Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës bën lëmsh akademikët në faqen zyrtare, të gjallë e të vdekur në kategorinë “In memoriam”

Institucioni më i lartë i vendit, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës edhe përkundër asaj se konsideron se brenda këtij institucioni përfshinë kokat e vendit, dhe jo vetëm, të njëjtën nuk e dëshmon edhe faqja zyrtare e këtij institucioni, shkruan KultPlus.

Në këtë faqe ku është kategoria e anëtarëve të Akademisë, e ku në nënkategoritë më pas janë të ndara në anëtarë të rregullt dhe korrespodentë, në atë anëtarë të jashtëm dhe nënkategoria in memoriam, kanë mbet të ndara vetëm me emërtime, pasi që kur klikon nëpër nënkategori, përfshirja e listës lë shumë për të dëshiruar.

Çdo nënkategori ka përmbajtjen e njëjtë, dhe e njëjta listë figuron në të tri kategoritë.

Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës në kategorinë in memoriam ka të përfshirë akademikë të gjallë e të vdekur, edhe përkundër përshkrimit të nënkategorisë që të drejton se kjo kategori përfshin vetëm akademikët e vdekur.

Kjo nënkategori fillon me Ferid Muratin e përfundon me Fetah Podvorica, e në përbërje të kësaj liste përpos akademikëve që nuk janë më në mesin e të gjallëve, në listën e të vdekurve është përfshirë edhe Ismail Kadare, Xhevdet Xhafa, Shkumbin Munishi, Gjyljeta Mushkolaj e shumë të tjerë, që ASHAK gabimisht i ka futë në kategorinë in memoriam.

Ndërkohë, kur jemi të kategoria in memoriam, pikërisht ata që do të duhej të ishin në atë listë, nuk janë, sikurse është rasti me arkeologen e ndjerë Edi Shukriu,  e cila nuk figuron në faqen e ASHAK, në asnjërën kategori.

Dhe përpos kësaj përzierje të listave në faqen zyrtare të ASHAK, mungojnë emrat edhe të shumë akademikëve që nuk janë përfshirë fare nëpër kategori, duke përfshirë: Sabri Hamiti, Kujtim Shala, Bardh Rugova…

E jo më mirë paraqitet edhe kategoria e kryesisë së këtij institucioni, askund nuk përmendet se në krye të këtij institucioni është Mehmet Kraja, duke u përfshirë edhe në këtë kategori një listë e ngjashme sikurse nëpër kategoritë e tjera.

KultPlus ju sjell linçet e nënkategorive të faqes zyrtare të ASHAK, ku edhe mund të shihni për së afërmi këto lëshime jo të lehta të këtij institucioni të lartë të vendit./ KultPlus.com

47-vjet nga themelimi i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës

Më 20 dhjetor të vitit 1975 u themelua, në Prishtinë, Akademia e Shkencave dhe Arteve e Kosovës (ASHAK).

ASHAK është institucioni më i lartë i shkencës dhe i artit në Kosovë, i themeluar nga Kuvendi i Kosovës, që e ushtron veprimtarinë e saj në fushën e shkencës dhe të artit, që përfshin kultivimin, nxitjen dhe zhvillimin e mendimit shkencor dhe të krijimtarisë artistike. Akademia përbëhet nga tri organe kryesore nga Kuvendi, Kryesia dhe Kryetari. Ndër to organi më i lartë është Kuvendi i Akademisë dhe përbëhet nga të gjithë anëtarët e rregullt dhe korrespondentë të saj.

Kryetari aktual i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës është akad. Mehmet Kraja.

Akademia ka anëtarë të rregullt, anëtarë korrespondentë dhe anëtarë të jashtëm. Shkencëtarët që bartin titullin akademik janë anëtarë të përjetshëm.

Akademia e Shkencave e Kosovës në fillim kishte anëtarë të të gjitha komuniteteve që vepronin dhe jetonin në Kosovë, shqiptarë, serbë, boshnjakë etj. Në prill të vitit 1989 u ndërpre financimi i veprimtarisë së Akademisë me “arsyetim” se nuk i përmbushte standardet jugosllave dhe se me angazhimet e saj publike e rëndonte rendin kushtetues të ish-Jugosllavisë. Së pari ASHAK doli me Deklaratën Kushtetuese, pastaj doli në mbrojtje të të drejtave të njeriut në Kosovë, sidomos të shqiptarëve në kuadër të ish-Jugosllavisë dhe përkrahu referendumin për pavarësi, intensifikoi bashkëpunimin me Akademinë e Shqipërisë, etj.

Në vitin 1992 Kuvendi i Serbisë, edhe pse nuk ishte themelues i kësaj Akademie, shpalli të mbyllur ASHAK-un. Anëtarët e kësaj Akademie nuk e përfillën vendimin e Serbisë dhe vazhduan punën në kushte dhe rrethana të jashtëzakonshme derisa në vitin 1994 policia serbe mbylli godinën e ASHAK-ut duke e përdorur atë për qëllime të tjera.

Gjatë viteve jashtë objektit, Akademia e vazhdoi punën e rregullt, duke publikuar revista e publikime të tjera shkencore e shoqërore. /KultPlus.com

Kraja çuditet me të rinjtë: Mirë që flasin e shkruajnë perfekt anglisht, po shqip pse nuk mësojnë?

Kryetari i Akademisë së Shkencave dhe Arteve, Mehmet Kraja është shprehur i çuditur se pse të rinjtë kosovarë që flasin dhe shkruajnë në mënyrë perfekte anglisht, nuk dinë ta shkruajnë po aq mirë edhe shqipen.

Duke folur për përdorimin e gjuhës, Kraja tha se shpëtimi i vetëm në këtë situatë është që njerëzit të lexojnë më shumë.

“Nëse ka shumë djem dhe vajza në Kosovë, të rinj kryesisht, që e flasin perfekt anglishten, çuditem pse për tërë jetën e tyre nuk arrijnë ta mësojnë shkrimin. Nëse e shkruajnë mirë anglishten, pse nuk e shkruajnë mirë shqipen? Është një gjë që duhet ta tejkalojmë. Këtë nivel shkrimi duhet ta tejkalojmë njëherë e mirë”, tha Kraja.

Gjuhët e huaja duhet të vazhdojnë të mësohen e të fliten, por Kraja thotë se nevojitet përkushtim për ta mësuar edhe shqipen.

“Sepse nuk ka mendim pa gjuhë. Nëse jemi sakat nga gjuha, e kemi sakat edhe mendimin. Këtu është telashja. Është një telashe shumë e madhe puna e gjuhës. Nuk mund të ketë zhvillim, as mendor, as të komunikimit, as të artit, as institucional, pa zhvillim gjuhësor”, tha ai në një intervistë për RTK-në.

Kryeakademiku megjithatë vëren se përdorimi i gjuhës në Kosovë ka avancuar, ndërsa thekson se këtë “matje” nuk e bën duke parë se çfarë shkruhet në Facebook.

“Kemi një shkrim më të stabilizuar, standardin e përdorim më mirë, dhe natyrisht jemi pak më të lirë, në kuptimin që trajtat dialektore i fusim me një liri më të madhe”, tha Kraja.

Ajo që duhet të ndryshojë në Kosovë rreth gjuhës është shkolla, sipas tij.

“Ajo (shkolla) duhet të kultivojë dhe të insistojë që me gjuhën të punohet më shumë, që nga klasa e parë dhe deri në fund”, tha Kraja. / KultPlus.com

Akademia e Shkencave e Shqipërisë dhe ajo e Kosovës me protokoll bashkëpunimi për vitin 2020/21

Akademia e Shkencave e Shqipërisë (ASHSH) dhe Akademia e Shkencave dhe Arteve e Kosovës (ASHAK) nënshkruan sot në Tiranë protokollin e bashkëpunimit të ndërsjellë për periudhën 2020-2021.

Ky protokoll, i cili u nënshkrua nga kryetari i ASH-së, akad. Skënder Gjinushi dhe kryetari i ASHAK-së, akad. Mehmet Kraja, mbështetet në marrëveshjen kuadër të bashkëpunimit ndërakademik dhe ka për synim të përcaktojë përparësitë e bashkëpunimit për periudhën dyvjeçare në vijim.

Ndër përparësitë kryesore të këtij protokolli janë: ringritja e Këshillit Ndërakademik për Gjuhën Shqipe dhe kujdesi për një rregullim shkencor e ligjor të përdorimit të shqipes në funksione publike e zyrtare; organizimi i takimit të parë të albanologëve të hapësirës historike shqiptare dhe të qendrave dhe shkollave të studimit të botës shqiptare jashtë saj; parapërgatitja dhe konceptimi i një enciklopedie panshqiptare; botime në shkencat e identitetit; kërkime dhe konferenca për pasuritë natyrore dhe mjedisin; bashkëpunim për nëndisiplina të reja të dijes si nanoteknologjia, shkencat e jetës (bioshkenca), inteligjenca artificiale, si dhe në disiplina që kërkojnë vëmendje të ngutshme (si sizmologjia).

Protokolli përmban zotime të drejtpërdrejta për një sinergji shkencore ndërakademike dhe mundëson edhe bashkëpunime me institucione të tjera shkencore në Maqedoninë e Veriut, në Mal të Zi dhe në botën arbëreshe./atsh/ KultPlus.com

“Integra” shtron dhjetë pyetje për Akademinë e Shkencave dhe Arteve të Kosovës

Dje para Komisionit Parlamentar për Arsim kanë raportuar anëtarët e Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës, kjo pas gjetjeve të Organizatës Integra që i kishte publikuar në raportin “Kriza në Akademi: Vlerësim i shoqërisë civile për Akademinë e Shkencave dhe të Arteve të Kosovës”, shkruan KultPlus.

Pas raportit ‘Kriza në Akademi’, i botuar nga organizata ‘Integra’, me mbështetje nga programi ‘Promovimi i Shoqërisë Demokratike’, AShAK-u u detyrua të raportojë në Komisionin për Arsim në Kuvendin e Kosovës. Ndonëse ligjërisht AShAK-u është i obliguar t’i raportojë Kuvendit të Kosovës për punën e vet, deri më sot nuk i ka raportuar asnjëherë.

“Ligji për AShAK-un është në fuqi që nga janari i vitit 2016, por AShAK-u nuk ka raportuar as në fund të vitit 2016, as në fund të vitit 2017 e nuk do të raportonte as në fund të vitit 2018 po të mos ishte publikimi ‘Kriza në Akademi’. Prandaj, ky është një sukses, edhe pse raportimi i anëtarëve të AShAK-ut në Komisionin për Arsim të Kuvendit të Kosovës, bazuar në raportimet mediale, linte shumë për të dëshiruar”, shkruhet në njoftimin e “Integra”-s.

Gjatë raportimit në Komisionin për Arsim në Kuvendin e Kosovës, një nga përfaqësuesit e AShAK-ut kishte deklaruar se ajo që ua kishte zgjuar kureshtjen ishte se kush qëndron mbas atyre dy organizatave joqeveritare, duke marrë parasysh që financimi i tyre për ta është krejt i pa qartë, e edhe hulumtimi i tyre është tejet i cekët.

Lidhur me këtë organizata “Integra”, ka sqaruara edhe një herë se qysh në fillim të publikimit specifikohet qartë se ky raport është hartuar me mbështetje financiare nga Agjencia Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC) dhe Ministria e Punëve të Jashtme e Danimarkës (DANIDA) dhe llogot e donatorëve veçse nuk bërtasin.

Ndërsa për vlerësimin e hulumtimit si të cekët “Integra” tha:

E dyta, hulumtimi ynë edhe mund të jetë tejet i cekët, por a ka mundësi të përgjigjeni në këto pyetje:

1. Pse gati të gjitha publikimet i keni të autorëve shqiptarë e në gjuhën shqipe dhe pse nuk e keni gati asnjë publikim në gjuhën angleze?

2. Pse që dhjetë vjet, ndonëse i keni marrë gati 10 milionë € nga buxheti i Kosovës – shtetit më të varfër në Europë – i keni finalizuar vetëm dy projekte të mëdha: Monografinë «Kosova – vështrim monografik» dhe «Fjalorin Enciklopedik të Kosovës» (për cilësinë e këtyre dy publikimeve një herë tjetër)?

3. Pse të gjitha projektet i keni projekte kombëtare, që do të thotë se për dallim nga akademitë përreth, nuk e keni asnjë projekt ndërkombëtar?

4. Pse prej 10 milionë € që keni marrë nga Buxheti i Kosovës, rreth 2/3 e këtij buxheti i keni çuar në paga dhe mëditje?

5. Pse honorari – për anëtarin e rregullt 1.429.54 €, e për anëtarin korrespodent 1.283.34 € – është trefish më shumë sesa i kolegëve tuaj nga vendet përreth, ndonëse Kosova është ndjeshëm më e varfër sesa vendet përreth?

6. Pse gati 90% e anëtarëve të rregullt të AShAK-ut nuk kanë pasë punime të publikuara në revista akademike ndërkombëtare, ndërkaq angazhime nëpër parti politike kanë pasë më shumë se gjysma e anëtarëve të rregullt të këtij institucioni?

7. Pse pranoni të udhëhiqeni nga një person i dënuar nga gjykata me 18 muaj burgim me kusht për shpërdorim të detyrës zyrtare?

8. Pse i pranoni në radhët tuaja të paktën tre plagjiatorë – Nexhat Daci, Sabri Hamiti e Arsim Morina – të akuzuar publikisht nga Musa Limani, nga Sali Bytyçi, e nga Talat Gjinolli, me dëshmi të forta, se veprat e tyre janë plagjiaturë?

9. Pse faqen zyrtare në internet e keni jofunksionale, të papërditësuar, dhe, mbi të gjitha, vetëm në gjuhën shqipe, e pothuajse asgjë në gjuhën angleze?

10. Pse prej 13 qëllimeve që ua përcakton ligji, ju e keni realizuar vetëm njërin: përmirësimin e vazhdueshëm të kushteve të punës të anëtarëve të Akademisë?./ KultPlus.com

Akademi përkujtimore për Robert Elsie

Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Kosovës sot do të mbajë një mbledhje komemorative për ndarjen nga jeta të albanologut Robert Elsie.

Kjo mbledhje komemorative do të mbahet në mjediset e Akademisë së Shkencave me fillim nga ora 10:00.

Ky është njoftimi i plotë i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës:

Me pikëllim të thellë morëm lajmin për ndarjen nga jeta të Robert Elsie-t, njërit nga albanologët më të shquar të kohës sonë, studiues i gjuhës, i letërsisë, i historisë dhe të traditës shqiptare, përkthyes, hulumtues arkivash dhe dokumentesh të hershme, nga ato gjuhësore, historike, deri te zhvillimet më të reja të artit dhe të letërsisë sonë.
I lindur në Vankuver të Kanadasë në vitin 1950 ai do të njihet shumë herët me shqipen dhe me kulturën shqiptare dhe do t’ia përkushtojë gjithë jetën thesareve të saj. I konsideruar si një nga penat më aktive të përhapjes së kulturës dhe të trashëgimisë sonë në botë, veprimtaria e tij, e gjerë dhe e gjithanshme, është shtrirë në disa gjuhë botërore të cilat i zotëronte ai si një poliglot i vërtetë.
Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, anëtar i jashtëm i së cilës ishte ai që nga viti 2000, duke konsideruar humbjen e tij të pazëvendësueshme, u shpreh ngushëllimet më të sinqerta anëtarëve të familjes Elsie, miqve dhe dashamirëve të tij të shumtë në të gjitha trojet shqiptare.
Me rastin e ndarjes nga jeta të albanologut Robert Elsie, ASHAK do të mbajë një mbledhje përkujtimore në mjediset e Akademisë, më 4 tetor 2017, në orën 10./ KultPlus.com