Ambasada e Kosovës në Belgjikë hapë Librin e Zisë për vdekjen e Demaçit

Ambasada e Republikës së Kosovës në Belgjikë për të gjithë bashkatdhetarët që jetojnë në Belgjikë që nga sot do të hapë Librin e Zisë me rastin e vdekjes se veprimtarit të shquar të çështjes kombëtare, shkrimtarit dhe bartësit të çmimit Saharov, Adem Demaçit, shkruan KultPlus.

Shënimi në Librin e Zisë do të bëhet në ambientin e Ambasadës së Republikës së Kosovës në Bruksel (Avenue Roger Vandendriessche 38, 1150 Ëoluëe-Saint-Pierre, Brussels), në ditët në vijim, duke filluar nga ora 14:00 deri në ora 16:00.

e hënë, me 30 korrik nga ora 14:00-16:00
e martë, më 31 korrik nga ora 14:00-16:00 dhe
e mërkurë, më 1 gusht nga ora 14:00-16:00.

Veprimtari Adem Demaçi ndërroi jetë në moshën 82 vjeçare të enjten që e lamë pas, ndërsa është varrosur ditën e djeshme me nderime të larta shtetërore tek varrezat e dëshmorëve të lagjes së Velanisë./ KultPlus.com

Imzot Dodë Gjergji: Adem Demaçi i është bashkuar Skënderbeut e Ibrahim Rugovës

Adem Demaçi i është bashkuar një atdheu të ri e që është atdheu qiellor, i është bashkuar Skënderbeut, Ibrahim Rugovës e Nënë Terezës. Kështu ka thënë Ipeshkvi i Kosovës, Imzot Dodë Gjergji, gjatë meshës së të dielës në Katedralen “Nënë Tereza” në Prishtinë, që i është kushtuar shpirtit të veprimtarit Adem Demaçi.

Dodë Gjergji bëri të ditur se një grup besimtarësh kanë kërkuar që kjo meshe e të dielës t’i kushtohet veprimtarit Adem Demaçi.

Pjesëmarrës në këtë meshë për veprimtarin Adem Demaçi, ishin edhe dy fëmijët e tij, Abetarja dhe Shqiptari. Ata shprehen falënderimet e tyre që kjo meshë e së dielës i është kushtuar shpirtit të babait të tyre.

Veprimtari Adem Demaçi ndërroi jetë në moshën 82 vjeçare të enjten që e lamë pas, ndërsa është varrosur ditën e djeshme me nderime të larta shtetërore tek varrezat e dëshmorëve të lagjes së Velanisë.

In Memoriam Adem Demaçi, kujtesa e përjetshme

Nga Biblioteka Kombëtare e Kosovës.

Kur duhej të lexohej vepra e Adem Demaçit në bibliotekë, ajo ishte në fond, por nuk jepej për ta lexuar. Vepra e Adem Demaçi ishte e humbur për dhe në biblioteka, e humbur për 40 vjet për të mos u lexuar as në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës. Jo vetëm kaq, edhe për të si njeri, që pati guximin intelektual të luftojë kundër represionit shtetëror, nuk kishte mundësi të lexohej gjë. Adem Demaçi ishte heroi i vërtetë i këtyre dy shekujve, që mund të merrte vëmendjen e njeriut, të lexuesit, të autorëve, tek pas 28 vjet burgu të jetës së tij. Dhe, kur dyert e bibliotekës tashmë janë të hapura për veprën e tij, ai do të bashkohet me shoqërinë e autorëve dhe njerëzve të përjetshëm.

Bibliotekat e Kosovës tashmë i kanë librat e Adem Demaçit dhe librat për Adem Demaçin. Ata bëjnë jetën e tyre në raftet për t’u marrë, për t’u lexuar, për t’u lëvizur gishtat nëpër faqet e tyre, për t‘u mbajtur mend. Ky akt i heshtur, një herë, dhe i leximit më pas, tregon historinë e autorit të ndaluar të Kosovës – Adem Demaçit, i cili ndërroi jetë të enjten e pasdites së 26 gushtit të këtij viti.

Vepra e tij dhe jeta e tij në Kosovë u hesht – pa asnjë koment, pa asnjë ligjërim publik e të publikuar, deri pak kohë para lirimit nga burgu në vitin 1990. As vepra Gjarpijt e gjakut nuk u mor përsipër prej askujt për t’u analizuar apo komentuar për lexuesin shqiptar, qoftë dhe për një tipologji të përgjithshme mbi të. Ai ngjau si një autor e njeri jo i gjallë në biblioteka, deri kur u lirua nga burgu.

Fati i historisë së leximit të veprës së Adem Demaçi, siç edhe i vetë jetës së tij, janë unike, si të askush tjetër autori të letërsisë shqipe të Kosovës.

Në homazh e nderim të tij, kujtojmë se për veprat e shkrimtarit dhe të atdhetarit Adem Demaçi, i njohur si autor i ndaluar, simboli i rezistencës kombëtare dhe mbrojtësi më vetëmohues i të drejtave të shqiptarëve në ish-Jugosllavi, i lirisë, pavarësimit dhe pavarësisë së Kosovës, po punohet në projektin ideal të vjeljes – grumbullimit dhe përpunimit të gjithë kulturës shkrimore, botimeve, dokumenteve, fotografive, rrëfimeve për të.
Biblioteka Kombëtare e Kosovës është mbërthyer në aktivitetin që përkon me çfarë krijohet dhe çfarë ruhet nga trashëgimia e shtypur dhe jo e shtypur për Demaçin, çfarë ka e çfarë nuk ka biblioteka nga trashëgimia letrare, politike e publicistike e tij dhe për të, të një rrjeti burimesh me vlerë, dokumentesh e materialesh arkivore, botime autorësh, vendesh e gjuhësh të ndryshme për të përgatitur bazën e të dhënave bibliografike për këtë autor.
Në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës emri i autori Adem Demaçi, sipas librit të inventarit rezulton të ketë hyrë, për herë të parë, me përkthimin që ai i ka bërë librit të fushës së mbrojtjes së mjedisit, të autorit kroat Millan Kaman Çka âshtë jeta, i regjistruar në fondin e bibliotekës më 25 shtator 1962, me numër të signaturës II-1281, ndërsa që romani i tij Gjarpijt e gjakut i botuar në Prishtinë më 1958, është regjistruar në librin e inventarit më 27 prill të vitit 1967, me numër të signaturës II 22575.

Mbi të dhënat bibliografike, qëndron gjurma e pashlyeshme e jetës së një skede të librit Gjarpijt e gjakut, skedë që mund ta shihje në skedarin e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës nga prilli i vitit 1967, por jo të mund ta kishe librin për lexim. Pra, në mënyrë krejt të pabesueshme e shihje të qasshëm informacionin që bartte kjo skedë për ekzistimin në fond të librit Gjarpijt e gjakut, ndërsa që nuk jepej për lexim. Ky libër pati fatin e librit të ndaluar në Kosovë për 41 vjet, nga koha kur u botua në vitin 1958, e deri në vitin 1999, ndërsa në fondin e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës hyri 9 vjet pas botimit, duke qenë libër nën censurën e leximit. Nuk iu besua askujt leximi i tij, përveç atyre që mund të kenë pasur autorizim nga komiteti për hetim. Pra, Adem Demaçi ishte autor i ndaluar, ndërsa që vepra e tij Gjarpijt e gjakut, një vepër e ndaluar për të mos e njohur as autorin. Pra, kjo vepër nuk u lejua të ribotohej, të lexohej, të studiohej si një nga romanet me vlerë të çmuar të letërsisë bashkëkohore shqipe në Kosovë.

Më pas fondet e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës kanë vijuar të pasurohen me botime (dhe ribotime) të tjera të cilat autori i ka shkruar pas burgut, si: Gjarpinjtë e gjakut, Gjon Buzuku, Prishtinë, 1990; Gjarpijt e gjakut, Lumi, Ljubljanë, 1990; Kur zoti harron, Zëri i Rinisë, Prishtinë, 1990; Libër për Vet Mohimin, Autori, Prishtinë, 1994; Dashuria kuantike e filanit : nëntë letra elektronike Dardhës, Gjon Buzuku, Prishtinë, 2007; Nëna Shegë e pesë gocat, Interpress Group, Prishtinë, 2009, si dhe Kosova në udhëkryq : intervista gjatë vitit 2005 /Adem Demaçi, Albana Esperanto-Instituto, Tiranë, 2005.

Emri i Adem Demaçit është i njohur edhe si përkthyes në bashkautorësi, i librave: Maksim Gorkit, Fëminija, [përkthyes Sulejman Drini, Adem Demaçi], Milladin Popoviq, Prishtinë, 1957; Leonid Leonov, Hajni, [përkthyes Sulejman Drini, Adem Demaçi], Milladin Popoviq, Prishtinë, 1957.

Në veprën e Demaçit të shkruar pas burgut, në të gjithë librat e tij, pas gjithë vuajtjeve të tmerrshme që përjetoi, përmes gjithë kësaj, vjen një frymë katarse e habitshme, që përfshin një mënyrë të qartë, një kërkim të njerëzores, të rrugëdaljes që e gjen njeriu, duke falur dhe respektuar.

Së fundmi, në shënimin e 70 vjetorit e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës, më 25 nëntor 2014, Adem Demaçi kishte pranuar mirënjohje nga Biblioteka Kombëtare e Kosovës për kontributin e jashtëzakonshëm në afirmimin e çështjes shqiptare dhe qëndrimin vetëmohues ndaj saj, ndërsa më 21 prill të viti 2016, në 80 vjetorin e lindjes së tij në Bibliotekën Kombëtare të Kosovës është organizuar Ekspozita me libra dhe fotografi nga Shoqata e të Burgosurve Politik e Kosovës, Biblioteka Kombëtare e Kosovës, Instituti Albanologjik dhe Instituti i Historisë.

Pjesëmarrja e fundit e Adem Demaçit në aktivitetet e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës ishte më 25 nëntor 2016, në shënimin të 72 vjetorit të Bibliotekës Kombëtare të Kosovës, njëherësh dhurimin e Bibliotekës personale të Esad Mekulit për Bibliotekën Kombëtare të Kosovës nga familja Mekuli./ KultPlus.com

Video e papublikuar më parë, Adem Demaçi duke u dhënë këshilla ushtarëve të UÇK-së

Ish-deputeti i PDK’së, Fadil Demaku, ka publikuar në rrjetin social “Facebook” një video të veprimtarit Adem Demaçi në Drenicë, gjatë kohës së luftës në Kosovë.

Në atë video, Demaçi dëgjohet duke u dhënë këshilla disa prej ish-luftëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Videoja thuhet të jetë regjistruar gjatë luftës në shtëpi të heroit Rasim Kiçina bashkë me dëshmorët Besim Mala, Sokol Elshani, Pal Palucaj dhe me ish-luftëtarët: Jahir Demaku, Imer Xhemajlaj, Ferid Berisha, Fadil Demaku.

Demaçi i këshillon ish-luftëtarët e UÇK’së që të jenë të qetë, e të largohen nga çdo urrejtje.

“Kur po duhet me luftu, po luftojmë. Kur po duhet me u ndal, po ndalemi. Edhe paqen po mundoheni me forcu, në koftë që Serbia merr vesh që bota është në gjendje me detyru Serbinë, e me ju ndihmu shqiptarëve, jemi të gatshëm meniherë me i lanë armët, e me kap punën”.

“Qysh e di unë Serbia s’mundet me mbledh mend shpejt, me hjek dorë hale prej ambicieve me marr Kosovën, po na jemi të gatshëm. Duhet të punojmë me të gjitha forcat për paqe. Nëse Serbia përsëri fillon ofensivë e luftë kundër nesh, ne duhemi me u mbrojt. Këtë ta mbani mend. T’u largoheni çdo urrejtjeje e shovenizimi dhe ato janë dobësi”.

“Nuk kemi llogari të punojmë punë të këqija si regjimi serb. Duhet të fitojmë me dashuri, vullnet, këmbëngulësi, trimëri, drejtësi se s’kemi kohë me humb. S’kemi kohë me u merr me vetëvetën. Prandaj edhe këtë detyrë që na shpreh historia me luftu për lirinë tonë e pranojmë. Bota ka nevojë për popullin shqiptar, si popull shqiptar”, thoshte Demaçi.

Mandati i tij – mandat i gjithëkohshëm

Shkruan: Rexhep Qosja

Adem Demaçi, Baca Adem u nda nga jeta. Ndarja e tij nga jeta pikëlloi gjithë shqiptarët kudoqofshin ata.
Adem Demaçi ishte dhe mbetet Baca Adem, i gjithëkohshëm në historinë e popullit shqiptar: i gjithëkohshëm me Emrin e tij, me Veprën e tij, me Lavdinë e tij.

Në jetën dhe në historinë e popullit shqiptar ai ishte i veçantë me çdogjë e me të gjitha.

Ai e jetonte Idealin e tij; ai e jetonte Fjalën e tij; ai e jetonte gjithë Veprën e tij.

Ideali i tij, Fjala e tij ishte, është dhe do të jetë përgjithmonë njëkohësisht Ideal i Kombit shqiptar, Fjalë për Kombin shqiptar.

Herët, në rini ai u bë Mësuesi historik, politik, kulturor, kombëtar e moral i rinisë shqiptare në Kosovë.

Ai u bë Mësuesi i qëndrimit të drejtë, të papërkulshëm, të dinjitetshëm, që nuk e përkulnin levërditë, premtimet, kercënimet, burgjet.

Ai u bë parathënësi i lirisë dhe i pavarësisë së Kosovës.

Ai u bë parathënësi i bashkimit kombëtar shqiptar.

Idealin e madh të lirisë dhe pavarësisë së Kosovës ai e jetoi me 28 vjet burgje dhe me shumë përndjekje e krajata para dhe pas burgjeve.

Dhe këto 28 vjet burgje dhe këto përndjekje e krajata u bënë dëshmi sipërore që të gjithëve – bashkëkombësve dhe të huajve u deshmonin se Adem Demaçi po ia dhuronte rininë, pjekurinë, dhuntinë krijuese kësaj lirie dhe pavarësie të Kosovës.

Me këtë sakrificë madhështore historike ai e dëshmoi burrërinë, vendosmërinë, parimësinë politike e morale edhe kur doli prej burgjeve.

Sot kur Baca Adem u nda prej nesh vetëm me trupin e tij e do rendi të vetëpyetemi: cka bëmë ne për te.

Sot kur u nda vetëm me trup prej nesh e do rendi te vetëpyetemi se çka bënë për të ata që e sundojnë politikisht e shtetërisht Kosovën sot.

Përgjigjet janë dëshpëruese!

Ata që edhe në ditët e luftës çlirimtare e vallëzonin vallen e paqes turpëruese nën dhunën dhe terrorin e regjimit serb i dhuruan Baces Adem mohime, denoncime, përjashtime, fyerje!

Ata të tjerët që pas luftës e bënë dhe po e bëjnë demokracinë e Kosovës – demokraci rurale e private e privuan Bacën Adem prej çdo mundësie që të bëhej çka para të gjithëve i takonte të bëhej: që të bëhej i pari i Madh i Kosovës.

Nuk i lejuan të bëhej kryetar i Kosovës; nuk i lejuan të bëhej as kryetar i Kuvendit të Kosovës; nuk i lejuan të bëhej as kryeministër i Kosovës; nuk i lejuan të behëj as minister i Kosovës! Prej ish të burgosurve politikë u propozua që të bëhej deputet i Kosovës, por nuk e lejuan kandidimin e tij as për deputet të Kuvendit të Kosovës ata që edhe për kandidime vendosnin!

Popuj të tjerë, me tradita politike, shtetërore e morale, i zgjedhin senatorë apo deputetë të përjetshëm figurat politike me merita të veçanta në historinë politike, kulturore e qytetëruese të tyre.

Politikanët dhe shtetarët e Republikes Jugafrikane e bënë Nelson Mandelen figure politike e morale botërore, sepse ashtu e meritonte Mandela dhe sepse ashtu e donin interesat politike e shtetërore të asaj Republike.

Por pushtetaret e sotëm të Kosovës nuk i lejuan Adem Demaçit të bëhet as deputet katërvjecar i Kuvendit të Kosovës!

Pse? Pse e cenuan kështu Adem Demaçin dhe pse e cenuan kështu Republikën e Kosovës.

Ata që nuk ia lejuan Adem Demaçit as tre minuta fjalë në Parlamentin e Kosoves, ata që e privuan prej të drejtës së tij sipërore që të bëhej çka i takonte të bëhej në Kosovë, u frikësuan prej tij: prej etikës së tij politike e shtetërore, prej burrërisë së tij, prej nderit të tij, prej vendosmërisë së tij, prej parimësisë së tij, prej humanizmit të tij, dhe u frikësuan sepse ai, Baca Adem, nuk do t’i lejonte të bëjnë çka bënë e çka po bëjnë: ai nuk do t’i lejonte të zhvasin Kosovën, ai nuk do t’i lejonte te plackisin pasurite e përbashkëta të Kosovës, ai nuk do t’i lejonte të bëhen milionerë duke përdorur e shpërdorur siç po i shpërdorin postet politike e shtetërore të Kosovës shtetërisht të privatizuar prej tyre.

Dhe, ai nuk do t’i lejonte t’i sjellin Kosovës aq tragjikomedi politike, ekonomike, diplomatike, kombëtare e ndërkombetare qe po ia sjellin asaj sot!

Por, o cfare ironie!

Ata që nuk e lejuan të bëhet as kryetar i Kosovës, as kryetar i Parlamentit të Kosovës, as kryeministër i Kosoves, as minister i Kosovës, madje as deputet i Kosovës, ata dje mbajtën akademi për të në sallën gati përgjysmë të zbrazët të Parlamentit të Kosovës dhe ata mbajtën fjalime në atë akademi për të.

Ata shpallen tri ditë zie për të.

Sot ata mbajtën edhe një akademi për të që e quajtën ceremoni dhe e mbajtën në sheshin para Teatrit Kombëtar të Kosovës, ku u rrjeshtuan njëri pas tjetrit në radhë të parë për ta përdorur lavdinë e Bacës Adem për interesat e
tyre pushtetore.

Prehu i qetë në dheun e Kosovës, Bacë i dashur.

I privilegjove për të të nderuar kështu të ndarë nga jeta ata që këtë privilegj në asnjë mënyrë dhe me asgjë nuk e merituan!

Vepra jote mendore e morale, veprimtaria jote politike kombëtare, lavdia jote historike, burrëria jote, ecja jote gjithmonë e dinjitetshme do të edukojnë gjithmonë rininë tonë dhe do ta lëvizin përparueshëm historinë shqiptare.
Ti ishe më shumë se kryetar i Kosovës, ti ishe më shumë se kryetar i Parlamentit të Kosovës, ti ishe më shumë se kryeministër i Kosovës, ti ishe më shumë se ministër i Kosovës, ti ishe më shumë se deputet i Kosovës.

E si të mos ishe! Ti na dhurove si trashëgim mospajtimin me pushtimin, me çdo lloj pushtimi, me çdo lloj pushtimi e nënshtrimi në të cilin ishte dikur Kosova, por ti na dhurove si trashëgim edhe mospajtimin me të gjitha të këqijat që cenojnë interesat e përgjithshme shoqërore: mospajtimin me korrupsionin, mospajtimin me nepotizmin, mospajtimin me zhvatjen e pasurive të përbashkëta të Kosovës, mospajtimin me genjeshtrat, mashtrimet dhe arrivizmet që e kanë mbuluar sot Kosovën.
Ti ishe dhe mbetesh ndjenja, ndërgjegja dhe mendja historike në çastet më të vështira te popullit shqiptar.

Mandati yt është mandat i përjetshëm në historinë e gjithë popullit shqiptar.

‘Demaçi nuk ka as mundësi të klonohet në këtë depresion kosovar’

Arbër Selmani – bursist i Sakharov 2018

Si njëri prej Sakharov bursistëve për këtë vit, reflektova shumë këto ditë mbi karrierën e Demaçit. Sidomos kur prej udhëtimit në Bruksel muajin e kalum i pata së paku dhjetë biseda të ndryshme me njerëz të tjerë rreth Demaçit, i cili kishte qenë i ftuar në ceremoninë e 30-të vjetorit të ndarjes së çmimit, por shkaku i shëndetit të përkeqësuar nuk erdhi.

Demaçi e ka marrë çmimin Sakharov në vitin 1991, vitin kur linda unë.

Ma shumë e dojshin Demaçin në Bruksel, se në Kosovë. Ose së paku, ma shumë atje fola për Demaçin sesa këtu. Në Facebook, ku bën roje gjithëdijësia e shqiptarëve, me rastin e vdekjes së Demaçit pashë komente prej “pak i ngushtëm” deri te “edhe ky ia ka huqë shpesh”, përfshirë këtu ngushëllimet për familjen. Në Bruksel, treguan për shëndetin e tij të përkeqësuar, për punën e tij, burgosjen disa herë, plus ishte interesant prej tyre me e taku dikë prej Kosovës për faktin se në tri gjenerata të bursistëve unë jam i vetmi prej Kosovës. Aspak i krahasueshëm me Rugovën e Demaçin që kanë marrë çmimin e madh Sakharov në vite të ndryshme. Në Bruksel Demaçin e përshkruanin si njeri të qetë, të butë, një mendje që e pati mahnitur edhe Parlamentin Evropian kur e pranoi çmimin Sakharov. Demaçin në Bruksel e pashë të barazuar me njerëz që kanë luftuar për kauzat e njëjta si ai, pa analizën shqiptare e cila shpesh është e vakët.

***
Demaçi ka kalu vite në burg, duke pasë ëndrra.
Demaçi nuk është Nelson Mandela i askujt. Ai është Adem Demaçi – një jetë si disident dhe një harresë kolektive e shqiptarëve në vitet e fundit të jetës së tij. Mandela poashtu e ka marrë Sakharovin, në vitin e parë të ndarjes. Demaçi dhe Mandela e kanë secili karrigen e vet në atë botë ku drejtësia ekziston dhe ku pishtarët e luftës për drejtësi e barazi kanë kolltukun e tyre pa komentet e të gjithëdijshmëve shqiptarë e kosovarë.
Politikanë, Demaçin kujtojeni, duke ndjerë pështirosje për veten tuaj dhe kuazi-kulturën që e shitni për njerëzillak.
Demaçi ka shkruar “Gjarpijt e Gjakut”, politikanët tanë që po i bëjnë nderime nuk i kanë lexuar as fletat e bardha që ju servohen në Parlament.

– Në momentin që më kanë tregu për bursën Sakharov 2018, dy emra më janë kujtu: Demaçi e Rugova. Duke i zhveshur prej çdo mangësie terciare, Rugova e Demaçi nuk ka as mundësi të klonohen në këtë depresion kosovar, edhe për shumë vite. Personalisht për mu janë dy prej emrave që të drejtat e njeriut në Kosovë i patën mendimin e parë të mëngjesit dhe misionin e vetëm në jetë. / KultPlus.com

Sot i jepet lamtumira e fundit Adem Demaçit

Këshilli Organizativ i ceremonisë së varrimit të veprimtarit Adem Demaçi, ka njoftuar se ceremonia komemorative do të mbahet sot në sheshin “Skënderbeu”, duke filluar nga ora 08:30.

Pas përfundimit të ceremonisë komemorative, kortezhi së bashku me qytetarët do të niset drejt varrezave të Velanisë, nga ora 11:00, kurse varrimi bëhet në orën 12:00.

Ceremonia komemorative dhe varrimi i Adem Demaçit, me nderimet më të larta shtetërore, bëhen për ta nderuar jetën dhe veprën e tij. / KultPlus.com

Vdekja e të pavdekshmit

Nga Agim Vinca

Nderim simbolit të rezistencës kombëtare, Adem Demaçit (1936-2018)

U nda nga jeta Adem Demaçi. Vdiq njeriu që qysh për së gjalli fitoi pavdekësinë.

“Vdekje, kosën paloje”, do të thoshte poeti. S’ke ç’i bën një lisi si Demaçi!

Ai bëri për Kosovën dhe kombin shqiptar atë që s’e ka bërë askush tjetër: rezistencën shembullore dhe sakrificën sublime!

Ai ishte frymëzuesi më i madh në luftën tonë të gjatë e të vështirë për liri, që ende s’ka marrë fund.

Ai ishte idoli i ditëve tona djaloshare, njeriu që na mësoi si duhet atdheu dhe si luftohet për lirinë e mbrothësinë e tij.

Brezi im është rritur me emrin e Adem Demaçit, të cilin e kemi mbajtur në zemër dhe ia kemi pëshpëritur njëri-tjetrit edhe atëherë kur s’kemi guxuar ta shqiptojmë publikisht.

Adem Demaçi! Ai është një dhe s’ka të dytë!

Njëzet vjeç shkroi romanin emblematik “Gjarpijt e gjakut”, që u botua në vitin 1958, duke dhënë mesazhin e madh: “Jo atyne që janë trima me ngreh gishtin e krimit, por atyne që janë trima me shtri dorën e pajtimit”.

Duhet t’i shtrijmë dorën njëri-tjetrit për ta mundur armikun.

E burgosën, “në emër të popullit” (“Në emër të cilit popull?”, u tha inspektorëve të UDB-së kur e arrestuan në zyrën e “Rilindjes”, ku punonte si gazetar dhe e dënuan për “agjitacion e propagandë ”.

Kishte kërkuar në ndeja me kolegët e vet që të organizoheshin në mbrojtje të popullit të cilit i takonin, sepse kjo ishte detyrë e tyre si intelektualë.

Herët, shumë herët, kish guxuar atë që të tjerët nuk guxonin as ta ëndërronin: Luftën për liri kombëtare e dinjitet njerëzor.

Ai, Adem Demaçi, që me kalimin e kohës do të marrë nofkën “Baca Adem”.

Pas daljes nga burgu i parë, ra përsëri në burg, në vitet ‘60, tani për shkak se kishte formuar organizatën e tij të fshehtë politike “Lëvizja Revolucionare për Bashkimin e Shqiptarëve” (LRBSH), të shtrirë në tërë Kosovën, programin e së cilës e pat shkruar vetë, me dorën e tij, duke kërkuar çlirimin e Kosovës e të viseve të tjera shqiptare në ish-Jugosllavi dhe bashkimin e tyre me “Nanën Shqipni”.

Ç’herezi!

Nuk u pendua kurrë, nuk u ligështua kurrë, edhe në pranga e brenda mureve të qelisë ai ishte i lirë.

E sakrifikoi talentin e shkrimtarit të dorës së parë për hir të kauzës kombëtare. Pa asnjë dilemë e mëdyshje. Pa u ankuar kurrë për vete.

Populli ishte ylli i tij polar. Dhe mbarë njerëzimi, sepse ai ishte atdhetar i madh, por edhe humanist i madh.

Kur doli nga burgu i tretë, pas njëzet e tetë vjetësh, në prill të vitit 1990, deklaroi: “Dola nga burgu i vogël dhe hyra në burgun e madh prej dy milionë njerëzish”.

Kosova vuante si gjithnjë, madje edhe më keq se më parë, nën thundrën e një regjimi kriminal.

Atdhetar, veprimtar, lider shpirtëror e politik, publicist dhe shkrimtar, mësues dhe luftëtar, vizionar edhe kur dukej utopik, Adem Demaçi është një institucion më vete.

Hazërxhevap dhe me talent të lindur oratorik, ai shkëlqeu në intervista dhe duele televizive jo vetëm në Prishtinë, por edhe në Beograd, Zagreb, Lubjanë e gjetkë, brenda dhe jashtë.

Kurrë s’i shkruante fjalimet, fliste pa tekst dhe nuk ngecte pothuajse kurrë.

Mendje brilante, që fliste rrjedhshëm dhe troç (ashtu siç edhe shkruante) edhe para Zotit edhe para djallit. Kudo. Dhe në çdo kohë.

I vogël me trup, por i madh me zemër e shpirt.

Ishte i tëri guxim e vendosmëri, por edhe dije e dashuri.

“Dashuri, energji, krijimtari”. Kjo ishte formula e tij.

Nuk e njihte rrezikun, nuk i tutej vdekjes.

Ai, Adem Demaçi, Biri i madh i një kombi të lashtë, por me fat tragjik, që rrallë e lindin shekujt.

Baca na la! Iku në amshim. Shkoi te ai Ademi tjetër dhe shokët e tij, dalzotësit e Kosovës.

Nuk kemi ditur ta nderojmë sa e meritonte gjatë jetës.

Do të dimë vallë ta bëjmë këtë pas vdekjes?

Strugë , 27 korrik 2018

Ndryshim në agjendën zyrtare të ceremonisë së varrimit të veprimtarit, Adem Demaçi

Këshilli Organizativ i ceremonisë së varrimit të veprimtarit të shquar Adem Demaçi, njofton qytetarët e Republikës së Kosovës se ceremonia komemorative do të mbahet nesër në sheshin “Skënderbeu”, duke filluar nga ora 08:30.

Ndërsa dje, përmes një komunikate për media nga Zyra e Presidentit të Kosovës, teksa ishte bërë me dije se Hashim Thaçi ka marrë vendim që Adem Demaçi të varroset me ceremonitë më të larta shtetërore duke emëruar edhe Këshillin Organizativ për organizimin e ceremonisë së varrimit, ishte shfaqur edhe agjenda për ditën e shtunë.

“Të shtunën, në ora 09:00 Garda e Nderit do të sjell kortezhin në sallën “1 Tetori” në Prishtinë e ku në ora 09:30 do të fillojë Ceremonia komemorative. Nga ora 10:00 do të fillojnë fjalimet e liderëve të institucioneve të Kosovës dhe rajonit. Në ora 11:00, kortezhi do të niset nga salla “1 Tetori” dhe do të lëvizë në itinerarin “1 Tetori” nëpër rrugët “Bill Clinton”, “Xhorxh Bush”, sheshi “Zahir Pajaziti”, sheshi “Nëna Tereze”, sheshi “Ibrahim Rugova”, rruga “Agim Ramadani”, rruga “Rrustem Statovci”, rruga “Isa Kastrati” deri tek Varrezat e Dëshmorëve ku do të varroset kolosi Adem Demaçi. Pas përfundimit të ceremonisë komemorative, kortezhi së bashku me qytetarët do të niset drejt varrezave të Velanisë”, ishte thënë në njoftimin e djeshëm për agjendën.

Anulohet nata e dytë e BeerFest për nder të Demaçit

“Nata e dytë e BeerFest Kosova nuk do të mbahet sonte, në nderim të figurës kombëtare Adem Demaçi, dhe në respekt të ditës së zisë të shpallur nga Presidenti i Kosovës”.

Kështu kanë njoftuar organizatoret e festivalit të birrës në Kosovë.

“Ekipa e Beerfest Kosova dhe Partnerët e saj në Beerfest, shprehin ngushëllimet me të sinqerta familjes së kolosit tonë kombëtar Adem Demaçi dhe qytetarëve të Kosovës për këtë humbje të madhe”, thuhet në njoftimin për media./KultPlus.com

Edhe Adem Demaçi e bëri me duar shqiponjën shqiptare (FOTO)

Ka ndërruar jetë mbrëmë Mandela i Kosovës – Adem Demaçi.

Demaçi i cili ka kohë që ishte i sëmurë dhe lëngonte duke mos pasur shumë aktivitet fizik, mbrëmë ndërroi jetë.
Sot derisa e kujtojmë punën e tij dhe vitet të cilat ai i kaloi në burg, po e sjellim një fotografi të marrë nga një faqe në Facebook me emrin “Adem Demaçi” dhe ku janë rreth 13 mijë pëlqime.

Demaçi shihet duke e bërë shqiponjën gjatë një darke dhe momenti argëtimi.

Demaçi u arrestua së pari më 1958 nga regjimi autoritar i Josip Broz Titos, duke u dënuar me tre vite burgim. Pas lirimit ai u radhit me Lëvizjen Revolucionare për Bashkimin Shqiptar. U burgos sërish më pas më 1964 për dhjetë vjet burgim dhe u ridënua më 1975 me pesë vjet burgim.

Më 1969 Amnesty International e njeh si të burgosur të ndërgjegjes. U lirua prej burgut në kohën e presidentit Sllobodan Millosheviç. / KultPlus.com

Fjalimi i Demaçit në PE me rastin e dorëzimit të çmimit “Sakharov” më 1991: Keni nderuar popullin tim

Shkrimtari Shqiptar nga Kosova, Adem Demaçi, ishte 55 vjeç kur mori çmimin prestigjioz të Parlamentit Evropian, për mendimin e lirë, “Sahraov”. Atëkohë ishte kryetar i Këshillit për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut në Prishtinë.

Për shkak të shkrimeve dhe përcaktimeve të tij politike, 28 vjet të jetës ai i kaloi nëpër burgjet jugosllave (serbe). Iniciativën e filluan dhe propozimin e dhanë njëzeteshtatë deputetë të Parlamentit Evropian (nga i nënshkruari i parë – deputet i Parlamentit Evropian i të Gjelbërve nga Tiroli Jugor, Aleksandër Langer) dhe ngadalë pasuan gjithnjë e më shumë vota deri te Presidiumi i zgjeruar i Parlamentit Evropian,i cili edhe e mori vendimin për ndarjen e këtij çmimi Demaçit.

Bartës të deritashëm të çmimit “Sakharov” të Parlamentit Evropian ishin vetë Sakharovi, Nelson Mandela dhe Aung Sun (më pas ata fituan edhe çmimin Nobel). Nga Kosova, Sakharov kishte marrë edhe presidenti Ibrahim Rugova.

Duke u falënderuar për këtë çmim të lartë para Parlamentit Evropian në Strasburg, Adem Demaçi tha:

E ZBULUAT TË VËRTETËN PËR SHQIPTARËT

Zoti kryetar, Zonja e zotërinj deputetë të Parlamentit Evropian. Në këto momente historike për Evropën dhe Ballkanin, duke më nderuar me çmimin “Sakharov” keni nderuar popullin tim të shumëvuajtur, por prore liridashës, paqedashës e krenar. Duke nderuar popullin tim, para historisë, keni nderuar edhe këtë institucion të lartë, sepse të mbrosh një popull të pafajshëm nga pushtuesit e shtypësit, gjithmonë ka qenë e është lavdi e nder i madh.

Në Librin e shenjtë thuhet: “E para ishte fjala”. Në kohën tonë mund të thuhet:”E para është fjala e lirë” si hapi i parë dhe i domosdoshëm drejt demokracisë. Pa fjalë të lirë s’ka dialog, pa dialog nuk mund të zbulohet e vërteta, kurse pa të vërtetën nuk ka progres.

Zoti Kryetar, zonja e zotërinj deputetë, falë fjalës së lirë ju e zbuluat të vërtetën e hidhur për shqiptarët në Jugosllavi. Pikërisht se fjala e Lirë e shpartallon errësirën, flak tutje mjergullën dhe çjerr të gjitha maskat. Të gjithë pushtuesit e puçistët, punën e parë që e bëjnë është robërimi i fjalës. Prandaj të gjithë ata që janë ithtarë të fjalës së Lirë, të gjithë ata që janë, të them me një fjalë pak si poetike – dashnorë të fjalës së Lirë, kanë qenë e janë të përndjekur, të dënuar e të burgosur, të ekzekutuar e të masakruar nga robërues të fjalës së lirë.

Por, zoti Kryetar dhe Ju, zonja e zotërinj deputetë të Parlamentit Evropian, do të guxoj të them se edhe ju të gjithë jeni dashnorë të fjalës së Lirë dhe prandaj më keni ftuar që në këtë sallë të mrekullueshme ta dëgjoni tingullin e fjalës së Lirë shqiptare. Mirëpo, më vjen keq që nuk kam fatin t’ju them asnjë fjalë të gëzuar e të ëmbël nga hapësirat e asaj që ende i thonë Jugosllavi. Në Kosovë pushtuesit serbomëdhenj, hegjemonistë e militaristë, përmes dhunës më të egër, po i presin një nga një arteriet jetëdhënëse të popullit shqiptar duke rrënuar pa mëshirë e plotësisht sistemin informativ, arsimor, shëndetësor, kulturor, sistemin bankar-financiar, sistemin ekonomik, juridik dhe përfundimisht u gjet i rrënuar e i shkallmuar i tërë sistemi politik. E tërë Kosova është shndërruar në një megaburg ku shqiptarët nuk gëzojnë as sigurinë më të vogël fizike, as juridike.

Duke çmuar kohën tuaj, nuk mund të ndalem tani në hollësira, por Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut nga Kosova, përditë dërgon në shumë qendra të botës informata të argumentuara.

As në Maqedoni, shqiptarët ende nuk po trajtohen në frymën e plotë demokratike, në Mal të Zi, gjendja e shqiptarëve është edhe më e keqe, kurse populli boshnjak është gjithashtu viktimë e hegjemonizmit serbomadh.

Por, zonja e zotërinj të nderuar, dashnorët e fjalës së lirë janë dashnorët më të pasionuar, dashnorët më të flaktë që njeh bota, prandaj edhe janë të pathyeshëm e sypatrembur.

Njëri nga këta dashnorë të panumërt të fjalës së lirë ishte edhe akademiku Andrej Sakharov, të cilin as izolimet, as syrgjynosjet, as acari i Siberisë nuk qenë në gjendje ta ndanin nga fjala e lirë. Fjala e lirë e këtij kolosi e kampioni të humanizmit, hapi rrugën e Lirisë për shumë njerëz e shumë popuj në Perandorinë Sovjetike. Sakharovi ndërroi jetë me fjalën e lirë në gojë, por ai vdiq, sepse fjala e lirë nuk i tradhton dashnorët e vet, ajo mbetet përgjithmonë me ta dhe i bën të pavdekshëm.

Edhe vëllëzërit e mi Mandela e Marçenko, janë dashnorë të fjalës së lirë, si edhe zoti Dubçek; edhe motra ime Aung San Suu është një dashnore e madhe e fjalës së lirë; prandaj që të gjithë edhe u nderuan në mënyrë dinjitoze nga ky forum i lartë.

Sa për tragjedinë të cilën është duke e përjetuar populli mik kroat, besoj se nuk ka nevojë të them ndonjë fjalë. Kasaphana rrëqethëse që është duke u zhvilluar në hapësirat e Kroacisë është në fokusin e mediumeve informative ndërkombëtare. Bota mbarë është shumë e çmeritur dhe nuk mund t’u besojë syve e veshëve të vet se si është e mundur që në këtë kohë, në zemër të Evropës, pas konferencave të Helsinkit, të Parisit, të Kopenhagës, të Moskës, të ndodhin gjëra kaq pikëlluese. Bota me të drejtë pyet si është e mundur që pikërisht në Jugosllavi, e cila është nënshkruese e Kartës së OKB-së, nënshkruese e Kartës së Parisit e të dhjetëra e dhjetëra konventave e Marrëveshjeve ndërkombëtare mbi të drejtat dhe liritë e njeriut e të popujve, si është e mundur që pikërisht në këtë vend të ndodhin gjëra kaq monstruoze. Bota pyet, si është e mundur që pikërisht pas fillimit dhe gjatë zhvillimit të Konferencës paqësore në Hagë, lidhur me Jugosllavinë, plasën dhe u zhvilluan luftimet më të përgjakshme në hapësirën e Kroacisë.

Pa e kuptuar esencën dhe karakterin e pushtetit të sotëm serbomadh e militarist, as këto gjëra nuk mund të kuptohen, prandaj më lejoni që me pak fjalë ta jap ndihmesën time modeste për sqarimin e këtij problemi. Pushteti i sotëm serbomadh e militarist është i gërshetuar, përveç tjerash, edhe nga tri komponente kryesore: nga burokratët, nga parazitët dhe mafiozët. Burokratët nuk munden dhe as guxojnë të shikojnë as majtas as djathtas për të parë se ç’faktorë të rinj janë shfaqur brenda vendit dhe në arenën ndërkombëtare; burokratët nuk munden as nuk guxojnë të bëjnë analiza objektive, të gjithanshme e të thelluara, duke pasur parasysh të gjithë këta faktorë të rinj. Ata nuk guxojnë, se një analizë e këtillë do të kërkonte nga ata që të hiqnin dorë nga objektivi i tyre i përcaktuar që më parë të mbeten në pushtet përgjithmonë.

Parazitët, nuk munden as nuk duan të ndahen nga jeta plot privilegje e përfitime, të ndahen nga parajsa të cilën e kanë ndërtuar mbi mjerimin dhe varfërinë e popullit.

Mafiozët, për t’i arritur të gjitha këto nuk zgjedhin mjete, i shembin të gjitha urat prapa vetes dhe tërë popullin e vet e shtyjnë dhe e detyrojnë të bëhet kriminel kolektiv. Në Kosovë e bëjnë këtë duke i shkelur shqiptarët, duke i zëvendësuar shqiptarët e flakur nga puna me serbë, duke ua marrë shqiptarëve të gjitha të drejtat njerëzore e kombëtare, i kanë konfrontuar keqas dhe në mënyrë të rrezikshme këta dy popuj, kurse në Kroaci përmes një propagande të shfrenuar, të gjithë serbët e atjeshëm i frikësuan, i hipnotizuan dhe i bindën se ata atje ishin gjoja të rrezikuar nga pushteti i ri demokratik kroat. Pastaj i cytën me të gjitha mjetet duke mos ngurruar edhe para shantazheve më të ndyra, i armatosën deri në dhëmbë me armët më moderne dhe i hodhën serbët në luftë totale kundër popullit kroat. Në këtë mënyrë, duke rregulluar tërësisht marrëdhëniet e bashkëjetesës me kroatët vendas, serbëve të atjeshëm nuk u mbetet mbështetje tjetër përveç Serbisë dhe armatës jugosllave. Dhe ky është njëri nga burimet e luftës për jetë a vdekje ndërmjet serbëve dhe kroatëve. Të njëjtën gjë parazitët serbë janë duke e përgatitur edhe në Kosovë, Bosnjë e Hercegovinë e Maqedoni.

Zoti Kryetar, zonja e zotërinj deputetë,

Dëshiroj të besoj se nuk do të më qortoni për dëshirën time të flaktë që ta forcoj me ju miqësinë duke Ju bërë të ditur edhe ndonjë veprim Tuajin që ne shqiptarëve, nuk na duket i drejtë.

Për lëshimet që i ka bërë dikur Evropa, Serbisë, në kontekst të ngjarjeve e rrethanave të atëhershme, Evropa e ditëve tona nuk është dhe as nuk mund të jetë fajtore, por për rastin më të freskët, për Konferencën e Paqes për Jugosllavinë në Hagë, nuk më duket se është krejt pa gjynahe.

Dihet se udhëheqja serbe, si kusht për pjesëmarrjen e saj në konferencën e Hagës, pat shtruar kërkesën që në këtë konferencë të mos ftoheshin përfaqësuesit legjitimë të tre milionë shqiptarëve, përfaqësuesit e Krahinës së Kosovës, e cila gjatë gjithë kohës së ekzistencës së kësaj Jugosllavie, ishte element ndërtues e konstitutiv i kësaj bashkësie. Një kërkesë e tillë e Serbisë është pritur gjithsesi, por një pajtim me këtë kusht nga Bashkësia Evropiane nuk është pritur kurrsesi. Ky lëshim joparimor që i bëri Evropa Serbisë, krijoi tek pushtetmbajtësit hegjemonistë serbomëdhenj, iluzionin se Serbia qenka fuqi e madhe dhe se mund të konfrontohet edhe me Bashkësinë Evropiane. Ja edhe një burim i përpjekjeve të dëshpëruara të hegjemonizmit serbomadh, për ta vazhduar luftën me shpresë se edhe pse bën një luftë pushtuese e të pamoralshme, edhe mund të ndodh që ai të dalë fitimtar.

Zoti Kryetar, zonja e zotërinj,

Ne e kemi plotësisht të qartë se edhe Bashkësia Evropiane është gjendur para një problemi tejet delikat e të ngatërruar: si të shkarkohen nga pushteti burokratët, parazitët e mafiozët serbë e malazezë e të mos dëmtohen në tërësi popujt e Jugosllavisë, përfshirë edhe popujt serb e malazez, të cilët edhe vetë edhe janë duke hequr të zitë e ullirit nga ky pushtet i mallkuar. Ua bëjë të ditur me kënaqësi të posaçme, se në Serbi e Mal të Zi, përkundër kushteve tejet të vështira, janë duke vepruar me guxim demokratë të vërtetë si arkitekti Bogdan Bogdanoviç, profesori Zhivotiç, poeti i guximshëm Jevrem Bërkoviç, regjisori i talentuar Llazar Stojanoviç, profesoresha zonja Zagorka Golluboviç, avokati Sërgja Popoviç e shumë të tjerë.

Siç shihet, në Jugosllavi, ka probleme të mprehta e fort komplekse, mirëpo unë kam besim të plotë se Bashkësia Evropiane ka potenciale kolosale njerëzore e materiale, për t’i zgjidhur të gjitha problemet që shtrohen para Evropës së sotme.

Prandaj, zoti Kryetar dhe ju, zonja e zotërinj të këtij forumi të lartë, në emër të të gjithë djelmoshave të të gjitha kombeve që masakrohen në këto luftëra absurde e anakronike, në emër të nënave e baballarëve jo vetëm shqiptarë, por edhe atyre serbë e malazezë, kroatë e boshnjakë, hungarezë e maqedonasë, në emër të të gjithë prindërve që humbin krijesat e tyre më të dashura nëpër luftërat shkatërruese, ju lutem shumë që ta vëni në lëvizje tërë energjinë Tuaj që ta ndalim së bashku gjakderdhjen e panevojshme dhe ta largojmë një herë e përgjithmonë nga skena politike bastionin e fundit të diktaturës ushtarako-policore, të regjimit shovinist e hegjemonist serbomadh, ta tejkalojmë përgjithmonë rrezikun e një lufte shfarosëse ballkanike e evropiane.

Zoti Kryetar, zonja e zotërinj,

Më lejoni që ta përfundoj fjalën time me një mendim të thellë të një miku tim të sinqertë që thotë: “Logjika e blloqeve bllokon logjikën”. Prandaj ju thërras juve dhe gjithë botën; le t’i flakim tej të gjitha blloqet, ato raciale, fetare, kombëtare e ideologjike dhe midis popujve e njerëzve të ndërtojmë rrugë të bashkëpunimit, të respektimit të interesave të ndërsjella, të hapim shtigjet e dashurisë e të harmonisë gjithënjerëzore, që ta krijojmë një botë në të cilën të gjithë njerëzit do të jetojnë pa frikë, pa privime dhe me të drejta të barabarta njerëzore e kombëtare.

Faleminderit për mirësinë dhe vëmendjen tuaj.

4 dhjetor, 1991

Adem Demaçi

Kërkohet medalje presidenciale me emër të Demaçit e bust për të në Prishtinë

Ndonëse udhëheq me Ministrinë e Ambientit e Planifikimit Hapësinor, Albena Reshitaj, nuk ka hezituar që të japë ide se si duhet nderuar Adem Demaçi pas vdekjes së tij.

Ajo ka propozuar që një medalje presidenciale të mbajë emrin e tij, njësoj sikurse edhe Lidhja e Shkrimtarëve e Kosovës. Ndërsa ka thënë se një bust në qendër të Prishtinës është gjëja më vogël që si shoqëri mund të bëjmë për këtë kolos.

“Me pikëllim të thellë mora lajmin për ndarjen nga jeta te veprimtarit të pashoq dhe simbolit më të veçantë të rezistencës intelektuale, bacës Adem Demaçi. Sakrificat dhe vuajtjet 28 vjeçare nëpër burgjet jugosllave të Bacës Adem janë shembulli më i mirë i atdhedashurisë dhe patriotizmit. Qëndrimet dhe vetë jeta e tij do të jenë gjithmonë udhërrëfyese për brezat që do të vijnë. Prehu në paqe baca ynë, në këtë tokë për të cilën dhe aq shumë. Një medalje presidenciale duhet të mbajë emrin e Bacës Adem dhe, natyrisht, Lidhja e Shkrimtarëve të Kosovës duhet të quhet po ashtu me emrin e tij. Një bust në qendër të Prishtinës është gjëja më vogël që si shoqëri mund të bëjmë për këtë kolos. Ngushëllime familjes dhe gjithë popullit shqiptar”, ka thënë Reshitaj.

Limaj: Do ta kujtojmë gjithmonë sakrificën dhe rezistencën e Bacës Adem

Kryetari i Nismës Socialdemokrate dhe zëvendëskryeministri i Kosovës, Fatmir Limaj ka shprehur ngushëllimet e tij për familjen Demaçi për vdekjen e veprimtarit të shquar shqiptar.

Baca Adem siç shkruan Limaj ishte dhe mbetet frymëzuesi më i mirë për djemtë dhe vajzat e reja që duan ta nderojnë vendin dhe kombin e vet.

“I trishtë lajmi për vdekjen e njeriut të sakrificës dhe rezistencës kombëtare, Adem Demaçi, që ne me dashuri dhe respekt e thërrisnim baca Adem. Do ta kujtojmë gjithmonë rezistencën dhe sakrificën tënde për vendin, popullin dhe kombin shqiptar. Baca Adem kishte një jetë plot sfida e sakrifica për kombin shqiptar. Baca Adem dhuroi shumë për lirinë dhe pavarësinë e Republikës së Kosovës. Baca Adem do të jetë pjesë e historisë së kombit shqiptar. Ngushëllime familjes, bashkëveprimtarëve dhe gjithë kombit!”, thuhet ndër të tjera në ngushëllimin e Limajt.

PSD: Nga Baca Adem më së shumti mësuam se liria nuk vjen pa sakrificë

Partia Socialdemokrate përmes një telegrami, ka ngushëlluar familjarët e Adem Demaçit.

PSD shkruan se përpjekjet e tij për lirinë e Kosovës ishin të vazhdueshme. Ai simbolizon virtytin më të lartë të angazhimit karshi një shtypjeve të egër kolonizuese që shpërfillte të drejtat elementare njerëzore sikur ato kombëtare e sociale të Serbisë e Jugosllavisë në Kosovë.

Telegrami i PSD-së:

Partia Socialdemokrate shpreh pikëllimin e thellë dhe ngushëllimet më të sinqerta për vdekjen e Bacës Adem Demaçi. Veçanërisht ngushëllojmë familjarët e të afërmit e Bacës Adem, por edhe të gjithë bashkëpunëtorët e tij, dashamirët e tij, popullin e Kosovës dhe mbarë kombin shqiptar. Sepse baca Adem ishte i të gjithëve, dhe tërë jetën e tij ua kushtoi të gjithëve, universalisht lirisë e barazisë, rezistencës e luftës kundër shtypjes, paqes e solidaritetit.

Përpjekja afatgjatë popullore e shqiptarëve të Kosovës për liri e barazi, për dinjitet e zhvillim, përshkruhet përmes dy lloj angazhimesh: rezistenca e organizuar aktive (herë ilegale e herë gjysëm-legale) dhe lufta e armatosur.

Të dy këto faza të angazhimit lidhen me dy prijëtarë e pishtarë, dy Bacët : Adem Demaçi dhe Adem Jashari!

Baca Adem Demaçi simbolizon virtytin më të lartë të angazhimit politik karshi një shtypjeve të egër kolonizuese që shpërfillte të drejtat elementare njerëzore sikur ato kombëtare e sociale të Serbisë e Jugosllavisë në Kosovë. Në këtë drejtim 28 vitet e burgosjes së Bacës Adem, më shumë se çkado tjetër, shpërfaqnin gënjeshtrën formale të ‘Jugosllavisë së popujve të barabartë’. Baca Adem me qëndrimin e tij tregoi se Jugosllavia dhe Serbia kishin instaluar regjim kolonial në Kosovë që shtypte e përndjekte, dëbonte dhe vriste shqiptarët. Pra ishte regjim që mbijetonte përmes represionit, e jo pushtet demokratik i vullnetit popullor.

Siç e thoshte në poezinë e tij Agim Spahiu :

Ishe djalë me fytyrë të paqtë e me këmishë të bardhë

Ishe djalë,

Dhe pe larg…. ky ishte faj?

Por, në anën tjetër, Baca Adem emanciponte politikisht. Për së brendshmi frymëzonte qindra e mijëra njerëz dhe u tregonte atyre për rëndësinë e qëndresës e angazhimit për liri, për barazi, për zhvillim, për Republikë dhe për bashkim kombëtar. Nga Baca Adem më së shumti, në Kosovë e jashtë saj mësuam e kuptuam se nuk jemi të lirë dhe se liria nuk vjen pa sakrificë. Përmes rezistencës së tij, e përmes tij, kuptuam se sa e rëndësishme është ta kemi shtetin tonë, sa e rëndësishme është të vendosim vetë për fatin tonë kolektiv, sa e rëndësishme është të jetojmë dinjitetshëm, se si sistemi shoqëror politik që përndjek e shtyp nuk mund të jetë i mirë, edhe kur mundëson kamje, dhe se si sistemi shoqëror e politik që nuk mundëson barazi e mirëqenie nuk mund të jetë i duhuri edhe kur nuk përndjek e shtyp objektivisht.Kështu Baca Adem me qëndresën e tij i tregonte botës se çfarë shtypje ekzistonte në Kosovë, por edhe se në çfarë nivele të lirisë e barazisë ishin arritur nëpër botë.

Baca Adem ishte intelektual i angazhuar. Shkrimtar, gazetar, aktivist për të drejtat e njeriut. Veprat e tij letrare, shkrimet e tij publicistike dhe aktiviteti i tij për të drejtat e njeriut shpërfaqin karakterin e tij emancipues shoqëror. Lexonte Nolin, Samiun, Sartrin, Gëten, Dostojevskin…Modern, fliste si populli, për popullin.

Adem Demaçi nuk e kishte prioritet pushtetin edhe pas çlirimit. Luftonte regjimet, jo popujt. Për liri dhe barazi për të gjithë.

Kritik dhe vetëkritik, Baci shquhej për nga modestia dhe dinjiteti.

Ishte demokrat i bindur. Humanist i lindur. Madhështi. Siç ju njoh botërisht me çmimin « Sakharov».

Nuk ka fjalë të bollshme që mund ta përmbledhin tërë veprën e rëndësishme, të pazëvendësueshme, e të papërsëritshme të Adem Demaçit; në shërbim të lirisë, barazisë, solidaritetit, paqes e popullit. Baca Adem e dëshmoi se njerëz të mëdhenjë mund të lindin nga popuj të vegjël, të nëpërkëmbur. Se madhështia nuk vjen nga madhësia e popullit prej nga vjen, por nga vendosmëria, urtësia e përkushtimi.

E nuk ka as fjalë të bollshme për ta përshkruar pikëllimin për humbjen e tij. Përveç kënaqësisë e krenarisë se vepra e tij do të jetojë e jehojë.

I lehtë i qoftë dheu.

E përjetshme qoftë lavdia e tij.

I përhershëm qoftë kujtimi për të.

PDK: Adem Demaçi ishte burim frymëzimi për lirinë

Partia Demokratike e Kosovës, përmes një telegrami ngushëllimi i shpreh ngushëllimet familjes Demaçi, si dhe gjithë popullit të Kosovës, për ndarjen nga jeta të veprimtarit të shquar kombëtar dhe simbolit të rezistencës, Adem Demaçi.

“Me atdhedashurinë e tij të jashtëzakonshme, ai nuk pushoi kurrë së angazhuari për atdheun dhe asnjëherë nuk u dorëzua përballë sfidave. Vepra e Adem Demaçit shërbeu si burim frymëzimi jo vetëm për luftën tonë të armatosur, por edhe për ndërtimin e shtetit të ri të Kosovës në bazë të themeleve të shëndosha të vlerave të lirisë e demokracisë”, thuhet në telegramin e PDK-së.

“Trashëgimia që la pas ai, ka për të mbetur gjallë dhe do të shndrijë si pishtar për të ndriçuar rrugën e shumë brezave të tjerë. I përjetshëm kujtimi për Adem Demaçin”, thuhet më tej në këtë telegram.

VV: Demaçi vdiq, por ai është i pavdekshëm

Edhe Lëvizja Vetëvendosje, ka ngushëlluar familjarët dhe gjithë qytetarët pas vdekjes së Adem Demaçit.

Telegrami i ngushëllimit:

Ngushëllime popullit shqiptar dhe liridashësve të gjithë botës.

Vdekja e Adem Demaçit pikëllon rëndë gjithë shqiptarët, e në fakt gjithë liridashësit. Në këto momente dëshirojmë t’i gjendemi pranë sidomos familjarëve e të afërmve të familjes Demaçi. Veprimtari i cili kurrë nuk u dorëzua e nuk u thye, as prej dekadave të burgut, sot nuk është më mes nesh. Por më e pranishme se kurrë është flaka e atdhetarisë, ideali që ai ndezi në zemrat tona.

Nuk ka aktivist të Lëvizjes që nuk është edukuar në frymën dhe në shembullin e Adem Demaçit, i cili ka qenë dhe do të jetë përgjithmonë busulla dhe fari, jo vetëm për Lëvizjen VETËVENDOSJE!, por për çdo subjekt të sotëm apo të ardhshëm që synon emancipimin e popullit tonë.

Adem Demaçi mishëronte si askush tjetër të gjitha virtytet e tiparet e veprimtarit që nuk reshti asnjëherë së preokupuari e angazhuari për popullin e kombin. Fjalët nuk gjenden për ta përshkruar angazhimin e tij që mbetet një simbol i pashlyer, e dhembjen e madhe, por vepra e tij monumentale do të përndritë gjithmonë shqiptarët, e shembulli i tij do të frymëzojë të gjithë ata që kombin dhe atdheun e vënë mbi vetën e gjithcka tjetër.

Adem Demaçi vdiq, por ai është i pavdekshëm. Vigan në panteonin e kombit, me shpirtin e tij të fortë, me parimet e tij të panegociueshme, me vlerat e tij njerëzore e universale, ai e mposhti çdo gjakatar e çdo tiran. Qëndresa e tij do të mbetet frymëzim, vepra e tij do të jetë mësimi ynë.

Je i përjetshëm në zemrat e shqiptarëve, baca Adem!

LDK: Demaçi ishte simbol i rezistencës kundër regjimit të Serbisë në Kosovë

Lidhja Demokratike e Kosovës përmes një telegrami, i shpreh ngushëllimet më të sinqerta Familjes Demaçi dhe të gjithë qytetarëve të Kosovës për ndarjen nga jeta të veprimtarit të shquar kombëtar, Adem Demaçit.

“Adem Demaçi ishte simbol i rezistencës kundër regjimit të Serbisë në Kosovë, duke mos u nënshtruar asnjëherë para dënimeve drastike dhe dhunës së regjimit serb”, thuhet në telegramin e tyre.

Tutje, thuhet se qytetarët dhe populli i Kosovës do ta përkujtojnë përherë veprën kombëtare të Adem Demaçit dhe veprimtarinë e tij në shërbim të lirisë dhe pavarësisë së Kosovës.

Veseli: Demaçi do të rrojë sa të ekzistojë ky popull

Kreu i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, ka kujtuar takimin e tij të fundit me Adem Demaçin, simbolin e rezistencës kombëtare që vdiq sot, pas një sëmundje të rëndë.

“Me 17 shkurt të këtij viti, isha për vizite të Baca Adem për t’ia uruar përvjetorin e 10-të pavarësisë. Ndonëse i sëmurë, në asnjë moment nuk tregoi shenja dobësimi. I fortë dhe plot vullnet si gjithmonë. E patëm lënë të takoheshim sërish, por kësaj here në Kuvendin e Kosovës. Fati nuk e deshi që ai të vinte. Por, Adem Demaçi do të rrojë me ne, derisa të ekzistojë edhe ky popull, për lirinë e të cilit ai barti mbi supe vuajtjet dhe përpjekjet më të mëdha”, ka thënë Veseli.

Veseli ka thënë se jo vetëm Kosova, por mbarë kombi shqiptar është i tronditur sot nga humbja e një ndër bijve më të shquar.

“Me kurajën, sakrificën dhe atdhedashurinë e tij të jashtëzakonshme, ai u bë simbol i rezistencës dhe përpjekjeve të shqiptarëve për liri e barazi në trojet e veta. Vepra e tij shërbeu si burim frymëzimi jo vetëm për luftën tonë të armatosur, por edhe për ndërtimin e shtetit të ri të Kosovës, në bazë të themeleve të shëndosha, të vlerave të lirisë e demokracisë. Lamtumirë Adem Demaçi, heroi i Kosovës, frymëzimi dhe krenaria jonë. Ngushëllime, Kosovë”, ka shkruar Veseli.

Tri ditë zie për vdekjen e veprimtarit Adem Demaçi

Në nderim të figurës së veprimtarit të shquar, Adem Demaçi, i cili sot ka ndërruar jetë, presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi, bazuar në kompetencat e tij kushtetuese dhe ligjore, i ka shpallur tri ditë zie në Kosovë, përkatësisht ditën e premte, të shtunë dhe të diel.

Gjatë këtyre ditëve të zisë, flamuri shtetëror i Republikës së Kosovës do të ulet në gjysmështizë në të gjitha institucionet shtetërore brenda dhe jashtë vendit.

Presidenti Thaçi e ka marrë këtë vendim duke u mbështetur në Ligjin nr. 03/L-094 për Presidentin e Republikës së Kosovës, Ligjin 03/L-132 për Protokollin e Shtetit të Republikës së Kosovës dhe në Ligjin 03/L-038 për Përdorimin e Simboleve Shtetërore të Republikës së Kosovës. Veprimtari i shquar, Adem Demaçi, do të varroset me nderimet më të larta shtetërore./KultPlus.com


Demaçi varroset të shtunën, nesër homazhe në Teatrin Kombëtar

Veprimtari i çështjes kombëtare, dhe ish i burgosuri politik, Adem Demaçi, ka vdekur sot.

Ceremonia për varrimin e tij do të mbahet të shtunën dhe do të jetë me ceremoni shtetërore.

Kurse, gjatë ditës së nesërme është paraparë që nga ora 12:00 të këtë homazhe në Tetarin Kombëtar të Kosovës.
Demaçi ka vdekur në shtëpinë e tij, në moshën 82-vjeçare./KultPlus.com

Poezia që Ali Podrimja i kushtoi Adem Demaçit

Katrori magjik
(Adem Demaçit)

Tani gjendesh
brenda katrorit magjik
dhe kërkon Kosovën në hartën e vezullimeve
Jugu e Lindja Veriu e Perëndimi
katër kapakë të mbyllur
të një ëndrre
Tej grilave përcjell fluturimin e dallëndysheve se besimi
drejtpeshimi i lirisë
Ciatje gjarpërinjsh rreth gishtit të ngritur nga Zoti
Dhe pika e gjakut vizaton Diellin
Katrori magjik
është fatal
po qe se bie brenda tij
Në cilën anë do të zgjohet Kosova./KultPlus.com

Veseli: Demaçi do të rrojë sa të ekzistojë ky popull

Kreu i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, ka kujtuar takimin e tij të fundit me Adem Demaçin, simbolin e rezistencës kombëtare që vdiq sot, pas një sëmundje të rëndë.

“Me 17 shkurt të këtij viti, isha për vizite të Baca Adem për t’ia uruar përvjetorin e 10-të pavarësisë. Ndonëse i sëmurë, në asnjë moment nuk tregoi shenja dobësimi. I fortë dhe plot vullnet si gjithmonë. E patëm lënë të takoheshim sërish, por kësaj here në Kuvendin e Kosovës. Fati nuk e deshi që ai të vinte. Por, Adem Demaçi do të rrojë me ne, derisa të ekzistojë edhe ky popull, për lirinë e të cilit ai barti mbi supe vuajtjet dhe përpjekjet më të mëdha”, ka thënë Veseli.

Veseli ka thënë se jo vetëm Kosova, por mbarë kombi shqiptar është i tronditur sot nga humbja e një ndër bijve më të shquar.

“Me kurajën, sakrificën dhe atdhedashurinë e tij të jashtëzakonshme, ai u bë simbol i rezistencës dhe përpjekjeve të shqiptarëve për liri e barazi në trojet e veta. Vepra e tij shërbeu si burim frymëzimi jo vetëm për luftën tonë të armatosur, por edhe për ndërtimin e shtetit të ri të Kosovës, në bazë të themeleve të shëndosha, të vlerave të lirisë e demokracisë. Lamtumirë Adem Demaçi, heroi i Kosovës, frymëzimi dhe krenaria jonë. Ngushëllime, Kosovë”, ka shkruar Veseli./KultPlus.com

Këngë për Adem Demaçin (VIDEO)

Këngëtari Luan Zhegu në vitin 2016 i pati kushtuar një këngë tashmë të ndjerit Adem Demaçit.

KultPlus ju sjellë më poshtë tekstin dhe videon e këngës.

“Këngë për Adem Demaçin”

Thash tja nisi sot nje kengës, por nuk di nga tja filloj, o hej..
Pse nga malli mdixhet zemra. Fjal kto zemres ja kerkoj, o hej

Bjen sharkija e don tplasi, se xhdo trim osht yll trimnije,
por qaj burrë adem demaci, qenka mal me pas shqipnije, o hej
Bjen sharkija e don tplasi, se xhdo trim osht yll trimnije,
por qaj burrë adem demaci, qenka mal me pas shqipnije, o hej

Bon gajret Adem Demaci, se per ne dot jesh shqiptar,
pasha besen nuk ta vrasin, as kurkush kosoven mbar o hej

se nuk shterret ujt e drinit, nuk kafshohet çyqavica
kosovari sa doto lindi, thot unë jam azem galica, o hej

ti qe mbeti shkem nder male, e su sosesh 30 vjet, o hej
terë kosoven rininfales, e lirin le amanet, o hej

more formen e flamurit, yll i rrall per mbi shqiponj,
syrin prush e zemër guri, se thot birë nana kosovë, o hej

Bjen sharkija e don tplasi, se xhdo trim osht yll trimnije,
por qaj burrë Adem Demaçi, qenka mal me pas shqipnije, o hej

Bon gajret adem demaci, se per ne dot jesh shqiptar,
pasha besen nuk ta vrasin, as kurkush kosoven mbar o hej

se nuk shterret ujt e drinit, nuk kafshohet çyqavica
kosovari sa doto lindi, thot unë jam azem galica, o hej

se nuk shterret ujt e drinit, nuk kafshohet çyqavica
kosovari sa doto lindi, thot unë jam azem galica, o hej. / KultPlus.com

Thaçi: Baca Adem, simboli ynë i rezistencës

Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, ka shprehur pikëllimin e tij për vdekjen e Adem Demaçin, i cili ndërroi jetë sot, shkruan KultPlus.

“Është shumë e vështirë ta pranojmë që simboli ynë i rezistencës, baca Adem, ka ndërruar jetë. Ishte gjithmonë i pathyeshëm dhe i papërkulur përballë çdo sfide. Baca Adem tërë jetën ia kushtoi Kosovës dhe ne gjithmonë do ta kujtojnë si udhërrëfyes dhe do ta kemi si zë ndërgjegjeje popullore. I lehtë i qoftë dheu i Kosovës! HTH”, ka shkruar presidenti Thaçi në facebook. /KultPlus.com

Haradinaj: Përjetësisht atdheu do ta nderojë e kujtojë veprën dhe emrin tënd

Kryeministri i Kosovës, Ramush Haradinaj, ka kujtuar Adem Demaçin, i cili ndërroi jetë sot.

“Prehu në paqe Baca Adem! Gjithë jetën i shërbeve dhe gjithë jetën e nderove atdheun. Përjetësisht atdheu do ta nderojë e kujtojë veprën dhe emrin tënd”, ka shkruar Haradinaj në Facebook./KultPlus.com

Çun Lajçi poezi emocionuese për Adem Demaçin

Aktori i mirënjohur shqiptar, Çun Lajçi i ka dedikuar një poezi emocionuese veprimtarit Adem Demaçi.

U PRE E MUGULLOI N’THIKA
( Adem Demaçit)

E shtrydhi zemrën e rininë e lagu
Me gjakun e atdheut
Në tri thika u pre e mugulloi sërishë
U kafshue nga gjarpërinjtë e gjaku iu helmue
E prap mugulloi e prap u pre në thikën e Atdheut
Ai ishte plak
Në bulzën e re e pip i ri në trungun plak
Kurrë s’e shijoj e aç afër e pati
Kosovën e rrudhur n’lëkurën e tij
Shqipërinë e donte nga larg e burgun nga afër
Ne frigoheshim nga mendimi e liria e tij
Prononcoheshim e
distancoheshim
Përqafoheshim me robërinë,
Lëkurën shpetonim
Ai zihej për neve n’kalvarin e t’merrit
E prap gjarpërijtë e gjakut e kafshonin
Goli Otok ishte parajsa në këmbim të Lirisë
Ai u shtrydh gjithë jetën nga skjau
U pre dhe mugulloj n’thika
E gjithë jetën rrjedhi Shqipëri.

26.01.2016

Adem Demaçi: E kam zemrën plot me plagë

Është shqiptari të cilin më së shumti e ka mbajtur në burg Serbia. Por, Adem Demaçi ka mbetur i pathyeshëm, i papërkulur dhe i pa dorëzuar përballë hegjemonizmit serb. Burgun e konsideron si një përvojë të madhe, përfshirë edhe pesë vitet e kaluara në vetmi. Ndonëse i ka kaluar më shumë se 28 vjet në burgje, ai gjen forcë ta “falënderojë” Serbinë “… që e futi nëpër këto kanale të luftës për liri dhe pavarësi”. Ndërkaq, edukatën dhe trimërinë e tij ia dedikon, siç thotë ai, nënës burrneshë.

Intervistoi: Gazmend Kajtazi

Adem Demaçi, apo siç njihet ndryshe, “Mandela i Kosovës”, nuk e përjashton mundësinë e kandidimit për president të shtetit, me kusht që të ndryshohet Kushtetuta dhe që presidentit t’i jepen kompetenca më të mëdha të pushtetit. Ditën e 28 Nëntorit, Demaçi do ta kalojë në Prishtinë. Arsyeja e tij, për këtë vendim është ky: “Më kanë ftuar në Vlorë. Është kallaballëk i madh, mua nuk më pëlqen..”

Në intervistën ekskluzive për portalin tonë, ai shpalos për herë të parë idenë e tij 1 euro në ditë për fond kulturor, humanitar të pavarur. Me këtë fond do të ndërtoheshin fabrika, do të shtoheshin vendet e punës, do të zhvillohej vendi.
Baca Adem, në fillim urime 100 vjetori i pavarësisë së Shqipërisë?

Faleminderit edhe juve, gjithashtu.

Në këtë rrugëtim 100 vjeçar të pavarësisë shqiptare, gati 30 vjet i keni kaluar në burg. A konsideroni se jeni më krenar apo me i “varfër” për këtë sakrificë tuajën jetësore për popullin shqiptar?

Unë, edhe sikur të jetoja për së dyti, këtë rrugë do ta zgjidhja, sepse edukata e nënës, mësuesve, arsimtarëve të mi, ka qenë në frymën që atdheu dhe kombi janë mbi të gjitha. Kam pasur fat që i kam dëgjuar ata, por edhe fat që Serbia bëri gabimin që më futi nëpër këto kanale të luftës për liri dhe pavarësi. Kështu, kam investuar jetën time mu aty ku duhet. Investimi për kombin është investimi më i mirë, i cili nuk zbehet kurrë, dhe s’ka mundësi të harrohet dhe asgjësohet. Të gjitha të tjerat vijnë e shkojnë.

A mund të na riktheni edhe njëherë në atë kohë? Si është ndjenja e guximit që t’i dalësh përballë një regjimi të egër serb pa patur frikë nga pasojat personale?

Njeriu nuk lind trim, por as pa trim. Rrethanat e krijojnë. Unë e kam pasë një nënë shumë burrneshë, shumë atdhetare, e cila ka kaluar nëpër shumë katrahura të ndryshme. Ajo, mbante në mend kur ka ra Serbia e parë, e dytë, Serbia e tretë; mbante në mend kur ia kanë vra katër axhallarë në oborrin e shtëpisë; kur kanë hyrë forcat e Serbisë më 1912. Pastaj e kam pasë mësuesin atdhetar dhe arsimtarët e paktë që atëkohë kanë qenë me normale të Elbasanit. Në fund, jam shoqëruar me Esad Mekulin, i cili më futi në rrugën e letërsisë dhe më ka frymëzuar. Si njeri i cili fliste pak, punonte shumë, nuk kërkonte për vete asgjë, flijohej për kombin. Kështu, kam pasë një varg ndikimesh, trajtimesh nga rrethi im ku kam jetuar dhe gjithashtu – politika barbare, e padrejtë e shfarosjes që ka ushtruar Serbia.
E mbaj mend si fëmijë, kur afër shtëpisë sonë, jo më shumë se një kilometër pushkatoheshin njerëzit herët në mëngjes. Të gjitha këto së bashku më kanë bërë mua ta kuptoj se dikush duhet të flijohet për kombin dhe ta falënderoj edhe Serbinë që më zgjodhi pikërisht mua. Ata më zgjodhën për të frikësuar të tjerët. Menduan se jam pikë e dobët; më vlerësuan gabimisht. Unë, atëherë hyra në atë luftën politike, pa dashjen time, por kur hyra nuk desha të dalë në gjysmë të rrugës. Nëse do ta lexoni romanin tim “Dashuria kuantike e filanit”, do ta shihni se kam vendosur të vdes. Formalisht veten time e kam kallë dhe çdo herë kam thënë se unë jam i vdekur. Çka mund të jetë diçka më keq se vdekja. I vdekuri nuk mërzitet për asgjë, as për kërcënime, as për burgosje, as për kurrgjë.

A keni pasur ndjenjën ndonjëherë se po e shtyni “bjeshkën me gjoks”, se po i bëni ballë një shteti me mekanizmat e egër policor e ushtarak duke e luftuar atë duarthatë?

Unë e kam pasë edhe një fat tjetër që shkollimin, gjimnazin, e kam bërë me themel. Ne gjërat i kemi mësuar me pjekuri të madhe. Qysh atëherë kam pasë mundësi që të mendoj dhe t’i shikoj gjërat në zhvillim, në ndryshim, e jo të shtanguara.
Më kujtohet dita kur shkoi Jugosllavia e vjetër, kur hyri e shkoi Italia, erdhi Gjermania…Punët i shikoja në lëvizje, ecje, dhe atë shtet që ishte në të vërtetët një burg i popujve, e kam përjetuar si diçka që dalëngadalë po vdes, sepse gjithnjë e më tepër po zgjat jetën dhe praninë e vet në hapësirën tonë me dhunë. Ky ishte treguesi më i mirë për mua se ky shtet do të mbarojë.
Edhe historinë e kam mësuar me shumë prirje, me shumë lezet. Si i vogël kam qenë i pjekur, i kam shikuar punët drejt, ashtu siç duhet.

A ju ka burrnuar jeta në burg?

Burgu është një provë e madhe. Nëse vendosni të vdisni para se me ra në burg, atëherë është pak më lehtë. Por, kam pa të tjerët si janë plakur, si janë mërzitë, si brengoseshin, humbnin nervat etj., sepse aty njeriu vdes një herë, dy herë, tre-katër herë… Të paktën, ai sistem i burgjeve ka qenë i tillë. Ata janë munduar me mjeshtëritë e tyre të përsosura që të na e hanë shpirtin, të na shkatërrojnë fizikisht edhe shpirtërisht. Ka qenë një makineri shumë dërmuese, shkatërruese, por për fat unë dhe shokët e mi, edhepse ka pasë situata të ndryshme, kryesisht kemi kaluar mirë.

A do të ishit më i madh se sa që jeni sot po të mos ishit në burg, apo burgu ju ka bërë më të madh se sa që do të ishte Adem Demaçi një gazetar apo shkrimtar?

Unë mendoj se ia kam pa hairin Serbisë që më ka futë nëpër këto kanale të cilat për ata që janë shikues nga jashtë, duken sikur ka qenë një vuajtje, një fatkeqësi e madhe, etj. Por, unë mendoj se ajo ka qenë fat për mua, se do të isha njëfarë shkrimtari… Ndoshta as shkrimtar sa duhet nuk do të isha, sepse vetëm kur njeriu bie në burg, atëherë e njeh sistemin nga brenda. Pa hyrë nëpër burgje, pa pasur punë me ata që janë në të vërtetë skeleti i pushtetit, nuk mund ta njohësh atë shtet.
Pastaj, nëpër burgje kisha kohë të lexoj më shumë, të koncentrohem më shumë, të mendoj më shumë. Nga ato 28 vjet burg, pesë vjet e gjysmë kam qenë vetëm, në izolim të rreptë. Nuk kisha kurrfarë kontakti me të tjerët, pos kur e sillnin ushqimin, gazetat ose librat. Këto më kanë bërë të mundur që të hy në një filozofi dhe në një meditim pa dijen time. Sepse, vetmia e gjatë, qetësia, e kanë bërë të veten.
Unë shpesh kam lënë mendimet e mia të rrjedhin, të rrjedhin, dhe ajo kërkohet nga kjo filozofia të cilës i përkas edhe unë: filozofia e mundësive të pakufishme. Kur kam dalë pastaj jashtë, jam takuar me Hetemin, djalin e mikut tim, Rexhep Ramadani. Ai atëherë më njoftoi me këtë filozofi, me bartësin kryesor të kësaj filozofia Deepak Chopra, nga India në Amerikë.
Mua më kanë ndihmuar shumë rrethanat, që prej një qytetari të rëndomtë, njëfarë shkrimtari, sot jam një njeri tjetër, me cilësi tjera, sepse njeriu që merret me punë të mëdha, atëherë edhe bëhet i madh dhe e kundërta.

Kur keni dalë nga burgu populli ka pritur në rend për t’ua zgjatur dorën. A mendoni se Adem Demaçi se edhe sot ekziston në popull ndenja e respektit ndaj jush si në ditët e para të daljen nga burgu?

Edhe kjo shkon valë-valë. Nganjëherë respekti rritet, nganjëherë zvogëlohet. Varet në çfarë trajtimesh gjendesh dhe sa është e vërteta e lejuar që të qarkullojë për Adem Demaçin. Ka pasë faza që Adem Demaçi ka qenë i përcjellur, por edhe i penguar që të afirmohet. P.sh., e kam dhënë një intervistë të gjatë dhe shumë të rëndësishme në shkurt të vitit 1992 në televizionin e Beogradit, por këtu në Kosovë rrethanat ishin të tilla që nuk pat publicitet ajo intervistë. Ishin ata që u pengonte Ademi që do të kishte kredibilitet në popull. Është bërë luftë që të më zvogëlohet simpatia, besimi, etj.

Keni bërë disa lëvizje “poshtë e lart”. U bëtë kryeredaktor i Javores Politike Shqiptare “Zëri”, kryetar i një partie politike, zëdhënës i UÇK-së…Por, sikur në asnjë pozitë nuk u rehatuat krejtësisht. Prej nga ky shpirti “parehatuar” i Adem Demaçit?

Nuk është kjo punë rehatie, por “Zëri” kishte rënë në krizë dhe më ftuan mua. E drejtova këtë revistë një vjet e diçka. Mirëpo, Serbia duke e parë që po shkon puna mirë dhe po ka sukses, na ndaloi. Ishte ajo greva 11 ditëshe që bëra unë atëherë. Nuk patëm mundësi që ra ngjallnim pastaj “Zërin”.
Në Partinë Parlamentare kam qenë i ftuar disa herë, por nuk e shihja të arsyeshme. Megjithatë, ndodhën disa gjëra që është shumë gjatë të hymë në ato shpjegime. Kur u ktheva nga Perëndimi kërkova ndihmë, e ndihma nuk m’u dha. E pashë që nuk ka rrugëdalje tjetër vetëm që ta shndërrojmë këtë parti në një parti që do të jetë njëfarë mbështjellësi i lëvizjeve të vogla që ne i dinim që po zhvilloheshin në Kosovë.
Ishin veprimet e para të UÇK-së. Më ftuan në momentin kur edhe vet isha i gatshëm. Shkova me qëllim që të bënim një pjesë të udhëheqjes politike, të luftës që po përgatitej. Më ftuan në Tiranë dhe më propozuar të bëhesha përfaqësues i Përgjithshëm i UÇK-së dhe ta organizoj një Asamble të Kosovës. Unë i pranova këto detyra dhe automatikisht ngeli puna e partisë, sepse nuk mundja të punoja në dy vende.
Nuk është punë rehatie, por unë kam shkuar nga vendi në vend, aty ku ka qenë nevoja më e madhe dhe jam munduar të jap maksimumin.

Shumë procese të viteve të fundit në Kosovë ju i keni kundërshtuar. Madje edhe në kohën kur ishit zëdhënës i UÇK-së dolët kundër qëndrimit të shumicës së përfaqësuesve në Rambuje për të mos nënshkruar marrëveshjen. A vazhdoni të mbani qëndrimin se kjo Marrëveshje nuk ka qenë dashtë të nënshkruhet?

Unë kam qenë i bindur që Serbia ka për ta pranuar atë marrëveshje. Dhe, në qoftë se nuk do ta pranonte, ne sot do të ishim nën Serbi. Ishte një punë fort e rrezikshme që të hyhej në ato bisedime, sepse aty kanë qenë 10 pika të panegociueshme dhe, ndër to, pika e parë ka qenë që të pranohet Jugosllavia si shtet yni; të pranohen konkluzat e Helsinkit që thonë nuk ka ndryshim të kufijve pa pëlqimin e palës tjetër; të pranohej Kosova si një territor i etniteteve të barabarta, pa i përmendur në asnjë rast shqiptarët si shumicë, dhe gjithë ato shtatë pika të tjera në këtë frymë. Kjo do të ishte një lloj autonomie që nuk do të kryente punë, prandaj unë dhe Albin Kurti, si sekretar i zyrës, nuk u pajtuam. Asgjë më pak se pavarësia. Kurse, të gjithë faktorët e jashtëm (edhe amerikanët, francezët, etj.), ishin të mbërthyer se na mjaftonte autonomia.
Unë shkova te ish ministri i Jashtëm britanik, Robin Cook. E mora ftesën, pastaj ai më njoftoi që të njëjtën ia kishte dorëzuar edhe Rugovës, i cili e kishte nënshkruar pa e lexuar fare. I thashë pastaj Albinit: “Thuaji Cookut që unë nuk jam i mençur si Rugova ta nënshkruaj pa e lexuar”. Të nesërmen me Albinin shkuam në Shtab. Pasi ai ua përktheu 10-pikëshin që duhej nënshkruar në Shkup, nëse duam të shkojmë në Rambuje. Ata na thanë se ende nuk kishin qëndrim të vendosur. Ishte aty edhe Ramë Buja i cili e lexoi dokumentin. Po them edhe një herë, Zoti na shpëtoi që Milosevici nuk e pranoi atë propozim.
Herën e dytë filluan të ashpërsoheshin kriteret pak. Në Slloveni unë dhe Hashimi patëm disa takime me ish-kryeministrin slloven, Janez Drnovsek, dhe të tjerë, pastaj me ish-sekretaren amerikane Madeleine Albright në Rambuje. Pas një bisede 45-minutëshe, ajo thoshte se do të bëhej një gjakderdhje e madhe në qoftë se ju nuk e pranoni dokumentin. Unë e bëra me dije se ne ia kemi filluar luftës dhe pa pavarësi nuk ndalemi. Nuk u pajtuam me të dhe në një vend tjetër vazhduam bisedën vetëm unë dhe Hashimi. Ai më tha se të gjithë e kanë pranuar marrëveshjen dhe se ai kishte mbetur vetëm. Këmbëngula që ai të mos pranojë. Por, këtë nuk e bëri, sepse, ndryshe do të largohej nga loja politike. Këta e vazhduan dhe erdhën këtu ku jemi.

Cila është preferenca politike e Adem Demaçit, po të kishit një parti politike?

Unë jam me krahun e luftës, se pa këtë luftë, e cila u bë edhe me 100 gabime, ne sigurisht do të ishim nën Serbi. U bë lufta me viktima të shumta. Erdhën këtu përfaqësuesit amerikanë, Robert Gelbard dhe Richard Holbooke. Mundoheshin të na bindnin për autonomi. Unë kam qenë ai që dy herë i kam dështuar këto përpjekje, ndërsa Holbrooke kishte thënë: “Mos ma qitni këtë njeri më përpara se s’dua ta shoh”. Por, më vonë pranuan kompromisin. Serbia nuk u soll si duhet, u mërzit Amerika dhe ish-presidenti George W. Bush në Krujë dha sinjalin për ta shpallur pavarësinë. Shpallja e pavarësisë sonë ishte formalisht shkelje e rezolutës 1244. Kjo me të vërtetë ishte një kthesë e madhe historike për ne.


Çfarë keni mësuar dukë qëndruar më pranë politikës dhe njerëzve të pushtetshëm?

E kam mësuar një punë të keqe, se pushteti i prish njerëzit, sepse duke u thënë zoti kryetar, zoti kryetar, po sillen ndryshe, po ndahen nga njerëzit, po tjetërsohen, po bëhet tjetërfare, nuk po i njohin shokët e vet të luftës, as të tjerët. Kështu, pushteti është një punë shumë e rrezikshme.

Si shpjegohet që njerëzit që magjepsen më shumë prej pushtetit janë ata më të paaftët? Ka kjo lidhje me kulturën e njeriut!

Po, ka lidhje me kulturën e tij, me edukimin, me vetëdijen e tij. Mirëpo, ka edhe përjashtime që janë treguar. E kemi ne kështu, Fan Nolin, njërin nga atdhetarët e mëdhenj i cili u përpoq për Shqipërinë. Dështoi disa herë, dhe kur Enveri me të tjerët fituan luftën, e ftuan të kthehej dhe të bëhej kryetar i Kuvendit të Shqipërisë, e ai u tha: “Luftën e bëtë, e fituat dhe vazhdojeni ju”.

Si duket një ditë e juaja në moshën e bardhë?

Unë i them vetes 39 vjeç, por kam lindë para 77 vjetësh. Jeta ka kërkesa të shumta, ka provokime të shumta, të mira e të këqija, po unë jetën e pranoj jetën ashtu siç është. Kërkesat e mia janë të vogla. Ushqehem thjeshtë, vishem poashtu thjeshtë. Jetën e kaloj pa shqetësime të njerëzve të vegjël, që shqetësohen për gjithçka. Çfarëdo që ndodh, unë e pranoj dhe bëj atë çka është e mundur…

Bëmë një udhëtim paksa të gjatë, ngacmuam kujtime, zbuluam brenga e mësuam diçka nga jeta juaj, po nesër çdo të bëjë Adem Demaçi?

Tash, kur isha në diasporë, në Austri, Gjermani, Zvicër, shpalosa një ide të cilën e kam prej 2-3 vjetësh. E kam përmendur në takime të ndryshme dhe të gjithë më thonë se do ta përkrahin. Kësaj here më është mbushur mendja se diaspora do ta pranojë këtë projekt. Diaspora ishte shtylla e shpëtimit të kombit, pavarësisht që ende nuk ia kemi dhënë vendin që duhet. Ne kemi mbetur shumë mbrapa, sidomos sa i përket arsimit, kulturës, shëndetësisë. Koha po shkon, e ne po mbetemi me ato të zezat që na i la Serbia. Kështu, unë kam një ide për një fond kulturor, humanitar të pavarur, ku çdo kush që do të pranonte të hynte në atë fond, të jep një euro në ditë për kombin. Pastaj, kjo iniciativë do të depërtonte në hapësirën mbarëshqiptare, në Kosovë, Shqipëri, në Iliri – në atë pjesën që i them unë të Maqedonisë. Nëse arrijmë p.sh., të tubojmë një milion njerëz që do të jepnin një euro në ditë, me kaq para mund të bënim një fabrikë; mund të bëjmë goxha punë edhe në arsim e shëndetësi, e kudo që të investohen. Brenda një viti bëhen 365 milionë euro.
Rregulli do të jetë që askush të mos japë më shumë se një euro. Por, ata që kanë mundësi, mund të japin edhe për të tjerët. Kjo do të jetë transparente. Secili mund të deponojë mjetet në bankën e caktuar; mund të shohin sa po rritet ai fond. Nëse ndokush i bie pishman, mundet edhe t’i tërheq ato. Por, nuk është zakoni që paratë që falen, të tërhiqen. Kështu, shumë gjëra të tjera do të financoheshin, pavarësisht se çka bën shteti.

Jemi në përvjetorin e 100-të të Pavarësisë së Shqipërisë. A keni ëndërruar apo dëshiruar ndonjëherë më parë që në këtë përvjetor, kryetar i Kosovës do të duhej të ishte Adem Demaçi?

Nuk kam ëndërruar një gjë të tillë, sepse nuk janë kushtet, rrethanat për të qenë unë kryetar. Nuk mund të jesh kryetar nëse të tjerët të rrinë mbi kokë dhe të mësojnë se çka duhet të bësh. Ju e dini se çfarë kushtetute kemi ne. Në kushtetutën tonë parashihen shumë gjëra që janë krejtësisht të papranueshme, të cilat na i kanë imponuar, bile duke i detyruar shqiptarët të thonë se e kanë bërë vet. Atë e kanë bërë të tjerët. Mandej marrëveshje e Martti Ahtisaarit është një imponim, dhunim i vërtetë i të drejtave të shqiptarëve për t’ia bërë qejfin Rusisë dhe Serbisë se mos po dalin nga Rezoluta 1244.

Emri Juaj është përmendur si kandidat i mundshëm për president të ardhshëm të Kosovës. A do të kandidonit eventualisht si kandidat i pavarur apo si kandidat i një partie politike?

Ka propozime, porse kam thënë se ajo punë mund të bëhet nëse ne e ndërrojmë Kushtetutën, ashtu që presidentit t’i jepen autorizime të jashtëzakonshme, meqë ai duhet të zgjidhet me votat e popullit, ta ketë një mandat më të madh sesa partitë dhe disa institucione tjera. Pastaj, që presidenti të ketë mundësi që çdo ligj që është në kundërshtim me interesin e kombit, ta hedh atë.

Ku do të jeni më 28 Nëntor, në Vlorë, në Prizren apo në Prishtinë?

Do të jem në Prishtinë. Më kanë ftuar në Vlorë. Është kallaballëk i madh, e mua nuk më pëlqen. Shkojnë ata që gëzohen. Unë e kam zemrën plot me plagë, nuk mund të gëzohem aq lehtë. Nuk mund t’i marrë as t’i harrojë ato që i kam parasysh, shokët e mi që nuk i kam…Njeriu që nuk gëzohet nuk është mirë të hyjë me ata që gëzohen, sepse ua prish atmosferën edhe atyre. Lërini le të gëzohen./KultPlus.com

Intervista është botuar më 28.11.2012 nga Telegrafi

Vdes Adem Demaçi, simboli i rezistencës kombëtare

Ka ndërruar jetë veprimtari i çështjes shqiptare, Adem Demaçi, në moshën 82 vjeçare.

Lajmin për vdekjen e tij e ka dhënë nënkryetari i Kuvendit të Kosovës, Xhavit Haliti.

“Ka ndërruar jetë mësuesi jonë, njeriu që i dha 28 vjet të jetës së tij nëpër kazamatet serbe. Ai ka ndërruar jetë por vepra e tij do të lartësohet e të kujtohet për sa të ketë jetë”, ka thënë Haliti, që po kryesonte seancën në të cilën po diskutohej për dialogun me Serbinë.

Pasi ka ftuar deputetët për një minutë heshtje, seanca është ndërprerë për të vazhduar nesër.

Adem Demaçi sot mbush 82 vjet, përurohen dy libra për të

Simboli i rezistencës kombëtare Adem Demaçi sot mbush 82 vjet. Me prejardhje nga fshati Lupq i Podujevës Demaçi u lind më 26 shkurt 1936 në Prishtinë.

Adem Demaçi ishte veprimtar për kauzën kombëtare në kohën e Jugosllavisë dhe luftonte për barazinë e Kosovës me Republikat e tjera të Jugosllavisë.

Për angazhimin e tij politik, Adem Demaçi vuajti 28 vjet me radhë në burgjet e Jugosllavisë. Pasi u lirua ai menjëherë vazhdoi aktivitetin e tij politik. Ai quhet edhe Nelson Mandela i Evropës.

Adem Demaçi udhëhoqi Këshillin për të Drejtat dhe Liritë e Njeriut (KMDLNJ) nga 1990 deri 1995.

Në vitin 1991 u nderua nga Parlamenti Evropian me Çmimin Saharov. Gjatë periudhës 1998/1999, kur mbaheshin takimet në Rambouillet për të ardhmen e Kosovës, ai ishte zëdhënës politik i UÇK-së.

Ishte kryetar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës (2005-2007). Sot, njerëzit e rezistencës kombëtare identifikohen me emrin e Adem Demaçit, sepse ai me punën e tij dhe me veprën e tij, u bë simbol i unifikimit për ruajtjen e kombin shqiptarë, mbi pesë dekada.

Adem Demaçi me jetën dhe veprën e tij, është një personalitet i përmasave të historisë së përgjithshme njerëzore, ku bën pjesë edhe historia jonë kombëtare.

Ai ka shkruar romanin “Gjarpijtë e Gjakut” i cili u ndalua nga regjimi ish-komunist. Ai e pa dritën vetëm pas viteve nëntëdhjeta.

Me rastin e 82-vjetorit të lindjes së veprimtarit Adem Demaçi, përurohen librat e përgatitur nga Selatin Novosella “Viti i Adem Demaçit” dhe “Demaçi- njeri i lavdisë”.

Promovimi i librave bëhet në Institutin Albanologjik të Prishtinës, në ora 12.00./ KultPlus.com