Copëza të drurit që formojnë mozaikë, e që brenda këtyre mozaikëve paraqiten figurat më të ndritura të historisë dhe kulturës shqiptare shpërfaqin krijimtarinë e Nagip Tashit, i cili më 25 qershor do të prezantohet me ekspozitë personale te “Mrizi i Zanave” në Lezhë të Shqipërisë, shkruan KultPlus.
Të realizuara në një punëtori modeste në Tërrnoc të Bujanocit, portretet e Tashit që përfshijnë figura si të: Gjergj Kastriotit, Gjergj Fishta, Bekim Fehmiu, Ibrahim Kodra, Ibrahim Rugova, Adem Demaçi, Abdurrahman Shala, Leze Qena, Adem Mikullovci, Arbën Xhaferi, Fahrije Hoti e figura të tjera do të ekspozohen te Mrizi i Zanave, por që kësaj radhe me vëmendje të theksuar të figura e Gjergj Fishtës.
Nagip Tashi ka thënë për KultPlus se ndihet të jetë i nderuar që po vlerësohet puna e tij që ka filluar shumë vite më parë, po që viteve të fundit ka dalë në pah edhe me ekspozita.
Ekspozitën e parë personale, Tashi e ka prezantuar në KultPlus Caffe Gallery, në Prishtinë, për të lëvizë tash në një pjesë tjetër të territorit shqiptar, në Lezhë të Shqipërisë.
Ekspozita “Gjama” e Nagip Tashit është duke u realizuar si bashkëpunim mes “KultPlus” dhe “Mrizi i Zanave”, ceremonia e së cilës do të fillojë në ora 16:00, me 25 qershor. / KultPlus.com
Shpella e “Kaurit”, 40 km larg qytetit të Pukës, vijon të befasojë me bukurinë dhe misterin e saj, turistët vendas e të huaj.
Ky vendstrehim natyror që të mahnit me misteret e saj është zbuluar nga banorët e trevës, të cilët thyhen heshtjen e misterin që mbarte kjo shpellë, duke provuar të hynin në brendësi të saj e të shuanin kuriozitetin.
Ajo që habit të huajt është fakti se në këtë shpellë, shekuj më parë, banorët katolikë të zonës turreshin të fshiheshin në labirintet e saj për t’i shpëtuar ndërrimit të fesë së tyre duke u kthyer në myslimanë nga pushtuesit turq.
Shpella e Kaurit dikur e panjohur është një objekt me vlera të rralla dhe kohët e fundit ka ngjallur interesimin e shumë studiuesve vizitorëve vendas e të huaj.
Emanuel Pjetri, guidë turistike në Pukë, tha për ATSH-në se “shpella e Kaurrit është një ndër destinacionet e preferuara të turistëve vendas, por sidomos të huajve që kryesisht janë polakë, gjermanë, por edhe nga vende të tjera. Gjatë sezonit veror pothuajse çdo ditë shoqëroj grupe me turistë në këtë shpellë, të cilët mahniten nga pamja që ofron ky vendstrehim shekullor, por edhe me bukuritë e rralla të natyrës që të shoqërojnë deri në vendin ku ndodhet shpella”.
Sipas tij, për të mbërritur tek Shpella e Kaurit, duhet të udhëtosh fillimisht me makinë e më pas me varkat e banorëve të zonës i afrohesh vendit ku gjendet ajo, në buzë të Liqenit të Komanit.
Banorët dhe gojëdhënat thonë se Shpella e Kaurit daton që para lindjes së Krishtit dhe ka pasur si funksion mbrojtjen e malësorëve nga okupatori turk që detyronte malësorët që të ndërronin fe. Që në hyrje të shpellës gjenden shumë gjurmë të krishtërimit me vizatimet murale, ndërsa nuk mungojnë edhe disa prej almisçeve (vegla dhe enë prej guri të përdorura nga banorët e zonës) që e vërtetojnë këtë.
E pozicionuar vetëm 40 km larg qytetit të Pukës, kjo shpellë prej shumë vitesh ka qenë e panjohur për banorët. Ndodhet afër fshatit Lëvrushk, në malin e Kollatës dhe është një monument kulture i denjë për t’u vizituar nga afër. E formuar si shpellë karstike në formacionet e gëlqerorëve të periudhës së trias–jurasit, kjo shpellë është e gjatë 110 m.
Dallohet si një shpellë tipike karstike me stalaktite dhe stalagmite që i japin më tepër bukuri. Shpella e Kaurit ka qenë e banuar që në lashtësinë e hershme. Por edhe më pas, gjatë periudhës bizantine ka gjurmë jete. Kjo shpellë ka qenë një vend ideal për murgjit, të cilët më të qetë dhe më të vetmuar se aty nuk kishin ku të gjenin vend tjetër. Sot ajo tërheq shumë turistë për karakteristikat e saj, si edhe për natyrën që e rrethon. /ATSH/ KultPlus.com
Ministria e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit ka thënë se në bazë të raportit të nxjerrë nga informatat e mbledhura në terren është vërejtur një avancim në procesin e administrimit të pjesës së dytë të Testit të Arritshmërisë, të mbajtur më 14 qershor 2022.
Megjithatë, MAShTI thekson se edhe këtë herë janë evidentuar disa probleme në disa qendra të testimit, si pasojë e mosrespektimit të udhëzimeve të hartuara nga ministria.
“Problemet e evidentuara gjatë mbajtjes së pjesës së dytë të Testit të Arritshmërisë janë: mospërmbajtja e rregullave dhe udhëzimeve nga komisionerët dhe administruesit e qendrave të testimit; vonesa të administruesve në disa qendra të testimit dhe përdorimi i telefonave celular nga nxënësit”, thuhet në njoftim.
MAShTI gjithashtu bën të ditur se, lidhur me mosrespektimin e udhëzimeve gjatë mbajtjes së pjesës së dytë të Testit të Arritshmërisë janë marrë masat adekuate ndaj 2 administruesve, ndërsa nxënësve të cilët kanë përdorur telefonin celular dhe që janë evidentuar nga administruesit t’u llogariten vetëm pikët nga lëndët në pjesën e parë të testit. / Gazeta express / KultPlus.com
Sot fillon edicioni i XVII i garave ndërkombëtare të muzicientëve të rinj “ArsKosova 2022”, përcjellë KultPlus.
Dita e parë e këtij konkursi organizuar nga Fondacioni Muzikor ArsKosova starton me instrumente harkore dhe kitarë në hapësirat e Shkollës së muzikës artit dhe baletit ArsKosova me oraret 10.00–20.00.
Në datat 18 dhe 19 qershor vazhdojnë konkurrimin pianistët e rinj në sallën e Amfiteatrit të ri qendror të Bibliotekës Universitare të UP (10.00–20.00) si dhe në sallën Koncertale të degës së Artit muzikor -pranë Fakultetit te Arteve me flautistët , klarinetistët, fagitistët e rinj dhe më pas me solokëngëtarët e rinj.
Në ditën e tretë të këtij evenimenti vazhdojnë frymorët e Tunxhit (trumpetë, trombon) kurse koncerti i finalistëve të vlerësuar me 100 pikë maksimale nga juria 25 anëtarëshe profesorët prestigjioz të UP, Universitetit të arteve në Tiranë, dhe prof. nga Maqedonia e Veriut, Greqia, Italia dhe Irlanda.
Këtë vit, si anëtare speciale e konkursit ArsKosova dhe anëtare nderi e jurisë, do të jetë dirigjentja e mirënjohur Irlandeze Lygia O’Riordan.
Kompozitori i mirënjohur Kosovar që jeton dhe vepron në Londër, Prof. Akil Mark Koci nga edicioni i tretë i këtij konkursi (viti 2005) e deri sot ndan bursa dhe Çmimin e tij prestigjioz, ku edhe këtë vit do të shpërblehen nga ky fond 3 çmime të instrumentistëve, solokëngëtarë dhe kompozitorët më të talentuar nga Kosova.
Vlen të përmenden fituesit e Çmimi të kompozitorit Akil Koci, Çmimi i Fondacionit ArsKosova “Grand Prix” dhe finalistët nga viti 2003: Besa Llugiqi -soprano (Kosovë), Genc Qivlaku -kitarë (Kroaci), Art Marika-piano (Shqipëri), Xhafer Xhaferi -violinë (Maqedoni e Veriut ), Rame Lahaj -tenor, (Kosovë), Era Çaushi -piano (Shqipëri), Marigona Qerkezi-flaut/soprano, Franc Koruni, kitarë (Shqipëri), Lum Haxhijakupi, klarinet (Kosovë), Dimitar Mihajlovski-violinë (Maqedoni e Veriut) Andi Duraku, piano (Kosovë), Dejon Bendaj, violinë (Shqipëri), Orenc Graca, piano (Shqipëri), Redio Stole, violinë (Shqipëri), Megi Rexhepi, klarinet (Kosovë) Arsim Gashi, violinë (Kosovë), Senol Aydin, piano (Turkey), Era Kume, piano (Shqiperi) Berk Basaran, piano (Turqi), Pei Wen Liao, violinë (Taiwan/USA), Janela Nini, violinë (Shqipëri), Festim Haxhikadriu, violinë (Kosovë) Fatjona Maliqi, piano (Kosovë), Klaudio Zoto, violonçel (Shqipëri), Zanë Abazi, flaut (Kosovë), Rron Bakalli, violinë (Kosovë), Redio Stole, violinë (Shqipëri), Leonardo Dimoski, violinë (Maqedoni e Veriut) Freja Jaçe, violonçel (Shqipëri) Fatjona, Maliqi, piano (Kosove), Anila Aliu, piano (Kosove), Lumturije Shabani, soprano (Kosovë) Lind Pasha, violinë (Kosovë), Sibora Resyli, violinë (Kosovë), Yll Daklani, Ryoji Nagata, violin (Germany), Fatbardh Dubovci, trombin (Kosovë), Jon Rrecaj, klarinet (Kosovë), Klaudia Gjini, piano (Shqipëri), Josipa Vasilievska, flaut (Maqedoni e Veriut), Yll Daklani komponim (Kosovë) Lisa Sahatçiu, piano (Kosovë) Nika Ulbl, violinë – Slloveni.
Në këtë edicion u regjistruan dhe aplikuan zyrtarisht rreth 130 talentë të rinj mosha 5–26 vjeç nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut dhe Evropa. / KultPlus.com
Superylli i muzikës, Beyonce, zbuloi titullin e atij që duket të jetë albumi i saj i parë solo në gjashtë vjet, “Renaissance”, pas “Lemonade”, transmeton KultPlus.
Kryesuesja e listës thjesht renditi fjalët “act i Rilindjes” dhe datën 29 korrik në biografinë e saj. Faqet e transmetimit Spotify dhe Apple gjithashtu postuan vepra arti për rekord.
Fansat kishin pritur lajme nga fituesja e çmimit Grammy pasi këngëtarja fshiu foton e saj të profilit nga platformat e mediave sociale javën e kaluar.
Albumi i fundit në studio i krijuesit të hitit “Crazy in Love” dhe “Single Ladies (Put a Ring on It)” “Lemonade” u publikua në vitin 2016.
Ajo ka bashkëpunuar me artistë të tjerë vitet e fundit, duke përfshirë reperen Megan Thee Stallion, si dhe ka kuruar albumin e kolonës zanore për ribërjen e vitit 2019 të “The Lion King”.
Duke e shpallur Beyoncen si yllin e kopertinës së numrit të korrikut të British Vogue, redaktori Edward Enninful tha se ai kishte dëgjuar muzikën e saj të re në një darkë në shtëpinë e yllit në fillim të këtij viti.
Duke rrëfyer takimin në një artikull, ai shkroi: “Krijimi ka qenë një proces i gjatë, shpjegon ajo, me pandeminë që i jep asaj shumë më shumë kohë për të menduar dhe rimenduar çdo vendim. Ashtu siç i pëlqen.”./ KultPlus.com
“Ramë Lahaj International Opera Festival”, festivali i parë Operistik në Kosovë po vjen me edicionin e dytë, shkruan KultPlus.
Tenori i famshëm shqiptar, Ramë Lahaj ka bërë të ditur sot se ky edicion po vjen më shumë befasi.
Festivali në këtë edicion po zgjerohet më tej, ku përveç muzikës së bukur shqipe, kësaj radhe i është dhënë hapësirë e veçantë edhe punëtorive.
“Të dashtun miq e adhurues të artit muzikor, me kënaqësi të madhe ju njoftoj që këtë vit festivali RLIOF vjen me edicionin e tij të dytë me shumë befasi, duke filluar nga muzika e bukur shqipe, për të vazhduar me atë që ne konsiderojmë shumë të rëndësishme për edukimin mbi këndimin e brezave të rinj e në karrierë. Toka jonë ka shumë talent ndaj edhe i kemi dhënë hapësirë të veçantë Workshop-eve ( Punëtorive)”, ka shkruar tenori Lahaj i cili tutje ka njoftuar se festivali në mbrëmjet e tij do ketë artistët më të dalluar shqiptar, të cilët do të shoqërohen nga yjet më të mirë të skenës ndërkombëtare.
Festivali do të mbahet mes datave 21-31 korrik me qëllim që rreth vetes të ketë edhe mërgimtarët.
“Qëllimisht kemi zgjedhur periudhën 21-31 Korrik 2022, atëherë kur e gjithë mërgata është në mesin tonë, sepse ne pa ata jemi gjysmak”, thotë Lahaj. / KultPlus.com
Kori Siparantum është duke bërë përgatitjet e fundit për koncertin e nesërm që shënon 5 vjetorin e themelimit të korit. Një rrugëtim i gjatë me plotë sfida dhe suskese. Përgjatë këtyre viteve Kori Siparantum ka shënuar suksese të shumëta duke qënë pjesëmarrës në festivale të ndryshme evorpiane, duke i sjellur vendit tonë suksese dhe shpërblime të shumëta . Fitness i Pllakës së artë në “The Golden Lime of Tuhelj”, Kroaci; Fitness i kategorisë “Musica Contemporanea” në “World Choir Games 2021” dhe fitues i Diplomës së artë; fitues i kategorisë G dhe kategorisë më të vështirë (Kategoria Pennant). Kori Siparantum së fundmi ka përformuar në sallën më të më të njohur, me akustikën të mirë në botë “Berlin Philharmonie” e cila konsiderohet ëndërr e çdo artisti.
“Janë 5 vite punë, sakrificë dhe përkushtim maskimal. Do të thoja që ne kemi bërë një punë shumë të mirë pa u ndalur asnjëherë, ndonëse të gjithë ne funksionojmë mbi bazë vullnetare. Nuk e do të besoja që brenda një periudhe kaq të shkurtër ne do të prekim gjitha këto suksese. Kjo tregon rëndësinë e punës që ne bëjmë si shoqëri. Të gjithë ata që duan të shohin nga afër punën tonë, këtë mundësi do të kenë në koncertin e nesërm, program të cilin e konsideroj si njëri prej më të mirave deri më tani”, u shpreh Memli Kelmendi, dirigjent i Korit Siparantum.
Koncerti do të mbahet, nesër e shtunë me 18 qershor në Kino “Jusuf Gërvalla” në Pejë në ora 20:00./ KultPlus.com
Pronari i Tesla dhe SpaceX, Elon Musk, është paditur për 258 miliardë dollarë nga një investitor i Dogecoin, i cili e akuzoi atë për drejtimin e një skeme piramidale për të mbështetur kriptomonedhën.
Skema piramidale është një sistem mashtrues për të fituar para bazuar në rekrutimin e një numri gjithnjë në rritje të “investitorëve”. Promovuesit fillestarë rekrutojnë investitorë, të cilët nga ana e tyre rekrutojnë më shumë investitorë, e kështu me radhë.
Në një ankesë të paraqitur në gjykatën federale në Manhattan, paditësi Keith Johnson akuzoi Musk, kompaninë e makinave elektrike Tesla Inc dhe kompaninë e turizmit hapësinor SpaceX, për shantazh për reklamimin e Dogecoin dhe rritjen e çmimit të tij, vetëm për ta lënë çmimin të bjerë.
“Të pandehurit ishin të vetëdijshëm që nga viti 2019 se Dogecoin nuk kishte asnjë vlerë ende duke promovuar Dogecoin për të përfituar nga tregtimi i tij. Musk përdori piedestalin e tij si njeriu më i pasur në botë për të operuar dhe manipuluar Skemën Piramidale Dogecoin për përfitim, ekspozim dhe argëtim”, thuhej në padi.
Ankesa gjithashtu grumbullon komente nga Ëarren Buffett, Bill Gates dhe të tjerë që vënë në dyshim vlerën e kriptomonedhës.
Johnson po kërkon 86 miliardë dollarë dëmshpërblim, që përfaqëson rënien e vlerës së tregut të Dogecoin që nga maji 2021, dhe dëshiron që ajo të trefishohet.
Ai gjithashtu dëshiron të bllokojë Musk dhe kompanitë e tij nga promovimi i Dogecoin, raporton Reuters, transmeton Klankosova.tv.
Tesla në shkurt 2021 tha se kishte blerë 1.5 miliardë dollarë Bitcoin, dhe për një kohë të shkurtër e pranoi atë si pagesë për automjetet.
Dogecoin për momentin tregtohet me rreth 5.8 centë, nga kulmi i majit 2021 prej rreth 74 cent./ Gazeta express / KultPlus.com
Pjesëmarrësit në projektin rajonal “E ardhmja që duam” në të cilin ‘forumZFD’ punon me organizata vendore dhe të rinj në Kosovë, Maqedoninë e Veriut dhe Bosnjë e Hercegovinë, nëpërmjet aktiviteteve të përbashkëta, identifikojnë rreziqet dhe pasojat e mundshme nga ndarjet gjeografike, sociale dhe kulturore midis komuniteteve të ndryshme që jetojnë në Ballkanin Perëndimor, me ç’rast ata mësojnë se si të njohin dhe kapërcejnë stereoptipet dhe paragjykimet, duke marrë kështu një pasqyrë të qartë mbi komunikim jo të dhunshëm, aktivizimin e paqes si dhe nxitjen e identitetit qytetar, shkruan KultPlus.
Për këtë vit, përgatitja dhe planifikimi i projektit ka filluar në fillim të vitit 2022. Vetë kampi veror po zhvillohet nga data 11 – 17 qershor. Zbatimi i koncepteve të veprimeve lokale paqësore që zhvillohen do të bëhet një kohë gjatë verës dhe vjeshtës.
Përgjegjësja për këtë projekt që po mbahet në Strugë, Ann Kathrin Ebinger, në një prononcim për KultPlus ka bërë të ditur se këtë vit po organizohet kampi veror në Strugë (Maqedonia e Veriut), me trajnerë vendas të cilët kanë përvojë dhe aplikojnë metoda të ndryshme si: “Teatri i të Shtypurve”, “Kafeneja Botërore”, “Hartat e Konflikteve” dhe shumë të tjera. Po ashtu, ata do të aplikojnë edhe mjete të ndryshme aktivizimi si: video, fotografi dhe ‘podcast-ing’, e njëkohësisht do të vijnë me një koncept për të trajtuar sfidat e përbashkëta brenda komunave të tyre për të organizuar veprime pasuese të paqes pas kampit.
Ideja e këtij projekti është zhvilluar për herë të parë në vitin 2018 për shkak të sfidës që shumë të rinj në Ballkan e përjetojnë në shoqëri të fragmentuara dhe në komunitete të ndara etnikisht dhe të cilët janë të ekspozuar ndaj narrativeve historike nacionaliste dhe të njëanshme.
“Ideja e projektit ishte të bashkonte të rinjtë nga komuna të ndryshme (jashtë kryeqyteteve) për të ofruar mundësi për shkëmbime ndërkufitare dhe ndërkulturore, miqësi dhe për të mbështetur rolin e tyre si aktivistë të paqes për t’u bërë aktivë në komunitetet e tyre. Ky është viti i katërt i projektit dhe gjatë viteve janë zhvilluar një sërë aktivitetesh, ku janë përfshirë të rinj të të gjitha moshave, të shumë etnive dhe me prejardhje të ndryshme sociale. Nëpërmjet aktiviteteve rajonale dhe kombëtare, u zhvilluan dhe u zbatuan një sërë veprimesh të njerëzve vendas në vendet pjesëmarrëse”, thotë Ebinger.
Sipas saj, menaxherët e projektit të zyrave të “forumZFD” në Kosovë, Bosnje dhe Hercegovinë dhe Maqedoninë e Veriut së bashku me organizatat e tyre partnere lokale në fushën e ‘Aktivizmit për Paqe Rinore’ po punojnë së bashku për të zhvilluar një projekt nga i cili do të përfitonin të rinjtë në komunën e tyre që tashmë janë aktivë për organizatat e tyre lokale ose të cilët dëshirojnë të bëhen aktivë në të ardhmen.
“Së bashku me trajnerë dhe mentorë me përvojë lokale, ne zhvillojmë një program dhe një sërë aktivitetesh që mund të zbatohen në nivel rajonal, kombëtar dhe lokal brenda çdo komuniteti”, shpalos Ebinger.
Ndërkaq, për sa i përket lokacionit të përzgjedhur ajo për KultPlus tregon se Struga është ideale për një kamp veror.
“Struga është një qytet multietnik me mikpritje të madhe të njerëzve. Afërsia me liqenin që mund të shijohet në pushimet ndërmjet sesioneve si dhe bukuria e qytetit, janë ato që na shtynë të zgjedhim këtë vend”, thotë ajo.
Tutje ajo tregon se ata po përpiqen që të organizojnë aktivitete në vendet e programit. Meqenëse ajo e konsideron tepër sfiduese organizimin e aktiviteteve në Kosovë dhe Bosnje dhe Hercegovinë për shkak të çështjeve të vizave, ata kanë zgjedhur Strugën pasi edhe partneri i tyre lokal nga Maqedonia e Veriut është nga aty.
“Ne e shohim domosdoshmërinë dhe rëndësinë e bashkimit të të rinjve nga Ballkani Perëndimor për të mësuar rreth stereotipeve, thyerjen e barrierave dhe mbështetjen e tyre për t’u aktivizuar në komunitetet e tyre. Është e rëndësishme të krijohet një hapësirë e sigurt ku mund të fillojë dhe rritet bashkëpunimi mes të rinjve në fushën e aktivizimit dhe ndërtimit të paqes. Nëpërmjet këtyre aktiviteteve ne mund të ndërtojmë besim midis grupeve të ndryshme, duke kuptuar një pranim.”
Krejt në fund, Ebinger thotë se ajo po shpreson që projekti do të vazhdojë edhe në vitet e ardhshme.
“Shpresojmë që të vazhdojmë me projektin edhe në vitet e ardhshme. Pjesëmarrësit nga projektet e viteve të mëparshme tani kanë filluar të bëhen vetë lehtësues dhe ne mund të kontribuojmë nga njohuritë e tyre në projektet dhe aktivitetet tona”, përfundon ajo.
Më poshtë gjeni disa citate nga pjesëmarrësit e këtij projekti:
Sandro (20), Srebrenicë, Bosnje dhe Hercegovinë:
Vendosa të shkoj në kamp vetëm për të takuar një kulturë të re, njerëz dhe për të udhëtuar, çdo gjë që ndodh dhe vjen me të është perfekte, madje edhe gjërat e këqija, sepse ne mund të mësojmë prej tyre.
Ne jemi të gjithë të ndryshëm, ngjashmëritë ekzistojnë vetëm për të mbajtur dallimet së bashku. Ne duhet t’i gjejmë këto ngjashmëri, qoftë edhe sipërfaqësore, për të rënë dakord për diçka dhe për të kapërcyer konfliktet.
Kryesisht duke ndarë përvojën time me miqtë duke i ftuar ata të pranojnë një ftesë për ngjarje të tilla, nëse u jepet mundësia, mund të jetë një gjë e vogël kur e shikojmë në këtë mënyrë, por duhet vetëm një shkëndijë për të ndezur një zjarr të madh. Po ashtu unë po shpall një ekspozitë artistike të fotografive të mia me tekst që mund të nxisë reflektimin mbi ndryshimet që nevojiten, veçanërisht në Ballkanin Perëndimor.
Jeton (17), Gjakovë, Kosovë:
Fillimisht ky kamp javor ishte shumë i dobishëm për ne si të rinj nga Bosnja, Kosova, Maqedonia. Dua të theksoj edhe trajnerët që kanë dhënë shembuj të tejkalimit të stereotipeve dhe paragjykimeve tek ne si të rinj në Ballkanin Perëndimor. Si të rinj të Ballkanit ne kemi mundësinë të bashkëpunojmë në projekte dhe programe të ndryshme në të ardhmen, si rrjedhojë ky bashkëpunim do të ketë një fuqi ndikuese në përmirësimin e aftësive të të rinjve në trajnimin dhe zhvillimin personal dhe ndërpersonal. Të rinjtë këta që janë në rrjetëzimin e grupeve shoqërore, pa dallim etnie, feje apo kombësie.
Nadica (17), Strugë, Maqedonia e Veriut:
Unë gjithmonë i bashkohem aktiviteteve multikulturore aktiviste që mund të ndihmojnë në përmirësimin e barazisë, kështu që kur dëgjova për këtë kamp nga OJQ-ja jonë lokale AKVA, aplikova menjëherë pa hezitim dhe nuk jam penduar fare.
Mësimi kryesor është rëndësia e ndërtimit të paqes dhe krijimit të një mjedisi të shëndetshëm për njerëzit e botës.
Për sa kohë që jam gjallë, idetë e mia janë të punoj drejt barazisë dhe një shoqërie më të mirë për të gjithë. Unë patjetër do të përdor gjithçka që kam mësuar këto dy ditët e fundit dhe do ta zbatoj në mjedisin e shkollës dhe klubit tonë. Hap pas hapi, pa lënë askënd pas.
Rreth ‘forumZFD’
‘forumZFD’ është pjesë e konsorciumit të organizatave gjermane nën ombrellën e ‘Shërbimit të Paqes Civile’ dhe është aktive në transformimin e konflikteve në njëmbëdhjetë vende në Evropë, Lindjen e Mesme dhe Azinë Juglindore.
Konsulentët lokalë dhe ndërkombëtarë të paqes së bashku me organizatat partnere punojnë drejt vizionit të ndërtimit të paqes përmes sinergjive të qytetarëve, institucioneve dhe shoqërive aktive, të përgjegjshme, duke i trajtuar konfliktet në mënyrë konstruktive dhe pa përdorimin e dhunës.
Në Ballkanin Perëndimor, organizata ka zyra në Sarajevë (Bosnje dhe Hercegovinë); Beograd (Serbi); Prishtinë (Kosovë) dhe Shkup (Maqedoni e Veriut). / KultPlus.com
Fan Noli, duke i shpëtuar ras tësisht pusisë që i kish ngri tur afër Shijakut Osman Bali, ngarkuar nga vetë Zogu, për ta kapur të gjallë kryeministrin, kish arritur në Durrës. Skish marrë asgjë me vete, siç shkruan më vonë, “veç një valiçe të vetëm… nga të 9 a 10 valiçet e baulet e mia” që nuk dihet se ku kishin përfunduar Në Durrës kryeministri do të vendoset nxitimthi në hotel “Adriatiku”, ku qenë mbledhur gjithë funksionarët e ikur, me në krye regjentin Sotir Peci. “Burra shteti, oficerë, nëpunës të lartë e popull admironjës, kujton A. Frashëri, ishin radhitur rreth tryezave, disa bisedonin, të tjerë pyesnin për fatin e njërit apo të tjetrit, shumica dëgjonin në heshtje e me pikëllim nër buzët”. Ai tregon dhe për një episod që u ndodhi atë ditë, kur arriti Ministri i Luftës, i krekosur, me nofullat shtrënguar dhe thirri: “Mos u dëshpëroni, burra. Lufta nuk është humbur. Ushtria kombëtare është intakte!1) Do të vazhdojmë luftën në anën tjetër të Shkumbinit”. “Që të gjithë hapën sytë. Noli nënqeshi, kujton sekretari i tij. E pa Ministrin e tij të Luftës dhe pa të keq e me buzën në gaz, i thotë: Kasem bej, Kasem bej! Më dukesh si Luigji XVI para se ti presin kokën. Gjindja ia dha gazit në mes atij vrerit”. Noli, ndonëse i tronditur për situatën e rëndë, tregohej gjakftohtë dhe mendonte si të dilej nga kjo gjendje. Tani që rrethi i rrezikut po ngushtohej dhe armiku mund të vinte nga ora në orë, rruga e vetme ishte largimi sa më parë. Kryeministri dha urdhër që njerëzit të tërhiqeshin për në jug. Ai vetë, me disa nga misat e kabinetit, u nisën për në Vlorë aty nga mbrëmja me një benzinat nëpër një det të trazuar. Po kthehej atje, nga ku 6 muaj më parë kish nisur lufta kundër Zogut dhe bejlerëve, një luftë me aq shumë shpresa dhe iluzione. Arritën afër mëngjesit. Qyteti i flamurit ziente. Aty ishte grumbulluar gjithë klasa politike, regjenti, kabineti, komandantët e ushtrisë, të cilët prisnin fjalën e tij. Një anije nga Shëngjini solli L. Gurakuqin. Pyetja e ditës ishte se çdo të bëhej? Sipas korrespondentit italian të gazetës “Giornale dItalia”, ato ditë qarkullonin lajme nga më të ndryshmet. Thuhej se Noli paskësh propozuar që të krijohej një qeveri e kryesuar prej tij për jugun e Shqipërisë, ndërkaq kish urdhëruar K. Qafëzezin të merrte masa për qëndresë në Shkumbin dhe në grykat e Vjosës. Por shpejt u mor vesh se në situatën e krijuar, Noli kish kuptuar se çdo rezistencë ishte shumë e vështirë, për të mos thënë e kotë. Në këto çaste, Noli do tu këshillonte pasuesve të tij gjakftohtësi dhe shmangie të çdo lloj alarmi. Në mbledhjen e jashtëzakonshme të kabinetit, ai raportoi për gjendjen dhe rreziqet reale dhe u vendos njëzëri që, në vend të bëhej rezistencë, të organizohej largimi i njerëzve për në Itali, në mënyrë të rregullt dhe pa panik. Gjëja e parë që bëri kryeministri, urdhëroi që emigrantët e ardhshëm të pajiseshin me pasaporta dhe që ti paguheshin rrogat e prapambetura “të gjithë atyre që do të emigronin” nga fondet e ngelura të shtetit. Këtë detyrë të vështirë ai ia ngarkoi S. Vinjaut, i cili, sipas Nolit, në situatën shumë të tendosur e të kërcënuar nga anarkia, “e mbaroi me një trimëri të pashembullt”, duke i ndarë drejtësisht dhe pa ndonjë incident.1) Mbeteshin disa detyra organizative, me të cilat Noli do të merrej seriozisht. Duhet të siguroheshin mjetet e transportit, siç lipsej të caktoheshin dhe njerëzit që do të emigronin. Ai porositi të bëhej një përzgjedhje e të mos largoheshin të gjithë. Bile, u detyrua të shkojë e ti takojë vetë disa prej tyre që tu mbushte mendjen të qëndronin. Kështu, takoi vullnetarët e Korçës. Në mes tyre ishte banda “Vatra”. Takimi me miqtë e vjetër në ato çaste e preku thellë. Ai i këshilloi të rrinin në Shqipëri. “Populli shqiptar, u tha, ka nevojë për kulturë, për art, për muzikë. Këtë duhet dhe mund tia jepni ju këtij populli. Prandaj qëndroni në atdhe dhe punoni për këtë qëllim”. Ishte një koincidencë e trishtuar kjo që po ndodhte: disa vjet më parë Noli i kish përcjellë shokët e Bandës nga Bostoni për në Shqipëri, kurse tani po e përcillnin ata Nolin nga Shqipëria për në mërgim. Në këtë çast dramatik po ndahej nga atdheu me muzikë. Edhe kësaj here, jeta e tij smund të kuptohej pa artin. Njerëzit e Vatrës po i gjendeshin si gjithnjë pranë.
Konica i idhët
Ndërkaq, Vatra dhe F. Konica nga përtej Atlantikut ndiqnin të shqetësuar situatën në Shqipëri dhe e përjetonin në mënyrën e tyre disfatën e Nolit. Kryetari i saj i dërgonte më 26 dhjetor nga Bostoni kryeministrit të rrëzuar në Vlorë një telegram. Telegrami, i cili për fat të mirë nuk i ra kurrë në dorë Nolit, ishte një goditje e rëndë, nga miku i tij në kulmin e disfatës. Konica, me fjalët që i shkruante, orvatet të hedhë hapin e parë të distancimit nga Noli i mundur. Në vend që ta ngushëllojë e ta lehtësojë, përkundrazi se ka për gjë ta kritikojë rëndë dhe ta akuzojë se “qeveria juaj ka refuzuar këshillat e saj [Vatrës N.J.] dhe ka kundërshtuar programin e saj direkt ose indirekt”. Ai i kujton pa takt se “ju mungon një bazë legale, përderisa ju nuk bëtë zgjedhjet në qershor”, prandaj, propozon “një kompromis me bashibozukët, me qëllim që të shpëtojmë vendin nga një luftë civile”. Në gjykimet e Konicës kishte padyshim diçka racionale, të vërtetë, por ai nuk kishte gjetur momentin e duhur për ta thënë këtë. Po nga ana tjetër, Konica, për të qetësuar vatranët, deklaronte “Gjeneralisimi i forcave të përparimit, i lodhur nga lufta e gjatë dhe heroike, gatitet të vinjë në Amerikë.” Kurse Noli përgjigjet: “Smund kurrë të heq dorë nga idealet kombëtare dhe shokët që luftojnë për këto, do të kenë gjithnjë simpatinë dhe përkrahjen time morale.” Në të njëjtën kohë, të njëjtin propozim për pajtim, Konica, që kish marrë tani rolin e arbitrit, ia kish bërë me anë të një telegrami dhe Zogut. Po, ndërsa nga Noli nuk merr përgjigje, Zogu nga Tirana, pasi e falënderon për këshillat, i shkruan se “çdo gjë do ta bëjë vetë kur të vijë koha”. Ky do të ishte vetëm sinjali i parë i krizës që po niste në marrëdhëniet mes Nolit dhe Konicës, që nuk kishin të bënin aq me miqësinë e tyre, sesa me pozitën klasore, konceptet e ndryshme politike, karakterin e secilit. Këto orë të rënda ishin orët e provës së besnikërisë dhe besimit, e njohjes së karakterit e njerëzve. Do të nisnin kësisoj zhgënjimet e para. Nga gjithë kabineti, më afër do ti qëndronin L. Gurakuqi dhe S. Vinjau, por më besnikët do të ishin djemtë e Bashkimit, të cilët dhe në këtë çast mbaheshin pas idealeve të revolucionit të tij. Nolin do ta prekte gjesti i tyre, kur shkuan te varri i A. Rustemit, u përfalën dhe u betuan. Me vete ata do të merrnin për në mërgim dhe zemrën e balsamosur të udhëheqësit. Erdhi më në fund ora për tu larguar. Turma të tëra njerëzish kishin mbushur portin e Vlorës. Ishte në mes tyre gjithë opozita antizogiste, funksionarë e ushtarakë, intelektualë, ushtarë e fshatarë, një masë laragane e heterogjene nga krahina të ndryshme të vendit. Pjesa më e madhe hipën në vaporin italian Malfeta, të tjerë u bartën nëpër varka dhe benzinata. Ishte një pasdreke e vrerët, me det të shqetësuar dhe horizont të mbyllur në të katër anët. Kryeministri do të arrinte nga të fundit, duke kaluar mes gjindjes, që e vështronte e hutuar dhe me keqardhje. “Njerëzit që ndodheshin në skelë, kujton një nga shoqëruesit e Nolit, na sallutonin, siç sallutojnë të vdekurit. Nuk ishim të vdekur. Më keq. Imzoti nuk guxonte të ngrinte sytë përpjetë. U përgjigjesh sallutimeve duke ngritur dorën mbi kokën e unjur. Kur hymë në varkë e pashë se i kishte sytë e lagur. Kishte qarë. E mblodhi veten shpejt. Mori kurajë dhe nisi të fjalosë vetëm për të fjalosur, gjersa hymë në vapor”. Ndoshta këto emocione të forta Nolit ia kishte dhënë deri atëherë vetëm Shekspiri, po jo jeta. U desh disfata e rëndë, që ti përjetonte me dramaticitet kaq të thellë. Mjaft të mendonte se dhjetë vjet më parë ai kish hyrë në atdhe për të parën herë nga ky port dhe po nga ky port po dilte në mënyrë të pamerituar. Nga sheshi i anijes mërgimtari i përhershëm hodhi sytë prapa për të fundit herë. Dalëngadalë po mjegulloheshin brigjet e Vlorës, kodrat, malet përtej, derisa humbën përgjithnjë. Këtë tokë të shenjtë, që ish gjithë kuptimi i jetës së tij, ai nuk do ta shihte më kurrë. “Trishtimi im më i madh, do të pohojë Noli më vonë, është largimi nga Shqipëria më 1924, sepse kjo i dha fund punës sime në atdhe”. Malfeta çante nëpër atë natë dhjetori kanalin e tërbuar të Otrantos. Noli, i mbyllur në kabinën e tij, krejt i vetëm, më shumë se dallgët e detit ndjente dallgët e shpirtit të trazuar sa kurrë ndonjëherë. E kishin kapluar keqas mendimet. Pas afro 200 ditë qeverisjeje, që i kujtonin ditët e qeverisjes së fundit të Napoleonit, e kishin detyruar të linte Shqipërinë. Po largohej i mundur, pas aq përpjekjesh për ti dhënë popullit shqiptar lirinë dhe drejtësinë shoqërore. Për të mbjellë farën e demokracisë e të mendimit të lirë, farën e reformave e, në radhë të parë, reforma për fshatarësinë aq të varfër e të shtypur. Mendonte jo aq për qëllimet e mira, për disa nga arritjet, sesa për gabimet, të metat, fajet, përgjegjësitë. Asnjëherë skish qenë më shumë kritik se këtë herë që kish humbur betejën vendimtare të jetës. Para tij ngriheshin sa e sa pyetje të vështira e të rënda. A thua se nuk kish qenë i përgatitur dhe i denjë për këtë ndërmarrje historike? Se nuk e kish njohur siç duhej popullin dhe vendin e tij? Se librat, kultura e gjerë, dhuntitë intelektuale nuk e kishin ndihmuar apo penguar në kushtet e Shqipërisë në luftën politike që kish ndërmarrë? A mos vallë kishte qenë i parakohshëm me idetë liberale dhe veprimet radikale në një vend të prapambetur e një popull të paditur e të shtypur? A thua se shoqëria shqiptare nuk kish qenë terreni i përshtatshëm, që ai të luftonte e të shpresonte për të zbatuar idetë e ndritura që sillte nga Amerika, për një shtet demokratik dhe një shoqëri pluraliste? Se ai skish marrë parasysh sa duhet që Shqipëria sish as Amerikë e as Francë, po një vend ballkanik, që deri para pak vitesh kish qenë provincë turke? A thua se si kish vlerësuar dhe njohur bejlerët shqiptarë, këtë klasë mercenare dhe xhahile, që si shushunjat i pinte gjakun popullit? Ka të ngjarë që në këto çaste reflektimi dhe meditimi të thellë, Nolit ta ketë kuptuar më qartë se asnjëherë gabimin strategjik të luftës së tij. Vërtet, ai kish ardhur në fuqi përmes një revolucioni të kadifenjtë, të butë, po a mund ta mbante pushtetin pa dhunë, kur armiqtë do të përdornin dhunën? A mund të përdorte dhunën ai që predikonte ungjillin, që mbante jakën e bardhë të priftit, që kokën e kish të mbushur me vargje të Shekspirit dhe Khajamit? Këtë ai ndoshta nuk do ta kuptonte as në këto çaste. Këtë e kish treguar dhe me një gjest, kur, si kish hipur në anije dhe një emigrant e kish parë të paarmatosur, i kish zgjatur një revolver. Ai kish buzëqeshur hidhur dhe ia kish refuzuar. Vite më vonë, duke i gjykuar këto ngjarje që po linte pas, Noli në “Vetë Kritikën”, që do të bënte me shkrim, do të rendiste disa nga shkaqet e disfatës, të cilat i quan “mëkate mortale” që nuk mund të lahen as në Ferr e as në Purgator. Në radhë të parë, ia vë fajin vetes, karakterit të tij të vështirë për të punuar me të tjerë, pra, në mënyrë kolegjiale. Kjo solli që ai të mos arrinte të krijojë një “shtab tim qentral” dhe “shtabe lokale”. Në mungesë të shtabit, mbetej të lidhej me grupin politik të Klikës, drejtuar nga S. Peci, por e kuptoi se mes tyre sdo të kish asnjë influencë e do të mbetej jesir (rob). Kështu që, nuk doli dot nga izolimi e as u largua dot nga politika. Veç këtyre rrethanave politike, ndikuan “të metat e virtuteve të mia”, mes të cilave radhiti: pazotësinë për intriga, luajalitetin absurd me njerëz të pabesë, të korruptuar, parazitë, pa përjashtuar natyrën e tij që ishte “tepër mistike në një vend pa fe, tepër letrar në një vend që skëndon, tepër i ndikuar nga vegjëlia korçare” dhe, së fundi, me gjithë vërejtjet shoqërore nga shokët, nuk i merrte parasysh, “bërja pas kokës, pa pyetur shokët”. Në të njëjtën linjë arsyetimi janë dhe mendimet që i kish shprehur një herë Eqrem bej Vlorës: “Ky vend i çuditshëm nuk ka shok në botë. Këtu shpesh beu mund të jetë një fshatar, fshatari një patric, të gjithëve nën ato gunat e lypësit iu duket vetja kalorës i barabartë dhe madhështor sa tjetri. Këtu ndryshimi midis të pasurit dhe të varfrit, midis të fortit dhe të dobëtit fshihet nga ndjesia e dinjitetit të barabartë apo të përshtatjes. Këtu është sinori midis mënyrës europiane dhe asaj aziatike të jetës, midis koncepteve sociale gjermanike dhe latine, midis etikës së krishterë dhe asaj myslimane, këtu është paleta ku ngërthehen të gjitha ngjyrat dhe dritëhijet, të gjitha refleksionet e së kaluarës dhe të tashmes.” Duke gdhirë dita e 27 dhjetorit, pas nëntë orë udhëtimi, Malfeta me afro 400 emigrantë shqiptarë, hyri në portin e Brindisit. Sapo u ankorua, ia mbërritën agjentët e policisë, karabinierët dhe doganierët. Atyre u tërhoqi vërejtjen menjëherë fakti se shumë nga të ardhurit ishin të armatosur dhe disa prej tyre mbanin në thilen e xhaketës germën B. Ata do të ngatërronin distinktivin e djemve të Bashkimit me inicialen e emrit bolshevik. U deshën pastaj disa orë pritjeje, shpjegimesh dhe kontrollesh deri sa arritën autoritetet e vendit, me të cilët Noli zhvilloi bisedime zyrtare. Edhe pse ardhja e kësaj anije me emigrantë nuk ish e papritur, zyrtarët italianë nxorën pengesa. Nuk ishte fjala për krerët, por për masën e emigrantëve, të cilëve Noli u doli në mbrojtje, duke ua bërë të qartë vendosmërisht autoriteteve se ata ishin njerëz që kishin luftuar për lirinë e popullit kundër intervencionistëve të huaj dhe se ishte e drejta e tyre të kërkonin strehim politik. Duan të thonë se, kur autoritetet italiane po hezitonin, Noli u kish deklaruar në mënyrë ultimative se, në qoftë se masës së pasuesve të tij nuk do tu jepej strehim politik, ai do ti çonte ata në Odesë! Pengesat që dolën në portin e Brindisit sigurisht që nuk ishin rastësore. Me këtë Roma jepte që në fillim sinjale jodashamirëse.
Fundi i emigrantëve shqiptarë
Më në fund, emigrantët shqiptarë u lejuan të zbrisnin në tokën italiane. I pari zbriti Noli me Gurakuqin e pas tyre krerët e tjerë dhe vargu i gjatë i të arratisurve. Por, ndërsa këta të fundit autoritetet i shpërndanë si mundën në Brindisi dhe në Bari, Noli me shokët e tij u vendosën në hotel Roma. Nga letra e 3 janarit 1925, që L. Gurakuqi i dërgon Sekretarit të Përgjithshëm të M.P. Jashtme të Italisë, Senatorit Konterini i kërkon interesimin e autoriteteve italiane për sistemimin e emigrantëve shqiptarë prej afro 399 vetash, mes të cilëve gjendet regjenti S. Peci, 8 anëtarë kabineti, 70 oficerë, funksionarë të lartë, militantë etj. E njofton për pengesat dhe masat shtrënguese të autoriteteve të Brindisit, lyp korrektësi ndaj ligjeve dhe pret se çdo të bëhet me sistemimin e tyre. Ata i quan refugjatë politikë që janë fajtorë vetëm se kanë dashur tepër vendin e vetë. Prandaj qeveria italiane nuk duhet tu mohojë mikpritjen. U deshën disa ditë që ajo masë njerëzish të sistemohet, por atmosfera në mjediset e tyre ishte e shqetësuar e nervoze. Filluan debatet, pakënaqësitë, zënkat. Të mundurit tani kërkonin shkaqet dhe përgjegjësitë e disfatës. Kafenetë e Brindisit e të Barit, e sidomos kafe Stoppani, lokali më i frekuentuar ziente nga diskutimet e zjarrta dhe akuzat që ata i lëshonin njëri-tjetrit. Për të gjitha këto Noli do të informohej dhe do të përpiqej në rrugë të ndryshme ti sqaronte e ti qetësonte. Ai, madje, zhvilloi një mbledhje të gjerë me të gjithë emigrantët, ku u ballafaqua me situatën e acaruar, me fytyrat e mërzitura dhe me nervozizmin e njerëzve të tij. Para tyre ai do të ruante gjakftohtësinë dhe do të tregohej i hapur. Kjo u duk sidomos kur pas një heshtjeje që u krijua, Noli tha fjalët tanimë të njohura: “Gurakuq, kemi bërë shumë gabime …”. Ishte kjo një farë autokritike që bënte qysh në kontaktin e parë me partizanët e tij. Atë ditë Noli u paraqit çuditërisht pa mustaqe dhe pa mjekrën madhështore, aq sa shtypi vendas e komentoi (“Si e bëtë këtë, duke qenë prift ortodoks?”, e pyetën gazetarët, ndërsa, ai iu përgjigj: “Thjesht për arsye higjenike!”) Duan të thonë se ato ditë, do të qarkullonin si anekdotë fjalët që Noli paskësh thënë për këtë gjest: “Ua lava shqiptarëve dhe borxhin e fundit që u kisha!”. Është fakt se qysh prej kësaj kohe deri në fund të jetës, Noli nuk do të mbante më as mjekër, as mustaqe, sado që në kokë kish mitrën e kryepeshkopit. Në këtë mbledhje Noli do të fliste gjatë e gjerë për situatën politike, për shkaqet e disfatës, si dhe do të bënte thirrje për qëndresë dhe besim. Do tu përgjigjej pyetjeve të shumta, gjithnjë me tone realiste, por dhe qetësuese. Ato ditë udhëheqësi i mërgatës antizogiste do ti bënte dhe deklaratën e parë zyrtare shtypit. “Lëvizja nuk ishte një luftë civile, por një atentat i jugosllavëve kundër indipendencës së Shqipërisë”. Me këtë rast, ai nuk do ti kursente kritikat edhe ndaj Italisë, e cila, në vend që të qëndronte e paanshme, duhet të kish ndërhyrë për të ndaluar invazionin e përgatitur nga Beogradi. Pa humbur kohë, Noli së bashku me Gurakuqin u nisën për në Romë, për bisedime zyrtare me autoritetet e larta qeveritare. Ndodhi ashtu siç pritej: qëndrimi i tyre ishte i ftohtë, shpërfillës, në nivele të ulëta. Kishte shumë arsye që e shkaktonin këtë sjellje, për të cilat Noli do të ishte i ndërgjegjshëm. Në vend ti merrte ndihmat nga qeveria fashiste, ato i siguroi nga Kryqi i Kuq dhe nga shoqatat bamirëse. Dyert zyrtare do ti gjente të mbyllura.
“Vatra” e ngacmon
Në këtë hall e gjeti më 30 dhjetor, tek qëndronte në Romë në hotel Windsor kabllogrami i dytë që i dërgonte Vatra. Kësaj here, në mënyrë më të zbutur Konica i shkruante ndërmjet të tjerash: “Luftuat një betejë fisnike për përparimin, qytetërimin e indipendencën e Shqipërisë. Me kohë dhe me largim, populli shqiptar ka për ta çmuar më mirë çkini bërë për të… Që u mundët është faji i bashkëpunëtorëve tuaj, të cilët duken aq qesharakë, sa dukeni i madh”. Përsëri shquheshin qartë mendimet dhe stili i kryetarit. Noli në përgjigjen e tij nuk reagon fare për sa i shkruan Vatra, vetëm i tregon se ku ndodhet aktualisht. Duket sheshit se ai nuk është dakord me gjykimet e saj. Sikur të mos mjaftonte kabllogrami, po atë ditë nga faqet e “Diellit” F. Konica nxitonte të nxirrte publikisht konkluzionet e ngjarjeve që kishin ndodhur në Shqipëri, duke pasur në qendër Nolin. Ai i cilëson ngjarjet si luftë në mes jeniçerëve dhe bashibozukëve, të fituar përkohësisht nga këta të fundit. Përsëri shqetësimi i tij është frika se mos ajo kthehet në luftë civile. “Jeniçerët, shkruan, me në krye Nolin tonë të pafajshëm për sy e faqe (!) … gjatë kohës që ishin në fuqi, e lanë shtetin në atë gjendje që e kishin gjetur”. Vërtet, “në krye zhvilluan një veprim për tu lavdëruar … po pak nga pak natyra e tyre e ligë dhe stërvitja e tyre xhonturke dhe levantine, ia zaptojë qëllimet e mira”. Kritikon rreptë faktin se këta qeverisën pa parlament dhe se të dy palët (në vend të emrit të Nolit, përmend L. Gurakuqin dhe K. Qafëzezin) “nuk kishin ideal”. Ideali i tyre ishte “të ruajnë pozitat e tyre dhe të marrin pjesë në plaçkë”. Bile, ata se kanë kuptimin e luftës civile që bëhet për një princip, siç qe lufta civile në Amerikë. Këshilla e Konicës mbetet: të pushojnë luftën e të arrijnë një marrëveshje “si vëllezër që janë për të mos u derdhur gjaku kot”. Në kryeartikullin e 2 janarit, “Dielli” do ta merrte Nolin në mbrojtje. “Fan Noli nuk ishte vetëm një politikan, sepse, të jesh politikan, është gjë shumë e lehtë … mjafton ti vesh sipas qefit popullit … të mos u trazosh zakonet … të mbash terezinë e politikës”. Por Noli nuk është i tillë, mbasi ai, duke iu referuar gazetarit të dëgjuar amerikan C. Prince “u përpoq ti hedhë çapat e përparimit shumë shpejt …” dhe, sipas një gazetari italian nga Brindisi “Qëllimi i tij që të vinte indipendencën e Shqipërisë në themele të shëndosha u përmbys; pa dyshim se populli shqiptar është armik i rreptë … i çdo gjëje të re dhe preferon të mbetet besnik në zakonet e tij të vjetra dhe në mënyrën e rrojtjes së tij tradicionale”. Prandaj, sipas “Diellit”, “E vërteta është kjo: populli shqiptar është të paktën 700 vjet pas popujve të Europës: në ca pikëpamje ai rron edhe në kohën e Homerit. Që ti kapërcejë gjithë këta shekuj me një të hedhur është gjë që sbëhet. Përparimi ka për të ardhur dalëngadalë. Pra, faji sështë i tij, sesa “i pazotësisë së popullit për të nxënë idera të ra dhe i ndryshimit të madh në mes dy mentaliteteve”. Mbrojtja e “Diellit” do të vazhdonte dhe në numrin tjetër, kur gazeta do të shkruante se “Rrëximi i qeverisë së Nolit në Shqipëri është një humbje jo për neve vetëm, por dhe për elementin liberal në Ballkan”. Goditja që ajo mori nga reaksioni ballkanik, u mbështet në radhë të parë nga Anglia konservatore. Pa kaluar as dy javë nga disfata, Konica prapë u kthehet qortimeve dhe këshillave. Nga “Dielli” përpiqet të ngushëllojë mikun e vjetër, se nuk është fajtori kryesor. Fajin e ka populli shqiptar, i cili është “një popull thellësisht konservator”. Dhe këtë vullnet të tij nuk e përfaqëson Noli, por Zogu: “Zogu duket sheshit më tepër pas zemrës së popullit sesa Noli”. Të tjerat “janë fjalë të kota”. Tek e fundit, duhet pranuar që “Populli shqiptar sdo reforma dhe reformatorë, sdo gjëra të ra, as njerëz që munt të kllasin gjëra të ra”. Prandaj kërkon prerazi “ose të heshtim ose të përkrahim fuqin e re”. Noli nuk i përgjigjet kryetarit të Vatrës. Por, ndërkaq, as i dëgjon këshillat e tij. As e përgënjeshtron lajmin që përhap “Dielli” se “Peshkopi i lodhur nga lufta e gjatë, por fisnike … do kthehet së shpejti nga Italia në SHBA … në mes shokëve dhe bashkëluftëtarëve të tij të vjetër”. Por lideri i demokracisë shqiptare nuk ka ndërmend ta braktisë luftën që ka nisur. Përkundrazi, ai mendon dhe punon pa humbur kohë si ta organizojë atë në kushtet e reja, pas disfatës që ka pësuar. Vendi i tij është në Europë, sa më afër Shqipërisë. Nga ana tjetër, Zogu është i shqetësuar se çpozicion do të mbante qeveria e SHBA ndaj qeverisë së re, dhe për këtë porosit konsullin shqiptar K. Tashko që të interesohet pranë Departamentit të Shtetit. Ai shkoi dhe, sipas Ilir Ikonomit, u tha zyrtarëve amerikanë në shpjegimet e tij se “shqiptarët parapëlqyen njeriun e malit (Zogun), në vend të njeriut të Harvardit (Nolit).” Ishte akoma shpejt për qëndrime zyrtare të diplomacisë për çka ndodhte në Shqipëri në janar të vitit 1925. Po miku i Nolit guxoi ti thotë këto fjalë që shprehnin të vërtetën.
*Marrë nga V.2 i veprës së pasuruar “Jeta e Fan S. Nolit”
Shënime 2) Është e paprekur, e padëmtuar 2) Sipas dokumentit zyrtar të lëshuar nga zyra e shtypit ato ditë dhjetori të vitit 1924 rezulton të jenë shpërndarë me vendim qeverie 140.370,20 fr. Ar 52 personave, nga kryeministri deri te disa nëpunës të rangut qendror dhe lokal. *Ishin këto rroga të prapambetura ose ndihma modeste për shpenzime, që shoqëroheshin me emër e mbiemër si dhe funksionin që mbanin. Shumat qenë modeste. Fan Noli mori vlerën 300 fr. Ar, kryesisht për shpenzime të automobilit. / KultPlus.com
As bora nuk asht e bardhë në këtë muzg. Gjindja me kambë të randa vrapon kah dritaret e tingullit.
Në sallën e koncertit edhe diktatorët marrin vesh masën e instrumentave.
Ndëgjuesit veshë-imët mbyllën sytë e kapën currila pullazesh të lashta, djegie qytetesh e drush të thata. Në tempon e dytë gzhatshëm era përkuli grurin deri në tokë.
Në sallën e koncertit edhe dirigjenti symbyllë s’pau tjetër pos tingujsh të ndezun mbrenda nji rrotulle terri. / KultPlus.com
Festivali Multikulturor “Të festojmë së bashku”, vjen këtë të premte dhe do të zgjasë dy ditë, më 17 dhe 18 qershor, me ç’rast do të mbahen aktivitete të ndryshme në Parkun e Qytetit.
Festivali Multikulturor është një ngjarje e tradicionale e organizuar nga organizata joqeveritare “Voice of Roma, Ashkali and Egyptians”, dhe qëllimi kryesor i të cilit është ngritja e vetëdijes, promovimi i divesitetit, ndërgjegjësimi për identitetin kulturor të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian, ofrimi i hapësirës dhe promovimi i artistëve të rinj e po ashtu edhe fuqizimi i rolit të gruas në shoqëri duke ofruar mundësi të barabarta për të gjithë.
Gjatë edicioneve të mëparshme, festivali ka pritur mbi 5 mijë pjesëmarrës, të cilët kanë pasur mundësinë të dëgjojnë dhe të mësojnë nga ekspertët e fushës për identitetin romë, ashkali dhe egjiptianë, përfshirë këtu edhe shumë tema tjera të cilat zgjuan interes të veçantë. Në fakt ky festival ishte çelësi në ringjalljen e zemrës kulturore, artistike e mbi të gjitha në inkurajimin e njerëzve, që të mendojnë përtej limiteve të tyre të deritanishme.
Festivali Multikulturor do të organizohet për herë të katërt dhe synon të bëhet eventi më i madh në rajon. Qëllimi ynë kryesor është të sigurojmë pjesëmarrjen e shumë akterëve kombëtarë dhe ndërkombëtarë, artistëve, politikëbërësve kryesorë me ndikim dhe aktivistëve të të drejtave të njeriut, akademikëve, studentëve dhe palëve të tjera relevante të interesuara të cilët do të ndihmojnë në promovimin e suksesshëm të komuniteteve të margjinalizuara etnike në Kosovë dhe më e rëndësishmja, ngjarja do të vendosë në qendër të vëmendjes dëshmitë autentike nga romët, ashkalinjtë dhe egjiptianët të cilët kanë prejardhje të ndryshme dhe vijnë nga vende të ndryshme të botës.
Qëllimi kryesor i Festivalit Multikulturor është thyerja e ciklit të përjashtimit të romëve, ashkalinjve dhe egjiptianëve, përmes promovimit të identitetit të tyre, fuqisë së tyre dhe vullnetit të fortë për të qenë të barabartë, si gjithë të tjerët. Romët, ashkalinjtë dhe egjiptianët janë pasuri e këtij vendi dhe kanë çka t’i ofrojnë kësaj shoqërie.
Dy ditët e Festivalit do të organizohen në Parkun e Qytetit si në vijim:
·Paradë plot ngjyra, si një nga pikat kryesore të ditës së dytë. Disa grupe të komuniteteve do të shfaqin me krenari trashëgiminë e tyre kulturore përmes veshjeve të tyre tradicionale;
·Tregu i shitësve artizanalë që shesin dhe promovojnë një gamë të gjerë të veprave artizanale, ushqimeve, koleksioneve, veshjeve, arteve dhe shërbimeve të veçanta nga e gjithë Kosova;
·Prezantimi i kuzhinës tradicionale;
·Shfaqje kulturore 3-5 akte në ditë;
·Tenda për të rinj dhe fëmijë për një mjedis miqësor ku familjet mund të përjetojnë art dhe muzikë nga kultura të ndryshme përmes shfaqjeve, aktiviteteve praktike, të krijuara posaçërisht për fëmijët dhe familjarët.
Festivali do të zgjasë dy ditë dhe do të jetë i hapur nga ora 11:00 deri në ora 19:00. / KultPlus.com
Marigona Bekteshi-Ferati e cila është ligjëruese e lëndëve ‘Histori e Regjisë’ dhe ‘Aktrimit’, ‘Praktika Regjisoriale’ dhe ‘Studimet Teatrore’ në Fakultetin e Arteve në Universitetin e Prishtinës, së fundi ka filluar studimet e post-doktoratës në Universitetin e Portos në Portugali, e kjo arritje e bën atë të parën nga Kosova dhe rajoni që vijon studimet e post-doktoratës në këtë fushë.
Bekteshi-Ferati në një intervistë për KultPlus thotë se studimet e doktoratës i ka përfunduar në Bullgari në fakultetin ‘Akademia Kombëtare për Film dhe Teatër’ në Sofje dhe pasi mori titullin “Doktor i Shkencave Teatrale dhe Artit Teatral” dhe pas shumë përpjekjeve, iu mundësua edhe fillimi i studimeve të post-doktoratës.
“Unë që nga doktoratura kam realizuar shumë hulumtime, gjithmonë jam në kërkim të diçkaje që mungon në Kosovë të cilën unë e ndjej si obligim kombëtar, moral dhe profesional që me hapë disa rrugë të cilat janë ende të paprekura sidomos kur flasim për pjesën e post-doktoratës në Teatër. Në të gjitha hulumtimet që unë kam realizuar, post-doktoratë në teatër nuk ka as në vendet më të zhvilluara të Evropës”, u shpreh ajo.
Si një ndër personat e paktë edhe në botë që pritet ta arrijë këtë gradë shkencore, thotë se projekti i saj është i fokusuar në artin dramatik si një formë për ri integrim të viktimave të dhunës në familje. E ky propozim sipas Bekteshi-Feratit është pëlqyer shumë edhe nga vlerësuesit në Universitetin e Portos.
“Projekti im u ka bërë përshtypje sa që edhe pronën intelektuale të gjithë kësaj unë duhet ta lë në universitetin e Portos në Portugali sepse ka qenë kërkesë e tyre primare”, tha ajo për KultPlus.
Ajo më tutje dha më shumë detaje edhe për periudhën e studimeve të cilat do të fillojë nga tetori e të cilat shpreson që t’i përfundojë deri në dhjetor të vitit 2023.
“Së pari do të formohet ekipi kërkimor të cilin e kam në kuadër të Universitetit të Portos, dhe ekipi kërkimor do të punojë në kuadër të projektit kërkimor. Do të jem atje në tetor ku do të realizoj një punëtori me këtë ekip kërkimor dhe do të njoftohen ata me të gjithë procedurën. Edhe pse atje është një lehtësim sepse pothuajse të gjithë punën do ta bëjë ekipi kërkimor, unë vetëm do të jem udhëheqëse.”, tha Bekteshi-Ferati e cila shtoi më tutje se si kurorëzim i gjithë kësaj pune do të ketë edhe një shfaqje teatrale me rrëfime të viktimave që do të intervistohen në gjithë Evropën Juglindore.
Ajo shpreson se pas premierës në Porto, repriza e parë e kësaj shfaqje të jetë në Kosovë.
E pyetur nëse pas përfundimit të studimeve do të ketë bashkëpunime në Portugali ose vende të tjera, ajo thotë se dëshira e saj më e madhe është të vazhdojë të kontribuojë në Universitetin e Prishtinës, ndonëse është e hapur edhe për mundësi të tjera.
“Jam me opsione të hapura mirëpo dëshira ime më e madhe është të vazhdoj kontributin në Fakultetin e Arteve sepse teatri dhe arti në Kosovë është akoma i paeksploruar, ende ka hapësira me vepru më tepër duke e pasur parasysh nëse unë jam shqiptarja e vetme që jam në post-doktoratë në fushën e Teatrit ose në fushën e artit në përgjithësi atëherë kjo duhet të jetë një ftesë urgjente për gjeneratat e reja që të vazhdojnë më tutje edhe të ecin përpara sepse Kosova ka shumë nevojë që të sjellë tituj akademikë”, deklaroi ajo për KultPlus.
Ndërkaq, duke qenë një qytetare e Mitrovicës, Marigona foli edhe për nivelin e performancës së teatrit në këtë qytet, e që sipas saj lë shumë për të dëshiruar.
“Ka tetë vite që Teatri i Mitrovicës nuk është teatër, nuk ka funksionuar si teatër për shkak të keqqeverisjes, po flasim në vitet e ish-qeverisjes, në të cilin aq shumë është dëmtuar ai teatër përveç që nuk i janë dhënë fonde teatrit, edhe i kanë marrë fonde teatrit”, thotë Bekteshi-Ferati, e cila përveç kritikave për keqqeverisjen në Teatrin e Mitrovicës, vlerëson lart talentin dhe punën e trupës rezidente të tij.
Po ashtu, ajo foli edhe për Teatrin Kombëtar të Kosovës, duke shprehur se pavarësisht problemeve me të cilin ky institucion ballafaqohet, të gjitha shfaqjet që janë paraqitur në këtë teatër janë meritore. / KultPlus.com
FemArt 10 sjell nesër sjell performancën “Vals i Këputun” nga ‘was bleibt kollektiv | Gentian Doda’, në Teatrin Kombëtar të Kosovës, përcjell KultPlus.
“Vals i këputun” është frymëzuar nga një këngë e vjetër arbëreshe, e cila ka mbetur në kujtesën tonë kolektive prej shekujsh, si një motiv i mjegullt. Kjo reminishencë e turbullt zgjoi interesin për të hulumtuar dhe krijuar në lidhje me kujtime të paplota, imazhe ‘të balsamosura’ nga burime të panjohura. Me valsin ‘e këputun’ si fill lidhës për këto evokime të papritura, thelbi i tyre mbetet i fshehtë, por i gjallë.
‘was bleibt kollektiv’ është një nismë e koreografit të mirënjohur botërisht Gentian Doda. Një bashkëpunim mes artistësh shqiptarë dhe ndërkombëtarë. Fokusi i tyre qëndron në zbulimin e gjendjes njerëzore nëpërmjet lëvizjes (ose mungesës së saj).
Manifesta 14 Prishtina ka kënaqësinë të paraqesë listën e plotë të pjesëmarrësve të edicionit të 14-të të Bienales Nomade Evropiane që do të mbahet prej 22 korrikut në kryeqytetin e Kosovës, Prishtinë.
Programi i Manifesta 14 do të zhvillohet në 25 hapësira të ndryshme në Prishtinë, prej Pallatit të Rinisë dhe Sporteve deri tek Hamami i Qytetit si dhe do të sjellë ndërhyrje artistike dhe urbane dhe një ekspozitë tematike në shtatë kate të Hotelit Grand.
Prej pjesëmarrësve, 39% kanë origjinë nga Kosova, e cila përbën shifrën më të lartë të pjesëmarrësve vendas ndonjëherë në edicionet e Manifestës. Vëmendja përqëndrohet gjithashtu në pjesën tjetër të rajonit të Ballkanit Perëndimor, nga ku vijnë edhe 25% e pjesëmarrësve.
Njëri prej synimeve të Manifesta 14 është të themelojë një hapësirë kulturore ndërdisiplinore afatgjate që po realizohet me rinovimin e ish – Bibliotekës “Hivzi Sulejmani” duke e kthyer atë në Qendër për Praktikë Rrëfyese që do të përfshijë edhe hapësirën për edukim, Oaza.
Kjo qendër do të hapet për publikun më 23 korrik 2022.
Ndërhyrje të rëndësishme urbane përfshijnë Korridorin e Gjelbër dhe Qendrën për Mësim Eko-Urban në ish-Fabrikën e Tullave.
Manifesta 14 Prishtina / Pjesëmarrësit:
Petrit Abazi (1983, RKS), Piers Greville (1972, AU) & Stanislava Pinchuk (1988, UA) * Larry Achiampong (1984, UK/GH) Astronomy Club of Kosova (RKS) Bora Baboçi * (1988, AL) Céline Baumann (1989, FR) Elona Beqiraj (1997, DE) Valentina Bonizzi (1982, IT) Anna Bromley * (1971, DE) Luz Broto * (1982, ES) Lee Bul (1964, KR) Lúa Coderch (1982, PE) Daniel Gustav Cramer & Haris Epaminonda (1975, 1980, DE/CY) Ilir Dalipi * (1981, RKS) Yael Davids * (1968) in collaboration withAndré van Bergen Cevdet Erek * (1974, TR) ETEA * (RKS) Jakup Ferri (1981, RKS) Foundation 17 * (RKS) Lek M. Gjeloshi * (1987, AL) Núria Güell (1981, ES) Driton Hajredini * (1970, RKS) Artan Hajrullahu (1979, RKS) Laureta Hajrullahu (1997, RS/RKS) Petrit Halilaj * (1986, RKS) Flaka Haliti * (1982, RKS) Lawrence Abu Hamdan (1985, LB) Haveit Collective (RKS) Roni Horn (1955, US) Fahrije Hoti and the Women of Krushë e Madhe (RKS) Majlinda Hoxha * (1984, RKS) ICA-Sofia (BG) Astrit Ismaili * (1991, RKS) Fitore Isufi Shukriu – Koja (1982, RKS) Hristina Ivanoska (1974, MK) Emily Jacir (1972, PS) Jelena Jureša (1974, RS/BE) Genc Kadriu * (1974, RKS) Alevtina Kakhidze * (1973, UA) Šejla Kamerić (1976, BA) Antoneta Kastrati & Casey Cooper Johnson (RKS/US) Doruntina Kastrati (1991, RKS) Kino ARMATA (RKS) Genti Korini * (1979, AL) Argjirë Krasniqi (1989, RKS) Edona Kryeziu * (1994, RKS) Katalin Ladik (1942, HU) Luljeta Lleshanaku (1968, AL) Nimon Lokaj (1941, RKS) Jumana Manna (1987, PS/DE) Brilant Milazimi (1994, RKS) Hana Miletić (1982, HR) Ivan Moudov (1975, BG) Alketa Xhafa Mripa (1980, RKS) Alban Muja * (1980, RKS) Sami Mustafa * (1984, RKS/FR) Silvi Naçi (1981, AL) Natasha Nedelkova (1993, MK) New Grand (Arbnor Karaliti, Lumturie Krasniqi, Mimoza Sahiti, Ermir Zhinipotoku, Valdrin Thaqi, Blerta Hashani) (RKS) Tuan Andrew Nguyen (1976, VN) Vigan Nimani (1981, RKS) Thao Nguyen Phan (1987, VN) Christian Nyampeta * (1981, NL) O Season Collective (XK, AL, RO, DE) Adrian Paci (1969, AL/IT) Marta Popivoda (1982, RS) Susan Philipsz (UK) and Radio International Collective * (RKS, DE, KR, IT, RU, UA) Marubi National Museum of Photography (AL) PykëPresje * (RKS) Lala Raščić (1977, BA) raumlaborberlin * (DE) re.act.feminism (DE) Alicja Rogalska * (1979, PL/UK) RomaMoMa (DE/RS) with Farija Mehmeti (1978, Roma/RKS)* Ugo Rondinone * (1964, CH) Sahej Rahal * (1988, IN) Nusret Salihamixhiqi (1931, RKS) Secondary Archive * (AL, BY, CZ, HU, PL, RS, SK, UA, RKS) Abi Shehu (1993, AL) Sekhmet Institute * (RKS) Selma Selman (1991, BA) Driton Selmani (1987, RKS) Dineo Seshee Bopape (1981, ZA) Chiharu Shiota * (1972, JP) Igor Simić (1988, RS/US) Uýra Sodoma (1991, BR) Speculative Tourism * (IL) Beth Stephens & Annie Sprinkle (1960, 1954, US) Mette Sterre (1983, NL) StoryLab * (RKS) tamtam * (AT/DE) The name comes last collective * (RKS) Miryana Todorova (1984, BG) Vangjush Vellahu (1987, AL) Alije Vokshi (1945, RKS) Werker Collective * (NL) Sislej Xhafa * (1970, RKS) Yll Xhaferi * (1988, RKS) Miki Yui (1971, JP) Driant Zeneli * (1983, AL) Hana Zeqa (1988, RKS) Lulzim Zeqiri * (1978, RKS) Dardan Zhegrova (1991, RKS) / KultPlus.com
Policia e Kosovës ka njoftuar se alarmi për bombë në Aeroportin ”Adem Jashari” në Prishtinë është i rrejshëm, shkruan KultPlus.
“Ju njoftojmë se janë ndërmarrë të gjitha veprimet operative dhe hetimore nga organet kompetente të Republikës së Kosovës. Kjo ka rezultuar se kërcënimi me bombë ka qenë alarm i rrejshëm. ANP ‘Adem Jashari’ është i hapur për fluturime, dhe të gjitha fluturimet do të procedohen si zakonisht”, thuhet në njoftim.
Muajt e fundit kanë qenë disa alarme të rrejshme në Kosovë.
Në njoftimin zyrtar nga Aeroporti Ndërkombëtar “Adem Jashari” thuhet se aeroporti tashmë është i hapur për fluturime. /KultPlus.com
Ministri i Energjisë i Australisë u ka kërkuar familjeve në Uellsin e Ri Jugor – një shtet me rreth 8 milionë banorë – që përfshin qytetin më të madh të vendit Sidnein – që të fikin dritat përballë një krize energjie, shkruan BBC.
Kështu, sipas mediave të huaja, përcjell Telegrafi, Chris Bowen u ka bërë thirrje banorëve që të mos përdorin energjinë elektrike për dy orë çdo mbrëmje nëse “kanë një zgjidhje tjetër”.
Megjithatë, ai shtoi se ishte “i sigurt” se ndërprerjet e energjisë elektrike mund të shmangeshin, transmeton KultPlus.
Një kërkesë e tillë vjen pasi tregu kryesor me shumicë i energjisë elektrike në Australi u pezullua për shkak të rritjes së çmimeve.
Australia është një nga eksportuesit më të mëdhenj në botë të qymyrit dhe gazit natyror të lëngshëm, por është duke luftuar me një krizë energjie që nga muaji i kaluar. Tre të katërtat e energjisë elektrike të vendit ende prodhohen duke përdorur qymyr. Prej kohësh është akuzuar se nuk ka bërë mjaftueshëm për të ulur emetimet e saj duke investuar në burimet e rinovueshme.
Në javët e fundit, Australia ka ndjerë ndikimin e ndërprerjeve në furnizimet me qymyr, ndërprerjet në disa termocentrale me qymyr dhe rritjen e çmimeve globale të energjisë.
Këto dhe çështje të tjera kanë ndihmuar në rritjen e çmimeve të energjisë në tregun me shumicë në mbi 300 dollarë Australianë (rreth 200 euro) për megavat orë – kufiri i vendosur nga rregullatori i tregut, Operatori Australian i Tregut të Energjisë. /KultPlus.com
Më 16 qershor të vitit 1882 lindi Gaetano Petrotta. Ai ishte filolog dhe historian i letërsisë nga Hora e Arbëreshëve, në Siçili.
Në veprën e tij kryesore “Populli, gjuha dhe letërsia shqiptare”, Gaetano Petrota parashtroi një vështrim të përmbledhur të historisë së letërsisë bashkë me një histori mjaft të pasur të studimeve albanologjike për çështje të alfabetit, gramatikës, dialektologjisë, leksikografisë, historisë së gjuhës, etnografisë, folklorit dhe historisë së kulturës.
Themeloi më 1932 katedrën e gjuhës dhe të letërsisë shqipe në Universitetin e Palermos dhe e mbajti derisa u nda nga jeta në vitin 1952.
Petrota la dorëshkrim një gramatikë shqipe të së folmes së Horës së Arbëreshëve, si edhe një fjalor frazeologjik të arbëreshëve të Sicilisë. /KultPlus.com
Policia e Kosovës ka njoftuar se sot në orët e pasdites përmes zyrës së mediave të Aeroportit Ndërkombëtar “Adem Jashari” ka pranuar një informacion për kërcënim me mjete shpërthyese në aeroport.
Bazuar në informacionet e pranuara, Policia e Kosovës menjëherë ka ndërmarrë të gjitha masat dhe veprimet e nevojshme policore në funksion të trajtimit dhe hetimit të këtij rasti, duke angazhuar njësitet relevante policore, përfshirë ato për trajtimin e materieve shpërthyese dhe njësitin me qenë (K-9), thuhet në njoftim. /KultPlus.com
Disa burime diplomatike të Bashkimit Evropian thonë se “Franca ka dhënë sinjale”, se pas zgjedhjeve parlamentare në këtë vend, që do të mbahen më 19 qershor, “mund të mos e kundërshtojë më vendimin për liberalizimin e vizave për Kosovën”.
Marrë parasysh se ky vend ka qenë kundërshtari më i madh në BE i liberalizimit të vizave për Kosovën, sinjalet prej tij shihen si shenja optimiste se heqja e vizave për kosovarët do të ndodhë “shpejt”.
“Në nivelin e grupeve punuese dhe në nivele teknike në Këshillin e BE-së, ne nuk kemi parë ndonjë lëvizje akoma në drejtim të vendimit për liberalizimin e vizave. Por, kemi parë, kohëve të fundit, rritjen e gatishmërisë për këtë në nivel politik. Ka angazhim në nivel shumë të lartë politik dhe kjo jep shpresë”, thotë një diplomat i BE-së për Radion Evropa e Lirë.
“Kur të ketë pajtueshmëri dhe gatishmëri në nivelin më të lartë politik, atëherë puna në nivel teknik dhe procedural mund të ndodhë shumë shpejt”, shton ai.
Kosova është vendi i vetëm në Ballkanin Perëndimor që nuk gëzon liberalizim vizash me BE-në.
Qeveria e Kosovës thotë se ka plotësuar çdo kriter nga gjithsejtë 95 sa i ka vendosur BE-ja në udhërrëfyesin për liberalizim.
Megjithatë, procesi është penguar vazhdimisht nga disa shtete anëtare të BE-së, sidomos Franca, e cila ka shprehur rezerva për lëvizjen e lirë të kosovarëve.
Sipas burimeve diplomatike, Franca ka kërkuar më shumë garanci se, në rast të liberalizimit të vizave për qytetarët e Kosovës, nuk do të ketë keqpërdorime dhe nuk do të ketë ardhje të azilkërkuesve të rrejshëm në vendet e BE-së – siç ka ndodhur me Shqipërinë dhe Gjeorgjinë.
Burimet diplomatike në Bruksel thonë se Kosova është angazhuar në mënyrë të drejtpërdrejtë me autoritetet e Francës, për t’i adresuar shqetësimet e këtij shteti dhe se kjo mund të ketë pasur, po ashtu, ndikim pozitiv.
Një prej elementeve të rëndësishme, thonë burimet në BE, është edhe mbështetja publike që liberalizimit të vizave për Kosovën i ka dhënë kancelari gjerman, Olaf Scholz, gjatë vizitës së tij në Kosovë, javën e kaluar.
Kjo çështje mund të përmendet edhe në samitin e BE-së, që zhvillon punimet më 23 dhe 24 qershor në Bruksel, edhe pse vendimi nuk merret në këtë nivel të lartë, por nga Këshilli i BE-së.
Rikujtimin se liberalizimi i vizave për Kosovën është vonuar dhe se duhet të ndodhë pa vonesa e ka bërë të martën edhe Parlamenti Evropian përmes raportit për Kosovën, i cili është miratuar në Komisionin e Politikës së Jashtme të BE-së.
Në këtë raport është kërkuar nga vendet anëtare në Këshill që “me urgjencë” të ecin drejt miratimit të regjimit pa viza për qytetarët e Kosovës dhe është thënë se vonesat e reja në këtë drejtim, do të dëmtojnë besueshmërinë e BE-së dhe reputacionin e saj si partner i besueshëm.
Raportuesja për Kosovën në Parlamentin Evropian, Viola von Cramon, ka qenë më e drejtpërdrejtë në kritika, duke bërë me gisht kah Franca dhe Holanda.
“Për fat të keq, Bashkimi Evropian ka dështuar t’i përmbushë premtimet e veta për të mundësuar lëvizjen pa viza për qytetarët e Kosovës. Unë vërtet shpresoj se ky do të jetë raporti i fundit, i cili përmend këtë dështim. Sa i përket Këshillit – dhe në këtë drejtim dua t’i drejtohem direkt Francës dhe Holandës – koha për miratimin e vendimit është tash”, ka thënë von Cramon.
Edhe pse pranojnë se “po krijohet një moment i duhur politik për liberalizimin e vizave për Kosovën”, burimet në BE tërheqin vërejtjen se “nuk mund të thuhet në këtë moment se kur do të mund të merrej vendimi”.
Në kohën kur kanë mbetur vetëm dy javë deri te përfundimi i kryesimit të Francës me BE-në, gjasat janë që ky vendim të hyjë në procedurë gjatë presidencës së Çekisë, e cila nis nga 1 korriku. /REL/ /KultPlus.com
Thëniet e Herman Hesses janë një ftesë për të reflektuar mbi jetën dhe kërkimin e identitetit, një dhuratë për këdo që dëshiron të thellojë vetveten, të pyesë veten dhe të zbulojë vetveten. Një trashëgimi me thellësi të madhe psikologjike dhe shpirtërore që meriton të lexohet.
Ç’mund t’ju them që mund t’ju vlejë, përveçse mund të jeni duke kërkuar diçka me aq këmbëngulje, sa nuk mund të gjeni asgjë?
Ka miliona anë të së vërtetës, por vetëm një të vërtetë.
Si trup jemi të gjithë beqarë, si shpirt askush nuk është.
Zogu lufton derisa del nga veza. Veza është bota juaj. Çdo qenie e gjallë duhet të përpiqet të shkatërrojë botën.
Feja, ashtu si arsyeja, nuk kalon përmes arsyes.
Nëse për lumturinë tënde të duhet leja e dikujt tjetër, je vërtet një mjeran i shkretë.
Përjetësia është vetëm një moment, i gjatë mjaftueshëm për t’u tallur me të.
Kur urrejmë dikë, në imazhin e tij urrejmë diçka që kemi në brendësinë tonë.
Lumturia është dashuri, asgjë tjetër. I lumtur është ai që di të dashurojë.
Lotët janë shkrirja e akullit të zemrës. Atij që qan, të gjithë engjëjt i rrinë pranë.
Mund të shkruash libra me psikologji, por jo të depërtosh në zemrën e njeriut.
Nuk ekziston një ëndërr e përhershme. Çdo ëndërr ia lë vendin një ëndrre të re dhe s’është nevoja të frenoni asnjërën prej tyre.
E keqja lind gjithmonë atje ku dashuria nuk mjafton.
Jo rrallëherë u hamë kohën miqve, për t’ua kushtuar atë armiqve tanë. / KultPlus.com
