Në prag të Ditës Botërore të Muzikës, violinisti Tedi Papavrami u rikthye në Tiranë me një koncert në skenën e Teatrit Kombëtar të Operës, Baletit dhe Ansamblit Popullor.
Edicioni XI i Festivalit Muzikor Ndërkombëtar “Different Trains” vijoi dje në TKOBAP, me pjesën e tretë dhe të fundit të sonatave për violinë dhe piano të Beethoven, interpretuar nga violinisti Tedi Papavrami dhe pianisti Francois Frederic Guy.
Një mbrëmje me virtuozet e muzikës klasike, me mbështetjen e Ministrisë së Kulturës.
Kjo mbrëmje ishte në vijim të stinës “Different trains festival”, një traditë e bukur tashmë, organizuar me shumë pasion dhe vullnet nga një tjetër artist, Vlorent Xhafaj.
Ministrja e Kulturës, Elva Margariti shprehet nëpërmjet një postimi në rrjetet sociale se “prania në Tiranë dhe në skenën e Teatrit Kombëtar të Operës dhe Baletit të violinistit Tedi Papavrami, një prej ambasadorëve tanë më të mirë në botë, ishte pa dyshim një nga kulminacionet e Muajit të Muzikës”.
“Në shoqërinë e pianistit François-Frédéric Guy u ngjitën në skenë tri sonata për violinë dhe piano nga Beethoven, që përmbyllën dhe ciklin e koncerteve dedikuar sonatave të kompozitorit të madh. Një interpretim emocionues, që meritoi duartrokitje të gjata nga publiku dhe që hapi stinën e festivalit “Different Trains”, që prej vitesh sjell në Tiranë instrumentistë nga më të mirët. Të lumtur të mbështesim aktivitete të tilla”, shprehet Margariti./atsh/ KultPlus.com
Emra të njohur të industrisë së muzikës botërore do të mblidhen së bashku për të performuar në Festivalin “SunnyHill”, shkruan KultPlus.
Skepta, AJ Tracey, Diplo dhe Elvana Gjata, Burak Yeter, Mahmood, Regard, Kida, Ghetto Geasy, Onat, Cozman, Kamal dhe Romeo Blanco janë konfirmuar deri më tani si artistët pjesëmarrës në këtë festival, i cili do të mbahet më 4, 5, 6 dhe 7 gusht në Prishtinë.
Ndërkaq së fundi, përmes një postimi në faqen zyrtare në rrjetin social Instagram, SunnyHill ka konfirmuar se Ledri Vula është artisti i radhës që do të jetë pjesë e këtij festivali.
SunnyHill ka njoftuar gjithashtu se do të ketë edhe aristë të tjerë, emrat e të cilëve do t’i mësojmë më vonë./ KultPlus.com
Të shtunën, më 25 qershor 2022, në bashkëpunim me Komunën e Prishtinës, UNDP dhe DokuFest do të jenë në amfiteatrin Zahir Pajaziti (përballë Kino Armatës) për shfaqjen në ambient të hapur të dokumentarit “Unë jam Greta”.
Filmi do të shfaqet në Kinemanë Solare të DokuFestit dhe do të fillojë në orën 20:15.
“Bashkohuni me ne ndërsa frymëzohemi nga udhëtimi global i aktivistes për çështje klimatike Greta Thunberg. Shfaqja e filmit është pjesë e projektit Climate Promise të financuar nga Qeveria Japoneze dhe është e hapur për publikun”, thuhet në njoftim. / KultPlus.com
Premiera e baletit për fëmijë “Liqeni i Mjellmave” do të shfaqet këtë të premte në Teatrin Kombëtar të Kosovës, përcjell KultPlus.
“Liqeni i Mjellmave” vjen nën koreografinë e Behie Murtezit dhe Driton Saqipit. Ndërkaq, do të përcjellet me muzikën e Pyotr Ilyich Tchaikovsky dhe Hajrulla Sylës.
Shfaqja do të fillojë nga ora 19:30. / KultPlus.com
Ka kohë Që vitet nuk i njehi ma Ne t’hecin me orën e vet Udha marë iu koftë Ne t’nalen ku të dojnë Dhe kur të dojnë Unë heci me hapin tem Me valixhen temë mi supe Që zvoglohet përditë Dhe s’ka ma aty vend Për t’kqijat kujtime I zgjodha Më t’mirat Më t’shtrenjtat Më t’dhimbshmet I renita palë e palë Si nana teshat n’sanakun e pajës E sipër mi to vuna dashuninë
Që të dehem me erën e saj Të zgjohem me orën e saj Të heci me hapin e saj Dej n’dakikin e mramë… / KultPlus.com
Bordi i Drejtorëve të RTK-së zgjodhi Ahmetxhekajn në krye të Radio Televizionit të Kosovës për një mandat tre vjeçar me 8 vota për, 1 abstenim dhe asnjë votë kundër.
Në intervistën e mbajtur të mërkurën më 15 qershor, Ahmetxhekaj grumbulloi plotë 83.1 pikë. Shkumbin Ahmetxhekaj deri më tani ka qenë ushtrues detyre i drejtorit të RTK-së.
Pjesëmarrës në procesin e intervistimit ishin gjithsej nëntë kandidatë. Ndësa një nga kandidatët ishte larguar nga gara më herët.
“Në çdo fazë të procesit kanë qenë të ftuar monitoruesit nga shoqëria civile, organizatat ndërkombëtare, por ka pasur edhe qytetar të interesuar që kanë marrë pjesë në monitorim”, thuhet mes tjerash në njoftim.
Njoftimi i plotë:
Pas një procesi të rregullt vlerësues, bazuar në Ligjin për RTK-në 04/L-046 dhe në Rregulloren për Procedurat e Përzgjedhjes së drejtorit të përgjithshëm dhe menaxhmentit të lartë të RTK-së, Bordi në mbledhjen e mbajtur me datë 20.06.2022 ka zgjedhur z. Shkumbin Ahmetxhekaj për Drejtor të Përgjithshëm të Radio Televizionit të Kosovës (RTK) për një mandat tre vjeçar.
Për herë të parë në RTK, i gjithë procesi i vlerësimit dhe intervistimit ka qenë tërësisht transparent. Në çdo fazë të procesit kanë qenë të ftuar monitoruesit nga shoqëria civile, organizatat ndërkombëtare, por ka pasur edhe qytetar të interesuar që kanë marrë pjesë në monitorim.
Pyetjet për kandidatët janë bërë në prani dhe bashkë me monitoruesit rreth gjysmë ore para se të fillojnë intervistat. Edhe propozimet e monitoruesve janë marrë parasysh gjatë përpilimit të gjashtë pyetjeve.
Në procesin e intervistimit, janë paraqitur nëntë kandidatë. Ndërkaq, një kandidate nuk e ka vazhduar garën.
Procesi i intervistimit ka qenë i ndarë ne dy pjesë, ku në pjesën e parë kandidatët kanë prezantuar konceptin strategjik për zhvillimin e RTK-së, ndërsa në pjesën e dytë ata janë përgjigjur në gjashtë pyetjet e njëjta. Ky është rezultati i kandidatëve pas intervistimit:
Zgjedhja e Drejtorit të Përgjithshëm të RTK-së do t’i hapë rrugë një procesi të rëndësishëm reformash në transmetuesin publik të Kosovës për ta bërë atë konkurrent me mediumet në rajon dhe më gjerë.
Bordi i RTK-së rikujton se Zyra Kombëtare e Auditimit në raportin e auditimit të përformancës (2019-2021) dhe të pasqyrave financiare të RTK-së për vitin 2021, ka gjetur një numër të konsiderueshëm shkeljesh për mënyrën se si është menaxhuar RTK-ja.
Prandaj, Bordi si organ udhëheqës dhe drejtues do t’i ofrojë bashkëpunim të plotë drejtorit të sapozgjedhur duke e inkurajuar dhe mbikëqyrur adresimin e plotë të rekomandimeve dhe gjetjeve të paraqitura në raportin e ZKA-së. / KultPlus.com
Më 20 qershor 1944, Gjergj Kokoshi ngarkohet zyrtarisht për të drejtuar arsimin në vend.
Gjergj Kokoshi u lind në Shkodër më 1904, studimet i kreu në Itali dhe Francë për filozofi, më pas mori titullin doktor në Paris për letërsi. Në vitin 1930 ai u kthye për tu bërë pjesë e trupës akademike në gjimnazin shtetëror në Shkodër dhe në Tiranë.
Në vitin 1944 emërohet Ministër i Arsimit në qeverinë provizore të drejtuar nga Enver Hoxha, ku organizoi kongresin e arsimtarëve antifashistë dhe hartoi platformën për një arsim cilësor. Kokoshi pa kaluar shumë kohë jep dorëheqjen më 13 janar 1945.
Më pas ai dënohet me 30 vite burg dhe dërgohet në Burgun e Sigurisë së Lartë në Burrel aty ku edhe vdiq në vitin 1960.
Gjergj Kokoshi nuk u martua asnjëherë dhe nuk la pasardhës. / KultPlus.com
“KREJT SUPER!”, titullohet koncerti i përbashkët mes artistëve: “SYTË”, La Fazani, “ZWADA”, Sahati dhe ODA Haliti, përcjell KultPlus.
“KREJT SUPER!” është iniciativë për të promovuar një sub-kulturë të skenës së pavarur të muzikës në Prishtinë. Sipas njoftimit, Prishtina gjithmonë ka qenë e pasurar me muzikë alternative, dhe ky koncert pritet të shfaq lulëzimin e ri të kësaj skene.
Më në fund, pas pandemisë, kjo konsiderohet të jetë mundësia për t’i mbështetur disa prej artistëve të cilët e kultivojnë këtë kulturë.
“Nuk jemi bash rock, as pop, as elektronikë apo hip-hop, por jemi krejt ka pak dhe KREJT SUPER!”, thuhet tutje në njoftim.
“KREJT SUPER!” do të mbahet me datë 25 qershor (e shtunë), në Teatrin ‘Oda’, duke filluar nga ora 19:00. Ndërsa, biletat me çmim 5€ shiten në Dit’ e Nat’.
Koncerti është mbështetur nga HAPU festival, Let’s CML, dhe Komuna e Prishtinës. / KultPlus.com
“Mbledhësit e Puplave” sot (e hënë, 20 qershor 2022) prej orës 19:00h në Kino ARMATA në Prishtinë.
Për nder të figurës së Bekim Fehmiut, artistit shqiptar që arriti majat e suksesit në ekranin dhe në skenën botërore, Qendra Kinematografike e Kosovës dhe Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit organizojnë shfaqjen e filmit “Mbledhësit e Puplave” (1967) në shtatë qendrat kryesore të Kosovës, përfshirë shfaqjen në Kino ARMATA në Prishtinë sot (e hënë, 20 qershor 2022) prej orës 19:00h. / KultPlus.com
Sot në Monoteatrin Kut-Tv (online) fillon Festivali Ndërkombëtar i Monodramës në “Vidlunja” në Klemenitsky, Ukrainë, përcjellë KultPlus.
Në edicionin e 24-të të këtij festivali, pjesë e grupit të ekspertëve që vlerësojnë monodramat pjesëmarrëse është edhe aktori Mentor Zymberaj.
Në mesin e grupit të ekspertëve të festivalit janë: Vasili Nevolov (Ukrainë); Angelina Rosca-Ichim ( Moldavi) si dhe Mentor Zymberaj (Kosovë).
Ndërkaq, lajmin e ka bërë të ditur vetë Zymberaj i cili ka uruar festivalin për këtë realizmin në një kohë lufte.
“Urojmë realizim e Festivalit në Ukrainë, Presidente dhe drejtuese Artistike e të cilit është Nina Mazur dhe drejtor Volodimir Smotritel, i cili Festival edhe pse në kohë lufte, gjenë forcë të jetësoj edicionin e 24-të”, ka shkruar ai. / KultPlus.com
Nesër nga ora 20:00-22:00, do të filloj Festivali i animacionit Anibar edhe në Beograd. Filmat që do të shfaqen: Regular (US), Shpija (Kosovo), Slouch (Germany), Goodbye Jérôme! (France), RIM (Not Specified), A Film About a Pudding (UK).
Festivali i Animacionit Anibar feston këtë vit edicionin e tij të 13-të, me temën “Besëtytnitë”. Numri 13 konsiderohet si një numër fati i keq, kështu që menduam se ishte një temë e përshtatshme për edicionin e këtij viti. Ndonëse disave besëtytnitë mund t’u duken të liga dhe të paarsyeshme, të tjerëve i konsiderojnë ato si ngushëlluese. Ato i ndihmojnë njerëzit të përballen me pasigurinë dhe duken mjaft të rëndësishme nga ana kulturore. Dikush mund të thotë se i japin kuptim jetës sonë. Ngjashmëritë e bestytnive në kultura të ndryshme jo vetëm që na afrojnë, por ato gjithashtu priren të na japin një arsye të paimagjinueshme ose një shpjegim se përse ndodhin gjërat. Ndonjëherë intuita mund të jetë e dobishme kur mbështillet me bestytni.
Me një program të pasur prej më shumë se 300 shfaqjesh dhe seminare të ndryshme, prezantime dhe panele; Anibar ju mirëpret të gjithëve të na bashkoheni këtë verë nga data 13 deri më 19 korrik në qytetin e Pejës në Kosovë.
Anibar është një organizatë me seli në Pejë, Kosovë, e cila i është përkushtuar komunitetit të saj. Është një hapësirë për ata që priren të mendojnë jashtë kutisë së përbërë nga një grup aktivistësh të pasionuar. Nëpërmjet animacioneve dhe ngjarjeve të rëndësishme sociale dhe kulturore ne synojmë të lidhim idetë dhe të provokojmë mendjet si dhe të frymëzojmë të tjerët./ KultPlus.com
Dita e 7-të e FemArt 10 nisi në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës me konferencën dhe publikimin e raportit “Gjinia dhe Marrëdhëniet e Pushtetit” – #Metoo Në Arte: Nga Thirrjet Tek Ndryshimi Strukturor, me autore Marta Keil (IETM), Katie Kheriji-Watts (OTM), i cili synon të trajtojë situatën në lidhje me seksizmin, ngacmimin, ngacmimin seksual, dhe abuzimin me pushtetin në botën e artit evropian.
Ky publikim nga IETM (Rrjeti Ndërkombëtar për Artet Performuese Bashkëkohore), On the Move – OTM, dhe FACE – Fresh Arts Coalition Europe është kulmi i punës së projektit SHIFT mbi Marrëdhëniet Gjinore dhe Pushtetit. Kjo temë përfshin çështje komplekse, si në shoqëri në përgjithësi ashtu edhe në sektorin kulturor. Në dritën e zhvillimeve që nga viti 2017, kur lëvizja #MeToo u ngrit në rëndësi globale, partnerët e SHIFT morën një vendim të përbashkët për t’u fokusuar në ngacmimin seksual dhe abuzimin me pushtetin në botën e artit evropian.
Ky aktivitet u hap nga presidentja e Kosovës, shkëlqesia e saj, dr. Vjosa Osmani – Sadriu, e cila dha një mesazh inspirues për të pranishmit dhe ndjekësit e rrjeteve sociale të FemArt, duke theksuar se secili hap drejt barazisë gjinore ka rëndësinë e vet, dhe të gjithë duhet të angazhohemi për një gjë të tillë.
“Ju falënderoj që nëpërmjet artit keni përzgjedhur që të përçoni mesazhe të rëndësishme për shoqërinë tonë dhe që nëpërmjet kësaj përpjekjeve e keni në qendër të vëmendjes pikërisht fuqizimin e grave dhe vajzave. Për mua dhe për gjithë zyrën time është nder që t’iu mbështesim sadopak në këtë rrugëtim, prandaj jam e sigurt se bashkëpunimi ynë do të intensifikohet çdo ditë e më shumë. Në luftën kundër pabarazive, kundër gjuhës së dhunës, abuzimit seksual, ngacmimit seksual, përdhunimit, paragjykimeve e padrejtësive si rezultat i mosbalancit në aspektin e pushtetit, dhe gjithnjë do të na keni në krah”, është shprehur Osmani.
Sipas saj ashtu siç është evidentuar edhe në raport, po aq sa janë të rëndësishme këto nisma dhe fushata për vetëdijësim, po aq i rëndësishëm është bashkëpunimi me njerëz që kanë pushtet brenda organizatave apo institucioneve, sepse përveç qasjes nga poshtë-lartë ne kemi nevojë për ndryshim strukturor, përmbajtësor e të qëndrueshëm.
“Ka nevojë për guxim të vazhdueshëm, insistim të vazhdueshëm, punë sistematike e këmbëngulje… Duhet ta kemi të qartë se çdo hap që na sjellë më afër realitetit të barazisë është një mundësi më shumë për ta luftuar mentalitetin dhe agresionin e ngacmimit seksual, të dhunës fizike, verbale e psiqike. Çdo hap në këtë drejtim është një hap më afër barazisë gjinore. Vajzat dhe gratë tona meritojnë vend të sigurt në punë, respekt nga të gjithë pa dallim, mirënjohje për punën dhe kontributin e tyre, vlerësim të mundid të tyre, mundësi të barabarta për avancim, garantim të sigurisë dhe ambientit të sigurisë në punë. Le të flasim sot zëshëm e të punojmë çdo ditë me bindje e përkushtim të plotë për më shumë barazi, dinjitet, respekt e fuqizim, si në art poashtu edhe në çdo fushë të jetës sonë pa dallim”, ka deklaruar Osmani.
Themeluesja dhe drejtoresha e Artpolis dhe Festivalit FemArt, Zana Hoxha, falënderoi presidenten për mbështetjen dhe prezencën e saj në një ngjarje kaq të rëndësishme.
Pas fjalëve hyrëse, bashkëautorja e Raportit Katie Watts bëri prezantimin e gjetjeve paraprake të raportit dhe rekomandimeve. Aktiviteti vazhdoi me dy panele diskutimi.
Pjesë e panelit të diskutimit “Ne duhet të flasim: Seksizmi dhe ngacmimi seksual në botën e artit” ishin Reyes Charle Cuellar, Këshilltare për Çështje Gjinore në Zyrën e Bashkimit Evropian në Kosovë, Elva Margariti, Ministre e Kulturës e Republikës së Shqipërisë (TBC), Katie Ëatts, Koordinatore e Kërkimeve dhe Publikimeve – Në lëvizje (OTM) / Belgjikë, Miriam Engel, Koreografe, Valltare, Artiste Performuese / Izrael, Nataša Novaković, Menaxhere Produksioni – Teatri DAH / Serbi, dhe Gazmend Ejupi, Artist, Ligjërues në UBT – (Universiteti për Biznes dhe Teknologji), Drejtor në Galerinë Paper.
Kurse pjesë e panelit të dytë të diskutimit “Krijimi i hapësirave të punës dhe vendeve të punës më të sigurta të artit” ishin Edi Gusia, Kryeshefe Ekzekutive e Agjencisë për Barazi Gjinore, Valdete Idrizi, Drejtore e Drejtorisë së Kulturës në Komunën e Mitrovicës, Vesa Sahatçiu, Këshilltare e Kryetarit të Komunës së Prishtinës për Kulturë, Vjollca Krasniqi, Ligjëruese në Universitetin e Prishtinës & Bashkëkryetare në Qendrën për Studime dhe Hulumtime Gjinore, UP, Visar Krusha, Drejtor i Teatrit të Qytetit të Prishtinës Dodona, Florent Mehmeti, Drejtor i Teatrit ODA.
Siguria në punë dhe ambienti i sigurt për të menduar, vepruar e angazhuar janë të rëndësie të veçantë për të gjithë artistët.
Filmi ”The Albanian Virgin” nën regjinë e Bujar Alimanit pas premierës botërore në edicionin e 37-të të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Varshavë, në kategorinë zyrtare të konkursit ndërkombëtar ku fitoi dy çmime kryesore, tashmë është shfaqur edhe në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Cabourg të Francës, shkruan KultPlus.
Ndërsa, aktorja Rina Krasniqi që luan rolin kryesor në këtë film ka bërë të ditur se ajo është shpërblyer me ‘Special Mention’ nga juria e madhe e Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Cabourg.
Më poshtë gjeni postimin e saj të plotë:
Mirënjohëse dhe e nderuar që mora një “Përmendje Speciale” nga juria e madhe e @festivaldecabourg për rolin e Luanës në filmin ‘Virgjëresha Shqiptare’ gjatë ceremonisë Swann D’or.
Fotografitë janë të viteve 1930-1932 dhe flasin shumë, për bukuritë e fshatrave shqiptare, edhe pse jetesa ishte e ashpër.
Pamjet, – shkruan Ilir Ikonomi, – janë nxjerrë nga koleksioni i gjeografit austriak Ernst Nowack, i cili, i ka rënë kryq e tërthor Shqipërisë, në një ekspeditë të vështirë.
Ai udhëton përgjatë Shushicës, pastaj shfaqet në Qafën e Llogorasë, vazhdon në Dhërmi dhe Himarë e deri në Palasë.
Në këto lloj udhëtimesh, i vetmi mjet ishin kuajt dhe një udhërrëfyes i mirë. Dhe të mendosh që kjo është vetëm një pjesë e vogël e dëshmisë së tij, nëpër shtigjet e maleve shqiptare!!! / KultPlus.com
Gra profesionale dhe gra të karrierës nga 50-të shtete të ndryshme të botës janë përzgjedhë në mbrëmjen e “Professional and Career Women” në Dubai, ku edhe janë shpërblyer për kontributin e tyre në fusha të ndryshme, ngjarje kjo që shënon edicionin e dymbëdhjetë, shkruan KultPlus.
Edita Tahiri ishte një ndër gratë pjesëmarrëse të kësaj mbrëmjeje, e cila edhe është vlerësuar me çmim, organizim që është bërë nga Global Qquality Standard, Women Managment dhe Sri Lanken Busines Council.
Edita Tahiri nëpërmjet rrjeteve sociale ka njoftuar se këyë çmim ia dedikon kombit të saj.
KultPlus ju sjell të plotë njoftimin e saj.
Ishte kenaqesi marrja e cmimit boteror Top 50 ne mesin e 50 grave me te suksesshme ne bote. Ndjeva krenari kur degjova emrin tim dhe te Kosoves ne mesin e 50 shteteve te botes te shquara per sukses. Gjate fjales theksova se kete cmim ia dedikoj kombit tim shqiptar qe pati forcen, guximin, fijimin e jashtezakonshem per liri dhe pavaresi perballe sfidave te ndarjes dhe shtypjes, te cilat i mposhtem me sukses. ./ KultPlus.com
Ky shkrim synon të jetë një kontribut modest në historinë e muzikës shqiptare, dhe konkretisht në fillimet e semiologjisë sipas sistemit perëndimor.
Historia fillon në vitin 1804, kur u botua në Londër përmbledhja “Lyric Airs” (“Motive lirike”), e cila përfshinte 35 specimene këngësh e melodish kombëtare greke, shqiptare, vllahe, turke, arabe, persiane, kineze dhe maúre (“Lyric Airs by Edward Jones, consisting of Specimens of Greek, Albanian, Walachian, Turkish, Arabian, Persian, Chinese, and Moorish National Songs and Melodies”). Siç përmendet edhe në kopertinën e librit, kjo ishte hera e parë që i jepej publikut britanik një përzgjedhje e kësaj natyre.
Autori i saj ishte Edward Jones [Eduard Xhons], bard pranë Lartësisë së Tij, Princit të Uellsit. Jones-i nuk kishte bërë thjesht një punë antologjike dhe transkriptuese muzikore, por edhe kishte bërë edhe një aranzhim muzikor duke shtuar baset për harpë ose për piano. Meloditë e transkriptuara shoqëroheshin me shënime për figurat dhe lëvizjet e valleve, si dhe me një disertacion të shkurtër për prejardhjen e muzikës së lashtë greke. Nga kjo kuptohet se autori nuk ishte thjesht një mbledhës folklori, por edhe një studiues me formim të pjekur muzikor.
Në faqen 14 dhe 15 të librit gjendet edhe melodia e një valleje të titulluar “Arnaute” sipas turqishtes (“The Albanian Dance”). E. Jones sqaron se kjo valle kërcehet zakonisht nga shqiptarët të armatosur gjer në dhëmbë dhe mendohet të jetë vallja pirrike e lashtë. Ai shënon gjithashtu se trupat ushtarake në Moré, Maqedoni, Bosnje janë krijuar sipas stilit arnaut dhe ruajnë ende guximin dhe rreptësinë e të parëve të tyre dhe vlerësohen si luftëtarët më të mirë të Perandorisë Turke.
Një e dhënë me shumë rëndësi për studiuesin është se në këtë botim ndeshim për herë të parë të transkriptuar me nota muzikore sipas sistemit perëndimor një melodi që cilësohet si shqiptare.
Sipas njohjes sonë të deritanishme, kjo mund të quhet edhe partitura më e vjetër e muzikës shqiptare. Ky është prezantimi i parë semiologjik muzikor i kësaj valleje. Rëndësia e këtij botimi është e madhe, jo aq për të dhënat rreth origjinës së saj (të cilat gjenden në mjaft autorë të lashtë e më të rinj), sesa për paraqitjen e vijës së saj melodike.
Përfshirja e një melodie shqiptare në një botim të tillë antologjik dëshmon interesimin e studiuesve britanikë për kulturën e popujve të Lindjes, sidomos të atyre që jetonin në suazën e Perandorisë Turke. Këtë interesim e shohim edhe tek udhëtarët anglezë që vinin në krahinën perëndimore të Perandorisë (Bajron, John Cam Hobhouse, Henry Holland etj.) (Skëndo 1999), kryesisht për t’u njohur me lashtësinë greke. Por, kur vinin këtu, krahas grekëve, ata njihnin edhe shqiptarët, një popull të vogël me kulturë e tradita ekzotike konservatore.
Përfshirja e saj në një antologji muzikore me melodi të popujve të rajonit është jo vetëm një përpjekje identifikuese, por gjithashtu edhe një përpjekje klasifikuese në grupin kulturor ballkanik e, më gjerë, lindor. Tërthorazi muzika shqiptare klasifikohet në rajonin kulturor të Ballkanit dhe Mesdheut lindor, meqenëse shumica e këngëve të përmbledhjes janë greke (14), turke (5), vllahe (3), maure (3), arabe, indiane, por edhe 2 melodi suedeze.
Ky klasifikim i nënkuptuar pasqyron edhe perceptimin e muzikologëve dhe studiuesve të huaj për modelet muzikore të rajonit.
Nuk është vështirë të kuptohet edhe një vështrim romantik i përzgjedhësit dhe studiuesit të melodive. Ky vështrim romantik konstatohet në radhë të parë për meloditë greke, ku E. Jones do të vendosë patjetër një lidhje me temat historike nga mitologjia dhe lashtësia (sidomos me mitin e Tezéut dhe Minotáurit). I gjithë disertacioni i përfshirë në libër tregon më qartë për konceptin e një vijimësie kulturore midis Greqisë së lashtë dhe asaj moderne.
Në kuadër të këtij shpjegimi mund të kuptohet se pse autori i referohet gjerë e gjatë lashtësisë greke. Zbulohet kështu qëndrimi i Jones-it, i cili flet në të mirë të asaj vazhdimësie. Tek grekët e rinj ai sheh stërnipërit e grekëve të vjetër.
Në këtë kontekst mund të kuptohen referencat antike të valles pirrike. Është i njëjti konceptim romantik i lidhjes me lashtësinë. Mundësia e origjinës së lashtë të valles arnaute dhe identifikimi i saj me vallen pirrike bazohet në veçoritë e saj themelore, si valle trimash, që kërcehet me uniformën e plotë dhe pajisjet luftarake.
Të dhënat për vallen e lashtë pirrike janë ndryshme dhe jo gjithmonë të sigurta.
Sot mbizotëron mendimi i përgjithshëm se “Pirrikja” është një valle e lashtë greke, e cila kërcehej vetëm nga burrat, që mbanin ushta e mburoja dhe pishtarë të ndezur, ndërsa dëgjohej muzika e fyellit dhe këngëve luftarake. Ajo paraqiste fazat e ndryshme të betejës.
Disa thonë se ajo e ka zanafillën që në shekujt e 7-të e të 6-të para e.s., kur emri “pirrike” iu dha një valleje luftarake, që i referohej në zanafillë një figure mitologjike me emrin Pirrikhos, identiteti i së cilës është i paqartë. Ka edhe disa supozime të tjera për identitetin e saj.
Vallja i ka dhënë emrin edhe ritmit pirrik, që në metrikën e lashtë greke quhet këmba e formuar nga dy kohë të shkurtra (2/4), domethënë 2 X ¼. Kemi domethënë një ritëm në dy kohë: ◡ ◡ = θ θ (Lacas).
Ritmi pirrik shkakton një përshpejtim të frymëmarrjes. Ai është shprehja e përkryer e një vriku që shoqërohet me lëvizje të pamëshirshme, Ka shumë shembuj lëvizjesh të shpejta në masën 2/4, me një radhë katër tetëshesh në bas.
Sipas të dhënave dhe të thënave të autorëve të lashtë, si Ksenofoni, Diodor Siqelioti, Straboni, Filostrati (Jones 1804: 21, Sako 1972: 96) vallja pirrike u shpik së pari në Kretë, nga Pirroja, i biri i Akilit, që e kishte përfshirë në programin e stërvitjes së të rinjve para veprimeve ushtarake. Valltarët vishnin një fustanellë luftarake, e cila i ngjante një xhakete të lirshme, të lehtë e të shkurtër, që zbriste gjer në gju, dhe shtrëngohej me një brez që rrotullohej dy herë rreth mesit; ata vishnin edhe kambale, ishin plotësisht të armatosur, dhe imitonin lëvizje të ndryshme ushtarake në tingujt e veglave muzikore.
Në Athinë vallja pirrike ishte në programin e lojërave panathinase, ndërsa tek dórët ishte pjesë e gymnopédisë dhe e festave të Dioskurëve.
Lakedemonasit (spartanët) dhe kretasit, thotë Libaniusi, e praktikonin vallen me shumë pasion: ata e konsideronin atë si një ushtrim të nevojshëm që e kërkonte ligji; dhe konsiderohej gjest aq i turpshëm lënia pas dore e saj, njësoj si braktisja e postit në ditën e betejës. Lakedemonasit i stërvitnin të rinjtë e tyre më këtë lloj ushtrimi, që në moshën pesë vjeç, duke synuar rritjen e fuqisë dhe gatishmërisë së tyre trupore, si një nga mjetet më të mira për t’i bërë ata të pamposhtur në luftë. Ata e kërcenin këtë valle të veshur në pancir, dhe me armët hipur mbi kalë, siç njofton Solinusi (Jones 1804:21).
Romakët, të cilët ishin trashëgimtarë të mirësjelljes greke, e njihnin edhe vallen pirrike. Përmendet se perandori Adrian jepte shpesh porosi që kjo lloj valleje (së bashku me lojëra të tjera) të kërcehej në një cirk të madh, për argëtimin e njerëzve; veçse në Romë e kërcenin jo vetëm meshkujt, por edhe gratë, të cilët ishin të armatosur me shpata prej druri, në vend të hekurit (Jones 1804: 14, 15).
Sipas një burimi tjetër, athinasit kishin një valle të caktuar, të quajtur pirrike (Πυῤῥίχεια), që vallëzohej nga djem të rinj veshur me uniformë të rëndë, duke imituar Athinanë, e cila tek po triumfon mbi bijtë e pushtuar të Titanit, duket sikur kërcen në atë mënyrë.
Sipas informatave të fillimit të shek. XIX, vallja pirrike ishte ende në modë tek turqit dhe tek trakët: ata armatoseshin me ushta dhe shpata të shkurtra, dhe kërcenin lehtas nën tingujt e fyellit, duke iu afruar me hapa të shpejtë njëri-tjetrit, me zhdërvjelltësi e shkathtësi të habitshme (Jones 1804: 21).
Si valle pirrike sot konsiderohet vallja që kërcehet nga grekët e Detit të Zi (pontët, Πόντιοι). Në Janicá të Greqisë Veriore organizohen rregullisht evente me emërtimin “Pirriket”, ku vendin qendror e zë kërcimi i “valles pirrike”. Në ndërgjegjen popullore të grekëve kjo valle perceptohet si një element i lashtë kulturor i trashëgimisë së tyre. Studiues grekë (Politis), por edhe të huaj, vendosin një lidhje midis disa versioneve të sotme vallesh (“Trata”, “Syrtós”, “Hasápiko” apo “Cámiko”) dhe valles së lashtë pirrike (Sako 1972: 96-97).
Përfshirja në këtë rreth edhe e një valleje me emrin “Cámiko” (“çame”) jep shkas për ta shtrirë hapësirën e vijimësisë përtej “mëtimeve greke”.
Të drejtë trashëgimie mbi këtë valle kanë mëtuar edhe autorët shqiptarë. Në një artikull të Zihni Sakos (1972) vlerësohet seriozisht një nga versionet e prejardhjes së valles pirrike, e cila lidhet me Mollosinë dhe nxirret që këtej përfundimi se vallja “çame” është vazhdim i valles pirrike (Sako 1972: 97-98). Po ashtu vallja “Hasápiko” është sipas tij, shqiptare, meqenëse është mbiquajtur edhe “Arnaute”. Z. Sako nuk jep shpjegime të tjera për elementet koreografike të asaj valleje, përtej emërtimit turk “Arnaute”. Mos është ndoshta ajo valle me të njëjtin emër që ka transkriptuar muzikalisht E. Jones tek përmbledhja e tij me 1804? Ka shumë gjasa, pavarësisht se Z. Sako nuk bën fjalë në asnjë vend për botimin e Jones-it. Kjo mospërmendje dëshmon se ai nuk e njihte botimin anglez, dhe kësisoj as partiturën me melodinë e transkriptuar. Nëse do ta njihte, Z. Sako do të kishte një argument më tepër në tërësinë e argumenteve të tij.
Por a mjafton argumentimi i Z. Sakos, i Agollit dhe i të tjerëve, qoftë edhe sikur të vinte në ndihmë edhe mbështetja e E. Jones-it, për të vërtetuar se “Vallja arnaute” është vallja e lashtë pirrike? Për mendimin tonë, argumentet janë të pamjaftueshme për të provuar një vijimësi të tillë.
Përtej qëndrimit romantik të E. Jones-it, nuk duket aq e çuditshme pse ai e cilëson vallen “Arnaute” si “Pirrike”, të cilën nuk ka dyshim se e koncepton si origjinarisht greke. Për të kuptuar këtë, duhet të mbajmë parasysh se në kohën e botimit të “Lyric Airs” (1804) ishte mjaft e përhapur teoria e prejardhjes së përbashkët të grekëve dhe shqiptarëve. Në pemën gjenealogjike indoevropiane greqishtja dhe shqipja gjenden zakonisht shumë afër dhe shpesh si një degë. Ky mendim i paargumentuar bindshëm pati përkrahësit e vet, më kryesori ndër të cilët ishte Dh. Kamarda (1864). Parë nga ky këndvështrim, nuk duket si paradoks që E. Jones zanafillën e një valleje shqiptare e gjen tek lashtësia greke.
Nuk mund të thuhet e njëjta gjë për përpjekjen e Z. Sakos për të vendosur një lidhje midis valles arnaute dhe asaj pirrike. Folkloristi shqiptar në mes versioneve të mundshme të prejardhjes së valles pirrike, përzgjedh atë që kënaq më shumë intuitën e tij kërkimore. Sa për vijimësinë, ai bie edhe një gabim metodik e shkencor, kur operon me terma jo fort të pranueshme e komprometues, si pellazgo-ilir. Çdo ngjashmëri e valles pirrike me ndonjë valle të sotme greke, apo shqiptare duhet parë për mendimin tim brenda një vijimësie kulturore dhe jo domosdoshmërisht gjuhësore apo etnike, sepse mungesa e provave mund të japë shkas për pështjellime.
Ajo që ka rëndësi është ekzistenca e një partiture të një valleje shqiptare (“Arnaute”), e cila shënon, nga sa dimë, edhe fillimin e semiologjisë muzikore shqiptare./ Nga Majlinda Spiro / KultPlus.com
Parlamenti i Ukrainës ka votuar në favor të ndalimit të një pjese të muzikës ruse në media dhe hapësira publike.
Ndalimi nuk do të zbatohet për të gjithë muzikën ruse, por lidhet më tepër me muzikën e krijuar ose realizuar nga ata që janë ose kanë qenë shtetas rusë pas vitit 1991.
Artistët që kanë dënuar luftën ruse në Ukrainë, mund të aplikojnë për një përjashtim nga ky ndalim.
Sipas legjislacionit do të ndalohet edhe importi I librave nga Rusia dhe Bjellorusia.
Pushtimi rus I Ukrainës ka bërë që shumë ukrainas të duan të ndahen nga kultura ruse.
Projektligji, i miratuar nga deputetët të dielën, ndalon që një pjesë e muzikës ruse të luhet ose të interpretohet në televizion, radio, shkolla, transport publik, hotele, restorante, kinema dhe hapësira të tjera publike.
Projektligji siguroi mbështetje të 303 nga 450 deputetë në parlamentin ukrainas.
Dokumenti thotë se ndalimi “do të minimizojë rreziqet e propagandës së mundshme armiqësore përmes muzikës në Ukrainë dhe do të rrisë volumin e produkteve muzikore kombëtare në hapësirën kulturore”.
Ndalimi do të zbatohet për muzikantët që kanë ose kishin nënshtetësi ruse në çdo kohë pas vitit 1991 – viti kur Ukraina shpalli pavarësinë – me përjashtim të atyre që janë shtetas ukrainas ose ishin të tillë në kohën e vdekjes së tyre.
Kjo do të thotë se veprat e kompozitorëve rusë të vdekur prej kohësh si Tchaikovsky dhe Shostakovich mund të performohen ende.
Dokumenti përfshin gjithashtu ligje për të rritur përqindjen e këngëve ukrainase të luajtura në radio në 40%, si dhe rritjen e përdorimit të gjuhës ukrainase në programet e përditshme në 75%, raporton transmetuesi publik i Ukrainës (Suspilne)./21Media / KultPlus.com
Kosova herë pas here e ka treguar qëndrimin e saj për ” Ballkanin e Hapur”. Madje edhe sot, kryeministri Albin Kurti i tha kryeministrit shqiptar se nuk ka asnjë të re në qëndrimin e Kosovës për “Ballkanin e Hapur”.
“Duhet të theksojmë që arritën marrëveshje protokolle dhe memorandume 19 sot. Kjo është për tu përshëndetur, Marrëdhëniet tona janë të shkëlqyet dhe vëllazërore. Vëllezërit nuk kanë ndërmjetësues mes njeri tjetrit. Prandaj është kjo mbledhje për të forcuar dy shtetet tona në interes të qytetarëve
Për çështjen e ngritur ajo është e një dimensioni tjetër, jo bilaterale, pra jo mes Kosovës dhe Shqipërisë dhe për atë nuk kam asnjë të re për t’ju thënë”, tha Kurti.
Ndërsa Rama u shpreh: Është e vërtetë që Ballkani i Hapur nuk na bashkon, por është po kaq e vërtetë që Ballkani i Hapur nuk na ndan./ Gazeta Express / KultPlus.com
Në mjediset e Fakultetit të Filologjisë, të hënën u mbajt mbledhja e radhës e Trupit Këshilldhënës të këtij fakulteti, ku pas ndryshimit të strukturës së TK-së, për shkak të ndryshimit të fushëveprimit të disa anëtarëve të TK-së, u bë plotësimi i këtyre pozitave me anëtarë të rinj.
Anëtare të reja të TK-së u zgjodhën Ardianë Pajaziti nga gazeta online për art dhe kulturë “KultPlus” dhe Besianë Musmurati nga DKA e Prishtinës me të cilat u nënshkrua edhe Marrëveshja e Mirëkuptimit.
Në takim, përveç tjerash, u diskutua për rëndësinë e bashkëpunimit në mes të Fakultetit të Filologjisë dhe institucioneve të tjera e akterëve relevantë në fushën e arsimit dhe të punësimit për të diplomuarit e këtij fakulteti.
Trupi Këshilldhënës (TK) i Fakultetit të Filologjisë është themeluar në vitin 2015 dhe është njësi këshilldhënëse dhe jofitimprurëse, e paanshme dhe e besueshme ndaj vizionit të UP-së, duke u bazuar në vullnetin e mirë të anëtarëve të saj dhe përkushtimit të njësive akademike për ngritjen e cilësisë në veprimtarinë e përgjithshme të fakultetit./ KultPlus.com
MKRS ka njoftuar se ndërtesa e Teatrit Kombëtar të Kosovës do të mbyllet për renovim të tërësishëm nga data 1 korrik 2022, përcjellë KultPlus.
Arsyeja pse ka ardhur deri te kjo kërkesë është gjendja jo e mirë fizike e objektit tash e sa kohë. Këtë e ka vërtetuar edhe raporti i profesorëve të universitetit “Hasan Prishtina” të angazhuar nga MKRS me titull: “Vlerësimi i gjendjes fizike të ndërtesës së Teatrit Kombëtar të Kosovës, hartimi i termave të referencës (ToR) dhe ndërhyrjet e menjëhershme të evidentuara”.
Gjendja faktike e sigurisë në të cilën punojnë punëtorët e Teatrit Kombëtar të Kosovës është alarmante dhe kjo e bën kërkesën për renovim edhe më urgjente.
Këshilli Drejtues i Teatrit Kombëtar të Kosovës ka njoftuar sot se aktiviteti i përgjithshëm artistik i Teatrit Kombëtar të Kosovës nuk është ndalur dhe nuk do të ndalet.
“Teatri Kombëtar i Kosovës e ka hartuar edhe planin e punës dhe të veprimit gjatë periudhës së renovimit dhe në bashkëpunim të ngushtë dhe intenziv me MKRS është duke punuar për sigurimin dhe adaptimin e hapësirave alternative ku do ta zhvillojë aktivitetin e vet.
Shpresojmë që ky proces do të përfundojë shpejt dhe pa pengesa!”, thuhet në njoftim. / KultPlus.com
Luan Dalipi, Shef i Stafit të Kryeministrit Albin Kurti, ka publikuar të gjitha marrëveshjet që u arritën sot në mbledhjen e përbashkët të Qeverisë së Kosovës me Qeverinë e Shqipërisë.
Dalipi thotë se janë zbatuar shumë prej marrëveshjeve të arritura në mbledhjet e mëparshme të dy qeverive dhe, sipas tij, kjo dëshmon nivelin më të lartë të përgatitjes dhe përkushtimit.
Më poshtë gjeni të gjitha marrëveshjet e renditura nga Shefi i Stafit të Kryeministrit:
TË PËRBASHKUAR!
Mbledhja e 8-të e qeverive të Kosovës dhe Shqipërisë, 6 muaj pas mbledhjes së kaluar në të cilën u nënshkruan 13 marrëveshje ndërqeveritare dhe 8 marrëveshje ndërmjet institucioneve. Nga gjithsej 127 marrëveshje sa janë nënshkruar deri sot, 75 ose rreth 60% janë zbatuar pa probleme, ndërsa kemi realizim mbi 90% të marrëveshjeve nga mbledhja e nëntorit të kaluar. Kjo dëshmon nivelin më të lartë të përgatitjes dhe përkushtimit në implementim të marrëveshjeve.
Suksese në implementim të marrëveshjeve që u arritën sot (rradhitja sipas paraqitjes):
1. ARSIM: Mundësi konkurrimi dhe vijimi të studimeve në 19 universitete të të dy shteteve, në kushte të barabarta.
2-3. LËVIZJA E LIRË: Drejt lehtësimit të plotë të lëvizjes së lirë mes dy shteteve.
4. GJENDJA CIVILE: Lajmërimi në kohë reale midis dy shteteve për ndryshimeve të gjendjeve civile.
5. DOGANAT: Studim drejt realizimit të sistemit të përbashkët doganor mes dy shteteve.
6. SIGURIMET SHOQËRORE: Drejt përbashkimit të tregjeve të sigurimeve shoqërore të të dy shteteve.
7-8. ENERGJI: Drejt rritjes së sigurisë dhe diversifikimit të furnizimit (zhvillimi i terminalit për LNG/gaz të lëngshëm në Vlorë).
9-10. BUJQËSI: Drejt rritjes së shkëmbimit, sasisë dhe cilësisë së produkteve bujqësore, qasjes në financa të BE-se, si dhe ndërtimit të sistemit të përbashkët të informacioneve/statistikave të të dy shteteve.
11. INFRASTRUKTURË RRUGORE: Studim për përmirësimin e rrugëve ndërkufitare.
12. TRANSPORT: Studim fizibiliteti për >> NDËRTIMIN E LINJËS HEKURUDHORE DURRËS – PRISHTINË <<, projekt që do të vendosë Kosovën dhe Shqipërinë në hartën e korridoreve të rëndësishme ndërkombëtare për transport të njerëzve dhe mallrave (video i prezantuar i bashkëngjitur).
13-14. SHËNDETËSI: Shkëmbimi i ekspertizës dhe shërbimeve në mjeksi, si dhe unifikim i protokolleve për barna dhe pajisje mjeksore midis dy shteteve (shkëmbim i barnave të rralla).
15. TURIZËM: Platformë e përbashkët digjitale për promovim të turizmit të të dy shteteve.
16. RINIA: Shkëmbim i përvojave rreth zhvillimit të politikave dhe aktiviteteve për të rinjët.
17. MBROJTA: Intensifikim I bashkëpunimit dhe konsolidimit të përpjekjeve në fushën e kërkim-shpëtimit malor dhe ujërave territoriale.
18. DREJTËSI: Drejt njohjes së barabartë të provimiit të jurispodencës dhe lejimit të ushtrimit të profesionit të avokaturës në të dy shtetet.
19. ENCIKLOPEDI E PËRBASHKËT: Drejt paraqitjes së fakteve të kombit tonë në një publikim të vetëm dinjitoz./ KultPlus.com
Dy prej zërave më të veçantë të skenës sonë muzikore janë bërë bashkë për të sjell këngën “Terr”, shkruan KultPlus.
Kantautori Shpat Deda dhe Edona Vatoci me zërin e tyre rrëqethës kanë punuar këtë projekt me shumë përkushtim duke sjell kështu një përfundim të shkëlqyer.
Kënga vjen e shoqëruar me një videoklip mjaft të veçantë prodhuar nga Ravencity Production & Machina Production dhe realizuar kryesisht në ambientet e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës. / KultPlus.com
Në fundjavë dhe për festat zyrtare nuk do të ketë kufij Shqipëri-Kosovë. Ministri i Brendshëm Bldi Çuçi ka prezantuar sot marrëveshjen që do nënshkruhet për krijimin e lehtësirave të kalimit në kufirin Shqipëri-Kosovë dhe anasjelltas.
“Protokolli i parë që do nënshkruajmë me homologun Svelça që përgjatë periudhës së verës dhe gjatë fundjavave kur ka fluks lëvizjeje nga të dyja krahët ne do ta lehtësojmë plotësisht. Nëpërmjet protokollit të parë që do nënshkruajmë do përcaktojmë që prej 1 qershorit deri në 1 shtator, për çdo fundjavë dhe çdo ditë feste shtetërore në kufijtë tanë shtetasit e Kosovës dhe Shqipërisë do kalojnë pa qenë nevoja e regjistrimit nga organet kufitare në mënyrë që të mos krijohet asnjë radhë apo vonesë për qytetarët në të dyja anët”, tha ministri Çuçi. / KultPlus.com
