Kosova
Poezi e shkruar nga Bekim Lumi.
Kur atdheut i rrxohen kështjellat
I shemben pirgjet urat kullat
I zihet fryma
I mpikset gjaku
Themelet kur i luejnë vendit
Rozafë ajo bahet
Sall gjinin e djathtë e len përjashta
Gjergji Muji Halili Ademi Shabani Hamza
Pijnë tambël
Forcadë marrin
Për lufta t’rrebta
Tevona
Si rr’fe prej qielle
Veç nji za ndihet
“Oj Kosovë, mos thuej mbarova,
Se djemtë tu ende janë gjallë…”
Diku kah mbramja e 20 qershorit në një dhomë në fund të korridorit në të majtë kur futeshe në katin e dytë të Spitalit Amerikan në Prishtinë, shkova ta vizitojë një shok timin që kishte operuar krahun. Llaf pas llafi mora vesh se në dhomën përballë, luftonte Bekim Lumi me sëmundjen e keqe.
Shkruan: Uran Haxha
Dola n’korridor prej dhomës ku ishte shoku dhe thash të provoj me e pa mas një kohe relativisht të gjatë, që vetëm kisha komuniku virtualisht. Në korridor e takova motrën e tij të vogël. Dihej që ishte motra e tij, ngaqë kokërdhokët e syrit që i kishte dallues në fytyrën e tij Bekimi, ishin pothuajse të njëjtë te motra e tij. Fola me të pasi u prezantova. Mora vesh se çdo zhurmë në korridor i pengonte dhe e dëgjonte.
Më pas u afrova ngadalë tek dritarja e derës në dhomën e tij. Dhoma ishte e errët, pakëz dritat e aparaturave mjekësore e zbulonin profilin e tij. S’munda me hy me e pa, edhe me e mbajt atë pamje mend si pamjen e fundit të kontaktit me të. Motra e tij më tha se me zor po i shtyn ditët, e motrat medicinale më thanë se “ditët e fundit po i jeton”.
Fort u mërzita, amo bash fort u mërzita! E tash kur e mora vesh që ka ndërruar jetë, disi për 20 sekonda m’u sollën të gjitha kujtimet ndërmend.
Me Bekimin sa herë jemi pa n’Prishtinë gjithnjë i kemi nda disa minuta, kemi pi kafe vend e pa vend, kohë e pa kohë. Folshim në fillim pak për Suharekën, e tani herë për teatrin, herë për gazetarinë e çka jo tjetër. Ishim pasë njoftu në rrjete sociale, edhepse unë kisha shumë njohuri për punën që bën ai. Pasi kisha fillu me punu në disa media nacionale, Bekimit i kishin ra n’sy do shkrime të mijat, edhe një ditë më shkroi do fjalë të mira. Fort m’u ba qejfi. Nuk shkuan shumë ditë e u pamë bash para shtatores së Zahir Pajazitit. Ndejtëm ndoshta 3 orë në një kafe pranë duke mos u ndalë tu fol për Suharekën.
Më kujtohet që më pat thanë një përafërsisht kështu: “Suhareka është vendi i kujtimeve të mia të mira, por është provincë. Provinca të han, nuk t’len me shku nalt. Je kap mirë në Prishtinë e mos u kthe në provincë. Dije që është shumë me rëndësi me kalu provincialitetin. Unë kisha hjek shumë, por kam ardh’ herët. Uran ngom mu, mos u kthe pa naj zor”. Aty edhe m’u pat mbush mendja bukur shumë që mos me e pa të ardhmen time profesionale në Suharekë. Kohë më vonë u pata skuq kur më patë tregu për një drejtor kulture në Suharekë që i kishte thënë Bekimit: “mfal kush jeni ju?”, pasi që Beka i kishte thënë: “Unë jam i gatshëm me ju ndihmu nëse keni diçka”.
E Bekimi ka pasë një jetë plot aktive në Suharekë. Ai ka qenë djali i një mësuesi që kishte ardh nga Bllaca në Suharekë dhe kishin jetuar pranë Shtëpisë së sotme të Shëndetit. Bekimi si i ri kishte spikat në recitime e imitime. Një fqinje e imja tregonte se kur shkonte në shtëpinë e tyre për të ndejtë, si fëmijë i vogël njëherë ulej tek dera e dhomës “inqizonte” e tani i imitonte të gjithë aty ndërsy.
Ai në Shtëpinë e Kulturës recitonte dhe të gjithë e donin, siç dëshmohet në këtë fotografi që publikohet për herë të parë. E respektonte pa masë profesorin Ramadan Shala. Më 1979 edhe gazetat i kishin bërë profil si nxënës i dalluar në recitim e këngë. Dikur duke u rritë brenda tij ishte zgjuar fuqishëm dashuria për atdheun kombëtar – Shqipërinë.
Vjersha, këngë, veshje kuq e zi, parulla e gjëra të tilla bënte Bekimi. Mendja kreative i punonte mirë. Më trengonte se si disa e quanin “nacionalist”, “irredentist”, e besa-besë edhe “terrorist”. Për kuriozitet, disa prej atyre njerëzve ende normal rrugëve të Suharekës edhe sot.
Si tregonte vet ai, dikur me disa shokë iu mbushë mendja me dalë ilegalisht në Shqipëri. Kishin qenë një grup që u nisën ngadalë, e diku tek rruga që kthehet për Dragash në drejtim të Vërmicës, i kishte ndalë një plak. Këta e kishin pyetur më detajisht për kufirin dhe njëfarë forme ishin dekonspiruar. Por, siç thoshte vet Bekimi, “ishim të rinj me ditë që banorët e zonave kufitare punojnë gjithmonë për shtet”. Kishin organizu gënjeshtër dhe kishin përdorë pretekst se po shkonin për ta vizituar liqenin, që të shpëtonin nga policia.
Më vonë do ta përjashtonin prej Gjimnazit “Jeta e Re” në Suharekë, duke ia hedh dokumentat fytyrës, kështu thoshte Bekimi bukfalisht, dhe ai do të shkonte në Prishtinë. Kështu pavullnetshëm i iki Suharekës.
Vitet kishin kalu dhe Bekimi në kohën kur rrinim ishte profesor në Fakultetin e Arteve, teksa në teatër shkëlqente. Në
shfaqje i kam shku pothuajse gjithmonë dhe gjithmonë më kërkonte mendim për shfaqjen, që sinqerisht më bënte të ndjehesha shumë shumë mirë.
Unë nuk kam mbajt mësim me të, sepse nuk kam qenë student i atij fakulteti, por thonin se ka qenë shumë serioz në punë. Për lëshime gjithashtu thonin se nuk ka bërë. Këtë ma patë dëshmu, “Uran po vijnë kandidatë për studime në drejtim të regjisë e aktrimit prej Suharekës. Unë nuk mundem me intervenu, nuk vjen në shprehje. Unë ju kam ofru me i mbajt orë përforcuese me mua, po i bajnë disa e po lodhen. Intervenimi s’ka shanca te une”.
S’po zgjatem më shumë, po i mbaj disa kujtime për ndonjëherë tjetër.
P.S. Sot kërkova në telefon nëse e kisha numrin e tij ende, për kuriozitet. Aty e pata dhe do ta kem. S’di, s’mundem me e fshi. Bekimi ka qenë i veçantë dhe një shpirt rrebel!
Prehu në paqe Beko zemlaki (kështu u thirrshim me hajgare mes vete)!
Kryetari i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli ka shprehur ngushëllimet e tij për vdekjen e regjisorit Bekim Lumi, shkruan KultPlus.
Veseli është shprehur pas vdekjes së regjisorit se Kosova ka humbur një artist të veçantë.
“Tejet pikëllues lajmi për vdekjen e Bekim Lumit. Kosova ka humbur një artist të veçantë, një regjisor të talentuar dhe një profesor të çmuar. Dhimbja është shumë e madhe. Ngushëllime familjes, miqve dhe komunitetit të artistëve”, ka shkruar ai në postimin e tij në Facebook.
Regjisori i njohur kosovar, Bekim Lumi ka vdekur mëngjesin e sotëm pas një sëmundje të rëndë./KultPlus.com
Vdekja në moshë të re e regjisorit të talentuar dhe profesorit të Universitetit të Prishtinës, Bekim Lumit, i lë të gjithë dashamirësit e teatrit të pikëlluar. Kështu ka shkruar Albin Kurti, kryetari i Lëvizjes Vetëvendosje.
“Bekim Lumi megjithatë jetoi mjaftueshëm sa për të vënë në skenë, të përshtatura me stilin e vet tejet origjinal, dramat e Ionésco-s, Chekhov-it, Shakespeare-it, Koltés-it, Mrožek-ut etj. por edhe dramatizime të frymëzuara nga tekste të Lorca-s, Fishtës etj”, shkruan tutje ai në Facebook.
“Imagjinativ me tekstin, rigoroz me rolet, punëtor me aktorët, kreativ për lojën e tyre. Bekim Lumi nuk pranonte më pak se përsosurinë e përfytyruar dhe nuk ndalej as shkurtimisht te suksesi i arritur. Në fund të jetës së vet, tashmë i sëmurë prej një sëmundjeje të rëndë, shteti i Kosovës nuk qe në gjendje t’i ndihmonte, ashtu siç nuk i ndihmon dot qindra qytetarëve të tjerë, për të paguar kurimin e shtrenjtë”, ka shkruar Kurti.
Por, shkruan tutje Kurti, ai nuk u thye, dhe në formë testamenti artistik, politik e qytetar, vuri në skenë veprën e njohur të Bertolt Brecht-it, “Arturo Ui”: historia e ardhjes në pushtet të një diktatori, me ndihmën e mafisë, përmes dhunës, por sidomos përmes servilizmit të burokratëve e përmes apatisë dhe frikës së njerëzve të zakonshëm.
“Në këto momente dëshirojmë të ngushëllojmë familjarët, kolegët, studentët dhe dashamirët e artit e të jetës së Bekim Lumit. Një mendje e shkëlqyer nuk është më mes nesh”, ka përfunduar Kurti.
Bekim Lumi ka vdekur sot pas një lufte më shumë se dy vjeçare me një sëmundje e rëndë.
Teatri Kombëtar i Kosovës nesër duke filluar nga ora 12:00, do të organizojë homazhe dhe një mbledhje komemorative për aktorin dhe regjisorin Bekim Lumi.
Këtë e ka bërë të ditur dramaturgu Jeton Neziraj i cili ka njoftuar se Këshill organizativ ka vendosur që në orën 14:00, të jetë ceremonia e varrimit.
Bekim Lumi ka vdekur sot pas një lufte më shumë se dy vjeçare me një sëmundje e rëndë.
Shkruan: Nezir Kraki
Sot arti e paska humb një frymë.
Shfaqja më e mirë artistike e Kosovës sot qenka kry pa duartrokitje.
Producenti i universit e mbylli parakohshëm perden e skenës jetësore të Bekim Lumit, pa e pyet publikun.
Skena këtu poshtë është në zi…
Ndoshta arti i qiejve kishte nevojë për frymën e Bekimit, për mirësinë e tij.
Se edhe parajsa thonë bëhët monotoni në mungesë kreativiteti.
Por…
…edhe parajsa mund të priste.
Rrezatoftë Atje siç rrezatoi këtu!
Pushoftë Atje siç ishte këtu! i qetë.
Ministrja e Kulturës së Shqipërisë, Mirela Kumbaro me anë të një mesazhi dërguar Ministrit të Kulturës në Kosovë, Kujtim Gashit ka shprehur ngushëllimet për humbjen e regjisorit Bekim Lumi, shkruan KultPlus.
Kumbaro e ka cilësuar vdekjen e Lumit si një humbje të madhe për teatrin shqiptar. Më poshtë ju sjellim mesazhin e plotë dërguar ministrit Gashi.
I nderuar z.Gashi,
Ministria e Kulturës e Republikës së Shqipërisë shpreh ngushëllimet e thella për humbjen e parakohshme të Profesorit dhe Regjisorit të Artit Skenik, Bekim Lumi.
Ikja e tij është një humbje e madhe për teatrin shqiptar.
Me kontributin e tij të vyer në skenën mbarëkombëtare, me idetë novatore dhe risitë që solli, Bekim Lumi mbetet regjisori që sfidoi me Art ikjen tokësore dhe i qëndroi skenës deri në momentin e fundit.
I bashkohemi dhimbjes së Kosovës, familjes, artistëve dhe gjithë dashamirësve. Ai është Artisti i të gjithë shqiptarëve!
I paharruar kujtimi i tij!
Për Bekim Lumin
Dikush i dhez dritat e shpisë
I nalin do t’tjerë
Çohen gjethet somnabul
E i zgiedhin vet vazat
Me t’blerta
Maje krahi
Si kitara e Jusufit
Si ringjallja e Jezusit
Pushteti i natës
I ban njerzit t’uritun
Vetmitarë të paqtmit
Tuj harru me u lut
Me u ba prap fëmij’
Shoqni me ty
Me krah shtyhen t’ligjt
Na shtyhemi me zemër
Për ditën që po shkon
Veç ni zâ ta l’shoj prej s’largu
Me ty dita âsht krijim
Fitore e luftës së panisun
I bekuemi Bekim,
Udhëtohet lirisht mbi kraht e tu
Ushqyeshëm me skenën tande
Me shije edhe nër shputat e lehta
Bekohet zâni n’yjsinë e përnatshme
Prajshim flehet me frymën e Atit
Kur je ujk e kur je kaproll
Mos zhdryp prej froni
Veç kur t’hahet buka e zez’
Motra e Gjergj Elez Alis, moti than t’ka
Maje bjeshke
Maje krahi
Tuj e lyp t’përsosmen
S’âsht askush si ti
Me u dashunu
E me fal si n’prrall’
Në fund t’ditës
Sot ka ndërruar jetë regjisori Bekim Lumi, i cili prej kohësh vuante nga sëmundja e rëndë e kancerit, shkruan KultPlus.
Në mesin e shumë artistëve që kanë shprehur ngushëllimet e kanë ndarë kujtimet e tyre më të mira për Bekim Lumin, ka qenë edhe këngëtarja Rona Nishliu.
“Mirëupafshim Bekë! Jam e lumtur që të njoha personalisht, qysh në fillimet e mia në gazetari, kur ti ishe magjiku i natës në Radio +. Fat që mësova dhe u inspirova nga ti. Ishte bukur me jetu në kohën tande. Vullneti, përkushtimi, përgjegjësia, puna kolosale janë thjesht rezultat i dashurisë tënde për artin. Nuk besoj që do t’më mjaftoj kujtimi për ty, por ikja jote nuk është e përjetshme, Ti je i përjetshëm Bekë. Të dua shumë”, ka shkruar në postimin e saj Rona Nishliu.
Regjisori dhe profesori i njohur i Fakultetit të Arteve në Prishtinë, Bekim Lumi, që prej dy vitesh po përballej me një sëmundje të rëndë./ KultPlus.com
Sot ka ndërruar jetë regjisori Bekim Lumi, i cili prej kohësh vuante nga sëmundja e rëndë e kancerit, shkruan KultPlus.
Kryeministri i vendit, Ramush Haradinaj e ka cilësuar si pikëllues lajmin e ikjes në amëshim të regjisorit Lumi, ndërsa e ka cilësuar si ndër më të veçantët në artin skenik të Kosovës.
“Ikja e hershme e Lumit ka lënë një zbraztësi të madhe në familje, shoqëri dhe sidomos në artin e regjisë. Ai nuk reshti për tre dekada me radhë t’i jepte vulën e tij origjinale artit dramatik të Kosovës.
Ngushëllime të sinqerta familjes Lumi, të gjithë atyre artistëve që punuan më të si dhe miqve të shumtë. I qoftë i lehtë dheu i Kosovës”, shkruhet në postimin e Haradinajt.
Regjisori dhe profesori i njohur i Fakultetit të Arteve në Prishtinë, Bekim Lumi, që prej dy vitesh po përballej me një sëmundje të rëndë./ KultPlus.com
Sot ka ndërruar jetë regjisori Bekim Lumi, i cili prej kohësh vuante nga një sëmundje, shkruan KultPlus.
Presidenti i vendit, Hashim Thaçi këtë lajm e ka cilësuar si të dhimbshëm ndërsa Lumin si një njeri që në vazhdimësi ka kontribuar në fushën e artit.
“I dhimbshëm lajmi për vdekjen e parakohshme të mikut tim, Bekim Lumi. Si artist e si regjisor, Bekim Lumi kontribuoi shumë për artin, teatrin, kulturën dhe për edukimin e artistëve të rinj. Ngushëllime familjes Lumi dhe të gjithë artistëve, miqve dhe bashkëpunëtorëve të tij”, shkruhet në postimin e presidentit Thaçi.
Regjisori dhe profesori i njohur i Fakultetit të Arteve në Prishtinë, Bekim Lumi, që prej dy vitesh po përballej me një sëmundje të rëndë./ KultPlus.com
Sarandë Selimi
“Arturo Ui”, është gjakim i çdo regjisori dhe ëndërr e çdo aktori”, këto ishin fjalët e para që regjisori Bekim Lumi, i pati thënë në një intervistë për KultPlus, asokohe kur teksti i Bertolt Brecht, ishte vetëm në sallën e leximit në Teatrin Kombëtar të Kosovës.
Pas plotë 1 viti prova “Arturo Ui”, u punua nga Bekim Lumi dhe realizoi ëndrrën e aktorëve në skenën e madhe të Teatrit Kombëtar të Kosovës, aty ku mbrëmë erdhi në jetë kjo shfaqje përpara një audience jashtëzakonisht të madhe.
Për 2 orë e disa minuta, kasta e aktorëve në përbërje të: Bujar Ahmeti, Afrim Kasapolli, Afrim Muçaj, Labinot Raci, Faris Berisha, Ylber Bardhi, Ismet Azemi, Edon Shileku, Valmir Krasniqi, Shpëtim Kastrati, Kushtrim Qerimi, Muhamed Arifi dhe Alban Rexhaj, sollën në çdo cep të skenës frymën e Bekim Lumit. Ata sollën teatrin modern, ashtu siç di vetëm Bekim Lumi ta bëjë. Sollën gegnishtën e toskërishten e pastër ashtu siç Bekim Lumi flet. Sollën lëvizjet, lojën e thellë e të fuqishme dhe shpirtin artistik e të madh, që kush më shumë se Bekim Lumi e ka.
Bekimi mbrëmë nuk ishte vetëm fizikisht në premierën e “Arturo Ui”-së, të cilën e punoi përgjatë 1 viti, duke sjellë një perlë që do mbetet gjatë në memorien e artdashësve.
“Bekimi ishte aty ne çdo sekondë, ishte ne çdo finesë dhe në çdo moment të shfaqjes. Mendoj që kjo shfaqje do të jetë shumë gjatë në repertor dhe mendoj që është një nga kryeveprat e historisë së artit shqiptarë. Është një vepër e jashtëzakonshme që korrespondon dhe e bënë një biopsi të realitetit të rëndë në të cilën kalon Kosova në realitetin e pasluftës. E trajtime me finesë, thellësi, guxim të jashtëzakonshëm dhe art të rafinum”, tha menjëherë pas shfaqje regjisori Fadil Hysaj, duke vazhduar të thotë se ndihet mirë që po e sheh këtë shfaqje pikërisht nga Bekim Lumi, të cilin ai e sheh si një zë të fuqishëm të skenës shqiptare.
“Lirisht mund të them që është një emblemë e teatrit modern shqiptar”, theksoi Hysaj, për KultPlus.
“Arturo Ui” është një dramë e shkruar në vitin 1941 nga dramaturgu i shquar gjerman dhe botëror Bertolt Brecht (1898 – 1956), gjatë kohës së ekzilit të tij trejavësh në Helsinki (Finlandë), përderisa ai, për shkak të përndjekjes nga fashizmi, po e priste vizën për emigrim në SHBA. Me formën, me përmbajtjen dhe me personazhet e saj, kjo dramë, në mënyrë simbolike, përshkruan, tematizon dhe portretizon historinë e dhunshme të uzurpimit të pushtetit politik dhe ekonomik nga gangsteri Arturo Ui (alias Adolf Hitler) dhe pasuesit e tij në vitet ‘30 të shekullit 20. Edhe pse ngjarjet janë të përqendruara në Çikago dhe në Cicero të SHBA-së, ato, në të vërtetë janë një aludim metaforik për ndodhitë dramatike të kësaj kohe në Austri dhe në Gjermani. Dhuna fizike, plaçkitjet, djegiet, grabitjet, haraçi, korruptimi dhe kërcënimet ndaj tregtarëve e politikanëve, deri edhe vrasjet e tyre e, më tutje, edhe gjyqet farsë përmes presioneve dhe shantazheve ndaj dëshmitarëve të krimit, janë vetëm disa nga tablotë e kësaj drame me 17 pamje, e cila, për shkak të temës që e trajton dhe për shkak të aktualitetit të saj të vazhdueshëm, vlerësohet si një nga satirat më të mira politike dhe historike të shekullit ’20. Për shkak të disa ngjashmërive dhe përkimeve të qëllimshme, “Arturo Ui”, me përmbajtjen, me disa nga motivet dhe me kryepersonazhin e saj, nga kritikët, krijuesit dhe njohësit e teatrit vlerësohet edhe si kipci bashkëkohor i tragjedisë “Rikardi III” të William Shakespeare-it.
Ky ishte “Arturo ui” luajtur nga aktori kosovar Bujar Ahmeti, që solli krejt këtë rrëfim mbrëmë në TKK. Për çudi, mbrëmë në këtë teatër u panë edhe shumë njerëz që jo shpesh i shohim mes artit kosovar. Padyshim që ishte një mbledhi e madhe, sepse, përveç premierës dhe 120 vjetorit të lindjes së autorit që shkroi këtë dramë, mbrëmë ishte edhe 20 vjetori i krijimtarisë së regjisorit Bekim Lumi.
Sëmundja e rëndë me të cilën po përballet tash e sa kohë, pikërisht në ditën e premierës e shtriu në spital. E duartrokitjet e audiencës dhe fjalët e kolegëve të Lumit, e dëshmonin që presin edhe shumë krijimtari të tjera nga ai. Ata thanë që mbrëmë festuan për Bekën, sepse ishte festë.
“Ajo çka është e bukur është që shfaqja e pati premierën pas një kohe të gjatë që është punuar duke i ditur edhe ne problemet shëndetësore të Bekimit. Në punën e Bekimit të gjithë e njohim, stilin e tij por unë pres ende nga Bekimi. Ai sonte nuk ishte këtu por jam i bindur që ne do të shohim edhe shfaqje të tjera nga ai. Duhet të jemi të gëzuar që e kemi”, u shpreh për KultPlus regjisori Fatos Berisha, duke vazhduar të thotë se ishte një trupë e mirë e aktorëve, të cilët sipas tij funksiononin shumë mirë si grup.
Një lojë e fuqishme erdhi nga aktori Bujar Ahmeti, aktor ky të cilit Bekim Lumi, ia ka besuar rolet e mëdha, siç janë edhe Hamleti dhe Nëna dhe Fëmija. Bujari, është aktori më i ri që luajti “Arturo Ui”-n. Ai me shumë emocione e me lot në sy, për KultPlus, u shpreh shumë i lumtur për gjithë këtë, por njëkohësisht, tha se po ndihet i zbrazët.
“Sikur të ishte këtu, padyshim që do të na kritikonte për diçka”, tha Bujari, i cili duke qeshur u shpreh se beson që gjithçka ka shkuar mirë.
“Po ndihem pak i zbrazët, pasi që, prezenca e Bekës e kish bërë edhe më të veçantë këtë natë, por nganjëherë kur nuk është kapiteni lojtarët luajnë edhe më mirë. Besoj shumë që ka shku mirë, ishte një periudhë e gjatë e provave por mendoj që ia dolëm. Ishte eksperiencë shumë e mirë, jam shumë me fat që Bekimi më ka thirrë mua dhe më ka ofruar role të mëdha, pasi që, me Bekën mund të bësh vetëm role të mëdha”, tha për KultPlus Bujar Ahmeti.
“Arturo Ui”, riktheu në skenën e madhe të Teatrit Kombëtar të Kosovës, pas dy vitesh Bekim Lumin. Ndërsa ai njihet për shfaqjet e tij me karakter minimalist e eksperimental. Ai e ka përfaqësuar Kosovën në disa festivale teatrore ndërkombëtare, në të cilat është nderuar me çmime të ndryshme. Para dy vitesh, ai, në Teatrin Kombëtar të Kosovës ka krijuar shfaqjen “Nana dhe fëmija”, ndërkaq në Teatrin Laborator “Loja” shfaqjen “John Cage’s Hamlet”.
Rikujtojmë se shfaqja do të jetë në repertorin e Teatrit Kombëtar të Kosovës, që nga muaji shtator i këtij viti./ KultPlus.com
Alberina Haxhijaj
Aktorët Bujar Ahmeti, Afrim Kasapolli, Afrim Muçaj, Labinot Raci, Faris Berisha, Ylber Bardhi, Ismet Azemi, Edon Shileku, Valmir Krasniqi, Shpëtim Kastrati, Kushtrim Qerimi, Muhamed Arifi dhe Alban Rexhaj pas shumë muajve punë do të jetësojnë shfaqjen “Arturo Ui”, e cila vjen nën direktivat e regjisorit Bekim Lumi, shkruan KultPlus.
Shfaqja “Arturo Ui” është një shfaqje e krijuar mbi tekstin e dramaturgut të shquar gjerman dhe botëror, Bertoltt Brecht. Ajo pasqyron historinë e dhunshme të rrëmbimit të pushtetit ekonomik dhe politik nga gangsteri Arturo Ui (alias Adolf Hitler) dhe pasuesit e tij në vitet 30’ të shekullit XX.
Drejtori artistik i Teatrit Kombëtar, Agon Myftari, tha se kjo shfaqje është e veçantë pasi që shënon 120 vjetorin e lindjes së Bertolt Brecht-it dhe 20 vjetorin e artit dhe krijimtarisë së regjisorit Bekim Lumi.
“Po më vjen mirë që kjo vepër e madhe po kurorëzohet, nesër do të jetë një festë për Teatrin Kombëtar, do jetë një ngjarje edhe estetike edhe shoqërore e politike, e një rëndësie të veçantë. Më vjen shumë mirë që kjo premierë po ndodh kur unë e udhëheqë artistikisht këtë teatër”, u shpreh ai.
E inskenimi i kësaj shfaqje ka qenë një ëndërr të cilën regjisori Bekim Lumi e kishte pasur që kur kishte qenë në studime.
“Është një andërr të cilën e gjakon secili regjisor, mirëpo jo çdokush e ka guximin më e ngjitë në skenë këtë shfaqje sidomos jo në vitet kur i mungon përvoja. Këtë andërr e kam të kamotshme mirëpo ajo u bë realitet vetëm tani pas 20 viteve krijimtari artistike”, u shpreh ai.
Regjisori Bekim Lumi theksoi se ju është mirënjohës të gjithëve të cilët kanë besuar në të dhe e kanë përkrahur në ‘aventurën e çuditshme e të gjatë’ siç e quan ai.
“Jam i lumtur që ja kam mbërri kësaj dite edhe për kundër sfidave, përkundër sëmundjes dhe gjendjes shëndetësore që ka qenë e që vazhdon të jetë e rëndë, e që më ka munduar jashtëzakonisht shumë në provat e përditshme që kur i kam filluar. Shfaqja ka qenë një proces i lodhshëm një ecuri krijuese bukur e gjatë të cilën në fazat kur unë nuk kam qenë mirë e ka udhëhequr asistenti im Bashkim Ramadani, të cilit i falënderohem. Prandaj dua të falënderoj atë, teatrin por dhe aktorët të cilët kanë pasur durimin me më ndjek në këtë andërr të mistershme, të bukur, të gjatë dhe të randë por mbi të gjitha të bukur artistikisht, e cila pas shumë përpjekjeve po finalizohet me një premierë”, tha ai.
E pikërisht dramaturgu Bertolt Brecht, tekstin e të cilit e ka marrë regjisori Bekim Lumi, ka pasur ndikim në orientimin e regjisorit drejt dialektit gegë.
“E folmja skenike për mua duhet të jetë e folmja gegnishte mirëpo nuk e përjashtojë edhe mundësinë që të inskenoj tekste si përkthime të Nolit, apo tekste të ndryshme të cilat e kanë bukurinë dhe freskinë e gjuhës standarde. Por problemi nuk është të Noli e as të Konica e as të autorë jashtëzakonisht të mëdhenj të cilët e kanë njohur shumë mirë të folurën në gjuhën shqipe në të gjitha dialektet por të kultura e pamjaftueshëm ndoshta e publikut tonë për me u pamjaftu krejtësisht me të folmen skenike dhe te kultura e pamjaftueshëm e disave që e kultivojnë dhe e shkruajnë dramaturgjinë”, theksoi ai.
Rolin e gangsteri Arturo Ui do e sjellë aktori Bujar Ahmeti, e sipas regjisorit kanë qenë dy elemente të domosdoshme që kanë bërë atë që të ia besojë këtë rol: energjia krijuese dhe talenti që e posedon ky aktor i ri.
Aktori Bujar Ahmeti tregoi se në fillim ka pasur një frikë ndaj rolit pikërisht për shkak të gjatësisë që ka teksti, mirëpo i ka besuar punës së regjisorit.
“Për mua ka qenë privilegj që ta kem në CV-në time një rol të tillë dhe privilegj edhe më i madh që kjo shfaqje realizohet nën regjinë e Bekim Lumit. Besimi im të Bekim Lumi është shumë i madh, njëlloj si dashnia dhe pasioni me punu me atë e që gjithmonë ka qenë e vazhdueshme dhe e pazëvendësueshme”, u shpreh ai.
Premiera e shfaqjes është nesër duke filluar nga ora 21:00, ndërsa reprizat e kësaj shfaqje do të jenë në fillim të shtatorit./ KultPlus.com
Me rastin e premierës së shfaqjes “Arturo Ui”, të regjisorit Bekim Lumi, Teatri Kombëtar i Kosovës nesër organizon konferencën për media. Kjo konferencë mbahet të mërkurën, me 13qershor, në orën 12:00, në skenën e teatrit.
“Arturo Ui” është një shfaqje e krijuar mbi tekstin e dramaturgut të shquar gjerman dhe botëror, Bertoltt Brecht (1898 – 1956), nga regjisori Bekim Lumi dhe, si e tillë, është prodhim i Teatrit Kombëtar të Kosovës.
Në shfaqje luajnë aktorët: Bujar Ahmeti, Afrim Kasapolli, Afrim Muçaj, Labinot Raci, Faris Berisha, Ylber Bardhi, Ismet Azemi, Edon Shileku, Valmir Krasniqi, Shpëtim Kastrati, Kushtrim Qerimi, Muhamed Arifi dhe Alban Rexhaj. Muzika e shfaqjes është kompozuar nga Dren Suldashi, i cili gjithashtu luan në kitarë. Asistent regjisor është Bashkim Ramadani. Koreografinë e shfaqjes e ka bërë Majlajdo Gala, ndërkaq skenografinë Mentor Berisha, përderisa kostumografinë Alma Krasniqi.
Me formën, me përmbajtjen, me frymën dhe me vetat e saj, kjo dramë, në mënyrë simbolike, përshkruan, tematizon dhe pasqyron historinë e dhunshme të rrëmbimit të pushtetit ekonomik dhe politik nga gangsteri Arturo Ui (alias Adolf Hitler) dhe pasuesit e tij në vitet ‘30 të shekullit 20. Dhuna fizike, plaçkitjet, djegiet, grabitjet, trysnitë, tagri dhe kërcënimet ndaj tregtarëve, politikanëve e gazetarëve, deri edhe vrasjet e tyre, alibitë dhe gjyqet farsë, detyrimet e dhunshme dhe shantazhet ndaj dëshmitarëve të krimit, janë vetëm disa nga tablotë e kësaj drame. Për shkak të temës që e trajton dhe për shkak të aktualitetit të saj të vazhdueshëm, kjo dramë ndërlidhet me shumë nga trendet dhe zhvillimet e përçudshme nëpër botë. Si e tillë, ajo vlerësohet si një nga satirat ma të mira politike dhe historike të shekullit ‘20. “Arturo Ui” nuk është inskenuar asnjëherë deri tani në Kosovë.
Sivjet, për t’u inskenuar, përveç qëllimeve artistike e estetike, janë edhe të paktën dy arsye më shumë: 120 vjetori i lindjes së Bertolt Brecht-it dhe 20 vjetori i artit dhe krijimtarisë së regjisorit Bekim Lumi.
Premiera e shfaqjes “Arturo Ui” është të enjten, me 14 qershor, në orën 21:00, në Teatrin Kombëtar të Kosovës./ KultPlus.com
Artistët shqiptarë që jetojnë dhe veprojnë në Vjenë të Austrisë do të prezantohen me një mbrëmje artistike, shkruan KultPlus.
Kjo mbrëmje artistike i dedikohet regjisorit kosovar Bekim Lumi, i cili po përballet me një sëmundje të rëndë, ku mjetet nga kjo mbrëmje do të shkojnë pikërisht në fondin e Bekim Lumit.
Artistët pjesëmarrës në këtë mbrëmje janë: Lorika Ismajli (Soprano), Flaka Goranci (mezzo soprano), Valentina Dubovci (recitim), Visar Kasa (Vokal & Piano), Ferdi Fanaj (violinë), Mennan Bërveniku (piano) dhe Astrit Alihajdaraj, ku ky i fundit do të prezantojë filmin e tij të shkurtë “The Remigrant”.
Përpos këtij filmi, në këtë mbrëmje do të prezantohet edhe interpretimi i veprave më të njohura shqiptare dhe atyre ndërkombëtare, duke përfshirë edhe këngët “Baresha”, “E dehur jam” dhe këngë të tjera të njohura.
Mbrëmja do të mbahet të martën, në Brick-5 Fünfhausgasse 5 1150 në Vjenë, kurse hyrja për të parë këtë mbrëmje është vetëm 10 euro./KultPlus.com
Përveç shumë iniciativave të miqve të regjisorit Bekim Lumi në Kosovë edhe miqtë e regjisorit të cilët jetojnë dhe punojnë në New York mbrëmë kanë mbajtur një koncert me qëllim që të ndihmojnë regjisorin, shkruan KultPlus.
Riad Ymeri, Ergin Oda, Donika Ukshini-Gjokaj, Kushtrim Hoxha, Lori Miho, Bekim Qela, Lekë Salihu, Faton Macula, Taulant Mehmeti, Arens Leka, Angelo Miho, Shpend Xani, e të tjerë janë bërë së bashku për të ndihmuar artistin.
Duke qenë se regjisori i njohur Bekim Lumi tash e dy vite po përballet me këtë sëmundje, dhe trajtimin i tij i mëtutjeshëm mjekësor po bëhet i papërballueshëm për buxhetin e tij familjar, artistët kanë marrë vendimin që ti ndihmojnë artistin. Përmes koncertit dhe aktiviteteve të tjera artistike, këta artistë kanë arritur që të mbledhur 13 mijë dollarë për të ndihmuar shërimin e regjisorit Lumi.
KultPlus ju sjellë disa pjesë nga ky koncert i mahnitshëm, ku shihet se kanë performuar artisët e njohur që tash e sa kohë po zhvillojnë veprimtarinë e tyre artistike në New York.
Paratë e mbledhura nga kjo natë do të përdoren për tu solidarizuar me regjisorin dhe profesorin Bekim Lumi, një artist që për vite me radhë ka dhënë kontribut të jashtëzakonshëm për skenën artistike dhe teatrale si dhe edukimin e studentëve dhe artistëve të rinj./ KultPlus.com
Vazhdon ndihma në forma të ndryshme për regjisorin e njohur kosovar Bekim Lumi.
Së fundmi fotografi Petrit Prenaj, ka nxjerrë në shitje dy fotografi të realizuara nga shfaqja e vetë regjisorit Lumi “Çifti Martin”, e inskenuar në vitin 2009 në Teatrin Kombëtar të Kosovës, shkruan KultPlus.
Këto dy fotografi të realizuara me shumë mjeshtri nga Petriti sjellim pak nga arti i madh i Lumit. Petrit Prenaj, këto fotografi i ka nxjerrë në shitje përmes rrjetit social facebook, me mbishkrimin: “Le ta ndihmojmë me art Bekim Lumin. Duke blerë këtë dy foto, të cilat i kam realizuar nga shfaqja e tij “Çifti Martin”, më 2009, në Teatrin Kombëtar të Kosovës, ju mund të kontribuoni në shërimin e Bekimit. Çmimi për secilën nga fotot nis nga 120 Euro, me mundësi që atë ta rrisni vetë sa të doni. [email protected] ose 044 222 988”, shkruan Petrit Prenaj./ KultPlus.com
Të mërkurën, në ora 18:00 në Bibliotekën Kombëtare “Pjetër Bogdani” në Prishtinë do të hapet ekspozita shitëse, ekspozitë kjo që dedikohet për shërimin e regjisorit Bekim Lumit, shkruan KultPlus.
“Shpresojmë që të reflektoni për ta ndihmuar profesorin i cili po vuan nga sëmundja e kancerit, shpenzimet financiare për kurimin e tij janë të pa përballueshme që ti mbuloj i vetëm, ne së bashku mund ti ndihmojmë me sado pak kontribut që ti sigurojmë mjetet e nevojshme që i duhen më shumë se kurrë profesorit, edhe më shumë na duhet ai neve dhe vendit tonë sepse është vlerë e madhe për UP-në dhe Teatrin Kombëtar. Ne mund ti ruajmë vlerat tona”, thuhet nga organizatorët e kësaj ekspozite, që është Këshilli i Studentëve të Fakultetit të Arteve të Bukura në Prishtinë.
Autorët që kanë nxjerrë në shitje veprat e tyre janë: Visar Sylaj, Imer Gashi, Arbresha Gashi, Bedri Haziri, Fjolla Ferati, Arben Elshani, Valdrin Thaçi, Lumturie Krasniqi, Shkurta Haxhiu, Egzon Arifi, Avni Demiri, Edison Bibaj, Ardita Krasniqi, Arlinda Kabashi, Sabri Rushiti, Krenare Sejdiu, Edmond Hoti, Donat Krasniqi, Gentian Gashi, Gentiana Thaçi, Arbresha Lakna, Gentiana Belallari, Filloreta Gashi, Qendresa Zeka, Ardhmerie Bregovina,Dardan Murseli, Dardan Shala, Ajnesha Berisha, Besa Sopaj, Albana Ejupi dhe Arbnor Karaliti./KultPlus.com
Teatri Kombëtar i Kosovës ka kënaqësinë të ju njoftojë lidhur me shfaqjen “PASIONI” nga Sabri Hamiti dhe me regji nga Martin Kočovcki e cila vjen si Premierë përpara publikut me datën 19.03.2018 (E hënë) ora 20:00, dhe do të përcillet me dy reprizat e para në ditët në vijim me datë 20 dhe 21.03.2018.
Në vazhdën e aktiviteteve kulturore që po organizohen nga Komuniteti i Artistëve të Kosovës për ta ndihmuar financiarisht shërimin e njërit prej artistëve më eminent të kulturës sonë dhe të skenës teatrore në veçanti, regjisorit dhe profesorit Bekim Lumi, Këshilli Drejtues në bashkëpunim të ngushtë me Menaxhmentin e TKK-së kanë marrë vendim që të hollat e mbledhura nga shitja e biletave për Premierën “Pasioni” t’i dedikohen kësaj iniciative. Bileta për premierë do të kushtojnë 5€. Teatri Kombëtar i Kosovës i ka vënë biletat në shitje në dispozicion të publikut të gjerë andaj ju fton që të jeni pjesë e kësaj ngjarjeje kulturore duke e ndihmuar dhe duke i uruar bashkërisht Bekim Lumi rikthimin e tij të plotë në jetën normale dhe profesionale.
“Shfaqja “Pasioni” zhvillohet si një strukturë e ndërthurur dramaturgjike mes dy vëllezërve bijakë dhe një nëne, Hana, që mbledhin gjithë fuqinë jetësore duke u përpjekur për ta rikonstruktuar botën e dashurisë, botën e emocioneve të thella, raporteve të vlerave, refuzimin karshi vdekjes së paevitueshme nga njëra anë, dhe botës së dehumanizuar të shtrirë si shoqëri e uniformuar, masë amorfe në të cilën individët nuk kanë emra e as individualitet, një botë ku njerëzit janë shndërruar në numra përbrenda një jete virtuale, pa emocion, pa rrespekt, pa dashuri. Një bote në të cilën shitet gjithçka, një botë e kriminalizuar dhe e materializuar deri në çmenduri.”
Luajnë: Shkelzen Veseli, Gresa Pallaska, Ard Islami, Arta Selimi, Shpejtim Kastrati, Ismet Azemi, Lumnie Sopi, Semira Latifi, Shengyl Ismaili.
Produksion i Teatrit Kombëtar të Kosovës
Autor: Sabri Hamiti
Regjisor: Martin Kočovski
Skenografe dhe Kostumografe: Youliana Voykova – Najman
Kompozitor: Oliver Josifovski
Dizajni i ndriçimit:
Kori i SH.M.M “Prenkë Jakova” – Prishtinë
Aktivitetet për Bekim Lumin krahas Kosovës, po organizohen edhe në Amerikë. Atje do të mbahet një mbrëmje me muzikë shqiptare, në mënyrë që të kontribuohet në shërimin e regjisorit dhe profesorit Bekim Lumi, shkruan KultPlus.
Kjo mbrëmje është iniciativë e artistëve dhe miqve të Bekim Lumit, shumica e të cilëve jetojnë dhe veprojnë në New York. Në mesin e tyre është edhe fotografi i njohur Fadil Berisha, i cili ka dhuruar si donacion disa nga fotografitë e tij.
Kjo mbrëmje do të mbledh disa artistë të shquar shqiptarë si Riad Ymeri, Ergin Oda, Lekë Salihu, Faton Macula, Kushtrim Hoxha, Donika Ukshini-Gjokaj, Lori Miho, Angelo Miho, Bekim Qela , Shpend Xani dhe Arens Leka, e emra të tjerë. Të gjithë të ardhurat e kësaj mbrëmje do të shkojnë në shërimin e regjisorit, Bekim Lumi.
Kjo mbrëmje do të filloi në orën 19:00, të hënën tjetër, në Scandinavia House, 58 Park Ave, New York. Tiketat do të mund të blihen në hyrje të derës kurse çmimi i tyre është 50 dollarë./ KultPlus.com
Artistët brenda dhe jashtë Kosovës, po vazhdojnë të organizojnë aktivitete në mënyrë që të mblidhen mjete financiare, për ta ndihmuar regjisorin Bekim Lumi që tash e dy vite po përballet me sëmundjen e rëndë të kancerit, shkruan KultPlus.
Edhe miqtë dhe artistët e Bekim Lumit në New York tashmë kanë filluar që përmes krijimeve dhe aktiviteteve të tyre, të kontribuojnë në shërimin e regjisorit Lumi. Në mesin e tyre është edhe dizajnerja Sara Shala, e cila ka vënë në shitje një nga krijimet e saj, që përmban 260 gur kubik zirkon që janë të vendosura në argjend dhe të veshura me ari të bardhë për më shumë shkëlqim./ KultPlus.com
Alberina Haxhijaj
Skena e vogël e Teatrit Kombëtar të Kosovës, mbrëmë, ka qenë e rrethuar me vepra artistike të realizuar nga artistë të ndryshme. Të gjitha këto vepra, të ekspozuara, më pas janë shitur përmes ankandit i cili është realizuar nga vet artistët. Të ardhurat nga shitja e këtyre punimeve i janë dedikuar shërimit të regjisorit Bekim Lumi.
Aktivitet të tilla për të ndihmuar regjisorin Bekim Lumi, janë duke u realizuar ditëve të fundit, në mënyra të ndryshme. Dikush më këngë, disa me poezi, të tjerë me shfaqje dhe disa me dhurimin e punimeve të tyre po ndihmojnë në mbledhjen e parave, për të ndihmuar në shpenzimet e shërimit të regjisorit, shkruan KultPlus.
Aktori Fatmir Spahiu i cili është edhe njëri prej artistëve që ka marrë këtë iniciativë, e që moderoi këtë ankand, u shpreh i lumtur që artistë kanë dhuruar punime e tyre për të ndihmuar regjisorin Bekim Lumi.
“Ky është vetëm njëri prej angazhimeve në vazhdën e aktiviteteve. Synimi jonë është që të mbërrijmë tragetin e paracaktuar. Kjo mbrëmje ishte më ndryshe sepse unë isha vetëm njëri nga ata që dhamë një kontribut të vogël kurse pamë shumë artistë që dhuruan veprën e tyre diçka që është shumë e vështirë, të dhurosh një punë, ide kreacion tëndin, një pjesë të shpirtit për një kauzë të tillë. Prandaj unë jam shumë i lumtur edhe për ata edhe për vetën që po mundemi me provu me i ndihmu një miku tonë i cili ka nevojë, sepse nesër secili nga ne mund të jetë në një pozitë të tillë”, tha ai për KultPlus.
Tutje ai theksoi se ky është një solidarizim i artistëve që nuk është parë më herët. “Kjo më entuziazmon pa masë sepse nuk e kam besuar që mundemi më u sensibilizu kështu. Të ju them sinqerisht, kam menduar që t’i bësh të gjithë këta njerëz bashkë për një kauzë të tillë është e pamundur por më ka dalë ndryshe dhe jam shumë i befasuar për të mirë”, theksoi ai.
Nga ky ankand i pikturave, skulptura, grafika dhe punimeve të tjera artistike e po ashtu nga shitja e librit “Shfaqja e fundit e Marie Gjonit”, u grumbulluan 3 mijë e 600 euro për regjisorin Bekim Lumi. Autori i dramës “Shfaqja e fundit e Marie Gjonit”, Veton Surroi u shpreh sa ai ka dashur që të ndihmojë në këtë aktivitet pasi që regjisori Bekim Lumi është person i cili e meriton një kujdes të tillë.
“Libri sapo ka dalë nga shtypshkronja dhe kam vendosur që 200 kopje të ia dhurojë këtij aktivitetit për Bekim Lumin. Ka pasur simbolikën e vet pasi që është pjesë e një ambienti kulturor artistik i cili kontribuon dhe unë deshta që më këtë të kontribuojë. Kjo ndjenja e solidariteti që po krijohet është e mrekullueshme. Vet Bekimi si person e meriton këtë kujdes por fakti që po zgjohet solidariteti i artistëve ka domethënie shumë të madhe”, u shpreh ai për KultPlus.
Paratë e mbledhura nga kjo natë do të shkojnë në ndihmë për regjisorin dhe profesorin Bekim Lumi, një artist që për vite me radhë ka dhënë kontribut të jashtëzakonshëm për skenën artistike dhe teatrale si dhe edukimin e studentëve dhe artistëve të rinj./KultPlus.com
Janë grumbulluar sonte 3600 euro nga ankandi i piktura dhe shitja e librave në një organizim artistik në Prishtinë.
Në ndihmë për regjisorin Bekim Lumi, sonte erdhi një organizim tjetër në maratonën e aktiviteteve humanitare, për të ndihmuar në shpenzimet e shërimit të regjisorit Bekim Lumi.
Në këtë ekspozitë u shitën piktura, skulptura, grafika ndërsa të gjitha të hollat do të shkojnë për shërimin e regjisorit Lumi. / KultPlus.com
Aktivitetet për ta ndihmuar regjisorin Bekim Lumi, tashmë përveç Prishtinës po mbahen edhe në qytete të tjera të Kosovës. Një aktivitet i tillë po organizohet gjatë kësaj jave në Ferizaj, shkruan KultPlus.
Shoqata e Artistëve Figurativ “Zef Kolombi” në Ferizaj, këto ditë ka organizuar aktivitetin bamirës “Artistët për Artistin”, me qëllim ofrimin e ndihmës ndaj Regjisorit Bekim Lumi, i cili po përballet më sëmundjen e rëndë të kancerit tash e dy vite.
Të gjithë ata që duan të blejnë piktura, fotografi, libra dhe ëmbëlsira këtë mund ta bëjnë deri në fund të javës në Sheshin e Komunës së Ferizajit. Të ardhurat do të kontribuojnë në shërimin e regjisorit Lumi.
“Pasuroni dhe zbukuroni shtëpitë dhe ambientet tuaja, me çmime të lira dhe me qëllim shumë humanitar”, shkruhet në njoftimin e këtij aktiviteti.
Aktiviteti do të zgjasë deri ditën e Premte të kësaj jave, nga ora 12:00 deri në orën 18:00./ KultPlus.com
