Shqiptarja Vanesa Mehmetaj-Hamzaj përzgjedhet prokurore në kantonin Jura

Një prokurore dhe dy zëvendës gjyqtarë u zgjodhën të enjten në mëngjes nga Parlamenti Jura gjatë asamblesë së tij themeluese.

Parlamenti rinovoi autoritetet gjyqësore kantonale të enjten në mëngjes, në Delémont për asamblenë konstituive të legjislaturës së re 2021-2025, deputetët zgjodhën Julien Theubet në postin e zëvendësgjyqtarit në Gjykatën Kantonale. Anne Kohler është emëruar zëvendësgjyqtare në Gjykatën e Shkallës së Parë dhe shqiptarja Vanesa Mehmetaj-Hamzaj u zgjodh prokurore nga legjislatura kantonale, raportuan mediat zvicerane, përcjell albinfo.ch./ KultPlus.com

Piktura e Agim Sulajt që shpreh mallin e emigrantit për atdheun

Sot në ditën ndërkombëtare të emigrantëve sjellim një pikturë të piktorit shqiptar, i cili jeton në Itali, Agim Sulaj.

“Emigranti i vogël. Vendi im, Shqipëria”, një tablo që tregon një djalë të vogël teksa kërkon në hartë atdheun e tij dhe Vlorën qytetin e prindërve të tij.

Kjo pikturë është blerë ng një grua belge, sepse sipas saj përcjell një mesazh universal, siç është emigrimi, tregon vetë piktori Sulaj,  i cili na tregon gjithashtu se kush ishte djali i vogël që e frymëzoi për këtë tablo.

“Është tablo e pak viteve më parë. Kam qenë gjithmonë i dedikuar në punën time ndaj emigrimit dhe historive të veçanta të kësaj plage të pa shërueshme të Shqipërisë.  Tabloja në fjalë prezanton një fëmijë të vogël në një klasë fillore të Italisë. Prindërit e tij janë shqiptarë.  Dhe tabloja prezanton momentin kur fëmija gjen me kureshtje e mall Shqipërinë , në hartën e madhe të Italisë dhe pikërisht kërkon Vlorën e prindërve të tij. Është një tablo autobiografike mund të quajmë, ekspozuar për herë të parë në ekspozitën personale në Kruishoutem të Belgjikës. Qendra europiane e Humorit e Ilustrimit satiric. E bukura është që e ka blerë një grua belge  “për mesazhin poetik e universal që përcjell” , mbaj mend më ka thënë, tregon piktori Agim Sulaj për “Diaspora Shqiptare”. /dp/ KultPlus.com

Dora e mjekut asht si dora e Zotit

Pjetër Logoreci

Kushtue hyllit të kirurgjisë Dr. Mark Mirashi.

Shkodra ka kenë gjithmonë qyteti që ka lindë, e djepi që ka përkundë gjeni e talente të shumë fushave, si në art e kulturë, ashtu dhe në sport e shkencë. Figura që nderuen emnin e vet, por edhe të Shkodres, me dijet e punen e tyne, burra e gra që sakrifikuen vite nga jeta e tyne në shërbim të qytetit e komunitetit. Njëni ndër kto personalitete madhore ishte kirurgu shkodran Dr. Mark Mirashi, të cilit, në shenjë mirënjohje, ja kushtoj ktë shkrim.

Qysh fmijë, pata ndigjue nga familjarët e mij, lavde e nderime për Dr. Federik Shirokën (që ishte kushëri, bashkëmoshatar e shok me djemtë e Logorecve), por ma vonë kto lavde u flitshin për Dr. Markun, të cilin, atyne, jua kishte këshillue Dr. Shiroka, i cili kishte kuptue që studenti Mark Mirashi do të ishte e ardhmja e kirurgjisë moderne.

Rastisi që në vjetin 1990 të isha pacient i repartit të kirurgjisë së Spitalit në Shkoder ku njoha dhe pata kontakte me të gjithë personelin e mrekullueshëm, e ndër to edhe me Dr. Mark Mirashin.

Nga pamja e jashtme, Dr. Marku, të krijonte përshtypjen e një burri autoritar dhe të disiplinuem. Fliste pak e i premë dhe kishte një paraqitje të përkryeme, mbasi mbante gjithnji kravatë mbi këmishën e bardhë apo boj qielli. Kur e njoha, Dr. Marku ishte në pension, por për nevojat e spitalit, vazhdonte të punonte në repart me “orar të reduktuem”, pothuajse 10 orë në ditë.

Flitej shumë për kirurgun e talentuem Mark Mirashi, si nga kolegët ashtu edhe nga pacientet, për aftësitë e intuiten e tij në profesion, për kurajon për të sjellë teknika të reja në operacionet që bante, tuj shpëtue jetë të pashpresa. Ishte i vlerësuem edhe nga profesorët e tij apo nga mjekët ma të mirë operatorë të Tiranës.

Po kush ishte Dr. Marku, ky burrë e profesionist i nderuem i Shkodres?

Mark Mirashi lindi në një familje qytetare shkodrane, me 25 marc 1929. Ishte i biri i Kol Mirashit (njihej edhe si Kol Shiroka), që ishte zejtar, burrë me kulturë të gjanë dhe shumë i njohtun, si aktor, në skenat e shoqnive teatrore të kohës në Shkoder. Marku mësoj dhe mori edukatë e kulturë në shkollën e Jezuitve, deri sa, për t’ju ba krah familjes, për arsye ekonomike, u detyrue ta ndërpresë, tuj mbarue vitet e fundit të maturës në shkollën e natës.  Mbas maturës ju kushtue profesionit të infermierit, që e mësoj në kursin shtetnor të infermierisë në vjetin 1946/1947 dhe tuj punue në Sanatoriumin e Shkodres.

Për të plotsue dijet e veta në profesionin që e donte shumë, vendosi të ndjekë Fakultetin e Mjeksisë në Universitetin e Tiranës, ku u diplomue në vjetin 1960. Mbasi kishte kuptue që pasioni i tij ishte kirurgjija, u specializue në kirurgji të përgjithëshme. Si mjek i ri kirurg, u emnue nga shteti në Spitalin e Peshkopisë, që u ba si shtëpija e tij, mbasi tuj kenë specialist i vetëm, punonte gjithë kohës, pa orar, që të mbulonte të gjithë atë krahinë me nevoja e kërkesa të mëdha.

Në Peshkopi, ku punoj 10 vjet, e njihnin të gjithë, e për banorët e atyne zonave, Dr. Marku ishte një hero i heshtun, me kontribut të paçmuem, me zemër të madhe e mjeshtër në profesion.

Siç më tregonte ma vonë, të shumtë ishin rastet kur detyrohej me ndërhye në kushte të veshtira pune, në ndonjë aksident, ndonjë traumë apo plagosje që ndodhte në zona të largëta malore, ku ishte e pamundur levizja e ambulancës. Shpesh detyrohej të ecë disa orë deri tek i sëmuri. Kishte rastisun që, për të shpëtue pacientin, ishte detyrue ta “operonte” me urgjencë edhe jashtë në rrugë, nën driten e fenerëve të ambulancës.

Mark Mirashi u kthye si kirurg në qytetin e tij të lindjes në vjetin 1972 dhe  punoj në Spitalin e Shkodres deri sa doli në pension. Si kudo ku punoj, edhe këtu, ai solli mendyra të reja e teknikë bashkëkohore kirurgjije. Si në jeten e përditëshme, ashtu edhe para çdo oparacioni që planifikonte, lexonte literaturë të huaj mjeksore lidhur me teknikat që do përdorte në sallë. Ai ishte poliglot dhe i apasionuar për gjuhët e huaja. Zotnonte mirë gjuhën italiane, franceze, angleze, gjermane dhe ruse. 

Nji herë, gjatë nji bisede, më tregoj për nji “mrekulli” të bujshme të vjetit 1987, kur ai kthej në jetë, nga vdekja klinike, nji 18 vjeçar:  

Mbas pune, kur shkova të marr biçikleten, që e mbyllshe te morgu i spitalit, vërejta aty trupin e nji të riu. Instinkti i mjekut më bani të afrohem e ti prek venen. Punojsi i morgut më tregoj që e kishin sjellë të vdekur nga një thikë në zemër. Nga prekja ndjeva një rrahje të dobët pulsi dhe kuptova që ka një shpresë të fundit. Vendosa me e dergue në sallë ku mbasi i hapa gjoksin,  fillova t’i masazhoj zemren me të dyja duert deri sa ajo filloj të rrahë përsëri. Djali 18 vjeçar u kthye në jetë dhe mbas kontrolleve e vizitave disa ditore që i bana, u normalizue.

“Kurr mos e nenvleftëso doren e mjekut, se asht si dora e Zotit”, – më thoshte,- për të më dhanë kurajo, mbasi edhe unë  gjindesha në reanimacion.

Perveçse nji kirurg i mirë, Dr. Marku ishte një intelktual i kompletuem e me kulturë të gjanë. Njihte mirë historinë, filosofinë si dhe klasikët e letersisë botnore.

Dr. Mark Mirashi punoj 52 vite në shërbim të njerzve, me nji përkushtim të pashoq, tuj tregue se asht YLLI i kirurgjisë në Shkodër. Janë qindra pacientë që i falenderohen mjeshtrisë e talentit të njeriut të mirë Mark Mirashi, ashtu sikurse dhjetra mjekë e studentë që mësuen profesionin prej tij.

Mark Mirashi vdiq në moshen 82 vjeçare, me 22 prill 2011, për tu vendosë në pjedestalin e njerzve ma të shquem të Shkodres e Shqipnisë. / KultPlus.com

Një qytetar nga Deçani i gatshëm të ia dhurojë veshkën 19 vjeçares

Një qytetar nga Deçani ka shprehur gatishmëri që të ia jap veshkën Nazlije Sherifit, 19-vjeçares nga Mitrovica, e cila vuan nga sëmundja e Glomeruloskerozës Fale Segmentale.

Qytetari në fjal ka thënë se do e bëjë me kënaqësi dhurimin e veshkës, teksa ka publikuar edhe fotografi të bisedës me familjaren e 19-vjeçares.

“Do e bëjë me kënaqësi, dhashtë Zoti që t’i bëjë veshka ime”, ka shkruar në mesazhin e dërguar në numrin që e ka lënë familja.

Operacioni, sipas mesazheve, pritet të ndodhë të hënën.

Ditë më parë familja e Nazlije Sherifi kanë kërkuar ndihmë nga qytetarët e Kosovës pasi vetëm nuk arritën t’i mbulojnë shpenzimet e trajtimit të vajzës së tyre.

Nazlije Sherifi  i duhen 200mijë euro, për sigurimin e veshkës dhe kryerjen e transplancionit të saj në shtetin e Turqisë. /insajderi/ KultPlus.com

Komuna e Prishtinës ndalon përdorimin e mjeteve piroteknike

Komuna e Prishtinës ka marrë vendim për ndalimin e përdorimit të mjeteve piroteknike deri më 3 janar, shkruan KultPlus.

Kjo ndalesë vlen për vendet publike, duke përfshirë sheshet, rrugët dhe tregjet e kryeqytetit kosovar.

Në anën tjetër, çdo person i cili nuk e respekton këtë vendim do të gjobitet prej një shume të 100 eurove. / KultPlus.com

Hoti: Në varrezat e Rahovecit u gjend një trup që dyshohet se u vra më 1999

Kryetari fshatit Krushë e Madhe, Selami Hoti, ka deklaruar se familjarët e të pagjeturve janë gëzuar që kanë filluar gërmimet në lokacionet e reja për gjetjet mortore të të vrarëve gjatë luftës së fundit në Kosovë.

Në Info Magazinë në Klan Kosova ai tregoi se sot në Rahovec është gjetur një trup, i cili është dërguar në Prishtinë për t’iu bërë ekzaminimi dhe verifikimi, në mënyrë që t’i kthehet familjes.

Hoti ripërsëriti se nuk do të ndalen së kërkuari jo vetëm trupa, por edhe që kriminelët të dalin para drejtësisë.

“Sot në varrezat e qytetit në Rahovec, në mes të tyre, është gjetur një trup që dyshohet se është i vrarë gjatë luftës në Kosovë, gjegjësisht në maj të vitit 1999, dhe ekipet mjekoligjore në bashkëpunim me zyrtarë kompetentë e kanë marr trupin dhe kanë vazhduar tutje për në Prishtinë për ekzaminim, që përmes AND-së do të verifikohet dhe t’i kthehet familjes që i përket. Del se është trup që është varrosur nga serbët gjatë asaj kohe”.

“Gjithashtu edhe në Tusuz në Prizren janë gjetur edhe lokacione të tjera”.

“Është ndjenja tjetër që në njëfarë forme familjarët edhe gëzohen, sepse ata njerëz do ta kenë një vend që e meritojnë”.

“Familjarët janë të lodhur dhe rraskapitur dhe normal është edhe mllefi i tyre që ndonjëherë e shprehin në formë të pakënaqësisë”.

“Besojmë që këto punime të kryhen sa më shpejt dhe t’i bëhet presion më i madh Serbisë që të përshpejtojnë me dhënien e informatave që këto krime të mbyllen përgjithmonë dhe ne nuk do të pushojmë së kërkuari jo vetëm trupa, por edhe drejtësi që kriminelët që i kanë bërë këto krime, që me kilometra larg i kanë dërguar trupat për t’i humbur gjurmët, të dënohen”.

“Si familjarë nuk do të rreshtim së kërkuari të drejtën tonë”, u shpreh Hoti. /express/ KultPlus.com

“Mayflower”, anija pa kapiten që do të lundrojë në oqeane

Ashtu si makinat pa shoferë që bëjnë udhëtime në tokë, anijet autonome po shfaqen si një mënyrë e re për të përshkuar oqeanet e botës.

Korrespondentja e Zërit të Amerikës, Tina Trinh i hedh një vështrim anijes autonome “Mayflower”, një anije pa kapiten me energji diellore që do të udhëtojë nga Britania në Shtetet e Bashkuara duke përdorur inteligjencën artificiale.

Ajo quhet “Mayflower”, por nuk është aspak e ngjashme me anijen e shekullit të 17-të që solli pelegrinët në Amerikë. Anija e re “Mayflower” është autonome, pa asnjë pasagjerë ose ekuipazh në bordin e saj dhe ajo kontrollohet nga inteligjenca artificiale.

E prodhuar nga organizata detare jofitimprurëse Promare dhe kompania teknologjike IBM, anija pa kapiten, plotësisht autonome do t’i bëjë homazhe pelegrinazhit origjinal të vitit 1620, duke bërë udhëtimin transatlantik nga Britania në Plimith të Masaçusetsit prillin e ardhshëm.

Shefi Ekzekutiv i kompanisë IBM për teknologjinë, Andy Stanford-Clark thotë se një nga qëllimet kryesore të këtij udhëtimi është mbledhja e të dhënave.

“Përmes këtij udhëtimit shpresojmë të mësojmë më shumë rreth ndikimit që ndryshimi i klimës dhe ndotja kanë mbi oqeanet”, thotë ai.

Anijet pa kapitenë me aftësi autonome nuk janë një gjë e re, por ato zakonisht janë të telekomanduara ose të programuara për të udhëtuar në linja të caktuara.

“Mayflower” do të vetë-drejtohet.

“Sapo të dalë në det, jashtë diapazonit të rrjetit 4G, ajo do të jetë e vetme. Ne shpresojmë që t’i marrim komunikimet satelitore, por nuk varemi nga ato”, thotë Andy Stanford-Clark, shef për teknologjinë në kompaninë IBM.

“Anija duhet të jetë në gjendje të ndjejë dhe kuptojë vetë mjedisin e saj dhe të marrë vendime”, thotë Don Scott, ekspert i teknologjisë i kompanisë Marine AI.

Këtu hyn në lojë inteligjenca artificiale dhe programet e mësimit të makinerisë të kompanisë IBM.

“Anija është trajnuar për të identifikuar mijëra imazhe të gjërave të ndryshme në oqean që sistemi i inteligjencës artificiale i kompanisë IBM i njeh dhe pastaj në bazë të këtyre të dhënave programi vendos se cilën rrugë do të ndjekë”, thotë Andy Stanford-Clark, shef për teknologjinë në kompaninë IBM.

Duke përdorur kamerat dhe sensorët në bord, anija do të kryejë gjithashtu eksperimente të ndryshme shkencore. Studiuesit e dinë se suksesi i saj nuk është i garantuar.

“Kamerat mund të dëmtohen, mbulohen me pika uji, dhe për këto arsye mund të mos jenë në gjendje të përçojnë imazhe të qarta. Këto janë sfidat me të cilat përballemi gjatë krijimit të sistemeve për të shmangur dështimin e misionit”, thotë Don Scott, ekspert i teknologjisë i kompanisë Marine AI.

400 vjet më vonë, teknologjia padyshim që ka evoluar, por trashëgimia e anijes “Mayflower” vazhdon të jetë e fortë. /VOA/ KultPlus.com

Dua Lipa me interpretim të magjishëm për festat e fundvitit

Performancave të shumta të yllit shqiptar, Dua Lipa, së fundmi iu është shtuar edhe ai në The Tonight Show, shkruan KultPlus.

Këngëtarja me fame botërore e ka mësuar publikun të interpretoj këngë të veta mirëpo, kësaj radhe erdhi me diçka ndryshe. Në prag të festave të fundvitit, Lipa realizoi një interpretim në formë bashkëpunimi me Jimmy Fallon.

Dyshja kanë sjellur versionin special të këngës “Christmas is all around”, duke jepur një atmosferë gazmore nëpërmjet këngës. / KultPlus.com

https://www.youtube.com/watch?v=RuHBCOEMwRU

Ndëshkime për Rita Orën, mediat britanike e ironizojnë dhe i japin çmim për “sjelljen më të keqe të vitit”

Rita Ora ka qenë në qendër të vëmendjes mediatike këto ditë për shkak se theu dy herë rregullat e pandemisë.

Ajo udhëtoi drejt Egjiptit pa bërë testin dhe organizoi një festë me 30 miq për ditëlindjen e saj, duke mos ruajtur në këtë mënyrë as distancën fizike. Për këtë arsye ajo mori një lumë kritikash nga fansat dhe një gjobë prej 10 mijë paund.

Ndërkohë ndëshkimet për të po vijojnë ende dhe së fundmi ajo ka fituar “çmimin” për “sjelljen më të keqe të vitit” së bashku me disa personazhe të tjerë të njohur.

Tabloidi britanik “Daily Mail” ka zgjedhur bashkë me ekspertin e sjelljeve, William Hanson, VIP-at që janë sjellë më keq këtë vit dhe që sigurisht kanë rënë në sy të publikut për sjelljen e tyre.

Me ironi Rita është cilësuar si një njeri vetëmohues dhe në të shkruhet se përveçse është këngëtare, është gjithashtu një mikrobiologe e kualifikuar dhe e specializuar për viruset.

“Gjatë viteve të hulumtimit dhe doktoratës në epidemiologji në Shkollën e Teatrit për fëmijë “Sylvia Young (i referohet shkollës fillore që Rita ka ndjekur) ajo e ka kuptuar shumë mirë se koronavirusi do të shmangte zonat e pasura të Londrës Perëndimore, duke lejuar doktoreshë Orën dhe profesionistë të tjerë mjekësorë të tillë si Cara Delevingne dhe Profesor Vas J Morgan të festojnë në masë.

Kur u zbulua festa e ditëlindjes në Notting Hill, zonja Ora kërkoi falje me shpejtësi duke thënë se ishte një vendim i momentit. Nuk ka rëndësi nëse bie apo jo dakord me rregullat. Ato janë rregulla. Nëse nuk je dakord atëherë përfshihu në parlament dhe lobo që t’i ndryshosh. Askush nuk është mbi to. Ne po e kalojmë këtë gjë të gjithë së bashku”, shkruhet në artikull për këngëtaren.

Përveç Rita Orës personazhe të tjerë të njohur kanë marur “çmime” për sjelljet më të këqija, duke përfshirë Jess Glynne për “veshjen më të keqe”, Princin Wiliam dhe Kate Middleton për “reagim jo të mirë” në Emmy Awards etj./gazetaexpress/ KultPlus.com

Tepia e kuqe e Berlinales do të ‘shtrohet’ virtualisht në mars

Festivali prestigjioz i filmit, i cili mbahet në Berlin këtë vit nuk do të mund të organizohet në muajin e zakonshëm, në shkurt, shkruan KultPlus.

Berlinalja është shtyer për në mars për shkak të pandemisë Covid-19 si dhe do të realizohet virtualisht.

 “Edicioni i 71-të i Berlinales do të zhvillohet në “dy kohë” me një garë në internet dhe dhënien e çmimeve në mars, si dhe projeksione të hapura për publikun në muajin qershor”, theksuan dy drejtuesit e festivalit në një komunikatë.

Festivali i Filmit në Berlin tërheq 480 000 kinaestë, yje filmash dhe adhurues në kinematë e kryeqytetit gjerman.

Statuja “Ariu i Artë” është edhe çmimi simbol i këtij i festivalit, i cili njëherit është edhe ndër çmimet më prestigjioze në Europë, së bashku me festivalin e Kanës në Palme d’Or të Francës dhe çmimin Lion i Artë i Festivalit të Filmit në Venecia. / KultPlus.com

Kori nga Kosova, Siparantum merr pjesë në ‘Interkultur’ në bashkëpunim me SHBA-të

Kori i njohur nga Kosova, Siparantum tanimë është pjesë e garës ndërkombëtare dhe prestigjioze të kulturës, Interkultur, shkruan KultPlus.

Kjo përveç që shënon një sukses për korin kosovar, njëherit dëshmon bashkëpunimin me shtetin amerikan, teksa vendi ynë është duke punuar bashkë me grupin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës , Cobra Chorale.

Dy koret e dy shteteve kanë sjellur magjishëm veprën “Counting Music” nga Chris Lawry, në përbërje prej 80 artistëve performues. Dirigjenti nga kori Kosovar, Siparantum është Memli Kelmendi, ndërkaq ai nga Cobra Chorale e Amerikës është William Bennett.

Video performanca është realizuar virtualisht dhe ka dëshmuar edhe një herë fuqinë e artit e kulturës.

Rezultatet e fituesve të koreve do të shpallen më 24 dhjetor, teksa ky organizim daton që nga viti 1988. / KultPlus.com

Ministri Quni nderoi me mirënjohje Gjergj Kaçinarin dhe Sylë Zhitinë

Ministri i Mbrojtjes, Anton Quni ka nderuar me mirënjohje post mortum kompozitorin e njohur Gjergj Kaçinarin dhe veprimtarin e çështjes kombëtare, Sylë Zhitinë, shkruan KultPlus.

Përderisa Kaçinari njihet për kompozimet e tij muzikore, kontributin në film e teatër, ai poashtu ka hyrë në historinë shqiptare nëpërmjet udhëheqjes së Orkestrës së parë muzikore ushtarake të ish-Trupave të Mbrojtjes së Kosovës dhe Forcës së Sigurisë së Kosovës.

Në anën tjetër, Sylë Zhitia kishte dhënë kontribut nëpërmjet punës në Ministrinë e Mbrojtjes dhe të Forcave të Armatosura të Kosovës.

Në nderim të kontributit të tyre, ministri Quni dhuroi mirënjohjet post-mortum për këta dy personalitete të rëndësishme shqiptare, duke ia dhuruar familjarëve të të dyve.

“Me këtë rast, ministri Quni priti anëtarët e familjeve Kaçinari dhe Zhitia, duke u shprehur mirënjohjen dhe vlerësimin më të lartë për ish- bashkëpunëtorët e tij, duke u theksuar se të gjitha të arriturat e deritashme të Ministrisë së Mbrojtjes dhe FSK-së janë dhe do të jenë të ndërlidhur me kontributin e çmuar të profesor Gjergjit,  Sylës dhe të gjithë ish- bashkëpunëtorëve e bashkëveprimtarëve të cilët fizikisht nuk janë në mesin tone”, thuhet në njoftimin e ministrit të Mbrojtjes, Anton Qunit.

Teksa familjarët e falenderuan për këtë vlerësim, historia do të ketë përherë vend për kontributin e Kaçinarit dhe Zhitisë. / KultPlus.com

Diaspora shqiptare në shifra 2020, Instat: Ja sa shqiptarë jetojnë jashtë vendit

Instat ka publikuar sot raportin e përvitshëm “Dispora shqiptare në shifra”, në kuadër të Strategjisë së Diasporës.

Sipas këtij raporti për vitin 2020 bazuar në vlerësimet e tërthorta, numri i shqiptarëve të larguar pas vitit 1990 llogaritet të jetë rreth 1,68 milionë shtetas jashtë vendit ose rreth 37% të shtetasve shqiptarë gjithsej.

INSTAT vëren se periudhat kohore të formimit të Diasporës shqiptare ndryshojnë. E ashtuquajtura “Diaspora e vjetër” përbëhet nga emigrantë që kanë emigruar para vitit 1944, të cilët konsiderohen diasporë shumë e hershme, si dhe nga ata që u larguan gjatë viteve 1945-1990 dhe që përkon kryesisht me shqiptarët në ish-Jugosllavi.

Ndërsa “Diaspora e re” përbëhet nga emigrantët që kanë emigruar pas viteve 1990 dhe përkon me valën e madhe tëmigrimit pas rënies së komunizmit. Diaspora e vjetër ka qenë e vendosur kryesisht në SHBA dhe disa vende të Evropës Perëndimore, ndërsa diaspora e re është vendosur në Greqi, Itali, Mbretërinë e Bashkuar, Gjermani, Zvicër, Francë etj. dhe më pak në vendet të diasporës së vjetër.

Ende nuk përllogaritet një shifër e saktë e Diasporës shqiptare për shkak të kompleksitetit që e karakterizon këtë fenomen. Qëllimi i këtij publikimi ështëvlerësimi i numrit të diasporës shqiptare dhe profilit të saj mbi karakteristikat bazë demografike dhe sociale. Për të arritur në statistika edhe më gjithëpërfshirëse.

Në një analizë të periudhës 1995-2019 vihet re që numri i emigrantëve në Itali, Greqi dhe ShBA është rritur në mënyrë intensive gjatë pesëvjeçarëve 1990–1994 dhe 1995–1999, të cilat përbëjnë periudhën e emigracionit masiv të shqiptarëve. Gjatë viteve 1990 –1994, numri i emigrantëve shqiptar në Greqi, Itali dhe ShBA rritej çdo vit me rreth 30 % të numrit të vitit paraardhës. Këto norma bien në rreth 11 % gjatë periudhës 1995 –1999. Pas vitit2000, norma e rritjes së numrit të emigrantëve shqiptarë në Greqi bie me shpejtësi dhe arrin në nivele negative gjatë periudhës 2010 –2019. Kjo do të thotë se, sipas të dhënave të Kombeve të Bashkuara, numri gjithsej i emigrantëve shqiptarë në Greqi po zvogëlohet.

Edhe në rastin e Italisë dhe ShBA, norma vjetore e rritjes së numrit të emigrantëve është zvogëluar në mënyrë konstante duke arritur në rreth 3 % përgjatë periudhës 2015 –2019. Nga ana tjetër numri i emigrantëve shqiptarë në Gjermani ka ndryshuar me ritme të tjera nga ato të Italisë, Greqisë dhe ShBA-ve. Gjatë viteve 1990 –1994 ky numër rritej me rreth 10 % në vit. Më pas norma vjetore e rritjes u zvogëlua në mënyrë konstante duke arritur në rreth 1 % përgjatë periudhës 2010 –2014. Vetëm pas vitit 2015, numri i emigrantëve shqiptarë në Gjermani filloi të rritej me një normë vjetore prej rreth 35 %, duke e kthyer këtë vend si destinacionin kryesor të tyre. Kjo ka bërë që pesha që zënë emigrantët shqiptarë në Gjermani në numrin gjithsej të emigrantëve të katërfishohet nga 1,3 % në 4,2 %

Të dhënat e censeve të fundit të popullsisë dhe banesave, raundi 2010 tregojnë se 905 mijë individë të lindur në Shqipëri kanë qenë rezidentëtë zakonshëm në 28 vende të Evropës;nga ana tjetër,statistikat që lidhen me shtetësinë tregojnë se 962 mijë shtetas shqiptarë jetojnë në 15 vende të Evropës.Vendet që numërojnë një numër të lartë shtetasish shqiptar,si dhe rezidentë të lindur në Shqipëri janë: Greqi, Itali, Gjermani dhe Britani e Madhe.

Raportin e plotë mund ta lexoni këtu:

/dp / KultPlus.com

I pari vit i ri që gjermanët do ta festojnë pa fishekzjarrë

Gjermanët, të njohur për festën e fishekzjarrëve në natën e ndërrimit të viteve, për herë të parë do ta festojnë Vitin e Ri shumë më qetësisht, falë një ndalimi të shitjes së fishekzjarrëve, i detyruar nga pandemia.

Nën moton “Drita të ndezura. Viti mbaroi”, banorëve u kërkohet të ndezin dhe fikin dritat e tyre për pesë minuta duke filluar nga mesnata e 31 dhjetorit për të shënuar fillimin e vitit 2021.

“2020 ka kërkuar shumë prej nesh. Po ia dalim sepse qëndruam të bashkuar. Dhe kjo është pikërisht ajo që duam t’i tregojmë gjithë botës në ditën e fundit të vitit”, tha kryetarja e bashkisë së Këlnit, Henriette Reker në një deklaratë.

Një deklaratë nga autoriteti i qytetit i nxit njerëzit të qëndrojnë në shtëpi dhe të përmbahen nga hedhja e fishekzjarrëve në prag të Vitit të Ri, një traditë e njohur në të gjithë Gjermaninë.

Si pjesë e masave të bllokadës të rënë dakord nga kancelarja gjermane Angela Merkel dhe 16 landet e vendit, do të ketë një ndalim të shitjes së fishekzjarrëve në prag të natës së Vitit të Ri. /atsh/ KultPlus.com

‘Ky s’është shall i modës por i nevojës, është qefin, e kur vdekjen e ke rreth kokës, ndryshe sillesh e ndryshe mendon’

Faruk Begolli, ikona e kinematografisë shqiptare dhe jo vetëm, njihet për rolet e tij të shumta që lanë gjurmë të mëdha në botën e filmit shqiptar e jugoslla, shkruan KultPlus.

‘Dashuria e bjeshkëve të nemuna’ është filmi në të cilin trajtohet fati i trishtë i dy gjeneratave, që bie mbi protagonistët si pasojë e një mendësie të prapambetur patriarkate.

Ky film ka lënë pas vetes shumë thënie që akoma vazhdojnë e kometohen, thënie këto që tregojnë shumë për traditën e mendësinë shqiptare.

‘S’është ky shall i modës, por i nevojës.. është qefin, pëlhurë me të cilën mbështjellet i vdekuri. E kur vdekjen e ke rreth kokës, ndryshe sjellesh, ndryshe mendon, është ndër fjalitë e famshme të thëna nga Mala, rolin e të cilit e luan Faruk Begolli.

Mala një fatkeq në dashuri që e shpie edhe deri te kryerja e një akti kriminal, ikën për në Amerikë për të kthyer pas një kohë shumë të gjatë, tashmë edhe si prind i një vajze të rritur. Uka i cili është edhe i biri i Malës, fillon e takohet me vajzën e këtij të fundit pa qenë në dijeni se po takohet me motrën e tij nga babai dhe kur kjo kuptohet, bëhet shumë vonë pasiqë Uka vdes në mënyrë tragjike.

Filmi i cili është realizuar nën regjinë e Ekrem Kryeziut, vazhdon të mbetet nga filmat më të preferuar e më të njohur të Faruk Begollit. Pasiqë në film gërshetohen e trajtohen shumë probleme sociale si e mira përballë të keqes, dashuria përball fatit tragjik, falja e gjaqeve në Kosovë etj.

Në film luajnë aktorët Donat Qosja, Diellza Kolgeci, Adhurim Demi etj. / KultPlus.com

“Galaktika e Andromedës” dhe “Exil” pjesë e festivalit të filmit të Triestës në Itali

Festivali i 32-të i Filmit në Trieste i cili do të zhvillohet nga 21 deri më 30 janar 2021, drejtuar nga Fabrizio Grosoli dhe Nicoletta Romeo, ka nisur të zbulojë disa nga titujt e filmave që do të jenë pjesë e festivalit, shkruan KultPlus.

Midis filmave artistikë në garë, dy kanë për regjisorë shqiptarë.

“Galaktika e Andromedës” i regjisores More Raca dhe “Exil” nga regjisori Visar Morina janë bërë pjesë e konkurrencës zyrtare të Festivalit të Filmit të Triestës në Itali.

Raca dhe Morina janë dy prej regjisorëve shqiptarë më të suksesshëm të momentit ku çdo ditë po na bëjnë krenarë me sukseset e tyre në kinematografi. https://www.triestefilmfestival.it/en/news-en/tsff32-a-first-glance-at-the-programme/?fbclid=IwAR1Dnv03J_r6VQLzNogy-VYWw2R7FhTLCVcWNAerK5bUUxWJugExqEedHLk / KultPlus.com

Fizikanti Jon Syla pranohet për të studiuar në Harvard

Pjesëtari i Institutit Atomi, Jon Syla, është pranuar në Harvard për të studiuar fizikë dhe neuroshkencë.

Këtë e ka bërë të ditur Instituti në fjalë përmes Facebook-ut, ku thotë se ky sukses është rezultat i potencialit të Sylës, i talentit dhe punës së palodhshme.

“Veç këtyre, ky sukses i Jonit do të ishte shumë më i vështirë pa përkrahjen dhe investimin e vazhdueshëm të familjes, shkollës, mësimdhënësve, individëve e organizatave të ndryshme profesionale”, thuhet tutje nga Instituti Atomi. / KultPlus.com

‘Vajza shqiptare’ e holandezit Jan Frederik Pieter Portielje

Nuk mund të idealizohej bukuria e femrës shqiptare më përsosmërisht se kaq. Asnjë adhurim hijeshije dhe blatim artistik, nuk mund ta tejkalonte këtë dlirësi hyji të sharmit dhe finesës femërore.

Çdo ëndje rrëmbimi dalldisës e këtij çasti, do të ishte e denjë për këtë kumt shprehës, siç do të ishte e përligjur çdo poetikë këndimi e kësaj përkorjeje.

Tabloja e titulluar, “Vajza shqiptare” (77.5 x 63.5 cm) e piktorit të shquar holandez, Jan Frederik Pieter Portielje, realizuar në vitin 1870, ndoshta është nga më interesantet dhe më përfaqësueset e galerisë së punëve të mjeshtrit të penelit.

Pesha meditative e modeles deshifrohet qartë, në prarimin e tendosur të gjendjes që shkreh në një ansambël komponentësh kumtues artistik. Një droje që nuk e lejon atë të shoh piktorin, ndërsa ai rreket ta nxjerrë nga imagjinata, e bën më mikluese femrën tek ajo, dhe më të përkorë fisniken që mëton kjo shprehshmëri e kulluar estetike.

Impresionuese mbeten gjithashtu ngjyrat e ndezura, karakteristike për punët e piktorit, në të njëjtën kohë evidentim i elementeve të veshjes së gruas shqiptare, gruas së stolisur, gruas që dëshmon saora pragun e një solemniteti, sepse e tillë është gjithçka që tipizon kuadrin.

Tiparet e portretit dhe ato fizike, bashkëshoqërojnë këtë harmoni të përsosur me veshjen, krejt atë sublime që shpreh në vetvete tabloja.

E vendosur në një sfond të errët, çdo element i ngjyrave të ndezura dhe dritës, plazmon duke mos lënë asgjë të hirit të kësaj bukurie të dlirë të shterrojë.“Vajza shqiptare” e holandezit, Jan Frederik Pieter Portielje, është dhe do të mbetet një emblemë e asaj bukurie që e shenjtëron piktura, e përjetëson arti. /albertvataj/ KultPlus.com

Si e mendonte Hemingway parajsën?

Në vitin 1925 Hemingway gjendet në Spanjë. I larguar nga Parisi ku kishte qëndruar për një kohë, ai mahnitet nga natyra e egër e Spanjës. Në udhëtim e sipër, Hemingway i shkruan mikut të tij, shkrimtarit amerikan Scott Fitzgerald. Kjo është edhe letra e parë që Hemingway i dërgon Fitzgerald-it. Më poshtë jepet letra e plotë.

Burguete, Navarre, Spanjë
1 Korrik [1925]-

I dashuri Scott-

Nesër nisemi për në Pamplona. U bënë ca kohë që po peshkojmë këtu. Ti si je? Zelda si është?

Po ndjehem mirë si kurrë më parë. Që kur jam larguar nga Parisi nuk kam pirë gjë tjetër pos verës. Për atë Zot ka qenë një vend i mrekullueshëm. E di që ti e urren fshatin.  Në rregull, nuk po flas më për fshatin. Shpesh pyes veten si do të ishte parajsa sipas teje. Një hapësirë e bukur, e mbushur me monogamë të shëndetshëm. Të gjithë të fuqishëm dhe nga familjet më të mira, të gjithë adhurues të pijes deri në vdekje. Kurse ferri me shumë gjasa do të ishte një hapësirë me plotë poligamë të shkretë, në pamundësi për të siguruar pak pije, apo me ndonjë sëmundje kronike të stomakut të cilën ata e quajnë “pikëllima e fshehur”.

Për mua parajsa do të ishte një arenë e madhe e demave, me mua në ulëset e para; jashtë arenës do ishte një lum i vockël, përplot me trofta, ku askush nuk lejohet të peshkojë veç meje dhe dy shtëpi të bukura; në njërën shtëpi do të kisha gruan me fëmijët dhe do isha një monogam dhe do u ofroja atyre dashurinë time, kurse në shtëpinë tjetër, e cila do të ishte nëntë kate e lartë, do të kisha nëntë dashnoret e mia të bukura në secilin kat. Në njërën shtëpi do të kisha kopje speciale të “The Dial” të shtypura në pëlhurë të hollë, dhe të cilat do t’i mbaja në tualetet e çdo kati, ndërsa në shtëpinë tjetër do të përdorja kopje të “American Mercury” dhe “New Republic”. Për fund, në qytet do të ishte edhe një kishë e këndshme sikurse ajo në Pamplona. Gjatë rrugës prej njërës shtëpi në tjetrën, do të ndalesha në kishë dhe do rrëfehesha. Pastaj do të merrja njërin nga kuajt e mi dhe së bashku me tim bir do të kalëronim për tek ferma ime e demave “Hacienda Hadley”. Përgjatë rrugës, do t’u hidhja monedha fëmijëve të mi të jashtligjshëm. Pastaj do e dërgoja tim bir që ti kyçte dashnoret e mia sepse sapo është përhapur lajmi se monogami famkeq Fitzgerald është parë të kalërojë drejt qytetit për tek udhëheqësi i një kompanie të pijanecëve.

Sidoqoftë nesër në mëngjes po nisemi për në qytet. Më shkruaj tek:

“Hotel Quintana” ,
Pamplona,
Spanjë.

Apo nuk të pëlqen të shkruash letra. Unë zakonisht shkruaj sepse të mban larg punëve dhe prapë të jep ndjesinë se ke bërë diçka.

Përshëndete Zeldën nga ne të dy,
I joti,
Ernest

Përktheu: Ardian Batusha / KultPlus.com

“Njerëzit përtacë gjithnjë kanë dëshirë të madhe për të bërë diçka”

Marrëdhënia e njeriut me përtacinë përgjatë etapave të ndryshme të jetës së tij sa vjen e bëhet gjithnjë e më ndërlikuar.

Për t’i parë gjërat në ujë të kthjellët, ne duam që lexuesit tanë të mos ngecin në kurthet shpesh të padukshme të përtacisë. Ajo maskohet aq bukur në përditshmërinë tonë, ndaj ju ftojmë që pasi t’i lexoni, t’i mbani shënim ato thënie që vlerësuat më së shumti:

Mospunësia është barrë e padurueshme.

Njerëzit përtacë gjithnjë kanë dëshirë të madhe për të bërë diçka.

Një çast po s’e pate mendjen dhe zjarri u ngrit në qiell.

Vështirësia më të shumtën e herës është pjellë e dembelisë.

Duke mos bërë asgjë, njeriu mësohet të punojë keq.

Mospunësia vret, vetëm ai që vepron, jeton.

Dembelët e dinë gjithmonë sa është ora.

Përtesa gërryen dhe shkatërron heshturazi synimet dhe vlerat tona.

Përtesa është një nga ato vese me të cilat ne pajtohemi lehtë.

E sheh vetë, si nga përtesa vyshket trupi i palëvizshëm, si në pellgun e fjetur qelben ujrat e ndenjura.

Mendjemadhësia dhe përtesa janë dy burimet e të gjitha veseve.

Është një punë tmerrësisht e rëndë – të mos bësh asgjë.

Mospunësia si ndryshku, e bren njeriun më shpejt se lodhja e punës.

Përtesa është ndryshk për mendjen dhe trupin.

Deles përtace i rëndon edhe leshi i vet.

Njerëzit që s’punojnë janë të vdekur, sado gjatë të rrojnë.

Kur një parazit nuk ju zemëron do të thotë se dhe ju vetë i ngjani në diçka.

Përtesa e dobëson trurin, puna e forcon.

Mospunësinë unë e quaj një lloj vrasjeje.

Shpirti i keq në mes mospunësisë lëshon rrënjë.

Mospunësia e ngeshme vret zjarrin e guximit.

Përtaci dhe zelltari nuk mund të shkojnë bashkë sepse përtaci e përbuz shumë zelltarin.

Durimi është arti i të shpresuarit.

Durimi dhe koha bëjnë më shumë nga tërbimi i fuqisë.

Durimi është vërtet veti e mrekullueshme, por me kalimin e kohës ai na bën moskokëçarës.

Askush nuk i dëgjon qortimet më me durim, se ata që meritojnë lëvdata.

Ne jemi për durimshmërinë, por të durosh padurimshmërinë është thjesht e pamundur.

Padurimit, vetë shpejtësia i duket ngadalësi.

Kurrë mos e humb durimin – ky është çelësi i fundit që hap dyert.

Kush është i aftë të durojë është i aftë të arrijë çdo gjë që dëshiron.

Durimi nuk rritet në kopësht.

Shpesh mungesën e energjisë e marrin për durim.

Durimi është pjellë e fuqisë këmbëngulja fryt i dobësisë dhe më saktë i dobësive mendore.

Ai që kremton çdo ditë nuk ka kurrë festë të vërtetë.

Ngeja është ndryshk për shpirtin.

Në qoftë se dëshiron të kesh kohë të lirë, mos e humb kohën kot.

Unë nuk jam kurrë më i zënë se sa në kohën time të lirë.

Pushimi dhe ngeja ëmbëlsinë ia detyrojnë punës. / KultPlus.com

Opnamedatum: 2011-01-13

Robert Elsie, mentori i kulturës shqiptare

Robert Elsie, për të gjithë ata që nuk e njohin, është një nga albanologët më të shquar të huaj. Që nga vitet `80 të shekullit të kaluar, e në vazhdim, ai ka patur një aktivitet shumë të ngjeshur në shumë aspekte: historik, filologjik, në fushën e fotografisë – duke bërë të mundur që thesaret e ndryshme të kulturës shqiptare të shpërndara, të paidentifikuara më parë t’i bashkojë dhe të krijojë një mozaik të madh të atij imazhi dhe perceptimi që kanë pasur të huajt ndaj Shqipërisë.

Këto perceptime fillojnë që nga viti 1809, një vit i cili shënon edhe interesin e madh albanologjik për shkak edhe të veprës së Bajronit, të shkruar përreth shqiptarëve dhe autorëve të tjerë që ecën në gjurmët e tij.

Robert Elsie ishte një studiues pasionant, i cili arriti në thyerjen të viteve 1990 të krijojë një individualitet të veçantë në kritikën, në letrat shqipe, në kulturën shqiptare një pikë referimi shumë të fortë për gjithsecilin që dëshironte të njihte më tepër shqiptarët, por edhe për të ndërtuar e për të shkruar histori të ndryshme të zhvillimit kulturor të shqiptarëve.

Mbetet një kontribut i madh historia e letërsisë shqipe që ai hartoi, në të cilën për herë të parë vinin më të detajuar autorë që më parë ishin mohuar apo dhe autorë të së shkuarës pa as edhe një lloj kompleksi duke bërë të mundur që një njeri, të dukej sikur bënte punën e institucioneve, kulturore, artistike apo historike të vendit tonë.

Robert Elsie dashuronte gjuhën shqipe dhe kulturën shqiptare. Për këtë gjë, ai bënte më të mirën e mundshme, që të krijonte dhe të arrinte rezultate të drejtpërdrejta në prezantimin e kësaj kulture, në Evropë kryesisht, por edhe në botë. Neve na duhet ta pranojmë që bibliotekat e Evropës dhe arkivat e ndryshme të muzeve, kanë akoma dokumente të paeksploruara për shqiptarët. Robert Elsie kishte mundësinë që të depërtonte dhe të merrte një pjesë nga këto dokumente dhe mbi to të analizonte dhe shkruante faza të ndryshme të zhvillimit kulturor të shqiptarëve.

Por, ajo që e përbën atë si një rast i veçantë, krahasuar edhe me gjithë studiuesit e tjerë, është se ai arrinte të krijonte dhe një analizë tërësore të këtyre dokumenteve duke na bërë të mundur, që ne herë pas here të kishim botime shumë cilësore apo qoftë edhe prezantime të letërsisë shqipe. Një ndër to edhe përkthimi i “Lahutës së Malësisë” të Gjergj Fishtës ose të veprave më të hershme të letërsisë shqipe, të cilat mund të konsiderohen për shijen e publikut tashmë si arkaike, por që Elsie kishte kurajon për të prezantuar në perëndim si vlera të vërteta të ringjalljes kulturore dhe shpirtërore të shqiptarëve.

Për të gjithë ata që e kanë njohur Elsie, e njihnin si një “Ambasador i Shqipërisë”, por nuk ishte nga ata lloj ambasadorë që ka një përgjegjësi shtetërore nga prapa dhe do të detyrohej të fliste gjithmonë pozitivisht. Ai për gjëra që nuk i pëlqente në Shqipëri, problematika në histori, në kulturën shqiptare, të cilat nuk kishin guximin për t’i trajtuar apo dhe për t’i shqyrtuar ashtu siç duhet duke u bazuar në realitetet historike, kritikonte, krahasonte me zhvillimet e popujve të tjerë. Në këtë mënyrë mund të themi se Elsie mundohej të ishte jashtë Shqipërisë si një mentor i botës shqiptare.

Ai kërkonte që kultura shqiptare të ngrihej dhe të arrinte një standard të lartë. Robert Elsie si një njeri i kulturës besonte fort se përfaqësimi dinjitoz në kulturë do të bënte të mundur që Shqipëria të arrinte dhe të realizonte ëndrrën të ishte pjesë e familjes evropiane. Kudo ku kishte thërrmija të botës shqiptare, Elsie ishte i pranishëm për ta vëzhguar dhe studiuar. Dy vitet e fundit të jetës së vet, ai arriti të mblidhte material etnografik apo material folklorik, zanor, jo vetëm nga Kosova, nga arbëreshët në Itali por edhe nga arvanitasit në Greqi. Elsie nuk i njihte kufijtë administrative që i ndajnë shqiptarët, pasi ai ishte i dashuruar me botën shqiptare dhe kudo që ai mendonte se diçka në botën shqiptare ishte duke u rrezikuar ose që duhej mbledhur për t`ua lënë pasardhësve, ose shkrimet e vjetra të udhëtarëve evropianë përreth zhvillimit kulturor të shqiptarëve, ai i merrte dhe i nxirrte nga harresa dhe mos vlerësimi për t’ia paraqitur publikut të huaj dhe atij shqiptar.

Robert Elsie mbetet një nga pikat e referimit për botën shqiptare. Ai në momentet e fundit të jetës së tij prezantoi në Kosovë, në Mal të Zi, në Shqipëri, të gjithë diapozitivët e udhëtares së njohur Edith Durham, fotografi fare të panjohura nga arkivi i Muzeut Britanik, me të cilat ai ndërtoi një koleksion shumë të bukur të memories albanalogjike. Në këto foto pasqyrohen kujtesa e memoria e qyteteve shqiptare, një kujtesë urbane, për qytete që kanë pasur një zhvillim ekonomik, por që pas Luftërave Ballkanike ranë pre e hordhive të ushtrive shoviniste fqinj dhe u dogjën. Në këtë koleksion shikon foto të Leskovikut me të gjitha shtëpitë karakteristike të mbajtura shumë mirë, shikon Përmetin, arrin të shikosh Tepelenën dhe disa qytete të tjera. Përveçse qendrave të njohura urbane, arrin të shikosh malësinë e Shpatit si dhe Malësitë e Veriut.

Robert Elsie sjell, krahason dhe ngacmon në memorien e njerëzve, pra rizgjon memorien kolektive të shqiptarëve, jo vetëm nëpërmjet teksteve të shkruara por edhe nëpërmjet fotografisë. Ai është hartues i zërave të ndryshëm në fjalorët enciklopedik për figurat e Shqipërisë e të Kosovës, jo vetëm për personalitetet e njohur por edhe figura të harrura për të cilat mungonte informacioni i detajuar për publikun shqiptar.

Robert Elsie është ai i cili i shpluhuroi disa figura të rëndësishme të kulturës shqiptare duke i prezantuar në botime të ndryshme që edhe sot e kësaj dite janë një pikë referimi për studiuesit e rinj. Kështu p.sh ai risolli në vëmendje të botës shqiptare një nga poezitë e para në shqip kushtuar një tradite antropologjike shqiptare siç është rituali i pirjes së kafesë, poezi nga Muçi Zade, i cili është një poet nga krahinat e Korçës. Robert Elsie jo vetëm që e solli në shqip por edhe e përktheu në anglisht, për të dëshmuar kulturën urbane të qyteteve shqiptare në shekullin e XVII-XVIII.

Analizat dhe shkrimet e Robert Elsie do t’i mungojnë shumë botës shqiptare, pasi ishte një nga miqtë më të mirë të Shqipërisë dhe një nga avokatët mbrojtës më të mirë të saj . Robert Elsie ka lënë gjurmën e vet të pashlyeshme në memorien dhe kulturën shqiptare/ Dorian Koçi / KultPlus.com

Bebe Rexha me vallëzim tradicional në emisionin amerikan: Ne i bëjmë dasmat kështu (VIDEO)

Bebe Rexha ka qenë e ftuar në një nga emisionet më të famshme në Amerikë, ‘Glamour’, ku ka ndjekur ‘cover-at’ që fansat e saj kishin realizuar me këngët e saj, shkruan KultPlus.

Teksa komplimentonte dhe theksonte vlerat e secilit prej tyre, Bebe Rexhës i bëri përshtypje një fans nga Jordania, i quajtur Abdullah Ghannam.

Ndër versionet e ndryshme të këngëve të saj, Bebes i bëri përshtypje një fans nga Jordania, i cili kishte realizuar këngën e saj të famshme ‘Say my name’ me tarabuka, me të cilën Bebe filloi menjëherë të kërcejë.

“Opaa, op, o pop”, dëgjohet Bebe Rexha duke thënë përgjatë videos, teksa hap krahët dhe vallëzon në stilin tradicional.

“Është sikur stil shqiptar, unë jam shqiptare dhe në bëjmë dasma të tipi ‘Opa, op op’. Ne Ne kemi daulle të mëdha që i quajmë ‘lodra’ dhe luajmë në daulle të mëdha, kështu që e pëlqeva këtë, ishte vërtetë interesante. Ishte vërtet ndryshe dhe unë e pëlqeva këtë”, thotë artistja me rrënjë shqiptare përgjatë videos.

Pjesën ku Bebe flet për vallëzimin tradicional, mund ta ndiqni nga minuta e 05:00./ KultPlus.com

Buxhovi plotëson faqen elektronike me libra të tjerë falas

Shkrimtari dhe historiani Jusuf Buxhovi, që kohë më parë hapi faqen elektronike jusufbuxhovi.com për shfrytëzim gratis, ku u përfshinë disa nga romanet e tij më të lexuara (Trilogjia gjermane, Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit dhe Dosja B në anglisht), këto ditë e plotësoi atë me vepra të tjera letrare dhe historiografike si dhe me rubrikën “Recensione dhe kritika letrare”.

 Ndër veprat letrare që tashmë mund të shfrytëzohen gratis gjenden romanet: “Nata e Shekujve” , “Letrat për Kryeprincin”, trilogjia “Libri i Bllacës”, “Libri i të mallkuarve”, “Udhëtimi i fundit i Mendim Drinit” si dhe romanët e kohëve të fundit “Dosja B” dhe “Dushkaja”. Ndërsa, nga veprat historiografike, krahas “Kosovës”I, II,III në anglisht, gjendet “Maqedonia nga antikiteti deri te koha jonë” dhe “Kongresi i Berlinit dhe Lidhja Shqiptare 1878”.

Për librat historiografike, autori thotë se ka pasë kërkesa të shumta nga Maqedonia, SHBA-atë dhe vendet e ndryshme evropiane, po edhe nga studentë të Universitetit të Prishtinës dhe atij të Tiranës.

Në pyetjen e KultPlus se cili ka qenë motivi që e ka shtyrë autorin për një veprim të tillë, Buxhovi thotë se rrethanat e tanishme kërkojnë që autori t’u përshtatet atyre në përputhje me konceptin që libri të depërtojë në gjithë botën online dhe të shfrytëzohet pa pengesa.

“Ka kohë që interneti me platformën elektronike, ka filluar që t’i thyejë konvencat e librit në librari dhe biblioteka. Kjo i ka të mirat e veta, ngaqë vendosja e librit në platforma elektronike si dhe shfrytëzimi i tij, e përhap atë në përmasa globale. Kjo, për autorin, do të thotë shumë…”, vlerëson autori.

Në pyetjen se shfrytëzimi gratis, dëmton autorin dhe botuesit, Buxhovi vlerëson se kjo nuk përjashtohet, por vlerëson se libri elektronik si dhe digjitalizimi i tij, janë pjesë e një forme të re të komunikimit të autorit me lexuesit, që, si e pashmangshme, duhet pranuar, siç është pranuar fakti se, në fushën e informimit, portalet tashmë kanë zëvendësuar gazetën. Me këtë rast, ai përmend, edhe përparësitë e mëdha që sjell kjo formë e re e shfrytëzimit të librit në përmasa globale, veçmas kur kihet parasysh mundësia e depërtimit të tij nëpër biblioteka, institucione dhe institute hulumtuese-shkencore. Përkundër këtij ndryshimi të madh që është pozitiv, autori thotë se libri do të mbetet ai që është.

“Bartja e tij në platformën elektronike si dhe digjitalizimi, nuk do ta nxjerr atë nga libraria, meqë përherë do të ketë lexues që atë dëshirojnë ta kenë pranë, ndërsa në biblioteka mbetet i përhershëm, paçka se edhe aty po u nënshtrohet formave digjitale të leximit dhe të huazimit”, thotë Buxhovi. / KultPlus.com

Sot hapet ekspozita “Hijet e Bardha”

“Hijet e Bardha” këtë vit sjellë vepra nga artistë ndërkombëtarë të koleksionit të Galerisë Qahili.

Artistët që do e hijeshojnë hapësirën e galerisë janë: janë Costin Brateanu, Maria Balea, Piero Conestabo, Ümit İnatçı, Senih Çavuşoğlu, Joyce M Conlon, Elizabeth Marran, Suzanne Kiraly Moss, Plamenko Cengic, Bernhard Hollemann, Liz Bayerlein dhe Sunay Senturk.

Ekspozita e cila është mbështetur nga Komuna e Prishtinës, hapët sot në ora 16:30 në Galerinë Qahili. / KultPlus.com