Në 77-vjetorin e lindjes së Ukshin Hotit, kryeministri Albin Kurti së bashku me Avni Deharin dhe banorë të Krushës së Madhe, kanë vendosur në Shtëpinë Muze dy palë rroba që i përkisnin filozofit të shquar.
Ukshin Hoti vazhdon të mbetet një nga intelektualët dhe veprimatrët më të shquar Kosovarë.
Për shkak se përkrahu demostratat e 1981 në Prishtinë, u arrestua për të parën herë nga autoritetet jugosllave më 21 nëntor tok me Halil Alidemaj, Ekrem Kryeziu, etj. Më 1994 u dënua me 5 vite në burgun e Dubravës. Më 16 maj 1999, kur dënimi i tij mbaronte dhe duhej të lirohej; u mor peng nga rojet e burgut dhe nuk është parë më.
Xhemperi I tij i preferuar dhe një kostum vere të cilën e veshi kur doli nga burgu i parë, janë rrobat e vendosura në Shtëpinë Muze në Krushë të Rahovecit.
I lindur më 17 qershor të vitit 1944 vepra e cila e bëri Hotin të mbahet mend si studiues është “Filozofia poetike e çështjes shqiptare” e botuar në vitin 1995 në Tiranë. /demokracia/ KultPlus.com
Në Akademinë e Shkencave të Shqipërisë sot më 17 qershor është themeluar Instituti Kombëtar i Fizikës, model i parë i këtij lloji në Shqipëri.
Mbledhja themeluese u mbajt me praninë fizike dhe online të anëtarëve të parë të bordit të Institutit Kombëtar të Fizikës; akad. Rexhep Meidani, akad. Floran Vila, prof. Halil Sykja, dhe me pjesëmarrjen e fizikanëve shqiptarë që punojnë në qendrat shkencore brenda dhe jashtë trojeve tona dhe akad. asoc. Mimoza Hafizi, prof. Ardian Gojani, prof. Orion Çiftja anëtarë të Akademisë dhe Kryesisë.
Veprimtarinë për themelimin e Institutit të Fizikës e çeli akademik Neki Frashëri, Kryetar i Seksionit të Shkencave Natyrore dhe Teknike, që ia dha fjalën e hapjes e Kryetarit të Akademisë së Shkencave akad. Skënder Gjinushit.
Kryetari i Akademisë së Shkencave foli për rolin e ngritjes së njësive të reja dhe instituteve në kuadër të reformës dhe theksoi se “prej kohësh është debatuar këtu midis fizikanëve dhe matematikanëve ideja e krijimit të dy institutive të fizikës e të matematikës. Pra, qëllimi i të gjitha këtyre njësive apo instituteve është që komuniteti përkatës, konkretisht i fizikanëve të krijojnë një pikë kohezioni për të afruar një armatë apo mjaft kontigjente fizikanësh, që së bashku me kolegët e vet që punojnë në departamente apo institute brenda Shqipërisë të punojnë me kolegët që jetojnë jashtë Shqipërisë, tha akad. Gjinushi, ndërsa në shenjë nderimi përmendi kontributin e fizikanit të shquar shqiptar, Artan Boriçi, të ndarë pak muaj më parë nga jeta, një nga nismëtarët e këtij instituti.
Gjatë diskutimeve lidhur me vizionin e Institutit Kombëtar të Fizikës, akad. Rexhep Meidani përshëndeti iniciativën dhe tha se Instituti Kombëtar i Fizikës do të shërbejë si një kupolë mbështetëse për kërkimin shkencor.
“Shpresoj shumë se do të arrijmë të kontaktojmë me shkencëtarët në trojet shqiptare dhe se do t’i shërbejë brezit të ri për t’u lidhur me pikat më të rëndësishme të kërkimit shkencor në botë, -tha akad. Meidani.
Akad. asoc. Mimoza Hafizi ka falënderuar Akademinë e Shkencave, e veçanërisht kryetarin, akademik Gjinushin si ideatorin e parë dhe tha se:
“Jam veçanërisht e gëzuar që po finalizojmë një ide të nisur nga kryetari i Akademisë rreth një vit më parë dhe të pasuar nga përpjekjet për të shqyrtuar situatën ku ndodhemi ne, fizikanët shqiptarë që punojmë në qendra shkencore brenda dhe jashtë trojeve tona. Është fjala për një bashkësi rreth 150-200 individësh, një pjesë e të cilëve grupuar në universitetet shqiptare dhe një pjesë tjetër të shpërndarë anekënd globit. Unë e çmoj si bashkësi të përbërë nga njerëz me integritet të lartë moral, të formuar përmes punës dhe të mbajtur të paprekur nga talenti që i karakterizon njerëzit që kanë vendosur t’i përkushtohen shkencës sonë. Për këtë arsye, në çdo moment kemi patur bindjen se kjo bashkësi duhet të konvergjojë në një grup sa më koherent, për të mirën e gjithësecilit dhe për të mirën e vendit tonë, vendeve tona.” – tha akad.asoc. Hafizi
Për rëndësinë e ngritjes së Institutit Kombëtar të Fizikës ka folur edhe akad. Florian Vila që e konsideroi si një nismë të rëndësishme që do t’ju shërbejë shkollave dhe universiteteve shqiptare.
Prof. Ardian Gojani vlerësoi mundësinë që krijon ky institut për një bashkëpunim të hapur mes shkencëtarëve.
Prof. Erjon Çiftja, fizikani shqiptar i punësuar në Universitetin e Teksasit tha se Instituti Kombëtar është me rëndësi, sepse ndikimi i këtij instituti në zhvillimin e shkencës, ndikon edhe në zhvillimin e vendit.
Pas diskutimeve u krijua bordi i Institutit Kombëtar të Fizikës me 6 anëtarë, ku drejtor i parë i këtij bordi u zgjodh akad. Rexhep Meidani.
Drejtuese ekzekutive e Institutit Kombëtar të Fizikës u zgjodh akad. Asoc. Mimoza Hafizi. Ky institut do të jetë i përfshirë në një rrjet ndërkombëtar.
Instituti Kombëtar i Fizikës IKF është strukturë që funksionon brenda Akademisë së Shkencave (ASH) dhe funksionon kryesisht përmes faqes elektronike xxx.akad.gov.al të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë. /shqiptarja/ KultPlus.com
Pas tetë muajve mbylljeje, presidentja e Disneyland Paris inauguroi sot rihapjen e parkut të njohur nën masa shëndetësore të riforcuara, si mbajtja e detyrueshme e maskave që nga mosha 6 vjeç.
Destinacioni i parë turistik në Europë, Disneyland, ashtu si parqet e tjerë, ka vuajtur shumë nga vazhdimi i mbylljeve, rihapjeve dhe mbylljeve të shkaktuara nga epidemia e COVID-19 që nga marsi i vitit 2020.
Pas një mbylljeje të parë mes 13 marsit dhe 15 korrikut 2020, parku do të mbyllte dyert edhe dy herë të tjera, transmeton KultPlus.
Në fillim të vitit 2021, sindikatat dhe drejtoria e parkut madje nënshkruan një marrëveshje kolektive për pushimet konvencionale, duke parashikuar deri në 1 060 largime nga puna.
“Tashmë parku numëron 14 700 punonjës, nuk ka punëtorë sezonalë dhe pa kontrata me kohë të caktuar”, shpjegon Djamila Ouaz nga CFDT.
Mbyllur që prej 30 tetorit 2020, Disneyland Paris rihapi sot portat për publikun, me një kapacitet pritjeje të kufizuar. / KultPlus.com
Hardi, një djalë i ri nga Afrika e ka gjetur veten mjaft mirë në Horën e Arbëreshëve.
Ai është një djalë që i pëlqen i gjithë komuniteti arbëresh, pasi jo vetëm mund të flasë arbërisht, por merr pjesë në mënyrë aktive në ngjarje kulturore duke treguar shumë interes për komunitetin.
“Ky është një shembull i shkëlqyeshëm i integrimit që tregon se si Arbëreshët janë shumë mikpritës. Hardi është nga një vend i bukur nga Afrika dhe është një nder për ne që ai është bërë një anëtar i plotë i komunitetit tonë”, shprehet autori i fotos Mario Caliva. / KultPlus.com
Shkrimtari më i njohur bashkëkohorë shqiptar, Ridvan Dibra, së fundmi ka publikuar romanin e tij të titulluar ‘Për Romanin dhe Romanet’, nga shtëpia botuese ‘Bard Books’, me ç’rast sot u bë edhe promovimi i tij në ambientet e Librarisë Dukagjini, shkruan KultPlus.
Libri ‘Për Romanin dhe Romanet’, ka ardhur me një rëndësi të shumëfishtë për shkak se ky libër është një reflektim mbi zhanrin dominues të kohës sonë dhe është një shpalosje e procesit kreativ të autorit, por mbi të gjitha është edhe fillimi i bashkëpunimit me shtëpinë botuese ‘Bard Books’, që ka marrë përsipër ti botojë të gjitha veprat e autorit.
Lexues, studiues dhe artdashës të shumtë kishin zënë vendet e tyre për të dëgjuar nga afër rrëfimin e autorit mbi librin e tij që sot u promovua në Prishtinë, e që synon një komunikim të gjatë jo vetëm me lexuesin por edhe me specialistët e mirëfilltë të letërsisë.
Fillimisht, autori falënderoi të pranishmit për pjesëmarrjen dhe njëkohësisht kërkoi ndjesë sepse pak para disa ditësh ai ka marrë vaksinën e dytë e që për të nuk ishte aspak dashamirëse. Tutje, para se të shpaloste përmbajtjen e tij, ai është shprehur se po ndjehet i emocionuar por edhe pak fajtor.
“Libri ka një datë në fund por nuk është e saktë sepse duhej të ishte 1993 sepse ky libër ka filluar para 30 vitesh në formën e shënimeve vetjake e personale. Kam mbajtur vazhdimisht shënime të pakujdesshme e të hedhura anash në një kompjuter dhe gjatë kohës së pandemisë njëlloj frike më kaploi se mos një ditë largohem dhe iki e mbetet diçka që duhej të thuhej si njëlloj testamenti”.
Sipas tij, libri është një dëshmi për të gjithë rrugëtimin e autorit në zhanrin e romanit ku ai ka vërejtur edhe një tepricë të energjisë pas përfundimit të romanit.
“Kësaj radhe shtrihet nevoja e komunikimit jo vetëm me lexuesin por edhe me studiuesit dhe studentët që merren me romanet e mia e për çka jam shumë mirënjohës për punën e tyre origjinale. Kam theksuar herët që kritikat janë më ndryshe në Prishtinë sesa në Tiranë e kjo vjen falë Universiteteve që i përgatit këto gjenerata”.
Për Dibrën, libri ‘Prostituta e virgjër’ ku edhe dallohet evoluimi i shkrimtarit si një shpërthim pothuajse i pavetëdijshëm, është libri që duhet të lexohet nga personat që nuk kanë lexuar akoma krijimet e tij. Ndërkohë, për sa i përket romaneve, duhet të fillohet nga e para.
“Mesa e kam ri parë këtë libër, provova njëfarë pendese që nëse nuk do të duhej që botuesi t’ia pengonte vrullin tim sepse libri në Shqipëri ka pak kopje dhe nuk njihet dhe menjëherë kanë ardhur reagimet negative nga botues konkretë”.
Autori krejt në fund ka shpalosur për herë të parë edhe disa pendesa të tjera që ai ka hasur në librin e tij.
“Tjetër peng që kam e që po e them për herë të parë është fakti i sinqeritetit tejet të thellë sidomos për gjenezën e çdo romani ku mos ndoshta nuk do të duhej të isha kaq i sinqertë e ndoshta mos duhej që vepra të lihej në një mjegullinë misteresh”, thotë Dibra.
“Unë mendoj që çdo roman është një fëmijë i braktisur sepse autori e shkruan veprën dhe e hedh në rrugë e ia jep një kujtim lexuesit duke e rritur atë e bile ëndrra e çdo shkrimtari e bënë të përjetshme e të pavdekshme. Andaj, ka shumë autorë që romanin dëshirojnë ta mbajnë afër vetes duke e promovuar jashtë mase por unë them se kjo është detyrë e lexuesit dhe kritikës”, thekson Dibra.
Tutje, autori ka treguar edhe procesin e tij kur ai nis të shkruaj e si duket ai jeton për letërsinë dhe është momenti kur ai ndjehet i vërtetë.
“Në fakt, nuk e quaj veten shkrimtar profesionistë dhe nuk e kuptoj fare këtë togfjalësh. Unë nuk punoj e nuk shkruaj çdo ditë por lexoj çdo ditë dhe mendoj që jetoj për letërsi çdo ditë. Andaj, duke mos qenë profesionistë, mezi pres atë momentin që të vijë vepra tek unë dhe jo të shkoj unë tek vepra”, thotë Dibra.
“Dallimi nga shumica e shkrimtarëve është sepse unë pres që të vijnë ngacmime dhe nuk shkoj ti gjej. Por kur nis vepra, ndjehem për mrekulli, aty fillon jeta ime e vërtetë, aty jetoj sepse momentin kur shkruaj, aty jam i vërtetë”, përfundon Dibra.
Pas këtij promovimi të pranishmit patën rastin që ta blejnë nga një kopje të librit me autografin e autorit dhe të bashkëbisedojnë tutje rreth romaneve të tij.
Ridvan Dibra është ndër shkrimtarët më të njohur bashkëkohorë shqiptar dhe veprat e tij janë përkthyer në disa gjuhë të huaja dhe janë shpërblyer me disa çmime kombëtare.
Ndër veprat më të njohura të tij janë: ”Prostituta e virgjër”, ”Nudo”, ”Legjenda e vetmisë”, ”Gjumi mbi borë” dhe ”Dashuritë e virgjëreshës Madalenë”. / KultPlus.com
Ukshin Hoti, njëri nga figurat më të fuqishme të rezistencës në vitet më të vështira për Kosovën, tani ka mbetur një nga mijërat personat e zhdukur që prej periudhës së luftës në Kosovë, shkruan KultPlus.
Sot në ditën e lindjes së intelektualit dhe veprimtarit më të shquar kosovar, KultPlus ju sjell dy thënie dedikuar Hotit nga shkrimtarët e njohur: Rexhep Qosja dhe Ismail Kadare.
Rexhep Qosja: “Ukshin Hoti – ky sot është simbol i vetëdijes historike, i ndërgjegjes dhe i qëndresës së pamposhtur shqiptare. Nuk është e çuditshme pse ky është emri më i kuptimshëm, më domethënës, më frymëzues në jetën tonë politike sot. Dhe, kjo tregon se populli ynë e çmon, ashtu siç duhet, njeriun e gatshëm për sakrifica. Dua të besoj se Ukshin Hoti do të dijë ta mbajë si duhet domethënien gjithëkombëtare, që rrezaton sot emri i tij.”
Ismail Kadare: “Kam frikë se pikërisht ky nivel i lartë ka qenë edhe burim i fatkeqësisë, që e ka ndjekur hap pas hapi këtë martir… Është e papranueshme që një personalitet i një populli, pavarësisht se ç’partie i përket, ose nuk i përket, të mbahet në zinxhirë. Është fyerje për krejt atë popull. Më fort se kurrë, kombi shqiptar ka nevojë për njerëz të aftë e me nivel të lartë. Njerëzit e zotë janë princat e vërtetë të një kombi. Për fat të keq, princat goditen shpesh në mënyrë të vdekshme.” / KultPlus.com
Ikona e muzikës, Diana Ross, po rikthehet në skenë me albumin e saj të parë me muzikë origjinale “Thank You”, pas pothuajse 20 vjetësh.
I bashkëshkruar nga ylli ikonik gjatë karantinës dhe i incizuar në studion e saj në shtëpi, albumi do të publikohet gjatë vjeshtës, ka njoftuar të enjten kompania muzikore “Decca Records”, përderisa është konfirmuar se është bërë pjesë e kësaj kompanie.
Producentët dhe bashkëpunëtorët në 13 këngët e albumit “Thank You” janë Freddie Wexler (Ariana Grande), Tayla Parx (Beyonce) dhe Jack Antonoff (Taylor Swift / Lana Del Rey).
“Ky koleksion këngësh është dhurata ime për ju me vlerësim dhe dashuri”, ka thënë Ross në një komunikatë dhe shtoi: “Jam përjetësisht mirënjohëse që pata mundësinë ta incizoj këtë muzikë të lavdishme në këtë kohë”, transmeton KultPlus.
Kënga e parë e albumit, me titullin e njëjtë “Thank You”, u publikua të enjten – duke u bërë kënga e parë e publikuar nga ylli muzikor pas 15 vjetësh.
Albumi i fundit i legjendës së “Motown” ishte koleksioni i ripërpunimit të disa këngëve të tjera , i “I Love You”, në të cilin ishte vetëm një këngë origjinale e artistes. Ky album ishte realizuar shtatë vjet pas publikimt të albumit “Every Day is a New Day”.
Ross e ka nisur karrierën e saj më 1970, gjatë së cilës ishte 12 herë në vendin e parë në listën muzikore “Billboard Hot 100” me “The Supremes”, por edhe me këngët “Ain’t No Mountain High Enough”, “Touch Me in the Morning” dhe “Endless Love”.
Ikona e muzikës ka dy yje në “Walk of Fame” të Hollywoodi – një si anëtare e trios dhe një si artiste. Gjithashtu, ka fituar një çmim “Grammy” për arritje jetësore më 2012.
Ross do ta nisë turneun muzikor vitin e ardhshëm në Mbretërinë e Bashkuar, i cili do të përfundojë me koncerte për dy net radhazi në sallën O2 në Londër. / KultPlus.com
Pas pothuajse tre viteve, Elvana Gjata dy muaj më parë u rikthye me një mini-album që përfshin gjithsej gjashtë këngë, shkruan KultPlus.
Elvana Gjata edhe për këto këngë ka bashkëpunuar me tekstshkruesin dhe këngëtarin e njohur Pirro Çakon dhe tash vetëm pak minuta pas publikimit të këngëve, komentet dhe pëlqimet e adhuruesëve të këngëtares nuk kanë të ndalur.
Kënga ”Kur jemi dashtë”, vazhdon të mbetet ndër më të pëlqyerat e këtij albumi, të cilën KultPlus e sjell më poshtë.
”Kur jemi dashtë” flet për një dashuri të humbur e të paharruar. Zëri i veçantë i Gjatës, bën që kjo këngë të prekë thellë në zemrën e secilit.
Bashkangjitur gjeni videon dhe tekstin e kësaj kënge.
Ku je tani Veç një zot e di Fjalët e tua n’gjoksin tim A therin më s’e di
Krejt po shkon mirë Veç ti po m’mungon E nuk paska më vështire Kur s’ke atë qe e do
Kur jemi dashtë ne Kur jemi dashtë ne Nuk e ka ditë asnjeri Kur kemi kjajtë ne Kur kemi kjajtë si fëmijë A e di, a e di? 1000 jetë t’i kisha tani I kisha dhanë dhe një herë se je ti
Çmendu për mu Hekmi lotë e zi Se më mbete pikë në zemër Pikë më mbete ti
Kur jemi dashtë ne Kur jemi dashtë ne Nuk e ka ditë asnjeri Kur kemi kjajtë ne Kur kemi kjajtë si fëmijë A e di, a e di? 1000 jetë t’i kisha tani I kisha dhanë dhe një herë se je ti. / KultPlus.com
Shekspiri, po të jetonte në Tiranë, Romeon e Zhuljetën do t’i quante Faqebardhi dhe Bukuria.
Romeon dhe Zhuljetën i njohim të gjithë. Shekspirin po ashtu, e njohim.
Por, jo të gjithë e dimë që ndoshta në veprën origjinale, siç thuhet, Zhuljeta Kapuleti dhe familja e saj vinin nga Shqipëria.
Që mbiemri “Capuleti” (Kapuleti) vjen nga kapelet ose më mirë helmetat prej hekuri që mbanin ushtarët e ardhur në Itali nga Shqipëria në 1200-ën nën Republikën e Venedikut (burimi: Treccani) Por, nuk dimë as që edhe Tirana kishte tragjedinë e saj analoge, si ajo e Romeos me Zhuljetën. Atë e përbënin Bukuria dhe Faqebardhi.
“Oh Romeo, përse je ti, Romeo…! “Oh Faqebardh, përse je ti, Faqebardh!”
Romeo dhe Zhuljeta tironas kanë ekzistuar vërtet, të paktën sipas legjendave dhe gojëdhënave të tironsave e banorëve të rrethinave të qytetit.
Nga lindin këto gojëdhëna urbane
Në rrugën Tiranë – Ndroq, nën një pemë të lartë, një rrap të moçëm gjendet një varr i madh që populli e njeh me emrin: “Varri i ashikut“. Thuhet se në atë varr janë varrosur që të dy të dashurit e pandarë edhe në jetën tjetër, Bukuria dhe Faqebardhi.
Varri i pati rezistuar mjaft luftërave, madje edhe gjatë Luftës së Dytë Botërore, u restaurua nga ushtarët italianë, të cilët aty afër kishin ngritur një repart të vetin. Ngjarjen, populli e përcakton si me vendndodhje në një fshat afër Pezës. Faqebardhi ishte një djalë nga fshati Bozanxhije i Ndroqit.
Për këtë ngjarje ka shkruar në botimin e tij “Studime Shqiptare” edhe albanologu gjerman Johan Georg von Hahn në vitin 1850 – 1860 mbi udhëtimin e tij në Shqipërinë e Mesme dhe të Veriut. Edhe historiani Kristo Frashëri e përmend këtë legjendë në botimet e tij mbi historikun e Tiranës. Legjenda e dy të rinjve të dashuruar shpjegohet me tragjedinë që ndodh ditën e dasmës së Bukuries. Bukurien e detyrojnë prindërit të martohet me një djalë kundër dëshirës së saj por, ajo donte Faqebardhin. Faqebardhi punonte si ndihmës në punishten e babait të Bukuries dhe ky i fundit e pati kundërshtuar me forcë lidhjen e tyre.
Ditën e dasmës së Bukuries, i dashuri i saj, Faqebardhi u del përpara krushqve që po shoqëronin nusen te dhëndri dhe u thotë që të ndalen e ajo martesë të pengohej sa ishin në kohë, pasi do të rezultonte një lidhje e gabuar. Krushqit nuk ia vënë veshin dhe vazhdojnë rrugën, atëherë Faqebardhi qëllon mbi nusen, të dashurën e tij, duke e vrarë. Më pas, shtrihet pranë saj dhe vret edhe veten. Që aty, shpjegojnë gojëdhënat se ata u varrosën në të njëjtin varr në rrugën Tiranë – Ndroq, i ashtuquajturi “Varri i ashikut”.
Ja pra, që Shekspiri në Tiranë kishte një Zhuljetë e një Romeo tjetër. Më saktë, rreth Pezës homologët e personazheve të veprës madhështore shekspiriane qenë: Bukuria dhe Faqebardhi…/albanianews/ KultPlus.com
Po e sjellim sonte për lexuesin e KultPlus një intervistë të realizuar në vitin 2007 me artisten Liliana Çavolli.
Çavolli ndërroi jetë në vitin 2015-të.
Nga Flora Durmishi
Liliana Cavolli u shqua si artiste e rrallë, e cila pushtoi majat e muzikës zbavitëse, por shkëlqeu edhe në zhanre të tjera. Liliana u lind në Prizren më 5 maj të vitit 1942 nga nënë Miseretja-aktore dhe këngëtare dhe babai Isak Cavolli, mësues. Liliana ishte fëmijë dhe mezi e mban në mend kur familja e saj u shpërngul në Shkup ku qëndroi disa vjet.Po në Shkup Liliana pati paraqitjen e parë në radio pa e ditur se ky ishte hapi i saj i parë në karrierë. Nëna e Lilianës ishte këngëtare dhe një mëngjes e mori si shoqëruese në një paraqitje në radio. Fati përsëri e këtheu në Prizren ku Liliana filloi të hedh shtat si vajzë por edhe si këngëtare. Njëkohësisht ndoqi mësimet e solokëndimit në shkollë të mesme të muzikës dhe u anëtarësua në SH.K.A. “Agimi”. Talenti, zëri dhe puna në Prizren bënë që Liliana të shquhet shpejt si emër premtues. Këto karakteristika e bënë ardhjen më të lehtë të saj në Radio Prishtinë. Këtu fillon një kapitull tjetër shumë i rëndësishëm për jetën dhe karrierën artistike të Liliana Cavollit. Zëri, si dhuratë nga natyra, dhe dashuria për këngën ishin adutet kryesore të Lilianës që e bënë të admiruar. Por nuk ka munguar edhe mbështetja dhe mirëkuptimi nga kolegët dhe kompozitorët si: Skënder Gjinali, Musa Piperku, Severin Kajtazi, Gjergj Kaqinari, Isak Mucolli etj. ndaj të cilëve Liliana është shumë mirënjohëse. Opusi i këngëve të Lilianës është shumë i gjerë dhe ajo, sic vlerësojnë krijuesit dhe kritikët e muzikës, interpretoi shkëlqyeshëm në të gjitha zhanret.
Në Radio Prishtinë Liliana këndonte vet dhe këndonte bukur por njëkohësisht ka dhënë një ndihmesë që edhe këngët tjera, që transmetoheshin, të kishin nivelin e duhur artistik. Liliana ishte redaktore e muzikës dhe udhëheqëse e emisioneve të paharrueshme si “Unë ti muzika dhe poezia”, “Evergeen” etj. Edhe sot ajo udhëheq emisionet më të dëgjuara muzikore në Radio Kosovë ku ndihet shumë mirë.
Liliana Cavolli ishte dhe do të mbetet “ Zonjë e muzikës zbavitëse”. Jeni ndër kengëtaret më me emër, keni qenë redaktore e muzikës në ish Radio Prishtinë dhe autore e disa emisioneve ndërsa tash jeni autore e dy emisioneve shumë të dëgjuara në Radio Kosovë! A mund të tërheqni një paralele nga koha kur keni punuar në Radio Prishtinë me të sotmen kur punoni në Radio Kosovë?
S’ka ndonjë dallim të madh! Punoj me dashuri dhe entuazëm si dikur! Jam e lumtur që më dëgjojnë edhe më tutje ata që dikur kanë qenë gjeneratë e re e tash janë të rritur.
Rridhni nga një familje artistësh. Nëna juaj, Meserete Cavolli, ka qenë këngëtare dhe aktore. Keni lindur në Prizren, jeni rritur në Shkup. Jeni rikthyer në Prizren ku edhe keni mbaruar shkollën e muzikës. Pse kjo lëvizje Prizren-Shkup-Prizren?
Në vitin 1953 u larguam nga Kosova për në Shkup ngase i ndjeri babi im, Isak Cavolli, ka qenë i përndjekur nga UDB-a serbe dhe gjithënjë i burgosur. Prandaj shkuam në Shkup, me nënën dhe dy vëllezërit e mi, dhe jetuam atje vite të tëra. U këthyem në Prishtinë. Nëna ime ishte aktore në Prishtinë fillimisht, e pastaj edhe në Shkup njëherit ishte edhe një ndër këngëtaret e para të Kosovës krahas Zehra Mulës, pastaj kanë ardhur Vera Shahta e më pas Nexhmije Pagarusha, Sanije Shala e kështu me radhë.
Çfarë kujtoni nga fillimet tuaja në fushën e muzikës? Si lindi dashuria për këngën?
Diku në vitet e 60 u paraqita dhe unë si pasardhëse e nënës sime, se këngën e kam kultivuar në shtëpi, jam rritur me këngën. Nëna ime ka qenë për nga natyra shumë e gjallë dhe duke kryer punët edhe këndonte ndërsa unë e përcillja me zërin e dytë. Mund të kujtoj me këtë rast kur në Radio Shkup, isha shumë e vogël, nëna këndonte gjallë, pra drejtëpërdrejtë. Shkonim në mëngjes në radio, me që ishte drejtpërdrejtë, dhe unë e përcillja në këngë. P.sh. kemi pasur disa duete pastaj në Radio Prishtinë i kemi regjistruar ato. Nuk jam e sigurt a ekzistojnë më ato këngë. Do doja shumë që t’i kem në fonotekën time, më shumë për shkak të vajzës sime e cila do donte shumë t’i ketë ato. Edhe babai im ka qenë adhurues i këngës e muzikës. Të gjithë kemi kënduar, ka qenë një atmosferë muzikore në shtëpi.
Keni qenë gjithashtu edhe pjestare e SHKA “Agimi”. Paraqitja e parë para publikut kosovar a ju kujtohet?
Po, paraqitja e parë ka qenë si pijestare e shoqërisë “Agimi” shoqëri me traditë. “Agimi” ka pasë në gjirin e vet orkestrin zbavitës, popullor, korin. Atje jam paraqitur për herë të parë para publikut prizrenas me këngë zbavitëse nga festivali i Sanremos i cili atëbotë ishte shumë i popullarizuar, festival Italian. Ne e dëgjonim në radio, i kopjonim këngët e tyre dhe i këndonim. Pastaj erdha në Prishtinë.
Në karrierën tuaj komunikimet me Shqipërinë?
Kam pasë fatin që të shkoj, me ansamblin “Shota”, në Shqipëri diku në vitet e shtatëdhjeta dhe nuk mund ta harroj pritjen që na është bërë! Publiku i Shqipërisë na ka admiruar! Nuk mund t’i harroj ato suksese qe kam pasur atje! Cdo takim me adhuruesit e mi në Shqipëri më krijon emocion dhe kënaqësi të posacme.
A janë realizuar të gjitha ëndërrat e Lilianës?
Kam pasur shumë dëshirë të merrem me muzikë klasike. I kam pasur të gjitha predispozitat të bëhem këngëtare e operas por ja kështu nuk u bë. Erdha në Kosovë, fillova të këndoj… më morën ujrat e zbavitjes, muzikës zbavitëse, popullore, u punësova… Kështu që as vet nuk u angazhova për ta plotësuar këtë dëshirë, por këtë ua dëshiroj talenteve të reja. Ka shumë prej tyre që vërtet mund të arrijnë. Do t’u kisha thënë atyre të mos shkojnë të këndojnë nëpër kafene por ta ruajnë zërin, të shkollohen, se një ditë patjetër që do të funksionojë si duhet edhe ky segment. / KultPlus.com
Ukshin m’kanë quejt prej të vogli, prej të gjallmi, nana idiomën e pyllit mbi supe ma ngjiti. Ende nuk ka ndodhë, por kur në varr të visit t’m’kallni, malësorit rranjën e emrit do ia hiqni.
N’trevat tona kur foshnje kam mbërritë, si çdo foshnje e kësaj bote një destin për me falë, m’sundoi shpresa se n’origjinë tamli ish dritë, m’poshti e vërteta se frika pleqve të mi ende s’u ka dalë.
As n’andrrat e mia, mbushë me zanin e saj të plaktë, s’ia paska hekë nanës frikën emri që m’ka ngjitë. Edhe nëse i pjekur vij mes jush, tradhtinë për me matë, do bahem bishë po t’ndij se m’thërrisni Ukshin.
Nëpër troje ku punën kam hedhë, emra trimash mbush pagëzimi, por nuk u mbërrit jeta dhe emri nuk ngjiz dejet. Emrin e trimit e mban dhe amfibi.
Kemi pas kenë për emra ngatërrestarë të mëdhaj, dhe unë foshnjë e naiv u paskam zanë besë, kam besu shku e ardhë, kam besu bir e nanë. Kur m’thërrisnin Ukshin e merrja për betejë.
Me mu bashkë lindën prej gënjeshtre poetët, u nxinë që drita t’kthehej në të folmen tuej. Lindën po me mu prej mashtrimit dëshmorët që shqipja të mos flitej nga gjuhë e huej.
Se shumësia juej në trishtim të shkurtër ka pjellë përbri meje krimin e vogël, tradhëtinë e madhe. E dinit që mes emrash do të zhduknit të flaktët, të urtët, ata që shquenin tmerrin ndër kang e ndër valle.
Nëse vendimi s’e cakton një SOT për m’u ngritë balte, në bajgë ku jeni zhytë nuk mund të derdhet qielli. N’bajgë ku jeni zhytë, ku emri ju kallte, Ukshin do të jetë për ju një fjalë vreri. / KultPlus.com
Motra e Ukshin Hotit, Myrvete Hoti-Kosumi, ka treguar për letrat që vëllai i saj i kishte dërguar nga burgu.
E ftuar në emisionin Frontal në T7 me Arsim Lanin, ajo ka thënë se në burgun e Nishit, Ukshin Hoti kishte qenë rrobaqepës, përcjell KultPlus.
Ajo thotë se përmes këtyre letrave, ai e ka udhëhequr situatën jashtë burgut. Edhe pse tregon se letrat e tij kontrolloheshin para se të mbërrinin te ajo, Ukshin Hoti kishte dërguar mesazhe të koduara, në mënyrë që ato të mos kuptoheshin nga forcat serbe.
Pasi qepte, Hoti kur përmendte makinën qepëse, nënkuptonte për veturat.
“Letrat mi ka dediku mua prej burgut. Përmes atyre letrave e ka udhëheq situatën jashtë burgut. Janë rregulla që kanë ardh prej vijës së rregullt të burgut. Secila letër ka qenë e hapur. E kanë kontrolluar e pastaj ka ardhur te unë. Letrën e parë e mbaj sepse ai ka punuar si rrobaqepës në burgun e Nishit sa ka qenë. Makinën qepëse e krahason me veturën, se ka hyp në veturë dhe ka mbërri në Evropë e gjithkund, por në shtëpi ende s’ka mbërri. Ai e përshkruan situatën e tij përmes makinës qepëse”, ka deklaruar ajo, përcjell tutje KultPlus.
Hoti-Kosumi ka deklaruar se të gjitha letrat e vëllait të saj i ka të ruajtura dhe se do t’i dërgojë në shtëpinë muze të Ukshin Hotit.
Megjithatë, ajo ka thënë se nuk do t’i dërgojë para se shteti të merr përgjegjësinë për këtë muze, në mënyrë që ato të mos humbasin.
Përndryshe, Hoti-Kosumi ka treguar se ajo ka të ruajtura shumë gjëra të Ukshin Hotit, rrobat e tij, shkrimet, syzat, cigarllëkun e lapsin kimik. / KultPlus.com
Koha matet me tesha. Kur fëmijës më nuk i bjen këmisha e bardhë me vija të kaltra, që ja pata ble verën e kalume. Kur pigjamet e poshtme përnjëherë i ka më të shkurtra, e ja zbulojnë goxha zogun e këmbës, që ju kish nxi dje në lojën e futbollit. Kur ja lan arushet me pelush, e më nuk i kthen te dritarja e dhomës po i përshëndet për herë të fundit, para se me i fut në thes të zi, për me i fal.
Koha matet me vendin tashmë të ngushtum në dollapin e këpucëve, kur përnjëherë raftet mbushen me 38-she. Matet me korniza fotografish, që nuk mbajnë më buzëqeshje pa dhëmbë, po selfie me buzë pate. Matet edhe me mal kutish me qoshe të ndrydhme, përplot tesha bebesh, cuclla të vjetra, e rake-taket e para, që thjesht s’ki zemër me i humb: me shishet e vjetra të tomlit, i mat langjet kur gatun. Koha matet kur fanellave që janë lënë përtoke nis me ju ardh era rritë.
Matet me faqe revistash të ngjitme brenda dyerve të dollapave, me perde me gjirafa rozë që falen, e të tjera të zeza që errësojnë dhomën, bashkë me tingujt solemn të pikëllimit veror të Lana Del Rey. Koha matet me rap të pistë, përtej dyerve të banjos, në dush 1 orësh, pavarësisht kush dhe sa pret në rradhë.
Matet përmes harresës së vend-ndodhjes së karrocave dhe hophopeve të blera dikur. Koha matet edhe me ironi vitrinash: kur ti i kqyr një palë pantollona të bardha, porsi naiviteti fëminor, e fëmija të shtyn te ato tjerat me bel të shkurtë, që e mbulojnë veç një të tretën e trupit, se ato që i kqyrshe ti, paskan qenë për fëmijë, thot. Matet me herët që i thirr fëmijët në telefon, e ata nuk lajmërohen, dhe me make-up që zhduket pahetueshëm.
Matet me foto pasaportash të skadum e të rujtun në sirtarë. Koha matet me Friends Reunion, kur ti qan fort për një 15 vjeçare të imtë, të ulun në një fotele gjigande, që para 25 viteve e ka pa epizodin e parë të Friends, në një një dhomë dite, në Lawrenceville, Georgia. Matet me dhoma të ditës, një ekran, një mace që flen e patrazume në kauç, dhe dy prind që kqyrin televizor, njëjtë të patrazum.
Matet me tinguj të gabum në piano, se si kujtesa, ashtu edhe gishtat nuk sinkronizohen më me dëshirën.
Koha matet me qetësi në hapësira fizike, me dysheme të zbrazët nga lodrat, me dhëmbë të drejtum, me naj puçër në fytyrë. Koha zatën është gramatikë, ku foljet ka qenë, ishte, ishim, janë me gjasë rrjedhjet më të fuqishme që s’dalin dot pa marrë një herë frymë thellë e mirë. / KultPlus.com
Festivali Botëror i Teatrit, “Theater der Welt”, ka filluar dje në Dyseldorf të Gjermanisë, përcjell KultPlus.
Deri më 4 korrik, festivali do të zhvillohet kryesisht para një publiku të drejtpërdrejtë, ndërkaq pritet të marrin pjesë rreth 350 artistë nga pesë kontinentet.
Sipas organizatorëve, 24 produksione ndërkombëtare do të paraqiten në festival, duke përfshirë gjashtë premiera botërore.
Tridhjetë e katër shfaqje janë planifikuar drejtpërdrejt para një publiku në salla të ndryshme në Dyseldorf.
Shumica e shfaqjeve do të transmetohen edhe online. / KultPlus.com
Një statuje gjigante budiste në Japoni i është vendosur maska e fytyrës kundër COVID-it, njofton BBC, përcjell KultPlus.
Statuja e gjatë 57 metra që i është dedikuar Perëndeshës së Mëshirës, Kannon, gjendet në qendër të Japonisë. Statujës i është vendosur maska.
Menaxherët e tempullit në Aizuwakamatsu kanë thënë se planifikojnë ta lënë maskën në fytyrën e statujës derisa të vihet nën kontroll pandemia COVID-19. / KultPlus.com
Romani i njohur ‘Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit’ nga shkrimtari dhe historiani i njohur, Jusuf Buxhovi, i cili së fundmi ka dalur nga shtypi nga shtëpia botuese ‘Faik Konica’ dhe është përkthyer edhe në gjuhën italiane, ka marrë një jehonë të re dhe sukseset e tij duket sikur nuk po kanë një fund, shkruan KultPlus.
Romani për herë të parë u botua në vitin 1982 dhe u përkthye në disa gjuhë botërore, tani ka ardhur me ndryshime të cilat dallojnë nga pesëmbëdhjetë botimet e deritanishme, për arsye se aspekti përmbajtësor dhe gjuhësor është plotësuar akoma më shumë. Ndërsa përkthimi në gjuhën italiane i ka dhënë romanit një frymë të re të shoqëruar me një sukses të jashtëzakonshëm në Itali ku çdo ditë e më shumë po i bëhet jehonë.
Mbrëmë, në promovimin e këtij libri në ambientin e KultPlus Caffe Gallery, Buxhovi ka shpalosur një lajm ekskluziv.
Buxhovi ka treguar se libri i tij do të shndërrohet në film botëror në gjuhën italiane dhe për këtë nismë tashmë shkrimtari kosovar ka nënshkruar disa parakontrata me një ndër shtëpitë filmike më të njohura në itali.
Tutje Buxhovi ka njoftuar se njëri nga producentët është tejet i njohur, përderisa filmi pritet të realizohet nga dy prej regjisorëve më të njohur italianë me renome ndërkombëtare, emrat e të cilëve ende nuk mund t’i zbulojë.
Ndërsa, tani për tani libri është në duart e dy skenaristëve të cilët para dy dite kanë marrë përsipër të kthejnë romanin në skenarë. Ndërsa, sipas Buxhovit, i gjithë procesi pritet të përfundojë në shtator.
“Ruajtja e karakterit të personazheve dhe aspektit të librit, ngritja e botës shqiptare në nivel botëror, projektimi kulturor i historisë shqiptare, përfshirja e Kosovës, Malësisë dhe Shqipërisë, janë këto disa nga arsyet kryesore që producenti italian dhe i gjithë ekipi kanë vendosur ti shpalosin në një film të vetëm ku synohet të tregohet fuqia e një populli të tërë”, thotë Buxhovi.
Buxhovi njofton se italianët kanë treguar një interesim shumë të madh që bota shqiptare të ngrihet në nivel botëror dhe padyshim që për të është nderë që ky film do të jetë i përmasave të tilla.
“Ky film do të jetë një film ku tregohet shpirti, mentaliteti dhe bota shqiptare. Po ashtu, italianët përmes këtij filmi dëshirojnë të krijojnë një pasqyrë të vërtetë të popullit shqiptar dhe historisë së tij. Frika ime e vetme mbetet shteti i Kosovës, për të cilën shpresoj që nuk do të jetë pengesë sepse për 15 vitet e fundit, Kosova nuk ka dhënë shenja që dëshiron të tregojë historinë e vet”, ka thënë krejt për fund Buxhovi. / KultPlus.com
Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës ka botuar veprën më të re letrare të akademik Sabri Hamitit, “Enigma e poezisë”. Libri është i ndarë në dy pjesë dhe trajton poezinë e autorëve klasikë shqiptarë të shekullit XX dhe autorë përfaqësues dhe veprat e tyre poetike të krijuara në shekullin XXI, përcjellë KultPlus.
Në pjesën e parë të veprës më të re të Sabri Hamitit, “Enigma e poezisë”, trajtohen fenomene të poezisë shqipe të shekullit XX, në pesë kaptina. 1. Gjergj Fishta me Lahutën e Malcís, eposin e përthyer në imagjinatën lirike të zanave. 2. Lazër Shantoja me Për nji puthje të vetme, lirikë pasionante, që skandalizon norma e forma me licencia poetica-n e vet. 3. Ernest Koliqi me “Shêjzat” e veta, që me thelbin e artit poetik projekton kanonin letrar shqiptar integral. 4. Martin Camaj, me kenën e gjuhës shqipe shfaq kenën e rrënjës shqipe, për të pagëzuar Palimpsestin poetik të Unit. 5. Rexhep Ismajli, me përkthimin e poezisë ballafaqon e lidh kulturat, me fuqinë shpirtërore të kumtit poetik.
Në pjesën e dytë të këtij libri trajtohet poezia shqipe e shekulli XXI, në trembëdhjetë kaptina, duke synuar rrjetin poetik të krijuesve. 1. Zef Zorba, Libri i jetës. 2. Frederik Rreshpja, Marrëzia e Itakës. 3. Rrahman Dedaj, Migrimi i shpirtit. 4. Ali Podrimja, Elipsa e Eklipsit. 5. Fatos Arapi, Trishtimi i lamtumirës. 6. Romeo Çollaku, Poezia e mendimit. 7. Luljeta Lleshanaku, Fundi i gjërave. 8. Abdullah Konushevci, Poezia: matanë dashunisë. 9. Demë Topalli, Poezia e heshtjes. 10. Mimoza Ahmeti, Diva/Dama qiellore. 11. Arben Idrizi, Heqakeqi meditant. 12. Agron Tufa, Gardërobë gramatike. 13. Eqrem Basha, Perla e zezë.
Poezia e re shqipe, me kumte e me forma poetike, niset kah kanonet e reja, mendon autori. / KultPlus.com
Restaurimi i Kalasë Mesjetare të Prezës, Kulla e Sahatit është një ndër përfitueset e financimit të Fondit të Ambasadorëve për Trashëgiminë Kulturore nga SHBA.
Kryetari i Bashkisë së Vorës, Gentian Picari bëri të ditur sot se ky është një tjetër projekt i rëndësishëm që ka nisur për restaurimin e objekteve apo vendeve kulturore të dëmtuara nga tërmeti i 26 nëntorit.
“Falë financimit të Fondit të Ambasadorëve për Trashëgiminë Kulturore nga SHBA, një tjetër projekt i rëndësishëm ka nisur për restaurimin e objekteve apo vendeve kulturore të dëmtuara nga tërmeti i 26 nëntorit”, u shpreh Picari.
“Granti është nënshkruar nga Ambasadorja Amerikane Yuri Kim dhe Ministrja e Kulturës, Elva Margariti, ndër të cilat përfituese e këtij granti është edhe Restaurimi i Kalasë Mesjetare Të Prezës, Kulla e Sahatit”, tha ai.
“Jemi shumë falënderues për mbështetjen maksimale që po na jepet për rindërtimin dhe rimëkëmbjen e jetës dhe trashëgimisë tonë kulturore”, theksoi Picari. /atsh / KultPlus.com
Sot në seancën e Kuvendin të Kosovës që po vazhdon ende të mbahet, ndër të tjerë, fjalën e ka marrë edhe deputetja Adriana Matoshi e cila ka folur për kinematografinë e Kosovës, shkruan KultPlus.
Në fjalimin e saj të fuqishëm, Matoshi ka potencuar suksesin që filmat kosovar kanë pasur viteve të fundit në festivalet më prestigjioze të botës dhe njëkohësisht ka kërkuar që kinematografia të përkrahet në nivel vendi.
“Viteve të fundit, vajza dhe djemtë e kinematografisë, aktorë dhe regjisorë nga Kosova kanë shënuar rritje të suksesit në arenën ndërkombëtare të filmit. Edhe pse me buxhet të vogël, falë talentëve të shumtë, kemi filma në të gjitha festivalet më të mëdha të botës si në: Sundance, Rotterdam e Kanes”, thotë Matoshi.
Sipas saj, përfaqësimi në Kanes me dy filma nga një shtet i vogël si Kosova dhe në konkurrencë me shtetet nga e gjithë bota, është një e arritur e rrallë sepse ata po shkëlqejnë me filma të shkurtë, të gjatë dhe me dokumentarë.
“Ky talent duhet të përkrahet në nivel vendi, fillimisht duke plotësuar ligjin për kinematografi, të harmonizojnë ligjet, të cilat mundësojnë që Kosova të përfitojë fonde evropiane të filmit. Duhet të rregullohet ligji për sponsorizime, për lehtësira financiare për kompanitë e huaja që xhirojnë në Kosovë”, ka thënë Matoshi.
Për Matoshin, përmes filmit paraqitet historia jonë e vërtetë dhe promovohet një imazh më i mirë për vendin dhe arenën ndërkombëtare. Andaj, duhet të sensibilizohemi dhe tregojmë vëmendje në krijimin e kushteve dhe ofrimin e përkrahjes për ushtrimin dhe zhvillimin e veprimtarisë së tyre, coftë edhe vetëm duke ia njohur kontributin e tyre të deritashëm.
Krejt në fund, aktroja dhe deputetja Adriana Matoshi ka kërkuar që të bëhet thirrje për një seancë të jashtëzakonshme për kinematografi. / KultPlus.com
Romani i njohur ‘Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit’ nga shkrimtari dhe historiani i njohur, Jusuf Buxhovi, i cili së fundmi ka dalur nga shtypi nga shtëpia botuese ‘Faik Konica’ ka marrë një jehonë të re dhe sukseset e tij duket sikur nuk po kanë një fund, me ç’rast promovimi i këtij libri mbrëmë u bë edhe në ambientin e KultPlus Caffe Gallery, shkruan KultPlus.
Por surpriza e mbrëmshme ishte edhe përkthimi në gjuhën italiane i cili sapo kishte arritur dhe kështu autori e bëri një promovim të dyfishtë të veprës në të dyja gjuhët.
Romani për herë të parë u botua në vitin 1982 dhe u përkthye në disa gjuhë botërore, ndërsa tani ka ardhur me ndryshime të cilat dallojnë nga pesëmbëdhjetë botimet e deritanishme, për arsye se aspekti përmbajtësor dhe gjuhësor është plotësuar akoma më shumë. Ndërsa përkthimi në gjuhën italiane i ka dhënë romanit një frymë të re të shoqëruar me një sukses të jashtëzakonshëm në Itali ku çdo ditë e më shumë po i bëhet jehonë.
Jusuf Buxhovi, në këtë libër është fokusuar tek çështja e polikromit fetar tek shqiptarët, duke e pasqyruar atë jo vetëm si bashkëjetesë të besimeve nga familjet deri te individi, por të ndërlidhur me elementet e kozmogomisë të trashëguara nga dijet e vjetra, të cilat gjenden në vetëdijen kulturore dhe historike të shqiptarëve si një faktor i veçantë, që atë e ka përballur edhe me trysninë e vazhdueshme të garës së qytetërimeve, ku për t’u shkatërruar ky element identitar, është përdorur edhe lufta biologjike, me virusin e murtajës, mbi të cilin ngritet edhe drama e romanit në dimensionin gjithëkohor dhe gjithnjëzor, format e të cilit pasqyrohen edhe sot për qëllime politike dhe hegjemoni.
Po ashtu, autori e ka kthyer paskajorën dhe disa morfema të gegnishtës, që pasqyrojnë fuqinë shpirtërore që mbështetet mbi gjuhën e mirëfilltë.
Të pranishmit mbrëmë ishin në numër të madh dhe patën rastin të dëgjojnë dhe të bashkëbisedojnë në lidhje me përpunimin e këtij romani që autori e ka risjell në një version më të plotësuar dhe i cili këtë mbrëmje ia ka kushtuar shkrimtarit që tani nuk është më në mesin tonë, Ramadan Musliut. Andaj, nën moderimin e aktores Vlora Merovci, fillimisht për disa fjalë rasti mbi librin, foli botuesi Nazmi Rrahmani nga shtëpia botuese ‘Faik Konica’.
“Botimi i parë i librit ‘Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit’, ka ndodhur në vitin 1982 dhe pas kësaj edhe në Rilindje është ribotuar shumë herë. Libri ka bërë një rrugë të gjatë e të rëndësishme deri tek lexuesi dhe këtë e dëshmojnë ribotimet e deritashme në gjuhë të ndryshme”, ka thënë Rrahmani.
Në vazhdim, Ardian Haxhaj, lexoi shkrimin e tij në qasjen kritike e që është titulluar ‘Mbi triumfe’, ku sipas tij përshkruhet lufta e jetës dhe vdekjes, të mirës e së keqes dhe errësirës e dritës.
“Në konsolidimin kulturor që me botimin e parë të romanit në vitin 1982, romani shqip në Kosovë shënjoi një momentum reprezentativ kulturor. I shkruar në formë të shënimeve, mundësohet që përvoja e leximit të këtij romani të shfaqet në shumë dimensione. Është koha e Perandorisë Osmane në Ballkan, në trojet shqiptare, diku në mesin e shekullit të 18-të dhe Gjakova është vendi ku zhvillohet ngjarja”, thotë Haxhaj.
Sipas tij, narratori dhe protagonisti kryesor, Gjon Nikollë Kazazi e përshkruan një kohë të jashtëzakonshme të përballjes së qytetit të tij me rrethinë, me ethet e mortajës që rezulton të jetë në shumë pikëpamje se prej nga vinte epidemia. Ai i takonte provincës fetare të kohës ku ai ishte udhëheqës shpirtëror i besimtarëve por në romanin e Buxhovit, del në dimensionin e prirjes së liderit shpëtimtari.
“Përsiatjet e Gjon Nikollë Kazazit i tejkalojnë përsiatjet teologjike. Si pjesëtar i një rrethine të mbërthyer nga një perandori, ai preokupohet me tema e veprime ekzistenciale, merr masa se si të shpëtohet nga mortaja që dyshohet se pushtuesi e ka sjell qëllimshëm për shkatërrimin e popullatës vendase. Andaj, ky roman mbetet në listën e romaneve më të qëndrueshme në letërsinë shqipe”, përfundon Haxhaj.
I pranishëm ishte edhe Don Lush Gjergji, i cili me një qëndrim të jashtëzakonshëm shpalosi disa fjalë rreth librit e ekskluzivisht ai foli për përkthimin e librit në gjuhën italiane sepse edhe ishte më afër atij zhvillimi.
“Janë pesë vlera universale që paraqiten në popullin tonë të stërlashtë, ilir arbnor dhe shqiptar. Romani i Buxhovit ka një titull jashtëzakonisht të bukur në përkthimin italisht ‘Për ty toka ime’, një ngjarje e rëndësishme për ne si popull shqiptar. Njerëzit tanë kanë qëndruar, kanë luftuar, kanë bërë çmos që mos të tjetërsohen e të mos shkrihen”, thotë Gjergji.
Sipas tij, vetë fakti që jemi gjallë e jemi shqiptarë, kemi vitalitet dhe e duam jetën, konsiderohet një mrekulli dhe është një ngjarje e tejkalimeve të përballimeve dhe vështirësive.
Ndërkohë, shkrimtari, historiani dhe publicisti Jusuf Buxhovi, tregoi arsyen e tij për ripërpunimin e romanit dhe promovimin e tij që i dedikohet shkrimtarit dhe intelektualit Ramadan Musliut.
“Ky promovim i kushtohet shkrimtarit dhe intelektualit Ramadan Musliut, i cili ka qenë redaktor i librit dhe punës time ia ka dhënë një kornizë përmbajtjesore dhe konceptuale. Krijuesi gjithmonë është në lëvizje dhe idetë janë një sfidë e veçantë. Janë dy arsye pse unë i jam rikthyer Shënimeve të Gjon Nikollë Kazazit”, thotë Buxhovi.
Sipas tij, ripunimi i këtij romani ka qenë i rëndësishëm që në planin ideor, të intonohet një çasje e re në këtë mbijetimin tonë. Ai e ka përjetuar mbijetimin dhe pranimin e feve si diçka e natyrshme.
“Gjuha është ajo që bastardohet më së lehti dhe në esencë neve po na kanoset koha e mortajës së Gjon Nikollë Kazazit. Një popull nuk mund ta tregojë identitetin jashtë kulturës dhe krijimtarisë, andaj për mua ka qenë e rëndësishme që ky faktor të forcohet edhe më shumë”, thotë Buxhovi.
Kështu, krejt në fund Buxhovi ka falënderuar gazetën KultPlus për mundësinë e promovimit të romanit, e në veçanti kryeredaktoren e gazetës Ardianë Pajaziti.
“Këtu nuk është herë e parë që vijmë, vijmë sepse për mua e të tjerët, ky është një kënd i cili ofron kulturë dhe për fat të keq është dashur të kemi shumë më shumë ambiente të tilla. Por këtë duhet ta shfrytëzojmë sa më shumë dhe andaj doja të falënderoja për mundësinë që ofrohet, që së paku këtu ta ndjej veten si krijues”, përfundon Buxhovi.
Në fund, duartrokitjet ishin ato që zëvendësuan fjalimet ku të pranishmit patën rastin të marrin falas nga një kopje të librit dhe autografin e autorit. Pastaj, nata vazhdoi tutje me biseda mes miqsh dhe artdashës të cilët u shoqëruan me nga një gotë verë nën meloditë e këngëve shqiptare. / KultPlus.com
Në konkursin fotografik mbi potencialet e Shqipërisë së Kaltër që u zhvillua nga 14 maj deri 15 qershor 2021 morën pjesë 62 fotografë profesionistë dhe amatorë, shkruan KultPlus.
Juria e përbërë nga Albes Fusha, Universiteti i Arteve, Tiranë, Petraq Papa, zv. dekan i Fakultetit të Arteve të Bukura, Universiteti i Arteve, Tiranë dhe Gent Shkullaku, fotograf profesionist, LSA pasi vlerësuan 316 fotot e dërguara për konkursin vendosen që:
Çmimi i parë të shkojë për fotografin Albert Cmeta për foton Peshkatari, Golem
Çmimi i dytë shkoi për fotografin ArianMavriqi për foton Flamingot në Lagunën e Nartës, Vlore
Çmimi i tretë për Terenc Pepa për foton Velipoja. / KultPlus.com
Fotografi legjendar, ikonë e modës, Mario Testino ka përjetësuar përmes aparatit të tij bukurinë shqiptare të arbëreshëve të Italisë.
Pak kohë më parë fotografi i njohur me origjinë peruane, imazhet e të cilit janë publikuar në kopertinat e revistës Vogue, Elle, Vanity Fair etj, vizitoi Horen e Arbëreshëve për të parë nga afër kulturën e shqiptarëve të larguar nga atdheu i tyre shekuj më parë.
Në profilin e tij të ndjekur nga miliona njerëz në rrjetin social Instagram, Testino ka publikuar foton e parë të shkrepur atje.
Ndër të tjera fotografi ikonë e modës shkruan “Elegance, gruaja Arbëreshe. Vitin e kaluar pata mundësinë që të fotografoj popullin Arbëresh me prejardhje shqiptare që mbërriti në Sicili disa shekuj më parë duke u bërë pjesë e Italisë, por duke mos i harruar kurrë traditat dhe lidhjet e tyre me vendin e të parëve.
Takimi me ata ishte një eksperiencë e mahnitshme dhe më kujtoi mua si një Peruan se të largohesh nga vendlindja nuk do të thotë të humbasësh atë që ti je”. / Diaspora Shqiptare / KultPlus.com
Një festival tejet i veçantë i filmit ka nisur dje në mbrëmje me shfaqjen e dy produksioneve të para pranë ambienteve të “COD” në lulishten pranë Kryeministrisë.
Ky festival organizohet me bashkëpunimin dhe mbështetjen e ” Institutin Italian të Kulturës” në Tiranë dhe është një festival që organizohet për herë të parë në vendin tonë.
Dy filmat e parë që janë shfaqur mbrëmë “Rihapja e Koloseut – Koloseu në karantinë” dhe “Pellgu i Drinit, foleja e shqiponjës” tërhoqën vëmendjen e publikut.
Festivali me titull “European Archeological Film Festival” apo në shqip si “Festivali i Filmit Arkeologjik” “Archeovision 2021” filloi ditën e djeshme për të përfunduar më datën 30 qershor.
Pjesëmarrës në këtë festival do të jenë produksione nga vende të ndryshme të Evropës si Shqipëria, Bullgaria, Republika Ceke, Franca, Gjermania, Greqia, Italia dhe Spanja.
Është menduar dhe parashikuar gjithashtu që numri i personave që do t’i ndjekin nga afër këto projeksione, të jetë i kufizuar, pikërisht për të respektuar edhe masat parandaluese antikovid.
Festivali shfaq filma të tjerë në datat 17 dhe 18 qershor, në orën 20:30. Hyrja është e lirë, deri në në plotësimin e vendeve të parashikuara nga masat parandaluese për përhapjen e Covid-19. / atsh / KultPlus.com
Jada Pinkett Smith ka shpërndarë një poemë të papublikuar ndonjëherë të shkruar nga ish-miku i saj më i mirë, Tupac Shakur.
Aktorja 49-vjeçare ka shpërndarë në rrjetet sociale një video ku shihet poema e shkruar nga duart e Tupacit, për të shënuar edhe 50-vjetorin e lindjes së reperit amerikan.
“Siç e dini shumica, sot do të ishte ditëlindja e Tupacit. Ai do të mbushte 50 vjet këtë vit. Dhe sigurisht se për këtë arsye i jam kthyer disa kujtimeve nga ai”, ka thënë Pinkett Smith në videon e publikuar.
Fansat shumë herë kanë hedhur dyshime për ndonjë lidhje të mundshme mes Tupac Shakur dhe bashkëshortes së Will Smith, Jada Pinkett Smith, gjë të cilën kjo e fundit nuk është se e ka mohuar ndonjëherë, duke deklaruar se ka pasur kimi mes tyre.
Ata thuhet se ishin njoftuar shumë të rinj, kur po ndiqnin shkollën e mesme.
Në videon e publikuar të mërkurën, ajo thotë se bëhet fjalë për një poemë të cilën Tupaci ia kishte kushtuar asaj dhe e cila titullohej “Lost Soulz”, titull ky i njëjtë i njërës prej këngëve të tij. / KultPlus.com
