C’ke moj zemër që rënkon! Njëher’ varet trikollari, herën tjetër kryq i thyer… Paska rar’ hallva prej qielli e ja nis një dallaver, Mbushen xhepat me flori E qinosen ujk e dele për të bër’ një stan të ri!
Shitet vendi për para, me para e për para Bëhet burri telendi, dy para një maskara, Para hasmit lepe peqe Para zërit te atdheut hund e tyre shtate sqepe!
Duke blere e shitur ere, dikush bëhet milioner, Kurse shoku pinte uthull lum zotria pinte vere, Milioneri yn’ i ri Para shokut te dikurshem vari buz’ edhe turi!
E përhera me dy faqe, që të haj’e qe te bluaj, Ne një kohë mbi dy frona, në një çast mbi dy kuaj, Me dy faqe, me dy nofulla, ne një xhep e dy flamurë E hedh kemben me daulle edhe turk edhe kaur!
Na te urt’ e te mendafshte s’qeme te zot te bënim zë Ku fillon me thash e theme hij’ e vetes te përzë; Neve ndryshe, puna ndryshe, defi ndryshe, kënga ndryshe E ç’kërkon ne gji te gjembit te kendoj’ një dallëndyshe?
Mirëpo vendi paskish zemër, paskish sy e paskish vesh, Shikon lark e dëgjon thelle, di te vesh, edhe të zhvesh Tani eja e t’ja themi asaj kënge që ja thonë: Koka bën e koka vuan, ç’ke moj zemër që rënkon?! / KultPlus.com
E kisha vjedhë rrafshjanën e zallinave e s’bajsha za. Nji strufullog e kisha ba n’banesën ku banonte Ahmet Brahimaj e Gani Loshi, me balerinët tjerë, dikund përfundi Velanisë, të nji bijë e Mekulve, e dimnin po e prisja me gëzim, thuase kisha pre pastermë e do t’zihej mishi i thatë me pasul n’vegëshin e zi, si kullave të Dukagjinit!
Lahutën, që e pata ble me Xhevat Qenën, n’Kafën e Çakorrit e kisha sa me ia shkundë mallin dasmës që kurrë s’e bana.
Edhe nji def e pata ble të Çarrshi Xhamia n’Pejë, e kur m’shkonte mendja të Hamidja e Rrushja, e rrehsha e kcejsha për bukuri!
Kjo kaçurrelja e zallinave veç qeshej. N’sytë filxhan ia lëxojsha mendimet: Ore, ç’me gjet me ket delidreq! U martova me rugovasin a me lahutarin? Me artistin a me defatoren? E unë, sa kangën sa vallën. E recitimet s’ndaleshin kurrë.
Kjo e bukur. Rrunxë. Shtjerrë. Rudinë e pa kullotun! Unë i dalldisun si hamshori!
N’Rugovë s’e çova atë dimni. Thash m’ftofet! Pritsha me dalë vera, e si xheraçina me ia shprush pendlat të Krojet e Pasmajes, atje ku i kisha ruejtë me vite delet. Atje ku s’do na shihte kush, pos skyfterëve e dhive t’egra. Pritsha me qitë të Guri i Kuq e t’kuqe me iu ba faqet kur t’ia mbushi tasin me borë e t’ia mjeli delen bardhokë.
– Pi tamel e borë moj rrafshjane me i thanë se boll ke pi ujë zhabash n’zallinat e Drinit!
Kjo ishte dëshira që ma vlonte gjakun e s’m’linte rehat atij dimni, e vera ishte larg.
Edhe fjala kishte dalë andej kah Novosella. Jo fort e mirë! Nji kopilan Rugove e grabiti çikën e Tahir Sefës e tërrt veshi s’asht tue i ba! Kështu m’erdhën fjalët nga ai bardhoshi gazetarë, Bajram Sefaj, që kullotë e kishte nji Mbretni Jugosllave tue punua nëpër gazetat e tyne!
E pata cimer dhome n’Ulpianë e të Tre Soliterat, e nji ditë m’tha: Vllau im e baba i grues tande asht hatrua fort. Ban mirë m’u takua me te, nëse e ke zgjedhë për mik!
Unë kopil-stërkopili ia ktheva kopilançe: Kur të doni e ku të doni, se pa i ba shtatë gjaqe ma s’e lëshoj! Jam nipi i Ramë Mulës, e pa u shterë Limi, Galicën s’e merrni ma!
Ai m’i zgurdulloi sytë e verdhë. I mbeti hatri. Shkoi e s’foli!
Të nesërmen ma pruni fjalën!
– Tahir Sefa e Sali Sefa, të dielën n’orën 11-të, të presin n’Hotel Bozhur!
Kur shkova n’dhomën e vogël e gjeta ket shejtanën tue i ra defit. Krejt all iu banë faqet që e pashë. E vjerri n’gozhdë sikur të donte ta shfajsonte vetën. Sikur m’tha: Pata qejf m’u mësua me rreh, por ja që s’paskom vesh si ti për muzikë!
Ia mora ngrykë atë fajsi e ato faqe. Edhe gjoksin e gufuem ia mora n’grykë. Me hasape edhe buzet ia vodha.
Nesër n’orën 11-të (nëse e ban zoti dritë), baba yt ka me t’ba për hajër për qet Çunin e lahutës i thashë, dhe e putha!
Sytë i banë dritë e dy çuka n’faqe iu gropuen hala ma shumë nga gëzimi. Ajo s’kishte guxua me m’thanë, se babë e nanë s’po pajtoheshin m’u martua hajnisht!
Të nesermën e thirra edhe unë nji dukagjinas, kolegë timin.
– Xhevat Qorraj, i thashë! Dua me kanë ispat nesër kur t’ma ban përhajër Tahir Sefa, Galën për nuse!
Dhe shkuem. Cigare Kent bleva. Raki “Llozë” rrushi iu qita. Muhabet tjetër tybe n’pata, se s’kisha pare. Veç fjalë boll e s’përtova as nuk u skuqa me iu thanë miqëve t’ri: O Tale! O Sali Sefa! Unë bijën tuej e kam grabitë, se djalë kaçaku jam e zanat tjetër s’kam, e babës s’ia luej rrajën pa m’marrë martina e Karadakut. Ajo asht grueja jeme, e ju n’daç bamani me hajër n’daç m’shkrijni plumb n’ball, por i zoti me ba dasëm s’jam!
Tahir Sefa u çua n’kamë.
– Për artist të di, por që je edhe bir kaçaku tash e mësova. Ty t’kjoftë përhajër çika jeme, e ti ndaç mbaje n’sheher ndaç çoje n’shpellë se qesi burrash po lypi!
Vetëm nga nji kafe e nga nji raki, me cigare Kent, atë të diele e kemi pi n’Hotel Bozhur e kemi marrë rrugët tona. Ata për Pejë unë n’gjinin e Galicës sime.
Tash derën e kemi të çelun të Tahir Sefa në Novosellë, e ti s’je ma e vjedhun dhe trokiti dera e m’la pa e puthë.
– A don mysafir o Rugovë, bërtitën njizani Gani Loshi e Ahmet Brahimi t’cilët banojshin n’dhomën tjetër.
Ma banë me hajër, por u ngushtova se s’kisha bash kurgja mbas shpirtit. Por iu thashë: Ne mbramje kafet e dasmës i pimë në Bufetin e Teatrit. Po, se aty i kalonim mbramjet edhe kur kishte shfaqje edhe kur s’kishte. Dhe iu thashë: Hapeni fjalën sa t’mundeni, e thuejuni atyne artistëve sheherli, mos gaboni me ma kqyrë shtremt Galicën se pushkë qes për te!
Ahmet Brahimaj, (shpirti i pastë rahmet), qeshi e tha: Përmbrapa m’ke, se jam i Burrnutit unë e t’kam dhandërr!
Qe kush ishte Gala e qe ku ishte Çuni. / KultPlus.com
Dy gjysma dorëshkrimesh të rralla me tekste të nënshkruara nga kitaristi legjendar Jimi Hendrix u bashkuan pas 55 vitesh.
Muzikanti amerikan ishte në fazat e hershme të karrierës së tij kur grupi i tij ”Jimi Hendrix Experience”, luajti në Bath Pavilion në mbrëmjen e 20 shkurtit 1967 pasi zëvendësoi Chuck Berry-n.
Para koncertit, dy vajza vendase, 15 dhe 16 vjeçare, u nisën drejt derës së prapaskenës në kërkim të një autografi të çmuar.
Hendrix doli për t’i takuar, por u tha atyre se nuk kishte letër kur ato i kërkuan autograf.
Në vend të kësaj, ai grisi një faqe në gjysmë nga një fletore që mbante dhe më pas nënshkroi të dyja pjesët.
Anëtarët e grupit, Mitch Mitchell dhe Noel Redding gjithashtu nënshkruan.
Dy mikeshat u ndanë më vonë pasi jetët e tyre morën drejtime të ndryshme dhe bashkë me to edhe dy pjesët e tekstit.
Por, vitin e kaluar njëra arriti të gjente shoqen e saj, pavarësisht kontakteve të kufizuara gjatë pesë dekadave të fundit, e cila gjithashtu kishte mbajtur të paprekur pjesën e saj të faqes./ KultPlus.com
Ministrja e Kulturës, Elva Margariti apeloi sot të rinjtë e Lezhës, por dhe të gjithë Shqipërisë, të respektojnë dhe ruajnë trashëgiminë kulturore, nisur nga ngjarja e ditës së djeshme kur biletaria e Kalasë së Lezhës u dhunua me gurë, të shkulur nga muret e Kalasë.
“Dje, në një të diel kur familjarët zgjedhin të shkojnë me fëmijët e tyre në parqe e monumente kulture, u përballëm me një lajm indinjues. Një dëmtim i rëndë i trashëgimisë sonë kulturore, një akt vandal, pas të cilit fshihet një arsye banale: një video në rrjetet sociale”, u shpreh Margariti.
Duke falënderuar punonjësit e Parkut Arkeologjik të Lezhës dhe të Drejtorisë Rajonale të Trashëgimisë Kulturore, Shkodër, që raportuan ngjarjen, si dhe Policinë e Shtetit për përgjigjen e menjëhershme në zbardhjen e ngjarjes, identifikimin dhe kapjen e autorëve të këtij akti, Margariti u bëri thirrje jo vetëm të rinjve të Lezhës, por gjithë Shqipërisë, të respektojnë dhe ruajnë trashëgiminë tonë kulturore, këtë pasuri që na kanë lënë në breza.
“Le t’i përdorim hapësirat dhe mundësitë që na jep teknologjia për të promovuar trashëgiminë dhe jo për ta rrënuar atë”, tha Margariti. / KultPlus.com
Në Ditën Ndërkombëtare të Gjuhës Amtare, Sabri Hamiti ndan poezinë e tij, përcjell KultPlus.
GJUHA
Vijnë si valë të zhurmshme me erë me furi E flasin e thërrasin në gjuhën e lashtë Plot zëre të ndieshme që kuptimin nuk ua di Prishin gjumin në gjumë vënë pagjumësinë E tash që mbrohem nga sëmundjet ngjitëse Me tym duhani rrjetoj rrenën qetësinë Duhet ta vjell veten apo gjithë shkretinë Ta shqiptoj dhembjen ta thërras një fjalë Të derdh nga trupi mishin deri në asht Nuk e kuptoj ndryshe gjuhë-thirrjen e lashtë Vjen nga bregu i largët në ujë merr turbullim E ndrit yllin shpresën në gji-shkretin tim Tash mbyt veten shtrydhesh si e si del fjala Nga gjaku e mishi s’mund shkruhet në letër E kënga rrjetohet me pikë loti të vjetër Sa vdes përgjumimi gjumit i del fjala E mbytem thellë në vete nën vete bie Përmbysur e përmbytur në terrin që gjëmon Rrugës së lashtë vonë i bie në fije Zërit përtej këngës që thërret gjumin zgjon Dhe niset udha me shtatë e shtatë leqe Kafshon malin pi detin e shtatë bjeshkë Zëri me daullet në vesh bumbullon Përpara më bart fjala si ëndrra e keqe Si valë e zhurmshme si erë me furi Rrëmben gjumin e qetësinë gojë-harushë Kuptimet thejnë dryenat marrin vrap në fushë Ndien gjuhën e lashtë që e di s’e di Përmbytesh në vete zërin tënd përgjon Sheh syrin e kaltër në syrin tënd det Dhembjen e përkund në tym mjegullën vetë Ndien s’je ai që ishe tretesh e vdes Han mishin copë copë zbulon asht të bardhë Do të këndosh një me zërin e lashtë Syri vjedh dritën në netët pagjumë-vona Nga goja rrjedh fjala në gushë jehona E je pranë vetes aq sa je me valën E zhurmshme erën që rrah muret e s’pret Shqipton fjalët e lashta kuptimi gjen halën Në det gjuha thërret klidhjen e vet Mjerimet e reja shkruajnë gjurmët e veta Në trupin e shpirtin e thellë pa fund As ëndrrën as frikën nuk i mund kund Deri në shtrirjen e fundit të pafleta Klith ëndërr në fund fillin ta gjeta Të rigoj të këndoj të stërpikë me lot Humba tupin shpirtin ashtu si e treta E vaji nuk vdiq duke bredhur kot Vala zien zhurmon era sjell furinë Dhe vënë në gjumë jete pagjumësinë
KultPlus ju sjellë këngën “Më ka zënë meraku” të kënduar mjaft bukur nga këngëtarja e njohur shqiptare Vaçe Zela.
Ajo është e vetmja femër shqiptare e nderuar në të gjallë me Urdhrin “Nderi i Kombit” më 24 dhjetor 2002 nga presidenti Alfred Moisiu me arsyen: “Për vlerat e rralla si Artiste e Shquar, me popullaritet të jashtëzakonshëm, për interpretimin mjeshtëror të këngës së muzikës së lehtë dhe asaj popullore, për pasurinë e vyer që krijoi në shkollën shqiptare të interpretimit muzikor”.
Më poshtë gjeni tekstin dhe videon e këngës “Më ka zënë meraku”:
Më ka zënë meraku me një cucë matjane Si lule zambaku Moj vetull gajtanë fol o fol me goje lule malësore
O moj cucë matjan Zemrën seç ma more
Besën kur ta dhashë moj Fjalën se të due Ditën kur ti pash moj Nja ta sytë e shkrum
Fol o fol me gojë Lule malësore O moj cucë matjan Zemrën seç ma more. / KultPlus.com
Kendojnë bashkë në mengjese pesë kumbonare, kendojnë në ajri mbi Shkoder ende fjetë: mbi Maranaj qet vetllen kureshtare agimi e hjedh në liqe synin e qetë.
Perhapë lajmin e zgjimit rrezja e parë të parat përshëndetje dridhen në heshti të letë, e shpejt në at lavdi dielli, qi e veshë fare Shkodra kumbon me zane, zhurmë e jetë.
E ai diell prendvere i ri shprazet në shtepija udha e lulishta tue ngjallë ngjyra e shkendija, tue mbshtjellë gjithshka si nji tis ari, i hollë:
skaj në skaj si lum gzimi tue rreshqitë në syt e vashave, qeshë, e mbush me dritë kaçurrelat e tyne kur shkojnë në shkollë. / KultPlus.com
Alec Baldwin mund të ketë qëlluar me plumbin që vrau kineasten e “Rust” Halyna Hutchins pa e tërhequr këmbëzën e armës, thotë një prokurore e Nju-Meksikos.
Prokurorja e qarkut në Santa Fe, Mary Carmack-Altwies tha për Vanity Fair se ajo kishte parë intervistën e Alec Baldwin me ABC në dhjetor dhe i bëri përshtypje pretendimi i aktorit se ai nuk e tërhoqi këmbëzën.
“Ju mund ta tërhiqni çekiçin mbrapa pa e tërhequr këmbëzën dhe pa e mbyllur atë,” tha Carmack-Altwies. “Kështu që ju e tërhiqni atë pjesërisht, nuk bllokohet, dhe më pas nëse e lini të lirë, kunja e qitjes mund të godasë plumbin.”
Prokurorja nisi një hetim jozyrtar për të testuar pretendimet e Baldwin se ai nuk e kishte tërhequr këmbëzën. Baldwin këmbënguli në intervistë se nuk e tërhoqi këmbëzën në asnjë moment.
“Unë kurrë nuk do t’i drejtoja armën askujt dhe ta tërhiqja këmbëzën drejt tij, kurrë,” tha aktori.
Rezultatet zyrtare të një analize të armës nga FBI nuk janë publikuar ende.
Avokatët e familjes së Halyna Hutchins ngritën një padi kundër Alec Baldwin, pavarësisht pretendimeve të tij se ai nuk e tërhoqi këmbëzën. / KultPlus.com
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka thënë se do të fillojnë procedurat për rritjen e pagës minimale. Ai ka treguar se si synon të arrijë deri në përmbushjen e këtij zotimi të cilën e ka përmendur me vite të tëra sa ishte në opozitë, por që nuk e përmendi edhe aq shumë në 11 muaj qeverisje.
Kurti ka thënë se puna për rritjen e pagës minimale vetëm sa ka filluar dhe se do të sigurohet pragu i të hyrave për punëtorët që të kenë një pagë të dinjitetshme.
“Filloi puna drejt rritjes së pagës minimale, drejt përmbushjes së një tjetër zotimi. Për vite të tëra, punëtorët e sektorit privat janë lënë anash. Me qeverisjen tonë, kjo ndryshon. Atyre do t’ua sigurojmë pragun e të hyrave që u mundëson një jetë të dinjitetshme. Ende pa i mbushur një vit në qeverisje, kemi filluar ndërmarrjen e hapave të nevojshëm drejt rritjes së pagës minimale”, shkroi ai në Facebook.
Kryeministri ka thënë se hapi i parë në arritjen e këtij qëllimi është rregullimi i kornizës ligjore dhe tutje ka shtuar se Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve vetëm se ka përgatitur projektligjin i cili së shpejti do të dalë në konsultime publike.
“Si hap i parë është rregullimi i kornizës ligjore, në mënyrë që të evitohen të gjitha pasiguritë ligjore ekzistuese në lidhje me rritjen e pagës minimale. Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve veçse ka përgatitur projektligjin i cili shpejt do të dalë në konsultime publike. Krahas kësaj, në koordinim me Këshillin Ekonomiko-Social, së shpejti do të propozohet edhe niveli i pagës minimale. Propozimi pastaj miratohet në Qeveri dhe kësisoj përmbyllet procesi”, ka shtuar ai. / KultPlus.com
Poezi nga Sabri Hamiti kushtuar Lasgush Poradecit, e shkruar në vitin 1972.
(mik plakush i liqerit)
Lasgushi i mallëngjyer digjet buzë liqeri këtu në mesin tonë valon valë verore vetëtitë bubullimë shi moshë rinore mes tokë e mes qiellit këputet zgjatet peri
mik plakush i liqeri gji hapur zemër qullë thirret me këngë vajtore t’i ulem sa më pranë vrap dëshira djaloshare shpresën gjallë e mbanë ëndërrimtar vetmitar në gji të tij jam ulë
e mundon plaga fqinje mes gufimi zog hero gush përgjakur nuk i jep jetës lak ftohtësi e rrethon ngushëllim fjalë pak e pak para vdekjes gjykimi pas vdekjes përqafimi. / KultPlus.com
Pak artistë kanë pasur staturën dhe trashëgiminë që la pas Pablo Pikaso, piktori i famshëm që futi stilin e artit të njohur si Kubizëm, dhe emri i të cilit u bë sinonim i kryeveprave të shprehjes artistike. Ja çfarë duhet të dini mbi jetën dhe veprën e artistit të mirënjohur:
Arti i Pikasos përfshinte më shumë sesa thjesht përdorimin e bojës
Gjatë karrierës së tij legjendare dhe mijëra veprave të artit, Pikaso përdori shumë më tepër sesa bojën dhe penelin. Ndër mjetet dhe stilet e përfshira në krijimin e artit të tij, siç ishin skulpturat, përfshihen edhe gurët e detit, makinat-lodër, qeramika, blloqe gurësh, pirunj etj.
Preferonte më shumë veprat e artit sesa shkollimin tradicional
I lindur në Malaga të Spanjës më 25 tetor 1881, fati i Pablos dukej i parashkruar. Babai i tij ishte Hoze Blasko, një mësues arti. Ndaj, që në moshë të re Pikaos u mor me art, kur ishte 13 vjeç, ai kishte tejkaluar aftësitë artistike të babait të tij, teksa nisi të injorojë edukimin e tij formal, në mënyrë që të mund të vizatonte në fletoren e tij.
Edhe Shkolla e Arteve të Bukura në Barcelonë, të cilën Pikaso e përfundoi në moshën 14-vjeçare, nuk ishte e mjaftueshme për të mbajtur interesin e tij. Ai doli në rrugë, duke skicuar peizazhe. Në Akademinë Mbretërore të San Fernandos në Madrid, ai i braktisi sërish leksionet, duke bredhur rrugëve për të përvetësuar jetën reale. Nxitjet e tij eksperimentale dhe heqja dorë nga mësimet konvencionale do të diktonin edhe veprën e tij.
Pikturat e “Periudhës blu”, burojnë nga tragjedisë e jetës së tij
Edhe pse eksperimentoi me stile të ndryshme arti gjatë karrierës së tij, ajo që bie më shumë në sy është e ashtuquajtura “Periudha Blu”. Historianët e artit kuptojnë me këtë term vitet 1901– 1904, kohë që sipas tyre solli një ndryshim të dukshëm në veprën e Pikasos, me skenatë zymta të problemeve vetjake të artistit, duke përfshirë varfërinë.
Veprat e saj periudhe karakterizohen nga përdorimi i shpeshtë i blusë dhe jeshiles. Besohet se ndryshimi erdhi pas vdekjes së mikut të tij të ngushtë, Karlos Kazagemas. Nga ajo periudhë e errët vepra më e njohur është“Kitaristi i moshuar”. “Periudha blu” u pasua nga “Periudha e trëndafilit”e viteve 1904–1906, e cila dukej se e çliroi Pikason nga depresioni, duke sjellëvepra më shumëngjyrëshe si “Familja Saltimbankes”, “Akrobati” dhe “Arlekini i ri”.
Arritja më e madhe e tij është futja e rrymës së Kubizmit në artet figurative
Në vitin 1905, Pikaso u njoh me piktorin francez Zhorzh Brake, qënë atë kohë po eksperimentonte me pikturat polikromatike dhe të stilizuara të peizazhit. Së bashku, ata eksploruan mbi atë që u bë i njohur si Kubizëm, ose praktikën e aplikimit të formave gjeometrike – dhe jo vetëm kubeve – tek subjektet e veprave të tyre, për të përforcuar natyrën dydimensionale të artit. Ky stili i ka rrënjët në skulpturat tradicionale afrikane (si maskattribale) dhe piktorët post-impresionistë si Pol Sezan. Portreti i pesë prostitutave i vitit 1907 i Pikasos me titull “Les Demoiselles d’Avignon”, cilësohet si piktura e parë kubiste në botë.
“Guernika”mund të jetë vepra e tij më e famshme.
Pikaso jetonte në Paris në vitin 1937. Pranverën e atij viti, bombarduesit gjermanë dhe italianë e rrafshuan qytetin e Guernikës në Spanjë, gjatë Luftës Civile që kishte prekur këtë vend. Duke përdorur një kanavacë të madhe, e cila ishte më shumë murale sesa një pikturë, Pikaso realizoi tablonë me titull “Guernika”, e cila përdorte imazhe të forta si një dem dhe një nënë të pikëlluar për të përshkruar pasojat e luftës.
Në fillim ajo u ekspozua në pavionin spanjoll të Panairit Botëror të Parisit të vitit 1937. Më pas shkoi në Shtetet e Bashkuara dhe u ekspozua në Muzeun e Artit Modern në qytetin e Nju Jorkut. Sot mund të shihet në Muzeun Kombëtar që ndodhet në Madrid.
Pikturoi autoportrete për më shumë se 70 vjet
Një mënyrë për të përcaktuar interesat dhe aftësitë e Pikasos në qasjen e tij artistike është ekzaminimi i autoportreteve të tij. Të kompozuara nga mosha 15 vjeç deri në moshën 90 vjeç, ato pasqyrojnë stilet e tij gjithnjë në ndryshim. Ai skicoi shumë prej tyre që përpara se të kalonte në stilin e tij të “Periudhës Blu”. Më pas pasuan autoportrete në stilet e kubizmit dhe neoklasicizmit.
Pati 4 fëmijë, të cilët i trashëguan veprat e tij
Ai pati 4 fëmijë me 3 gra të ndryshme. Me balerinën Olga Koklova, pati një djalë, Paulon, i lindur në vitin 1917. Me modelen Maria-Tereza Valter, pati vajzën Maja, e lindur në vitin 1935. Me piktoren Fransuazë Zhilo, pati djalin tjetër Klod në vitin 1947 dhe vajzën Palomanë vitin 1949. Paulo vdiq në vitin 1975, duke lënë si trashëgimtarë fëmijët e tjerë të Pikasos,dhe dy fëmijët e tij.
Vdekja e Pikasos i parapriu njërës prej periudhave të tij më krijuese
Besohet se Pikaso krijoi më shumë vepra gjatë 4 viteve të fundit të jetës së tij sesa në çdo periudhë tjetër kohore, duke përqafuar një qasje më ambicioze dhe abstrakte dhe madje duke pikturuar veprën “Piktori i Ri” në vitin 1971, një imazh i Pikasos dekada më i ri. Ai vdiq në Francë më 8 prill 1973 në moshën 91 vjeçare nga një atak kardiak.
Emri i tij i plotë përmbante 23 fjalë
Emri i plotë i Pablo Picasso-s në fakt ishte Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Martiri Patricio ClitoRuíz y Picasso. Ky emër kaq i gjatë bazohet në emrat shenjtorëve dhe të afërmve të ndryshëm, dhe pjesa fundore “Picasso” vjen nga nëna e tij, Maria Pikaso.
Thënie të famshme të Pablo Pikasos:
“Duhet shumë kohë për t’u bërë i ri”.
“Bota sot nuk ka kuptim, ndaj pse duhet të pikturoj fotografi që ata i bëjnë në studio”.
“Nuk ka art abstrakt. Gjithnjë duhet ta nisni me diçka konkrete. Më pas mund të hiqni të gjitha gjurmët e realitetit”.
“Piktura është profesioni i të verbërve. Ai nuk pikturon atë që sheh, por atë që ndjen, atë që itregon vetes për atë që ka parë”. /bota.al/ KultPlus.com
Si sot më 21 shkurt 1941, u lind në Qeparo shkrimtari, publicisti dhe përkthyesi, Andrea Varfi.
Mësimet fillore do t’i merrte nga mësuesi i së parës shkollë shqipe të fshatit, mentori i tij i përhershëm, i ati Epaminonda Varfi. Prirjen për të shkruarin, e zbuloi në mbarim të shkollës së mesme tregtare të Vlorës, në vitin 1932. Mbaroi degën klasike të gjimnazit në Tiranë, në vitin 1935. Studimet e larta i ndoqi në Universitetin e Peruxhias, në Fakultetin e Shkencave Agrare. Pas përfundimit të angazhimit të tij akademik, në vitin 1941, u kthye në atdhe.
Varfi ka kontribuar në Luftën Nacional-Çlirimtare. Në vitin 1945, u emërua në krye të nënndarjes për çështje kulturore dhe propagandistike, në dikasterin e Bujqësisë. Në vitin 1947, vuajti për dy vjet dënimin e dhënë nën akuzën e bashkëpunimit me agjenturën angleze. Pas shpalljes së pafajësisë, nisi të punonte në shtëpinë botuese “Naim Frashëri” dhe më pas në Lidhjen e Shkrimtarëve.
Krahas krijimtarisë artistike gjatë kohës së luftës, Varfi lëvroi edhe në poezi e prozë satirike, në intervalin e vjetëve 1952-1960. Në letrat shqipe, ka lënë gjurmë edhe përmes përkthimeve dhe studimeve të tij të shumta. Varfi përshtati në gjuhën e sotme veprat kryesore të De Radës, sikurse ishin: “Serafina Topia”, “Rrëfime të Arbërit”, “Këngët e Milosaos” etj.
Ai ndërroi jetë më 18 shtator 1992. Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave publikoi sot kartën postale ku Prof. Mario Marinucat nga Peruxhia, i lutet Varfit t’i dërgojë sa më shpejt dokumentet e tij për pjesëmarrjen në konkursin mes diplomatëve më të mirë. / KultPlus.com
Muzeu Kombëtar “Shtëpia me Gjethe” përkujtoi sot filozofin, shkrimtarin dhe poetin Isuf Luzaj.
Isuf Luzaj lindi më 21 shkurt 1913 në Kaninë të Vlorës. Shkollën fillore e kreu në Vlorë ndërsa gjimnazin në Shkodër. Në vitin 1933 u regjistrua në Universitetin e Sorbonës në Paris por për shkaqe ekonomike i ndërpreu studimet e tij. Në vitin 1936 u kthye në Shqipëri për të punuar si mësues i gjuhës frënge në Elbasan e në Korçë.
Nga viti 1940 deri në vitin 1941 u burgos në Itali, por më pas u kthye në Shqipëri ku u dallua për luftën e tij ndaj trupave fashiste, rezistencën antikomuniste të Ballit Kombëtar si dhe kontributin në themelimin e Partisë Social-Demokrate në Shkodër, Tiranë e Vlorë së bashku me Musine Kokalarin, Skënder Muçon etj. Në 1944 largohet nga Shqipëria drejt Italisë, ku akuzohet për vrasje dhe qeveria komuniste kërkoi ta riatdhetsojë me qëllim që ai t’i nënshtrohej “gjyqit të popullit për krime lufte”. Në vitin 1948 u largua në Argjentinë ku punoi në Ministrinë e Arsimit si përkthyes dhe në 1957 u diplomua në letërsi dhe filozofi.
Gjatë periudhës 1960-1970 mbajti poste të rëndësishme si drejtor i Institutit Francez “La France à l’étranger”, si këshilltar i Ministrisë së Arsimit në Argjentinë, si profesor i filozofisë dhe gjuhës frënge në Universitetin e New Hampshire, shef katedre në po të njëjtin universitet, Drejtor i Përgjithshëm i Gjuhëve të Huaja në Barat College-Lake Forest, Illinois si dhe shef katedre në Universitetin e Indiana-s.
Isuf Luzaj ndërroi jetë në 25 nëntor 2000 në Chicago. Sipas amanetit të lënë u varros në vendlindjen e tij, në Kaninë. Disa nga veprat e tij janë: “Rrëfimet”, “Ideologjia Falimentuese si interpretim materialist i historisë”, “Lumenjtë derdhen të kuq”,”Metodologjia për studimet e filozofisë”, “Lamtumira e yjeve” etj.
U vlerësua me tituj të rëndësishëm si: “Professor emeritus” në SHBA dorëzuar nga Presidenti Ronald Regan, me medalje “Për shërbime të jashtëzakonshme akademike” në SHBA dhe medalje ari nga Universiteti i Buenos Aires-it.
Më 19 qershor 2017 Presidenti i Shqipërisë Bujar Nishani, i akordoi Isuf Luzajt, dekoratën “Nder i Kombit” me motivacionin: “Për kontributin e jashtëzakonshëm shumëvjeçar, të dhënë në Shqipëri dhe jashtë saj për Pavarësinë dhe demokracinë e vendit, përmes luftës antifashiste e antikomuniste të pareshtur, si dhe për aktivitetin e gjatë e të shquar intelektual e pedagogjik në fushën e shkencave letrare e linguistike, duke u vlerësuar me tituj nderi dhe akademikë nga shumë universitete të njohura në botë, sidomos në Shtetet e Bashkuara të Amerikës”. / KultPlus.com
Jackass rikthehen me filmin e ri Jackass Forever pas dy dekadave me marifete më gazmore dhe më të rrezikshme qe po e cilësojnë si filmi më i mirë i tyre.
Premiera e kësaj super-komedie arrin në Cineplexx me 24 shkurt me eventin Comedy Night ku do të mbahet në të dy kinematë, në Prishtinë dhe Prizren. Të pranishmit e kësaj nate do të kenë mundësinë të futen në lojën shpërblyes e mundësuar nga Intersport për të fituar atlete Nike Revolution 6 ku do te dhurohen 4 atlete për meshkuj dhe femra.
Pjesa e katërt e serisë Jackass fillon pikërisht aty ku protagonisti Johnny Knoxville dhe banda – duke përfshirë Steve-O dhe Wee Man – u larguan me shakatë dhe marifetet e tyre të rrezikshme. Në këtë film gjithashtu merr pjesë këngëtari Machine Gun Kelly ku merr pjesë në njërin nga rrengjet. Edhe pas një pauze njëzet vjeçare, filmi ende kap të njëjtën çmenduri argëtuese që i dha popullaritetin serialit Jackass. Kasti nuk i përsërit marifetet e kaluara, përkundrazi i rikrijon dhe i interpreton ato në mënyra të reja, më të egra. Jackass Forever aktualisht ka një vlerësim prej 85% prej kritikëve të filmit në Rotten Tomatoes dhe 92% nga audienca.
Për më tepër informata rreth orareve vizitoni webfaqen e Cineplexx , ndërsa biletat mund t’i bleni përmes aplikacionit Cineplexx KS apo direkt në kinema prej orës 15:00. /KultPlus.com
Filmi me regji të Blerta Bashollit “Zgjoi” ka triumfuar në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit “Braunschweig”, shkruan KultPlus.
Përmes një postimi në llogarinë zyrtare të Festivalit në “Instagram”, ata kanë publikuar listën e filmave fitues për edicionin e 35-të të tyre.
“Jemi të kënaqur që mund t’ju prezantojmë filmat fitues të edicionit tonë të 35-të të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Braunschweig në bashkëpunim me Hallenbad Wolfsburg.
Nga data 6 deri më 10 mars 2022, ju mund të shihni përsëri më të mirët nga më të mirat, të rikujtoni dhe të jeni në humor për sezonin e festivalit të këtij viti”, thuhet në njoftim, derisa “Zgjoi” do të shfaqet më 9 mars.
‘Zgjoi” është film i bazuar në ngjarje të vërtetë që portretizon Fahrijen (interpretuar nga Yllka Gashi) e cila në kërkim të burrit të sajë të humbur gjatë luftës në Kosovë, fillon një biznes bujqësor për t’a siguruar mbijetësën e familjes, në një ambient tradicionalisht patriarkal ku ambicia e saj për t’u zhvilluar nuk shihet me sy të mirë. Punët bujqësore fillojnë t’i ecin mbarë, pos bletëve që janë shumë kaotike dhe agresive ndaj sajë. Në rrugëtimin për ta gjetur paqen me bletët, ajo fillon ta gjejë edhe paqen me vetëveten. /KultPlus.com
Jusuf Buxhovi, është historian dhe politikan nga më të njohurit e trojeve të Shqipërisë Etnike. Ky libër, si edhe shumë të tjerë, është publikuar edhe në anglisht. Kënaqësi! Dëshiroj të shkruaj pak fjalë. Romani “Dosja B” trajton tema të rëndësishme, për zhvillimin e luftës së fundit në Kosovë, duke përshkruar ngjarje të dhimbshme konfliktuoze mes faktorëve ” të rezistencës institucionale” dhe “rezistencës së armatosur”, të cilat kanë shkaktuar një luftë të hapur kriminale për pushtet, pasojat e së cilës po i ndjejmë edhe sot.
Autori ka prekur temën ende aktuale të një rrëfimi të një vrasësi të penduar, i cili dhjetë vjet pas përfundimit të luftës, i shtyrë nga vrarja e ndërgjegjës, shpirti i tij i lënduar, rrethanat tjera politike, rast shumë i rrallë në historinë e njerëzimit, ai, publikisht, kërkon dënimin e tij nga drejtësia, për kryerjen e një vrasje të organizuar kriminale. Duke u marrë në pyetje nga një hetues gjerman të EULEX-it, i cili kishte filluar zbulimin e lidhjeve kriminale të faktorëve vendorë, në bashkëpunim me ata ndërkombëtarë, të cilët kishin arritur, në bashkëpunim, ta parandalojnë mosfunksionimin e shtetit të Kosovës, në veçanti, të drejtësisë.
Hetuesi gjerman, duke zbuluar edhe vrasjet e dëshmitarëve, disa edhe të mbrojtur, vendos të largohet nga emisioni europian, për të bërë padi private, kundër UNMIKUT, EULEKX-it, BE-së dhe shtetit gjerman, të cilët në vend se të parandalojnë kriminin e organizuar, ata janë bërë pjesëmarrës në krim, duke punuar kundër drejtësisë, për të fshehur gjurmët e krimit! Autori tek ky roman, ka përgënjeshtruar bindshëm kundërshtarët ekstremistë majtistë, të cilët duke ditur se Prof. Jusuf Buxhovi, ka qenë krye-organizatori për themelimin e LDK-së, bile edhe Sekretar i Përgjithshëm i saj, janë munduar ta njollosin LDK-në, përmes emrit të Tij, kinse paska punuar në shërbim të autoriteteve të pushtetit të atëhershëm jugosllav.
Unë, Xhafer Leci, për akuzën e vetme që kanë përmendur deri më sot, majtistët, pra, LPK-ja, dhe kushdo tjetër kundër Prof. J.Buxhovit, kam dy fjalë: Bëhet fajlë për ish të burgosurin politik, H.G.,me të cilin kemi punuar bashkë, në vitet 1977-1979, në Fabrikën e televizorëve “Standard Elektrik Lorenc” në Esslingen të Gjermanisë. H.G. më dhimbset për vuajtjet e tij nëpër burgjet jugosllave. Kam respekt për H.G. si atdhedashës. Por, vërtet, H.G. nuk ka qenë ndonjë faktor aq i rëndësishëm politik, por vetëm një puntor. Atëherë lind pyetja, pse të merrej dikush i rangut të Prof. J.Buxhovit me të, e aq më pak, ta merrte në pyetje në burg! J. Buxhovi, nuk besoj kurrë ta ketë njohur e as parë me sy, derisa H.G. nuk ka dalur nga burgu dhe, në vitin 1990, ka shkuar në selinë e LDK-së, mendohet me porosi të dikujt, në barakat e atëhershme në Prishtinë.
Edhe në këtë rast më dhimbset H.G., i cili ka rënë pre e manipulimeve të disa ekstremistëve stalinistë, të dyshuar për veprime avetureske e udbeske, siç është I.K., e të tjerë, të fletushkës së atëhershme “Zëri i Kosovës”, e cila botohej në Zvicër! H.G. sipas asaj që kam lexuar, kinse me atë rast të vizitës në selinë e LDK-së, gjoja se e paska njohur Prof. J.Buxhovin! Tek H.G. kanë ardhur njerëz të dyshimtë, siç janë I.K.R.S.S.B., etj. Ky i fundit e mashtron, e pret në besë dhe, H.G., u kap me disa libra e gazeta shqiptare, duke përfunduar në burg në vitin 1980 ! H.G. kur ka dalur nga burgu, ka pas ardhur në Stuttgart, tek djali i vet, nuk më kujtohet viti, besoj 1990,me atë rast e vizituam, unë Xh.Leci, Hajrullah Matoshi dhe Beçir Emini, ne të tre kemi punuar së bashku me H.G., por atëhrë, nuk kam dëgjuar për këtë akuzë. Për ndryshe do ta kisha pyetur. Për këtë kam shumë çfarë të them e të shkruaj, por po e përfundoi me kaq, sepse “nuk ia vlen barra qiranë”, thotë një urtësi popullore.
Nën patronazhin e UNESCO-s dhe Byrosë Rajonale për Shkencë dhe Kulturë në Evropë, sot shënohet Dita Ndërkombëtare e Gjuhës Amtare, 21 shkurti, shkruan KultPlus.
Ndikimi i shkrimtarit Ernest Koliqi në zhvillimin e gjuhës shqipe, ishte i jashtëzakonshëm.
Në vitin 1941, Koliqi u bë ministër arsimi në qeverinë shqiptare të mbështetur nga italianët dhe vendimi i tij i parë ishte dërgimi i mbi 200 mësuesve në Kosovë për të hapur shkollat shqipe dhe për t’i dhënë fund analfabetizmit total, në të cilin ndodheshin shqiptarët e Kosovës, për shkak të sundimeve brutale osmane dhe serbe.
Shkruan: Ernest Koliqi
“Gjuhës shqipe”
Lshon ame ilire n`goje agimesh s`vjetra Ndo `i fjale e jote than` vetimeveti, O gjuhe e folun n`bote ende ferishte S`ciles Mayeri ne te censhmet letra Rraj`t e mshefuna n`mot nuk mund ia gjeti As n`t`folun t`Cezarve as n`helenishte, Perse Athina s`kishte Emen as Roma, kur e rrept ushtove Nder vepra katallajsh qi nper jehona Vigma t`fuqishme qitshin hove-hove, Tue ndertue ledhe permbi troje t`ona.
Kuturesat e hyjit nper gjeth lisi N`Dodonen shejte prifti, qi n`pergjime Naten e diten rrinte atje perdore, Porse ndo `i fllad pullnaje kundalisi, Ndoshta me fjal`t e tueja i dha heshtime T`perfrigueshme qi mbluen t`parat therore: Ndoshta ndo` i buz` hyjnore N`at mot qi zota shpesh perbujte toka Shqiptoi kto fjal` qi ne mbi goj` na shkrefen; Me ty hyjneshat ndoshta nper kto boka Ndonjij biri njeriu dashnin ia shprefen.
Mbi anija t`shpejta velat nde kah preja, Qi urdhni i Teutes niste nen hyj ari Me msy t`Helenit barkat tregetuese Ngarkue me ar e kem e skllave t`reja, Ty t`kelthitte n`timue anijetari Tue i ra me kic ilir pupes bishtnuese; E permbi val` shkembuese Ti jehojshe nder hymnet e ngadhnjimit Kur, me plackat e rrmbyeme mbrend` stivue, U afrojshin n`breg anijat prej agimit, Mbretneshes s`detit pret me i a dhurue.
Mysteri i vjeter qi mberthen fjal`t t`ueja, Zanin na e dridh` me nji kreni t`pashoqe, O ghuhe e folun per trimij pranvera, E tok na mbajte nder pushtime t`hueja Sepse prej gojve arbnore nuk u hoqe As kur u ndam n`besime e doke tjera; E shekujve potera Qi me vrull u perplas mbi tok` shqiptare Ndonjij ndrrimi edhe n`ty i cili shtegun, Por prap kumbimet n`buze i ke krenare Si n`mot qi Ilirt Shqipnis i a ruejshin bregun.
Thue buza e kangatarve te paemen Qi gzim e idhnim me ty knduen maje mali Dhe kanga u humbi n`erresin e motit, Ket permallim qi mungullon mbi t`emen E vjen nga heshtja e shekujve m`a fali, Mue trashigues i tune n`dhe t`Kastriotit? N` kthjelltin e dites s`sotit Kang` ndoshta t`kndueme qi vorroi kalesa Kendoi, o gjuh` lulzue n`shkreti, dh`asht goja E eme ahmarrse e gojve qi harresa N`terr mbylli, kur ti s`kishe as sheje as shkroja.
Motrat e tueja qi kumbuene n`shekull Bukurin tue sjell` n`prak t`ksaj jete E tjetra ligj`t e Arsyes qi mbarshtrojn` fise, Heshten e rrojn` vec n`karta:ti, per mrekulli, Me nji mosh` trimij vjetsh e blerun mbete Edhe kumbon e gjall` po n`ato vise Ku me lshue tingujt nise N`foshnjin e botes. Pse t`ka ruejtun fati T`njom edhe virgjin? Egersija jote Mos mban n`at gji, q`i hueji nuk pecati, Stinen e fundme t`poezis s`ksaj bote?
O shqipe plot me munguj, o gjuh` burrash Qi me `i fjal` t`vetme lidheshin per laku Dhe soje as vdekja s`mujte kurr me i trande, Shprehje t,kulluet na ep si akull gurrash Per kang`t e burrnis s`lasht q`ushqejm` te gjaku E t`lavdis s`re qi me t`fitue na kande; Thjeshtin e ambel t`ande Me ndjell` dashnin e vashavet qi t`flasin Falja poetve t`u, por n`qe se kamben Buzes amtare kush ia ven, ti casin Mos prit: banu rrufe me lshue n`te namen.
O Kange, Arbnor`t e plogte i kapi gjumi; Ti kris si za burije Mbi ata qi flejn` pa andrra fisnikije: E n`qe se belkacuk`t e gjuh`s ilire, Tue t`ndie fishkllojn` prej smire, Me rrahje flatrash ik n`nalsi t`kalthera. /KultPlus.com
Është mbështetë nga Qendra Kinematografike e Kosovës, dhe tashti për këtë film artistik të metrazhit të gjatë është hapur audicioni, për të cilin po kërkohen katër aktorë, shkruan KultPlus.
Filmi “Okarina” është një dramë familjare e cila shpalos vështirësitë e emigrantëve kosovar në diasporë, dhe ky film do të realizohet me skenar të Albana Muja, regji të Alban Zogjanit e me producentë Rita Krasniqi.
Rolet që po kërkohen për këtë film janë: Vjosa 19-25 vjet, Saranda 19-25 vjet, doktoresha, 25-45 vjet dhe Eriku 40-45 vjet.
Të gjithë ata që duan të aplikojnë për këtë audicion, duhet të dërgojnë një video prezantim, CV dhe fotografi në emailin [email protected]./KultPlus.com
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, së bashku me zëvendëskryeministren Donika Gërvalla, kanë marrë pjesë në Konferencën e Sigurisë në Mynih, ku edhe kanë zhvilluar disa takime, shkruan KultPlus.
Përmes një postimi në “Facebook”, Kurti njofton qytetarët për gjitha takimet që ka zhvilluar dhe gjithashtu çfarë është diskutuar.
“Për marrëdhëniet bilaterale dhe fushat e bashkëpunimit biseduam me kryeministren e Estonisë, Kaja Kallas, me kryeministrin e Bullgarisë, Kiri Petkov, dhe me kryeministrin e Maqedonisë së Veriut, Dimistar Kovaçevsik”, shkroi i pari i shtetit.
Në anën tjetër, Kurti njofton se së bashku me presidenten Vjosa Osmani, kanë takuar kryeministrin grek Kyriakos Mitsotakis, ku theksuan rëndësinë e njohjes së shtetit të Kosovës nga Greqia, si hap i radhës i natyrshëm drejt thellimit të mëtutjeshëm të raporteve mes dy shteteve. Në takime të ndara me Përfaqësuesin e Lartë të Bashkimit Evropian, Josep Borrell, dhe me Përfaqësuesin Special të Bashkimit Evropian, Miroslav Lajčák u diskutua për procesin e dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.
Konferenca e Sigurisë është një takim vjetor për politikën ndërkombëtare. /KultPlus.com
Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit (MKRS), Harjulla Ceku ka udhëtuar për në Preshevë që të zhvillojë një vizitë zyrtare, shkruan KultPlus.
Me të arritur aty, Çeku është pritur nga kryetarja e Preshevës, Ardita Sinani, të cilët zhvilluan edhe një konferencën për media.
Çeku premtoi në konferencë se do të ketë angazhime konkrete për të rritur mobilitetin kulturor mes institucioneve të të dyja vendeve.
“Bashkëpunimi që e kemi nis para ca kohe me takime edhe në Prishtinë, po e konfirmojmë edhe njëherë këtu. Jam shume i lumtur që si vazhdimësi e përpjekjeve të Qeverisë Kurti për ta shtyrë përpara bashkëpunimin me Luginën të kontribuojmë edhe me dimensionin bashkëpunimit kulturor. Ne i diskutuam çështjet e përbashkëta dhe jam shumë i lumtur që do të kemi angazhime konkrete për të rritur mobilitetin kulturor, bashkëpunimin kulturor mes institucioneve dhe natyrisht për ta parë edhe një dimension të bashkëpunimit në sferën e trashëgimisë kulturore si një nga elementet kryesore që nxisin edhe pjesën sociale, ekonomike”, tha Ministri i Kulturës.
Për vizitën e ministrave nga Qeveria e Kosovës në Luginë, Ardita Sinani po i sheh si diçka shumë frymëzuese e inkurajuese.
“Është jashtëzakonisht inkurajuese, frymëzuese vizitat e çdo ministri të Qeverisë së Republikës së Kosovës. po tregohet një interesim jashtëzakonisht shumë i madh kohëve të fundit për sensibilizimin e pozitës shqiptarëve të Luginës së Preshevës nga ana e Prishtinës zyrtare, sidomos vizita e Çekut na bënë që të ndjehemi më krenar dhe të gjejmë forcë për të vazhduar dhe të çojmë përpara të gjitha këto procese përpara. Kultura dhe trashëgimia kulturore janë burim i rezistencës dhe ne me këtë rezistencën tonë dhe diskriminimit të vazhdueshëm që po bëhet nga Beogradi zyrtar përmes këtyre mekanizmave duke ruajtur mekanizmat, duke ruajtur trashëgiminë, kulturën janë këto shtytje për të çuar gjitha këto përpara. Ne me ministrin biseduam përmes mjeteve të ndara nga Qeveria e Kosovës që janë në linje buxhetore se si duhet të ndahen dhe të menaxhohen dhe t’i shpërndajmë ato mjete. Përveç simbolikës për ne është shumë e rëndësishme institucionalizimi i këtyre mjeteve, vija buxhetore e cila ka ndodhur për herë të parë përpos krahas ndihmave që janë dhënë në vazhdimësi nga gjitha qeveritë e mëparshme”, tha ajo.
Qeveria e Kosovës ka bërë disa vizita zyrtare në Preshevë vitin e kaluar. /KultPlus.com
Pak pas luftës, dy gra me flokë të shpupurisur dhe me fytyrë të djegur nga dielli, flisnin me zë të vogël:
-Të kujtohet ai trupi lakuriq i asaj gruas me flokë të verdhë e të përbaltur që u zbulua krejtësisht i padekompozuar në ditën e parë të zhvarrimit në luginë? e pyeti e para të dytën tek kujtonte dhe rrëfente një pas një ngjarje të luftës e të pasluftës.
-Jo vetëm që më kujtohet, por tepër shpesh më bie ndërmend për të. Edhe natën zgjohem me kujtimin dhe makthin e trishtë për të. Dhe, në ato momente kujtese e vegimi, ndihem tepër, tepër keq. Ngjante shumë e re, e virgjër, më duket pa asnjë plagë në trup, ose të paktën ato nuk i vëreheshin, me duart e shtrënguara shumë ndërmjet këmbëve dhe me flokët e shtrirë në gjoksin e bardhë dhe po të mos kishte nga pak dhé nëpër flokë e nëpër trup, do të thoshe se ajo sapo kishte dalë nga banjoja. Madje, kisha përshtypjen se ajo po buzëqeshte, e vdekur ose e vrarë, sado që nuk na u lejua ta shikonim më gjatë dhe se si mbetem pastaj të gjithë gojëmbyllur. Nuk kam dëgjuar më saktësisht ndonjë gjë për të, por më duket se është bërë identifikimi i saj dhe tashmë është rivarrosur, u përgjigj gruaja e dytë.
-Bute është quajtur më duket, vazhdoi pas pak ajo që e çeli bisedën.
Gruaja tjetër e shikoi sikur të kërkonte edhe më sqarime.
Ajo vazhdoi:
-Ndoshta është rivarrosur, por identifikimi i saj nuk është bërë. Askush nuk e pranon për të veten në atë gjendje që u gjet. Unë e kam bërë identifikimin dhe unë do të them kush ka qenë. Ndoshta duhet të na pëlqejë e vërteta jonë edhe kur ajo është e hidhur. Nëse jo të mos na pëlqejë, duhet ta prnaojmë, t’i besojmë, të paktën. Dhe e vërteta është se atë, tash, askush nuk po e pranon për të veten, ose ndoshta nuk ka mbetur asnjë i gjallë nga familja e saj.
-Si? pyeti gruaja e dytë.
Gruaja e parë përsëriti atë që tha dhe shtoi:
-Lufta i prish njerëzit. Shpeshherë i bën më kot krenarë dhe më kot kokulur. Edhe për gjëra që nuk ia vlejnë. Nuk është turp të vritesh në luftë. Madje, as të përdhunohesh nuk është turp. Përdhunimin, fundja, e bëjnë humbësit.
Pastaj, ato të dyja bashkë, evokuan ngjarjen që i kishte ndodhur Butes.
Butja kishte bërë të ikte drejt gardhit që po digjej flakë ndanë oborrit me gropa e me buçilla uji. Nga lodhja gjoksi i digjte zjarr në lugun e gjinjve, rrëzë zemrës e nëpër tërë kraharorin, deri në kokë. Fryma po i ndalej në fyt, gjuha i kishte mbetur e ngjitur në qiellzë dhe zëri nuk i dilte më dot nga goja.
Ndali, o Zot, thoshte më vete tek vazhdonte vrapin nga flakët që kishin nxjerrë gjuhët jashtë shtëpisë nëpër drunjtë që ngriteshin shumë sipër gardhit.
Zoti nuk e dëgjonte, ndërsa ajo i dëgjonte ata:
-Ndal! i thanë, e urdhëruan, e kërcënuan, duke shtënë në flakë të gardhit me flakë të pushkëve.
Me gjasë ata nuk kishin shtënë për ta vrarë.
Ishte teknikë dhe taktikë e ushtarëve dhe e policëve të Serbisë për të frikësuar dhe për të përshpejtuar dorëzimin.
“Të duam të gjallë, engjëllushë”, i thanë dhe vrapuan pas saj me pushkët që mbanin në duar dhe me sharjet që nxirnin nga goja.
Butja vazhdonte vrapin duke i bërë flokët bistekë. “Mund të varem me këto gërsheta në lisin ose në pemën e parë”, mendonte tek thurte bistekët duke provuar me duar fortësinë e tyre dhe duke besuar shumë se do t’ia mbanin trupin varur në degë. Por, o Zot, sa larg që ishte mali, lisat, drunjtë, krejtësisht në anën tjetër të luginës, andej nga më së pari arrinte terri i mbrëmjes dhe sa afër që ishin ata, te këmbët e asaj ishin ata. Nata po vononte shumë për të ardhur, ndërsa ajo, tek vraponte, besonte më kot në errësirën shpëtimtare pasi ata i kishin hapat shumë të gjatë tek e gjuanin herë pas here, lart mbi kokë, me shpresën e madhe se do t’iu dorëzohej.
Butja kishte vendosur: “E gjallë në dorë nuk do t’iu bie”.
-Ndal, vazhdonin të klithnin ata me tërë zërin, dhe, “lëvizi më shpejt gishtërinjtë Bute”, i bërtiste vetes ajo me tërë mendjen.
Te lisi i parë që iu duk më i përshtatshmi, në gjysmën e shpatit pak sipër luginës, si një kitër e zhdërvjelltë, u ngjit këmbadoras nëpër trungun e tij. Pastaj, me të dy duart shpejt e shpejt, të dy gërshtetat e thurur shumë trashë, i solli rreth qafës, i shtrëngoi aq sa mendonte se do t’ia mbanin trupin dhe si një litar me disa fije, bistekët i lidhi nyjë në degën nga iu duk se nuk se do ta prekte tokën më duke e lëshuar tërë peshën e trupit në flokët e veta zinxhir lidhur shumë fuqishëm në fyt. Koka i kërciti përnjëherë bërram ose dhe me një zhurmë tjetër, iu bë se qafa iu këput mu aty ku ia mbante kokën, sytë iu mbyllën ose i pëlcitën, sepse një terrimë e madhe shumë e zezë e mbushi gjithë pjesën e luginës e të shpatit afërt lisit, ndërsa shtati i mbuluar me një fustan të bardhë, si një vello nusërie, jo jo, nuk pati më kohë të mendonte kështu, nisi të pehatej ngadalë dhe rëndë ndërmjet tokës dhe lisit të gjatë duke u ndeshur herë pas here për trungun me myshk të ritavtë. Ashtu, tek era dhe trungu loznin me trupin e saj mbajtrur për gërsheta, duke ndier se qielli po i hypte gjithnjë e më shumë sipër duke ia rënduar plumb kokën dhe toka po ia zinte këmbët e po ia fuste gjithnjë e më thellë në dhe, o Zot sa shumë thellë që i sharronin këmbët në tokë, bashkë me një zjarr që ia kishte kapluar gjithë gjoksin e kraharorin, ajo nuk dëgjonte më ata që e kishin ndjekur dhe që me gjasë ende po e ndiqnin: Zërat e tyre, as të beftë e as kërcënues, nuk i shkonin te veshët që përfunduan ushtimën dhe çdo gjë tjetër.
“E pafytyra, e pashpirtja, si na e bëri këtë, është dashur ta vrisnim si bushtrën, me një plumb në kokë”, bënë ata pothuaj njëzëri me shumë pendim duke shikuar trupin e saj hollak që ende tundej nën degën që kërciste.
-Hiqjani, rrobat, zhvisheni! bëri njëri nga ndjekësit që dukej të kishte qenë komandanti.
Ata filluan ta zhvishnin.
Në ato çaste trupi i Butes ose kushedi se çfarë, i çoi duart te pjesa e mesme e shtatit dhe aty i ngurtësoi përnjëherë.
-Zhvisheni të tërën, vazhdoi urdhrin serbisht komandanti.
Ata, nga poshtë këmbëve, ia tërhoqën fustanin e bardhë duke ia prerë herë pas here me bajonetë dhe duke grisur me shumë zemërim.
Trupi lakuriq i Butes qëndronte i bardhë, tamël, pa asnjë shenjë në turp.Ata mbeten pa zë duke e shikuar bardhësinë varur pak nën trungun e lisit të gjatë. Pastaj e shikuan me sy eprorin, sikur të kërkonin ç’duhej të bënin më tej me atë trup.
-Lart në lis, urdhëroi ai.
Ata hipën.
-Këputeni litarin!, urdhëroi ai
Ata e shikuan nga lart.
-Ç’më shikoni ashtu, këputeni atë litar, ku djallin e paska pasur me vete.
-Nuk është litar, komandant!
-Si? Nuk është litar? E ç’është?
-Bistekët e flokëve të saj, komandant!
Komandanti tërfëlliu.
Ata bënë disa lëvizje me duar sipër në degë ndërsa dy ose tre të tjerë e shtynin shtatin e Butes lart.
Trupi i Butes lakuriq kërciti në bar dhe ata pothuaj u trembën nga kjo kërcitje. Flokët e verdhë, si ar, o Zot, sesi iu kishin shpërndarë sipër gjoksit dhe përposhtë barkut duke ia mbuluar edhe duart që i kishin zënë vend në mes të trupit. Ata e shikonin të habitur dhe pothuaj të frikësuar. “Varje me flokë të veta, me bistekë”, ata nuk kishin dëgjuar kurrë më parë për këtë.
-Lijeni kështu, le ta hanë bishat e malit ose qentë, bëri me hidhërim komandanti që sillej rreth trupit të saj të plandosur.
-Kontrolluat gjë, mos ka pasur ar?
-Kontrolluam, nuk pati ari, komandant.
-Mos të ju kontrolloj unë tani, tha komandanti duke i shikuar të gjithë në sy.
Ata qëndruan gatitu dhe nuk lëvizën.
-Në rregull, tha pasi u bind.
-Përpara për atdheun, “napred”, bëri ndërsa ata e ndoqën nga pas.
Të dy gratë tashmë kishin filluar dënesat e vajit./ KultPlus.com
Përmes ekspozitave të realizuara vitet e fundit, skulptori Eroll Murati me shumë sukses ka arritur që të marrë vëmendje ndërkombëtare e madje ekspozitat e tij të prekin shumë njerëz, shkruan KultPlus.
Veçantia dhe paraqitja e mesazhit në formën më të mirë të duhur ka rezultuar që puna e Muratit të marrë vëmendje ndërkombëtare, derisa ky i fundit po punon edhe në ekspozitën e radhës.
Në një prononcim për KultPlus, Murati ka njoftuar se aktualisht është duke punuar në një ekspozitë të re, të cilën pritet ta sjellë këtë vit.
“Ka me qenë diçka më konceptuale se herën e kaluar”, ka thënë ai për KultPlus.
Sipas tij, artin gjithmonë mundohet ta konceptojë për hapësira publike, pasi nuk punon në art minimalist.
“Edhe ekspozita e radhës do të paraqitet në hapësirë publike, për shkak se jemi lodhur pak a shumë nga pjesa e galerive, por edhe puna ime bazohet pothuajse gjithnjë në hapësira publike”.
Murati tutje njoftoi se akoma është duke punuar mbi temën, derisa sapo të kompletojë gjithçka që ai ka planifikuar do ta shfaq edhe ekspozitën e tij të radhës.
Ekspozita e tij e fundit “Më gjeni”, e cila ishte shfaqur në sheshin Skënderbeu në Prishtinë, kishte marrë vëmendje ndërkombëtare, duke u publikuar edhe në gazeta të huaja siç është The Atlantic. /KultPlus.com
Murati në të kaluarën ka ekspozuar një sërë ekspozitash që trajtojnë tema që prekin shoqërinë në thelb, madje ky është edhe synimi kryesor i autorit.
Eroll Murati ka qenë pjesëmarrësh në aktivitete të ndryshme kulturore që përfshinin ekspozita personale poashtu edhe kolektive. / KultPlus.com
Stilistja me prejardhje shqiptare, Nensi Dojaka, ka rrëmbyer vëmendjen e stilistëve nga e gjithë bota, madje ajo po konsiderohet edhe si një fenomen, shkruan KultPlus.
Në një artikull të publikuar nga Vogue, Dojaka përshkruhet si një fenomen, sfilatat e së ciles kanë një senzacion të plotë të modës.
“Pamja e saj rrezatonte magjepsje, sofistikim, erotizëm delikat – një pamje e plotë e vetëbesimit të trupit të femrës, e përmasave tashmë për herë të parë për ta shtrirë atë fuqi tek gratë me kthesa krahas trupave standarde të tipit model”, thuhet në shkrimin e Vogue për sfilatën e fundit të Dojakas.
Dojaka dëshmoi se si estetika e saj e bazuar në të brendshme, me grupin e saj delikat të ndërlikuar të rripave, sytjenave dhe prerjeve, tani mund të përkulet duke përfshirë rrobaqepësi të shkëlqyera, xhaketa dhe trikotazh, si dhe fustane të gjata mbrëmjeje të zhveshura dhe të dëshirueshme.
Njëra prej veçorive që e karakterizon dizajnerën me prejardhje shqiptare është pikërisht modestia, e cila përkundër të arritjeve të panumërta ajo shprehet me shumë modesti.
“Unë thjesht doja të prezantoja pak më shumë një koncept më të gjerë se çfarë mund të jetë kjo grua”, transmeton Vogue. Megjithatë, brenda asaj përulësie, ajo po ofron udhëzime që i bëjnë gratë të duken dhe të ndihen mirë, dhe të sigurta, nga çdo kënd dhe vijë shikimi.
Dojaka ka fituar edhe çmimin “LVMH”, që ka është i hapur për stilistë nën 40 vjeç, të cilët kanë prodhuar të paktën dy koleksione veshjesh për femra ose meshkuj, ose dy koleksione pa gjini dhe u dedikohet stilistëve nga e gjithë bota. /KultPlus.com
