Një paralele historike në mes të Grand Central dhe Teatrit Kombëtar

Nga Mariglen Sulejmani

Stacionet e trenave janë skena të rëndësishme të jetës sonë të përditshme. Janë nyjet më të rëndësishme të qyteteve tona. Ndoshta asnjë nuk ka famën e stacionit qendror të trenave të Nju Jorkut, Grand Central Terminal, një ndër stacionet më të bukura në botë, me fasadën e veçntë dhe hollin e tij madhështor.

Por, në fillimin e viteve 1970-të, Grand Central rrezikoi të shëmbej për t’u zëvendësuar me një ndërtese shumëkatëshe, prej xhami e betoni, siç ndërtoheshin rëndom në ato vite në Nju Jorkun që ziente nga gara e qiellgërvishtësve.

I ndërtuar në vitin 1913, Grand Central do të përjetonte një krizë në fillimin e viteve 70-të si pasojë e zhvillimit të autostradave dhe shtimin e mjeteve rrugore, që anë në hije trenin si mjet udhëtimi. E ndeshur me vështirësi financiare, Penn Central Railroad, shoqëria hekurudhore që kishte në pronësi stacionet e trenave në Nju Jork, kishte shitur e braktisur, mes protestave të shumta, të famshmin Penn Station, stacionin e dytë nga rëndësia të Nju Jorkut, për të ndërtuar në vend të saj një kullë të lartë.

Tani, kompania shpresonte të arrinte një tjetër marrëveshje të majme duke shitur Grand Central për të ngritur në trullian e saj një ndërtesë shumëkateshe. Marcel Breuer, arkitekti i famshëm modernist që kishte projektuar Whitney Museum of Art u ofrua si blerësi kryesor dhe publikoi me shpejtësi projektin që parashikonte ndërtimin e një kulle të lartë mbi Grand Central, projekt që nuk ruante as fasadën as sallën e madhe të stacionit të trenave.

Pikërisht pas publikimit të këtij projekti, mobilizohet në mbrojte të Grand Central shoqata e artistëve te Nju Jorkut, e cila mbajti fillimisht një konferencë publike për shtyp në Oyster Bar, një nga baret tipike të stacionit të trenave. Artistëve i bashkohet menjëherë Xheki Kenedi Onasis, ish-bashkëshortja e presidetit të vrarë Xhon Kenedi, e cila merr fjalën dhe deklaron:

“Nëse ne nuk kujdesemi për të kaluarën, nuk do të mund të japim asnjë shpresë për të ardhmen… Kemi dëgjuar që është, tashmë, shumë vonë dhe që shkatërrimi është i pashmangshëm, por deri në minutën e fundit, ne do t’ja dalim ta shpëtojmë Grand Central nëse organizohemi për një mobilizim të madh të shoqërisë, dhe kjo është pikërisht ajo çfarë ne do të bëjmë.”

Kështu, për të shpëtuar ndërtesën, duhej të fillonte një fushatë në opinionin publik në mbështetje të ruajtjes së objektit. Mbi të gjitha duhej bindur sidomos kryetari i atëhershëm i bashkisë së Nju Jorkut Abraham Beame, çka nuk ishte e thjesht duke pasur parasysh lobingu i madh i firmave që prisnin të përfitonin nga zhvillimi i truallit. Më 24 shkurt 1975, Xheki Kenedi i drejtohet me një letër personale kryetarit të bashkisë:

“I dashur Kryetar Beame, a nuk është mizore ta lemë të vdesë, pak nga pak, qytetin tonë, duke i hequr atij të gjitha monumentet emblematike, deri sa të mos mbetet asgjë nga historia dhe bukuria e tij për të frymëzuar fëmijët tanë? Në qoftë se nuk e gjejnë frymëzimin tek e kaluara e qytetit tonë, ku do ta gjejnë ata forcën për të luftuar për të ardhmen e tyre? Mbase jemi akoma në kohë për të mbajtur qëndrim dhe për ta ndryshuar rrjedhën e ngjarjeve, në mënyrë që të mos vijë një ditë dhe ta gjejmë veten të gjithë të mbyllur në një botë uniforme, të mbushur me kutira prej xhami e prej hekuri.”

Menjëherë pas kësaj letre, Abraham Beame deklaroi se qyteti do të luftonte për të mbrojtur Grand Central dhe shumë gazetarë filluan të interesoheshin për këtë çështje. Në fund të vitit 1975, drejtësia amerikane i riktheu ndërtesës së Grand Central statusin monument historik, duke anulluar vendimin që ja kishte hiqur këtë status, për t’i hapur rrugë ndërtimit të kullës.

Shoqëria Penn Central Railroad e kundërshtoi këtë vendim duke vazhduar betejën e saj të motivuar nga perfitimet financiare, duke e çuar çështjen në Gjykatën Supreme te Shteteve të Bashkuara. Më në fund, në vitin 1978, Gjykata Supreme i konfirmoi statusin monument historik Grand Central Terminal, duke e shpëtuar atë përfundimisht nga shkatërrimi.

Në një paralele historike, sot në Tiranë ndërtesa e Teatri Kombëtar po kërcënohet me rrafshim dhe zhdukje nga kujtesa e qytetit dhe e kombit. Ajo ka për qytetarët e Tiranës të njëjtën rëndësi historike si Grand Central për qytetarët e Nju Jorkut. Teatri kërcënohet sot me zëvendësimin nga ato lloj ndërtesash prej xhami e prej hekuri, kundra të cilave protestonin dikur Xheki Kenedi dhe artistët e Nju Jorkut.

Sot, Teatri duket si shtëpi e braktisur, por aspak e shëmtuar. E braktisur jo nga publiku, por nga njerëzit që duhet të kujdeseshin për pasuritë kulturore, por që fatkeqësisht janë gati të shesin për interesa financiare çdo gjë që mund të shitet. Megjithatë, siç thoshte Jackie Kenedy, “deri në minutën e fundit” jemi në kohë për ta shpëtuar Teatrin Kombëtar.

Tirana ka plot vend për të ndërtuar teatro prej xhami dhe pse jo, projektin që është paraqitur nga qeveria. Por jo duke fshirë nga kujtesa 80 vjet histori që do të ishin humbje e pallogaritshme për Tiranën, historia e të cilës si kryeqytet filllon me këto vende mitike zhdukja e te cilave do të ishte fshirje e identitetit të kryeqytetit.

Teatri Kombëtar është një ndërtesë minimaliste që respekton me modesti hapsirën rreth saj. Ajo ndërtesë është një nga shembujt e parë të periudhës së racionalizmit arkitekturor në vendin tonë. Ashtu si Teatri Kombëtar ato ndërtesa nuk shkëlqenin nga madheshtia, por nga thjeshtesia planeve të tyre ndërtimore. Ndaj ajo ndërtesë duhet ruajtur me çdo kusht nga qytetarët e Tiranës të cilët pikesëpari duhet të kuptojnë vlerën e saj, shkruan exit.al

Sot Nju Jorku krenohet me Grand Central Terminal që mbijetoi nga angazhimi i qytetarëve te tij që u mobilizuan në mbrojtje të historisë së qytetit te tyre. Sot, është rradha e qytetarëve të Tiranës për t’u mobilizuar në mbrojtje të teatrit të tyre./KultPlus.com

Tërmeti në Shqipëri dëmton muret e Teatrit Kombëtar (FOTO)

Lëkundjet e tërmeti që kanë përfshirë sot Tiranën kanë dëmtuar muret e Teatrit Kombëtar, objekti për të cilën tashmë ka qenë duke u diskutuar shumë në Shqipëri nëse duhet të rrezohet apo jo, përcjellë KultPlus.

Sipas Java News, pas lëkundjeve, në godinë u konstatua një shkëputje e soletës nga kolona, karakteristikë e tërmetit, si dhe plasaritje të freskëta që përbëjnë problematikë për rënien e strukturave. Gjithashtu, janë vërejtur edhe çarje në arkitrarë, çarje në gjatësinë e kolonave, të cilat sipas ekspertëve, ndodhin ekskluzivisht për efekt të amplitudave të ndryshme të tërmetit.

Gjatë kohës së tërmetit brenda në Teatër kanë qenë vetëm punonjësit e institucionit të cilët janë larguar dhe nuk kanë pasur dëmtime.
Në anën tjetër Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit, përmes një reagimi në “Facebook”, ka treguar se në Teatër kanë dalë zjarrfikësit të cilët sipas njoftimit fotografojnë të çarat e vjetra, për t’ia faturuar tërmetit të sotëm.

“Po ndodh tek teatri: kanë ardhur punonjës të zjarrfikëses në teatër dhe po fotografojnë të çarat e vjetra, për t’ia faturuar tërmetit të sotëm. Ps. Ju lutem shpërndajeni, pasi këta janë aq të paskrupullt sa janë në gjendje ta prishin vetë dhe të thonë e bëri tërmeti”, shkruhet në faqen e “Facebook” të Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit. /KultPlus.com


Enver Petrovci: Për mua është budallallëk mos ndërtimi i një teatri të ri

Regjisori dhe aktori i njohur kosovar, Enver Petrovci thotë se ndërtimi i një Teatri të ri Kombëtar është i domosdoshëm sepse ekzistuesi nuk ka kurrfarë vlere arkitektonike.

Petrovci shton se nuk e kupton pse bëhet një debat i tillë dhe se të kundërshtosh ndërtimin e një teatri është budallallëk.

“Për mua është budallallëk mos me u ndërtu një teatër i ri. Mendoj se duhet ndërtuar sepse çdo teatër vlen për një komb, sidomos teatri kombëtar. Jam kundër që toka t’i falet dikujt, mirëpo të ndërtohet teatri i ri absolutisht që është një budallallëk me e kundërshtu. Ai teatër që ekziston nuk ka kurrfarë vlere arkitektonike”, ka deklaruar ai, i pyetur për debatin që po zhvillohet në Tiranë. / KultPlus.com

Pas marrëveshjes për Teatrin e ri Kombëtar, miratohet Projektligji për shembjen e të vjetrit

Një ditë pasi u njoftua publikisht marrëveshja mes aktorëve dhe kryetarit të Bashkisë së Tiranës, Qeveria e Shqipërisë ka nxituar për të çuar deri në fund projektin për një Teatër të ri Kombëtar.

Kështu ka kaluar në mbledhjen e djeshme projektligjin për “Përcaktimin e procedurës së veçantë për negocimin dhe lidhjen e kontratës me objekt “projektimi dhe realizimi i projektit urban dhe godinës së re të teatrit kombëtar”.

Ndërkaq, në vendim theksohet se projektligji i ri pasqyron thellësisht kërkesat e komunitetit të artistëve lidhur me ruajtjen e pronës së teatrit, me standardet e domosdoshme europiane për një teatër dinjitoz kombëtar dhe me pjesëmarrjen e qartë të dy përfaqësuesve të artistëve në procesin e negociimit.

Projektligji siguron transparencën e plotë të negociimit dhe garancinë ligjore të autoritetit më të lartë ligjor të shtetit, theksohet në vendimin e Qeverisë./ KultPlus.com

Artistët në mbrojtje të Teatrit Kombëtar, paralajmërojnë përshkallëzim të protestave

Artistët protestuan mbrëmë në oborrin e Teatrit Kombëtar, kundër projektit të qeverisë që parashikon prishjen e godinës aktuale dhe ndërtimin e një teatri të ri, duke iu bashkangjitur disa kulla shumëkatëshe.

Protesta ishte konceptuar me pjesë recitimesh, muzikë dhe shfaqje teatrale, veç fjalimeve të zakonshme, ku shprehej kundërshtia e artistëve dhe qytetarëve ndaj projektit qeveritar.

Regjisori Robert Budina duke iu drejtuar të pranishmëve tha se në rast se qeveria nuk do ketë tërheqje nga projektligji për ndërtimin në këtë zonë, ata do të intensifikojnë protestat pranë Kuvendit dhe Ministrisë së Kulturës dhe kanë paralajmëruar për protesta shumë më të forta.

“Në rast se sot qytetarët po kalojnë një kohë mjaft të bukur këtu tani duke dëgjuar këngë patriotike, qytetare, këngë nga të gjitha trevat e Shqipërisë, edhe nga Kosova, duke dëgjuar recitime, duke parë dhe performanca, ky është mesazhi që ata po marrin, sepse e gjitha kjo po bëhet që kjo hapësirë të mbrohet.

Për të gjitha komentet që janë bërë pas dëgjesës së ka pasur kryetari i Bashkisë me artistët, mesazhi më i fundit është ky: Nuk mund të quhen më dëgjesa publike me qytetarë apo artistë në rast se zhvillohen në kullat e oligarkëve, ashtu sikurse pretendojnë artistët se ishte dëgjesa e fundit.

Një koment tjetër që kanë bërë në këtë skenë ishte se nuk janë të përçarë, nuk kanë përdorur gjuhë raciste ndaj kolegëve që mendojnë ndryshe, por kanë mbajtur një qëndrim të prerë ndaj atyre personave që nuk kanë qenë koherentë gjatë gjithë kësaj periudhe të protestave në Teatrin Kombëtar, duke qenë protestues në fillim dhe duke ndryshuar qëndrimin gjatë rrugës”.

Ndër ata që folën ishte dhe regjisori Robert Budina, i cili theksi se nëse qeveria nuk i dëgjon artistët, ata do gjejnë zgjidhje më të forta për të arritur qëllimin e tyre në mbrojtje të Teatrit Kombëtar. “Ne do të dalim në protesta derisa qeveria të tërhiqet”, vijoi ai./ KultPlus.com

Meta apel Ramës e Veliajt: Dëgjoni zërin e artistëve

Një projektligj i nxjerrë rishtazi nga qeveria Rama ka vendosur në alarm artistët, pasi sipas tyre përcakton shembjen e Teatrit Kombëtar dhe dhurimin e sipërfaqes tek privati për ndërtimin e kullave.

Nëpërmjet zërave si Robert Ndrenika dhe Mirush Kabashi, komuniteti i artistëve ka paralajmëruar “luftë” me qeverinë. Mbështetja këtë të mërkurë iu ka ardhur atyre edhe nga Presidenti Ilir Meta, me të cilin kanë pasur edhe një takim muaj më parë.

Kreu i Shtetit mbështet kërkesat e artistëve për Teatrin Kombëtar dhe i bën thirrje qeverisë dhe Bashkisë së Tiranës për transparencë e dialog për këtë çështje. Meta gjithashtu apelon për të dëgjuar sugjerimet e komunitetit të artistëve.

“Presidenti i Republikës, bën thirrje për transparencë e dialog për këtë çështje dhe i bën apel Qeverisë dhe Bashkisë së Tiranës, të dëgjojnë sugjerimet dhe shqetësimet e komunitetit të artistëve e të dialogojnë në dobi të ruajtjes e promovimit të vlerave e trashëgimisë historike, kulturore e kombëtare”, thotë Meta në mesazhin e tij.

14 prilli sjellë “Frankeshtajnin” e Bokshit në Teatrin Kombëtar në Tiranë

Në Teatrin Kombëtar artistët po punojnë për të sjellë në skenë për publikun një tjetër premierë.

Në një kohë kur në oborrin e Teatrit Kombëtar vijojnë organizimet dhe takimet për të mbrojtur teatrin nga shembja, artistët në mjediset e provave vijojnë punën edhe për premierën e re, që pritet të jetë në skenë mesin e muajit që vjen.

Një dramë e njohur që e sjell regjisori Ilir Bokshi në Teatrin Kombëtar. Drama “Frankeshtajn” shkruar nga Tim Kelly sjell në role aktorë të njohur të teatrit. Në skenë drama premierë do të luhet nga tetë aktorë. Këtë herë rolet në vepër regjisori ia ka besuar aktorëve Helidon Fino, Besmir Bitraku, Yllka Mujo, Klea Huta, Erjona Kakeli, Gent Hazizi, Lulzim Zeqja dhe Niada Saliasi.

“Është interesante se në kulturën popullore emri i cili pasqyron monstrën është Frankeshtajn, dhe shumë ndoshta nuk e dinë se Frankeshtajn është vet shkencëtari e jo monstra. Megjithatë, janë disa që do të thonë se Frankeshtajni, për shkak të pikëpamjes së tij morale dhe asaj që ai ka arritur të krijojë, është po aq monstër sa krijesa që ai ka krijuar”, shkruhet për veprën, përcjell SotNeës.

Aktori i njohur Lulzim Zeqja që është pjesë e kastit të aktorëve tregon se puna për shfaqjen vijon prej kohësh, dhe më datë 14 të muajit prill kjo premierë pritet të ngjitet në skenë.

“Një dramë thriller, ne jemi në prova dhe më datë 14 prill pritet të jetë në skenën e Teatrit Kombëtar”, pohon mes të tjerave aktori Lulzim Zeqja që është në mesin e artistëve që regjisori Ilir Bokshi nga Kosova ka zgjedhur për të sjellë personazhet në skenë.

Me një kastë aktorësh të njohur të teatrit, këtë herë vepra që mban emrin e autorit Tim Kelly do të vijë sipas konceptit regjisorial të Bokshit. Nuk është hera e parë që Ilir Bokshi vjen në Tiranë për shfaqje teatrore, por edhe këtë herë është një vepër e cila në skena të tjera të botës është përcjell me interes.

Skenografia në vepër mban emrin e Petrit Bakallit, kostumet nga Vesa Kraja, kompozitor Art Lokaj dhe asistente regjie Algiona Agaj. Vepra teatrore e dramatizuar nga romani i Mary Shelley nga Tim Kelly, ky adaptim qëndron i veçuar nga dhjetëra adaptime të tjera filmike dhe skenike, sepse ndërkohë që i qëndron më së miri besnik romanit origjinal, vepra gjithashtu bie në një zhanër plotësisht të dalluar, ku komikja dhe tragjikja janë të ndërthurura mjeshtërisht dhe munden që në mënyrë shumë fleksible të paraqiten si njësi në vete apo si një dyshe e bashkuar.

“Viktor Frankeshtajn është një njeri i konsumuar nga shkenca dhe biologjia, pasioni jetësor i të cilit ka qenë të zbuloj shkakun e jetës apo e të dhënit jetë. Pas përpjekjeve dhe eksperimenteve të vazhdueshme, ai më në fund zbulon një rrugë të kthej në jetë indet e njeriut të vdekur. Më shkurt, ai vije në gjendje të krijoj jetë duke qepur së bashku një koleksion makabër pjesësh trupore të njeriut dhe duke përdorur procesin e tij special, ai ka sjellë në jetë një krijesë të ndërtuar nga pjesë trupore njerëzish, por akoma jo tamam njerëzor”, thuhet për këtë vepër që do të vijë premierë dhe në skenën e Tiranës.

Në shkurt të vitit 2013 regjisori Ilir Bokshi ishte në skenën e Teatrit Kombëtar me veprën antike “Edipi Mbret” të Sofokliut. Një pjesë të aktorëve që kanë qenë pjesë e veprës “Edipi Mbret” regjisori Bokshi i sjell sërish në role dhe në veprën “Frankeshtajn”. Pas katër vitesh nga premiera “Edipi Mbret” Ilir Bokshi rikthehet në Teatrin Kombëtar në një tjetër bashkëpunim me artistët./ KultPlus.com

Mirush Kabashi për Teatrin Kombëtar: Pas projektit të Ramës, qëndron mafia e ndërtimit

Mirush Kabashi është një nga artistët e shumtë, kundër prishjes së Teatrit Kombëtar dhe ndërtimit të një teatri të ri.

Aktori i njohur i skenës dhe kinemasë, e sheh prishjen e Teatrit Kombëtar të lidhur me interesa të mafies së ndërtimit.

Ai thotë për “Panorama”, se pas projektit të prezantuar nga kryeministri Edi Rama, qëndron mafia e ndërtimit.

“Nuk e pashë projektin për teatrin e ri sepse nuk isha i ftuar në Kryeministri, pasi konsiderohesha me biografi jo të mirë artistike. Kur e sheh se si është konceptuar në urbanistikën e saj, atëherë e kupton se ajo nuk është e sinqertë dhe ajo nuk përmbledh mundësitë e ndërtimit të një Teatri Kombëtar, pavarësisht se aty është paraqitur ana arkitektonike dhe jo ana funksionale. Për këtë nuk është folur fare, ndërsa karakteri kombëtar i godinës së re nuk është përfillur fare. Teatri i Durrësit është në qendër të qytetit, ai i Shkodrës po ashtu, i Elbasanit apo i Korçës. Ndërsa Teatrin Kombëtar po e bëjmë një teatër krejtësisht të maskuar, të jetë një kusur apo një apendiks i ndërtimeve shumëkatëshe që do ndërtohen, ky është një abuzim që i kalon interesat e artistëve”, thotë ai.

“Më shqetëson funksionaliteti dhe mundësia sesi mund të ndërtohet më mirë dhe fakti që imponohet dhe nuk bëhet një diskutim i hapur, sepse mund të ketë dhe variante të tjera, ndoshta më të mira. Ajo që kërkohet, mbi të gjitha është transparenca që të bëhet një gjë e qëndrueshme dhe artistike dhe të tillë mund ta bëjnë vetëm artistët dhe jo politika, e aq më tepër ekzekutivi, që mesa duket është i kapur dhe i lidhur me interesa të mëdha të një lloj organizmi të frikshëm, që quhet mafia e ndërtimit”, vijon më tej aktori i njohur./ KultPlus.com

Robert Ndrenika përsëri kundër qeverisë Rama për ndërtimin e teatrit

Një grup artistësh janë mbledhur bashkë, ndërsa po diskutojnë për problematikat e Teatrit Kombëtar, ku në fokus është ndërtimi i godinës së re.

Bujar Asqeriu ka prezantuar para artistëve një projekt për ndërtimin e një godinë të re ngjitur me ndërtesën ekzistuese.

Gjatë fjalës së tij, aktori Robert Ndrenika pohoi se i ishte dukur interesant projekti i prezantuar, ndërsa theksoi se ka shumë variante. Mes të tjerash Ndrenika, një nga zërat e fuqishëm që është shprehur kundër shembjes së godinës ekzistuese të teatrit, ndërsa shtoi se ajo nuk duhet të jepet me PPP (Partneritet-publik-privat).

“Mua nuk ma heq njeri nga mendja, se edhe Maqedonia u bën teatër shqiptarëve. Pra nuk jam fare dakord për formulën PPP. Më paraqiti zoti Kapexhiu një variant, më pëlqeu. Ka disa variante. Le të bëjnë ato 6-7 kulla që duan të bëjnë. Ne le të na japin sheshin përpara të vëllezërit Frashëri. Pra ka variante. Unë jam kundër variantit PPP sepse në të gjitha këndvështrimet ky variant është për të përfituar privati, dhe jo teatri”, tha Ndrenika, duke dalë kundër propozimit të qeverisë Rama./ KultPlus.com

Laert Vasili kandidon për drejtor të Teatrit Kombëtar

Ndonëse dje deklaroi nga emisioni “Zonë e Lirë” se nuk do të kandidojë për postin e drejtorit të Teatrit Kombëtar, duket se Laert Vasili ka ndërruar mendje.

Aktori bën me dije përmes një postimi në “Facebook” se ka marrë këtë vendim për të ardhmen evropiane të institucionit të teatrit.

“Të dashur miq, pas një sërë takimesh, dëgjimesh, propozimesh dhe falë këmbënguljes sime në bindjet e mia mbi Teatrin dhe të ardhmen e tij europiane vendosa të rikandidoj për postin e Drejtorit Artistik të Teatrit Kombëtar, duke iu përgjigjur kështu thirrjes së Ministrisë së Kulturës”, shkruan Laert Vasili.

Katër vite më pare Vasili kandidonte përballë Hervin Çulit, por nuk fitoi./ KultPlus.com

Mospajtimet brenda Teatrit vonojnë programin e shfaqjeve

Mospajtimet brenda organeve të Teatrit Kombëtar të Kosovës kanë bërë që ky institucion ende të mos e ketë gati programin për këtë vit. Miratimi i tij bëhet nga Këshilli Drejtues i këtij institucioni pas propozimit që anëtarët e këtij organi marrin nga drejtori i përgjithshëm dhe nga udhëheqësi artistik.

Përderisa, sipas menaxhmentit, problemi është te mospajtimet me Këshillin Drejtues, përfaqësues të këtij të fundit fajin e hedhin te menaxhmenti. Si pasojë e mosmiratimit të programit, institucioni më i lartë teatror në vend ende nuk ka as planifikim financiar për këtë vit, madje as nuk ka bërë kërkesë për buxhetin e viti kalendarik në MKRS, detyrë ligjore kjo që institucionet e tjera e kanë përfunduar qysh në dhjetor. E vonimi i miratimit të programit mund të shkaktojë probleme në realizimin e repertorit.

Drejtori i përgjithshëm i TKK-së, Agim Sopi, ka thënë se kjo vonesë sigurisht që shkakton probleme, por ato janë të tejkalueshme.

Në fillim të dhjetorit ishte bërë e ditur se ministri i Kulturës, Kujtim Gashi, kishte ndërruar përbërjen e Këshilli Drejtues duke emëruar si anëtarë të rinj regjisorët Burbuqe Berisha e Orhan Kerkezi, letrarin Shkëlqim Millaku, aktorët Fisnik Ademi, Jahja Shehu e Ismet Azemi bashkë me Valon Kashtanjevën si përfaqësues të MKRS-së.

Por, sipas kryetares së Këshillit Drejtues, ky organ nuk është fajtor për mosmiratimin e programit artistik për këtë vit, shkruan Koha Ditore./ KultPlus.com

“Dama me Kamelie” premierë në Teatrin Kombëtar

Nën regjinë e Luli Hoxha, më 8 dhjetor në Teatrin Kombëtar në Shqipëri jen premiera e shfaqjes “Dama me Kamelie”, me autor Aleksander Duma, shkruan KultPlus.

Kjo shfaqje sjellë një realitet të pandryshueshëm, skamje, luks, mentalitet, fat, të mbërthyera fort nga pasioni. Beteja e përjetshme e reales me të drejtën.

Në kastën e aktorëve vijnë: Laert Vasili, Luli Hoxha, Viktor Zhusti, Rajmonda Bulku, Gjergj Mena, Xhino Musollari, Josif Sina dhe Karafil Shena. Dramatizimi është bërë nga Laert Vasili dhe Luli Hoxha ndërkaq shfaqja vjen premierë më 8 dhjetor me fillim nga ora 19:00 në Teatrin Kombëtar./ KultPlus.com

Ansambli “Shota”, mbrëmë solli një koncert të fuqishëm artistik në TKK (FOTO)

Ansambli Kombëtar i Këngëve dhe Valleve “Shota”, për nderë të 28 nëntorit, Ditës së Flamurit, mbrëmë solli një koncert të pasur artistik i cili ishte titulluar “Festa e Bashkimit”, shkruan KultPlus.

Gili Hoxhaj

Ky koncert barte dedikime të rëndësishme që lidhen me historinë e kombit shqiptar, pasi që mbrëmë ky koncert iu kushtua edhe ditëlindjes së komandantit Adem Jashari dhe 20 vjetorit të daljes publike të UÇK-së.

Të gjithë që ngjiteshin në skenën e Teatrit Kombëtar të Kosovës bartnin një mesazh të veçantë të simbolikës së këtij koncerti festiv, me veshje kombëtare të interpretuesve, e shqiponjën që reflektohej mbi njërin skaj të skenës, të krijonte ndjesinë e vërtetë të një festë të madhe kombëtare dhe të rikujtimit të përpjekjeve heroike të Adem Jasharit dhe UÇK-së. Tingujt, zëri, lëvizjet e trupit e të instrumenteve që vinin në një koordinim më njëra-tjetrën krijonin një harmoni të përsosur ku dukej që gjithçka po frymonte shqip.

“Mora Fjalë” e interpretuar nga Sarandë Aliu, ishte një nga këngët e para që në këtë koncert i kushtohej Adem Jasharit, e që arriti të nxjerrë emocionet e publikut që më shumë përkushtim e duartrokitje po e përcillnin këtë program. Po ashtu këngë dedikuar figurës historike të Adem Jasharit, solli edhe këngëtarja Majlinda Cikaqi me interpretimin e këngës “Po ku je, heu, burrë i dheut”, dhe më pas dhe grupi polifonik “Bilbili”, me interpretimin e këngës “Cili je ti more burrë”. Grupi polifonik “Bilbili” erdhi nga Vlora për ta pasuruar këtë program me interpretimin e dy këngëve.

Dukej se koncerti arrti kulmin me këngën “Heu Drenicë, heu trungu i lisit” që erdhi në interpretimin e Denik Prizrenit, e që plotësohej mrekullueshëm nga kori i ansamblit, i cili dirigjohej nga Ylber Asllani. Emocionet u shumëfishuan në momentin kur njëri nga pjesëtarët e ansamblit solli flamurin kuq e zi në skenë.

Po ashtu Trupa e Ansamblit “Shota”, prezantoi tri valle të fuqishme të cilat erdhën në koreografinë e Fehmi Shaqirit, vallja “Festa e Bashkimit” është ajo që bëri publikun të krijonte një muzikalitet edhe më të fuqishëm përmes duartrokitjeve të ngadalta, e shpesh fishkëllimave të zgjatura. Të gjithë interpretuesit u pritën dhe u përcollën me orkestrën që qëndroi pa lëvizur në skenë. Kjo valle arrin në momentin më të bukur kur pasi burrat përfundojnë vallen e tyre, vihen përballë njëri tjetrit dhe me duart e ngritura lart duartrokasin lojën e valltareve të cilat të vendosura në një rreth lëvizin lehtë duart e tyre. Plisi dhe shamia e kuqe ishin dy simbole që nuk u mungonin pothuajse asnjërit nga interpretuesit.

Po ashtu me interpretime të fuqishme erdhën edhe këngëtare e njohur si Violeta Kukaj–Retkoceri, Mirvete Bajrami- Haziri, Riza Bytyçi e Liridon Sadriu.

Koreografi Fehmi Shaqiri tha për KultPlus, se edhe pse ka një jetë që merret me art, kjo natë i solli emocione të jashtëzakonshme.

“Në nëntor kemi dy tregime shumë të mëdha, nëntori për ne është histori, është gjakosje për atë liri që në mënyrë të padrejtë na e kanë mohuar. Kam tetë vite që punoj me “Shotën” dhe më bëhet shumë qejfi sepse ishin kombinuar shumë bukur edhe me vokalin pasi që Ylber Asllani ka punuar jashtëzakonisht mirë. Programi ka qenë shumë mirë i menaxhuar sepse nuk është e thjeshtë që koncerte tematike të momente të tilla siç është Pavarësia e vendit apo figura historike si është heroizmi i Adem Jasharit dhe e them me sinqeritet se kam një jetë që kam kaluar me art por sonte jam emocionuar jashtëzakonisht shumë. Në Kosovë gjej një mbështetje të jashtëzakonshme dhe është një ndjenjë e përkryer të punosh me ansamblin “Shota”, puna e tyre është vërtetuar edhe me trofetë ndërkombëtare që kanë marr ata dhe janë pikërisht këta që përfaqësojnë kulturën kombëtare të gjithë kombit”, pohoi Shaqiri, duke vazhduar të thotë se edhe pse ka shumë vite që punon me valltarët këtë natë ishte i magjepsur nga loja e tyre.

“U ndjeva jashtëzakonisht i kënaqur dhe ndonjëherë më hidhej të ngjitesha në skenë dhe t’i përqafoja të gjithë”, tha përplot emocion koreografi Shaqiri.

Drejtori artistik i këtij programi, Ylber Asllani tha për KultPlus, se ansambli “Shota” edhe me këtë koncert e dëshmoi që dita e ditës po rritet në aspektin kualitativ mirëpo ai po ashtu theksoi se kjo mbrëmje do duhej të vinte pikërisht në Ditën e Flamurit, gjë që atyre u pamundësohet për shkak të mungesës së një salle.

“Ansambli si ansambël shtetëror e ka strukturën e vet dhe organizimi nuk është aspak probleme për neve, problemi ynë kryesor është salla sepse gjithmonë duhet të kërkojmë lejë. Nuk varet preje neve se ku dhe kur do ta bëjmë koncertin, është një detaj i vështirë për neve për arsye se ky koncert i konceptuar në këtë mënyrë ishte dashur të jetë pikërisht në Ditën e Flamurit dhe të transmetohet drejtpërdrejt. Ansambli po rritet dita e ditës në aspektin kualitativ dhe veçantia e këtij koncerti është gjithnjë reagimi i publikut për punën tonë për fat të mirë ne artistët dimë të ngopemi me ato duartrokitje më se të domosdoshme për neve sepse ansambli nuk paguhet aq sa duhet përkundër punës që e bën”, tregoi Asllani për KultPlus.

Valltari Besnik Grajçevci tregoi për KultPlus, disa detaje rreth organizimit të këtij koncerti ndërsa theksoi se sonte çmimi më i madh që morën janë duartrokitjet e publikut.

“Ansambli “Shota” është në kontinuitet të punës së përhershme mirëpo gjithmonë para eventeve të caktuara këshilli artistik e përpilon programin i cili duhet t’i përshtatet karakterit të manifestimit dhe mbi atë përgatitje dhjetë ditë bëjmë përgatitje teknike, komisionale dhe artistike për nivelin e duhur që prezantuam sot. Jemi munduar që edhe në këtë program t’i përmbahemi qëllimit të festes së 28 Nëntorit, daljes publike të UÇK -së dhe ditëlindjes së komandantit Adem Jasharit. Për artistin çmimi më i madh është duartrokitja e publikut, andaj mendojmë që sonte kemi sjellë emocion dhe kemi shprehur vlera që publiku u nda i kënaqur dhe ka festuar me zemër”, tha Grajçevci për KultPlus.

Koncerti i radhës nga ansambli “Shota” do të shfaqet në Gjilan më 27 Nëntor, me rastin e zbulimit të shtatores së Idriz Seferit./ KultPlus.com

Artan Imami vë në skenë dramën “Mashtrimi”, premiera në Teatrin Kombëtar

Vepra “Mashtrimi” rikthen në skenën e Teatrit Kombëtar Artan Imamin. Shkruar nga Anthony Shaffer vepra vjen në skenë me regji nga Artan Imami, një shfaqje që ka bërë bashkë aktorë shqiptarë dhe të huaj. Shfaqja ngjitet premierë të premten në skenën e teatrit për të vijuar dhe të shtunën e të dielën, dhe rolet në vepër interpretohen nga Artan Imami, Indrit Çobani, Carolyn Murphy e Endrin Pastore. Një shfaqje me katër personazhe, një vepër që dhe në mediet botërore më herët ka gjetur vlerësime.

“Një kryevepër argëtuese, ku konflikti seksual ndërthuret me atë klasor dhe racor. Drama dhe tragjedia transmetohen nga një humor i zi”, kështu shkruan për “Mashtrimi” një nga gazetat më prestigjioze “New York Times”. “Mashtrimi” (“Sleuth”), një nga veprat më të njohura të dramaturgut Anthony Shaffer është ngjitur në skenën e Broadway, fitues i “Tony Award”, adaptuar tre herë si film dhe kandidat për çmimin “Oscar”. Një vepër e ndërtuar mbi një zinxhir intrigash, ku imagjinata dhe realiteti shkrihen në një. Në vepër tradhti, pasion, gënjeshtra, pushtet, bindje, lojë dhe kjo përcillet përmes aktorëve të njohur të teatrit. Regjisor në shfaqje, Artan Imami vjen në rolin kryesor atë të Wyke, në atë të Milo Tindle të dashurit të gruas interpreton aktori Indrit Çobani dhe në rolet e tjera janë Carolyn Murphy dhe Endrin Pastore. Këtë vepër ai e përshtati për versionin filmik me aktorët Laurence Oliver dhe Michael Cane në vitin 1972, i nominuar për çmimin “Oscar”. Në vitin 2007, “Sleuth” u përshtat për një tjetër version filmik me regjisor Kenneth Branagh dhe me aktorë Michael Cane dhe Jude Law.
Poashtu, vepra është shfrytëzuar si bazë për filmin “Tamanna” (2014), një prodhim britaniko-pakistanez, me regji të Steven Moore. Firmën e tij mban edhe skenari i trillerit të Alfred Hitchcock “Frenzy” (1972) si dhe “The Wicker Man”. Artan Imami është një nga emrat e dashur për publikun në skenën e teatrit. Në aktivitetin e tij me teatrin gjithmonë është vlerësuar dhe tashmë ai vjen para publikut si regjisor dhe aktor. Këto ditë aktori i njohur me shfaqjen “Lukrecia Borxhia” ishte në Francë, ku trupa e Teatrit Kombëtar u prezantua me këtë vepër teatrore.

Ngjarjet në “Mashtrimi”

“Mashtrimi” në skenë është me skenografi nga Genc Shkodrani. I zhvillon ngjarjet në shtëpinë e dinastisë Wiltshire të shkrimtarit të suksesshëm Andrew Wyke. Shtëpia e tij duket si një reflektim i veprave që shkruan. Në dijeni të tradhtisë të së shoqes, fton në shtëpi të dashurin e saj, Milo Tindle, dhe e bind që të grabisë bizhuteritë e gruas. Që prej këtij propozimi, zë fill një zinxhir ngjarjesh që e mban lidhur publikun edhe në dilemën nëse ajo që po shohin është e vërtetë apo fryt i fantazisë së Wyke dhe fillon realiteti.

Më herët për këtë vepër autorit Anthony Shaffer është shprehur se ajo ishte pjesërisht e frymëzuar nga një prej miqve të tij, kompozitori Stephen Sondheim, i cili mishërohet në rolin e Wyke. “Sleuth” konsiderohet si një triller i klasit të parë, mbushur me intriga, kthesa të befta dhe një suspansë të vazhdueshme.

Gjithashtu, është një lloj parodizimi i literaturës policeske dhe investigative, por nga ana tjetër përdor të gjithë elementet e zhanrit në fjalë për të arritur qëllimin e tij artistik. Praktikisht, vepra është një studim dramatik i betejës për seksualitet dhe xhelozi, midis një të riu dhe një burri në moshë. Anthony Shaffer ka lindur në Liverpul, më 15 maj 1926, dhe i përket një familjeje dramaturgësh të suksesshëm. (Marrë nga SotNews)./ KultPlus.com

Inis Gjoni rikthehet në skenë, sjellë premierën “Çifti i çuditshëm” në Teatrin Kombëtar

“Çifti i çuditshëm”, vepër e autorit Neil Simon me regji nga Inis Gjoni vjen pas disa ditësh premierë në Teatrin Kombëtar. Rolet në vepër regjisorja ia ka besuar një kasti të njohur aktorësh të teatrit dhe pohon se është një nga komeditë më të famshme të shkruar në Amerikë nga Neil Simon, që është konsideruar si një nga autorët më thumbues të shekullit të njëzet.

Regjisorja Gjoni që tashmë është në përgatitje për premierën, tregon se e ka tërhequr jashtëzakonisht kjo vepër sepse është nga më komercialet në historinë e teatrit amerikan, dhe është konsideruar dhe si fenomen kulturor. Një vepër që flet për dinamikën e marrëdhënieve njerëzore, që sipas regjisores Inis Gjoni është një temë fantastike.

“Ajo që më ka pëlqyer shumë në këtë vepër është sepse flet për dinamikën e marrëdhënieve njerëzore, dhe është një temë fantastike të flasësh për këtë sepse është aktuale dhe do të jetë aktuale përderisa njerëzimi të jetë mbi tokë”, pohon regjisorja Gjoni.

Rolet në vepër regjisorja ia ka besuar aktorëve Romir Zalla, Gentian Zenelaj, Mehmet Xhelili, Ervin Bejleri, Besmir Bitraku, Anais Lika dhe Rozana Radi.

Veç temës kryesore vepra e Neil Simon shtron dhe një sërë nëntemash siç është martesa, familja, divorci, bashkëjetesa, miqësia, shoqëria, komunikimi.

“Ideja e veprës është kompromisi dhe toleranca është bërthama dhe rregullatori shoqëror në të gjitha aspektet e jetës. Ku pa këto të dyja kompromisin dhe tolerancën dinamika e marrëdhënieve njerëzore do të ishte shumë më tepër e ashpër nga sa është aktualisht. Kjo sepse ne për nga ndërtimi psikologjik, individual dhe shoqëror e kemi të ndërtuar mbijetesën tonë në bazë të bashkëjetesës ndaj dhe personazhet dhe vepra në tërësi flet për mungesën e tolerancës, të kuptimit edhe të mirëkuptimit si dhe kompromisit, gjëra që sjellin shpeshherë mosfunksionim në një marrëdhënie sociale në tërësi ose duke kapur veç e veç martesën, bashkëjetesën, shoqërinë, biznes, punë, etj”, vijon regjisorja për premierën, që do të jetë në skenën e teatrit më datë 26 tetor.

Vepra e Neil Simon

Me këtë shfaqje regjisorja Inis Gjoni vjen pasi solli në skenë “Mbroni shpellarin” . Këtë herë veprën e Neil Simon e shikon si më komerciale, sepse nuk ka munguar në teatër dhe kinema.

“Vepra më komerciale, sepse kjo vepër ka kaluar nga teatri në kinema. Është luajtur nga aktorë burra dhe gra dhe për herë të parë është shfaqur në Broduei në vitin 1965. Më pas menjëherë pas suksesit të madh u bë film me aktorët e famshëm të Hollivudit me 114 episode. Më pas autori e përshtati në versionin femëror dhe gjatë kësaj kohe është vendosur pafundësisht në skena”, u shpreh regjisorja.

Në vitin 2002 vepra erdhi në versionin modern dhe u rivendos sërish në Broduei gjithmonë me aktorë të Hollivudit.

“Në të gjitha ato që kjo vepër ka kaluar historia mbetet e njëjtë: historia thelbësore e dy njerëzve të ndryshëm, që mësojnë të jetojnë me njëri-tjetrin në një mungesë harmonie dhe tolerance dhe mungesë kompromisi duke sjellë një bashkëjetesë jo të zakonshme në plan të parë për ne, por që është e destinuar të mos funksionojë”, pohon regjisorja Inis Gjoni.

Këto ditë regjisoren Inis Gjoni e gjejmë gjithmonë në teatër dhe siç pohon dhe vetë kur projektet teatrale janë të vështira kërkon dhe të punosh disa muaj me veprën që ti shkosh aktorit gjithmonë e përgatitur. Vepra është përkthyer nga Artur Lena dhe skenografia Stivi Rrapo dhe Inis Gjoni. (Marrw nga SotNews)./ KultPlus.com

‘55 shades of gay’ së shpejti në Tiranë

Para disa ditësh në Teatrin Kombëtar të Kosovës, u dha premiera e shfaqjes ‘55 shades of gay’, me tekst të Jeton Neziraj e regji të Blerta Neziraj. Kjo shfaqje e cila u mirëprit nga audienca e Prishtinës, tashmë pritet të udhëtoj nëpër teatrot e tjera të rajonit.

Destinacioni i parë i shfaqjes jashtë Kosovës do të jetë ai në Teatrin Kombëtar në Tiranë, shkruan KultPlus. 18 tetori është data e rezervuar për të mirëpritur një ekip të mrekullueshëm të aktorëve që e jetësuan këtë shfaqje e që janë: Tristan Halilaj, Bujar Ahmeti, Shengyl Ismaili, Semira Latifi dhe Alketa Sylaj.

‘55 shades of gay’, është projekt i Qendrës Multimedia nga Prishtina e cila konsiderohet si njëra nga kompanitë teatrore më interesante nga Evropa Juglindore. Shfaqja sjellë në skenë një një trajtim krejtësisht politikisht jo-korrekt, një performancë argëtuese politike dhe provokative, kësaj here mbi çështje që kanë të bëjnë me komunitetin LGBTI.

Luan Durmishi (vokal), skenografia dhe kostumet nga Sebastian Ellrich, muzika nga Irena Popovic dhe koreografia është realizuar nga Florian Bilbao./ KultPlus.com

Shoqata e re e Regjisorëve përçan artistet, komente të ndryshme në rrjete sociale

Një shoqatë e re e cila dje iu shtua komunitetit kulturor në Kosovë duket se u bë sebep që një debat në rrjetet sociale shpesh edhe të eskalonte.

Jo rastësisht të përfshirë në debat, me komentet e tyre janë disa prej figurave që kanë disa projekte artistike dhe konsiderohen pjesë e artistëve në Kosovë.

Bëhet fjalë për një postim të Flutra Zymit – një regjisore e cila dje, pasi u formua Shoqata e Regjisorëve të Teatrit të Kosovës, shkroi një status në llogarinë e saj në Facebook me këtë mbishkrim:

“Bravo Teatrit Kombetar per ndryshimet qe i ka sjell kete vit……e shihni keta njerez kur dikur dy here ne vit merrnin te holla nga ju…..nuk kishin nevoje per shoqate po te njejtit regjisor……po pra duhet zingjirte nese jo mi kpute me i livrit kapak 😉 😜 ose po duhet me ateru a aderu qysh po i thojnë ”

Postimit më pas i ka pasuar një debat ku janë përfshirë aktorja Albulena Kryeziu Bokshi, regjisorja Burbuqe Berisha dhe regjisori Ilir Bokshi.

Në fotografitë poashtu mund të shihni pak nga debati i zhvilluar, ku nuk kanë munguar edhe fjalë që nuk i takojnë një diskursi artistik e as që duhet thënë nga personat që punojnë në botën e artit dhe kulturës.

Në këtë link mund të lexoni më shumë mbi Shoqatën në fjalë, e cila është nismë e re e krijuar nga disa artistë të teatrit nga vendi. / KultPlus.com 

“Zbutja e Kryeneçes” shfaqet për herë të parë në Kinë

Zbutja e kryeneces » është përzgjedhur mes shfaqjeve në repertor të TK-së, në Festivalin ndërkombëtar të teatrove «The silk Road » në qytetin Xi’an në Kinë.

Me mbylljen e sezonit artistik 2016-2017 Teatri Kombëtar po bën përgatitjet e fundit për të marrë pjesë në dy ngjarje shumë rëndësishme ndërkombëtare.

Zbutja e kryeneces » është përzgjedhur mes shfaqjeve në repertor të TK-së, në Festivalin ndërkombëtar të teatrove «The silk Road » në qytetin Xi’an në Kinë. Ndërkohë prej datës 23-28 shtator do të marrë pjesë në Festivalin Ndërkombëtar në Tangxianzu,” International Theater Festival” në qytetin Fuzhou të Kinës. Ky fakt ka lumturuar pa masë edhe vetë regjisoren, Elma Doresi e cila shprehet shumë e lumtur në rrjetet sociale, shkruan blitz.al.

“E lumtur është pak të thuash!! Faleminderit Hervin Çuli për këtë super mundësi që na krijove. Mirënjohje Teatri Kombëtar!Mirënjohje stafit të Teatrit! Dhe në fund mirënjohje 10.000 miqve tanë të “Zbutjes së Kryeneçes”. Faleminderit Shekspir Shihemi në Kinë”, shkruan Doresi në Facebook. Kjo është hera e parë që Teatri Kombëtar prezantohet me një shfaqje në Kinë.