Ura mbi lumin Buna do të lidhë Shqipërinë dhe Malin e Zi, ndërtimi i urës brenda vitit 2024  

Ura mbi lumin Buna do të lidhë Malin e Zi me Shqipërinë dhe do të ndikojë në turizmin e të dyjave vendeve, u shpreh kryeministri malazez, Dritan Abazoviç në konferencën e përbashkët me homologun Edi Rama.

Ndërtimi brenda vitit 2024 i urës mbi lumin Buna ishte marrëveshja më e rëndësishme që u nënshkrua sot në Podgoricë pas mbledhjes së dy qeverive.

“Kjo urë jo vetëm do të lidhë dy shtete, por do të ndikojë në turizëm. Qëllimi ynë është që njerëzit të kenë akses më të lehtë që të lehtësohet trafiku”, tha Abazoviç.

Duke folur për raportin mes dy vendeve, Abazoviç tha se bashkëpunimi mes Shqipërisë dhe Malit të Zi duhet të jetë shembull dhe për vendet e tjera të rajonit.

“Mendoj që raportet që ka qeveria e malit të Zi me qeverinë e Shqipërisë janë shembull që duhet t’i ndjekin dhe vendet e tjera në rajon. Kjo është mënyra më e mirë që njerëzit të njohin njëri-tjetrin, të nënshkruajnë marrëveshje të përbashkëta”.

Selena Gomez e para në Instagram

Më e ndjekura në Instagram është këngëtarja dhe aktorja e njohur Selena Gomez, përcjell KultPlus.

Ajo së fundi ka lënë pas Kylie Jenner të familjes Kardashian.

Gomez edhe më herët ishte mbretëresha e Instagram, por më pas ishte kaluar nga Ariana Grande.

Gomez përditëson shpesh llogarinë e saj, ku mund të shihen imazhe nga jeta e saj personale, aktivitetet e saj profesionale dhe fushatat që ajo mbështet, si kjo për shëndetin mendor, pasi ajo vetë vuan nga çrregullimi bipolar. Me dialogun publik që hap, ajo ndihmon në luftimin e stigmës së sëmundjeve mendore./ KultPlus.com

Neurologët tregojnë sekretin që të mos harrojmë gjërat

Na ka ndodhur të gjithëve në një moment të jetës. Përpiqemi të kujtojmë diçka, por është e pamundur. Kjo gjë ndodh sidomos kur na duhet ai informacion për të specifikuar diçka në një bisedë.

Por, harresa nuk është gjithmonë sinonim i diçkaje negative. “Harresa është e rëndësishme”, shpjegon neurologu Andrew Budson dhe neuroshkencëtarja Elizabeth Kensinger, autorë të librit “Pse harrojmë dhe si të kujtojmë më mirë: Shkenca prapa kujtesës”. Në një intervistë për “The Gazette”, ata japin disa këshilla me të cilat mund të kujtojmë atë që na nevojitet.

Kesinger thotë se të mos harrosh do të ishte “joefikase”. Ajo shpjegon se kujtesa është një “proces aktiv dhe i mundimshëm, i cili kërkon një përpjekje për ta rindërtuar”. Kesinger shton gjithashtu se nuk ka aftësi për të kujtuar pa mundim. Kështu, ju nuk mbani mend diçka “rastësisht”, por për këtë duhet të kaloni një proces. Në këtë proces që Kesinger përmend, ka tre faza nëpër të cilat kalon kujtesa para se të jetë në gjendje të mbajë mend. E para është marrja e informacionit të nevojshëm, natyrisht. Pas kësaj, kujtesa duhet ta “ruajë atë informacion” për të “rikthyer vazhdimisht atë përmbajtje në tru”. Dhe që kjo të jetë e mundur, pushimi është i rëndësishëm, ashtu siç është rikuperimi fizik.

“Teorizohet gjithashtu se gjumi na ndihmon të pastrojmë proteinën beta amiloid brenda natës. Kjo proteinë besohet se shkakton demencën e sëmundjes Alzheimer”, shton Budson, përpara se të nënvizojë rëndësinë e të ngrënit të një diete të shëndetshme.

Arsyeja pse nuk kujtojmë diçka është dështimi në një nga tri fazat e përmendura më sipër: marrja e informacionit, ruajtja e tij dhe rikthimi i tij i vazhdueshëm në tru. Si zakonisht, thotë eksperti, problemi ka të bëjë me fazën e parë. Për të parandaluar që kjo të ndodhë, ai ka 4 rekomandime: “Përqendrohuni, organizoni informacionin, kuptoni informacionin dhe lidheni atë me diçka tjetër në tru që e njeh”.

Në lidhje me studentët, Budson këshillon që të studiojnë në vende të ndryshme, në orare të ndryshme të ditës, përveç gjumit të mirë për të konsoliduar kujtimet që truri do t’i duhet të aksesojë ditën e provimit.

Dhe si përfundim, mos kini frikë për faktin se duhet të shkruani diku për të mos i harruar gjërat që i konsideroni të rëndësishme: “Nuk ka asgjë të keqe të ndihmosh kujtesën tënde”./ a2cnn / KultPlus.com

Bebe Rexha do të performojë në “Nickelodeon Kids’ Choice Awards”

Bebe Rexha do të performojë në “Nickelodeon Kids’ Choice Awards 2023”, që do të transmetohet drejtpërdrejt të shtunën, më 4 mars, në orën 19.00 nga Teatri Microsoft në Los Anxhelos.

Rexha do të performojë hitin e saj global “I’m Good (Blue)”, një bashkëpunim me David Guetta që arriti në vendin e katërt në Billboard Hot 100 muajin e kaluar. Ai gjithashtu mori një nominim për Grammy për regjistrimin më të mirë të kërcimit/elektronik.

Javën e kaluar, Rexha publikoi një këngë të re, “Heart Wants What It Wants”, nga albumi i saj i tretë në studio në Warner Records. Ajo gjithashtu sapo njoftoi turneun e saj më të mirë F*N Night Of My Life që fillon më 31 maj.

Kids’ Choice Awards kanë një histori të performancave nga artistë të mëdhenj pop. Kid Cudi dhe Jack Harlow performuan në shfaqjen e vitit të kaluar. Justin Bieber performoi në shfaqjen e vitit 2020, të cilit iu bashkua Quavo për “Intentions”. Shumë krijues të tanishëm të hiteve u rritën duke parë Kids’ Choice Awards dhe kanë dashuri për shfaqjen, shkruan Billboard, transmeton KultPlus.

“Gjithmonë më ka pëlqyer Nickelodeon Kids’ Choice Awards!”, tha Rexha në një deklaratë. “Mezi pres të performoj dhe të shoh se kush do të jetë viktima e radhës që do të zhytet në xhelatinën e gjelbër, që është karakteristikë e këtij shou”, u shpreh Rexha.

Shfaqja do të drejtohet nga personaliteti i mediave sociale Charli D’Amelio dhe komentatori i futbollit dhe ish-marrësi i gjerë Nate Burleson. Nickelodeon Kids’ Choice Awards 2023 do të transmetohet njëkohësisht në Nickelodeon, TeenNick, Nicktoons, kanalin Nick Jr., TVLand, CMT dhe MTV2 dhe transmetim të drejtpërdrejtë në Nick.com dhe aplikacionin Nick.

Shfaqja do të shfaqë gjithashtu paraqitje nga yjet e sitcom-it të Nick That Girl Lay (ylli i That Girl Lay Lay) dhe Young Dylan (ylli i Young Dylan të Tyler Perry), i cili do të performojë këngën e tij të re “I Just Wanna”. / KultPlus.com

Babai i Gigi dhe Bella Hadid mahnitet nga “Mrizi i Zanave”: Një dritare e mrekullueshme për shpirtin

Mohammed Hadid, babai i dy supermodeleve të njohura, Gigi dhe Bella Hadid, është mahnitur nga Shqipëria. Hadid ka ndarë në profilin e tij në “Instagram” një foto nga “Mrizi i Zanave” që ndodhet në Lezhë. Restoranti shërben ushqime tradicionale dhe është shumë i pëlqyer nga njerëzit.

Kjo pamje e ka mrekulluar edhe Mohammed Hadid i cili ka shkruar:

“Një dritare e mrekullueshme për shpirtin. Fshat në Shqipëri”, shkruan ai.

Nuk dihet nëse ai ka qenë së fundmi në Shqipëri apo kjo foto i ka tërhequr vëmendjen dhe ka vendosur ta ndajë në rrjetet sociale.

Mohammed Anwar Hadid është biznesmen i njohur në fushën imobiliare si dhe është i njohur për ndërtimet e ndërtesave dhe lagjeve luksoze, kryesisht ato në ‘Los Angeles’. Hadid është baba i 5 fëmijëve, modelet Gigi, Bella dhe vëllai i tyre Anwar, ndërsa dy vajzat e tjera janë nga martesa e mëparshme. / KultPlus.com

“Erdhi dita e arbërit”, cikël me leksione të hapura me rastin e 120 vjetorit të vdekjes së De Radës

Me rastin e 120 vjetorit të vdekjes së Jeronim de Radës, Muzeu Historik Kombëtar si institucioni më i madh i memories kombëtare organizon një cikël me leksione të hapura me temë trashëgiminë kulturore dhe historinë, të cilat do të vijojnë për ta kthyer muzeun në një qendër kërkimore dhe shkencore për të rinjtë, përcjell KultPlus.com

Në këtë kuadër është menduar të organizohet një bisedë me temë “Erdhi dita e arbërit”. I ftuar është prof. Sadik Bejko.

Ky aktivitet përkujtimor përkon me 120 vjetorin e vdekjes së Jeronim de Radës. Aktiviteti zhvillohet më 28 shkurt 2023, ora 11:00 në sallën “Kostandin Shpataraku”. / KultPlus.com

Lexime feministe në shënim të muajit të Historisë Zezake në BKK

Në shënim të muajit të Historisë Zezake, këtë të martë me datë 28 shkurt do të diskutohet kapitulli i dytë “Feminizimi” i librit “Abolicion. Feminizëm. Tani” nga mendimtaret dhe aktivistet Angela Y. Davis, Gina Dent, Erica Meiners dhe Beth Richie, përcjell KultPlus.

Në këtë kapitull, autoret ritheksojnë edhe njëherë rëndësinë e pashoq të feminizmit abolicionist në çrrënjosjen e sistemeve shtypëse. Duke ofruar shembuj të ndryshëm të organizimeve politike, autoret kritikojnë ato organizime të cilat e konsiderojnë shtetin dhe sistemin e burgosjes si aleat në luftën kundër dhunës, gjithmonë duke insistuar se një botë më e drejtë dhe e sigurtë është e mundur vetëm nëse mjetet tona politike kundër dhunës janë radikale.

Autoret gjithashtu prezantojnë një ndërlidhje midis dhunës së ushtruar nga shteti dhe dhunës që zhvillohet në marrëdhënie intime, midis burgjeve dhe kontrollit mbrenda familjeve dhe midis organizimeve lokale e globale.

Diskutimi do të mbahet në amfiteatrin e vogël të Bibliotekës Kombëtare duke filluar nga ora 17:30. / KultPlus.com

“Mitingu i shkronjave” i vitit 1910 në Korçë

Kryebashkiaku i Korçës, Sotiraq Filo solli në vëmendje në rrjetet sociale se 27 shkurti është dita kur në Korçë u mbajt “Mitingu i shkronjave”.

“Nderim dhe mirënjohje për të gjithë patriotët korçarë dhe shqiptarë që manifestuan në mbrojtje të alfabetit shqip të vendosur në Kongresin e Manastirit”, shkruan Filo.

Mitingu i mbrojtjes së shkronjave shqipe që u mbajt në Korçë, në shkurt 1910, ishte më i madhi që u zhvillua në qytetet shqiptare për këtë çështje.

Mitingu u organizua nga klubi “Dituria” në mbrojtje të ABC-së shqipe, ku morën pjesë rreth 15 000 veta nga qyteti e nga rrethi i Korçës, nga Devolli, nga Kolonja, nga Opari e nga Pogradeci. Në emër të popullit të mbledhur në këtë tubim iu dërguan telegrame proteste, kundër përdorimit të alfabetit arab, qeverisë turke dhe deputetëve shqiptarë të parlamentit.

Më vonë, mitingje të tilla u mbajtën edhe në Berat, Tepelenë, Përmet dhe në Skrapar.
Duke vënë theksin në përmasat e kësaj lëvizjeje, konsulli francez në Shkodër i shkruante qeverisë së tij, në shkurt të vitit 1910, se tërë Shqipëria është ngritur kundër përpjekjeve të qeverisë turke për t’i detyruar shqiptarët të përdorin alfabetin arab, si dhe për të mbrojtur alfabetin shqip të vendosur në Kongresin e Manastirit.

Mitingjet e zhvilluara nga klubet shqiptare në shkurt të vitit 1910, si nga shkalla e organizimit e rregulli që zotëroi në to, nga përmbajtja kombëtare e përparimtare e kërkesave të tyre, ashtu edhe nga përmasat që morën, ishin ngjarje të reja për Lëvizjen Kombëtare Shqiptare dhe të rralla e të papara deri atëherë. / atsh / KultPlus.com

Kanë filluar ndërhyrjet restauruese në Kullën e Ministerit

Kulla e Ministerit përfaqëson një epokë të rëndësishme në historinë e qytetit të Pejës, e cila dikur i takonte Bejlerëve, përcjell KultPlus.

Për të ruajtur strukturat historike, që i japin karakter qyteteve, kjo kullë po i nënshtrohet ndërhyrjeve restauruese dhe konservuese.

Ky është një projekt i rëndësishëm, duke theksuar rëndësinë e ndërtesave të vjetra për komunitetin, prandaj jemi të lumtur që po luajmë rolin tonë në ruajtjen e tyre.

Ndërhyrjet restauruese po bëhen në kuadër të programit “Trashëgimia Kulturore si nxitëse e dialogut ndërmjet komuniteteve dhe kohezionit social”, bashkëpunim mes Ministrisë së Kulturës, Bashkimit Europian dhe UNDP-së. / KultPlus.com

Premiera e veprës GEA 2552 e kompozitorit Aleksandër Peçi, më 1 mars në TKOB

Të mërkurën e 1 marsit, në Teatrin e Operas dhe Baletit do të shfaqet premiera botërore e koncertit GEA 2551, Koncert nr. 5 për piano dhe orkestër, vepër e kompozitorit të mirënjohur Aleksandër Peçi.

Koncerti No.5 i Aleksandër Peçit do të interpretohet nga pianisti francez Pascal Gallet dhe Orkestra Simfonike e Forcave të Armatosura, nën drejtimin e dirigjentit Harlen Nikolli.

Të njëjtën natë, spektatorët do të mund të ndjekin edhe Koncertin nr. 1 për Violinë të Niccolò Paganini-t, nën interpretimin e solistes Laura Llozi dhe dirigjuar nga e mirënjohura Elda Laro.

“Jam jashtëzakonisht i nderuar të jap premierë në Tiranë koncertin nr. 5 të Aleksandër Peçit. Kjo punë është e jashtëzakonshme, jashtëzakonisht kërkuese”, ka deklaruar përpara koncertit pianisti francez Pascal Gallet.

Peçi me këtë kompozim, udhëton në kohë, disa shekuj, në të ardhmen tonë, duke eksploruar muzikën dhe vetveten.

Koha e parë, e koncertit ka një formë me tetë variacione e një intermexo. Koha e dytë është një rondo me dy episode, kadencë e finale. Koha e dytë, sipas kompozitorit, është një apoteozë gëzimi e feste, me një energji brilante.

Drejtor artistik i koncertit do të jetë Arben Skënderi. / atsh / KultPlus.com

Kurti pak orë para takimit me Vuçiqin: Marrëveshja mes Kosovës dhe Serbisë, e mundshme deri në fund të vitit

Kosova dhe Serbia synojnë të përfundojnë një marrëveshje historike për normalizimin e marrëdhënieve “këtë vit”, ka thënë kryeministri Albin Kurti, duke e bërë të qartë se nuk do të ishte pa probleme, pavarësisht angazhimit të shtuar perëndimor.

“Ne kemi nevojë për normalizim të marrëdhënieve dhe kjo mund të arrihet me njohjen reciproke si pikën kryesore. Beogradi ka qenë i bindur se nuk do ta njihte zyrtarisht pavarësinë e ish-krahinës, megjithëse mund të pajtohet për një njohje ‘de facto’, tha Kurti në një intervistë me Euractiv.

Komentet e Kurtit erdhën përpara një takimi të nivelit të lartë në Bruksel sot, ku liderët e Serbisë dhe Kosovës pritet të miratojnë një marrëveshje për normalizimin e marrëdhënieve të tensionuara.

Propozimi i përditësuar i BE-së, i marrë nga të dyja palët përpara fillimit të një samiti BE-Ballkani Perëndimor në Tiranë dhjetorin e kaluar, por që nuk është bërë ende publik, thuhet se përfshin njohjen reciproke të dokumenteve zyrtare, rritjen e ndihmës financiare dhe masa të tjera për të përmirësuar jetën e njerëzve në të dy vendet.

I pyetur për perspektivën e përfundimit të një marrëveshjeje deri në fund të këtij viti, sipas afatit kohor që është përcaktuar në propozimin e BE-së, Kurti tha, “sigurisht që synimi është që kjo marrëveshje të arrihet këtë vit”.

“Ajo që ka mbetur për të negociuar – dhe nuk do të jetë aspak e lehtë – është një mekanizëm për zbatim, garanci ndërkombëtare dhe sekuencë kohore se çfarë, si dhe kur”, tha Kurti. / KultPlus.com

Instituti Yunus Emre nis fushatën “Art për Shpresë” për të prekurit nga tërmeti në Turqi

Qendra Kulturore Turke Instituti Yunus Emre e cila vepron në 3 qytete të Kosovës ka nisur një fushatë me temën “Art për Shprese”.

Në një komunikatë për media publikuar në faqen zyrtare të institutit thonë se nëpërmjet kësaj fushate donacionesh të quajtur “Art për Shpresë” Instituti me ndihmën e artdashësve humanitar planifikon të kontribuojmë në zgjidhjen e problemeve të jetesës së qytetarëve të prekura nga tërmetet në Kahramanmaraş, të cilat cilësohen si “Fatkeqësitë e Shekullit”.

Në një intervistë për mediat, Koordinatori i Instituteve Yunus Emre në Kosovë, Ramazan Yılmaz tha se “Ne e dimë se ka shumë artistë kosovarë që duan të ndihmojnë sadopak viktimat e tërmetit nëpërmjet një fushate të besueshme dhe dinamike. Për këtë arsye, ne përmes kësaj fushate kërkojmë nga artistët tanë të na dhurojnë nga një (1) vepër të cilat do ta punojnë me temën “Art për Shpresë”. Punimet e dhuruara duam t’ua prezantojmë biznesmenëve filantropikë që punojnë në Kosovë dhe t’i realizojmë shitjet e tyre. Ne synojmë që të ardhurat që do të fitohen pas shitjes t’ua shpërndajmë atyre në nevojë përmes institucioneve kompetente të Turqisë si ajo AFAD ose Gjysmëhënës së Kuqe Turke.”

Çfarë duhet të bëni për të marrë pjesë në këtë fushatë?

Ju do të jeni regjistruar paraprakisht për fushatën duke plotësuar informacionet e kërkuara më poshtë, dhe më pas personeli përkatës nga instituti ynë do t’ju kontaktojë dhe do t’ju japë informacion të detajuar për hapat e ardhshëm. Formularin që duhet të plotësoni për të marrë pjesë në fushatë mund të kyçeni nga ky link: https://bit.ly/3EA1TO1

Si do të shiten punimet e dhuruara?

Punimet që ju dhuroni do të shiten përmes institutit tonë dhe institucioneve me të cilat bashkëpunojmë. Shitjet do të verifikohen me faturë zyrtare. Të ardhurat do t’u shpërndahen atyre në nevojë përmes institucioneve relevante si AFAD dhe Kızılay.

Kriteret e fushatës:

Ju mund të merrni pjesë në fushatë vetëm me 1 punim.

Piktura duhet të punohet në kuadër të sloganit “Shpresa”.

Vepra juaj e artit duhet të punohet me bojë vaji, laps grafiti ose me bojë akrilike.

Madhësia e pikturës duhet të jetë së paku 50cm x 70cm.

Ku duhet të dorëzohen veprat e artit?

Punimet që dëshironi të dhuroni duhet t’i dorëzoni Institutit Yunus Emre në Prishtinë, Prizren ose Pejë. Pikturat e dhuruara nuk do të kthehen dhe të drejtat e përdorimit do të kalojnë te Instituti ynë përmes një deklarate të nënshkruar nga vet artisti/ja gjatë pranim dorëzimit.  Data e fundit e dorëzimit të punimeve është: 02.03.2023 – E Premte, ora 16.00. / KultPlus.com

Përkujtohet albanologu Gustav Meyer

Muzeu Historik Kombëtar përkujtoi sot albanologun Gustav Meyer në ditën e ndarjes nga jeta.

Gustav Meyer u lind më 25 nëntor të vitit 1850 në Gros – Stechlitz të Austrisë. U rrit në Opeln dhe gjatë viteve 1860-1867 vijoi gjimnazin prej nga filloi të shfaqte interesimin e tij për gjuhësinë.

Më 1867 nisi studimin për filologji klasike. Më 1871 promovoi dizertacionin e doktoraturës me temë: “De nominibus graecis copositus”. Më pas punoi si mësues gjimnazi në Ernestinun të Gota-s. Gjatë kësaj kohe u përkushtohet edhe më tej studimeve filologjike. Në vitin 1874 shpërngulet në Pragë, ku në vitin 1875 si docent privat ka mbajtur ligjërata në Universitetin e Pragës. Më 5 prill 1881 emërohet profesor i jashtëm dhe më 24 maj profesor zyrtar për sanskritishte dhe gjuhësi krahasimtare në Universitetin e Gracit. Ai më së shumti i ka kushtuar vëmendje greqishtes së vjetër dhe shqipes, sidomos etimologjisë dhe etnografisë. Veprat e tij më të rëndësishme për gjuhën shqipe janë: Albanesische Studien I, (1882); Etimologische Wörterbuch der albanesischen Sprache, Strassburg 1891; Kurzgefasste albanesische Grammatik, Leipzig, 1888; Zum indogermanischen ë – Perfectum auf die albanesische Formenlehre, botuar në “Miscellanea di filologia e linguistica in memoriam di Napoleone Caix e Angelo Canello, Firenze, 1886; Die lateinischen Elemente im Albanesischen, botuar në: Gröbers Grundriss, I, I. Auflage (1888) etj.

Më 1897 për shkak të gjendjes së rënduar shëndetësore përfundoi punën e tij si ligjërues. Ndërroi jetë në vitin 1900./ KultPlus.com

Margariti: Interesimi i fëmijëve, ogur i mirë për ruajtjen e trashëgimisë kulturore

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti përcolli mëngjesin e sotëm pamje nga vizita e fëmijëve në muzeun Inonografik “Onufri”, Berat.

“Emocioni dhe kurioziteti që fëmijët provojnë përballë trashëgimisë sonë kulturore është një ogur i mirë se po rritet një brez që do ta çojë më tej misionin tonë në ruajtjen dhe promovimin e kësaj trashëgimie”, u shpreh Margariti në postimin e saj në rrjetet sociale.

Muzeu Ikonografik “Onufri” në Berat gjatë muajit janar ka shënuar një numër të lartë të vizitorëve. Në janar muzeu u vizitua nga 1140 vizitorë kryesisht të huaj, 254 % më shumë krahasuar me janarin e vitit 2022 dhe 148 % krahasuar me janarin e vitit 2019.

Rrjedhimisht rritje kane njohur edhe te ardhurat nga shitja e biletave.

Muzeu Ikonografik “Onufri”, që mban emrin e njërit prej kryemjeshtrave të pikturës shqiptare të shekullit XVI, është ndërtuar mbi rrënojat e një kishe të rindërtuar në vitin 1797 në lagjen “Kala”, e cila ka qenë katedralja e qytetit, që është monumenti më përfaqësues i arkitekturës pasbizantine në qytetin e Beratit.

Koleksioni i muzeut përbëhet nga 200 objekte të përzgjedhura nga një fond prej më se 1 500 objektesh që i takojnë fondeve të kishave dhe manastireve të Beratit dhe Myzeqesë./ atsh / KultPlus.com

“Eminencë Gri”, ekspozita e parë personale nga Zgjim Zyba hapet në GKK

Galeria Kombëtare e Kosovës këtë javë do të mirëpres ekspozitën “Eminencë Gri” të artistit Zgjim Zyba.

Ndikimi i thellë i teknologjisë në evolucionin e njerëzimit është i lidhur ngushtë me rolin e tij në përcaktimin dhe ndryshimin e pikëpamjeve individuale dhe kolektive rreth së tashmes, së ardhmes dhe imagjinares. Për ekspozitën e tij të parë personale në Galerinë Kombëtare të Kosovës, Zyba prezanton dy instalacione që eksplorojnë nocionin e të pamurit dhe lëvizjes në raport me perceptimet tona të cilat shndërrohen dhe ndërmjetësohen nga imazhet vizuale të cilat shpërndahen përmes mjeteve teknologjike.

Eminenca gri e teknologjisë influencon thellësisht vlerat shoqërore të krijuara në hegjemoninë aktuale kapitaliste globale, duke shërbyer si mjet për emancipim, e në të njëjtën kohë, edhe si mjet kufizimi dhe kontrolli. Duke plotësuar njëri-tjetrin, evolucioni teknologjik dhe ai njerëzor i cili shkon prapa në shekullin e 20, krijojnë mundësi për shpalosje të vazhdueshme të perspektivave të reja mbi botën.

Ekspozita e cila është kuruar nga Hana Hallaj, do të hapet më datë 3 mars, prej orës 17:00. / KultPlus.com

Këshilli i OKB-së për të drejtat e njeriut do të mblidhet për të zgjatur hetimin e krimeve të luftës

Më shumë se 100 krerë shtetesh dhe ministra do të marrin pjesë në një seancë të Këshillit të të Drejtave të Njeriut të OKB-së që fillon sot, duke kërkuar të trajtojë çështjet, duke përfshirë krimet e dyshuara të luftës të Rusisë në Ukrainë.

Gjatë takimit, i cili do të zgjasë gjashtë javë, shumë shtete do të kërkojnë të zgjasin mandatin e një organi hetimor të OKB-së, i krijuar për të hetuar mizoritë në Ukrainë.

Kievi, i cili ka bërë thirrje për krijimin e një gjykate speciale për të ndjekur penalisht udhëheqjen politike dhe ushtarake të Rusisë për pushtimin, ka thënë se organi ishte thelbësor për të siguruar që Rusia të mbahet përgjegjëse për krimet e saj.

Kjo do të jetë hera e parë që një zyrtar rus nga Moska merr pjesë personalisht që nga fillimi i luftës një vit më parë.

Kievi dhe aleatët e tij janë të pakënaqur nga pjesëmarrja e zëvendësministrit të jashtëm rus Sergei Ryabkov, i cili do t’i drejtohet këshillit të enjten.

Rusia, e cila mohon kryerjen e krimeve të luftës ose shënjestrimin e civilëve në Ukrainë, u pezullua nga këshilli për shkak të pushtimit në prill, por ende mund të marrë pjesë si vëzhguese.

Këshilli i OKB-së për të drejtat e njeriut me seli në Gjenevë nuk ka kompetenca ligjërisht të detyrueshme, por debatet e tij shpesh sjellin një shqyrtim më të madh të çështjeve dhe mund të nxisin hetime që ushqejnë prova në gjykatat kombëtare dhe ndërkombëtare.

Diplomatët perëndimorë kanë qenë publikisht të ashpër në reagimin e tyre ndaj pranisë së zotit Ryabkov pasi mbajtën një fjalim të ministrit të Jashtëm rus Sergei Lavrov në këshill vitin e kaluar lidhur me pushtimin e Ukrainës nga Moska. / KultPlus.com

Abetarja e parë në gjuhën shqipe u botua para 126 viteve

Që në fillimet e lëvizjes për çlirim nga Turqia, çështja e alfabetit doli në plan të parë: pa të nuk mund të flitej për rilindje të popullit shqiptar, prandaj me nismën e Sami Frashërit, Jani Vretos e Pashko Vasës, më 27 shkurt 1897 u botua në Stamboll “Alfabetarja e gjuhës shqipe”.

Nëse i kthehemi të shkuarës, shohim se me 27 shkurt 1897, me nismën e Sami Frashërit, Jani Vretos dhe Pashko Vasës, u botua në Stamboll “Alfabetarja e gjuhës shqipe”.

Që të kuptojmë rëndësinë e këtij botimi, duhet të kthehemi pas në kohë e në histori dhe të kujtojmë se shqipja, me sa dokumentohet deri tani, filloi të shkruhet që nga shekulli XV me alfabetin latin, të plotësuar me pesë shkronja të posaçme. U shkrua dhe me shkronja greke, e pas pushtimit turk, edhe me alfabetin turko-arab. Rruga tjetër që u ndoq, është ajo e krijimit të alfabeteve origjinale me përhapje të kufizuar. Që në fillimet e lëvizjes për çlirim nga Turqia, çështja e alfabetit doli në plan të parë: pa të nuk mund të flitej për Rilindje të popullit shqiptar, prandaj me nismën e Sami Frashërit, Jani Vretos e Pashko Vasës, më 27 shkurt 1897 u botua në Stamboll “Alfabetarja e gjuhës shqipe”.

Sipas Radio Vatikanit, ky botim ishte një nga veprimtaritë më të rëndësishme të patriotëve shqiptarë të Stambollit, të cilët më 12 tetor 1879 themeluan “Shoqërinë e të Shtypurit të Shkronjave Shqip”, shoqëri kulturore që kishte për synim të nxiste zhvillimin e kulturës në gjuhën shqipe dhe ta vinte atë në shërbim të çështjes së çlirimit kombëtar nga Turqia.

Me alfabetin, plotësonte një nga kërkesat bazë për përhapjen e propagandës atdhetare dhe i hapte rrugën botimeve të para serioze të Rilindjes sonë Kombëtare. Në gjirin e saj bashkëpunuan myslimanë të mëdhenj si vëllezërit Frashëri, katolikë të shquar, si Pashko Vasë Shkodrani e ortodoksë të mësuar e atdhetarë si Jani Vreto: ishte pra model i bashkëpunimit ndërmjet feve në shërbim të Atdheut. Gjithsesi çështja e alfabetit të shqipes do të zgjidhej përfundimisht vetëm me Kongresin e Manastirit, që u mblodh më 14 nëntor 1908, ku u hartua një alfabet i ri me shkronja latine. Është alfabeti që përdorin edhe sot e kësaj dite të gjithë ata që shkruajnë shqip./ KultPlus.com

Fëmijët e mbijetuar të tërmetit vdesin për mungesë barnash në Siri

Fëmijët që mbijetuan tërmetin e 6 shkurtit në Siri po përballen me një tjetër luftë pas fatkeqësisë natyrore. Spitaleve u mungojnë ilaçet për trajtimin e të shpëtuarve për shkak se diktatori sirian vështirësoi hyrjen e ndihmave ndërkombëtare. Asllani është njëri prej fëmijëve që mbijetoi tërmetin, por nuk u mbijetoi plagëve pa barna mjekësore

(AP) – Fëmijët që i mbijetuan tërmetit vdekjeprurës në Siri po trajtohen në spitalin e qytetit të Idlibit. Transmetuesi britanik Sky News vizitoi Aslanin e vogël, i cili mbijetoi pasi babai i vdiq duke e mbrojtur nga rënia e mureve.

Ai është i vetmi i mbijetuar në familjen e ngushtë. Xhaxhai i tij është i gatshëm ta marrë përsipër kujdesin për të, pavarësisht nga këmbët e tij të shtypura. Mjekët kanë frikë se do të duhet t’ia presin këmbët.

“Pse nuk u ofrojnë kujdesin që u nevojitet? Ata janë të plagosur, a janë këta njerëz këta fëmijë përgjegjës për Asadin, kufirin dhe komunitetin ndërkombëtar? A mund ta kuptojë ai? Ai humbi të gjithë familjen e tij, nuk di asgjë për këtë dhe Assadi nuk kujdeset për këtë”, ka deklaruar mjeku Sameeh Qaddour, shef i spitalit Sham në Sarmada. “Dhe mua nuk më intereson kjo. Unë dua që ky pacient të mbijetojë”.

Mjekët thonë se vonesa 4-ditore e Kombeve të Bashkuara në sjelljen e ndihmës mjekësore në këtë zonë ka sjellë më shumë vdekje dhe lëndime.

“Kjo ndodh për shkak të përgjigjes së vonuar. Nëse reagimi do të ishte i menjëhershëm, ne mund të kishim shpëtuar shumë jetë, është e thjeshtë, mendoj se ju e kuptoni se nuk duhet të jeni mjek apo kirurg për ta kuptuar këtë”, ka theksuar mjeku tjetër, Anas al-Kassem, kirurg kanadez i traumës. “Për një dëmtim të shtypjes nëse prisni 4 ose 5 ditë, atëherë rezultatet mund të jenë shumë të këqija”.

Tërmeti rezultoi, gjithashtu, me një numër foshnjash të lindura para kohe. Ka vetëm disa ventilatorë pavarësisht kërkesave të shumta.

Njerëzit janë shumë të frikësuar për të qëndruar në ndërtesa dhe preferojnë të flenë jashtë në rast se ka një tërmet tjetër. Lëndimet e Asllanit ishin shumë të rënda dhe ai nuk mbijetoi, raportoi Sky. / KultPlus.com

Shqipëria, destinacion turistik në aeroportin e Madridit

Kryeministri Edi Rama ndau sot një foto nga aeroporti i Madridit në Spanjë, ku reklamohet Shqipëria si një destinacion turistik.

“Aeroporti i Madridit sot”, shkroi Rama në një postim në rrjetet sociale.

Foton e ndau edhe ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumabro, e cila e cilësoi si kartolinën e ditës.

“Kartolina e ditës më vjen direkt nga aeroporti i Madridit”, shkroi ajo në rrjetet sociale.

Raporti i INSTAT-it për turizmin tregon se, 7.5 milionë turistë të huaj vizituan vendin tonë gjatë vitit 2022, duke i besuar Shqipërisë pushimet e tyre jo vetëm gjatë sezonit veror, por edhe përgjatë stinëve të tjera të vitit.

Janë 1.9 milionë më shumë se, viti 2021 dhe 18% më shumë se viti 2019, që deri tani mbante rekordin e shifrave./ atsh / KultPlus.com

‘E urrej shiun kur bie, se njëherë ma fiku një zjarr dashurie’ (VIDEO)

Rok grupi i njohur Elita 5 është një nga grupet më të preferuara në vendet shqipfolëse, të cilët i rezistuan kohës, shkruan KultPlus

Me të dëgjuar këngët e tyre, meloditë na kthejnë prapa në kohë. Sot po ju sjellim njërën nga perlat muzikore “E urrej shiun”.

Bashkangjitur gjeni videon dhe tekstin e këngës:

Në kitarë teli… i këputur 
ndali këngën më të bukur… 
por s’e ndali, shiun në këtë qytet.. 
Ku je buza e paputhur 
dashuria ime e humbur 
në mes të rrugës.. unë po lagem vetë.. 

I harruar si një letër e djegur… 
në këtë rrugë pa adresë kam mbetur 
E urrej… shiun kur bie… 
se njëherë ma fiku një zjarr.. 
një zjarr dashurie… 
I urrej.. lotët e mi… 
dhe pse ngjajnë me shiun 
që më ndau nga ti.. 

Dashuria ish dikur 
mbet kornizë pa pikturë 
që askund nuk e shoh në mur… 
I harruar.. si një leter.. e djegur… 
në këtë rrugë.. pa adrese kam mbetur… 

E urrej shiun kur bie.. 
se njëherë ma fiku një zjarr 
një zjarr dashurie… 
i urrej.. lotët e mi… 
sepse ngjajnë me shiut.. (2x) 

E urrej shiun kur bie.. 
se njëherë ma fiku një zjarr 
një zjarr dashurie… 
I urrej lotët e mi… 
dhe pse ngjajnë me shiun 
që më ndau nga ti.. 

Ti ndoshta ishe një rrufe 
që erdhe shpejt… 
dhe kur shkove, nuk e dita, as e di 
por këngën edhe shpresën 
i le të treten nëpër shi… / KultPlus.com

‘Në paçi urdhër me vra, më vrani mua të parin’, deklarata historike e Demaçit para forcave serbe

Historiani Shkëlzen Gashi, i cili kohë më parë ka botuar biografinë e paautorizuar të Adem Demaçit, e ka sqaruar fotografinë historike të Demaçit ku ai shihet para policëve serbë në vitin 1992 në Prishtinë.

Gashi e ka treguar ngjarjen e asaj dite dhe asaj proteste përmes një statusi vitin e kaluar.

Nw ditëlindjen e 87-të të Adem Demaçit, KultPlus ua risjell postimin e Gashit:

Kjo fotografi është shkrepur përballë Hotelit Grand në Prishtinë në vitin 1992 nga fotografi Hazir Reka dhe për herë të parë është botuar në librin tim ‘Adem Demaçi – biografi e paautorizuar’ (2010).  Ngjarja është paraqitur në libër si vijon:

Qysh më 1990 regjimi sërb i kishte përzënë studentët shqiptarë nga objektet universitare. Më 1991 ata kishin organizuar disa protesta dhe greva për lirimin e këtyre objekteve, por ato qenë shuar dhunshëm nga policia sërbe.

Në fillim të janarit 1992, Rektori i Universitetit të Prishtinës, Ejup Statovci, u kishte drejtuar letër autoriteteve jugosllave dhe liderëve botërorë lidhur me mbylljen e universitetit, për ç’arsye qe burgosë nga regjimi sërb për 60 ditë. Po në janar 1992, Ministria e Arsimit e Kosovës pati vendosë që mësimi të mbahej nëpër shpi private. Një protestë masive qe organizuar në Prishtinë në tetor të këtij viti për lirimin e hapësirave të universitetit, e cila po ashtu qe shuar me dhunë nga policia sërbe.

Demaçi merr pjesë në këtë protestë të studentëve. Policia ua zë rrugën protestuesve dhe i urdhëron të shpërndahen; përndryshe ka autorizimin t’i vrasë. Demaçi bën disa hapa para duke u shkëputë nga radha e parë e protestuesve. «Në paçi urdhër me vra, më vrani mua të parin», u bërtet Demaçi policëve ndërsa vazhdon të ecë. Policia e hap rrugën dhe protestuesit çajnë përpara në drejtim të ndërtesës së Kuvendit të Kosovës. Megjithatë, kërkesat e protestuesve shpërfillen krejtësisht. / KultPlus.com

Foto: Hazir Reka

‘Art në hapësirat publike’, vendoset në Malësinë e Madhe vepra e skulptorit Sadik Spahija

Në Malësinë e Madhe, në aksin kombëtar që lidhet me pikën kufitare të Hanit të Hotit është vendosur një prej veprave të para të programit të ri të Ministrisë së Kulturës, “Art në hapësirat publike”.

Kryeministri Edi Rama ndau sot pamje nga kjo vepër, e realizuar nga artisti Sadik Spahija.

Vepra artistike “Zabel”, me autor skulptorin Sadik Spahija, tashmë ka jetësuar rrethrrotullimin në daljen e Koplikut.

Kjo skulpturë poetike merr përsipër të interpretojë dhe të shkrijë natyrën me metalin, drurin dhe gjelbërimin, duke lënë një shije të mirë për të gjithë udhëtarët që përshkojnë këtë aks kombëtar i cili po pasurohet me vepra të tilla arti.

“Zabel”, është shpallur si një prej veprave fituese të Konkursit Ndërkombëtar “Art në Hapësira Publike”, koordinuar nga Ministria e Kulturës, në mbështetje të artistëve të skenës së pavarur.

Në Konkursin Ndërkombëtar “Art në Hapësira Publike” u paraqitën 132 propozime të krijuesve nga vende të ndryshme të botës./atsh/ KultPlus.com

Shprehje të papërsëritshme nga Viktor Hygo

“Muzika shpreh atë që nuk mund të thuhet, dhe për të cilën nuk mund të heshtësh.”

“Kur një grua është duke të folur, dëgjo atë që po thotë me sytë e saj.”

“Djalë, vëlla, baba, i dashur, shok. Ka hapësirë në zemër për të gjitha dashuritë, ashtu sikurse ka hapësirë në qiell për të gjithë yjet.”

“Jeta është lulja, për të cilën dashuria është mjalti.”

“Iniciativa është të bësh gjënë e duhur, pa ta thënë kush.”

“Kur diktatura është fakt, atëherë revolucioni bëhet një e drejtë.”

“Një ferr inteligjent, do të ishte më mirë se sa një parajsë idiote.”

“Ndrysho mendimet, por mbaju parimeve; ndrysho gjethet, por lëri të paprekura rrënjët.”

“Buzëqeshja e gëzimit është më pranë lotëve, se sa të qeshurës.”

“40 është mosha e vjetër e rinisë; 50 është mosha e re e pleqërisë.”

“Shpirti ka iluzione, ashtu si zogu që ka krahë; ai mbahet pas tyre.”

“Reagimi – një varkë që shkon kundër rrymës, por që nuk e pengon rrymën të vazhdojë të rrjedhë.”

“Ka baballarë që nuk i duan fëmijët e tyre. Por nuk ka asnjë gjysh që nuk e adhuron nipin e tij.”

“Qëndresa – sekreti i të gjithë triumfeve.”

“Kurioziteti është një prej formave të guximit femëror.”

“Ka një spektakël më të madh se sa deti, dhe ai është qielli; ka një spektakël më të madh se sa qielli, dhe ai është brendia e shpirtit të njeriut.

“Për të krijuar të ardhmen, nuk ka asgjë më të mirë se sa një ëndërr.”

“Kafsha është injorante për faktin që di. Njeriu është i vetëdijshëm për faktin që është injorant.”

“Njerëzimi nuk është një rreth me një qendër, por një elips me dy pika qendrore, nga të cilat faktet janë njëra dhe idetë tjetra.”

“Shpresa është fjala që Zoti e ka shkruajtur në ballin e çdo njeriu.”

“Trishtimi është një frut; Zoti nuk e vendos atë mbi degë që janë shumë të brishta për ta mbajtur.”

“E qeshura është Dielli që dëbon dimrin nga fytyra e njeriut.”

“Shoqëria është një republikë. Kur një individ përpiqet të ngrihet mbi të tjerët, ai ulet poshtë prej masës, ose përmes talljes, ose përmes shpifjes.”

“Sa herë që një mik të thotë që dukesh i ri, të jesh i sigurtë se po plakesh.”

“Askush më mirë se një grua, nuk di të thotë gjëra që janë njëkohësisht të buta dhe të thella.”

“Ai që hap një shkollë, mbyll një burg.”

“Çfarë është historia? Një jehonë e të kaluarës në të ardhmen; një refleks i të ardhmes në të kaluarën.”

“Asgjë tjetër në botë… as edhe të gjithë ushtritë, nuk janë më të fuqishme se sa një ide, të cilës i ka ardhur koha.”

– Victor Hugo / KultPlus.com

AIS, aplikacioni që do të diagnostikojë çrregullimet e shikimit tek fëmijët e vegjël

Një aplikacion i bazuar në inteligjencën artificiale (Apollo Infant Sight, AIS) është zhvilluar dhe testuar me sukses do të ndihmojë mjekët dhe prindërit të diagnostikojnë çrregullimet e shikimit tek fëmijët e vegjël edhe nën 2 vjeç, duke dalluar me saktësi 16 çrregullime të ndryshme okulistike vetëm nëpërmjet studimit të shikimit të fëmijëve.

Raportuar në Nature Medicine, studimi është për shkak të studiuesve kinezë në Universitetin Sun Yat-sen.

Ekspertët regjistruan videot e 3652 fëmijëve kinezë të moshës 48 muajsh për të zhvilluar aplikacionin.

Studiuesit kanë vërtetuar këtë sistem dy herë në një mjedis klinik dhe gjithashtu në shtëpi. AIS kapi fotografi të fëmijëve që shikonin video të ngjashme me filmat vizatimorë për të identifikuar problemet e shikimit.

Ai dalloi me saktësi 16 çrregullime oftalmike te fëmijët duke analizuar tiparet e fytyrës, sjelljen e shikimit dhe lëvizjet e syve gjatë stimujve pamor.

Fëmijët e vegjël, veçanërisht të sapolindurit, nuk janë në gjendje t’i nënshtrohen testeve standarde të shikimit, duke e bërë të vështirë zbulimin e hershëm të ndonjë dëmtimi.

Ekziston një nevojë urgjente për mjete të lehta për t’u përdorur për zbulimin e problemeve të shikimit tek fëmijët e vegjël.

Studiuesit mblodhën mbi 25 000 000 korniza video të 3 652 fëmijëve duke përdorur AIS. Validimi i sistemit u zhvillua në tre faza, në pesë klinika dhe në shtëpi.

Në dy fazat e para, fëmijët e regjistruar në studim iu nënshtruan ekzaminimeve okulistike nga stafi klinik dhe vullnetarët e trajnuar mblodhën video.

Në fazën e tretë të studimit, ekspertët rekrutuan prindërit e një grupi fëmijësh në internet për të vërtetuar përdorimin e aplikacionit në shtëpi.

Prindërit, ndonëse jo ekspertë, i incizuan videot e fëmijëve me smartfonët e tyre duke ndjekur udhëzimet e aplikacionit AIS. Të gjithë fëmijët iu nënshtruan ekzaminimeve okulistike në një klinikë.

AIS ka arritur vlera të larta të ndjeshmërisë dhe specifikës si kur përdoret nga oftalmologët ashtu edhe kur përdoret nga prindërit.

Aplikacioni mund të ndihmojë në referimin në kohë të fëmijëve me dëmtim të shikimit te oftalmologët pediatër, të cilët mund të fillojnë trajtimin në kohë. / KultPlus.com