirësitë e jetës, as nga paragjykimet patriarkale, as nga rregullat e ngurta të shoqërisë, e as kur gjithçka duket e pamundur dhe errësira duket sikur ua ka mbyllur zemrën. S’duhet ndaluar asnjëherë për t’i dhënë jetës kuptim e lumturi përmes ëndrrave të realizuara. Prandaj kënga ime që e kam publikuar I’ve Sinned (Kam mëkatuar), tregon në mënyrë simbolike që nëse ka mëkat, ai është mosrealizimi i ëndrrës tënde që të bën njeri më të plotësuar dhe të lumtur”.
Romani Anatomia e shpirtit të një kosovareje, pritet që së shpejti të dalë në treg. /KultPlus.com
Nga arkivi i TVP kemi zgjedhur këngën “Lambada” interpretuar nga dyshja simpatike Leze dhe Xhevdet Qena, si dhe video të tjera të viteve të 80-a, shkruan KultPlus.
Në këto video mund ta dëgjoni melodinë e bukur të muzikës popullore dhe t’i shijoni tekstet e këndëshme dhe pak qesharak të këngës që përshkruan marrëdhënien mes një burri e një gruaje.
Këto këngë u përkasin viteve 70-a, 80-a dhe 90-a
Këngët gjithashtu kanë qenë pjesë e programit festiv që është transmetuar në ish-televizionin TVP./KultPlus.com
“Picasso – lindja e gjeniut”, ekspozita e organizuar në Qendrën e Artit Bashkëkohor në Pekin, thuhet se ka thyer të paktën një rekord.
Sipas muzeut që ka organizuar ekspozitën, deri më 1 korrik, 134 mijë njerëz e kanë vizituar atë. Ekspozita do të jetë e hapur deri më 1 shtator. Kjo do të thotë se mesatarisht 8,930 njerëz kanë marrë pjesë çdo ditë, qëkur u hap më 15 qershor.
“Rekordin e shënuam që në hapje, kur erdhën 12,268 vizitorë. Ndërkaq, më 23 qershor ky numër u dyfishua”, thonë nga muzeu. “E kemi menaxhuar si duhet rrjedhën e mysafirëve për të siguruar përvojën më të mirë të mundshme. Jemi të sigurt se ky rekord do të thyhet”.
Ekspozita ka 103 vepra të marra nga Muzeu Kombëtar i Picassos në Paris dhe hulumton tri dekadat e para të karrierës së artistit. Mendohet se kjo është ekspozita më e madhe e Picassos e organizuar ndonjëherë në Kinë, ndërsa shtypi e ka cilësuar si shenjë e një marrëdhënieve të reja ndërshtetërore. Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, ka thënë në një deklaratë: “Kemi vendosur që viti 2021 të jetë viti i turizmit kulturor midis dy vendeve tona, ndaj duhet të them se nuk janë rastësi të gjitha këto nisma të ndërmarra së bashku në muajt e fundit”.
Brenda 15 ditëve, ekspozita e Picassos solli një të tretën e vizitorëve në ekspozitën më të popullarizuar të vitit 2018, retrospektivën e artistit Xu Bing që u pa nga 365,506 njerëz përgjatë tre muajve. Kjo ishte një ndër 50 ekspozitat më të mëdha në botë gjatë vitit të kaluar. /Telegrafi/
Shumica e artistsëve e bëjnë punën duke pikturuar atë që shohin, por 26-vjeçarja nga Kansasi, Melisa Mekkraken, ka një ndryshim neurologjik që prek 4% të popullsisë, e që ka të bëjë me mënyrën se si i përgjigjet truri disa stimulimeve.
Ky ndryshim neurologjik quhet Sintezi, dhe bën që ajo të shohë përzierje ngjyrash sa herë që dëgjon muzikë. Sintezia i prek njerëzit në forma të ndryshme, por rasti i Melisës është “Kromestezi”.
Ajo ka vendosur që këtë veçori ta kthejë në favorin e saj, ndaj vajza bën piktura të këngëve që dëgjon. Ajo madje mund të kthejë në pikturë edhe këngën tuaj të preferuar.
David Bowie, Life on Mars Prince, Joy in Repetition Radiohead, All I Need
Përse një ekspozitë e Kolë Idromenos tani? Në fakt, t’i japësh përgjigje kësaj pyetjeje nuk është edhe aq e thjeshtë.
Ajo që ndihet me siguri është që ndikimi i saj ka qenë shumë i madh, jo vetëm në zbulimin e identiteteve të disa prej portreteve që më parë nuk dihej se të kujt ishin, por sidomos në përcaktimin dhe në njohjen e vlerave të historisë së artisti shqiptar nga një gjeneratë e re.
Në këtë ekspozitë jemi munduar të mbledhim shumicën e pikturave të rëndësishme, përveç atyre që janë në koleksione private. Gati të gjitha pikturat që i posedojnë institucionet shkencore, qoftë Galeria Kombëtare, Qoftë galeria e Arteve në Shkodër edhe Muzeu Oso Kuka.
Mendoj që duket me u ndalë idea e ndërtimit të mitit rreth Idromenos, por duke mos bërë asgjë për t’u treguar miti ose vepra e tij gjeneratave të reja.
Personaliteti ne picture është Im Sinjor Ernesto Coba dhe sigurisht një personalitet shumë i njohur në Shqipëri. Besoj që kjo ka qenë i jashtëzakonshme që mbas krejt këtyre viteve që është në koleksion të Galerisë prej pamundësisë për tu parë nga publiku, ka qenë e pamundur të zbulohej se kush është personaliteti.
Kjo është piktura “Kur dreqi futet në shtëpi”. Në fillim të viteve 90 ka ardhur në Galeri e palosur në gjysmë A4 dhe sot ka arritur në një përqindje shumë të madhe të restaurimit dhe është vizibile.
Ky është portreti i Mat Kolevit, një mik shumë i afërt i Idromenos. Portret, i cili mendohet se është më i hershëm se “Motrat tona”. Është në posedim të Galerisë Kombëtare, por i pa ekspozuar më herët.
Leng Jun, artisti kinez, i lindur në Sichuan më 1963, është i njohur për vizatimet dhe pikturat e tij hiperrealistike.
Jun,
ka diplomuar për arte të bukura në “Wuhan
Art Academy” më 1984, dhe aktualisht jeton dhe vepron në Beijing.
Ajo
çka e bënë të veçantë Leng Jun-in, janë detajet e habitshme nëpër veprat e tij
artistike.
Si një artist me shumë zell për punë, ai ka punuar një numër të madh vizatimesh dhe pikturash, por ne jua sjellim një prej pikturave të tij më të famshme, e që është portreti i një gruaje që është ekspozuar nëpër vende të ndryshme dhe ka marrë një famë jashtëzakonisht të madhe. /KultPlus.com
Diversiteti i interesimeve të lexuesve në Kosovë ende nuk është bërë pjesë e ndonjë shqyrtimi. Por të dhënat e përafërta flasin se lexuesit kosovarë gjithnjë e më tepër po priren drejt librave joletrarë.
Të parapëlqyer mbesin librat psikologjikë dhe recetat e suksesit në jetë. Librashitësit në Prishtinë vërejnë se kërkesa për librin vazhdon të mbetet konstante, pavarësisht të dhënave shqetësuese të Agjencisë së Statistikave të Kosovës, ku gjatë dhjetë vjetëve të fundit janë mbyllur 53 biblioteka, shkruan sot Koha Ditore. Megjithëse zyrtarisht thuhet se ka 120 mijë lexues më pak nga viti në vit, lexuesit që iu drejtohen librarive kanë kërkesa specifike për librin.
Leximi si argëtim
Edon Zeneli, drejtues i shtëpisë botuese “Pema”, ka thënë se lexuesi në Kosovë, për dallim nga ai në Shqipëri, pëlqen edhe librat jashtë letërsisë.
“Viteve të fundit vërehet një trend në rritje i interesimit dhe shitjes së librave joletrarë. Psikologjia, ekonomia, filozofia janë shpesh fusha që shiten më shumë se letërsia”, ka thënë ai. Kështu, në librarinë “Buzuku”, top-pesëshja e librave më të lexuar gjatë këtij viti ka qenë: “Ikigai” nga Francesc Miralles dhe Hector Garcia; “Inteligjenca emocionale” nga Daniel Goleman; “Fshehtësia e zbulimit të Hanës” nga Veton Surroi; “Becoming” nga Michelle Obama dhe “Forca e faktit” nga Hans Rosling.
Sipas Zenelit, prirja për libra joletrarë ka të bëjë me faktin se lexuesi “kërkon të mësojë më shumë sesa të lexojë si proces argëtues”.
“Me gjasë toplistat s’mund të na e japin pasqyrën reale të fushave që lexohen më shumë, meqë numri i titujve nga letërsia është shumëfish më i madh se nga fushat e tjera, dhe rrjedhimisht edhe shitja shpërndahet në gjithë ata tituj, por megjithatë jep një tregues”, ka thënë ai.
Edhe në librarinë tjetër të kryeqytetit “Artini” kërkesat e lexuesve kanë qenë të njëjta me këtë trend. Në top-listën e librave më të shitur gjatë këtij viti në këtë librari kanë qenë titujt: “Të bëhesh” nga Michelle Obama; “Gënjeshtarë të vegjël” nga Fatos Kongoli; “Muhaxhirët” nga Bejtullah Destani; “Mesjeta ime” nga Ag Apolloni dhe “Hipi” nga Paulo Coelho./Koha.net
“Ti shkruan rreth luleve të mia a thua se unë mendoj dhe shikoj se çfarë mendon dhe shikon ti… po ja që nuk është kështu.” – Georgia O’Keeffe.
Përfytyroni sikur ju dhe një miku juaj jeni duke shëtitur nëpër një ekspozitë arti dhe një pikturë e mrekullueshme kap vëmendjen tuaj. E kuqja vibrante për ju shfaqet si simboli i dashurisë, por miku juaj është i bindur se ajo është simboli i luftës. Dhe aty ku ju shikoni yjet në një qiell romantik, miku juaj shikon ngrohjen globale, duke përfshirë edhe ndotësit. Për të zgjidhur debatin, ju ktheheni nga interneti, ku lexoni se piktura është një replikë e një projekti arti të një artisti avangard: E kuqja ka qenë ngjyra e saj e preferuar dhe pikat e argjendta janë xixëllonja. Ti tani i di me saktësi qëllimet që kanë çuar në krijimin e kësaj vepre arti.
A mos është gabim që ju e shijuat atë si diçka që nuk ishte në vetvete qëllimi i artistit? A e shijoni ju atë më pak tani që e dini të vërtetën? Sa shumë e prek qëllimi i artistit interpretimin tuaj për atë pikturë?
Kjo është një pyetje e cila është hedhur vërdallë nga filozofët dhe kritikët e artit për dekada, por pa arritur në asnjë konsensus. Në mesin e shekullit të XX-të, kritiku letrar W. K. Wimsatt dhe filozofi Monroe Beardsley kanë argumentuar se qëllimi artistik është i parëndësishëm. Ata e quajtën këtë gjë ‘Falsitet i qëllimshëm’: besimi se vlerësimi i qëllimeve të artistit është keqorientues. Argument i tyre ishte i dyfishtë..
Së pari, artistët që ne studiojmë nuk jetojnë më; ata nuk i kanë regjistruar kurrë qëllimet e tyre ose thjesht janë të padisponueshëm për t’iu përgjigjur pyetjeve rreth punës së tyre.
E dyta, edhe nëse do të kishim një bollëk me informacion relevant, Wimsatt dhe Beardsley besonin se ky informacion do të na shpërqendronte nga cilësitë e vetë veprës. Ata e krahasonin artin me një ëmbëlsirë: Kur shijoni një puding, qëllimet e shefit nuk e prekin faktin nëse ju e pëlqeni shijen e tij apo pamjen. Ajo që ka rëndësi, kanë thënë ata, është që pudingu ‘funksionon.’ Sigurisht që ajo që ‘funksionon’ për një person mund të mos ‘funksionojë’ për një tjetër.
Dhe, duke qenë se interpretime të ndryshme janë tërheqëse për njerëz të ndryshëm, pikat e argjendta në pikturën tonë mund të interpretohen shumë mirë edhe si xixëllonja, yje apo si ndotës. Sipas logjikës së Wimsatt-it dhe të Beardsley-it, interpretimi i artistit për vet punën e tij është thjesht njëra mes shumë mundësive të tjera barazisht të mundshme.
Nëse mendoni se kjo është diçka problematike, mund të jeni më shumë në të njëjtën linjë me Steven Knapp-in dhe Talter Benn Michaelsin, dy teoricienë letrarë të cilët e kanë refuzuar ‘Falsitetin e qëllimshëm’. Ata kanë argumentuar se kuptimi që ka pasur për qëllim artisti nuk ka qenë thjesht vetëm një interpretim i mundshëm, por i vetmi interpretim i mundshëm. Për shembull, supozoni se ju jeni duke ecur në një plazh dhe rastisni në një seri shenjash në rërë të cilat shprehin vargun e një poezie. Knapp-i dhe Micheals-i besonin se poema do ta humbiste të gjithë kuptimin nëse ju do të zbulonit se këto shenja nuk janë vepra e një qenieje njerëzore, por një koincidencë e çuditshme e prodhuar nga dallgët. Ata besonin se një krijues i qëllimshëm është ajo që e bën poemën subjekt ndaj kuptimit tonë.
Mendimtarë të tjerë avokojnë për një vijë të mesme, duke sugjeruar se qëllimi është vetëm një pjesë e një gjëegjëze më të madhe. Filozofi bashkëkohor Noel Caroll e mori këtë shembull, duke argumentuar se qëllimet e artistit janë të rëndësishme për audiencat e tyre, në të njëjtën mënyrë si qëllimet e një folësi janë të rëndësishme për personin tjetër me të cilin ata janë duke bashkëbiseduar. Për të kuptuar se si funksionojnë qëllimet në një bashkëbisedim, Caroll thoshte që, të përfytyronim dikë që mbante një cigare dhe që kërkonte një shkrepëse. Ju përgjigjeni duke i dhënë atyre një çakmak, duke hamendësuar që qëllimi i tyre është që të ndezin cigaren. Fjalët që ata kanë përdorur për të bërë pyetjen janë të rëndësishme, por qëllimet pas pyetjes diktojnë kuptimin tuaj dhe përfundimisht, edhe përgjigjen tuaj.
Pra, drejt cili skeptër prej këtyre qëllimeve keni ju tendencën që të anoni? A mos vallë, ashtu siç besonin Wimsatt dhe Beardsley se kur kemi të bëjmë me artin, provën duhet ta gjejmë tek pudingu? Apo ju mendoni se planet dhe motivacionet e artistit për punën e tyre e prekin kuptimin e veprës?
Interpretimi artistik është një rrjetë komplekse e cila me shumë mundësi nuk do të ofrojë kurrë një përgjigje përfundimtare. /Palimpsest/
Qepeni i artit të izoluar është i ngritur. Në hyrje vizitorët i pret roja Frontex, është i pari “banor” i qelisë simbol. Diver Santi, protagonist i artit të rrugës, i vesh personazhit të George Lucas petkat e rojës kufitare për të treguar bindjen e tij robotike, pa kundërshti.
Si për ironi, sipër tij, ish-Presidenti kilian Salvador Allende, edhe pas vetëvrasjes (apo ndoshta vrasjes pas grushtit të shtetit në ’73-shin?), e thotë të tijën: “Të jesh i ri dhe jorevolucionar është një kontradiktë biologjike”.
Nga ana tjetër, mbin figura elegante dhe melankolike e femrës. Diku prej saj çlirohen mitet… Dukja elegante, në mënyrë fine edhe sarkastike zbut dramaticitetin e qenieve kontroverse që jetojnë brenda një njeriu të vetëm. Janë grafite, që mbajnë firmën e Sonke Wia nga Greqia, duke rrëfyer natyrshëm larmishmërinë e njëherazi lirshmërinë për të jetësuar në këtë dhomëz arti, ndjesitë e brendshme të rebelimit, romanticitetit, humorit apo edhe kotësisë momentale.
Nga jashtë qelisë së improvizuar të artit të rrugës, mund të shikohen dhjetëra gërshërë mbi një copëz druri, poshtë së cilës është lidhur një motoçikletë që mban mbishkrimin “Mos e prekni!”. Një pamje që të shtie në mend mundësinë titanike, por sidomos forcën e frikës ajsbergiane, që e bën instilacionin (ende) të palëvizshëm. Jemi në galerinë “Scissors” pranë qendrës kulturore “Iron Brush” ku jetësohet ekspozita “Anonymous”. Është një nga ngjarjet më simbolike të artit që gjatë këtyre dy muajve pret të plotësohet. “Për këdo që ka diçka për të thënë, ekspozita është e hapur.
Limitet apo një lloj censure prekin vetëm racizmin, pornografinë dhe blasfeminë fetare”, rrëfen Klodian Luca. Artisti i famshëm i tattoo-ve, tregon se hyrja e kësaj qelie, në kërkim të një reagimi konkret ndaj nevojës për hapësira të organizuara ku të bëhet arti i rrugës, mbart njëlloj paralelizmi me hyrjen në BE. Por a mund të hyjë një vend në Europë, nëse më parë nuk respektohen të drejtat e njeriut?
Përfundimi është shkruar në qepen, pra, është e sigurt se “viza duhet e drejtë” (dikush e mendon se duhet edhe të thithet me hundë). Siç po tregonim, në këtë qeli, si për absurd, ekziston liria e të shprehurit. Sigurisht që kjo nënkupton edhe lirinë e individit, të shtypit. Gazetashitësi i vogël e jep mesazhin përmes 3D-ëve të egjiptiano-amerikanes Mona Eltahawy: disobedience; defiance; disruption. (mosbindje, mosbesim dhe ndarje).
Gjatë rrugës për në qeli, ku siç Luca thotë, gjendet arti që meriton të rrijë jashtë, por edhe në brendësi të saj fiku shumëfishohet si fryt simbol. Diku propagandon për heqjen e taksave, në një cep tjetër për hapësirat publike, mandej vjen si vëzhgues, apo rrëfen zerimin e ndërtimeve. Ka gjithmonë diçka për të thënë!
Është gati e pamundur që gjatë qëndrimit në këtë strehëz të artit të rrugës, të mos e shkelësh. Veçanërisht për t’iu afruar punës që rrëfen vogëlushin pranë atij që duhet të ishte landfill lojërash, mund të dëmtosh një sërë nenesh; të drejtën e jetës, atë të lirisë së shprehjes, të shtypit, e kush e di se sa e sa të tjera. “Kushtetuta është hedhur përtokë?!”, pyesim, për të pohuar atë çka duket qartazi. “Nuk është hedhur, aty ka qenë gjithmonë! Ne mundohemi të mos e shkelim gjatë gjithë kohës, dhe nuk e kuptojmë se si pa dashje kapim cepat e saj.
Ndodh me të gjithë që vijnë, akoma më shumë me njerëz që e mbajnë kokën gjithmonë lart”, tregon Luca. Ndihet, krahas kreativitetit, mesazheve të forta, argëtimit, sensibilizimit për çështje sociale, edhe tensioni i betejës së artistëve për të fituar “fushën e tyre të lojës”. Aktualiteti flet në çdo qoshk të ekspozitës, edhe përmes artit të socrealizmit.
Protagonistët e mozaikut në fasadën e Muzeut Historik Kombëtar janë izoluar në këtë qeli, duke veshur jelekët portokalli të rezistencës, ndërsa mbishkrimi i zhgënjimit shoqëron procesin e vetingut, ku të gjithë fshihen pas maskës “Anonymous”. Krahas krijimeve amatore, punët mbajnë firmën e artistëve si; Kilobait, Diversanti, Grifsha, Macja e Zezë, Silent Alien, Guerrilla Spam, Sanke, Truman apo Rouse.
Mes “Shpifjes”, “Vargut të lirë”, posterit “Kërkohet një Avni” etj., vërehet simboli masonik i syrit në “Yllin Lindor” në cepat e së cilit qëndron drejtësia, korrupsioni, kanabisi, të drejtat njerëzore kundër laicizimi në formën e një bombe. Atë të “Bild” e gjejmë gati të çliruar në dalje të ekspozitës… /KultPlus.com
Një grup i adhuruesve të Michael Jacksonit të enjten kanë kërkuar dëmshpërblim nga dy prej viktimave të pretenduara të abuzimit të legjendës së popit për “njollosje imazhi” në dokumentarin e HBO “Leaving Neverland”.
Fan-klubet kanë paditur dy burra në Orleans, në veri të Francës. Gjykata ka thënë se vendimi do të jepet më 4 tetor.
Grupet “Michel Jackson Community”, “MJ Street” dhe “On the Line” kanë akuzuar Wade Robsonin dhe James Safechuckin për shpifje ndaj Jacksonit në dokumentarin për abuzimet e pretenduara me fëmijë.
Avokati i adhuruesve, Emmanuel Ludot, i ka cilësuar pretendimet e dy burrave si “linçim i pastër” i Jacksonit, i cili vdiq më 2009.
Grupet e adhuruesve, të cilat po kërkojnë dëmshpërblime simbolike nga 1 euro secili (1.13 dollar), po marrin masa në Francë, për shkak se ligjet franceze për shpifjen vazhdojnë mbrojtjen edhe pas vdekjes, derisa sistemet ligjore britanike dhe ato në Shtetet e Bashkuara nuk e bëjnë një gjë të tillë.
Robson dhe Safechuck nuk ishin në gjykatë dhe nuk kanë udhëzuar avokatët për t’i përfaqësuar.
Në “Leaving Neverland”, dy të rinjtë adoleshentë kanë thënë se ata janë njohur me Jacksonin dhe më pas janë abuzuar prej tij në moshën 7 dhe 10-vjeçare në fillim të viteve ’90.
Jackson në vitin 2005 ishte liruar nga akuzat për keqtrajtimin e një djaloshi tjetër, dhe familja e tij ka hedhur poshtë akuzat e bëra në dokumentar.
Dokumentari, i transmetuar nga M6 në Francë, ka shkaktuar reagime kundër trashëgimisë së Jacksonit. Disa radiostacione kanë ndaluar së lëshuari muzikën e tij. Një episod i “The Simpsons”, ku shfaqet zëri i këngëtarit, është tërhequr nga transmetimet e ardhshme dhe “Louis Vuitton” ka hequr artikujt me Jacksonin nga koleksioni i vitit 2019 për të brendshmet verore të meshkujve.
Ludot ka thënë se ka besim në fitore. Më 2014, ai ka përfaqësuar “Michael Jackson Community”, kur grupi ka fituar zhdëmtime nominale prej 1 eurosh nga mjeku privat i pop-yllit, Conrad Murray, për rolin e tij në vdekjen e Jacksonit.
“Në Francë nuk mund të njollosësh imazhin e të vdekurit”, ka thënë Ludot. “Ka vuajtje morale dhe emocionale. Dhe kur ka vuajtje, ka edhe dëmshpërblim. Është kaq e thjeshtë”/ Reuters.
Piktori Anastas Kostandini është prezantuar me piktura për Shqipërinë në Gjermani. Me një aktivitet të vlerësuar me krijimtarinë e tij ndër vite, këtë herë veprat në pikturë janë prezantuar në rajonin e Nurembergut në Gjermani. Në ekspozitë paraqiten rreth 20 pastele dhe një cikël gravurash në dru, por këtu është dhe cikli “Historia e Skënderbeut”, që autori e realizoi për 550-vjetorin e vdekjes së Skënderbeut.
Frankonia konsiderohet si zonë me tradita të mëdha ku ka jetuar Albert Dureri, i cili ka qenë djepi i gravurave të para mbi historinë e Skënderbeut. Tabloja ku është prodhuar mozaiku “Shqipëria” zbukuron dhe karakterizon dhomën “Shqipëria”, e dekoruar nga Taso në Lindnhof, por ajo përmban edhe të tjera punime. Gjatë muajit tetor kjo ekspozitë do të shëtisë në Berlin dhe nëpër qytete të tjera në Gjermani. Deri më atëherë Anastas Kostandini do t’i shtojë koleksionit dhe një cikël tablosh me ngjyra vaji me kompozicione nga realiteti i sotëm shqiptar.
Ekspozita që u hap në hotelin “Lindnhof” në rajonin e Nuremberugt është mundësuar prej fondacionit “Nehemia”. Për ekspozitën e artistit të njohur Anastas Kostandini (Taso) kanë shkruar dhe gazetat gjermane. Në materialet e botuara tregohet për punën e autorit shqiptar, i cili prej vitesh me krijimtarinë e tij me pikturën ka marrë shumë vlerësime. Piktori Anatas Kostandini shprehet se punët për Shqipërinë janë mirëpritur mjaft mirë në Gjermani kur janë prezantuar. “Është një zonë mjaft interesante, ku kam ekspozuar rreth njëzet pastele, grafika me qytete shqiptare dhe një cikël nga historia e Skënderbeut. Pjesa tjetër interesante për mua ishte dhe realizimi i dhomës ‘Shqipëria’. Unë u thirra për t’i dizajnuar këto dhoma dhe punova gjatë për dhomën e personalizuar ‘Shqipëria’. Përmban një pikturë të madhe, që është riprodhim i mozaikut ‘Shqipëria’ dhe e kam bërë në dimensionin 3 me 1 metër, por aty ka edhe tablo të Lasgush Poradecit. Abazhur me kostume kombëtare, e gjitha një Shqipëri e vërtetë”, shprehet piktori Anastas Kostandini mes të tjerave për prezantimin me veprat e tij në Gjermani.
Anastas Kostandini (Taso) ka mbaruar Akademinë e Arteve të Bukura në Tiranë më 1978. Tema e preferuar e veprave të tij janë peizazhet sociale e poetike nga jeta e përditshme, natyra psikologjike e qytetit të lindjes Pogradecit, të cilin ai e njeh në thellësi, si dhe kompozimi nga traditat e vendlindjes.
Grupi “TNT” është njëri nga grupet e para të muzikës rok në Kosovë, i formuar në Mitrovicë më 1974. Ata sollën një frymë të re në muzikën shqipe, me tekstet të gërshetuara me zërin unik të vokalistit Ferki Shala.
“TNT”
si grup u identifikua me muzikën e zhanrit pop-rok, duke kombinuar nganjëherë
edhe muzikën popullore.
Në
repertuarin e tyre, “TNT” numëron një numër të madh këngësh të cilat kanë
mbetur të popullarizuara sot e kësaj dite, dhe të kënduara edhe nga artistët e
tjerë shqiptarë.
Formacioni
i parë i grupit kishte në përbërje Ferki Shalën si vokalist, Murat Shabanin bateristë,
Urim Koshin saksafonist, dhe Nexhat Maculën sintisajzerist.
Disa
nga këngët më të famshme të tyre janë: “E mallkoj”, “Moj bjondinë”, “200 ditë”,
“Këto ura”, e të tjera…
KultPlus, jua sjell këngën “Le të qeshin sytë e tu” të këtij grupi, që është ndër më të famshmet, e cila u këndua e rikëndua nga shumë artistë tjerë. /KultPlus.com
Aktori i njohur kosovar Fatmir Spahiu e ka shprehë një ndjesi të vecantë sa i përket mërgimtarëve të Kosovës, shkruan KultPlus.
Ai, ardhjen e tyre në vendlindje e vlerëson si pjesën më të
bukur të vitit. KultPlus ju sjellë më poshtë postimin e tij në facebook.
“Koha e gurbetqarve eshte pjesa me e bukur e vitit. Veq me ta
Kosova eshte plot dhe e vertet.
Knaquni loqka!”, ka shkruar Spahiu.
Ndërkohë, tashmë në Kosovë është duke u parë prezenca e shumë qytetarëve nga shtete të ndryshme të Evropës e më gjerë, të cilët janë rikthyer në vendlindjen e tyre për të kaluar pushimet e verës./KultPlus.com
Festivali i Muzikës së Vjetër “Vox Baroque” i cili i kushtohet tërësisht repertorit barok rikthehet në edicionin e 6-të në oborrin e muzeut Etnografik në Berat.
Koncerti “Vox Baroque” vjen për publikun beratas në datat 6 – 15 korrik me repertor tërësisht të kompozitorëve më përfaqësues të barokut europian, luajtur me instrument origjinalë të kohës nga Jonatans Montero, Jung Kim dhe Jusuf Beshiri.
Synimi i këtij festivali është të përhapë muzikën baroke të luajtur me instrumente origjinalë, në respekt të plotë të stilit, rregullave dhe mënyrës së interpretimit të asaj kohe.
I konceptuar të ndikojë njëherësh në zhvillimin rajonal, nëpërmjet edukimit muzikor, por edhe të kthehet në një nxitës të politikave drejt zhvillimit të turizmit kulturor, duke kthyer vëmendjen dhe interesin në disa nga monumentet e rëndësishme të trashëgimisë kulturore shqiptare.
Në edicionin e parë, ky festival solli risi në zhanrin e muzikës, duke trajtuar muzikën e vjetër dhe stilin barok në disa nga qytetet kryesore të Shqipërisë, konsideruar si qendra të rëndësishme të trashëgimisë kulturore. /a.a/
Sot, Komiteti i Trashëgimisë Botërore, i cili po zhvillon sesionin e tij të 43-të, në Baku, Azerbajxhan përfshiu në Listën e Pasurive Botërore të UNESCO-s pjesën shqiptare të liqenit të Ohrit.
“Ndajmë me gëzim dhe krenari një lajm të mirë! Pas një pune shumëvjeçare, më në fund, “trupi” i Ohrit është i plotë në Listën e Pasurive Botërore të UNESCO-s”, u shpreh ministrja e Kulturës, Elva Margariti.
“Sot, Komiteti i Trashëgimisë Botërore, i cili po zhvillon sesionin e tij të 43-të, në Baku, Azerbajxhan, miratoi zgjerimin e pronës: “Trashëgimia natyrore dhe kulturore e rajonit të Ohrit”. Tanimë edhe pjesa shqiptare i përket trashëgimisë së mbarë botës”, tha Margariti.
Liqeni i Ohrit, një nga liqenet më të vjetër të botës, që ndodhet në Europën Juglindore, konsiderohet një nga rezervat më të mëdha të biodiversitetit dhe njëkohësisht një nga vendbanimet më të vjetra njerëzore në kontinent. Kombinimi i vlerave të dukshme natyrore, me cilësinë dhe diversitetin e trashëgimisë kulturore, materiale dhe shpirtërore e bëjnë këtë rajon vërtet unik. /KultPlus.com
Turizmi i errët është përzierje e kureshtjes morbide, voajerizmit dhe pelegrinazhit. Por, a është etik? Shkrimin e gazetares Jessica Alice, të botuar në ditoren Guardian.
Në fillim të vitit 2016, me një kompani të specializuar në “destinacionet ku nëna juaj nuk do të donte të shkoje”, isha në një rrugëtim në pjesën evropiane të ish-BRSS. Një nga preferencat e tyre është Koreja e Veriut. Partneri im kishte qenë në Kore dhe tash donte të shkonte në Ukrainë, për të parë hapësirën e katastrofës bërthamore të Çernobilit.
Kjo ndodhi para serisë “Çernobil” të HBO-së apo të “Turistit të errët” të Netflix-it, dhe referencat që shihja ishin filmat horror të kategorisë B që përdorin stereotipat për mutacionet e rrezatimit. Kam qenë skeptike nëse ishte e mundur vizita. Kam menduar se do të ketë ryshfete dhe marrëveshje për të na futur brenda, por natyrisht që nuk kishte. Vendi paska qenë i hapur për publikun që nga viti 2010. Ndërsa, kur u afruam në kufirin e zonës së përjashtimit, rreth 150 kilometra në veri të kryeqytetit Kiev, kemi pritur në një radhë autobusësh të bardhë për rreth gjysmë ore.
Të vizitosh Çernobilin është përvojë e çuditshme: skanohet trupi yt për të testuar nivelet e rrezatimit dhe ju kërkohet të nënshkruani se pranoni rreziqet që lidhen me rrezatimin që hasni. Por, nivelet brenda zonës janë të sigurta, meqë qëndroni aty për një kohë të shkurtër. Kaluam ditën duke eksploruar radarin e madh Duga dhe disa vende rreth Pripiatit – hapësirën e shkollës së braktisur dhe ndërtesat në qendër të qytetit.
Kohët e fundit ka pasur një sërë rrëfimesh për selfiet në Çernobil – fotografitë e marra në sfondin makabër që japin përshtypjen se turizmi në këto vende papritmas po lulëzon. Por, ky lloj turizmi nuk është i ri. Është quajtur turizmi i errët, udhëtim në vende ku ka ndodhur vdekja ose tragjedia. “Turizmi i errët” i vitit 2018 i David Farrierit, kapte këtë fenomen, teksa gazetari i Zelandës së Re eksploronte ndër të tjera narko-turizmin në Kolumbi dhe në Meksikë, turizmin bërthamor në Fukushimë, hapësirat e ekzekutimeve në Pnom Pen dhe turneun në vendet e vrasjes së familjes Manson në SHBA.
Njerëzit janë shpesh të fascinuar nga vdekja dhe fatkeqësia, ndoshta pse kureshtja morbide është gjë e pashmangshme. Shembuj të hershëm të turizmit të errët, ose tanaturizmit, janë të njohura në formën e ekzekutimeve publike mesjetare apo pelegrinazhet në varrezat dhe fushëbetejat.
Por, pse jemi kaq të magjepsur?
Filozofi Damon Young beson se kjo na çon përtej të zakonshmes së përditshme. Megjithatë, thekson ai, mund të ndjesh një elektrizim për vdekjen veç nëse je i sigurt. Turistët në një turne të organizuar mund të kenë afërsi fizike me vendet e fatkeqësive, por janë të mbrojtur nga trauma reale e atyre vendeve.
“Ta kthesh shkatërrimin publik në diçka tërheqëse është gjë jo e ndershme. Nxitesh nga vuajtja e tjetrit”, thotë ai.
Pas turit sovjetik, me siguri që u ndjeva keq. Në mesin e shumë udhëtarëve perëndimorë, kryesisht të rinj të bardhë dhe meshkuj, kishte tundime për atë që po bënim: duke eksploruar Pripiatin e braktisur, duke prekur sustat në bazën e raketave dhe bisedat me zyrtarët e kufirit.
“Të mendosh për turizmin e errët deri në ekstrem, nuk është gjë e dobishme”, thotë shkrimtarja Maria Tumarkin.
Ajo është autore e “Aksiomatikut”, një koleksion i eseve të ndërthurura me memoare dhe reportazhe për të eksploruar traumën dhe pikëllimin. E pyes nëse është etike të vizitosh vendet e vdekjes. Ajo thotë se përderisa ka një ndryshim mes turizmit dhe vizitës në një vend për të bërë respekt, motivet mund të mbivendosen. Por, njerëzit ndjejnë një shtytje instinktive për të prekur fizikisht vendet e tragjedisë, jo nga respekti.
“Shpesh nuk ka kohë mes përfundimit të traumës dhe fillimit të turizmit”, thotë ajo. “Për shembull, jo shumë kohë pas përfundimit të Luftës së Parë Botërore, shumë njerëz vizituan fushëbetejat ku humbën aq shumë jetë”.
Rik Brinks udhëtoi me mua në Çernobil në vitin 2016. Tani ai e drejton një kompani të tij të turizmit të errët.
“Ka paragjykime për disa shtete”, thotë ai për magjepsjen tonë me këto vende. “Sidomos për vendet më të vështira për t’u shkelur, si Pakistani, Koreja e Veriut, Iraku apo Angola. Pjesërisht është e kuptueshme kjo, duke pasë parasysh se si këto vende janë portretizuar në media, pasi ato nuk janë gjithmonë të njohura për stabilitetin dhe sigurinë. Por, unë e kam parë anën tjetër të tregimit. Këto vende shpesh kanë peizazhe të bukura, banorë të mrekullueshëm, dhe pjesë të mëdha të vendit janë të sigurta për të udhëtuar”.
Kritikët e turizmit të errët shpesh i referohen mos respektimit të vendeve të fatkeqësive, siç janë ato të dokumentuara nga regjisori ukrainas Sergei Loznitsa, në filmin “Austerlic”. Në film shfaqen vizitorët në kampin e përqendrimit të Aushvicit, duke qeshur, duke u shtyrë për të bërë foto, ose duke u endur pa interes dhomë më dhomë. Unë kujtoj shaka për rrezatimin dhe selfie të buzëqeshura në Çernobil.
“Sjellja joetike është në të gjitha kontekstet”, thotë Tumarkin. “Motivet e turistëve të errët janë më të nuancuara se voajerizmi i pastër. Ka një përzierje të çuditshme mesë zisë, pelegrinazhit, nderimit dhe kureshtjes morbide, dhe të gjitha përzihen në mënyrë të çrregullt”.
Problemi i turizmit të errët është se duke u fokusuar në të kaluarën, shpesh injorohet kultura e vendeve dhe atyre që jetojnë atje. Tumarkin pajtohet: “Këto turne që përfitojnë duke qenë subversivë, hedhin baltë tek njerëzit duke i paraqitur ato vende si vende ku askush nuk shkon, duke e kthyer një vend të ndërtimit të familjes në një cirk grotesk”.
Shpesh ekziston një qasje paternaliste e Perëndimit ndaj udhëtimit në përgjithësi. Por, nga çdo vizitë duhet të përfitojnë komunitet lokale. Siç thotë Young: “Duhet t’i trajtoni vendasit si qenie njerëzore, jo si instrumente argëtimi. Duhet të ndaleni dhe të shtroni pyetje e ta kuptoni kontekstin”.
Ndoshta të gjithë vizitorët duhet të pyesin fillimisht veten: pse dua ta vizitoj këtë vend?
Tre artistët të cilët njihen me njëri-tjetrin që nga koha e studimeve të larta, dhuruan një mbrëmje të quajtur “Puhiza e një nate vere”. Dy artistët mbështollën me muzikën e tyre ekspozitën e modës të paraqitur nga stilistja. “Caprise e variation” e interpretuar nga Bejleri, ishte si e prerë enkas për të shoqëruar stilisten ndërsa prezantonte punën e saj.
Po kaq të përshtatshme ishin edhe vepra të Mozart, Ervin Stafa apo Chopin të interpretuara mjeshtërisht nga pianistja e vlerësuar mëse një herë ndërkombëtarisht, Dhurata Lazo. Me interpretimin e magjishëm të Polonaise Heròic, të kushtuar bankierit çifut, Auguste Lèo, që është një nga kryeveprat e kompozuara prej tij, Lazo, një pianiste me nivel të lartë profesional dhe njohëse e mirë e Chopin, mahniti publikun. Me një teknikë perfekte dhe lirshmëri pa kufi ajo interpretoi “Grand Polonaise brillante” si një homazh për punën e shkëlqyer të mikes së saj.
Bejleri, një saksofonist me përvoja ndërkombëtare edhe si lider orkestrash frymore është i njohur edhe si një interpretues i shkëlqyer xhazi. Lazo dhe Bejleri e hapën mbrëmjen me Concertino te kompozitorit romantik italian, Gaetano Donizzeti duke vazhduar po me nota romantike të Freischütz nga Carl Maria Webber. Më pas Bejleri interpretoi “Capricce” e Variation te Jean Baptiste Arbans, një vepër që tingëlloi si e prerë enkas për të mbështjellë me magji Ekspozitën e Frrokut. Kjo bëri që spektatori të ndihej i mbështjellë midis muzikës dhe modeleve sa të lehta aq dhe glamoroze, siç u quajtën dhe nga vetë stilistja. Frroku sjell bashkë në modelet e saj si elegancën ashtu edhe ngjyrat me tone të lehta verore.
Për interpretimin e Chopin, pianistja, e cila qysh në fëmijëri dirigjonte me pasion miket e saj që këndonin në oborrin e shtëpisë, bëri të ngrihej e gjithë salla në këmbë.
Pianistja, e martuar me saksofonistin Bejleri, nuk u la nga publiku të dilte nga salla pa interpretuar me biz.
Nëse një interpretim i tillë do të dëgjohej me sy mbyllur, do të ishte e vështirë të besohej se po luhet vetëm me dy duar e do të dukej e pabesueshme që një zonjë kaq elegante dhe pothuajse e brishtë, të interpretonte me një forcë të tillë në instrumentin e pianos. /KultPlus.com
Shikomi i tij, përtej hekurave që përherë lëvizin Është lodhur aq shumë as mezi duron I duken sukur janë një mijë hekura Dhe pas hekurave veç zbraztirë
Teksa ecën papushin në qarqet e ngushta Lëvizja e hapave të tij të fuqishëm rënkon Si një ritual vallëzimi që zhvillohet në qendër Teksa vullneti i tij mbetet i paralizuar
Vetëm nganjëherë i përpëlit qerpikët Një imazh futet brenda qelisë Ingushton muskujt përmes tensionit I therrë zemrën dhe e vret
Muzeume të tëra janë të mbushura me piktura nga kohëra të ndryshme, por shumë rrallë mund të shohësh ndonjë portret të buzëqeshur, shkruan KultPlus.
Për shumë njerëz, muzeu paraqet një përvojë të
parëndësishme, një tempull të shenjtë që nuk u bën thirrje atyre që nuk duan të
përqafojnë solemnitetin që kërkon “arti i madh”.
Për shumicën e historisë njerëzore, buzëqeshja e hapur është
“thellësisht jo e modës”, vëren shkrimtari Nicholas Jeeves në esenë e
tij “The Serious and Smirk: The Smile in Portraiture”.
Sot, ne e perceptojmë të qeshurën si një tregues i mirëdashësisë,
lumturisë, ose dashuri, por ky është vetëm një parakusht për fotografitë.
Disa mendojnë që mungesa e buzëqeshjes ishte shkak i dhëmbëve
të prishur, por në shumicën e rasteve, mungesa e buzëqeshjes lidhet sidomos me
besimin e krishterë, sipas të cilit, e qeshura konsiderohej mëkat.
Ndërkohë ekspertët e artit Barok tregojnë që këtyre ditëve e
qeshura në foto merr vetëm disa sekonda kohë, kurse pikturimi i një portreti
merr orë të tëra, nganjëherë edhe javë, prandaj e qeshura ishte më lodhëse.
Ja disa piktura ku nuk u mungon buzëqesh…/KultPlus.com
