Muaj: Mars 2019

Në Galerinë Kombëtare të Arteve u prezantuan veprat e Jan Dibbets të cilët kanë udhëtuar drejt Tiranës 20 vite më parë, në kohë kur Kosova ishte në luftë ndërsa në Shqipëri kishte trazira, shkruan KultPlus.

Në Galerinë Kombëtare të Arteve në Shqipëri është hapur ekspozita “Urimet më të mira për 1999” nën kurimin e Arnisa Zeqos. Kjo ekspozitë prezanton për publikun koleksionin e veprave të dhuruara nga artisti Jan Dibbets në vitin 1999.

Pothuajse njëzet vite më parë , në vitin 1999, këto vepra të ekspozuara kanë udhëtuar drejt Tiranës nga bodrumi i Muzeut Stedeljik dhe nga studioja e artistit Jan Dibbets në Amsterdam. Sipas kuratorës Arnisa Zeqo me shumë gjasë ato kanë ardhur në Tiranë me kamionë ndihmash.

“Qytetin ato e gjetën në një psikogjeografi e një peizazh akustik shumë specifik. Ndërkohë që veprat po udhëtonin për në Tiranë, nga Kosova ishin nisur mbi gjysmë milionë refugjatë. Tirana po mblidhte veten nga ngjarjet traumatike të viteve 1997-1998”, tha Arnisa Zeqo.

Sipas Zeqos Galeria Kombëtare e Arteve ka një histori të pasur të koleksionimit të veprave të artistëve vendas, shumë prej të cilëve kanë krijuar gjatë periudhës së Realizimit Socialist ndërsa ekspozita e hapur sjellë një ndjesi krejtësisht ndryshe.

“Veprat e Koleksionit Jan Dibbets shkaktojnë ndjesi të kundërt me atë të koleksionit permanent, sepse vijnë nga situata krejt të ndryshme sociale e politike. Pikëtakimi mes këtyre dy situatave të ndryshme të koleksionimit, hap një rrugë të trazuar” shtoj më tej Zeqo.

Ajo vijoi më tej duke shtuar se kjo ekspozitë do të shërbejë edhe për të prezantuar për publikun disiplina të tjera të artit, si ajo e performancës nëpërmjet një programi edukativ dhe publik që do të zhvillohet përgjatë muajve të hapjes së ekspozitës.

 Për rendësin e kësaj ekspozitë bisedoi edhe Drejtori i Galerisë, Erzen Shkololli i cili ftoi publikun që të vizitojë ekspozitën e këtij koleksioni si dhe atë të artistit Sokol Beqiri “As Mik as Armik” e cila u hap ditë më parë në sallën e ekspozitave të përkohshme.

“Përveç njohjes me artin e prodhuar nga më shumë se 50 artistë në periudha të ndryshme kohore, këto ekspozita na prezantojnë dhe me situatën që po kalonin të dyja vendet, Kosova dhe Shqipëria në të njëjtin vit”, tha Shkololli.

Ekspozita “Urimet më të mira për 1999” me vepra të artistit Jan Dibbets do të qëndrojë e hapur deri më 22 shtator 2019./ KultPlus.com

Me rastin 20 vjetorit të djegies së shtëpi-shkollës ”Sami Frashëri”, në Kodrën e Trimave është organizuar një ekspozitë për të shfaqur rëndësinë dhe rolin që e ka pasur kjo shkollë në avancimin dhe mbrojtjen e arsimit shqip në Kosovë.

Shtëpia e djegur e Hertictëve, ishte pikëtakim i shumë njerëzve që kishin ardhur të përkujtuar këtë përvjetor, përfshi shumë mësimdhënës të asaj kohe që kishin punuar në kushte shumë të vështira, vetëm që mësimi në gjuhën amtare të mos ndërpritet. Mes tyre ishte dhe ish drejtori i shkollës, Abdyl Gashi, i cili mes emocionesh evokoi kujtime që për të shfaqin mallëngjimin dhe sakrificën që kanë bërë, që nxënësve të kryeqytetit mos t’iu ndërpritet mësim-nxënia.

Për të edhe pse periudha e kësaj shkolle ka qenë më e hidhura për Kosovën, pasi atëherë iu morr autonomia dhe u mbyllën gjitha shkollat, me mundin e që kanë bërë ka qenë e ndritshme për sistemin e arsimit.

Pasi përkundër gjitha sfidave, mospajisjes me gjëra elementare mësimore, ai thotë se e kanë vazhduar mësimin.

“Të kujtojmë një të kaluar që ishte mjaft e hidhur, por që në fund doli e ndritshme. Doli e ndritshme ngase nuk u lejua që të ndërpritet sistemi arsimor shkollor shqip në Kosovë. Dhe jo vetëm që i mbijeton terrorit dhe dhunës serbe, por dhe gjatë asaj periudhe sistemi arsimor shqiptar u pavarësua, veproj jashtë sistemit arsimor të okupatorit…pak fjalë për të përshkruar, askush nuk kish ide as njohuri se si mund të zhvillohet mësimi në dhoma ku njerëzit kanë fjetur ose kanë qëndruar. Nuk kishim asnjë mjet mësimor, as shkums, as drrasë të zezë, më kujtohet lapsa ka pasur se tregu ka qenë i zhvilluar. Ishte një tjetër që veç ata e kanë përjetuar e dinë, ishte rreziku shumë i madh i dhunës serbe dhe përgjegjësia që jemi grumbulluar në një vend, pasi pasojat do të ishin shumë të rënda, por përgjegjësia do të ishte mbi ne qe e udhëheqshim arsimin”, u shpreh ish drejtori Gashi.

Kordinatori për Kulturë në kuadër të Komunës së Prishtinës, Adrian Berisha, tha se kjo është më e pakta që mund të bëjnë për të përkujtuar këtë shkollë, e cila sipas tij që ka bërë shumë për të mbajtur gjallë sistemin e arsimit në kohë shumë të vështira.

“ Veçanërisht pranë Fadilit i cili është trashëgimtar i familjes Aliu, familje kjo që ka bërë shumë për arsimin në vitet e 90-ta. Njëkohësisht dëshiroj me përshëndet Zijadin Gashin që ka qenë drejtor i arsimit, në atë periudhë të vështirë për edukimin dhe popullin tonë, periudhë të cilën e kemi kaluar mjaft vështirë”, deklaroi, Berisha.

Ndërkaq, organizatorja e kësaj ekspozite, njëherësh kryetarja e Kuvendit të Rinjve në Prishtinë, Kosovare Sadiku u shpreh se me anë të kësaj janë munduar që edhe pse në moshë të re të përkujtojnë sfidat dhe problemet që ka pasur sistemi i arsimit në kohën e okupatorit serb.

“Ka qenë mjaft e rëndësishme që ne si të rinj të jemi vazhdimësi e këtij organizimi për të mos harruar asnjëherë këtë kontribut, dhe pavarësisht se jemi në moshë të re, mos të harrohet asnjëherë vështirësitë që kemi kaluar dhe rëndësinë e sistemit arsimor që e kemi bartur për vite me radhë”, tha, kryetarja e të rinjve, Kosovare Sadiku.

Pasi iu morr autonomia Kosovës, shteti okupues Serbia i mbylli gjitha shkollat në Kosovë./insajderi/ KultPlus.com

Vepra e artistit Driant Zeneli “Ndoshta kozmosi nuk është aq i jashtëzakonshëm”, e kuruar nga Alicia Knock do të prezantojë Shqipërinë në Bienalen e Venecias.

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti theksoi se prej më shumë se pesë vitesh prezantohet përtej kufijve në Bienalen e Venecias një Shqipëri tjetër, Shqipërinë e kulturës dhe të artit.

“E nisëm këtë rrugëtim me artistë të njohur ndërkombëtarë si Adrian Paci dhe Edi Hila dhe sot përfaqësohemi me një artist të ri si Driant Zeneli, po aq kërkues dhe ngulmues në hulumtimin e artit shqiptar dhe evropian, i cili na drejton drejt pyetjes:
‘Maybe the cosmos is not so extraordinary’- “Ndoshta kozmosi nuk është aq i jashtëzakonshëm”, nën kurimin e Alicia Knock, kuratore në Qendrën “Pompidou”, në Departamentin e Artit Bashkëkohor, në Paris”, theksoi ministrja.

Por, a mund të bashkëjetojnë e mundura/realja dhe imagjinarja?

“Krejt padashur Drianti na çon drejt utopisë dhe ëndrrës përmes konceptit, ndërsa unë do të doja të kthehesha vite më parë, atëhere kur kjo qeveri, e drejtuar nga kryeministri Rama u angazhua që Shqipëria të marrë pjesë rregullisht në ngjarje të rëndësishme ndërkombëtare të artit e kulturës si Bienalja e Venecias, e jo në mënyrë fragmentare siç kishte ndodhur para vitit 2013.
Nisim rrugëtimin edhe këtë vit duke i uruar suksese jo vetëm Shqipërisë, por edhe Kosovës që përfaqësohet me artistin Alban Muja!”, tha Margariti.