Kryevepra botërore e baletit klasik, “Zhizel” së shpejti në TKOB

Teatri Kombëtar i Operas e Baletit do të sjellë në fillim të muajit shkurt, baletin “Zhizel”, një nga veprat më të njohura të baletit klasik në nivel ndërkombëtar.

Rrëfimi i një dashurie të pamundur, ndërtuar mbi motivet e një legjende të lashtë gjermane, do të vijë nga Trupa e Baletit e TKOB-së, solistët dhe Orkestra Simfonike bashkë me shumë balerinë italianë. ”Zhizel” do të ketë koreografinë e të madhit, Agron Aliaj, nën drejtimin e dirigjentes së baletit, Sabrina Bosco dhe dirigjentes Renata Russo.

Ky balet është vënë për herë të parë në Operan e Parisit më 28 qershor të vitit 1841, ndërsa në Tiranë, premierën e pati në 14 dhjetor të vitit 1988.

“Zhizel” është një balet romantik me dy akte, që përmbledh të gjitha elementet stilistike, teknike dhe shprehëse të baletit klasiko-romantik. Në qendër të historisë qëndron dashuria e tradhëtuar dhe një princ mes dy vajzave. Baleti përbëhet nga dy akte: në të parin ndodh vdekja e Zhizelit, ndërsa në të dytin historia zhvillohet rreth legjendës gjermane mbi vilisat, të fejuara që vdesin pa arritur të martohen.

“Zhizel” do të vijë në datat 5-6-7 shkurt./ atsh / KultPlus.com

Sopranoja Jeta Çitaku mbrëmë me koncert recital, solli si mesazh reflektimin e paqes së artistit

Vjollca Duraku
Fotografitë: Arben Llapashtica

Sopranoja Jeta Çitaku, të martën mbrëma, u paraqit para audiencës me një koncert recital me vepra botërore kryesisht, që erdh si një përmbledhje e punës së saj të madhe ndër vite, koncert ky që në sytë e publikut e ngriti sopranon në tjetër nivel, shkruan KultPlus.

Ambienti i errët ku dominonte ngjyra e zezë, vende-vende e përzier edhe nga ngjyra e kuqe, i jepte ngjarjes një ton më serioz qysh në hyrje të sallës koncertale, që këtë herë ishte improvizuar në Atelienë e Pallatit të Rinisë.

Artistë, kolegë, familjarë e artdashës në përgjithësi, me padurim po e prisnin fillimin e koncertit të sopranos Çitaku e cila pas pak u paraqit në skenë së bashku me pianistin Misbah Kaçamaku. Ndërsa, skenës me dukje shumë serioze deri atëherë i ishin shtuar edhe dritat me ngjyrë të bardhë, mirëpo shkëlqimin ia dha vetëm aura e sopranos Çitaku e cila të veshur pati një fustan vezullues të bardhë.

“Ma rendi pur contento” e Vincenzo Bellinit  ishte vepra me të cilën filloi koncerti recital, nën përcjelljen e tingujve jo shumë të lartë të pianos. Ndërsa zëri i saj ishte ai që audiencën e vendosi në frekuenca qetësie, që me vëmendje ndiqnin çdo detaj të performancës.

Kurse interpretimi i veprës “Agimet Shqiptare” nga Avni Mula, ishte një pikë interpretuese që sopranoja Çitaku e ndjeu më ndryshe, me më shumë emocione, këto të cilat shumë lehtë u transmetuan edhe te publiku.

Pjesë e këtij koncerti ishte edhe maestro Josif Gjipali i cili po ashtu para publikut u paraqit me disa nga veprat e të kompozitorëve më të njohur botëror. “Brindisi”, e Guiseppe Verdit e cila erdh si pikë interpretuese duo mes sopranos Çitaku dhe tenorit Josif Gjipali ishte një kombinim perfekt për të cilën pati gjithashtu shumë reagim nga ana e publikut.

Pjesë e programit të këtij koncerti ishin veprat: “Malinconia”, “Ninfa Gentile”, “Quando verra quel di” të Vincenzo Bellinit, “Porgi amor” nga Wolfgang Mozart, “Agimet Shqiptare” të Avni Mulës, “Tu che di gel sei cinta” “Nessun Dorma”, “Vissi d’arte” të Giacomo Puccini, “Parigi o cara”, “Brindisi”, “Timor di me…d’ amor sullali rose”, “Ave maria piena di grazia” të Giuseppe  Verdit, dhe “Pouruquoi me reveille” të Jules Massenet.

Krejt në fund të koncertit në një prononcim për KultPlus, tenori Gjipali u shpreh shumë i lumtur që ishte pjesë e këtij koncerti, sipas tij me një program të kompletuar, që i prek të gjitha fazat e një këngëtari që do të rritet.

“Ishte vërtetë një kënaqësi që isha sonte në këtë koncert, por një kënaqësi e vërtetë, jo një batutë shabllon nga ato që thuhen gjithmonë. Kisha vërtetë emocion për të parë progresin e Jetës, dhe vërtetë ngela shumë i kënaqur dhe shumë i emocionuar nga performanca e saj. Ishte vërtetë një kënaqësi”, ka thënë tenori Gjipali.

Ndërsa sopranoja Jeta Çitaku, nën ndikimin e emocioneve të shumta, tha se ndihej e nderuar nga reagimet e publikut, të cilët i dhanë mesazhin për punën e madhe që ajo kishte realizuar.

“Jam shumë e lumtur, shumë e nderuar që koncerti u mirëprit me duartrokitje dhe ovacione të ngrohta, kur artisti shpalos punën, artin, botën shpirtërore, mendoj që publiku e mirëpret, e ndien të bashkëngjitet në gjithë momentet që t’i po jeton në skenë”, ka thënë sopranoja Çitaku.

Ajo më tutje shtoi se përmbajtja e këtij koncerti si mesazh specifik pati reflektimin e paqes së artistit.

“Çdo koncert është moment feste, është moment reflektimi i punës. Sigurisht arti vet, substanca, përmbajtja e tij është të reflektojë paqe të bëj njerëzit shpirtërisht të jenë të përmbushur dhe për ca momente të jetojnë në një magji tingujsh, të ikin nga realiteti që shpesh di të jetë jo i lehtë dhe i zymtë, sidomos ku ne jemi”, ka thënë  sopranoja.

Përzgjedhja e programit sipas sopranos ishte bërë në bashkëpunim me profesorin Josif Gjipali, me të cilin gjatë rritjes së saj si artiste kishte bashkëpunuar vazhdimisht.

“Programi është përzgjedhur me kujdes, unë vazhdimisht jam konsultuar me profesorin Gjipali. Maestro Gjipalit ka vite që zërin ia kam besuar në kuptimin e trajtimit ngaqë është një nga profesionet më delikate, andaj nuk rresht asnjëherë së kërkuari dhe kur jemi te kërkimi na duhet gjithmonë një vesh i dytë, një vesh muzikor i cili ka kaluar në skenat më të mëdha evropiane e më gjerë, dhe për mua është nder që sonte koncertoi për publikun e Prishtinës dhe koncertuam së bashku po ashtu”, ka thënë më tej  sopranoja Çitaku duke paralajmëruar edhe projekte të tjera të radhës./ KultPlus.com

Media britanike “House and Garden”: Një udhëtim në vendin e lavdishëm, Shqipëri

Ndërsa Shqipëria vazhdon të largohet nga e kaluara e saj e trazuar, gazetari Stanley Stewart i revistës britanike “House and Garden” ka zhvilluar një vizitë në fshatrat malore të republikës ballkanike dhe në rrënojat piktoreske ilire, duke zbuluar një mënyrë jetese që në disa vende ndihet pothuajse e paprekur nga koha.

Gjatë udhëtimit tim në Shqipëri shoqërohesha nga Elvisi.

Elvisi ishte shoferi im. Ai i dinte të gjitha vendet më të mira për të ngrënë, mund të gjente varret më të thella ilire dhe kishte kontakt me vëllazëritë e largëta monastike.

Ai ishte i thellë në mendime dhe shumë perceptues për historinë shqiptare. Kur e pyeta për emrin e tij, ai tha se emra të tillë nuk mund të vendoseshin në kohën e Diktatorit.

Duket se për shumë njerëz, as shqiptimi i emrit të ish-liderit komunist të Shqipërisë, Enver Hoxha, nën regjimin e të cilit vuajtën për katër dekada të gjata deri në vdekjen e tij në 1985, nuk ishte e mundur. Ata i referoheshin thjesht si Diktator.

Kalova një javë me Elvisin, duke u përhumbur në kështjellat osmane, duke u ngjitur nëpër amfiteatrot, duke vizituar varret ilire, duke pirë me murgjit me mjekër në manastire të largëta, duke dëgjuar përrallat e Lord Bajronit dhe gjakmarrjen dhe katastrofën ekonomike në fshatra.

Në nefet e errëta të kishave të braktisura, vura re fytyrat e shqetësuara të shenjtorëve dhe martirëve.

Poshtë në bregdet, midis rrënojave me diell të Apolonisë, u ngjita në shkallët e tempullit ku kishte qëndruar Gaius Octavius kur dëgjoi lajmin për vrasjen e xhaxhait të tij, Jul Çezarit.

Në kohën e Octavius , vendi ishte pjesë e botës mesdhetare dhe ende njihet si Iliria.

Grekët dhe romakët vinin dhe shkonin lirisht përtej kufijve të hapur përpara se osmanët të ulnin perdet perëndimore në këtë vend të mrekullueshëm.

Për pesë shekuj Shqipëria u sundua nga turqit. Në shekullin e XX, kur batica turke kishte rënë, izolimi i vendit u thellua pasi duroi një regjim komunist aq të ashpër dhe brutal sa e bëri Korenë e Veriut të dukej përkëdhelëse.

Ikja e Shqipërisë nga historia e saj e trazuar është e jashtëzakonshme. Problemet vazhdojnë, por vendi me malet me diell të paqes, prosperitetin relativ dhe lidhjet e mira të Wi-Fi po shfaqet si një nga vendet më simpatike në Ballkan.

Tani Shqipëria është një kandidat zyrtar për anëtarësim në BE dhe ka filluar të shfaqet në listat e udhëtarëve.

Bregdeti i Adriatikut është një atraksion i madh. Çdo vit, në fillim të qershorit në fshatin bregdetar Dhërmi organizohet festivali njëjavor i muzikës “Kala”.

Por, nuk ishin gjiret blu dhe Adriatiku i shkëlqyeshëm për të cilat kisha ardhur, doja një Shqipëri ndryshe.

Në brendësi të vendit, mes një grumbulli malesh, vendi ofron pamje të një bote që stërgjyshërit tanë do ta njihnin, një Evropë e vjetër vagonësh të tërhequr me kuaj që gjëmojnë përgjatë korsive të fshatit, barinjsh që ndjekin në vazhdën e tufave endacake të deleve dhe livadheve spektakolare me lule të egra.

U nisa për në qytetin e lashtë osman të Gjirokastrës. Një qytet me rrugë gjarpëruese dhe shkallë, me korsi të pjerrëta të veshura me shtëpi prej guri përkrah njëra-tjetrës.

Në disa vende, sipas shkrimtarit, Ismail Kadare, mund të ‘ecësh në rrugë, të shtrish krahun dhe të varësh kapelën në një minare’.

Në mbrëmje, darkova në një tarracë të jashtme, me pamje nga shtëpitë e vjetra të grumbulluara rreth meje që më shoqëronin ne heshtje. Mbi çatitë, kalaja notonte si një mirazh.

Duke u larguar nga Gjirokastra, unë dhe Elvisi u drejtuam për në kanionin e Nivicës, rruga e zbrazët që të çonte pas parvazeve të rrëpira.

Përtej kufirit, kanioni shfaqej si një melodramë gjeologjike kolosale. Shumë më poshtë, ujëvarat notonin brenda dhe jashtë reve.

Nga fshati i lartë i Nivicës, udhëtova rreth 30 minuta me një Land Rover përgjatë një rruge thuajse të pamundur për në kampin e stilit safari, ku gjendeshin gjashtë tenda luksoze të ngritura në një shpat me bar.

Poshtë tendave, bota u rrëzua në thellësitë e kanionit. Kalova dy ditë në këtë vend të largët, duke ecur gjatë ditës dhe duke ngrënë në mbrëmje, ndërsa errësira zbriste yjet ofronin ndriçim përtej një pellgu me dritë qirinjsh.

Pikërisht, gjatë rrugës për në jug ku eksploruam varret ilire pranë Linit, Elvisi sugjeroi që të vizitonim kunatin e tij.

Elvisi ka dy kunetër. Njëri jeton në Çikago, ku tani drejton një piceri të suksesshme.

Tjetri, Sotiri, jeton në Shalë, një fshat i largët malor 2 orë me gomar nga qyteti më i afërt.

“Shala është shumë larg nga kudo”, tha Elvisi, ndërsa ne linim rrugën kryesore dhe ngjiteshim në një shteg gjarpërues deri në male.

Pas rreth gjysmë ore, arritëm në një luginë të lartë të rrethuar nga majat. Shtëpitë ishin të shpërndara poshtë skeletit të një kishe pa çati.

E pyeta Sotirin nëse do të donte të bashkohej me vëllain e tij në Çikago. Ai tundi kokën, buzëqeshi dhe shtriu krahët, si për të përfshirë të gjithë peizazhin e lavdishëm të maleve dhe livadheve, një botë e largët me thesare të bëra vetë.

“Gjithçka është këtu. Nuk mund të krahasohet me Çikagon”, tha ai./ atsh / KultPlus.com

“Aushvici” prodhoi shtetin e Izraelit, “Bllaca” shtetin e Kosovës

Nga Jusuf Buxhovi

(Fjala përshëndetëse në shënimin e Ditës përkujtimore të Holocaustit nga Bashkësia Hebreje-Bet Israe Kosova)

Më 27 janar 1945 forcat aleate çliruan kampin e përqendrimit në Aushvic. Bota për herë të parë pa pamjet tmerruse nga njëri ndër kampet naziste, ku gjetën vdekjen rreth gjashtë milionë hebrenjë.

Aushvici nxori në pah dimensionin e njërit ndër kapitujt më tronditës të holocaustit nëpër të cilin kaluan hebrenjt gjatë prëndejekjes së tyre nëpër shekuj.

Mendohej se ky do të jetë edhe kapitulli i fundit i një tragjedie të tillë.

Në majt të vitit 1999, nga Bllaca, një vendkalim midis Kosovës dhe Maqedonisë, nga pamjet live të kamerave të BBC-së, CCN-it, NTV-asë dhe kompanive të tjera botërore, po shfaqej një kamp i ri i përqendrimit me mijëra refugjatë të përndjekur nga soldateska jugosllave gjatë fushatë së bombardimeve të NATO-s ndaj forcave policore dhe ushtarake në Kosovë, të filluar më 24 mars.

Kjo tmerroi opinionin europian. Përballë këtyre pamjeve, Joshka Fisher, asokohe ministër i jashtëm gjerman dhe kryesues i radhës i këshillit ministror të BE-së, në parlamentin gjerman deklaroi:

“Nuk do të lejohet përsëritja Aushvicit në Europë”!

Natyrisht, se në saje të vendosmërisë së fushatës ushtarake të NATO-s dhe vendeve perëndimore në krye me SHBA-të, që për vite kishin shikuar me indiferencë luftërat e përgjakshme që kishte hapur Millosheviqi me soldateskln e tij nga Sllovenia, Kroacia dhe Bosnja të përcjella me masakra të shumta dhe etnocide, nuk u lejua rikthimi i holocaustit. Shqiptarët, pas çlirimit të Kosovës nga pushtimi serbe, u rikthyen në vatrat e tyre.

Anologjia midis kampit të Aushvicit dhe të Bllacës është historike por edhe politike. Sepse, Aushvici i janarit të vitit 1945, në vitin 1947 prodhoi shtetin e Izraelit. Ndërsa Bllaca e vitit 1999, pas pretokteratit ndërkombëtar tetëvjeçar, më 17 shkurt 2008, i hapi rrugën shtetit të pavarur të Kosovës.

Këto dy shtet rikthyen në histori, në njërën anë, shtetin e dikurshëm të Abrahamit, dhe në tjetrën anë, një realitet të pjesërishëm nga Mbretëria e Dardanisë, si qendër e rëndësishme antikitetit, e cila, në shekullin, XIX, politikisht u emërtua vilajet i Kosovës.

Këto dy shtete, që u krijuan nga vendet perëndimore, nën drejtimin e SHBA-ve, edhe sot e gjithëditën ballafaqohen me sfidat ekzistenciale.

Izraelit vazhdon të kërcënohet nga antisemitizmi.

Ndërsa Kosova , vazhdon të kërcënohet nga konceptet hegjenoniste serbomëdha , të projektuara në “Naçertanje” të vitit 1844 dhe të elaboruara në tri elaboratet (të Çubrillovit nga viti 1938 dhe 1994 si dhe të Akademisë Serbe të Shkencave dhe Artëve nga viti 1987), që për pasojë patën tri gjenocide ndaj shqiptarëve: më 1878, më 1912-13 dhe më 1944-1945. Ato u përcollën me etnocide dhe kulturocide.

Gjenocidi i katet, nga viti 1998-1999, u pengua nga ndërhyrja ushtarake e NATO-s në krye me SHBA-të.

Në këto rrethana, Izraeli dhe Kosova, si shtete, mund t’u bëjnë ballë sfidave ekzistenciale në saje të përcaktimit të tyre për liri, barazi, demokraci dhe perëkatësinë perëndimore.

Natyrisht, se faktor jetik, këtu shfaqet aleanca me Perëndimin dhe sidmos me SHBA-të. / KultPlus.com

Përvoja e studentëve të transferuar në UNI – Universum International College

Transferimi në një institucion akademik të ri shpesh sjell një varg sfidash unike. UNI – Universum International College njeh sfidat e studentëve të transferuar dhe ka ndërmarrë masa për të siguruar një tranzicion të lehtë. 

Transfero të gjitha provimet nga universiteti paraprak përfito 30% zbritje & shkëmbim semestral në njërin nga 221 Universitetet Partnere në 26 shtete të BE-së me BURSË të plotë. Shiko programet e akredituara për studime në UNI – Universum International College: bit.ly/3RSvNCX 

UNI ofron një gamë të gjërë shërbimesh mbështetëse. Qendra e karrierës dhe e mirëqenies në UNI ofron këshillime akademike dhe në karrierë por edhe këshillime psiko-sociale. Stafi akademik në UNI – Universum International College është i ndërgjegjshëm ndaj nevojave të studentëve të transferuar, duke ofruar mbështetje shtesë përmes bootcamps dhe punëtorive të specializuara dhe programeve mentoruese. Zyra Ndërkombëtare, përmes ndërkombëtarzimit, ka ndihmuar në ndërtimin e gjeneratës së re të Kosovës duke transformuar jetën e 1305 studentëve dhe stafit pjesë e shkëmbimeve në 221 universitete partnere në shtetet e Bashkimit Evropian. Kjo zyre është përzgjedhur si model për universitetet publike dhe private të Kosovës.

UNI – Universum International College fuqizohet dhe menaxhohet nga Arizona State University, Universiteti më i madh publik në SHBA. Arizona State University për të nëntin vit radhazi, renditet në vendin e parë për inovacion nga US News & World Report, duke dalë para MIT, Stanford dhe Harvard.

Përmes këtij partneriteti, mund të përfitojnë edhe studentët nga institucionet tjera të cilët i TRANSFEROJNË studimet në Universum dhe të marrin diplomë të fuqizuar nga Arizona State University.

Për më shumë informata rreth mundësive të studimit kontakto +38344144062, [email protected] ose ndiqni UNI në Facebook dhe Instagram

Presidentja Osmani bën homazhe te shtatorja e Zahir Pajazitit: Sot nderojmë nismëtarët e lirisë

Presidentja Vjosa Osmani me pjesëtarë të kabinetit të saj ka bërë homazhe te shtatorja e heroit Zahir Pajaziti në Prishtinë.

Në 27-vjetorin e rënies së tij heroike bashkë me Hakif Zejnullahun dhe Edmond Hoxhën, Osmani ka thënë se pa sakrificën e tyre nuk do të mund të gëzohej liria dhe shtetësia e Kosovës.

“Sot nderojmë hero0njtë tanë në 27-vjetorin e rënies së tyre në altarin e lirisë. Zahir Pajaziti, Hakif Zejnullahu dhe Edmond Hoxha ishin nismëtarë të lirisë, frymëzues të luftës së UCK-së, që nëpërmjet guximit të tyre, inspiruan mijëra djem dhe vajza që të luftojnë për lirinë dhe ndërtimin e shtetit të pavarur dhe sovran që e gëzojmë sot”, është shprehur Osmani, njofton KlanKosova.tv.

“Zahiri, Hakifi dhe Edmondi dëshmuan se çmimii lirisë është shumë i lartë, çmim nëpërmjet sakrificës që e pagoi dhe shtetit do të rrojë përgjithmonë, të përparojë dhe udhërrëfyes e ka trimërinë dhe sakrificën e heronjve që dhanë jetën që brezat e sotëm dhe ata që do të vijnë të jetojnë të lirë”./KlanKosova/KultPlus.com

8 vjet pa Kristo Frashërin, Muzeu Historik Kombëtar kujton akademikun e shquar

Muzeu Historik Kombëtar përkujtoi sot, në 8-vjetorin e ndarjes nga jeta, historianin, profesorin dhe akademikun e shquar Kristo Frashëri.

Akademik Frashëri lindi në Stamboll më 4 dhjetor 1920. Në vitin 1927 u riatdhesua familjarisht dhe u vendos në Tiranë. Pasi kreu shkollën e mesme më 1940 u regjistrua në Fakultetin e Shkencave Ekonomike në Universitetin e Firences. Gjatë vitit 1942 ai u internua nga administrata fashiste e pushtimit dhe më 1943 kaloi në rreshtat partizane.

Gjatë periudhës 1945-1952 punoi në Bankën e Shtetit Shqiptar. Studimet e larta i ndoqi në Fakultetin e Historisë e të Filologjisë, në Insitutin e Lartë Pedagogjik, në vitet 1951-1955. Gjatë viteve 1953-1999 ai punoi në disa institucione të rëndësishme, ku shërbeu si punonjës shkencor në Institutin e Shkencave, në Institutin e Historisë e të Gjuhësisë, në Fakultetin e Historisë e të Filologjisë të Universitetit të Tiranës dhe në vitin 1997 ai u emërua zv.kryetar i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, ku qëndroi deri në vitin 1999.

Kristo Frashëri ka një prodhimtari të pasur shkencore, që shtrihet në të gjitha periudhat e historisë së Shqipërisë, që nga Antikiteti e deri në kohën e sotme. Ai ka botuar me dhjetëra artikuj studimorë, referate historike, vëllime dokumentare dhe monografi shkencore, që trajtojnë pa përjashtim ngjarje, personalitete dhe procese të historisë së Shqipërisë. Ndër to janë sprovat për të ndriçuar mjegullnajën shqiptare gjatë Mesjetës së hershme, rendin feudal mesjetar në viset shqiptare, formacionet shtetërore mesjetare, tiparet e regjimit feudal turk në Shqipëri, Rilindjen Kombëtare Shqiptare, Luftën çlirimtare të Vlorës, jetën dhe veprimtarinë e Abdyl Frashërit, Sami Frashërit etj.

Pas vitit 1990 ai ka botuar një sërë punimesh shkencore, si: “Lidhja e Prizrenit 1878-1881” (Tiranë, 1997); “Gjergj Kastrioti Skënderbeu. Jeta dhe vepra” (Tiranë, 2002); “Historia e Tiranës” (Tiranë, 2004); “Historia e lëvizjes së majtë në Shqipëri” (Tiranë, 2006); “Skënderbeu në burimet dokumentare shqiptare në shek. XV” (Tiranë, 2005); “Identiteti kombëtar i shqiptarëve” (Tiranë, 2006); “Historiografia shqiptare në tranzicion” (Tiranë, 2006); “Shpallja e pavarësisë së Shqipërisë, 28 nëntor 1912” (Tiranë, 2008); “Historia e qytetërimit shqiptar” (Tiranë, 2008).

Kristo Frashëri si pedagog i historisë së Shqipërisë në Univeristetin e Tiranës dhe si punonjës shkencor ka një kontribut të veçantë në përgatitjen e historianëve të rinj. Akademiku Kristo Frashëri u nda nga jeta më 31 janar 2016./ atsh / KultPlus.com

Sot PEN Qendra e Kosovës organizon takim letrar në Gjakovë

Në kuadër të projektit kulturor “Edukimi letrar dhe procesi krijues i talenteve të reja”, sot në orën 12:00, në Bibliotekën Komunale “Ibrahim Rugova” në Gjakovë, PEN Qendra e Kosovës, organizon takimin e radhës me lexues dhe krijues të rinj.

Në programin e sotëm do të jenë dy tema. Për temën e parë, “Si shkruhet proza”, do të flasë shkrimtari, Binak Kelmendi, ndërsa për temën e dytë, “Botimi dhe promovimi i librit”, do të flasë poeti, Engjëll I.Berisha.

Pos dhurimit të librave, gjithashtu do të këtë bashkëbisedim me pjesëmarrësit, lidhur me procesin krijues, botues dhe promovues të librit.

Projekti është përkrahur nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Republikës së Kosovës./ KultPlus.com

Franz Schubert, mjeshtër i lindur dhe një urë midis epokave muzikore

Franz Peter Schubert lindi më 31 janar 1797 – ishte një kompozitor austriak. Ai shkroi rreth 600 melodi, nëntë simfoni duke përfshirë të famshmen “Simfoninë e papërfunduar” muzikë liturgjike, opera, muzikë të rastësishme dhe muzikë solo për piano. Sot shënohet 195 vjetori i vdekjes së tij.

Schubert ka lindur në një familje muzikantësh, dhe ka marrë trajnim formal muzikor në fëmijërinë e tij. Ndërsa Schubert kishte një rreth i ngushtë i shokëve dhe bashkëpunëtorëve të cilët admiruar puna e tij (në mesin e tyre të shquar këngëtari Michael Johan Vogl), vlerësimi muzikës së tij gjatë jetës së tij ishte i kufizuar. Ai nuk ishte në gjendje për të siguruar punë adekuate të përhershme, dhe për shumicën e karrierës së tij ai u mbështet tek miqtë dhe familja. Ai bëri disa të holla prej veprave të publikuara, dhe herë pas here dha mësim privat muzikorë.

Ai vdiq në moshën tridhjetë e një vjeçare pas një sëmundjeje të shkurtër të pakonfirmuar. Interesi në punën e Schubert u rrit në mënyrë dramatike në dekadat e pas vdekjes së tij. Kompozitorë si Franz Liszt, Robert Schumann dhe Felix Mendelssohn zbuluan, mblodhën, dhe botuan veprat e tij në shekullin e 19, ashtu si muzikologu Sir George Grove. Franz Schubert tani konsiderohet të jetë një nga kompozitorët më të mëdhenj. Schubert ka lindur në Himelfordgund (tani një pjesë e Alsergrund), Vjenë më 31 janar 1797. Babai i tij, Theodore Franz Schubert, bir i një fshatari moravian, ishte një pedagog i famullisë, nëna e tij, Elisabet Vietz, ishte e bija e një bravandreqës master Silesian, dhe kishte qenë edhe një shërbëtore për një familje vjeneze para martesës së saj. Nga 14 fëmijë të Theodor Francit (një fëmijë i paligjshëm ka lindur në 1783), nëntë vdiqën në foshnjëri, pesë shpëtuan. Babai i tyre ishte një mësues i njohur, dhe shkollën e tij në Lihtental, në një pjesë e qarkut të Vjenës, u mirëprit. Ai nuk ishte një muzikant me famë apo me trajnime formale, por ai i mësoi djalit te tij disa elemente të muzikës. Shtëpia në të cilën ishte lindur Schubert, sot rrugës Nusdorfer 54, në rrethin e 9 të Vjenës. Në moshën 5, Schubert filloi të marrë mësim të rregullt nga babai i tij dhe një vit më vonë u regjistrua në shkollën e babait të tij në Himelpfordgund. Mësimet formale te tij muzikore gjithashtu filluan në të njëjtën kohë. Babai i tij vazhdoi për t’i mësuar atij bazat e violinës, dhe Ignaz vëllai i tij i dha mësimet e pianos. Në moshën 7 vjeqare, Schubert filloi të marrë mësime nga majkëll Holzer, organist në kishën lokale dhe mjeshtër kori. Mësimet Holzer duket se kanë konsistuar me biseda dhe shprehje të admirimit dhe djali fitoi njohje më tepër prej tij me shoqëruesin miqësor për nxënës që kanë marrë atë në një depo fqinje piano, ku ai kishte mundësi për të ushtruar mbi instrumentet më të mirë. Ai gjithashtu ka luajtur në telat e violës, me vëllezërit Ferdinand dhe Ignaz për violinë dhe babai i tij në violinqel. Schubert shkroi shumë vepra për kuartet harqesh. Schubert më parë erdhi në vëmendjen e Antonio Salieri, atëherë autoriteti kryesor i Vjenës muzikore, në 1804, kur talenti i tij vokale ishte i njohur. Në tetor 1808, ai u bë një nxënës në Stadtkonvikt (seminar Imperial) nëpërmjet një bursë kori. Në Stadtkonvikt, Schubert u prezantua me një simfoni te Mozartit. Ekspozimin e tij në këto pjesë dhe kompozime të ndryshme të lehta, kombinuar me vizitat e tij të rastit në opera vendosën themelet për njohuri më të madhe të tij muzikore. Një frymëzim i rëndësishëm muzikor erdhi nga këngët e Johann Rudolf Zumsteeg, i cili ishte një kompozitor i rëndësishëm i kohës. Miqësia e Schubertit me Spaun filloi në Stadtkonvikt dhe qëndroi gjatë gjithë jetës së tij.

Ndërkohë, aftësitë gjeniale te tij filloi ti tregojë në kompozimet e tij. Schubert ishte lejuar herë pas here për të udhëhequr orkestra në Stadtkonvikt, dhe Salieri vendosi për ta stërvitur atë privatisht për kompozime dhe teori në këto vite. Kjo ishte fillesë e parë për atë orkestër amatore për të cilën, vite më vonë, shumë kompozime të tij ishin shkruar. Gjatë pjesës tjetër të qëndrimit të tij në Stadtkonvikt ai shkroi një pjesë të mirë të muzikës kamertale, këngë të ndryshme, disa pjesë të ndryshme për piano etj.Në fund të vitit 1813 ai u largua nga Stadtkonvikt, dhe u kthye në shtëpi për studime në Normalhaupshule për të trajnuar si një mësues. Në vitin 1814 ai hyri në shkollën e atit të tij si mësues i nxënësve ri. Për më shumë se dy vjet qëndroi në këtë punë të rëndë, të cilën ai e kreu me sukses.Ai vazhdoi të marrë mësime private në përbërje nga Salieri, i cili bëri më shumë për trajnime muzikore të Schubertit sesa ndonjë prej mësuesëve të tij të tjerë.

Në 1814 Schubert u takua me një soprano te re të quajtur Tereza Grob, vajza e një prodhuesi të mëndafshit . Disa nga këngët e tij Regina ishin të përbërë për zërin e saj, dhe ajo gjithashtu performoi në premierën Mesha e tij të parë në tetor 1814. Në 1994 muzikologjia Rita Steblin zbuloi peticionin e martesës së Schubert në kishën Lichtental. Ky dokument tregon se Schubert kishte qëllim të martohej me Grob, por ishte i penguar nga ligji më 1815. Në nëntor të vitit 1816, pas dështimit për të fituar një pozicion në Laibach, Schubert dërgoi një përmbledhje të këngëve Grobit, të cilat ishin mbajtur nga familja e saj në shekullin e 20-të.

Viti më pjellor i Schubertit ishte ndoshta në vitin 1815. Ai kompozoi mbi 20.000 masa muzikore, më shumë se gjysma e të cilave ishte për orkestër, përfshirë nëntë vepra të kishës, një simfoni, dhe rreth 140 melodi. Në atë vit ai u prezantua edhe për Anselmi Hüttenbrenner dhe Franz von Schober, të cilët i bëri miqtë e tij të përjetshëm. Një tjetër mik i tij, Johann Mayrhofer, u prezantua atij nga Spaun në 1814.

Ndryshime të rëndësishme kanë ndodhur më 1816. Schober, një student i familjes së mirë, ftoi Schubertin në një dhomë bashkë me të në shtëpinë e nënës së tij. Propozimi ishte veçanërisht i përshtatshëm, për Schubertin kishte bërë vetëm kërkesë të pasuksesshme për postin e dirigjent në Laibach, dhe ai kishte vendosur gjithashtu të mos rifillojë mësimdhënien në shkollën e atit të tij. Deri në fund të vitit ai u bë një mysafir i Schoberit. Për një kohë ai u përpoq të rrisë ekonominë e shtëpisë duke dhënë mësime te muzikës, por ata ishin braktisur shpejt, dhe ai iu kushtua kompozimeve. “Unë kompozoj çdo mëngjes, dhe kur një pjesë është bërë, filloj një tjetër”. Gjatë këtij viti, ai u përqendrua në veprat orkestrale dhe korale, edhe pse ai gjithashtu vazhdoi të shkruaj melodi. Pjesa më e madhe e kësaj pune ishte e pabotuar, por dorëshkrimet dhe kopjet qarkulluonin midis miqve dhe admiruesve.

Në fillim të 1817, Schober njohu Schubertin me Johann Michael Vogl. Vogl, për të cilin Schubert vazhdoi të shkruaj një këngë shumë të madhe, u bë një nga ithtarët kryesorë vjenez të Schubertit në qarqet muzikore. Ai gjithashtu u takua me Jozef Hütenbrener i cili gjithashtu ka luajtur një rol në promovimin e muzikës së Schubertit. Këto dhe një rreth në rritje të miqve dhe muzikantë, u bë përgjegjës për nxitjen, mbledhjen dhe, pas vdekjes së tij, ruajtjen e punës së tij. Në fund të vitit 1817, i ati i Schubertit fitoi një pozicion të ri në një shkollë në Rossau (jo larg nga Lichtental). Schuberti iu bashkua me gjysmë zemre babait të vet dhe mori detyrat e mësimdhënies atje. Në fillim të vitit 1818 ai u refuzua për anëtarësim nënë bashkësinë e miqve të muzikës, dicka që mund ta conte përpara karrierën e tij muzikore. Megjithatë, ai filloi të fitojë më shumë nga lajmet e shtypit, dhe nga performanca e parë publike e një vepre laike, e poashtu mori vlerësim nga shtypi në Vjenë dhe jashtë vendit.

Schubert kaloi verën e vitit 1818 si mësues i muzikës në familjen e Count Johan Karl Esterhazi në vilën e tyre në Zeliz, Hungari. Detyrat e tij janë relativisht të lehta (piano mësimdhënës dhe të të kënduarit për të dy vajzat, Mari dhe Karoline), dhe e paguanin relativisht mirë. Si rezultat, ai për fat të mirë vazhdoi të kompozoj gjatë kësaj kohe. Në kthimin e tij nga Zeliz, ai filloi të banojë me Mayrhofer (shoku i tij). Ai çoi në Zeliz një sërë kompozimesh duet për piano.

Schubert dhe katër shokët e tij u arrestuan nga policia austriake e fshehtë, të cilët ishin të dyshimtë të çdo lloji të tubimit studentore. Një nga miqtë e Schuberit, Johan Sen, ishte vënë në gjyq, i burgosur për më shumë se një vit. Të katër të tjerët, duke përfshirë Schubert, ishin “qortuar ashpër”, për “fyerje kundër [zyrtarëve] me gjuhë fyese dhe përbuzurje”. Përderisa Schuberti nuk pa përsëri Senin, ai ka vendosur disa nga poemat e tij, “Selige Welt” dhe “Schwanengesang”, për muzikë. Incidenti mund të ketë luajtur një rol në rënien e tij me Mayrhofer, me të cilët ai jetonte në atë kohë. / KultPlus.com

Vdes në moshën 91-vjeçare ikona e teatrit amerikan, Chita Rivera

Njëra nga yjet më të njohura të Broadway, Chita Rivera, ka vdekur në moshën 91-vjeçare, tha vajza e saj në një deklaratë.

Vajza Lisa Mordente tha se Rivera vdiq në Nju Jork nga një sëmundje e shkurtër.

Fituesja e çmimit Tony është e njohur për karrierën e saj të suksesshme teatrore që përfshin gati shtatë dekada.

Disa nga rolet e saj më të shquara përfshijnë Anita në West Side Story dhe Rose në Bye Bye Birdie.

Rivera lindi në vitin 1933 në Uashington DC nga një baba portorikan dhe një nënë me origjinë skoceze dhe irlandeze.

Ajo filloi karrierën e saj në Broadway në vitet 1950, duke marrë role në prodhime si Can-Can dhe Mr Wonderful, shkruan BBC.

Në vitin 1957, ajo ishte pjesë e kastit origjinal të West Side Story, ku luajti rolin e Anitës – një shfaqje që i hapi rrugën drejt yllit të Broadway.

Menjëherë pas kësaj, Rivera u nominua për një çmim Tony portretizimi i saj i Rose në muzikalin Bye Bye Birdie së bashku me Dick Van Dyke. Disa dekada më vonë, ajo luajti në një tjetër rol ikonik: interpretuesja e vodevileve Velma Kelly në Çikago./ KlanKosova/KultPlus.com

Lajçaku thotë se me Kurtin folën edhe për gjendjen aktuale të marrëdhënieve BE – Kosovë

I dërguari special i BE-së për dialogun Kosovë – Serbi, Miroslav Lajçak, ka thënë se në takim me kryeministrin e vendit, Albin Kurtin, folën edhe për gjendjen aktuale të marrëdhënieve Kosovë – BE.

Lajçak gjatë ditës në një konferencë për media ka bërë të ditur se me kreun e qeverisë kanë folur edhe për çështjen e dinarit.

“Me kryeministrin Albin Kurti patëm një diskutim të detajuar dhe të dobishëm për perspektivën strategjike të dialogut për periudhën e ardhshme. Ne folëm edhe për gjendjen aktuale të marrëdhënieve mes BE-së dhe Kosovës”, shkroi Lajçak.

Ndërsa, qeveria në njoftimin e saj tha se gjatë takimit Kurti-Lajçak u fol për zbatimin e të gjitha marrëveshjeve, njohjen reciproke dhe zgjedhjet në veri. /KultPlus.com

Letër nënës

Sergei Esenin

Gjallë je, ti moj nënoçka ime?
Gjallë jam edhe unë… të përshëndes
Paqja e mbuloftë këtë mbrëmje
Izbën tënde deri në mëngjes.

Mora vesh se ti je merakosur
Atje larg për mua përsëri
Se ti shpesh del rrugës e brengosur
Mbështjellë me të vjetrin shall të zi.

Kur e kaltër mbrëmja bie pranë,
Të fanitet ty gjithmonë sikur
Diku mua larg në një mejhane
Një i dehur thikën po ma ngul.

Kot ti nënë rri me gjak të ngrirë
Ky nuk është veç vegim i zi
S’jam aq vagabond i pamëshirë
Sa të vdes pa të shikuar ty.

Unë i ëmbël jam prapë si më parë
Ëndërroj kur fushat larg vërej
Që së shpejti nga këto mejhane
Në shtëpinë e vogël prapë të kthej.

Do të kthej atëherë kur të mbushet
Kopshti ynë i bardhë me blerim
Vetëm ti si tetë vjet më parë
Mos më zgjo herët në agim.

Mos m’i zgjo ti ëndrrat që m’u zverdhën
Mos kujto atë që vate e shkoi…
Se në botë humbjet edhe lodhjet
Herët i provon nënë moj.

Mos m’u lut t’i falem zotit prapë!
Tek e shkuara nuk ka më kthim
Vetëm ti je gazi im i vetëm
Ti e vetmja paqe e shpirtit tim.

Pra, ti flaki brengat nëna ime
Mos u trishto për mua përsëri
Dhe mos dil aq shpesh tek rruga e madhe
Mbështjellë me të vjetrin shall të zi.

(Përktheu Ismail Kadare) /KultPlus.com

Roosevelt ndër tre presidentët më të shquar në historinë e ShBA-ve

Sot bëhen 142 vite nga lindja e presidentit të 32-të të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Franklin Roosevelt, shkruan KultPlus.

Roosevelt, ka lindur më 30 janar të vitit 1882 në New York. Ai ishte president i ShBA-ve nga Partia Demokratike prej vitit 1933 deri në vitin kur ndërroi jetë, 1945.

Presidenti Roosevelt lindi në një familje holandezo-amerikane. Ai u diplomua në Kolegjin e Harwardit  në vitin 1903. Nërsa në vitin 1905 ai u martua me Eleanor Roosevelt, prej së cilës martesë lindën gjashtë fëmijë.

Ish presidenti Roosevelt, në atë kohë ishte figurë qëndrore e politikës botërore të shekullit XX, pasi ai kishte fituar katër palë zgjedhje presidenciale.

Nga studiuesit ai vlerësohet si një nga tre presidentët më të mëdhenjë në historinë e ShBA-ve, së bashku me George Washington dhe Abraham Lincoln.

Ai e drejtoi Qeverinë e ShBA-ve në kohën e Depresionit të Madh, duke zbatuar axhendën e brendshme të tij të New Deal gjatë krizës më të keq ekonomike në historinë e SHBA-ve.

Me programin New Deal, ai krijoi shumëllojshmëri programesh të dizajnuara për të prodhuar lehtësime, rimëkëmbje dhe reforma. Gjatë kësaj kohe u krijuan edhe programe të shumta për të ofruar ndihmë për të papunët dhe fermerët, ndërsa kërkonte rimëkëmbjen ekonomike me Administratën Kombëtare të Rimëkëmbjes. Reforma u bënë edhe në lidhje me financat, komunikimet dhe punën. Gjatë kësaj kohe ekonomia u përmirësua me shpejtësi nga viti 1933-1937 dhe Roosevelt fitoi me një rezultat të thellë në zgjedhjet presidenciale në vitin 1936.

Me Luftën e Dytë Botërore, Roosevelt i dha mbështetje të fortë diplomatike dhe financiare Kinës, Mbretërisë së Bashkuar dhe Bashkimit Sovjetik, ndërkohë që këto shtete mbeten zyrtarisht neutrale. Ndihmuar nga ndihmësi i tij më i lartë Harry Hopkins dhe me mbështetje shumë të fortë kombëtare, ai punoi ngushtë me Kryeministrin britanik Ëinston Churchill, kreun sovjetik Joseph Stalin dhe Generalissimo kinez Chiang Kai-shek në udhëheqjen e aleatëve kundër Fuqive të Boshtit.

Ai mbikëqyri mobilizimin e ekonomisë së SHBA për të mbështetur përpjekjet e luftës dhe zbatoi një strategji të parë ndaj Gjermanisë, duke e bërë disfatën e Gjermanisë një përparësi ndaj asaj të Japonisë. Ai gjithashtu filloi zhvillimin e bombës së parë atomike në botë dhe bashkëpunoi me udhëheqësit e tjerë aleatë për të hedhur themelet për Kombet e Bashkuara dhe institucionet e tjera të pasluftës./KultPlus.com

‘Në qoftë se doni të testoni karakterin e një njeriu jepini atij pushtet’

Thënie frymëzuese

Nëna më tha: “Nëse je një ushtar, do të bëhesh gjeneral. Nëse je një murg, do të bëhesh Papë”. Në vend të kësaj, unë isha piktor, dhe u bëra Pikaso. (Pablo Pikaso)

Në mesin e vështirësisë qëndron mundësia. (Albert Ajnshtajn)

Unë mendoj se arsimimi është fuqi. Unë mendoj se të qënit në gjendje për të komunikuar me njerëzit është fuqi. Një nga qëllimet e mia kryesore është të inkurajoj njerëzit të fuqizojnë vetveten. (Oprah Uinfri)

Deri kur të jeni gati të dukeni qesharakë, nuk do të keni mundësinë për të qenë të mëdhenj. (Sher)

E vetmja gjë që kam bërë dhe që nuk është zvogëluar nga fati i mirë, është se kam vazhduar të ecpërpara, kur të tjerët hoqën dorë.  (Herrison Ford)

Shumë nga dështakët, janë njerëz që nuk e kuptojnë sa pranë suksesit ishin në momentin kur hoqën dorë. (Tomas Edison)

Qëndroni larg njerëzve që përpiqen të pakësojnë ëndrrat tuaja. Njerëzit e vegjël veprojnë gjithnjë kështu, por ata që janë realisht të mëdhenj ju bëjnë të ndiheni se edhe ju gjithashtu, mund të bëheni i madh. (Mark Tuein)

Kur njerëzit ju lëndojnë pa pushim, mendojini ata si një si letër zmerili. Ata mund t’iu gërvishtin dhe lëndojnë paksa, por në fund ju lëmoheni dhe ata do të bëhen të padobishëm. (Kris Kolfer)

Pothuajse të gjithë njerëzit mund t’iu rezistojnë vështirësive, por në qoftë se doni të testoni karakterin e një njeriu jepini atij pushtet.  (Abraham Linkoln)

Druaj se duhet ta bëjmë botën të ndershme, para se të mund t’iu themi sinqerisht fëmijëve tanë se ndershmëria është politika më e mirë.  (Xhorxh Bernard Shou)

Shtatë gjëra do të na shkatërrojnë ne njerëzve:

Pasuria pa punë;

Kënaqësia pa ndërgjegje;

Dija pa karakter;

Feja pa sakrificë;

Politika pa parim;

Shkenca pa humanizëm;

Dhe biznesi pa etikë.

(Mahatma Gandi) /KultPlus.com

“Merr një buzëqeshje”, poezia e mrekullueshme e Mahatma Gandhit

Poezi nga Mahatma Gandhi

Merr një buzëqeshje,
dhuroja atyre që nuk e kanë patur asnjëherë.
Merr një rreze dielli,
dhe bëje të fluturojë atje ku mbretëron nata.

Zbulo një burim,
bëj të lahen ata që jetojnë në baltë.
Merr një lot
vendose në syrin e atyre që nuk kanë qarë kurrë.

Merr kurajën
dhe vendose në shpirtin e kujt nuk di të luftojë
Zbulo jetën,
rrëfeja atyre që nuk dinë ta kuptojnë

Merr shpresën,
dhe jeto në dritën e saj
Merr bollëkun,
dhe dhuroja kujt nuk di të dhurojë

Zbulo dashurinë,
dhe bëja të njohur botës./ KultPlus.com

Opera “Vjosa”, vepra e rëndësishme shqiptare (FOTO)

Opera shqiptare “Vjosa” zë një vend të rëndësishëm në repertorin e Teatrit Kombëtar të Operas dhe Baletit, si një nga veprat tërësisht shqiptare. Me muzikë të kompozitorit Tish Daija dhe libret të Llazër Siliqit premiera e kësaj vepre u mbajt më 9 shkurt të vitit 1980.

Interpretuesit e operës “Vjosa” ishin artistët më në zë të skenës operistike shqiptare, si: Edith Mihali, Shqipe Mingomataj, Gaqo Çako, Ramiz Kovaçi, Hysen Koçia, Pëllumb Katroshi, Petrika Rrëmbeci, Emine Gjata etj.

Kompozitor: Tish Daija. Libreti:Llazar Siliqi. Dirigjent: Ermir Krantja. Regjisore: Drita Agolli. Skenograf: Ksenofon Dilo. Mjeshtër kori: Rozmari Jorganxhi.

Personazhet dhe interpretët: Vjosa: Edith Mihali, Shqipe Mingomataj; Naska: Rajmonda Dabulla, Xhovana Doko, Valentina Qato; Muji: Gaqo Çako, Hysen Koçia, Gjergj Sulioti; Biraku: Lefter Besho, Pëllumb Katroshi; Sadiku: Ramiz Kovaçi, Burhan Spahiu; Zela: Luiza Papa, Emine Gjata, Mimika Martiri; Hana: Afërdita Pilkati, Z.Vukaj; Lulja: Myzejen Mullaj, Zeliha Sina; Çlirimi: Gaqo Zdruli, Luan Sula, Vangjo Kosta; Gjergji: Agim Quku, Petrika Rëmbeci; Fredi: Janaq Mici; Zadja: Xhovana Doko, Valentina Qato. / KultPlus.com

98 vjet nga lindja e kompozitorit dhe muzikantit Tish Daija

Më 30 janar 1926 ka lindur kompozitori dhe muzikanti shqiptar Tish Daija.

Lindi në Shkodër nga një familje artizanësh. Ende pa hyrë në shkollë bëhet pjesëtar i korit françeskan. Në moshën 10-vjeçare merr pjesë në bandën muzikore “Antoniane” të drejtuar nga Prenkë Jakova dhe filloi t’i bjerë klarinetës, saksofonit e disa veglave të tjera.

Në moshën 13 vjeçare ai krijoi këngët e tij të para si “Çik, o mori çik”, “Ndal bre vashë”, “Me lule të bukura”, ‘’Sylarushe”, këngë të cilat ende sot janë mjaft popullore dhe këndohen nga këngëtarë të ndryshëm.

Në vitin 1946 pasi mbaron studimet, emërohet mësues muzike në Vlorë. Në vitin 1956 diplomohet si kompozitor. Tish Daija dha një kontribut të madh dhe në Ministrinë e Arsimit dhe e Kulturës ku punoi për 6 vjet.

Në vitin 1962 emërohet në Ansamblin e Këngëve dhe të Valleve Popullore ku organizoi një sërë koncertesh brenda dhe jashtë trojve shqiptare.

Për gjithë veprimtarinë, kontributin dhe punën e palodhur që dha për muzikën shqiptare, u nderua me titullin e lartë “Artist i Popullit” si dhe me titullin “Profesor”. / KultPlus.com

Mezosopranoja Flaka Goranci me koncertin “La Femme” në Vjenë

Mezosopranoja Flaka Goranci ka njoftuar se së shpejti në Vjenë do të mbaj koncertin e titulluar “La Femme”, shkruan KultPlus.

Ky koncert vjen si bashkëpunim me dirigjenten ukrainase Aleksandra Korobka dhe orkestrën e grave “World Chamber Orchestra” do të sjellin histori dhe muzikë të veçantë nga kompozitore femra nga e gjithë bota, që vijnë si mesazh dhe thirrje për paqe në botë.

Lajmin e ka bërë të ditur mezosopranoja Goranci në facebook./ KultPlus.com

Personeli i sigurisë së aeroportit në Gjermani në grevë të enjten

Stafi i sigurisë së aeroporteve në aeroportet kryesore gjermane do të hyjë në grevë të enjten më 1 shkurt, njoftoi të martën sindikata Verdi, sipas disa mediave gjermane, përcjell KultPlus.

Përafërsisht 25,000 punonjës në sektorin e sigurisë së aviacionit janë thirrur të ndalojnë punën që herët në mëngjes, raportoi transmetuesi gjerman Hessischer Rundfunk, i cili është i vendosur në shtetin federal të Hesse, shtëpia e Aeroportit të Frankfurtit.

Personeli i sigurisë së aeroportit është përgjegjës për kontrollet e bagazheve, stafit dhe pasagjerëve, që do të thotë se aeroportet nuk mund të funksionojnë pa to.

Veprime të ngjashme industriale u zhvilluan në mars të vitit të kaluar, duke mbyllur aeroportet në të gjithë Gjermaninë dhe duke ndërprerë trafikun ajror.

Një deklaratë e plotë nga Verdi pritet të martën pasdite, por sindikata mësohet se kërkon rritje të pagave për anëtarët e saj.

Bisedimet e mëtejshme thuhet se janë planifikuar për javën e ardhshme. /KultPlus.com

Amerika e Franklin Roosevelt, nga rrënimi në superfuqi

Nga: Luan Kondi

Një nga presidentët më të pëlqyer nga amerikanët, Franklin Delano Roosevelt, njohur ndryshme edhe si FDR (shkronjat e pra të emrit të tij), drejtoi SHBA-në me sukses gjatë Depresionit të Madh dhe Luftës së Dytë Botërore. Programi i tij qeverisës (New Deal) Marrëveshja e Re krijoi vende pune, lejoi hapësira për sindikatat, reformoi vendin me anë të rregullimit të Wall Street dhe sistemit bankar kombëtar, dhe siguroi një rritje ekonomike të qëndrueshme. Disa nga programet e realizuara prej tij si Siguria Sociale dhe Korporata e Sigurimit të Depozitave Federale, janë shumë të rëndësishme ende.

Edhe pse ai u përpoq të mbante Amerikën neutrale gjatë Luftës së Dytë Botërore, duke mbështetur gjithnjë aleatët, por pas sulmeve në Pearl Harbor, Roosevelt e çoi Amerikën në luftë të drejtpërdrejtë. Udhëheqja e tij rezultoi një strategji efikase në luftë pasi mundësoi shkatërrimin përfundimtar të nazistëve dhe fuqive të Boshtit. Shumë historianë mendojnë se hyrja e SHBA-së në luftë ishte një pikë kthese, e pikërisht kjo e bëri Rooseveltin një president të njohur. Franklin kujtohet si një politikan i madh, nga modeli qeverisës i të cilit mund të përfitohet mjaft. Franklin D. Roosevelt udhëhoqi popullin amerikan gjatë një momenti shumë të rëndësishëm të historisë së SHBA-së. Në prag të një lufte të madhe botërore, kur vendi ishte ekonomikisht i shkatërruar, u desh një njeri i fortë, si Franklin, që t’i trajtonte në mënyrë strategjike këto kriza. Presidenca e Roosevelt la një trashëgimi, që e bën atë një emër të madh të familjes së tij. Gjatë viteve ka ndodhur të harrohen disa prej presidentëve të SHBA-së, por me Franklin Roosevelt, që drejtoi dymbëdhjetë vjet, vështirë të ndodhë kjo. Reformat e ndërmarra nga Roosevelt e radhisin atë në krye të listës së presidentëve. Franklin Roosevelt ishte presidenti me moshë të re, që e solli Amerikën në epokën moderne të shekullit XX. Njeriu i fortë, i cili mposhti sëmundjen dhe paaftësinë për të udhëhequr një komb në luftë, mbetet një figurë historike që do të vlerësohet dhe respektohet edhe nga brezat e ardhshëm.  

Si u formua personaliteti i Franklin Roosevelt 

Franklin, edhe pse një president i lavdishëm, nuk ka qenë asnjëherë një nxënës dhe student i shkëlqyer. Ai deri në moshën 14-vjeçare mësoi në çifligun familjar Springwood. Më vonë u dërgua në shkollën përgatitore në Groton, ku shkonin fëmijët e familjeve të pasura, dhe më tej ndoqi studimet në Harvard. Ai mori nota mesatare në të gjithë shkollën dhe madje edhe gjatë shkollës së drejtësisë. Ai u diplomua në Harvard për histori, dhe më vonë ndoqi studimet për drejtësi në Universitetin e Columbias, por i ndërpreu ato pasi dha provimin e avokatisë. Edhe pse pa një diplomë në drejtësi, ai u përpoq të fillonte karrierën si avokat deri sa vendosi të hynte në shërbimin publik. Ashtu siç ndodh te shumë njerëz të suksesshëm, shkollimi i tij në fillim nuk ishte një tregues i vërtetë i asaj që Franklin Roosevelt do të ishte në gjendje të realizonte më vonë në jetë. Përkundër atij suksesi të madh që arriti si një udhëheqës i fuqishëm, Franklin nuk kishte një edukim shumë të fortë formal. Sot do të ishte shumë e vështirë që dikush të bëhet president pa një arsimim të fuqishëm, dhe sidomos pa një prapavijë të fortë ligjore. Edhe pse nuk shkëlqeu në shkollë, Franklin Delano Roosevelt mësoi shumë nga përvoja e jetës. Kjo e ndikoi atë në marrjen e vendimeve shumë të zgjuara gjatë karrierës së tij presidenciale. Franklin ishte kushëriri i pestë i Theodore Roosevelt, Presidentit të 26-të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Ai erdhi nga një familje shumë e privilegjuar, e cila kishte shumë të afërm me ndikim të madh në politikë dhe fusha të tjera. Krenar për prejardhjen e familjes së tij, Franklin pohonte se kishte lidhje me njëmbëdhjetë Presidentë të SHBA-së, si edhe njerëz të famshëm si Robert E. Lee, Jefferson Davis, Mbretëresha Elizabeth dhe Winston S. Churchill. Kjo tregon se aftësitë udhëheqëse të Franklin ishin në linjën e gjakut të tij.Franklin lidhi martesë me Eleanor Roosevelt, mbesën e Theodore Roosevelt. Eleanor ishte grua e zgjuar dhe e mirëarsimuar për kohën e saj. Ajo ndikoi shumë në “New Deal” (Marrëveshjen e Re), si dhe ndihmoi Franklinin në reformat e nevojshme gjatë Depresionit të Madh.  

Një Roosevelt ndryshe në politikë 

Edhe pse Franklin erdhi nga një linjë e gjatë politikanësh, ai ishte i pari demokrat në familjen e tij. Të gjithë Rooseveltët përfshirë dhe Theodorin, ishin republikanë. Në fakt, vendimi i tij për të qenë një demokrat e ndihmoi të fillonte karrierën politike. Në zgjedhjet për Senatin e Shtetit të Nju Jorkut, në vitin 1910, edhe pse kandidonte me siglën e demokratëve, ai u votua kryesisht për shkak të emrit të familjes së tij. Vetëm një demokrat kishte mundur të fitonte në Kontenë e Dutchess, zona ku kandidonte Franklin, që nga viti 1856. Atë kohë, shumë njerëz ende kujtonin me respekt të madh Theodore Rooseveltin, ndaj dhe Partia Demokratike vendosi të kandidonte atje një Roosevelt demokrat. Franklin fitoi me diferencë votash dhe kjo shënoi nisjen e karrierës së tij politike.  Roosevelt kishte një karrierë premtuese sepse më herët ai kishte shërbyer si senator i shtetit dhe Ndihmës Sekretar i Marinës. Në vitin 1920, ai konkurroi për një biletë në Shtëpinë e Bardhë, për zëvendëspresident, teksa guvernatori i Ohios, James Cox ishte kandidat për Presidentit. Ata humbën në betejën elektorale me Warren G. Harding dhe Calvin Coolidge. Kjo nuk e pengoi Franklin të vazhdojë shërbimin në poste publike.  

Presidenti në karrigen me rrota 

Franklin Roosevelt u paralizua pas një goditjeje nga poliomieliti në vitin 1921. Ai nuk e la paaftësinë fizike ta ndalonte për t’u marrë me politikë. Roosevelt u përpoq pareshtur të gjente një kurë për sëmundjen e tij. Për një kohë, ai u tërhoq për shkak të sëmundjes, por bashkëshortja Eleanor dhe Louis Howe e inkurajuan të vazhdonte më tej. Roosevelt punoi shumë në përmirësimin e imazhit fizik dhe politik. Ai mësoi të ecte vetë në distanca të shkurtra. Franklin kujdesej të mos shfaqej në publik duke përdorur karrigen me rrota. Asnjëherë nuk deshi të mësohej nga publiku aftësia e tij e kufizuar. Roosevelt i mbajti larg mediat nga ky problem, ndaj ekzistojnë vetëm tre foto që e tregojnë atë në karrigen me rrota. Paraliza e Franklin e solli poliomielitin në vëmendje publike. Mijëra jetë janë kursyer nga çrrënjosja e kësaj sëmundjeje. Për zbulimin e vaksinës kundër poliomielitit ka meritë edhe Roosevelt, pasi nxiti hulumtuesit. Pas disa mosmarrëveshjeve me persona me ndikim në Partinë Demokratike të Nju Jorkut, Roosevelt u shfaq në paqe me ta në Konventat Kombëtare të vitit 1924 dhe 1928 për të emëruar guvernatorin e Nju Jork, Al Smith si kandidat për president. Kjo e rriti ekspozimin e tij kombëtar, ndaj dhe Al Smith i kërkoi të kandidonte për guvernator i Nju Jorkut, në vitin 1928. Roosevelt fitoi me rezultat të ngushtë, por ky triumf i dha besimin të kuptonte se ylli i tij politik ishte në ngjitje. Si guvernator, ai besonte në një qeveri progresive që krijonte programe të reja sociale. Në vitin 1930, republikanët u fajësuan për Depresionin e Madh dhe Franklin Roosevelt ndjeu se kishte ardhur koha e triumfit. Ai filloi përgatitjen për një kandidim në zgjedhjet presidenciale. Shpesh bënte thirrje publike për ndërhyrjen e qeverisë në ekonomi, që të siguronte lehtësi, shërim përmes reformave. Qasja e tij optimiste, pozitive dhe përvoja personale e ndihmuan të fitonte ndaj kandidatit republikan Herbert Hoover, për president, në nëntor të viti 1932. Kur Roosevelt mori detyrën, në mars të vitit 1933, Amerika numëronte 13 milionë të papunë dhe qindra banka ishin mbyllur. Roosevelt u përball me krizën më të madhe në historinë e SHBA-së që nga Lufta Civile. Në 100 ditët e para si presidenti Franklin Roosevelt propozoi reformë të thellë ekonomike materializuar në programin “Marrëveshja e Re”. Ai urdhëroi mbylljen e përkohshme të bankave për të ndaluar tërheqjen e depozitave. Ai formoi një “Task Forcë” me ekspertë ekonomikë, të cilët projektuan agjencitë për të mbështetur fermerët, punësuar të rinjtë, rregulluar pagat e çmimet, siguruar depozitat bankare, rregulluar tregun e aksioneve, subvencionimin e kolateralëve etj. Që nga viti 1936, ekonomia tregoi shenja përmirësimi. Produkti i Brendshëm Bruto u rrit me 34 për qind, dhe papunësia ra nga 25 për qind në 14 për qind. Por, Franklin Roosevelt u përball me kritika për rritjen e shpenzimeve qeveritare, buxhet të çekuilibruar, dhe se e kishte çuar vendin drejt socializmit. Disa akte të Marrëveshjes së Re u deklaruan jo kushtetuese nga Gjykata e Lartë e SHBA-së. Në vitin 1938, opinioni jo pozitiv për qeverisjen, rritja e ngadaltë ekonomike dhe fitoret e republikanëve në zgjedhjet e ndërmjetme, nuk i dha mundësinë Rooseveltit të kalonte legjislacionin e reformës.  

Lavdia e një udhëheqësi të madh 

Që nga fundi i Luftës së Parë Botërore, Amerika kishte adoptuar një politikë izolacioniste në politikën e jashtme. Në fillim të viteve 30-të, Kongresi miratoi aktet e neutralitetit të SHBA-së, duke parandaluar ndërhyrjen e saj në konfliktet e huaja. Në vitin 1933, Franklin D. Roosevelt largoi vendin nga parimi i njëanshëm i Doktrinës Monroe dhe themeloi politika të fqinjësisë së mirë me Amerikën Latine. Megjithatë, me lindjen e konflikteve ushtarake në Azi dhe Evropë, Roosevelt ka kërkuar mënyra për të ndihmuar Kinën në luftën me Japoninë dhe deklaruar se Franca dhe Britania e Madhe ishin “Vija e parë e mbrojtjes” së Amerikës nga Gjermania naziste. Në vitin 1940, Roosevelt nuk ishte shprehur publikisht se do të kandidonte për një mandat të tretë presidencial. Por duke parë fitoret e Gjermanisë në Evropë dhe dominimin në rritje të Japonisë në Azi, ndjeu se vetëm ai kishte përvojën dhe aftësitë për të udhëhequr Amerikën në situata të tilla. Në Konventën Kombëtare të Partisë Demokratike në Çikago, Roosevelt i sfidoi të gjithë kundërshtarët dhe doli kandidat për president i demokratëve. Në nëntor 1940 ai fitoi zgjedhjet presidenciale kundër republikanit Wendell Willkie. Gjatë vitit 1941, Franklin Roosevelt inkurajoi fabrikat e SHBA-së të bëhen një “arsenali i demokracisë” për aleatët – Francën, Britaninë dhe Rusinë. Mizoritë e luftës i detyruan amerikanët të ishin më pak izolacionistë. Roosevelti shfrytëzoi qëndrimin e patundur kundër Fuqive të Boshtit si Gjermania, Italia dhe Japonia për të marrë mbështetjen dypartiake në Kongres për rritjen e numrit të ushtarëve që merrnin pjesë në furnizimin e Aleatëve. Shpresat për të mbajtur SHBA-në larg luftës përfunduan me sulmin japonez në Pearl Harbor, më 7 dhjetor të vitit 1941. Gjatë Luftës II Botërore, Komandanti i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura, Franklin Roosevelt, ndihmoi në realizimin e një strategjie efikase për të fituar mbi Gjermaninë në Evropë dhe Japoninë në Azi e Paqësorin Lindor. Gjatë kësaj kohe, Roosevelt promovoi formimin e Kombeve të Bashkuara. Në shkurt të vitit 1945, ai mori pjesë në Konferencën e Jaltës së bashku me kryeministrin britanik, Winston Churchill dhe sekretarin e përgjithshëm sovjetik, Josif Stalin, për të diskutuar riorganizimin e pasluftës. Pas Konferencës së Jaltës ai u kthye në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, por shëndeti jo i mirë e dha goditjen. Pasditen e 12 prillit të vitit 1945, Roosevelt pësoi hemorragji cerebrale dhe u shua. Vdekja e Franklin Roosevelt tronditi publikun amerikan.  

Një lider i sprovuar 

Franklin D. Roosevelt ishte udhëheqësi më i rëndësishëm i shekullit të 20-të. Ai shpëtoi demokracinë amerikane nga Depresioni i Madh, udhëhoqi aleatët në fitoren mbi diktatorët, dhe triumfoi në katër palë zgjedhje të njëpasnjëshme. Fitorja e tij merr edhe më shumë vlera pasi dihet se vuante paaftësinë fizike, pas prekjes nga Poliomieliti në vitin 1921. Drejtimi që Franklin i bëri SHBA-së tregon efektivitetin e dukshëm të qeverisjes, një shembull i mirë për politikën e sotme. Roosevelt ishte një udhëheqës i ndërlikuar, i diskutueshëm, por çdo kombinim i ADN-së dhe përvojës e bëri atë të ishte jashtëzakonisht efektiv, sidomos në mandatin e tij të parë dhe të tretë, dhe pasardhësit e kanë parë vazhdimisht atë si një nga udhëheqësit më të fuqishme në historinë e SHBA. Një nga parimet e drejtimit të tij ishte; “Qëllimet mbaji të sigurta, mjetet për ti arritur ato fleksibël”. Fakt është se në vitet 1939-1941, Roosevelt e transformoi Amerikën nga një fuqi e mesme e ndarë dhe në mëdyshje në një udhëheqëse globale. Ai e shtyu izolimin në skajet e jetës kombëtare dhe e tërhoqi vendin në luftë, një veprim ky i kryer me kujdes dhe finesë. Franklin i ndryshonte vazhdimisht taktikat, por pas tyre gjithnjë dallohej synimi i qartë dhe i palëkundur. Për të realizuar synimet e tij, Roosevelt e ktheu qeverinë në një anije me vela, që ecte e fiksuar vetëm drejt progresit, edhe pse ndonjëherë lëkundej, por më në fund e ankoronte atë në portin e zgjedhur prej tij. Suksesi i udhëheqjes së Roosevelt ishte bashkëpunimi; “Ju jeni më të fortë kur punoni me të tjerët”, shprehej FDR. Për shkak të paralizës, pasojë e poliomielitit, Roosevelt u detyrua të mbështetet për arritjen suksesit politik dhe mbijetesën e tij, te familja, miqtë dhe bashkëpunëtorët. Në rrethanat që paraprinë Pearl Harborin, ai caktoi pesë burra të jashtëzakonshëm – diplomatin e mirëshkolluar, Sumner Welles, aventurierin dhe drejtuesin e ardhshëm të aktiviteteve të fshehta të inteligjencës (OSS- Zyra e Shërbimeve Strategjike) Republikanin “Wild Bill” Donovan, punonjësin social dhe influent, Harry Hopkins, kandidatin presidencial të Partisë Republikane (GOP-Grand Old Party) Wendell Willkie, dhe biznesmenin e diplomatin Averell Harriman. Roosevelt i dërgoi ata në misione të veçanta në Europë, që ishin vendimtare për luftën dhe Amerikën e shekullit XX. Pesë të dërguarit ishin frymëzimi dhe instrumentet e politikës së jashtme të Franklin D. Roosevelt. Përvoja e Roosevelt na mëson se: “Të jesh në dijeni të veprimeve të kundërshtarit”, është domosdoshmëri për jetëgjatësinë politike të një lideri. Filozofi dhe diplomat i kohës së luftës Isaiah Berlin ka vërejtur se Franklin Roosevelt besonte në “fleksibilitet, improvizim, trajtimin e personave dhe shfrytëzimin e burimeve të shumëllojshme në mënyra të reja dhe të papritura”. I vendosur për ta neutralizuar krahun izolacionist të Partisë Republikane, ngriti në nivele ndërkombëtare republikanin, Wendell Willkie. Ndokush mendonte se nuk do të ishte e mundur që një ish-rival presidencial t’i shërbente qëllimeve të Rooseveltit, por gaboi. Në të vërtetë, ai zotëronte një shkallë të tillë të lartë të besimit në vete, se koncepti i tij i udhëheqjes së presidencës krejtësisht pa vështirësi apo shqetësim është në thelb shëmbëlltyrë e vetë personalitetit të tij. Besimi i Roosevelt mundësoi mospajtimin e presidentit me këshilltarët kur duhet të merreshin vendime të rëndësishme, mbështetja e tij e hershme për Britanisë në fillim të Luftës së Dytë Botërore shushati shumica e tyre. Zëvendëspresident, guvernator në Nju Jork, dhe më në fund president, ai pothuajse ia ka kushtuar të gjithë jetën e tij shërbimit publik. “Kurioziteti është një gjë e mirë”. Kjo zinte vend të rëndësishëm në metodat e qeverisjes së Roosevelt. Ai liroi zinxhirët komandues. La mënjanë protokollet dhe krijoi perandorinë ndërthurëse administrative. Shpesh ai ua ndante një detyrë të vetme shumë njerëzve. Kjo ishte metoda e duhur për këtë çmenduri administrative. Duke kërkuar inteligjencës kudo, ai shmangu kapjen pas një burimi të vetëm. Me vendosjen e këshilltarëve të tij kundër njëri-tjetrit, ai testoi fuqinë e argumenteve të tyre. Duke shkrirë autoritetin, ai mbante kontrollin mbi çdo gjë. Roosevelt shquhej për Guximin dhe karakteri i fortë. Ai nuk e lejoi asnjëherë paaftësinë të pushtonte shpirtin e tij. Kjo duket në mënyrën se si ai është marrë me poliomielitin që i shkaktoi paaftësinë fizike kur ishte vetëm 39 vjeç. Të gjithë të njohurit e tij ranë dakord: ai u përball me pafuqinë me kurajë, këmbëngulje, dhe shpresë. Këto tipare të karakterit u shfaqën kur, si udhëheqës dhe komandant i përgjithshëm, ai inkurajoi një komb duke luftuar kundër Depresionit të Madh dhe fuqive të Boshtit në Luftën II Botërore. Studiuesi David Kennedy e quan atë një burrë të provuar në jetën politike dhe madje edhe një pasuri kombëtare. Roosevelt ishte një udhëheqës i përgjegjshëm ndaj detyrës. Ndjenja e shërbimit ndaj vendit i ishte rrënjosur nga prindërit, familja e tij e zgjeruar dhe mësuesit në Groton. Ai kurrë nuk kishte parashikuar ndonjë karrierë tjetër veç asaj të shërbyesit publik. I mprehtë dhe mendjehollë, si kushëri i Theodore, Franklin u ngjit në hierarki nga senator i Shtetit të Nju Jorkut e ndihmës sekretar i Marinës, kandidat presidencial. Shumica e njerëzve pranojnë se ai ishte një lider efektiv. Shkrimtarë të shumtë janë përpjekur të gjejnë cilësitë që e bënë atë tërheqës për ndjekësit e tij. Më mirë se kushdo tjetër historiani David Kennedy ka përshkruar disa nga karakteristikat e Roosevelt. “Presidenti i 32 i SHBA-së, ishte njohës i mirë i situatave, karizmatik, vetëbesues, i angazhuar në shërbimin publik, me karakter të fortë, vizion të qartë për të ardhmen e kombit dhe rolin e SHBA-së në botë, zotëronte aftësi politike për të realizuar një fazë përgatitore perfekt përpara marrjes së një vendimi, etj.  Ai zotëronte një kureshtje të madhe, një oreks të pakufi për dije që kombinoheshin me kapacitetin e tij për të absorbuar një gamë të habitshme të fakteve përmes bisedës. Bashkëbisedimi ishte mënyra e tij e preferuar e të mësuarit, ai donte t’i flisnin gjerësisht për çdo gjë”, shkruan David Kennedy. 

Presidenti i katër mandateve u shua në krye të detyrës 

Para Frankin D. Roosevelt, disa presidentë u përpoqën të kërkonin më shumë se dy mandate, por të tjerë e kanë konsideruar të mjaftueshëm drejtimin e vendit në vetëm dy të tillë. Mund të përmendim këtu Ulysses S. Grant, i cili ka bërë përpjekje për një mandat të tretë, por nuk u pa si kandidat i mundshëm nga partia e tij. I ndryshëm ishte rasti i George Washington, i cili u bë i famshëm për mospranimin e një mandati të tretë, dhe shumë ia atribuojnë pikërisht atij amendamentin që u krijua më pas për të krijuar një qeverisje vetëm në dy presidenca. Franklin Roosevelt është i vetmi që u zgjodh të drejtonte vendin në katër mandate. Pasi këtij shërbimi presidencial të Franklin Roosevelt, u propozua dhe më pas u ratifikuara një amendament, ku përcaktohej një afat për presidencën deri në dy mandate. Njerëzit mendonin se të pasurit e një presidenti që shërbente në kaq shumë mandate mund të çonte në korrupsion politik, pushtet të pakufizuar, për shkak të kohës së gjatë të qeverisjes nga një person. Ka pasur disa tentativa për shfuqizimin e këtij amendamenti, por asnjëra prej tyre nuk ka qenë e suksesshme. Franklin Roosevelt do të mbetet i vetmi që ka shërbyer më shumë se dy mandate në krye të SHBA-së. Ai shërbeu si president për dymbëdhjetë vjet, dhe madje u shua pas vitit të parë të mandatit të tij të katërt, pak para shpalljes së fitores ndaj Japonisë, nga një hemorragji cerebrale më 12 prill, 1945. Nga 44 presidentë të Shteteve të Bashkuara, vetëm tetë prej tyre humbën jetën në mandatin e tyre presidencial. Franklin ishte një nga të paktët që u shua nga shkaqe natyrore. Presidentët; Lincoln, Kennedy,  Garfield dhe McKinley, u vranë teksa udhëhiqnin SHBA-në. William Harrison, Presidenti i 9-të i SHBA-së, vdiq në vitin 1841 nga pneumonia, Zachary Taylor, Presidenti i 12-të i SHBA-së, vdiq në vitin 1850 pasi vuante nga disa sëmundje, ndërsa Warren G. Harding, presidenti i 29-të, vdiq nën dyshimin për helm, ndërsa mjekët e tij shkak përcaktuan komplikacionet në zemër. /KultPlus.com

Mahatma Gandhi, kujtimi i një lideri të pavarësisë dhe paqes

Sot, 30 janar, shënohet 79 vjetori i vdekjes së Mahatma Gandhi, liderit të njohur indian të lirisë që luftoi për të drejtat e njerëzimit dhe pavarësinë e Indisë nga Mbretëria e Bashkuar. Ai u njoh si “Baba i Kombit” në Indi për rolin e tij kyç në lëvizjen paqësore të lirisë.

Gandi nisi një seri grevash dhe aksionesh paqësore që dëmtuan ekonominë britanike dhe ndihmuan në dështimin e pushtetit britanik në Indi. Ai gjithashtu ishte i njohur për filozofinë e tij të njohur të satyagraha, ose “fuqisë së vërtetës”, që mbështetej në idenë se nëse një njeri mbron të vërtetën, ai do të triumfojë në fund.

Veprimtaria e tij u njoh në të gjithë botën dhe ndikimi i tij mbetet i ndjeshëm sot, siç tregon përdorimi i lëvizjeve paqësore për të luftuar për liri dhe barazi në të gjithë botën.

Në kujtim të kontributit të tij në lëvizjen e lirisë, letërsinë dhe filozofinë e paqes, Mahatma Gandhi mbetet një simbol i përjetësisë së njeriut që lufton për të drejtën dhe pavarësinë. / KultPlus.com

Presidentja Osmani takohet me Lajcakun, bisedojnë për zhvillimet e fundit për dialogun

Presidentja e Republikës së Kosovës Vjosa Osmani ka pritur sot në takim Përfaqësuesin Special të Bashkimit Evropian, Miroslav Lajčák.

Në takim u diskutua për zhvillimet e fundit në procesin e dialogut me Serbinë, me ç’rast Presidentja Osmani ritheksoi përkushtimin e Kosovës si palë konstruktive në këtë proces. Presidentja theksoi se marrëveshja e Brukselit e 27 shkurtit 2023 dhe aneksi i Ohrit i 18 marsit 2023 duhet të zbatohen në plotni.

Presidentja Osmani ritheksoi nevojën e heqjes së masave të Bashkimit Evropian ndaj Kosovës, të cilat janë të padrejta dhe krijojnë mungesë ekuilibri në dialog. Në këtë drejtim, ajo përsëriti se Kosova ka ofruar organizimin e zgjedhjeve të reja në veri të vendit në përputhje me kornizën ligjore të Kosovës, duke miratuar edhe udhëzimin administrativ, ndërkaq theksoi pritjet e saj që kjo e drejtë e qytetarëve të realizohet pa vonesa e në përputhje me procedurat dhe legjislacionin në fuqi.

Në këtë takim u përshëndetën të arriturat e fundit sa i përket zbatimit të marrëveshjes për energji si dhe asaj për targa, si hapa drejt normalizimit të raporteve ndërmjet Kosovës e Serbisë.

Sa i përket draftit të statutit të Asociacionit, Presidentja ritheksoi se institucioni i vetëm që mund ta interpretojë përfundimisht përputhshmërinë e këtij akti me Kushtetutën është Gjykata Kushtetuese e Kosovës, gjersa poashtu i shprehu shqetësimet e saj lidhur me disa dispozita të këtij drafti, të cilat mund të jenë sfiduese gjatë zbatimit në praktikë.

Interes i lartë për të vizituar shtëpinë e Kadaresë

Muzeu në Gjirokastër zgjidhet jo vetëm nga vizitorët vendas, por edhe nga turistët e huaj.

“Muzeu Kadare mbetet një ndër muzetë më të frekuentuar për vizitorët e shumtë që vijnë në qytetin e Gjirokastrës.”

Ata që zgjedhin qytetin e Gjirokastrës nuk ikin pa vizituar shtëpinë e Ismail Kadaresë. Interesi këtë fundjavë ishte më i lartë nisur edhe nga fakti se të dielën shkrimtari festoi ditëlindjen e tij të 88. Vizitorët nuk janë vetëm vendas, por ka edhe turistë të huaj.

“Ka pasur edhe vizitorë rastësorë që kanë qenë në Gjirokastër ato ditë dhe kanë pasur mundësi pranë muzeut që të shohin dhe të marrin informacion më tepër sa i takon Kadaresë. Kur them vizitorë edhe të huaj, jo vetëm shqiptarë.”

Por çfarë shikojnë më shumë turistët në shtëpinë muze?

“Shumica e vizitorëve që vizitojnë Muzeun Kadare janë njohës të Ismail Kadaresë. Kanë lexuar të paktën një vepër të tij. Më tepër bazohen në romanin ‘Kronikë në Gur’ sepse edhe shtëpia karakterizohet nga ai roman. Ata duan të prekin nga afër ato objekte që Ismail Kadare ka përmendur tek “Kronikë në Gur” qoftë sfera e ujit, qoftë qilari apo vendstrehimi për shkak të bombardimeve për shkak të Luftës së Dytë Botërore dhe ato pak objekte origjinale që ne kemi në muze.”

Javën që shkoi me rastin e ditëlindjes së Ismail Kadaresë bashkia e qytetit kishte përgatitur një sërë aktivitetesh ndërsa në ambientet e shtëpisë u shfaqën edhe dy dokumentarë. / Klan News / KultPlus.com