Ambasadori gjerman sqaron kur mund të nisë udhëtimi pa viza, nëse BE vendos t’i heq ato

“Edhe nëse merret vendimi për viza këtë vit, kërkohet pak kohë për të nisur zbatimi i vendimit”, ka thënë ambasadori gjerman në Kosovë Jörn Rohde.

Më 13 tetor në Luksemburg, ministrat e drejtësisë dhe të brendshëm të shteteve anëtare të Bashkimit Evropian, do të takohen për një takim informal ku temë e ditës do të jetë çështja e liberalizimit të vizave për qytetarët e Kosovë.

Por amabsadori gjerman dëshiron të jetë i përmbajtur në deklarata.

Mirpëo thotë se do të jetë ambasadori i fundit gjerman në Kosovë ku nuk do të ketë viza.

“Dua të theksoj atë që tashmë e kam thënë edhe javën e kaluar, t’i referohen deklaratës se shefave të qeverisë së Trekëndëshit të Vajmarit:  Francës, Polonisë dhe Gjermanisë, ku konfirmohet qëllimi i liberalizimit së shpejti të vizave për Kosovën. Këtë vjeshtë do të mbahet një takim në Bruksel. Personalisht, dua të jem i përmbajtur, e kam thënë edhe nëpër intervista të shumta, që kam dhënë për televizione, por unë do të jem ambasadori i fundit gjerman në Kosovën me regjim vizash. Besoj se liberalizimi do të ndodh shpejt, por edhe nëse vendimi merret këtë vit, kërkohet pak kohë për të filluar zbatimi i vendimit, pra dy-tre muaj. Unë besoj se nëse gjithçka shkon ashtu siç duhet, në pranverën e vitit të ardhshëm nuk do të flasim më për këtë temë”, ka thënë ai gjatë një interviste për Radio Kosovën, të enjten.

Kosova është vendi i vetëm në Ballkanin Perëndimor që nuk ka liberalizim të vizave.

Përkundër se vazhdimisht ka pasur premtime nga zyrtarët e Bashkimit Evropian. /Express / KultPlus.com

Shpresa Bërdëllima, ikona shqiptare që krahasohej me Brigitte Bardot

Shpresa Bërdëllima u lind në Tiranë, më 11 prill të vitit 1959.

Ishte gjimnaziste te ‘Petro Nini’, kur kishte shkuar Ilia Terpini për të kërkuar personazhe për filmin ‘Guna përmbi tela’. Ishte vetëm 16 vjeçe, kur ishte përzgjedhur për këtë rol, megjithëse edhe më parë, qysh fëmijë, recitimi kishte qenë një nga gjërat e saj të pëlqyera. Ishte marrë vazhdimisht me aktivitete artistike në shkollë edhe për shkak të zërit, që e kishte pasur shumë të mirë.

Pas filmit të parë, Gëzim Erebara i kishte propozuar ta bënte rolin e spiunes te filmi ‘Vajza me kordele të kuqe’. Kishte qenë aq mirë i realizuar ky rol, sa siç tregonte aktorja, edhe në rrugë, pas transmetimit të filmit, fëmijët e qëllonin me gurë, sepse kujtonin se ishte vërtetë spiune”.

Roli i saj i fundit ka qenë në teatër: “Kush e vrau Kastijin”, me regji të Gëzim Kames. Edhe pse një aktore me të dhëna dhe e preferuar nga regjisorët, këta të fundit druheshin për t’i dhënë role të mëdha, sidomos pas martesës me artistin e cirkut, Arian Miluka, të cilin regjimi nuk e kishte pasur me “sy të mirë”.

Që në atë kohë nisi edhe distancimi dhe asaj do t’i besohej tek-tuk ndonjë rol episodik. Ndërrimi i sistemeve e gjeti 30 vjeç dhe ishte pikërisht atëherë, kur karriera e saj mund të shpërthente, bashkë me të shoqin vendosën të largohen nga Shqipëria.

Pas vitesh të vështira në emigracion, u vendosën në Belgjikë. Herë pas here ajo kthehej në Tiranë, me mallin për shtëpinë dhe vendin e saj, por nuk iu kthye më kurrë skenës dhe ekranit. Rolet e saj ndoshta nuk numërohen me dhjetëra, por ajo, për aq sa u aktivizua, mundi të lërë gjurmë në kinematografi.

U angazhua në teatrin e estradës së Tiranës dhe në kinematografi, duke filluar me rolin e zonjushës Gajtani te “Vajzat me kordele të kuqe”, (1978),  “Përtej mureve të gurta” (1979), “Era e ngrohtë e thellësive” (1982), “Të shoh në sy” (1985), “Kur ndahesh nga shokët” (1986), “Kur hapen dyert e jetës” (1986), “Një vit i gjatë” (1987), “Hetimi Vazhdon” (1987), “Shpresa” (1988), “Flutura në gabinen time” (1988) dhe “Mirela” (1990).

Aktorja Shpresa Bërdëllima u nda nga jeta në vitin 2019, pas një sëmundjeje të rëndë, në moshën 60-vjeçare, larg vendit të saj, në Belgjikë, vendin që e mirëpriti për vite me radhë.

Shpresa Bërdëllima mbetet një nga emrat e aktoreve tona më të vlerësuara të teatrit dhe kinemasë./ KultPlus.com

Fenomeni i gjakmarrjes në TIFF vjen nëpërmjet regjisores sllovene, Marija Zidar

Pasditja e TIFF-it nisi me “Reconciliation” nga Marija Zidar. Një dokumentar, bashkëprodhim mes Sllovenisë, Serbisë, Malit të Zi e Kosovës, që tregon historinë e një vajze 18-vjeçare e cila vritet në një histori gjakmarrjeje në malësinë shqiptare. Babai i saj i pikëlluar vihet nën presionin e një prifti dhe një shoqate, që jo vetëm ta falë vrasësin, por edhe të pajtohet me të, siç e kërkon Kanuni. Dokumentari është një rrëfim prekës dhe i thellë, i një shoqërie patriarkale të kapur midis të kaluarës dhe një të tashmeje të pasigurt.

Pas “Reconciliation”, në Liceun Artistik, është shfaqur “Purgatory ’90” nga Ismet Sijarina, edhe ky film dokumentar, por që konkuron në kategorinë “MADE In ALBANIAn”. Ismet Sijarina është regjisor, skenarist si edhe profesor në Universitetin e Prishtinës.

Ndërsa në kategorinë PerspecTIFF, ishte radha e një filmi thriller, “Our father, our devil” nga Ellie Foumbi. Filmi, një bashkëprodhim amerikano-francez tregon historinë e një refugjateje afrikane, ekzistenca e paqtë e të cilës tronditet nga hyrja në skenë e një prifti katolik, që rezulton të jetë edhe vrasësi i prindërve të saj.

Filmat e shkurtër që nisën të shfaqen pas orës 21, në Millennium, ishin të kategorisë LIVE ACTION dhe do të mund të kualifikohen për Oscars dhe European Film Awards./atsh/ KultPlus.com

Aromë dhemshurie

Poezi nga Herman Çuka

flokët e mamasë time

gjithnjë kanë pasur një aromë

të veçantë,

një aromë të mirë shtëpie

larë me ujë Gorice

me lule mali trendeline

të buta mëndafsh

flokët e mamasë time,

oh’ sa erë të mirë mbanin!

ajo është larg sa një oqean

por unë e ndjej këtu në

shtëpinë time si fllad

*

flokët e mamasë time!

oh’ tashmë mbajnë aromë

të butë

aromë të mirë si fëmijë / KultPlus.com

Italia ofron pesë mijë euro nëse transferoheni në këtë fshat

Fshati Roseto Valfortore, në provincën e Foggia, është një nga më të bukurit në Itali por pavarësisht kësaj, në dekadat e fundit ai ka pësuar një shpopullim gradual.

Për të mos e lënë fshatin nën mëshirën e fatit, Bashkia Roseto Valfortore ka ofruar një kontribut ekonomik prej 5000 euro për ata që vendosin të shpërngulen në zonën piktoreske.

Roseto Valfortore sot ka një popullsi prej pak më shumë se 1000 banorë. Me kalimin e kohës ai ka pësuar një braktisje graduale dhe iniciativa e bashkisë ka si qëllim që të inkurajojë si familjet ashtu edhe biznesit që ta ripopullojnë fshatin, raportojnë mediat në vend.

Për të nxitur ardhjet, Bashkia ka akorduar 50 mijë euro të cilat do t’u shpërndahen atyre që vendosin të shpërngulen në fshatin e vogël ose me punë ose me një vendbanim të ri.

Si mund të përfitohen 5 000 euro?

Kushdo që dëshiron të kalojë në Roseto Valfortore mund të përfitojë nga kontributi prej 5000 eurosh. Fondet do të shpërndahen sipas rendit kronologjik të paraqitjes së aplikimit. Mund të aplikojnë si ata që dëshirojnë të shpërngulen në fshat por edhe ata që duan të hapin një biznes.

Bashkia do t’u japë përparësi familjeve në të cilat të paktën njëri prej anëtarëve është shtetas Rosetan. Kontributi ekonomik i njëhershëm dhe i pakthyeshëm synon rinovimin ose blerjen e një shtëpie. Për bizneset, 5000 euro do të jepen për të nisur biznesin. Njoftimet janë të disponueshme në faqen e internetit të Bashkisë. /abcnews.al/ KultPlus.com

Së shpejti mbahet paneli i diskutimit “Drama kosovare në letër”

“Drama kosovare në letër” do të vë në diskutim qështjen e përfshirjes së dramës “reale” kosovare në dramën në “letër”.

A është shkruar në “letër” drama “reale” kosovare që lidhet me aspektet socio-ekonomike, etno-kulturore e politike. Drama e shkruar kosovare, a është një refletim apo një intepretim i realitetit subjektiv të autorit, apo një pikvështrim ironik mbi shoqërinë dhe fenomenet tona si shoqëri e tranzicionit të stërzgjatur? Çka është shkruar dhe çka nuk është shkruar në dramat tona?

Ngjarja do të moderohet nga Afrim Demiri. Ndërsa, në panel janë: Jeton Neziraj, Albana Muja dhe Arben Marevci.

Diskutimi mbahet me 4 tetor, duke filluar nga ora 15:00 në Teatrin Adriana (kati 2). / KultPlus.com

Pse bretkosat në Çernobil janë të zeza?

Germán Orizaola, një shkencëtar spanjoll në Universitetin e Oviedos, ka publikuar një studim në të cilin heton pse bretkosat e San Antonios lindore, të cilat normalisht kanë një ngjyrë të gjelbër dhe të ndezur, janë të zeza në Çernobil.

Studimi, i cili filloi në vitin 2017, lidh ngjyrën e errët me një përqendrim më të lartë të melaninës, e cila mund të zvogëlojë dëmtimin e shkaktuar nga rrezatimi në organizmat e gjallë. Ngjyra e errët shpërndan një pjesë të rrezatimit dhe mund të zvogëlojë veprimin e tij.

“Incidenti i Çernobilit (1986) përfaqëson lëshimin më të madh të materialit radioaktiv në mjedis”, tregon studimi, i cili thekson se “ngjyra e lëkurës ishte më e errët në vendet më afër zonave me nivele të larta rrezatimi”.

“Ngjyrimi i errët dihet se mbron nga burime të ndryshme të rrezatimit, duke neutralizuar radikalet e lira dhe duke reduktuar dëmtimin e ADN-së dhe në veçanti, pigmentimi i melaninës është propozuar si një mekanizëm mbrojtës kundër rrezatimit jonizues”, thotë studimi.

Për të kryer studimin, studiuesi Orizaola mori mostra bretkosash në 12 vende: 8 brenda Zonës së Përjashtimit të Çernobilit dhe 4 jashtë Çernobilit, rreth 40 km në lindje të zonës së përmendur. Në total, hulumtimi analizoi 189 ekzemplarë të bretkosave mashkullore, nga të cilat u matën ngjyra, doza e rrezatimit të absorbuar dhe niveli i stresit oksidativ.

Pothuajse të gjitha bretkosat e mbledhura jashtë Zonës së Përjashtimit kishin një ngjyrë të gjelbër të ndezur, ndërsa bretkosat e gjetura pranë zonës kishin pigmentim më të errët, një proces i seleksionimit natyror që mendohet se i ka mbrojtur bretkosat nga rrezatimi./A2CNN/ KultPlus.com

Pas shumë sukseseve në Kosovë, korit “Okarina” po i shtohet edhe “DanceTheater”, risi e veçantë për fëmijët  

Era Berisha

Kryeqytetit të Kosovës po i shtohet edhe një aktivitet tjetër i veçantë dhe krejtësisht ndryshe nga formatet e zakonshme. Bëhet fjalë për “DanceTheater Okarina”, që së bashku me Korin e fëmijëve “Okarina”, do të realizojnë shfaqje muzikore skenike “Musical”, shkruan KultPlus. 

“DanceTheater” është formë e vallëzimit bashkëkohor, ku gërshetohen elementet skenike nga baleti dhe teatri dhe aty ku gjuha trupore shpreh gjithë dramaturgjinë e një shfaqje muzikore skenike. 

Nën drejtimin e solo këngëtares Elikona Hysaj-Shala dhe balerinit Kreshnik Musolli, shfaqja do të gjejë jetësimin e saj shumë shpejt. Ndërkaq, në një prononcim për KultPlus, Elikona ka njoftuar se ideja e themelimit të një formati të tillë ka ardhur si pasojë e gjithë kërkesës që vjen nga vokali, nga mungesa e shfaqjeve muzikore për fëmijë si dhe nga gjithë dashuria e saj për teatrin. 

Kreshnik Musolli

Sipas saj, një muzikant duhet të jetë patjetër i formuar në shumë sfera që përfshijnë artin brenda. Në këtë rast, ajo ndodh duke përfshirë vallëzimin dhe teatrin. Pra, nuk mund të jesh një këngëtar duke pasur njohuri vetëm mbi vokalin, por duhet njohur ritmi, vallëzimi dhe të gjitha elementet që e përbëjnë skenën. 

“Bashkëpunimi me Kreshnik Musollin erdhi në një moment të duhur, pas një pune të madhe të tij në profesionin e regjisorit, i cili tashmë veç ka dëshmuar në skenë. Shfaqjet e tij e lidhin koreografinë me regjinë në një mënyrë shumë të mirë, si dy dimensione të cilat plotësojnë njëra-tjetrën. Sigurisht që ai e di se për të përcjell një emocion, duhet të njihet regjia, dhe duke iu qasur edhe një analize të thellë të veprave që paraqiten në skenë, dëshira ime ka qenë e kamotshme që të filloj të punoj një formë të tillë skenike, por me të vërtetë kam pritur gjatë derisa kam vendosur që të bëj një bashkëpunim të tillë, si dy pedagog të përkushtuar profesionalisht. Dashuria për këtë profesion shkon e rritet pasi që i sheh momentet për të cilat fëmijët kanë nevojë”, thotë Hysaj-Shala. 

Elikona Hysaj-Shala

Ky aktivitet duhet të merret si referencë për një punë të begatshme që i ofron fëmijëve diçka që se kanë përjetuar më parë. Dhe konsiderohet se, për të ndërtuar një version të tillë, duhet një kohë e gjatë për t’i plotësuar boshllëqet e shumta, në mënyrë që shfaqja të ketë jetëgjatësinë e duhur. Dhe sipas Hysaj-Shalës, gjithmonë duhet të pretendohet që ti epet jetë këtij aktiviteti i cili po mirëpritet si ide e bukur në kryeqytet. Sipas saj, kjo nuk duhet të mbetet vetëm një projekt, por duhet me ngulm që të kërkohet që këto projekte të kalojnë në shfaqje sezonale, të cilat duhet të reprizohen, të jepen para fëmijëve.  

“Baleti dhe drama e kërkojnë një kohë përgatitjesh teknike, dhe njohuri pak më të thellë të kësaj fryme. Kanë mbetur vetëm tri muaj deri tek realizmi i koncertit të fundvitit sezonal që gjithmonë përgatitet nga Kori i fëmijëve Okarina, dhe kësaj here do të shfrytëzohet që brenda koncertit, të paraqiten dy numra koreografish, që do të shpalosen brenda karakterit të koncertit, pra brenda veprave që përpilohen për këtë koncert. Ky do të jetë pikëtakimi ynë në skenë ku për herë të parë do të shfaqet puna e “DanceTheater Okarina” në një program artistik të përgatitur nga Kori dhe kjo ndërthurje e këtyre dy fushave, do të jetë një befasi për publikun sepse edhe vetë Kori do të ketë shtesë leksionesh, lëvizjesh trupore”, shpalos Hysaj-Shala. 

Kori Okarina

Fëmijët të cilët do të jenë pjesë e “DanceTheater Okarina”, do të jenë nga mosha 4 deri më 18 vjeç, natyrisht duke i ndarë në grup mosha. Ndërsa, një pjesë e fëmijëve nga Kori, ata që me të vërtetë kanë talent për lëvizje trupore, dhe që plotësojnë disiplinën e baletit, do të jenë pjesë e “DanceTheater Okarina”. 

Studioja është e hapur edhe për fëmijë të tjerë të cilët nuk dëshirojnë të jenë pjesë e këndimit të Korit por duan të jenë pjesë e “DanceTheater Okarina”, asisoj që të plotësojnë njëri-tjetrin në skenë. Andaj, në rast se fëmija juaj ka talent dhe dashuri për vallëzimin, baletin, teatrin dhe muzikën, atëherë qendra “Okarina” plotëson ëndrrën e fëmijës tuaj për të qenë pjesë e shfaqjeve muzikore skenike. 

“Padyshim që “DanceTheater” është një format ndryshe, një risi për kryeqytetin. Është diçka që se kemi parë më parë. Jemi mësuar të shohim Korin në skenë duke mos vallëzuar, por që koristët të vallëzojnë e të jenë pjesë e koreografisë, kjo veç tregon që fëmija duhet të plotësohet artistikisht me kalimin e kohës, në mënyrë që ata të jenë të gatshëm për skenat vendore dhe ndërkombëtare”, tregon Hysaj-Shala. 

Ajo thotë se kjo risi është për t’u mirëpritur dhe për t’u mbështetur institucionalisht, sepse një “Musical” nuk është diçka që ndodh tek ne. Por, është i nevojshëm për publikun kosovar, dhe është i nevojshëm për t’u parë e dëgjuar nga fëmijët.  

Kori Okarina

Po ashtu, ekziston edhe ideja që të krijohet një “Musical” televiz, përpos atij teatral, në mënyrë që të arrihet e të shfaqet ky aktivitet edhe më gjerë.  

“Sigurisht që në të ardhmen do ketë aktivitete nga më të ndryshmet, që i përkasin formatit të tillë. Me kalimin e kohës, do shtohen aktivitete shtesë, duke e plotësuar formën e “Musical” në skenë, pra me shtimin e aktrimit. Qëllimi është që fëmijët të mos duan ta ndalin vetën me një projekt por të vazhdojnë tutje e të tregojnë më shumë sesa që kanë treguar në një shfaqje që e kanë lënë pas. Për mua, çdo herë kjo dashuri shkon e shtohet, për të vazhduar e krijuar ide të reja, koncepte të reja, tema të ndryshme, të cilat neve na preokupojnë përgjatë ditës dhe të cilat dëshirojmë t’i fusim në skenë e t’i shtjellojmë. Prioritet është kultura dhe mbajtja gjallë e saj, në vend. Në këtë formë, fëmijët do të ndjehen më të pasur shpirtërisht e do të ndjehen të arrirë, me kujtime që nuk do të mund t’i shlyejnë për gjithë jetën”, përfundon Hysaj-Shala. 

Regjistrimi i femijeve ka nisur nga data 26 Shtator dhe do të përfundojë më 7 Tetor. Qendra “Okarina” gjendet në afërsi të shkollës fillore “Elena Gjika”. / KultPlus.com

Kriza energjetike, nga KEDS-i propozojnë të lahen nga dy persona

Zëdhënësi i KEDS-it, Viktor Buzhala ka dhënë një propozim për të kursyer energjinë elektrike në kohë krize.

Për të mos shpenzuar shumë energji, Buzhala thotë se në të njëjtën kohë të pastrohen nga dy persona.

“Nëse Gjermani dhe Zvicra thotë lanu nga dy vetë përnjëherë, atëherë pse mos t’iu themi edhe ne. Ata bojlerë mos i shpenzoni komplet, por shpenzoni pak më pak, sepse atëherë kemi të gjithë”, tha Buzhala sot në “Frontal”.

Ai tha bojlerët janë shpenzuesit më të mëdhenj pas ngrohjes./ KultPlus.com

Tom Hanks, i cili ka luajtur në 52 filma, thotë se ka bërë vetëm ‘katër filma shumë të mirë’

Tom Hanks i ka lënë fansat e tij të hamendësojnë pasi tha se ka bërë vetëm katër filma “shumë të mirë” në 30 vjet.

Aktori ka qenë personazh në Hollywood që nga vitet 1980, kur luajti në filma përfshirë Splash!, Big dhe The ‘Burbs.

Ishte në vitet 1990 kur ai filloi të fitonte vlerësime, duke fituar çmimin për aktorin më të mirë në Oscars dy vjet radhazi për Forrest Gump dhe Philadelphia.

Kreditë e tij të tjera në vitet 1990 përfshijnë dy filma Toy Story, You’ve Got Mail dhe The Green Mile.

Hanks gjithashtu ka punuar rregullisht me regjisorin Steven Spielberg, duke u shfaqur në Saving Private Ryan, Catch Me if You Can, The Terminal, Bridge of Spies dhe The Post.

Hanks po promovonte romanin e tij debutues, të titulluar The Making of Another Major Motion Picture Masterpiece, kur i tha revistës People: “Askush nuk e di se si bëhet një film – megjithëse të gjithë mendojnë se e bëjnë këtë”.

Aktori dhe producenti shtoi: “Kam bërë një ton filmash (dhe katër prej tyre janë shumë të mirë, mendoj) dhe jam ende i mahnitur se si filmat bashkohen. Nga një ide te imazhi që dridhet në ekran, i gjithë procesi është një mrekulli”.

Komenti i Hank i ka lënë fansat të pyesin se për cilët filma po mendonte ai.

Pranimi i tij lë të kuptohet se ai është i vetëdijshëm që shumë nga filmat e tij janë pritur keq gjatë viteve. Këto përfshijnë përshtatjen e Tom Wolfe të Brian De Palma, The Bonfire of the Vanities, xhirimin e vëllezërve Coen të The Ladykillers, filmat DaVinci Code të Ron Howard dhe filmin e fundit të Robert Zemeckis me “Pinochio” me aksion të drejtpërdrejtë.

Performanca e tij në Elvis të Baz Lurhmann së bashku me Austin Butler është theksuar gjithashtu si pjesa më e dobët e filmit./ KultPlus.com

Në ajrin e mbrëmjes

Poezi nga Pablo Neruda

Pemët e kopshtit
të amullta rrinë në ajrin e butë të mbrëmjes,
si të ishin piktura
mbi një pëlhurë të hollë;
një zog i përhimet që kolovitet
mbi degën e një pjeshke në lulëzim,
këqyr mirë se mos turbullon heshtimin
qoftë edhe vetëm një klithmë;
gjithçka është në gjumë,
dhe hëna që reflektohet në ujin e liqenit,
është si një barkë imcake
në mes të livadhit të ndriçuar me ar./ KultPlus.com

Margariti: Portat e kishave të Beratit, të hapura për vizitorët e shumtë

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti, si edhe Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Berat, sollën në vëmendje në rrjetet sociale foto të kishave të qytetit të Beratit, të frekuentuara nga një numër i madh vizitorësh vendas e të huaj.

“Portat e kishave monument kulture, të pasura me afreske dhe arkitekturë mbresëlënëse janë hapur për vizitorët e shumtë në kalanë e Beratit duke u falur një eksperiencë të paharrueshme”, shkroi ministrja Margariti.

Sezoni i fundit veror ishte nga më të suksesshmit për Qendrën Muzeore Berat, e sidomos për Muzeun Etnografik dhe Muzeun e Ikonografisë Onufri, të cilët patën një numër të lartë vizitorësh.

Shifrat e publikuara herë pas here nga këto muzeume, treguan një numër disa herë më të lartë të vizitorëve, krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar./atsh/ KultPlus.com

Jetësohet “Everybody Calls Redjo” pas një rrugëtimi të gjatë, regjisori Deari: Katër vjet kam punuar për këtë film

Era Berisha

Gjithçka zë vend në fshatin fiktiv të titulluar “Sllupkove”, ku së fundmi ka ndodhur një ikje masive e të rinjve dhe punëtorëve nga ky vend. Në këtë hapësirë ka mbetur tash veç një person, një punëtor që mban emrin Rexhep Nushi. Nën mungesën e madhe e tejet të shprehur të punëtorëve të tjerë, të gjithë banorët e fshatit nisin dhe e kërkojnë tashmë veç Rexhon, djaloshi i cili kryen nevojat dhe punët e ndryshme dhe llojllojshme që secili banor ka nëpër shtëpitë e tyre, ngaqë askush tjetër nuk është në dispozicion. Bëhet fjalë për filmin “Everybody Calls Redjo” me regji të Ibër Dearit, film ky që pas një rrugëtimi të gjatë e të mundimshëm ia ka arritur që të jetësohet, shkruan KultPlus. 

“Everybody Calls Redjo” është film debutues për regjisorin Ibër Deari si skenarist në filmat e metrazhit të gjatë, derisa edhe Artin Selmani është pjesë e këtij filmi sa i përket pjesës së skenarit. Bashkëpunimi i Dearit me Selmanin ka rrjedhë nga bashkëpunimet e tyre të mëhershme në shumë skenarë, por që për këtë skenar të këtij filmi, ata kanë vendosur që e gjitha puna e tyre të shndërrohet në një projekt filmik. Për ta, ka qenë një proces tejet interesant dhe kanë qenë pikërisht ato orët e shumta nëpërmjet të cilave ata kanë debatuar, qeshur e janë nervozuar, por që kanë përfunduar në vazhdimin e jetësimit të karaktereve dhe situatave. Kanë shkruar e rishkruar dialogë të shumtë edhe deri në ditën e fundit të xhirimeve. Ndërkaq, ekzistojnë shpresat se edhe në të ardhmen, të dytë të shkruajnë skenarë, bashkërisht. 

Në një intervistë për KultPlus, regjisori Deari ka shpalosur ende më shumë detaje në lidhje me rrugëtimin, procesin e punës dhe të ardhmen e këtij filmi të përfolur. 

Realiteti që na rrethon, në të cilin jetojmë dhe të cilin e shohim çdo ditë, qoftë në rrugë, në lajme apo edhe nga bisedat në kafene me miq, është pika kryesore nga ku edhe ka ardhur ideja për të krijuar filmin. Personazhi kryesor, Rexho cilësohet si personi që regjisori Deari ka pasur më së shumti nevojë, dhe të cilin ai çdo herë e ka kërkuar. Përveç Rexhos si personazh, ka pasur edhe personazhe të tjerë në fokus, por që në fund së bashku me skenaristin Selmanin, ata kanë vendosur të shikohet i gjithë filmi nga vetëm perspektiva e Rexhos.   

Filmi “Everybody Calls Redjo” i përket metrazhit të gjatë. Se si ka nisur ky rrugëtim për regjisorin dhe si ka shkuar deri më tani, e tregon edhe vetë ai. 

“Është me të vërtetë një rrugë shumë e gjatë. Unë me filmin merrem që në moshën e re dhe vazhdimisht jam munduar të punoj. Edhe kur nuk ka pasur buxhete, unë kam krijuar filma me vetëfinancim sepse e dua filmbërjen, mirëpo për të arritur që ta realizoj një film të gjatë, më janë dashur më shumë se katër vite, vetëm përgatitje. Secili film, kudo që realizohet, i ka sfidat dhe vështirësitë e tij. Nuk ka film të lehtë. Gjithë filmat e mirë apo filmat ku autorët mundohen për të bërë diçka të mirë, cilësohet si shumë e lodhshme dhe e vështirë. Në rastin tim, kemi pasur probleme të zakonshme si gjithë filmbërësit e tjerë, duke nisur nga buxheti, koha e shkurtër e xhirimeve, moti që ndryshonte vazhdimisht dhe shumë probleme të tjera normale që kanë të bëjnë me autorët, gjendjen shpirtërore dhe emocionale të artistëve, por kjo është sfidë që të ndihmon të rritesh dhe të jesh më i pjekur si artist”, shpalos regjisori Deari. 

Ndërsa, procesi i përzgjedhjes së kastës së aktorëve, konsiderohet si procesi që ka zgjatur më së shumti në këtë film. Por, energjia ndërmjet tyre, qe pika kryesore nga e cila është jetësuar filmi dhe tani pas shumë problemeve të hasura, regjisori Deari ndjehet i kënaqur me përzgjedhjen që është bërë.  

“Kur punon me aktorë të mirë, është shumë më lehtë të realizosh një film. E unë mendoj që e pata fatin e mirë për të punuar me gjithë këta aktorë. Do i veçoj rolet kryesore pasi që ata e kanë pasur barrën më të madhe, duke nisur nga Afrim Muçaj dhe Adriana Matoshi. Pa këta të dy, vështirë që do e kisha realizuar vizionin e saktë që e kisha në kokë. Por gjithsesi, një duartrokitje e madhe shkon për aktorin e ri, Ledion Muljaku, një djalë shumë i ri e shumë i talentuar dhe besoj se kur të shikoni filmin do të bindeni në këtë që po e them. Gjithashtu jam shumë mirënjohës dhe falënderues për gjithë aktorët e tjerë që erdhën për të qenë pjesë e filmit tim”, thotë ai. 

“Everybody Calls Redjo” ka realizuar xhirimet në gjithsej 20 ditë. I gjithë procesi ka shkuar shumë mirë dhe për sa i përket organizimit ekipor, regjisori Deari ka pohuar që ka qenë jashtëzakonisht profesional. Por, armiku i vetëm i këtij procesi konsiderohet të jetë moti që vazhdimisht ndryshonte, me ç’rast ka krijuar edhe probleme në sheshxhirim, por që sipas regjisorit, filmi kështu bëhet; duke zgjedhur probleme. Ndërkohë, në sheshxhirim ka pasur momente të ndryshme e interesante por që as vetë regjisori nuk mundet t’i veçoj, ngaqë ato janë në masë të madhe.  

Padyshim që krijimi i një filmi që i përket metrazhit të gjatë është një ndjenjë krejtësisht tjetër. Regjisori Deari këtë ndjenjë e përshkruan si tepër të rëndë.  

“Është një emocion tepër i rëndë. Nuk ia ndjen kënaqësinë gjatë të bërit film. Në procesin e krijimit më shumë ke stres, ankth dhe në shumë raste edhe dilema. Më duket si një emocion tronditës sepse merresh me realizimin e një ëndrre por është një ëndërr që të shfaqet si një makth.” 

Po ashtu, ai ka treguar edhe se çfarë ka mësuar personalisht si regjisor dhe skenarist, përgjatë këtij rrugëtimi të krijimit të filmit. E kjo për shumë kë, del të jetë shpeshherë ndryshe.  

“Besoj se kam mësuar shumë, mjaftueshëm për ta kuptuar se të bërit një film nuk është ashtu si e lexon në libër apo në shkollë, e as ashtu si e komenton dhe diskuton nëpër tavolina e kafene. Të bërit film është një luftë që duhet të përjetohet drejtpërdrejt vetëm në fushëbetejë, ndërsa me njohuritë e librit dhe të shkollës, mbetesh vetëm një njohës i filmit por jo edhe i krijimit të tij”, thotë regjisori Deari për KultPlus. 

Sipas tij, suksesi i filmave kosovarë është tejet i lartë, pasi që çdo vit nëpërmjet filmave, krijuesit kosovarë e dëshmojnë vetën duke shkuar në festivalet më të mira në botë. Ai shprehet se në Kosovë punohet shumë, sidomos duke marr parasysh se filmbërësit punojnë me aq buxhete të vogla, e që në fund arrijnë sukses të madh. 

“Në Kosovë ka shumë konkurrencë dhe filmbërësit janë në luftë për të dëshmuar veten e tyre. Ata janë të uritur për të bërë punë të mirë. Ka shumë regjisorë guximtar që rrezikojnë, por gjithashtu Kosova ka edhe shumë aktorë të mirë që ia mundësojnë e ia lehtësojnë punën secilit regjisor, që ata të arrijnë të bëjnë filmat e tyre të veçantë dhe komunikues me publikun”, përfundon ai.   

Ndërkaq, premiera e filmit “Everybody Calls Redjo” ende nuk dihet saktë se kur do të shpaloset, për arsye të postproduksionit, që zgjatë tejet shumë.  

Në filmin “Everybody Calls Redjo” luajnë: Afrim Muçaj, Adriana Matoshi, Adem Karaga, Mirsad Abazi, Adrian Aziri, Daniela Markaj, Bujar Ahmeti, Labinot Raçi, Bereda Reshit, Ledion Mulaki, Blerim Ismani, Muzafer Etemi, Valdeta Ismajli, Blerim Dardhishta, Sara Bajrami etj. / KultPlus.com

Anija e Luftës së Dytë Botërore që u shndërrua në një pyll lundrues

Fundi i oqeanit është i mbushur me mbetje anijesh të ndryshme. Disa tërhiqen nga uji për t’u hulumtuar në tokë, ku shumica duhet të zbulohen ndërsa disa tërhiqen nga uji për t’u hulumtuar në tokë, ndërsa të tjerë lihen në vend për t’u bërë shtëpia e specieve ujore.

Megjithatë, në gjirin Homebush, afër Sidneit në Australi, një anije e vjetër shërben për një qëllim krejtësisht tjetër, duke tërhequr vizitorë nga vende të ndryshme të botës që vijnë për të fotografuar pamjen e bukur dhe të pazakontë. Dhe kjo nuk është gjë tjetër veçse një pyll lundrues i Gjirit Homebush.

Anija shekullore SS Ayrfield është kthyer në një pyll të gjelbëruar në kuvertën e saj të braktisur, me pemë që mbulojnë pjesën më të madhe të anijes, duke krijuar një pamje fantastike – qoftë në dritën e ditës apo gjatë natës.

Historia pas pamjes së pazakontë

Gjiri Homebush, edhe pse i bukur tani, ishte dikur një vend depozitimi për anijet dhe mbeturinat. Prania e kaq shumë ndotësve në ujë ka çuar në ndalimin e peshkimit në pjesën më të madhe të portit të Sidneit.Por në vitet 1980, u bënë ndryshime për të rivendosur zonën dhe gjiri filloi të “shërohej”.

Aq sa, siç raporton grunge.com, ligatinat e mangrove dhe kriporet janë rikthyer. Dhe disa nga ato mangrove përfunduan në Ayrfield duke krijuar pyllin lundrues.

Çfarë bëri anija Ayrfield para se të bëhej e famshme në Instagram

E ndërtuar në vitin 1911 në Mbretërinë e Bashkuar, SS Aryfield ishte një anije prej çeliku që përdorej për të transportuar furnizime për trupat amerikane në Paqësor gjatë Luftës së Dytë Botërore, sipas Amusing Planet. Pas luftës, anija u përdor në industrinë private derisa u dekomisionua në 1972.

Nga të gjitha atraksionet e mahnitshme të Sidneit si Teatri i Operas dhe Kopshti Botanik Mbretëror, Urban List rekomandon të siguroheni që Pylli lundrues i gjirit Homebush të jetë në ‘listën tuaj të vizitave’. Faqja sugjeron lexuesit e saj të vizitojnë ose në lindjen e diellit ose në perëndim të diellit për pamjen më të mirë./abcnews.al/ KultPlus.com

Rusët kanë filluar të largohen nga vendi i tyre, Rama: Janë të mirëpritur në Shqipëri

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka shprehur sot qëndrimin e tij për rusët që po largohen nga vendi i tyre pas mobilizimit të pjesshëm ushtarak të Presidentit Vladimir Putin.

Gazetarët e pyetën Ramën për zhvillimet e fundit në Rusi, e ai tha se është pro hapjes së dyerve për rusët dhe se ata mund të largohen nga vendi i tyre në shenjë revolte ndaj Putinit.

Ai u përgjigj shkurt duke thënë: “Janë të mirëpritur në Shqipëri”.

Sipas raportimeve në mediat e huaja, numri i atyre që u larguan nga Rusia kaloi në 100,000 vetëm në Kazakistan dhe Gjeorgji dhe numri i tyre po rritet pas frikës së rekrutimit në front.

Gjermania ishte vendi i parë që hapi dyert për rusët që largoheshin nga vendi i tyre, duke u premtuar atyre kujdes dhe vëmendje. /KultPlus.com

Ambasada amerikane u bën thirrje qytetarëve të saj të largohen nga Rusia

Ambasada e SHBA-së në Rusi po u kërkon amerikanëve në vend që të largohen dhe po paralajmëron qytetarët amerikanë që të mos udhëtojnë në Rusi pasi presidenti rus Vladimir Putin urdhëroi një thirrje prej 300,000 rezervistësh për të ndihmuar forcat e varfëruara në Ukrainë.

Ambasada tha në një alarm sigurie të mërkurën se Rusia mund të parandalojë shtetasit amerikanë që të largohen nga vendi dhe të rekrutojë në shërbimin ushtarak shtetas të dyfishtë.

Rusia gjithashtu mund të refuzojë të njohë shtetësinë amerikane të shtetasve të dyfishtë ose të kufizojë aksesin e tyre në ndihmën konsullore të SHBA-së, thanë zyrtarët.

Shumë fluturime u rezervuan dhe çmimet u rritën pasi Putin njoftoi një thirrje rezervistësh për herë të parë që nga Lufta e Dytë Botërore.

Forcat ruse kanë pësuar humbje të mëdha gjatë gjithë luftës, veçanërisht që kur Ukraina nisi një kundërofensivë në fillim të këtij muaji, përmes së cilës ajo ka rifituar mijëra kilometra katrorë territor. /KultPlus.com

Shkarkohet nga puna komentatori i shahut, bëri komente seksiste gjatë ndeshjes

Një komentator shahu është shkarkuar nga Federata Ndërkombëtare e Shahut për komente seksiste, përcjell KultPlus.

Ish-shahisti tani komentator, Ilya Smirin, pranoi në transmetim se kishte thënë se shahu “ndoshta nuk është e duhur për gratë” – dhe gjithashtu në dukje lavdëroi një grua që luante si burrë.

Federata kërkoi falje dhe i quajti komentet e zotit Smirin fyese dhe të turpshme.

Smirin, i lindur në Bjellorusi – i cili dikur renditej një nga 20 lojtarët më të mirë në botë – po debutonte si komentator në gjuhën angleze në Astana, Kazakistan.

Të gjithë shahistët – meshkuj dhe femra – mund të bëhen mjeshtër të madh, që është titulli më i lartë që mund të arrijë një shahist, nëse ata kanë një vlerësim prej 2500 e lart. Këtë titull e kanë shahistët më të mirë.

Titulli i mjeshtrit të madh për gra është vetëm për gra dhe kërkon një vlerësim më të ulët prej 2,300.

Komentatorët po diskutonin nëse Zhu Jiner mund të bëhej mjeshtër i madh, kur z. Smirin tha: “Ajo është një grua mjeshtër e madhe apo çfarë?…Pse dëshiron të jetë si mjeshtër e madhe burrash në këtë rast?”

Z. Smirin vazhdoi duke u shfaqur duke pranuar se ai kishte thënë privatisht “shahu ndoshta nuk është për gratë”.

Komentatorja tjetër Fiona Steil-Antoni i tha: “Ti po thua, e di, “shahu mbase nuk është për gratë”, dhe z. Smirin u përgjigj: “Unë nuk e thashë hapur… në bisedë private.”

Dhe ai gjithashtu dukej se pranoi duke thënë se një tjetër lojtare femër – mjeshtër e madhe Aleksandra Goryachkin – kishte “luajtur si një burrë”, shkruan BBC.

Duke e sfiduar përsëri, zonja Steil-Antoni e pyeti: “Çfarë lidhje ka kjo me të luajturit si burrë, vetëm burrat mund të luajnë mirë?”

“Jo, jo,” u përgjigj zoti Smirin. “Por ajo po luan me stil, stil pozicioni… Por OK, unë jam gjithmonë kurioz, pse gratë mund të luajnë me burra, por burrat nuk mund të luajnë me gratë në turnetë e grave? Pyetje interesante.”

Në deklaratën e saj, FIDE – Federata Ndërkombëtare e Shahut – i quajti komentet “shumë të turpshme”. /KultPlus.com

Ninullat e mistershme të nënës

Shkruan: Sabile Keçmezi- BASHA

-Kush je, më trego kush je ti, dhe nga të njohë unë… – këto fjalë i përsëriste nëna për të satën herë të cilat iu ishin ngulitur thellë në memorien e saj. Këto fjalë i përsëriste vazhdimisht, si refren të lodhur të ndonjë lipsi, duke më shikuar paturpësisht, ngultas në sy. Nganjëherë më merrte dorën e më përkëdhelte gjatë, duke e ndjerë nga afër hukamën e saj. E në të shpeshtë, i shihja shumë pika loti që i shkonin rrëke faqeve të zbehura. Kjo pamje ishte aq trishtuese sa fillova të ndjeja dhembje në gjoks, e koka më vlonte nga mërzia. Gruaja që qëndronte në shtrat, herë-herë më ngjante në një fëmijë të hajthëm, e herë-herë në një qenie të pa djallëzuar që posa kishte ardhur në këtë botë dhe që nuk e ngarkonin në asnjë mënyrë mëkatet e jetës. Kjo pyetje e saj, e njëjtë e e pa kuptimtë më bëhej brenda ditës me qindëra herë. Dhe vazhdonte në ditën tjetër, me të njëjtin avaz të shumë përsëritur, duke i zgurdulluar sytë tej mase:

-Kush je ti, kush je… që kujdesesh aq shumë për mua, -më ngulmë më pyeste, dhe vazhdonte me një zë çjerrës – e din ti se sa shumë i përngjan vajzës sime- Bardhës, që është diku larg… shumë larg… – dhe drejtonte duart kah tavani i dhomës si ndonjë fëmijë, dhe përsëri humbiste në labirintet e errëta të mendjes, pa ditur të kthehej nga andej…

Me net të tëra qëndroja pran shtratit të saj e shqetësuar dhe e pa gjumë. Ato ditë isha tejet e lodhur. Me net të tëra u rropatja më kot, duke u munduar që të zija fillin e kujtesës së saj të sëmurë, që u frikësoja tej mase se ishte i pa riparueshëm. Bile, në vendin që punoja, kërkova për të më vazhduar pushimin, që të qëndroja pran nënës, vetëm e vetëm që ti ndihmoja në freskimin e memories, që tani veç u shihte se ishte i dëmtuar seriozisht.

Një ditë, duke u munduar për ta larë, befas e vërejta se sa e brishtë e e dobësuar ishte nëna. Iu kishin tkurrur eshtrat dhe iu ishte rrudhur tej mase fytyra. Por, për çudi flokët kishin filluar ti mbulonin kokën tullace, që më herët e kishin qethur mjekët tërësisht në qytetin, nga vinte. Thjesht i ngjante një foshnje shtatëmuajshe që vetëm me një dorë mundja ta vendosja në vaskë dhe ta laja për njëmijë qejfe të saja. Se thënë ndryshe, ajo ujin gjatë tërë jetës e pati dobësi. Bile, më herët më tregonte, sa isha unë e pa martuar, dhe sa ishte mirë nëna me kujtesën, se pa asnjë fije përtese, gjatë një dite ndodhte që të bënte dush dy e tri herë. Na tregonte edhe këtë se, shpesh babai e gërgiste, duke i thënë se nga larja e tepërt e trupit, kishte filluar të zvogëlohej e të bëhej si bluza e bardhë e Mozës, (e Moza, ishte motra ime më e vogël që pa u vërejtur lëshoi shtat dhe rrobat e mëhershme nuk i vinin tamam. Ishte edhe e llastuar, por të gjithë ne e donim shumë e sidomos babai që i plotësonte çdo dëshirë të saj. Ishte kanakarja e familjes). Na tregonte nëna, se pastaj ajo u bënte se, gjëja u hidhëronte e po prekej tej mase, e me një fytyrë të bërë spec, kishte reaguar pa ditur se si të hidhërohej në të vërtet- na rrëfente duke qeshur. Edhe tani më tingëllon në vesh buzëqeshja e saja me plot zhurmë e jetë. Është për tu çuditur, se ne, fëmijët asnjëri nuk i kemi ngjarë asaj. Ajo ka pasur një qeshje karakteristike që i ngjante gurgullimës së burimeve, të zhurmshme dhe jehuese. Kur qeshte ajo, njerëzit kthenin kokën dhe e shikonin se sa ëmbël qeshte. I thosha shpesh , – O Ma, ke qeshje infektuese ti, se kushdo që të dëgjoj duke qeshur, ka për të qeshur edhe tjetri pa e ditur arsyen e saj. Ajo qeshte pastaj edhe më tepër, me gjasë i pëlqente që ti epnin komplimente. 

Deri sa qëndroja pran saj, në dhomën e gjumit, i mendoja të tëra këto. E këso momente kisha me bollëk. Herë-herë nuk dija se ku ndodhesha duke menduar për të. Pa dashur, humbsha në kohë e hapësirë, ngase edhe ashtu siç ishte realiteti, nëna dot nuk më kuptonte dhe assesi të gjeja rrugën e përshtatshme të komunikimit me të. Njëherë kisha mendua, epo tani në këtë gjendje siç ishte nëna, thënë të drejtën e kisha më të lehtë që ta laja, ngase nga një grua e shëndetshme, e plotë, e shumë kilogramësh që kishte qenë, ajo tani më, ishte shndërrua në një grua-skelet, dhe se banja, me ujë të ngrohët i bënte shumë mirë, se, pastaj flinte e qetë si qengji.

Në fillim, mjeket na kishin propozuar që ta vendosnim në një sanatorium, ku i kishin vendosur shumë të sëmurë  kësisoj, që kishin ardhur nga zonat e luftës. Por, unë nuk lejova. Besa, në këtë, më përkrahu edhe burri, se përndryshe në ditët në vijim do ta kisha shumë të vështir, pa ndihmën e tij.

Ishin ditët e para të korrikut, dhe në qytezën ku jetonim ne, bënte vapë e pa përballueshme. Në banesën ton, që ishte nën kulmin e një ndërtese shumëkatëshe, kishe përshtypjen se i kishin vu saçin. Në ato ditë, banesa nga brenda ziente. Nëna, si rëndom ishte shtrirë në shtrat dhe shikonte ventilatorin që rrotullohej me një shpejtësi marramendëse, dhe qetë-qetë e freskonte nënën. Në banesë, kishim të instaluar edhe klimën, por ajo nuk e duronte dot. Ndërsa, zhurma e shushuritja e rrotullimeve të ventilatorit, që i ngjante një zukame gjinkallash, disi… po…në një mënyrë të pa zakontë e qetësonte. Shpesh e vëreja, se si me ngadalë, i mbyllte qepallat, dhe… heshtte me orë të tëra, ose kotej në jastëkun ngjyrë bari. Derisa e shikoja se si pushonte e qetë, më brente kureshtja, athua se çfarë mendonte derisa qëndronte e nemitur.

Atë ditë të nxehtë, valë, kërkoi vetë që të bënte dush, ashtu spontanisht preku ujin dhe më tregonte se ishte shumë e djersitur. Ky reagim i saj më befasoi këndshëm. Shpresoja, se ndoshta nëna kishte filluar të bënte çapitjet e para për tu kthyer nga “udhëtim” i largët. Pas pak, hyri vetë në banjë dhe me një tas i hidhte kokës ujë. Mbeta e shtangur. Nëna bënte banjë turke, këndshëm u befasova. Flokët sapo kishin filluar ti mbulonin kokën e shogët, ngase, gjatë qëndrimit në kamp, mjekët ia kishin hequr tërësisht.  Dhe kur në mbrëmje erdhi Besi nga puna, i tregoja se çfarë kishte bërë vaki. Ai mbeti gojë hapur duke mos më besuar.

-Po si është e mundur…, kur ajo nuk donte as të lëvizte nga shtrati,- më pyeste mua dhe veten.

-Me gjasë kishte shumë të nxehtë, -i thash.

-Dhe ç’bëre pastaj, a e lave, -më pyeti me një zë kureshtar.

-Po, po… edhe ashtu e kisha ndërmend që ta pastroja, por sjellja e saj më befasoi… –iu përgjigja me një zë pakëz melankolik. Ai më shikonte dhe bluante diçka në brendinë e kokës. Njëherë mu duk se nuk më përfilli fare, dhe u nevrikosa pa masë. 

-Dëgjo or, këtu. Këto që po i tregojë, nuk po i tregojë vetëm sa për të thënë se si nëna e kishte vapë, se si e lava dhe se si e vura në gjumë, por qëllimi është diku tjetër. Ndoshta… kjo që të thashë, mendojë se do të jetë ndoshta edhe ndonjë shpresë…ndonjë fill i ri, apo, ndoshta, edhe e kot… por le ta marri lumi, se sot jam pakëz më e shqetësuar. Dhe… derisa flisja me një gjuhë-breshër, ai vëngër më shikonte, dhe thellë në vete e ndjeja se fare nuk më besonte në fjalët që u bëja kadi t’ia thosha. Për një moment u ndala, dhe në sytë e tij hetova se diçka nuk shkonte… diçka po e mundonte…

-Vazhdo…vazhdo…ç’ke… pse u ndale…- me pyeti.

-E pse të flasë, kur po e vërej se ti këtu në këtë muhabet po mungon, diçka po të mundon, e unë asgjë nuk dijë. Çka po ndodhë kështu. Nuk je fare këndej pari… Pse s’ma thua se çka ka ndodhur. O zot, pëshpërita, më tepër për vete. Në moment e vërejta dhe u brengosa për veten, se, kisha filluar të marri disa veti egoiste dhe kisha filluar të mos jepja pesë para për dhembjet e të tjerëve. Kisha harruar se edhe të tjerët kishin familjar dhe kishin shumë probleme që duhet kujdesur edhe për ta. Në moment mu kujtuan prindërit e Besit, që të dy ishin ulokë e të lodhur. E mos të flasim për të tjerët…- mendova ethshëm.

-Më trego, të lutem… më thuaj çfarë ka ndodhur…, – më pyeti Besi disi i zënë në faj.

-Asgjë s’ka ndodhur, -vrullshëm reagova.

-Fol… Ti, se të shoh, se je i shqetësuar…

-S’është e vërtet. Unë vetëm po pres që të marrë pjesë ashtu pahetueshëm në shpresat e gëzimet tua. Por, pse nuk më thua, pse nxiton aq shumë në kthimin e kujtesës së saj. Unë jam thellë i bindur se ajo, një ditë do të kthehet… kur do të kthehet, ajo do ta zgjedhë momentin më të mirë… dhe më të duhur. Por, mos u shqetëso kot për mua. Se… sot, në qendër sistemuam edhe disa familje tjera që kishin ardhur nga Kosova. Por, vërtet, nuk jam i qetë, se edhe kur jam i lodhur, ti e nëna, nuk më shqiteni nga mendja. Sa më dhembesh, tej mase më dhembesh, kur të shoh se sa shumë po vuan…- dhe heshti, për të vazhduar.

-Ti e di se çka ka përjetuar nëna. E di ti, se ajo e ka parë vdekjen me sy. Je e vetëdijshme se ajo ashtë kthyer nga ferri vet… E ti e nxit… vazhdimisht e nxitë… E provokon në njëmijë mënyra, vetëm e vetëm që ti, kujtohesh ti… fëmijët… Bllaca, kampi, vrasjet, rrahjet, fyerjet, sharjet, mundimet, lotët, nata e pa fund, lufta e çka jo tjetër… Të këshilloj, lere të qetë… ajo ka nevojë për pushim… shumë pushim… A nuk e vëren se ende nuk është e gatshme që të kthehet në reale… Të kam treguar se jam konsultuar me atë psikologen e re, Albinën, më dukej se kështu e thërrisnin, që ka ardhur nga Kosova. E di çfarë më ka thënë…- bezdisshëm shikoi në drejtim të hekurudhës, andej nga u digjua një ty-ty e mërzitshme e trenit, dhe shtoi

– Po normal, se nuk e di… Me qëllim nuk kam dashur me të tregua. Ajo më tha “Lëne të qetë nanushin… besoni se ajo do ta zgjedhë momentin e duhur, kur do të kthehet… Ajo vetë do të vendos kur do të jetë e gatshme për ballafaqimin me ju… me realitetin…”. Andaj, e dashura ime,(mu bë se me qëllim e theksoi këtë fjalë ngase kishte shumë kohë që fjalë përkëdhelëse nuk i kishim thënë njëri tjetrit), të kisha preferuar, mos e mundo shumë atë, dhe veten. Mos e bezdisë kot së koti, jepi hapësirë për riparimin e kujtesës…- më tha një tog fjalësh në sekondë, duke mos më lënë shteg tjetër për të vazhduar bisedën e nisur.

-E di…E di… – belbëzoja dhe humba fillin e mendimeve që doja ti tregoja se çfarë kishte ndodhur, derisa e laja nënën…

Besi mori një qëndrim më superior se zakonisht. Pastroi gurmazin duke u kollitur, piu një gllënjkë ujë dhe më shikoi drejtë në sy.

-Çfarë ka ndodhur…pastaj? – më tha shkurtë.

Për një moment humba dëshirën për të folur, për ti treguar dhe për tu arsyetuar në të njëjtën kohë.

-Nejse…- i thash, 

-Harroje këtë bisedë… -dhe bëra me dorë që të heshtë, duke u ngritur nga tryeza.

– E di… e di ti, se të këqijat kur vijnë, vijnë me grumbull- më tha, – Nuk desha të të tregoja… por jam i shqetësuar… se dy vëllezërit e mijë policia paramilitare, mora lajmin se para disa dite i paska arrestuar. Dhe s’mund ta marrësh dot me mend se ku i kanë dërguar.

-Ku i kanë dërguar, – e pyeta e trishtuar.

-Merre me mend… me një grumbull të rinjsh i kanë mbyllur në Burgun e Vranjës…me siguri nuk do të kthehen të gjallë nga aty, -pëshpëriti me një zë që më futi datën.

Vetvetiu më doli një zë i pa artikuluar nga goja, që nuk i ngjante as vajit e as piskamës, por ishte një ulërimë dëshpërimi e frike që doli nga brendësi e shpirtit.

-Si është e mundur, ku i kanë nxënë…,- dhe njëmijë tablo të tmerrshme më dilnin para syve. O zot, nuk guxoja të flisja për frikën që ndjeja. Ata i doja si ti kisha vëllezër, e tani… e tani si ta ngushëlloja Besin për këtë që na kishte ndodhur. I harrova të gjitha. Në atë moment, më ishte më e rëndësishme si të gjenim zgjidhjen për Gurin e Shpatin, që nuk dinim asgjë për fatin e mëtejshëm të tyre. Çka tani… dilemat ishin tejet të mëdha, e mundësit për t’iu ndihmuar ishin fare- fare të vogla.  Kujt ti drejtohemi, nga kush të kërkonim ndihmë, si të biem në kontakt me ta. Jeta e tyre ishte në zgrip.

-Para një jave, një ditë, herët në mëngjes, deri sa fshataret u ndodhnin në gjumë, paramilitarët kishin hyrë derë më derë dhe i nxjerrin jashtë. I grumbullojnë që të gjithë para xhamisë së fshatit, bile me veti kishin marr edhe atë Colin e pa lëvizshëm, që e kishin hipur në një karrocë dore dhe e kishin sjellë në mes të fshatit. Në fillim fshatarëve iu kishin thënë se do iu kallnin shtëpitë, pastaj iu kishin thënë se do i pushkatojnë, e më vonë, nga turma i nxjerrin ata më të rinjtë dhe i qojnë në drejtim të panjohur. Pleqtë kishin reaguar, duke mos u pajtuar që ti marrin ata, por në vendin e tyre të shkonin ata vet, duke iu thënë se ata janë fëmijë, dhe nuk dinë asgjë për luftën që e keni nisur ju para pesëdhjetë viteve. Gratë kishin qarë me lot duke i lutur burrat e tyre që ti shpëtojnë fëmijët. E, ata… kriminelet, kishin kërkuar para… shumë para për këmbim me të arrestuarit… Gratë kishin ofruar stolitë e tyre prej ari, burrat kishin zbrazur kuletat e tyre, por ata kishin kërkuar ende… ende… derisa një fshatari durimi i kishte ardhur në grykë dhe me një shenjë të bërrylit iu kishte treguar se çfarë meritonin. Atëherë, ata ishin tërbuar si bishat dhe tre veta nga ata kishin shti me rafalë në drejtim të tij… dhe ai kishte mbetur i vdekur, në vend. Edhe sot gruaja e tij po e ruajtka këmishën e tij të gjakosur,- më tregoi burri me një frymë.

Kishim humbur në bisedë, nuk dinim si ta ngushëllonim njëri tjetrin. Në dhomë u futë vajza e vogël e shastisur, duke mu drejtuar mua,

-Ma, o ma… gjyshja i kërkon flokët e veta, dhe flet diçka që unë fare se kuptoi,- Vrapova në dhomën ku qëndronte nëna, iu ofrova me kujdes që të mos e trembi. I ledhatova kokën që kishte filluar ti mbushej me flokë të thinjura

-Motër… – mu drejtua me një zë autoritativë, -ku i kam flokët, pse mi keni prerë, dhe filloi ti kërkonte me dorë nëpër kokë. Çka të bëjë tani… kur të vijnë fëmijët e mi për të më marrë me vete, si do të shkojë, unë… tullace, -dhe filloi të qante me zë. Lotët e saj më këputnin shpirtin dhe gjendja e saj hallucinative më trembte tej mase. U përkula që ti puthja faqet e zbehura, t’ia ledhatoja kokën prej fëmije. Ta ndjeja pranin e saj si dikur… kur isha e vogël, shumë e vogël, dhe shtrëngimi i saj në gjirin e ngrohtë, më jepte siguri për të vazhduar më tej…

E përqafova dhe e shtrëngova fortë. Ajo më shikoi habitshëm, por e ndjeva se filloi të qetohet. Ngadalë, por butë më largoi nga vetja. Më shikoi drejtë në sy… me dorë më largoi flokët nga balli, dhe mi fshiu djersët që më kishin mbulua fytyrën…

– Uha… sa erë të mirë që mbanë…- më tha,

– Edhe unë e kam një vajzë… kështu… në moshën tënde…por…- heshti një copë herë, dhe shtoi – nuk e di ku është, por e di se një ditë do të vijë të më merr me vete…

E shikoja… dhe për të parën herë nuk dita çfarë ti them nënës sime, që errësira e kishte përpirë të tërën. Sa mistere ka bota njerëzore, mendova. Ti thosha se unë isha bija e saj, ishte e kot. Ti thosha se ti je nëna e ime, edhe kjo nuk bënte, se, sa herë që i thosha, ajo u fyente. Megjithatë, për të miliontën herë vendosa, ta dua, ashtu, në heshtje, edhe pse ajo nuk e kishte të qartë. Pas një momenti, derisa e mbaja në kraharor, frymëmarrja iu rregullua, tik-taku i zemrës i rrihte me ngadalë dhe ashtu në heshtje filloi të këndoi me një zë të nxjerr si prej dheu “Nina- nana, bija ime, u bëfsh nënë e u bëfsh trime”, dhe e zuri një gjumë i qetë sikur të ishte  fëmijë.

Në dhomën ku flinte nëna, kujdestaronimë me rend, unë, fëmijët dhe pak më rrallë Besi, edhe pse ai kishte kërkua shumë herë, ne nuk e lejuam ngase ai punonte me ndërrime, dhe ishte tepër i lodhur. Atë natë, në dhomën e nënës isha unë. Ishte një natë e nxehtë- valë. Kisha përshtypjen se nuk bënte punë as rrymimi i ajrit që kisha krijuar në dhomë, e as kaloriferi që u rrotullonte me një shpejtësi marramendëse. Çdo gjë ishte e nxehtë… Lexoja një libër… sa për të lexuar… për të kaluar kohën. Megjithëse më pëlqente Niqea, kisha marrë librin ”Kështu fliste Zarathustra”, por, ama asgjë nuk kuptoja. Fillova fletëve ti kthehem nga dy e tri herë, për të kuptuar gjë…por e kot… Njëherë mendova se fajtore ishte gjuha e shkruar angleze, por shpejt hoqa dorë nga kjo dilemë… dhe përsëri lexoja… lexoja…

Nuk e dija sa ishte ora, por mendojë, se diku afër mëngjesit ishim, kur dora e lodhur e nënës më tërhoqi nga krahu. Mendova se donte gjësend, dhe brofa në këmbë për ti sjellë gjërat që i kërkonte.

-Nuk dua gjë…- më tha, – vetëm më sjellë atë setrën e zezë … atje… nga dollapi… – dhe drejtoi dorën në drejtim ku i kishim vendosur gjërat e saja.

I solla setrën që e kërkonte. Ia dhashë duke e lutur që të vazhdonte gjumin, se ishte akoma herët për tu zgjuar.

-Po, po… unë do të flejë, por para se të flija desha të të pyes diçka…- dhe me rrëmbim më mori setrën e vet nga dora, ethshëm, duke kërkuar diçka në gjepat e saja.

Mendova, se çfarë kërkonte… Athua do të jetë diç shumë e rëndësishme për te, që aq me ngulmë e kërkonte  në këtë kohë. Hulumtonte si fëmija çdo cep të saj. Pastaj futi doçkën e saj të vockël në xhepin e brendshëm të setrës. Thënë të drejtën, as që e kisha vërejtur se ka aty ndonjë xhep. E futi dorën, mori diçka të mbështjell me kujdes, dhe për një çast u ndal, e vëreja se hezitonte për të më treguar se çka fshihte aty. Pa menduar fare, i shtriva dorën, e hapa shuplakën dhe pritja të më lëshonte në dorë gjënë e fshehur që e kishte ruajtur me aq xhelozi. Edhe njëherë më shikoi dhe si në besim, zakonisht siç shikojnë fëmijët e pa djallëzuar, më tha:

– E shef këtë… -dhe me ngadalë shpaloste letrën e zhubravitur, duke nxjerrë një fotografi dhe më lëshoi në dorë.

– Kjo… e shef… është bija ime…- më shikonte pa mi shqitur sytë. Mbeta e shtangur. E ç’të shihja… në fotografi isha unë… unë… që me ditë e muaj u mundoja ta ktheja nënën time nga ai labirint i tmerrshëm.

– Nënë… e thirra nëpër mes të vajit, e shtrëngova sa munda, me gjasë i shkaktova edhe dhembje. Se pas saj, nxori një zë të çirrmë.

– Nënë… unë jam… unë jam kjo… që e shef në fotografi,- Zgurdulloi sytë habitshëm, filloi të më prekte me butësi që kurrë nuk e kisha përjetuar më herët…Me letrën e zhubravitur që e mbante në dorë, filloi të mi fshinte lotët. Më ngadalë më afroi pran vetes. Më përqafoi fort duke më puthur në të dy sytë.

– Oh….- rënkoi me dënesë, duke thënë edhe ajo në mes lotëve,

– Mos qajë… mos qajë tani… vogëlushja ime e mirë,

– Nënë…o nënë… të kujtohem tani… – thash duke belbëzuar,

– Më njeh… se unë jam Bardha…

Ngadalë, lëvizi kokën në shenjë pohimi dhe lotët i rrëshqitën faqeve. /KultPlus.com

SBASHK-u po kërkon mendimin e anëtarësimit për pezullimin e grevës në arsim

Sindikata e Bashkuar e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (SBASHK) ka njoftuar se po kërkon mendimin e anëtarësimit për pezullimin e grevës në arsim, shkruan KultPlus.

Në komunikatë bëhet e ditur se Këshilli Grevist i SBASHK-ut, në bazë të kontratës kolektive dhe sipas ligjit të grevës, duke analizuar ecurinë e deritanishme të grevës, kërkon mendimin e anëtarëve grevistë, që nga kopshtet e deri tek universitetet, lidhur me idenë e pezullimit të grevës më së voni deri në janar 2023 dhe kthimin e grevistëve në mësim nga data 3 tetor 2022.

Lexoni të plotë njoftimin:

Në ditët e sotme mësimdhënësit janë nëpërkëmbur, dinjiteti u është cenuar, e ata historikisht janë të njohur për sakrificën e tyre përgjatë viteve. Këtë nëpërkëmbje mësimdhënësit e kanë përjetuar viteve të 90-ta, gjersa lëkura e tyre ende i mban mend qëndrimet autoritare dhe dhunën sistematike me qëllim të nënshtrimit të sistemit të arsimit.

Që nga paslufta, përgjatë muajit të kaluar, është hera e parë që mësimdhënësit e përjetuan të njëjtën situatë. Ule dinjitetin e mësimdhënësve dhe do të kesh popull të nënshtruar dhe pa mendim kritik. Qeveria inatçore vazhdoi me nëpërkëmbjen e mësimdhënësve, duke na quajtur jo vetëm analfabetë por edhe ‘të shitur’ të agjendave armiqësore madje edhe vegla të partive opozitare, që është orvatje patetike dhe infantile. Qeveria tregoi se nuk e ka prioritet zhvillimin e arsimit përmes angazhimit cilësor dhe të dinjitetshëm të mësimdhënësve.

Si rezultat i mungesës së dialogut të mirëfilltë social, kërkesës së sinqertë të këshillit të prindërve që mësimdhënësit të jenë bashkë me fëmijët dhe të nis viti shkollor, për parandalimin e ndikimit të eksponentëve të qeverisë me agjendë përçarëse të kolektiveve shkollore dhe dyshimit tonë se greva sikur po i duhet Qeverisë për ta mbajtur vëmendjen e opinionit drejt grevës.

Duke parë se pas gjithë përpjekjeve tona që të kemi dialog të mirëfilltë e të gjejmë zgjidhje të kërkesave legjitime, Qeveria vazhdon qasjen e gabuar dhe pas angazhimit edhe të njerëzve me autoritet dhe ardhjes së drejtoreshës së përgjithshme të Unionit të Sindikatave të Arsimit të Evropës (ETUCE) që ishte zë i grevistëve dhe solli kërkesa në emër të 11 milionë kolegëve nga e tërë Evropa që të realizohen kërkesat legjitime të grevistëve, por Kurti dhe qeveria vazhdoi të dëshmoi se nuk do të zgjidh kërkesat e grevistëve.

Duke u nisur nga kjo këshilli grevist i SBASHK-ut bazuar në kontratën kolektive dhe sipas ligjit për grevën, e duke e analizuar ecurinë e grevës deri më tash, kërkon mendimin e anëtarësisë grevistë që nga çerdhet e deri në universitete lidhur me idenë për pezullimin e grevës më së largu deri në janar 2023 dhe që grevistët t’i rikthehen mësimit që nga data 3 tetor 2022.

SBAShK do t’i vazhdojë orvatjet që mësimdhënësve t’iu rikthehet dinjiteti përmes dialogut social me qeverinë ashtu që të përmbushen kushtet themelore, të:

1) mbështetjes shtesë të pagës deri në zbatimin e Ligjit për Pagat dhe sipas rritjes ekonomike përfshirë shkallën e inflacionit;

2) plotësim ndryshimit të Ligjit Nr. 04/L 131 për Skemat Pensionale të Financuara nga Shteti, për ta hequr kriterin e 15 viteve kontributdhënëse,

3) plotësim ndryshimit të Ligjit të sigurimeve shëndetësore. /KultPlus.com

Ne, vajzat, bijat, motrat…

Poezi nga Nerimane Kamberi

Ne, vajzat, bijat, motrat,
dalim rrugëve, shesheve,
të fshatrave, të qyteteve,
bërtasim,
kur trupi na vritet,
I yni, i saj.
Jo, nuk heshtim
Ne, bijat e nënëve tona,
E nënat e bijave tona,
çohemi e bërtasim
kur për një gërshetë,
na pritet koka.
Prejmë flokët
se duan të na e prejnë gjuhën,
dalim e bërtasim,
e s’mund të na ndalin.
Vallëzojmë,
kur një trup i lirë vallëzon,
dhe e qeshin, e përqeshin.
Jo, s’mund të na ndalin.
Si vullkani, zgjohemi,
përnjëhere,
plot furi,
derdhim mllefin që vlon si lava.
Vërshojmë vendin
si një lum
që nuk mund të ndalet.
Jo, s’mund të na ndalin,
Ne, vajzat, bijat, motrat,
nxjerrim thonjtë,
nxjerrim sy,
Për vajzat, bijat, motrat tona.
Kur ju çoheni atje,
Ne çohemi këtu,
Se ju do të çoheni atje,
Kur ne çohemi këtu. /KultPlus.com

Adem Shkreli – tregoi aftësi të fuqishme të mendimit duke ndikuar ndjeshëm në kulturën shqiptare si poet dhe gazetar

Uranik Emini

Adem Shkreli, përveçse ishte një njeri që krijoi poezi të ndryshme, duke treguar fuqinë imagjinative dhe bukurinë e mendimit, gjuhës etj., ai ishte edhe një gazetar, i cili kontribuoi shumë në atë që konsiderohet si “periudha e artë” e gazetarisë, në kohëra shumë të vështira, dha kontribut të madh, duke lëshuar “dritë” në terr informativ, shkruan KultPlus.

Ademi vdiq më 27 shtator, duke lënë pas një krijimtari artistike, një kontribut të jashtëzakonshëm në gazetari dhe së bashku me vëllain e tij, Azemin, një kontribut tjetër të madh për kulturën shqiptare.

Sot në Institutin Albanalogjik është mbajtur një ceremoni përkujtimore për veprën dhe kontributin e Ademit nëpër etapa të ndryshme të kohës.

Shemsedin Dreshaj në emër të klubit të intelektualëve “Rugova”, tha se Ademi për 50 vite kontribuoj dhe qëndrojë stoik dhe drejtë në sfidat e kohës

“Veçori e shkrimeve të tij ishin humori, ironia e sarkazma për dukuritë e ndryshme në vend. Përkundër faktit se kishte qindra shkrime e vetëm një përmbledhje, Ademi arsyetohej se donte të kurrsente letrën e bardhë dhe lexuesin. Si malësor i zbritur nga shkrepat e Shkrelit, të cilat kurrë nuk i harrojë, Ademi, për 50 vite kontribuoj dhe qëndrojë stoik dhe drejtë në sfidat e kohës.

Tutje, Dreshaj e konsideroi Ademin si një burrë të qetë, të urtë por gjithmonë i prerë kur e kërkonte momenti.

“Burrë i qetë, i dijshëm, i urtë, por i prerë kur e kërkonte momenti, tërë jetën qëndrojë vertikal, promovojë individin cilësor dhe me vlera pozitive, të përgatitur që t’u rezistojë sfidave të kohës dhe kontribuoj për një të nesërme premtuese. Patëm privilegj ta njohim dhe bashkëjetojmë me Ademin. Kujtimi mbi veprat, qëndrimet dhe kontributet për vendin do ta bëjnë të përjetshëm veprën dhe kontributin e tij”, përfundoi ai.

Në anën tjetër, i pranishëm për të thënë një fjalë rasti ishte edhe diplomati Avni Spahiu, njëherit edhe mik i Adem Shkrelit.

“Është e vështirë të flitet në këtë çast pikëllimi për familjarin tuaj, mikun dhe kolegun tonë të nderuar Adem Shkreli. Kjo vjen nga dhembja që ndjejmë për të dhe nga nderimi e respekti i thellë në këtë çaste. Ai për ne ishte një mik, koleg dhe profesionist i shkëlqyer. Ishte një njeri i mirë, që me zemërgjerësinë e tij fitonte admirimin e të gjithëve, ndërkaq që me punën e tij vetëmohuese i krijoi vetes një emër që do të mbahet në mend përgjithnjë, si gazetar, si poet, si profesionist”.

Spahiu tha se Adem Shkreli ka dhënë një kontribut të madh në gazetarinë kosovare, duke qenë i përkushtuar për dekada në gazetari, ka qenë njëri ndër gazetarët më të njohur të brezit të vjetër të gazetarëve të “Rilindjes”

“Përmes kontributit të tij në traditën e gjatë të “Rilindjes”, ai shërbeu si shembull i gazetarit të angazhuar në një kohë të oscilimeve të shumta e të rënda dhe luhatjeve të kohës nëpër të cilat ka kaluar edhe Kosova dhe shoqëria e saj. Ai ishte njëri ndër gazetarët e shquar, që dallohej për nga mënyra e të shkruarit që e bënte atë një stilist të veçantë”.

“Emri i Ademit do të jetë i lidhur gjithnjë me “Rilindjen” dhe periudhën e artë të gazetarisë”

“Emri i tij lidhet me “Rilindjen”, bashkë me emra të njohur të “periudhës së artë” të gazetës me traditën më të gjatë në Kosovë, që kishte edhe një rol emancipues për shoqërinë kosovare. Në dekadën e viteve 90′, Adem Shkreli, bashkë me kolegët e tij të kohës kishte përjetuar trysninë e madhe ndaj fjalës së shkruar dhe të folur shqipe në Kosovë. Ai nuk u dha por ishte pjesë e luftimit të territ informativ që na u imponua nga pushtimi dhe punoi për të vërtetën e Kosovës. Në këtë aspekt, emri i Adem Shkrelit mbetet i paharruar”, tha Avniu.

Në fund, diplomati Spahiu shtoi se në këto çaste pikëllimi duhet të shprehim krenarinë tonë që kishim një mik e koleg sikurse Ademi, që kishte të gjitha tiparet e një njeriu të mirë, me kulturë pune e komunikimi, një njeriu që bëri të gjithë ta donin e ta respektonin.

Bashkëshortja e Ademit, Serbeze Shkreli, falënderoi të gjithë ata që kontribuan në këtë ditë përkujtimore për më të dashurin e tyre.

“E vogël jam”, tha Serbezja me lot në fytyrë dhe shumë emocione.

Adem (Ujkan) Shkreli u lind më 15/08/1936 në Shkrel (Rugovë e Pejës), bashkë me vëllaun Azemin, ishin ndër të parët Rugovas që u lidhen me shkronjat. Mësimet e para i mori nga i ati, Ujkani, dhe nga Xhevat Shkreli, kur u njoh edhe me abetaren e parë shqipe dhe me rrënjët e prejardhjes së Rugovës. Më vonë filloi shkollimin fillor në Nabërgjan në shkollën “Ali Kelmendi” e më vonë për të vazhduar shkollën financiare në Pejë, Drejtësinë e Prishtinës e më pas Gazetarinë në Beograd. Si i përkushutuar për arsim, ishte ndër mesuesit e parë nëpër oda e stane, hije e mrizë të Rugovës, duke promovuar shkrimin e leximin.

Shkrimet e para i botoi në revistën “Pionier”, në vitin 1950, për të vazhduar më vonë me “Zërin e Rinisë”, “Botën e Re” dhe revista tjera. Ademi ishte mësues edhe i të tjerëve, ndër ta edhe i vëllzerëve Azemit dhe Ymerit.

Nga viti 1958, Ademin e gjejmë si gazetar në “Rilindje”, ku do të kontribouj deri në vitet 80-ta, gjegjësisht deri në përmbysjen e saj nga pushteti okupues serb. I përkushtuar për shkrim e lexim, shkriemt e tij, prozë e poezi u publikuan në tërë trojet etnike, ë vend dhe jashtë. Përmbledhja “Zemra e verbët” e vitit 1972, përbën një aset të veçantë në krijmtarinë e tij. /KultPlus.com

Ekzpositë ku pasqyrohet miqësia tradicionale mes dy popujve

Në mjediset e Muzeut Historik Kombëtar, me rastin e Javës Kulturore Kineze u hapekspozita e fotografive historike kino-shqiptare. Përmes fotove, kjo ekspozitë pasqyron miqësinë tradicionale dhe marrëdhëniet mes dy popujve.

Ekspozita u hapnë praninë e personaliteteve nga fushat e artit dhe diplomacisë, si dhe të të ftuarve dhe qytetarëve nga Tirana.

I pranishëm në këtë veprimtari, ambasadori i Republikës Popullore të Kinës në vendin tonë, Zou Ding, shprehu mirënjohjen për realizimin e kësaj ekspozite fotografiko-historike, ku janë fiksuar çaste mbresëlënëse dhe të çmuara nga miqësia mes dy vendeve tona.

Në fjalën e tij, drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, dr. Dorian Koçi, tha se është nder dhe kënaqësi që hapja e Javës Kulturore Kineze përurohet në Muzeun Historik Kombëtar. Më tej ai vuri në dukje se Shqipëria dhe Kina janë dy partnerë të rëndësishëm edhe në fushën e artit e të kulturës, duke nënvizuar se, herë pas here, në bashkëpunim me Ambasadën e Republikës Popullore të Kinës, në Muzeun Historik Kombëtar janë organizuar mjaft veprimtari që kanë bërë të njohura për publikun thesaret e trashëgimisë kulturore.

Ambasadori kinez shpërndau gjatë kësaj ceremonie një album grafikësh e skulpturash të “Skulptorit të Popullit”, Mumtas Dhrami, album i realizuar me mbështetjen e Ambasadës së Kinës dhe që përmbledh punë të artistit, të realizuara gjatë qëndrimit të tij në Republikën Popullore Kineze, në 1967.

“Ftuam posaçërisht  Z.Dhrami, skulptorin dhe piktorin e njohur që mori pjesë në 18-vjetorin e themelimit të Republikës Popullore të Kinës në vitin 1967, për të ardhur në skenë dhe për të na sjellë albumin e tij të shkëlqyer. Kanë kaluar 55 vite nga vizita e fundit e Z.Dhrami në Kinë. Kina ashtu edhe Shqipëria kanë patur ndryshime të tyre, por miqësia mes dy vendeve është mbetur të palëkundur dhe bërë edhe më të fortë me kalimin e kohës”, u shpreh ambasadori kinez.

Ekspozita në Muzeun Historik Kombëtar do të qëndrojë e hapur për vizitorët përgjatë gjithë javës kulturore kineze. /atsh /KultPlus.com

FOTO: ATSH
FOTO: ATSH

KMDLNJ i bën thirrje SBASHK-ut që të ndërpresë grevën në arsim

Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut (KMDLNJ), ka kërkuar nga SBASHK-u që të ndalet greva bë arsim, pasi mban përgjegjësi për shkeljen e qenieve njerëzore – nxënësve, shkruan KultPlus.

Nëpërmjet një reagimi për media, KMLDNJ, thuhet se SBASHK-u mbanë përgjegjësi faktike dhe konkrete

Kështu thuhet përmes një reagimi për media nga KMLDNJ, ku ndër të tjera potencohet se ata kanë monitoruar protestat e organizuara në disa shkolla dhe se kërkesat e tyre i konsiderojnë të drejta dhe të arsyeshme.

“KMDLNJ gjithnjë ka reaguar kundër linçimit publik të orkestruar ndaj SBASHK-ut dhe kryetarit, Rrahman Jasharaj si reagim nga pozita e të fortit e që është në kundërshtim të plotë me të drejtat e njeriut dhe praktikat e mira ndërkombëtare. Nëse Qeveria e Kosovës ka qëndrim linçues ndaj SBASHK-ut, e kjo është e pakundërshtueshme, edhe SBASHK-u mbanë përgjegjësi faktike dhe konkrete për shkelje të drejtave të njeriut të nxënësve andaj duhet të ndërpres me shkelje të këtyre të drejtave. KMDLNj ka monitoruar protestat e organizuara në entet parashkollore dhe në disa shkolla dhe kërkesat e tyre i konsideron si të drejta dhe të arsyeshme hiç këtu angazhimet për grevë-thyerje nga pozitat ekskluzivisht partiake”, thuhet në reagim.

Sipas reagimit, KMDLNj tërheq vëmendjen edhe për grevën në Komunën e Prishtinës që u shkakton shumë dëme qytetarëve të Prishtinës, që nga foshnjat që duhet të regjistrohen, deri te shumë biznese dhe qytetarë të cilët janë të privuar nga ofrimi i shërbimeve që aktualisht janë të pjesshme.

“KMDLNj pret dhe shpreson se greva e SBASHK-ut do të përfundojë shpejt dhe do të nisë procesi arsimor duke theksuar se në këtë rast SBASHK-u nuk do të jetë palë e humbur. Nëse këmbëngul të vazhdojë këtë grevë në këtë mënyrë atëherë, pa asnjë dyshim më së shumti do të humb SBASHK-u, përjashtuar nxënësit që, edhe deri më tani janë humbësit më të mëdhenj, pa fajin e tyre”, thuhet në reagimin e KMDLNJ-së.

Greva në arsim ka filluar më shumë se një muaj më parë dhe fundi i saj akoma nuk po shihet në horizont. /KultPlus.com

Shpirti im

Poezi nga Nazim Hikmet.

Shpirti im
mbylli sytë
avash avash
siç fundosesh në ujë
zhytu në gjumë
lakuriq dhe veshur me të bardha
më e bukura ëndërr
do të të presë
shpirti im
mbylli sytë
avash avash
përhumbu, si në harkun e krahëve të mi
në gjumin tënd mos më harro
mbylli sytë dalëngadalë
sytë e tu të kaftë
ku digjet një flakë e gjelbër
shpirti im./ KultPlus.com