Etiketë: ekspozita

Fotot e artistëve që ngritin vetëdijen mbi shëndetin mendor mashkullor

Posted on by Kult Plus

Një ekspozitë me fotografitë e artistëve shumë të famshëm synon që ta ngritë vetëdijen mbi shëndetin mendor mashkullor.

Yje si Kanye West, Skepta, Grace Jones, Damon Albarn, Jarvis Cocker, Arctic Monkeys, The Prodigy dhe të tjerë do të jenë pjesë e saj.

Ekspozita mban titullin “Më Dëgjo me Kujdes”, ndërkaq fotografitë janë vepër e fotografit të shquar të muzikës, Andrew Cotterill.

Ndërkaq ai ka bashkëpunuar me ilustruesin, Ben Tallon, i cili është përkujdesur për fjalët përreth imazheve të tyre.

Ekspozita do të jetë e hapur për dy javë duke filluar nga data 23 maj./KultPlus.com

28 mjeshtra evropian të akuarelit hapin ekspozitë në Galerinë e Qytetit të Fierit

Posted on by Kult Plus

Në kuadër të “Javës me Europës”, 28 artistë ndërkombëtarë mblodhën punimet e tyre për t’i shfaqur për publikun shqiptar në një ekspozitë titulluar “Mjeshtrit Evropian të Akuarelit” në Galerinë e Qytetit të Fierit.

Në këtë ekspozitë të kuruar nga akuarelisti i njohur Helidon Haliti, janë të paraqitura 50 punimeve të punuara nga mjeshtrit të teknikës së akuarelit në Eruopë dhe që ekspozojnë punimet e tyre në galeritë më të famshme dhe të mëdha të botës.

Në ceremoninë e hapjes së ekspozitës, Kryetari i Bashkisë së Fierit, Armando Subashi, tha se ky aktivitet kulturor është në kuadrin e disa organizimeve për Javën e Europës. “Janë një sërë aktivitetesh të cilat kanë mesazhet e veta. Pa dyshim, që forcojnë idenë se ne jemi evropian dhe jemi pjesë e Europës. Jam i kënaqur dhe i befasuar për nivelin dhe cilësinë e punimeve. Ajo që më ngacmoi ishte se në një moment të dytë duhet të rikthehemi për të sjellë këtu dhe autorët. Ne jemi të gatshëm si bashki për ta përballuar këtë event nga të gjitha drejtimet, ndaj do të thosha që të fillojmë ta mendojmë që tani dhe në shtator mund ta bëjmë realitet , pasi do të jetë një nder dhe kënaqësi shumë e madhe që të gjithë këto autorë të jenë edhe fizikisht prezent, jo vetëm me veprat e tyre”, deklaroi Subashi. Ai falënderoi kuratorin Haliti për hapjen e kësaj ekspozitë. “Kjo është shtëpia juaj, është shtëpia e artit, është një galeri që e kemi ngritur me shumë mundim, pas shumë debatesh e diskutimesh që bëmë, por më në fund e fituam dhe ia kemi dhënë artistëve jo vetëm të Fierit, por të gjithë Shqipërisë dhe ne do të bëjmë përpjekjet që kjo kështu të qëndrojë gjithmonë”, theksoi Kryetari i Bashkisë së Fierit.

Kurator i ekspozitës “Mjeshtrit Evropian të Akuarelit”, Helidon Haliti, bëri të ditur se përzgjedhja e punimeve është bërë në mënyrë inteligjente. “Prej 5 vitesh artistët i njohim shumë mirë, pasi shumica prej tyre kanë pikturuar në Shqipëri dhe kanë dhënë mësime falas për studentët dhe nxënësit e shkollave. Akuareli është ai që na bashkon të gjithëve dhe në rastin konkret na jep atë freski. Në një hapje të dytë, mjeshtrit do t’i sjellim të demonstrojnë në qytetin e Fierit. Më e favorshmja është që ky koleksion është permanent i Shqipërisë. Ne mundohemi që të gjitha krijimet që bëhen t’i mbeten Shqipërisë, por edhe bashkive përkatëse. Kjo është padyshim një diçka për të pasur padyshim vlera”, tha Haliti.

Drejtori i Galerisë së Arteve Fier “Vilson Kilica”, Pandeli Lena, vlerësoi punën e bërë për hapjen e kësaj ekspozite. “Gjeografia e shtrirjes së këtyre vendeve është nga e gjithë Europa. Falenderoj kuratorin dhe mjeshtrin e akuarelit, Helidon Haliti, i cili me shumë përkujdesje dhe dashuri, e ka organizuar dhe ka punuar për të sjellë këtë ekspozitë në qytetin tonë. Është një ekspozitë vërtetë mjeshtrash akuareli, të cilët janë një shkollë për artistët fierak dhe Liceun Artistik”, u shpreh Lena./KultPlus.com

Hapet sot ekspozita “Kruja dhe Skënderbeu” në Muzeun Historik Kombëtar

Posted on by Kult Plus

Në kuadër të Vitit Mbarëkombëtar të Gjergj Kastrioti Skënderbeut, Muzeu Historik Kombëtar, Instituti i Librit dhe Promocionit dhe Bashkia Krujë sot më datë 27 nëntor me fillim nga ora 12:30 hapë ekspozitën “Kruja dhe Skënderbeu”.

Ekspozita mbledh së bashku 50 artistë të njohur, të cilët kanë trajtuar figurën e Skënderbeut në punimet e tyre.

Sot në ora 12:30, në ambientet e Hollit Kryesor në Muzeun Historik Kombëtar./ KultPlus.com

Fakte nga arkitektura socialiste në Shqipëri u shpalosën sot në ekspozitën ‘Nën presion’

Posted on by KultPlus

Jeta Zymberi

Galeria Kombëtare e Kosovës sonte kishte tejkaluar kufijtë kulturorë Kosovë – Shqipëri, për të sjellë një ekspozitë me fakte nga arkitektura socialiste në Shqipëri, shkruan KultPlus.

“Nën Presion” titullohej ekspozita e cila hapi dyert sonte për të mirëpritur një numër të madh vizitorësh të cilët ishin kuriozë për të zbuluar gjithçka që ishte shpalosur sonte për ta.

Ekspozita e cila për autor kishte Gjergj Islami, Denada Veizaj, Gjergj Thomai dhe Enrico Fontanari erdhi e kuruar nga Eliza Hoxha dhe Ilir Gjinolli.

Në këtë ekspozitë u prezantuan tetë episode, ku secili episod i kishte pikat, elementet kryesore dhe karakteristikat e veta.

Qysh në hyrje të kësaj pjese ekspozuese, të priste një ambient që i ngjasonte një dhomë pritjeje, një ambient i ngrohtë ku në prapavijë dukej edhe flamuri kombëtarë, dhomë e cila të dërgonte në një kontekst tjetër social, politik dhe kulturorë.

Shpesh ju bie të udhëtoni për në Shqipëri, e rrugës hasni në ndërtesa të ndryshme të cilat sonte ishin pjesë e ekspozitës, por shumë pak dinë se çfarë rrëfimi fshihet pas tyre. Si kanë ardh ato ndërtesa në jetë, si ka qenë procesi i ndërtimit, kush ka qenë vendimmarrës dhe pse është ajo formë e tillë e ndërtesës dhe cilës kohë i takon. E pikërisht kjo ekspozitë shpalosi sonte gjithçka çfarë fshihet pas atyre ndërtesave sa të bukura, aq edhe unike.

Në fjalën hapëse të kësaj ekspozite fillimisht foli drejtoresha e Galerisë Kombëtare të Kosovës, Arta Agani e cila vlerësoi këtë iniciativë të shumëpritur. Ajo tutje prezantoi para të pranishmëve autorët e ekspozitës për të ja kaluar fjalën kuratores Eliza Hoxha.

Ekspozita titullohet “Nën presion” por dua të ju them se krejt ky rrugëtim ka qenë pa asnjë presion, me shumë dashuri dhe kënaqësi. Periudha e cila trajtohet në këtë ekspozitë është koha e komunizmit ose socializmit të interpretuar në hapësirë ose në formë, në fakt përveç që është një periudhë e njëjtë në krejt bllokun lindorë, për shkak të kushteve politike ka dallime në mes të asaj se çka ka ndodhë në Shqipëri dhe çka ka ndodhë në Kosovë në disa kontekste të tjera”, është shprehur Hoxha e cila tutje përmendi edhe faktin se në kontekstet socialiste gjithçka që është bërë ka qenë nën ombrellën e shtetit, toka ka qenë nën ombrellën e shtetit, zhvillimet janë parapa nga shteti dhe ndërtimet gjithashtu. Domethënë relacioni midis pushtetit dhe arkitekturës është një prej temave kryesore që shqyrtohet brenda kësaj ekspozite.

Kjo ekspozitë është e rëndësishme sidomos për të rinjtë, të cilët shumë pak dinë për kontekstin e socializmit dhe komunizmit. Por, autorët përveç që kishin sjellë punën e tyre për të shpalosur shumë gjëra rreth kësaj teme, ato morën fjalën dhe sqaruan disa gjëra para tyre.

Njëra nga autorët e kësaj ekspozite, Denada Veizaj, tha se ky projekt fillimisht lindi si një kuriozitet profesional.

“Ne jemi arkitekt dhe kërkues shkencorë në të njëjtën kohë, sigurisht që duke qenë arkitekt ne kishim një lloj kuriozitetit se cila ishte rutina e arkitektëve të gjeneratës së para viteve 90-ta. Ky është viti i katërt gjatë të cilit ne jemi duke u marrë me këtë projekt. Gjatë këtij projekti jemi përpjekur të tregojmë dy histori, një histori kontekstuale e cila lidhet me historinë e Shqipërisë, me kuriozitetin që ne kemi se çfarë ka ndodhur në periudhën e komunizmit, dhe historia e dytë është një temë më gjenerike, e cila në thelb sjellë një variacion mbi temën që arkitektura krijon me pushtetin”, u shpreh ndër të tjera Veizaj.

Ndërsa arkitekti dhe njeherit njëri ndër autorët e kësaj ekspozite, Gjergj Islami, u shpreh fillimisht i lumtur që po shihte shumë të rinj në sallë, e që besonte që nuk e njohim mirë se çfarë është komunizmi në Shqipëri, historinë e mirëfilltë të tij dhe se si ky komunizëm mund të prodhojë një arkitekturë që është unike dhe e lidhur tërësisht me raportin që politika dhe pushteti kanë pasur mbi projektuesin.

“Padyshim që në komunizëm ka një seri elementësh të veçantë që e kthejnë realitetin e Shqipërisë të asaj kohe të jetë i lidhur fortë me arkitekturën dhe se si arkitektët e bënin punën e tyre. Shkolla e parë e arkitekturës është hapur në Shqipëri në vitin1969 dhe shumica e profesorëve ishin inxhinier dhe më pas këta njerëz nuk patën më asnjë kontakt me botën e jashtme deri në vitin 1990”, tha Islami para të pranishmëve.

Të gjithë vizitorët sonte u panë shumë kureshtarë teksa po hulumtonin të mësonin të vërteta rreth asaj kohë që ndoshta për disa të rijnë ishte e mjegullt e për disa e panjohur. Por, kishte edhe prej atyre që po i diskutonin me shumë delikatesë çështjet e asaj kohe.

Ekspozita do të mirëpres edhe shumë vizitorë të tjerë për të ndarë bashkë gjërat që ndoshta si keni ditur më herët. /KultPlus.com


Lulzim Zeqiri solli udhëtime në tri pika kyçe të jetës e krijimtarisë së tij (FOTO)

Posted on by Kult Plus

Gili Hoxhaj

Një pamje ndryshe i kanë dhënë Galerisë Kombëtare të Kosovës shtyllat e vendosura në katin e poshtëm të saj.

Ato simbolizojnë të ardhmen në sytë e autorit, duke përshkruar shoqërinë në tranzicion. Nëse shihet në kontekstin e aktiviteteve të përditshme simbolizon qartë edhe një bazament që të krijon frikë e siguri në të njëjtën kohë. Po ashtu përmes pikturave në ekspozitë, autori shpreh lidhshmërinë mes gjendjes shpirtërore e asaj fizike, ku përshkruan pjesën e fundit të ditës së një gruaje, e cila këmbëzbathur qëndron si gjysmë e fjetur e gjysmë e zgjuar që paraqet një prehje shpirtërore. Hija e vendosur në pikturë u jep atyre kahe kah instalacioni. Derisa shikon shtyllat e vendosura jo shumë larg tyre, e kujton simbolikën e tyre se si gruaja është parë gjithnjë si shtyllë e shtëpisë edhe pse në këtë rast paraqitet roli i saj i amvisërisë që e ka shoqëruar gjatë viteve.

“Sa i përket shtyllave lidhja më e mirë kish qenë me tranzicionin, ku e shoh si një ngarkesë për të ardhmen por në anën tjetër kur bëjmë aktivitetet tona, shtyllën mund ta shohim edhe si suportuese por në anën tjetër na jep frikën sepse e dimë se saktë diçka është përmbi. Në anën tjetër gratë në piktura paraqesin një gjendje të caktuar shpirtërore e fizike që paraqesin një gjendje që vetëm në vetmi mund ta përjetojnë një gjuhë të trupit”, tregon autori duke shtuar se shtyllat mund të përballin gratë si diçka fisnike.

Ekspozita që erdhi mbrëmë nga Lulzim Zeqiri, shpreh të gjitha bindjet e dilemat e autorit për profesionin për të cilin shprehet se nuk “ua lejon ta ndërrojnë”. Ai tregoi për KultPlus se titulli “Muzeu i Tri Pikave” e ekspozita si tërësi paraqet një vazhdimësi që lidhet me fëmijërinë e tij, me pasionin për profesionin dhe me të ardhmen që e ka bazën në tranzicon.

“Titulli “Muzeu i Tri Pikava” ka qenë një titull për të cilin kam menduar mjaft gjatë se si ta vendos titullin pasi që është si një derë e hapur prej nga njerëzit mund ta shohin veprën. “Tri pika” e kam menduar si një vazhdim sepse kjo është një intervenim hapësinor ku janë përmbledhur punimet ose gjërat të cilat i kam marr prej fëmijërisë, i kam liruar nga bota e rëndomtë dhe janë vendosur në një gjendje tjetër dhe kjo është një pikë. Pastaj është pasioni im, piktura me të cilën unë merrem e që s’ma lejon të mos merrem me të, e që paraqet pikën e së tashmes dhe pika tjetër është për një të ardhme me të mirë për vendin tim dhe ekzistencën që është e paraqitur në këto shtylla që sado na japin një siguri e në anën tjetër na japin edhe një lloj frike”, shpjegoi Zeqiri për KultPlus.

“Shaping the Infinite” paraqet fotografi të veturave të mbledhura ndër vite. Duke i dhënë formë infinitit. Ky instalacion vjen si monument i lumturisë të cilën artisti thotë se shpesh e synojmë nganjëherë pavetëdijshëm.
“Ky instalalacion paraqet fotografi të mbledhura ndër vite nga vëllai im, unë i kam ndihmuar kohë pas kohe. Më ka fascinuar pasioni i tij pavetëdijshëm dhe numrat që i ka mbledhur, këtu e vëren atë të pakufishëm për lumturi tek fëmija”, pohon tutje Zeqiri.

Mbi letrat me mbishkrimet qëndrojnë farat, ato letra janë letra që artisti i ka shkëmbyer me babanë e tij e pikërisht aty takohen dy bindje në një pikë. Farat dhe poezia të cilat momentin që i hedh i përkasin krejt dikujt tjetër. Aty autori shtjellon idenë për të përsosurën e pakompromis.

“Atij që i vendos farat i intereson ta ketë një letër për t’i terur ato, atij nuk i intereson se çfarë shkruan, në anën tjetër, ato fara që i merr prej frutit më të mirë, nuk varen asnjëherë prej tij por edhe prej kohës, tokës dhe shumë gjërave kurse sado që e shkruan një poezi të mirë kurrë se di a është më e mirë, sepse pastaj nuk varet prej teje po prej lexuesit”, shtoi artisti Lulzim Zeqiri.

Drejtoresha e Galerisë Kombëtare të Kosovës, Arta Agani tha që artistin Lulzim Zeqiri e njeh qysh moti dhe prej tij ka mësuar se si t’i vendos kornizat në pikturë, ndërsa tha se ekspozitën e mbrëmshme e cilëson si të jashtëzakonshme.

Në mesin e shumë vizitorëve që kishin mbushur Galerinë Kombëtare të Kosovës, ishte edhe shkrimtari e publicisti Shkëlzen Maliqi. Ai tha për KultPlus se Lulzim Zeqiri përfaqëson një nga figurat më të rëndësishme të skenës artistike në Kosovë. Në këtë ekspozitë, Maliqi theksoi piktura që vijnë në formën e i pikturës konceptuale dhe që shfaq një imazh të Kosovës, veçmas të grave kosovare e që ne nuk e shfaqim shumë shpesh.

“Lulin e njoh që prej të 90-ve dhe si student ka qenë një prej artistëve më të mirë të brezit të tij. Kohëve të fundit nuk e kam përcjellë aq shumë pasi që ai ka qenë në Austri e unë në Shqipëri por kjo ekspozitë apo ekspozitë në treshe është shumë interesante, sidomos ajo pjesa me pikturat ku më ka befasuar, po ashtu me shtyllat e vendosura në galeri që e ka një efekt të përditshmërisë së Kosovës”, u shpreh Maliqi për KultPlus duke shtuar se kjo dëshmon se ndonjëherë artistët kur janë larg duket se e konceptojnë më mirë vendlindjen.

Zeqiri ka përfunduar Fakultetin e Arteve, drejtimi pikturë, në vitin 2002 në klasën e Xhevdet Xhafës, ku më pas edhe ka magjistruar në vitin 2007, në klasën e Rexhep Ferrit.

Është pjesëmarrës në shumë ekspozita ndërkombëtare e vendore, si dhe fitues i disa çmimeve. Në vitin 2003 ka fituar çmimin e parë në edicionin e parë të shpërblimit ndërkombëtar, “Muslim Mulliqi” , kurse më 2011 ka marrë çmimin “Filmi më i mirë kombëtar” në Dokufest për filmin “Portreti i humbur”.

Po ashtu është fitues i çmimit të dytë për inovacion në artin publik nga Zyra e BE-së në Prishtinë në vitin 2012./ KultPlus.com

U hap sot ekspozita “Kongresi i Manastirit – Rruga drejt bashkimit kombëtar”

Posted on by Kult Plus

Në kuadër të 110-vjetorit të Kongresit të Manastirit, sot më datën 14 nëntor 2018, pra 10:00, Muzeu Historik Kombëtar çel për publikun ekspozitën me titull:“Kongresi i Manastirit – Rruga drejt bashkimit kombëtar”.

Ekspozita paraqet rrugëtimin e përpjekjeve të rilindasve për hartimin e alfabetit të gjuhës shqipe në shek. XIX dhe veçanërisht në fund të gjysmës së parë të tij.

Ekspozita është e pasuruar me fotografi të delegatëve pjesëmarrës në Kongresin e Manastirit, bashkë me biografitë e shkurtuara të tyre. Gjithashtu, objektet e Luigj Gurakuqit, Çerçiz Topullit e Mihal Gramenos, prezantohen nëpër vitrinat përkatëse. Ndërsa librat e autorëve Parashqevi Qiriazi, Hilë Mosi e Mihal Grameno, së bashku me gazetat origjinale të kohës, janë tepër interesante për publikun./ KultPlus.com

“Moti i madh” dhe Skënderbeu bëjnë bashkë Muzeun e Kosovës dhe Muzeun Historik Kombëtar

Posted on by Kult Plus

Muzeu i Kosovës në bashkëpunimin e radhës me Muzeun Historik Kombëtar hapin ekspozitën me titull “Moti i Madh”, shkruan KultPlus.

Kjo ekspozitë përmban statute, replike, gravura të autorëve të ndryshëm dhe portrete, me anën e të cilave vizitorët njihen me momente nga jeta dhe betejat e Heroit Kombëtar të shqiptarëve, Gjergj Kastrioti-Skënderbeut, i cili ishte përfaqësuesi më konsekuent dhe më i shquar i elitës drejtuese shqiptare, që udhëhoqi me vendosmëri frontin e luftës së shqiptarëve kundër Perandorisë Osmane.

Ekspozita hapet më 16 nëntor me fillim nga ora 18:00 në Muzeun e Kosovës ndërsa do të qëndrojë e hapur deri më 6 dhjetor./ KultPlus.com

Hapet ekspozita e finalistëve “Artistët e së nesërmes”, pas një muaji përzgjedhet fituesi

Posted on by Kult Plus

Gili Hoxhaj

Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor në Prishtinë mbrëmë hapi ekspozitën e çmimit Artistët e së nesërmes për vitin 2018.

Çmimi “Artistët e së nesërmes” është pjesë e programit që ndan çmimin për artistët e ri në fushën e arteve vizuele – YVAA (Young Visual Artists Awards) – pjesë e dhjetë çmimeve të ngjashme të organizuara në Evropën Qendrore dhe atë Lindore me qëllim të mbështetjes së shfaqjes dhe zhvillimit të artit bashkëkohor dhe shoqërisë civile.

Punët e Qëndresë Deda, Altin Krasniqi dhe Dion Zeqiri erdhën mbrëmë të shtrira në Klubin e Boksit ndërsa si të tilla mbulojnë një rrafsh të gjerë të praktikës artistike aktuale në Kosovë, duke përfshirë, pikturën, tekstin, instalacionin, grafikën dhe fotografinë. Punët ndajnë një interesim të përbashkët për marrëdhëniet mes kontekstit lokal dhe jetës bashkëkohore si dhe gjetjen e trajektores personale të procesimit të materialit dhe ambientit psikologjik të qyteteve kosovare. Një intimitet gjendet në shumë prej punëve, ndërsa implikimet janë shpesh shoqërore dhe politike.

Qëndresë Deda është artiste që punon përmes disiplinave të ndryshme, zakonisht duke vënë vetën në rol të objektit dhe subjektit, ndërsa mbrëmë punën e saj e kishte përfshirë në mediume të ndryshme, duke nxjerrë në pah ngjashmëritë dhe kontrastet e tyre. Kur shfrytëzon fotografinë, ajo e trajton kamerën si pasqyrë. Edhe pse puna e saj duket të jetë personale dhe intime, ajo merret me fenomenet e rrethanave të menjëhershme.

Për KultPlus, ajo tha se në këtë ekspozitë prezanton një video ku ngrit pyetje e mesazhe të shumta ndërsa pjesa tjetër thotë se është skulpturë. Ajo ka paraqitur objekte që janë përdorur edhe në video e të cilat lidhen me historinë.

“Projekti ka ndryshuar që nga fillimi deri tash, fillimisht ka qenë propozimi për të paraqitur diçka më ndryshe por jam bazuar edhe në disa shkrime që kanë qenë të prezantuara edhe para dy viteve në ekspozitë, një prej tyre është “Story of the stones”. Po ashtu më ka interesuar edhe mënyra se si materialet funksionojnë me njëra- tjetrën, siç është guri më natyral dhe më i pagdhendur dhe xhami apo kubi. Kam provuar ta trajtojë njëjtë sikur gurin që është më i çmueshëm e po ashtu edhe gurin natyral”, tregoi Deda duke vazhduar të thotë se do donte që puna e saj të jetë më përjetuese dhe që çdokush që e sheh ekspozitën t’u përgjigjet pyetjeve që janë paraqitur në video duke i lidhur objektet me historitë personale.

Njëri nga finalistët e tjerë, puna e të cilit ka zënë vend në ekspozitë është Dion Zeqiri. Praktika e Dion Zeqirit është pikënisje e përvojës së tij personale. Ai ka punuar për të fuqizuar subjektet që përfshijnë emocione aktuale apo kushte fizike, duke hapur interpretime të reja rreth rrethanave dhe dukurive.

Puna për ekspozitën e finalistëve të çmimit “Artistët e së nesërmes” 2018 trajton transformimin e hapësirës urbane si rezultat i ndërtimit të keq si dhe shumë faktorë të tjerë. Këto situata bëjnë që objekti, hapësira, shenjat e trafikut, dhe gjëra të tjera të mos shfrytëzohen për destinimin e tyre themelor.

“Deterritorializimi” dhe zhvendosja e tyre në kushte të tjera, tregon interpretime të ndryshme. Zeqiri tha se “Stacion- Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë” e ka një përmbajtje më të bujshme që duhet të kesh disa kritere që të mund të ekspozohesh brenda saj, kështu që ai thotë se ndihet shumë mirë që ka arritur të jetë pjesë e finalistëve të kësaj gare.

“Koncepti e trajton një problematikë të hapësirave të qytetit ku kryesisht janë disa hapësira që janë projektuar dhe destinuar për një funksion të caktuar dhe më pas e kanë ndryshuar funksionin. Kryesisht ka raste kur parkingjet para shkollave apo në disa lagje të Prishtinës janë shfrytëzuar edhe si parqe për fëmijët dhe kjo është një mënyrë se si është rifunksionalizu hapësira. Unë i kam marr ato objekte dhe i kam konservuar me ç’rast e kam bërë një lloj arkeologjie të qytetit, për të treguar se si këto hapësira nuk funksionojnë për qëllimin që e kanë pasur”, tregoi Zeqiri për KultPlus.

Në ekspozitën e çmimit “Artistët e së nesërmes” 2018, është pjesë edhe artisti Altin Krasniqi.
Ai sjellë “Dyqani i pavarur tregtar” që shpërfaq raportet shoqërore, si dhe mjedisin shoqëror, ekonomik, politik e kulturor. Kjo praktikë ndonëse rrënjët i ka tek përvoja personale, shpërfaq gjithashtu edhe ndikimin kolektiv dhe raportet shoqërore në përgjithësi. Përtej një dyqani të vogël tregtar, kjo punë nuk kufizohet vetëm në hapësirat gravituese përreth dyqanit, por priret të i tejkalojë këto hapësira dhe të shfaqë aspekte të përgjithshme të karakterit shoqëror. Kjo punë shfaq pasojat dhe peripetitë në të cilat kalon një shoqëri tranzicionale. Këto pasoja janë më të ndjeshme në aspektin ekonomik. Këto dyqane, sipas artistit, paraqesin ndikimin kapitalist në shoqëri. Ai tha se për të pjesëmarrja në Çmimin “Artistët e së nesërmes” është përvojë shumë e re dhe goxha sfiduese.

“Ky është dyqani i babait tim që ka funksionuar si dyqan prej vitit 2000 deri në vitin 2013. Më pas unë kam filluar të futem brenda dyqanit dhe kur e kam shfletuar fletoren më ka tërhequr drejt hulumtimit ku tregon diçka të re si për mënyrën e ndërrimit të valutës dhe respektit që ka qenë mes nesh. Këto fletore më kanë kthyer shumë mbrapa. Ato tregojnë emrat e disa personave me ç’rast më ka intriguar shumë edhe ajo afërsia mes njerëzve”, u shpreh Krasniqi për KultPlus.

Juria e çmimit “Artistët e së nesërmes” 2018 këtë vit përbëhet nga Charles Esche, drejtor i Van Abbemuseum, Eindhoven, Erëmirë Krasniqi, studiuese dhe drejtoreshë e Oral History Kosovo, Jelena Vesić, kuratore, shkrimtare, redaktore dhe ligjëruese, Adrian Deva, artist dhe edukator arti dhe Amanda Parmer, drejtore e programit e Independent Curators International (ICI), Nju Jork, ka zgjedhur tre finalistët e çmimit “Artistët e së nesërmes” 2018.

Fituesi i çmimit “Artistët e së nesërmes” 2018 do të shpallet më 5 dhjetor 2018 në Klubin e Boksit në Prishtinë, në mbylljen e ekspozitës së finalistëve të “Artistët e së nesërmes” 2018.

Çmimi “Artistët e së nesërmes” është çmim kyç dhe i pavarur i organizuar në bashkëpunim me Residency Unlimited në New York, mbështetur nga The Trust for Mutual Understanding në New York./ KultPlus.com

Marubi sjellë “Arkivi Marubi. Rituali fotografik”

Posted on by Kult Plus

Muzeu Kombëtar i Fotografisë “Marubi” hapë ekspozitën “L’archivio Marubi. Il rituale fotografico” (Arkivi Marubi. Rituali fotografik) në La Triennale di Milano, përcjell KultPlus.

Kuratori ka përzgjedhur rreth 170 fotografi prej autorëve më të njohur të koleksionit. Imazhet që do të shfaqen janë shkëputur prej vazhdës së formuar nga fotografët, të yjëzuar prej shkrepjeve të tyre e të shkëputura prej vetë vazhdës së jetës.

Bashkësia e këtyre gjurmëve dhe fragmenteve të jetës të shkëputura nga fluksi i përditshmërisë, ndërton një narracion përmes fotografisë, një rrugëtim përmes vendeve, fytyrave, marrëdhënieve njerëzore që hetojnë ritet e kalimit, që në shekuj u fiksuan nga rituali fotografik. Fotografia si ritual na ka lejuar të gjurmojmë komunitetin e historitë e tij të shumta me dëshirën për t’i dhënë publikut shijen e një realiteti shumëformësh e eklektik.

Ekspozita hapet më 16 nëntor me fillim nga ora 11:30 ndërsa biseda me kuratorin do të zhvillohet po atë ditë me fillim nga ora 18:00.

Kjo ekspozitë organizohet nga Muzeu Marubi në kuadër të kalendarit të “Vitit Mbarëkombëtar Gjergj Kastrioti -Skënderbeu” në La Triennale di Milano, me mbështetjen e Ministrisë së Kulturës së Shqipërisë, në bashkëpunim me Museo di Fotografia Contemporanea dhe Ambasadën e Shqipërisë në Itali./ KultPlus.com

“Nëpër kohë” e Lebibe Topalli-Shabanit do të ekspozohet në Bern

Posted on by Kult Plus

Ekspozitë personale e artistes Lebibe Topalli-Shabani do të prezantohet në fund të këtij muaji në Bern të Zvicres, shkruan KultPlus.

Ekspozita e artistes nga Kosova, do ta hapet më datën 29 shtator (e shtunë) në orën 18h dhe do të qëndroj e hapur deri 7 tetor 2018.

Ekspozita mund të vizitohet ditëve të punës nga ora 09h deri në orën 17h.

Adresa: Ambasada e Republikës së Kosovës, Zähringerstr.25, 3012 Bern./ KultPlus.com

Përmes portreteve në kërkim të identitetit, Saranda Xhemajli shpalosi ekspozitën e parë personale (FOTO)

Posted on by Kult Plus

Gili Hoxhaj

Me ngjyra të errëta e vjeshtore ishin veshur shumica e portreteve që i kishin dhënë një pamje krejtësisht tjetër Galerisë “Monet”, ani pse autorja nuk ka përdorur fare ngjyrën e zezë, atë e ka bërë të pranishme përmes kombinimit të ngjyrave.

Ekspozita e parë e Saranda Xhemajlit erdhi me personifikimin e vetes e portretit të femrës që nuk i përket veç një moshe. Portretet e vajzave të vogla që të shikojnë drejtë në sy japin një shikim të bindshëm për të qëndruar më gjatë duke parë imazhet e tyre të pikturuar nga Xhemajli. Femra si figurë kryesore, diku paraqitet me flokët e zbuluara, e diku të mbështjella e që përkufizohen nën petalet e trëndafilave e kurorave, të cilat janë elementet kryesore me anë të të cilave Xhemajli zbërthen konceptet e saj.

Saranda Xhemajli në këtë ekspozitë ka punuar për gati një vit ndërsa portretet e saj nuk i përkasin botës fiktive. Portretet e atyre që e kanë rrethuar, ajo i ka vendosur në kornizat e pikturës. Pamja e tyre fillimisht e ngrirë përmes fotografisë e më pas i është besuar artistes që t’i vendos në kornizat e pikturës.

Kushdo që e sheh Albana Xhemajlin në ekspozitë, e identifikon lehtë praninë e saj në njërin nga portretet e varura në mur. Ajo është pjesë e dy punimeve të artistes, në portret dhe në nudo. Në një bisedë me KultPlus, ajo tregon se momentin që ka parë pikturën e përfunduar, është ndjerë tejet e emocionuar.

“Është kënaqësi ta shoh veten dhe të jem e pikturuar nga një piktore si Saranda Xhemajli. Edhe pse nuk e kam shikuar në proces, kam ndjerë emocione kur e kam parë pikturën të finalizuar. Jam shumë e lumtur që Saranda zgjodhi dy portrete të mija të jenë pjesë e ekspozitës së saj të parë”, tregon për KultPlus Albana.

Përveç në portret, Albana Xhemajli është pjesë edhe e një punimi tjetër që ndodhet në qendër të ekspozitës e që titullohet “Naked blond in red dres”, i cili është i vetmi përmes të cilit autorja është përpjekur ta paraqes nudizmin.

Kuratori i ekspozitës, Genc Rezniqi thotë që vepra të njohura nga piktorët më të famshëm trajtojnë nudizmin, piktorja Saranda Xhemajli mund ta trajtojë në shumë aspekte e si fenomen social mund të jetë ngulitur tek ajo si pasojë e zhvillimeve të shoqërisë, si shoqëri në tranzicion apo si muze për të krijuar diçka, të cilën ajo e krijon nga ndërdija.

Ai tutje thotë se ajo i tejkalon paragjykimet duke i thyer tabutë dhe përmes botës femërore ajo mundohet ta paraqes kuptimin utopik të jetës së pashpresë, frikën nga ardhmëria, konfuzionin e botës njerëzore pra metafizikën e lebetisë, ku shpresa dhe gëzimi marrin kuptimin e njëjtë, ku harmonia dhe çiltërsia, e bukura dhe e brishta identifikohen me njëra-tjetrën.

Përveç pikturave të tjera, autoportreti i saj është i përgjysmuar, duke zbuluar veç një pjesë të vështrimit. Kjo ekspozitë për autoren është edhe një zbulim i identitetit të saj artistik. Ajo tha se duke qenë artiste figurative në punimet e saj mbizotëron femra ndërsa në këtë ekspozitë është përpjekur që të paraqesë më shumë portrete.

“Përmes portretit jam përpjekur ta paraqes një gjendje të femrës që është e padjallëzuar dhe e çiltër. Besoj që femrat në Kosovë kanë shumë brenda dhe e kam ndjerë këtë dhe duke qenë se këto janë imazhe të jetës time, jam përpjekur që atë kujtim ta paraqes dhe me ndihmën e modeleve, shoqeve dhe mbesave. Fillimisht i kemi realizuar fotot mandej i kam krijuar punimet”, tregon artistja Xhemajli.

Krejt në fund, ajo tha se këtë ekspozitë e ka titulluar “Identity” apo “Identitet” pasi që kjo është ekspozita e saj e parë personale me anë të së cilës të tjerët mund të njoftohen me punën e saj. E po ashtu “Identitet” pasi që përmban imazhe nga përditshmëria e saj.

Të gjithë ata që duan ta shohin ekspozitën e Saranda Xhemajlit, punimet e saj do të qëndrojnë në muret e Galerisë “Monet” edhe për dy javë, deri më 30 shtator./ KultPlus.com

Prezantohet për herë të parë në Kosovë puna e artistit shqiptar Lui Shtini

Posted on by Kult Plus

Alberina Haxhijaj

Sonte në galerinë LambdaLambdaLambda, është hapur ekspozita “Fused” e artistit shqiptar nga Kavaja, Lui Shtini, i cili jeton dhe punon në Amerikë. Kjo është ekspozita e parë e artistit në Kosovë por edhe në regjion në përgjithësi, shkruan KultPlus.

Në vitin 1960 një ndër testet më të përdorura në psikologji ishte testi i HermannRorschach, i krijuar në vitin 1932 dhe që përmbante 10 imazhe. Testi Rorchach, përdorej nga psikologët të cilët përmes tregimit të këtyre imazheve tek pacientët, nxirrnin në pah personalitetin e tyre dhe mendimet e tyre të brendshme. Pikërisht puna e artistit, Lui Shtinit është krahasuar shumë herë me imazhet e Rorchach-it.

Pjesë e trupit të cilat i përdor artisti si: dhëmballa, kraharori, legeni, trungu trupor, organet gjenitale e të tjera të cilat marrin forma abstrakte, nxjerrin në pah preokupimet dhe interesat e vëzhguesit, por jo vetëm.

Sjellja e artistit Lui Shtini në Prishtinë, ka qenë një rastësi e këndshme për themelueset e galerisë Isabella Ritter dhe Katharina Schendl.

“Është shumë interesante sepse kemi zbuluar punën e Luit, punë e cila është e njohur në Amerikë dhe e kuptuam nga emri që ai ishte shqiptar dhe pastaj edhe u takuam me të në një galeri në New York. Kjo menjëherë na bëri që të interesohemi që të ekspozojmë edhe punën e tij. Të tregojmë punën e një artisti i cili është i njohur në Amerikë, por njëkohësisht edhe të sjellim punën e një artisti që është nga Ballkan”, u shpreh Isabella Ritter.

Sipas saj pikërisht në punën dhe në mënyrën e përdorimi të materialeve dhe në teknikat që artisti përdor mund të vërehet ndikimi lokal e që është një pasuri më shumë në punën e tij si artistë.

“Puna që ai bënë është shumë bashkëkohore pasi që ai eksploron organet dhe si ato funksionojnë por edhe gjëra më të mëdha, pra dy identitete që mund të krijojnë një union ose që edhe mund të largojnë njëra-tjetrën. Pra mendoj që është shumë esenciale për trupin e njeriut, për shoqërinë por jo vetëm për këto. Gjithashtu ishte interesante të tregoheshin materialet dhe mënyra e punës. Ato janë një lloj trashëgimie nga mënyra e realizimit të pikturave në rajon por do të theksoja se në një gjuhë krejtësisht tjetër të cilën ai vet e ka krijuar sepse kurrë nuk kam parë punë si kjo më parë”, u shpreh ajo për KultPlus.

Sipas saj nuk është shumë e rëndësishme se cila pjesë e trupit është në pikturë, por më shumë ka të bëjë me këtë ‘jo-mirësi’ sepse vrojtuesi mendon se e njeh një organ apo pjesë të trupit që ai ka përdorur, por ajo nuk është e plotë, është abstrakte. Sipas saj ajo që mund të vërehet është ana njerëzore, e cila prek vrojtuesin pasi që “mendoni se ka diçka organike në të me të cilën mund të lidheni”.

Për artistin ka qenë shumë e rëndësishme që puna e tij është paraqitur edhe në Kosovë, mirëpo ai për arsye personale nuk arriti që të ishte i pranishëm. Kështu urime e tij më të mira dhe falënderimet për të pranishmit i përcolli galeria.

Lui Shtini (1978 Kavaje, Shqipëri) ka studiuar në Akademinë e Arteve në Tiranë, Shqipëri nga viti 1997 deri në vitin 2000 dhe ka ndjekur Shkollën e Pikturës dhe Skulpturës Skowhegan në vitin 2007. Ai jeton dhe punon në Brooklyn, NY.
Shtini ka mbajtur ekspozita vetjake në CorbettvsDempsey, Chicago (2017, 2014), Kate WerbleGallery, Nju Jork (2016, 2013), CherryandMartin, LosAngeles (2015), dhe Van de Weghe Fine Art 2013, 2009). Puna e tij është ekspozuar në mjediset ku përfshihen: Silberkuppe, Berlin, Byroja, Nju Jorku, Galeria JackHanley, Nju Jork dhe Galleries Mason Gross, Universiteti Rutgers, NewBrunswick.

Kjo ekspozitë do të qëndrojë e hapur deri më 11 nëntor, 2018./ KultPlus.com

Historia e fotografisë ku nusja qan e tmerruar

Posted on by Kult Plus

Dasmat shqiptare para viteve 90-të nuk kanë qenë aspak të zakonshme. Michel Setboun hyn tek ata fotografë të huaj që kanë patur mundësi të shohin disa prej tyre gjatë komunizmit për ti fokusuar në aparatin fotografik.

Prej vitesh ato kanë ngjallur kureshtjen e çdo vizitori në ekspozitat e Setboun. Tashmë këto foto ku nusja është e mbytur e tëra në vaj, dhe nuk është aspak e gëzuar mund të shihen në ekspozitën “Fundi. Fillimi.”.

Shqipëria 1981-1991” që vijon të qëndrojë e hapur në COD. Në fund të viteve 80-të një prej këtyre fotove është realizuar në një dasmë në veri të Shqipërisë. Nëse e sheh me kujdes nusja duket e tmerruar, po kështu edhe njerëzit që e shoqërojnë. Dalja e vajzës nga dera e shtëpisë së babait ka qenë një rit i shoqëruar me lot e trishtim nga njerëzit e shtëpisë teksa e përcjellin në shtëpinë e bashkëshortit. Këto imazhe aspak të zakonshme vijojnë të jenë interesante për publikun e huaj që kërkon të shohë zakonet shqiptare. Shqipëria e regjimit komunist.

Durrësi përbënte një nga destinacionet kryesore turistike të asaj kohe për shqiptarët dhe vizitorët evropiane. Amerikanëve, rusëve dhe kinezëve nuk iu lejohej të vizitonin vendin. Në një tjetër foto shihet fytyra e gëzuar e një kooperativisti pas prishjes së kooperativave shtetërore. Simbolet e fundit të komunizmit shkatërrohen një nga një. Një tjetër foto na çon më 1981 Durrës. Kampi i pionerëve në plazhin e Durrësit, për moshat 8 – 14 vjeç. Kampi është i rrethuar me bunkerë. Një tjetër foto tronditëse është ajo ku një burrë mban në duar një copë mishi.

Fotoja është realizuar në Plug një fshat të persekutuarish gjatë regjimit komunist. Ish të përndjekurit e kishin të vështirë të gjenin ushqim në Shqipëri. Në hapësirat e COD, Setboun sjell për herë të parë 99 foto në dimensione të mesme e të mëdha, imazhe emblematike që kanë në thelb kujtesën e dokumentimin, diakroninë përgjatë një dekade dramatike, të mbushur me ngjarje të një rëndësie të jashtëzakonshme për historinë e shqiptarëve. Ekspozita do qëndrojë e hapur për publikun deri më 2 shtator./ KultPlus.com

Fotografja Bardha Goga vjen me ekspozitë kundër korrupsionit

Posted on by Kult Plus

Në kuadër të Ditëve të Diasporës dhe si pjesë e Mural Fest, organizohet ekspozita personale e fotografes, njëkohësisht dhe aktivistes Bardha Goga, me temën “Anti-korrupsioni”, shkruan KultPlus.com.

Ekspozita organizohet nga Mural Fest dhe përkrahet nga Ambasada e Amerikës si dhe DKRS Ferizaj.

Ekspozita do të hapet me datën 01 Gusht 2018, Ditë e Mërkure, te Nënkalimi kryesor i qytetit të Ferizajt dhe fillon në ora 18:00. / KultPlus.com

Sislej Xhafa zbulon detaje rreth ekspozitës “Të dua pa e ditur”

Posted on by Kult Plus

Sislej Xhafa është duke punuar në ekspozitën e tij “Të dua pa e ditur” e cila do të hapet të enjten duke filluar nga ora 20:00 në Galerinë Kombëtare të Kosovës. Mirëpo artisti ka gjetur kohë për të dhënë një intervistë për Ambasadën Amerikane në Kosovë ku ka zbuluar më shumë për ekspozitën dhe titullin e saj, përcjell KultPlus.

Sislej Xhafa fillimisht është shprehur shumë i lumtur që është rikthyer në Kosovë për të prezantuar punën e tij në këtë ekspozitë e cila është ekspozita e tij e parë në Prishtinë.

“Titulli është “Të dua pa e ditur” dhe për mua është shumë e rëndësishme sepse për mua në dashuri nuk ka as hapësirë e as kohë dhe është diçka që nuk mund ta definojmë. E duam nënë, vëllain , motrën, shoqen, partneri, dikë të veçantë dhe çdo kush mund të gjejë në të këdo që dëshiron. Për mua marrëdhëniet me vendin ku kam lindur dhe më atë ku tani jetoj, New York, është një dashuri në të cilën nuk ka dallime por që është një dhuratë”, është shprehur ai.

Tutje ai ka theksuar se për të, arti është një lloj sfidë dhe veçanërisht kjo ekspozitë e mënyra sesi ajo është projektuar. Ai po ashtu ka treguar se në këtë ekspozitë do të përfshihen punime të tij të mëparshme por edhe të reja.

“Kemi zgjedhur punime të cilat theksojnë kompleksitetin e botës , që nuk lidhen vetëm me ambientin në Kosovë por me pyetje universale” , ka theksuar Xhafa.

Tutje artisti Sislej Xhafa ka diskutuar edhe për artin dhe familjen e tij ku edhe babi dhe motra, merren me art.
“Tani nuk flasim shumë për artin në familje sepse e kemi një lloj autonomie dhe nuk dimë as se çfarë tjetri është duke punuar. Kjo e ka anën e bukur të saj në mënyrën sesi ne evoluojmë në punën tonë duke qenë se jemi tre anëtarë të familjes që merremi me art”, tha ai duke treguar se sigurisht që ata janë të afërt me njëri-tjetrin por nga ana profesionale mundohen që të respektojnë këtë hapësirë mes tyre.

Artisti, ka diskutuar edhe për jetën që po e bënë tani në New York dhe për zhvendosjen në Amerikë. Ai ka diskutuar edhe për ndikim që ka pasur pikërisht ky vend në punën e tij dhe në konceptin e tij për demokracin, duke mos harruar edhe artin dhe mënyrën sesi arti paraqitet atje.

Sipas tij kjo ekspozitë është një ndërlidhje në mes të eksperiencave që ai ka pasur gjatë jetës duke përfshirë këtu faktin që ka lindur në Kosovë dhe jetën e tij në Amerikë.

Duke përdorur titullin “Të dua pa e ditur” për ekspozitën, Sislej Xhafa, është shprehur se ka arritur që të theksojë këto dy eksperienca në mënyrë të shëndetshme pasi që janë përbërësit e duhur që e nxisin artistin për të pyetur vetën, një rezistencë e vazhdueshme në një term më ndryshe./ KultPlus.com

https://www.facebook.com/kosovo.usembassy/videos/2564696926889780/

Adem Dermaku paraqiti punimet e tij me titull “Xhaka, Shaqiri dhe Lichtsteiner” në Cyrih

Posted on by Kult Plus

Mbrëmë në Kunst Salon Wolfensberger në Cyrih, është hapur ekspozita kolektive me titull “Lajmet nga vitet e fundit 1902-2018”, shkruan KultPlus.

Në këtë ekspozitë përpos artistëve të tjetër të huaj, është paraqitur edhe artisti kosovar Adem Dermaku, me tri punime. Ai për KultPlus, shpalosi punimet e tij me titull “Xhaka, Shaqiri dhe Lichtsteiner”.

“Punimet e zgjedhura në këtë ekspozitë janë prej vitit 1902-2018, në mediume të ndryshme të grafikës. Unë jam prezantuar me tri punime me titull “Xhaka, Shaqiri dhe Lichtsteiner”, ku në një mënyrë të thjeshtë simbolike, ironike kam paraqitur emocionet të cilat na i kanë dhuruar këta futbollistë në ndeshjen Zvicër – Serbi”, ka thënë Dermaku për KultPlus.

Secili nga punimet e artistit Adem Dermaku, ka numrin e lojtarit që mbanë në fanellë ndërsa janë punime unikate.

Kjo ekspozitë do të qëndrojë e hapur deri më 30 gusht në Kunst Salon Wolfensberger të Cyrih-ut./ KultPlus.com

Dy dekada pas ekspozitës “Përtej” në Beograd, sa kanë arritur ngjarjet kulturore të shkojnë përtej diskursit politik mes Kosovës e Serbisë

Posted on by Kult Plus

Gili Hoxhaj

Kanë kaluar plot dy dekada që nga koha kur artistët kosovarë, dy vite para se të shpërthente lufta në Kosovë, kishin paraqitur artin e tyre në Qendrën për Dekontaminim Kulturor në Beograd. Ekspozita “Përtej” me kurator Shkëlzen Maliqi, në verën e vitit 1997 kishte përmbledhur vepra të artit bashkëkohor nga Kosova, ku përfshihen piktura dhe instalacione nga Sokol Beqiri, Mehmet Behluli, Masksut Vezgishi dhe një instalacion muzikor nga Ilir Bajri.

Si aspak të lehtë e përshkruan këtë vendim Shkëlzen Maliqi, në zyrën e Fondacionit Soros në Prishtinë e cila po mbështeste financiarisht atë, me dyshime disa ia kishin drejtuar pyetjen “A e keni menduar mirë se çka po bëni dhe ku po shkoni?”. Maliqi tregon se këtë problem nuk e kishin dhe artistët, ata i brengoste vetëm hapësira se si do të dukeshin veprat e tyre aty.

“Tekembramja, arti ynë dhe e shënjestron ndërgjegjen e Beogradit”, ishte përgjigja kyçe e artistëve.

Dy dekada më pas, Shkëlzen Malqin e ndajnë vetëm një javë që nga ndalimi në kufirin e Mërdares, pa arritur të jetë pjesëmarrës në një diskutim që kishte për qëllim pikërisht bashkëpunimin kulturor. Njëzetë vite pas ekspozitës “Përtej”, Eliza Hoxha kalon kufirin Kosovë-Serbi me ekspozitën e përgjysmuar, pasi që tri fotografi i ndalohen në kufirin serb. Edhe ekspozita “Përtej”, ishte pritur pozitivisht në mesin e qarqeve artistike në Beograd, ndërsa mediat e kontrolluara nga regjimi në Serbi e shihnin si provokim, e në Kosovë kjo ekspozitë sulmohej nga kritikët të cilët argumentonin se artistët kosovarë që po i ekspozojnë punimet e tyre në Beograd po i mundësojnë Serbisë të përdorë justifikime për qëndrimin e tyre se situata në Kosovë është normale.

Disa nga të pranishmit e ekspozitës “Përtej” në Beograd, kishin shpresuar se ekspozita të tilla do të shndërrohen në traditë të bashkëpunimit dhe kontakteve më të thella.

“Emri i kësaj ekspozite tregon se kjo i ka tejkaluar pritjet tona që i kemi pasur për këto punime. Kjo ekspozitë po na jep një këndvështrim të ri. Mendoj se skena jugosllave ka qenë për një kohë të gjatë e privuar nga ekspozita të tilla, shpresoj që në të ardhmen do të ketë edhe ekspozita të tjera të tilla, të cilat intonojnë një të ardhme homogjene e artistike që në skenën jugosllave dhe evropiane kanë munguar”, shprehet njëri nga pjesëmarrësit.

“Përshtypja e parë kur hyra këtu qe ajo se ekspozita ishte e mrekullueshme, përndryshe në këtë hapësirë nuk është e lehtë të bësh ekspozitë”, shprehet një tjetër i pranishëm në videoincizimin që u shfaq mbrëmë, e i parapriu diskutimit. Një bashkëpunim i tillë do të mundësonte një urë komunikimi mes dy shtetesh”, ishin përshtypjet e një pjesëmarrësi tjetër.

Me rrëfimin e Shkëlzen Maliqit e Borka Pavicevic lidhur me ekspozitën e 97-ës, nis edhe libri “Rasti i Studimit Përtej”, i cili ngërthen një kronologji të ngjarjeve kryesore politike që kanë ndikuar në të dy shtetet, një kronologji kulturore e bashkëpunimeve të ndryshme që kanë ndodhur në mes kulturës së pavarur dhe botës së artit në të dyja shoqëritë, si dhe fragmente të intervistave me disa figura kyçe, ndërsa përmes fotografive edhe i vizualizon këto ngjarje e momente. Publikimi i këtij libri është pjesë e projektit “Përtej/Beyond/Preko 20 Vite” që është një bashkëpunim në mes Kosovo 2.0 dhe Center for Cultural Decontamination (CZKD).

Mbrëmë në Qendrën “Multimedia”, Kosovo 2.0 solli diskutimin se a kanë kontribuar këto bashkëpunime në ndërrim të diskursit të përgjithshëm në të dyja shoqëritë dhe sa kanë arritur ngjarjet kulturore të shkojnë përtej diskutimeve të marrëdhënieve politike në mes të dy shteteve.

Ky diskutim u moderuar nga kryeredaktorja e Kosovo 2.0, Besa Luci dhe fotografja Majlinda Hoxha ndërsa në panel diskutuan Shkëlzen Maliqi – filozof, kritik i artit dhe kurator i Përtej ’97, Borka Pavicevic – dramaturge, aktiviste kulturor dhe drejtoreshë e CZKD-së, Aleksandar Pavlovic – studiues dhe hulumtues i marrëdhënieve serbo-shqiptare, Jeton Neziraj – dramaturg dhe drejtor i Qendrës Multimedia dhe Lura Limani – kryeredaktore e Prishtina Insight.

Filozofi dhe kuratori i ekspozitës “Përtej ‘97”, derisa foli për ekspozitën theksoi se në atë kohë kjo ekspozitë në Kosovë ishte cilësuar si një bashkëpunim me “armikun”, ndërsa shtoi se kjo ekspozitë e ka afirmuar skenën e Kosovës pasi që ajo u prezantua më vonë edhe në vende të tjera.

“Ka tri vite që me Borken kemi biseduar, kemi bashkëpunuar shumë këto 10 vitet e fundit po ky ka qenë një nga projektet më të rëndësishme për skenën bashkëkohore në Kosovë. “Përtej” është njëfarë shifre se po e bëjmë një ekspozitë në Beograd në kushtet më të vështira të mundshme. Kur kemi shkuar në Beograd, shumica e kanë pritur një ekspozitë si në kohë të Jugosllavisë, me shumë si një lloj zhurme folklorike, nuk e kanë pasur idenë që në Kosovë mund të ndodhë diçka e tillë”, u shpreh Maliqi në fjalën e tij, duke kujtuar edhe momentin kur u pengua ta kaloi kufirin serb pa asnjë arsyetim, ndërsa shtoi se qysh para dy dekadash me ekspozitën “Përtej”, e kishin krijuar një moment utopik kinse është kapërcyer ai moment historik dhe kanë kaluar në një të ardhme ku ekziston paqja, edhe pse nuk kanë mundur t’i ikin krejtësisht realitetit të vrazhdë.

Borka Pavicevic, dramaturge, aktiviste kulturore dhe drejtoreshë e CZKD-s, atmosferën e ekspozitës së artistëve kosovarë e përshkruan si një prej atyre ngjarjeve ku atmosfera është nën sipërfaqe, e padukshme në fillim, që është lloji më i tensionuar dhe emocionues i një nisme: kur jo shumë zbulohet dhe madhështia është e heshtur.

“Historianët e artit Jovan Despotiviq dhe Dejan Sretenoviq po silleshin në oborrin e CZKD-së ndërsa unë, mikpritësja, isha shumë e zemëruar sepse nuk kishim asnjë gazetar, asnjë konferencë për shtyp, gjithçka ishte e minimizuar, e qetë, një mungesë para diçka-je të madhe. Unë nuk e kuptoja në fillim dhe synimi ishte të parandalohej një reagim paraprak dhe më vonë të shkaktohej një “skandal”, që ishte përsëritur dhe do të përsëritej me vite të tëra, para dhe pas ky ishte “provokim”, ose një ngjarje kulturore dhe artistike që ishte synuar qysh në gjenezë, kur ishte quajtur “temë e ndjeshme””, shkruhet në monografinë Rasti i Studimit “Përtej”.

Pavicevic tutje shkruan se “Përtej” ishte ekspozita e parë që ishte krijuar nën “çelësat” e përfaqësimit, por nga një përzgjedhje e lirë artistike e Shkëlzen Maliqit. Ekspozita u prodhua nga Dodona, një qendër kulturore dhe teatër në Prishtinë.

“Hapja e ekspozitës ishte festive dhe e lavdishme. Kishte plot njerëz- ishte ngjarje e jashtëzakonshme artistike dhe politike”, kështu e përshkruan Pavicevic hapjen e ekspozitës.

Aleksandar Pavlovic, studiues dhe hulumtues i marrëdhënieve serbo-shqiptare, thotë se kanë kaluar 20 vite nga kjo ekspozitë bashkëkohore kurse sot pyetja kryesore që duhet të shtrohet është nëse gjërat kanë ndryshuar.

“Është diçka komorative për këtë situatë, kjo ka qenë ekspozitë e artit bashkëkohorë para 20 vitesh, ndërsa tani pyetja shtrohet nëse gjërat kanë ndryshuar. Nuk jam i sigurt se mund të matim dëmin e shkaktuar nga një politikan i caktuar, një dron, apo një shqiponjë, apo një tren. Dëmet e tilla nuk mund të zhbëhen për 10 vjet. Nuk mendoj se është detyra jonë që të ndryshojmë gjithçka. Mendoj se gjëja më e mirë është që njerëz si Jetoni apo Borka kanë krijuar hapësira të caktuara kulturore të cilat mund të zgjerojnë audiencë të caktuar dhe kjo është për t’u vlerësuar”, ka thënë Pavlovic gjatë fjalës së tij.

Dramaturgu Jeton Neziraj mbrëmë tha se pasi që ka parë videon e ekspozitës dhe pas dëgjimit të shpjegimit të Shkëlzen Maliqit, për mënyrën e perceptimit të atij bashkëpunimi, tha se i është krijuar përshtypja se mënyra e perceptimit të këtij bashkëpunimi deri më sot nuk ka edhe shumë dallime dhe akoma ekziston termi i “tradhtarit”. Ai u shpreh se kohëve të fundit po shihet një lloj përpjekje politike për ta penguar këtë lloj bashkëpunimi ndërsa Qendra për Dekontaminim Kulturor në Beograd mund të cilësohet si Ambasadë Kulturore e Republikës së Kosovës në Beograd.

“Bashkëpunimi i cili është parë me entuziazëm dhe është promovuar prej skenës kulturore të pavarur në mes dy vendeve, ka filluar të ngushtohet, këtu e marr edhe shembullin e Teatrit “Bitef”, deri në një far periudhe ka qenë një hapësirë të cilën ne edhe “Mirëdita, dobar dan” e ka cilësuar si një lloj hapësire ku i ka prezantuar shfaqjet, në 2015 këto mundësi janë limituar dhe interesi prej disa artistëve dhe institucioneve kulturore atje është reduktuar dhe Qendra për Dekontaminim Kulturor ka mbetur si një lloj oaze gati e vetme e bashkëpunimit. Ndoshta kjo lidhet me zhvillimet politike, një klimë e re e cila këtë lloj bashkëpunimi jo që nuk e favorizon se nuk e ka favorizuar kurrë por edhe e pengon, kjo bazuar edhe në faktin se këtë vit ndodhën dy incidente të orkestruara dhe të miratuara politikisht”, u shpreh Neziraj në fjalën e tij.

Krejt në fund të këtij diskutimi, Lura Limani, kryeredaktore në Prishtina Insight u shpreh se arti dhe diskursi politik nuk duhet të shfaqet si i reduktuar përkundër rezistencë pasi që vet arti është konflikt dhe ajo çfarë ndodhë në skenën politike veç shtrihet në një sferë tjetër./ KultPlus.com

Ekspozita Arttenn Club solli një pasqyrë të jetës së adoleshentëve

Posted on by Kult Plus

Alberina Haxhijaj

Gerta Sahiti, Diona Krasniqi, Erza Qorroli, Odise Lokaj, Anton Junçaj, Nita Shala, Erika Arllati, Bora Shala, Eurta Salihu, Ideal Ndrecaj, Lum Gashi, Hana Puka, Blega Halimi dhe Zana Begolli për tre muaj kanë punuar së bashku në projektin Artteen Club. E pas kësaj kohë mundi i tyre është kurorëzuar me hapjen e ekspozitës së tyre të përbashkët në Galerinë Kombëtare të Kosovës, shkruan KultPlus.

Të 14-të pjesëmarrësit në ekspozitën Artteen Club-Laboratori i kreativitetit që nga muaji mars kanë punuar së bashku në projektin i cili u implementua në kuadër të programit të edukimit i cili vazhdon ende të zhvillohet në GKK. Punën e bërë gjatë këtyre muajve, nxënësit, të cilët vinin nga shkolla dhe qytet të ndryshme të Kosovës, e prezantuan para të pranishmëve mbrëmë në Galerinë Kombëtare të Kosovës.

Nxënësit pjesëmarrës në ekspozitë përmes punimeve shpalosnin dëshirat e tyre, shfaqnin detaje nga ambienti në të cilin janë rritur, ëndrrat, preokupimet, por edhe dashurinë dhe anën fëmijërore të tyre. Pikërisht këto elemente e bënin më të veçantë këtë ekspozitë në Galerinë Kombëtare të Kosovës.

Drejtoresha e Galerisë Kombëtare, Arta Agani, u shpreh e lumtur që ky institucion po mirëpret punën e këtyre artistëve të ri përmes të cilëve ajo uroi që edhe bota të dëgjojë në të ardhmen për artin në Kosovë.

“Programi i edukimit për ne është program shumë i rëndësishëm pasi që ne dëshirojmë që të promovojmë rritjen e publikut, duke pasur si vizitorë pikërisht fëmijët nga shkolla të ndryshme dhe sigurisht stimulimin e artistëve të ri”, tha ajo.

Koordinatorja e programit të edukimit, Vlora Hajdini-Hajrullahu, ka treguar se gjatë periudhës sa nxënësit ishin pjesë e këtij programi ata kanë marrë pjesë në kurse inovative përmes të cilave kanë zbuluar forma të ndryshme të shprehjes përmes artit.

“Gjatë këtyre muajve kemi kaluar një kohë mjaftë produktive së bashku dhe fëmijët të cilët kanë qenë mjaft aktiv dhe të interesuar për të njohur më shumë boten e artit dhe për të punuar në atë drejtim”, tha ajo.

E udhëtimi nga Ferizaj për të qenë pjesë e këtij programi nuk ka qenë një pengesë për Gerta Sahiti e cila ishte pjesëmarrëse.

“Kemi pasur ligjërata dhe punëtori. Në kuadër të punëtorive kemi pasur instalacione, zinë art dhe fotografi. E mirë e projektit është që kemi pasur punë individuale si pjesa zinë art dhe fotografitë por kemi punuar edhe së bashku si instalacionet të cilat janë më shumë punë kolektive”, tregoi ajo për KultPlus.

Krejt në fund, Gerta Sahiti e cila ka dy vite që ndjek kurse për pikturë dhe vizatim theksoi se më e rëndësishmja e këtij programi ka qenë të mësuarit se arti nuk është vetëm pikturë dhe vizatim por ka edhe forma dhe mundësi të tjera shprehëse. /KultPlus.com

Në GKK hapet ekspozita “Artteen Club-Laboratorit të kreativitetit”

Posted on by Kult Plus

Më 20 qershor me fillim nga ora 19:00, në Galerinë Kombëtare të Kosovës, hapet ekspozita “Artteen Club-Laboratorit të kreativitetit”, shkruan KultPlus.

Kjo ekspozitë përmbyllëse e projektit me titull Artteen Club – Laboratori i kreativitetit, promovon punën e nxënësve, punë kjo që u realizua gjatë periudhës Mars – Qershor 2018 .

Ky projekt u implementua në kuadër të programit të edukimit i cili vazhdon ende të zhvillohet në GKK.

“Krijimet e këtyre të rinjve të cilat do të keni rastin t’i shihni në këtë ekspozitë do të ju lidhin direkt me sinqeritetin tyre e mbi të gjitha dëshirën e tyre për t’u shprehur përmes artit”, thuhet në njoftim./ KultPlus.com

Rrugëtimi e kontributi historik i Ibrahim Rugovës erdhi i përmbledhur në ekspozitën e hapur në Muzeun e Kosovës (FOTO)

Posted on by Kult Plus

Gili Hoxhaj

Ibrahim Rugova, Presidenti Historik i Kosovës ka lënë gjurmë të pashlyeshme në historinë e identitetin e këtij shtetit. Të gjitha këto gjurmë erdhën të përmbledhura në një ekspozitë të vetme e tejet të pasur që është titulluar “Kontributi i Presidentit Historik Dr. Ibrahim Rugova në Shtetformimin e Kosovës”, shkruan KultPlus.

Bashkautorët e kësaj ekspozite Sadik Krasniqi dhe Besnik Rraci, përmes saj sollën para publikut rreth 500 fotografi, të cilat paraqitnin imazhin e Rugovës mes buzëqeshjes e situatave serioze e poashtu edhe mes takimeve me përfaqësuesit më të njohur ndërkombëtar. Një pjesë e fotografive e tregonin Presidentin pranë njerëzve të tij të afërt, mes fushatave, pranë popullit e në përqafim të fëmijëve.

Kjo ekspozitë numëronte mbi 70 eksponate të ndryshme të Presidentit Rugova, të cilat përmbanin motive nga familja, krijimtaria letrare, politika, diplomacia dhe shtetësia. Mes dokumentesh, kishte dhe gazeta të cilat pasqyronin kontributin historik të Rugovës.

Dinamika e jetës e kontributi i pazëvendësueshëm i Rugovës, erdhi sot në Muzeun e Kosovës, i cili hapi dyert për një numër të madh vizitorësh, një pjesë e madhe e të cilëve i takonin Lidhjes Demokratike të Kosovës. Çmimet e ndryshme, mirënjohjet e Presidentit Historik, busti i tij, plisi që e kishte vënë në kokë e deri tek kostumi personal me të cilin Rugova prezantohej gjatë vizitave me personalitete vendore e të huaj.


Në njërën dhomë të ekspozitës ishte vendosur zyra e Presidentit Historik, e krejt në fund të ekspozites qëndronin pamjet e ceremonisë mortore, aty ishte i palosur edhe flamuri dardan me të cilin edhe iu dha lamtumira e fundit Rugovës. Në gjithë këto gjëra binte fort në sy Vula e Presidentit Historik, që aq sa është e gdhendur në memorien e të gjithëve e vendosur në çdo hapësirë dukej sikur e bënte më të dukshme frymën Rugoviane.


Pas hapjes së ekspozitës, Sadik Krasniqi dhe Besnik Rraci, ishin udhërrëfyesit e Presidentit Thaçi, e familjes Rugova. Fana Rugova mes emocionesh shprehte falënderimin ndaj Krasniqit e Rracit për këtë përmbledhje të ekspozitës.

Para se të hapej ekspozita, Presidenti Thaçi kishte pritur Familjen Rugova, të cilëve u kishte dhuruan medaljen presidenciale të 10 vjetorit të Pavarësisë për presidentin e ndjerë, Ibrahim Rugova. Thaçi tha se ndihet i nderuar që sot erdhi në hapjen e kësaj ekspozite, në shënimin e kësaj dite simbolike që njihet si Dita e Presidentit.

“Jam i nderuar që sot jam në mesin tuaj me hapjen e kësaj ekspozite me rastin e shënimit të kësaj dite simbolike, dita e Presidentit. Para se të vij këtu kisha nderin dhe kënaqësinë të ndaj çmimin për Presidentin Historik, Çmimin për Liri dhe Pavarësi, që ndahet për dhjetëvjetorin e Pavarësisë së Kosovës, pra çmimin e meritave”, u shpreh fillimisht Thaçi.

Ai tutje u shpreh se kushdo që e viziton këtë ekspozitë do të ketë mundësi të bëj një kthim në kohë në vitet e rënda e tragjike të këtij vendi, e të cilat pashmangshëm lidhen me emrin e Presidentit Historik, Ibrahim Rugova.

“Lëvizja për Pavarësi e Kosovë si në dimension politik edhe në atë ushtarak i bënin bashkë politikanët, intelektualët, ushtarakët, gra dhe burra, pleq dhe të rinj me një qëllim të vetëm. Pavarësia e Kosovës nuk erdhi si incident apo aksident politik, duhet të jemi të gjithë të vetëdijshëm gjeneratë pas gjenerate se kjo u fituar me vetëmohim dhe sakrificë të pashoqe, ku rol të pazëvendësueshëm ka Presidenti Ibrahim Rugova”, u shpreh tutje Thaçi, duke shtuar se UÇK ishte lëvizja më e suksesshme politike dhe ushtarake në historinë botërore, e që kombinimi i këtyre dy komponentëve rezultoi me unitetin qytetar e përkrahje masive të ndërkombëtarëve për Pavarësinë e Kosovës.

Njeri komunikativ, të dialogut, të negociatave, njeri të durimit e pajtimit, si njeri të vizionit, e cilësoi sot Thaçi, Ibrahim Rugovën.

Pas tij fjalën e mori ish- Kryeministri i Kosovës, Bujar Bukoshi i cili tha se këto fotografi flasin më shumë se çdo fjalë që mund ta thotë ai. Më pas ai theksoi kombinimin e tre faktove meritor për shtetin e Kosovës.

“Kjo rezistencë paqësore që është bërë për dhjetë vite e që e ka udhëhequr Ibrahim Rugova e ne kemi qenë vetëm “hyzmeqarë”, nuk po e them me një modesti të rrejshme por ashtu qëndron puna. Kjo rezistencë e ka përgatit “shtratin” për Pavarësinë e Kosovës, po ashtu patëm edhe komponente e rezistencë të shqiptarëve dhe e treta është se duke e pasur sponsorin e fortë, SHBA-në arritëm që shteti i Serbisë të largohet nga këtu”, u shpreh Bukoshi.

Në mesin e shumë politikanëve, e vizitorëve që po e ndiqnin nga afër ekspozitën ishte dhe historiani Gani Mehemetaj, i cili tha se kjo ekspozitë paraqet një organizim shumë të mirë dhe mënyra e organizimit të fotografive është mjaft reprezentative.

“Kjo është një biografi jo vetëm e Presidentit Rugova por e ngjarjeve dhe viteve të 90’ta që prezanton zhvillimet politike të asaj kohe. Unë i pash me shumë interesim dhe pjesa e dyzetë viteve është prezantuar këtu. Ibrahim Rugova është personaliteti më i madh që e kemi pasur ndonjëherë dhe mënyra se si është prezantuar është reprezentative dhe e paraqitur mirë”, u shpreh Mehmetaj për KultPlus.

Kjo ekspozitë do të qëndroi e hapur deri në muajin shtator, duke i dhënë mundësinë edhe qytetarëve të diasporës që të vijnë dhe ta shohin atë nga afër në Muzeun e Kosovës./ KultPlus.com

“Edi Hila–Piktori i Transformimit”, me piktura të jashtëzakonshme në GKA

Posted on by Kult Plus

“Edi Hila–Piktori i Transformimit”, kështu titullohet ekspozita që do të çel sezonin e ri artistik në Galerinë Kombëtare të Arteve.

Ekspozita e parë retrospektive e piktorit Edi Hila do të çelet sot në Galerinë Kombëtare të Arteve . Kryeministri Edi Rama uron mirëmëngjesi ndjekësit në facebok me ftesën për të ndjekur pikturat e jashtëzakonshme të Edi Hilës.

“MIRËMËNGJES, dhe me këtë ftesë për të kaluar një moment magjie artistike në Galerinë Kombëtare të Arteve, ku ekspozohen nga sot pikturat e jashtëzakonshme të Edi Hilës, ju uroj një ditë të bukur”, shkruan Rama.

Edi Hila ka lindur në Shkodër në vitin 1944. Ai jeton dhe punon në Tiranë.

Pasi përfundoi studimet e larta pranë Institutit të Arteve në Tiranë në vitin 1967, Hila filloi punë si skenograf në Radio Televizionin Shqiptar. Në vitin 1972 ai pikturoi Mbjellja e Pemëve, një pikturë që fillimisht u vlerësua nga publiku dhe kritika e kohës. Një vit më vonë, Hila kreu një formim profesional si skenograf pranë stacionit televiziv të Firences. Kontakti me muzetë si dhe pikturën rilindase do të kishte në të ardhmen një ndikim i rëndësishëm në punën e Hilës.

Gjatë kësaj periudhe në Shqipëri filloi ndëshkimi i shfaqjeve me influenca të huaja në art dhe kulturë. Si pasojë u kritikua Mbjellja e Pemëve si dhe dekori i Festivalit të 11-të. Mbjellja e Pemëve u cilësua si një pikturë me një ekspresivitet të theksuar që devijonte nga doktrina e realizmit socialist e të cilës i mungonte e ashtuquajtura “frymë revolucionare”. Për këto arsye, kjo pikturë së bashku me dekorin e Festivalit të 11-të, shërbyen si bazë për dënimin e Hilës, duke e dërguar për riedukim në fabrikën e rritjes së shpendëve në vitin 1974. Largimi nga realizmi socialist, i kushtoi Hilës tre vite në fabrikë, ku detyra e tij kryesore ishte transporti i thasëve. Gjatë viteve 1975-1978, ai krijoi fshehurazi një seri vizatimesh e grafikash në akuarel, motivet e së cilës frymëzoheshin nga puna dhe jeta e punëtorëve të fabrikës së pulave.

Në vitet 90-të, Hila vazhdoi të pikturojë duke kërkuar rafinimin e qëndrimit të tij estetik, duke e vëzhguar me kujdes jetën teksa ndryshonte thelbësisht pas rënies së regjimit komunist dhe duke u përpjekur të paraqesë realitetet e transformimit shqiptar. Hila krijoi serinë novatore Komfort (1997) gjatë krizës së thellë që pasoi rënien e skemave piramidale, e cila çoi vendin në një kaos të gjithanshëm. Seria paraqet utopinë e konsumit të pashtershëm që i ishte premtuar shoqërisë së re.

Hila kryesisht krijon seri mbi një temë të caktuar përgjatë disa pikturash. Seritë më të rëndësishme të Hilës përfshijnë Paradoks (2000–2005), Marrëdhëniet (2002–2014), Kërcënimi (2003–2009), Objekte anash rrugës (2007–2010), Penthouses (2013), Bulevardi i Dëshmorëve të Kombit (2015) dhe Tenda mbi Çatinë e Makinës (2017). Të punuarit në mënyrë tematike i zhvesh transformimet e Evropës lindore nga rastësia apo aventura, të cilat gjënden rëndom në shumë interpretime të tjera të këtij fenomeni në rajon. Duke i dhënë këtyre transformimeve peshën e të vërtetave thelbësore, duket sikur është ai, pra artisti, kronisti i fundit i tyre.

Realizmi i pikturës së Hilës është i veçantë, i bazuar në vrojtimin e vëmendshëm të detajeve, të cilin ai e shfrytëzon për të përçuar të vërtetën psikologjike të fenomenit të vëzhguar. Ky reduktim thelbësor vjen nga prirja e Hilës ndaj klasicizmit si dhe magjepsja me burimet e pikturës rilindase. Duket sikur modernizmi ka avulluar nga fusha e interesave të tij. Ndaj transformimi i paraqitur në punën e Hilës përcjell një përçarje e sulm ndaj rregullit dhe harmonisë. Ndërkohë, rrënjët e punës së tij ndodhen në dilemat njerëzore, e këto vështirë se mund të fshihen pas shëmbëlltyrës së modernizimit.

Edi Hila: Piktori i Transformimit është një projekt i përbashkët i Galerisë Kombëtare të Arteve, Muzeut të Artit Modern të Varshavës dhe Koleksionit Kontakt në Vjenë./a.g/

Në Muzeun e Kosovës hapet ekspozita për Presidentin Historik Ibrahim Rugova

Posted on by Kult Plus

Sot më 24 maj në Muzeun e Kosovës-Sektori i Historisë, hapet ekspozita me titull “Kontributi i Presidentit Historik Dr. Ibrahim Rugova në Shtetformimin e Kosovës”, shkruan KultPlus.

Kjo ekspozitë vjen me bashkautor Sadik Krasniqi dhe Besnik Rraci.

Ekspozita hapet sot me fillim nga ora 13:00 ndërsa ky eveniment bëhet me rastin e ditës së Presidentit të Republikës së Kosovës./ KultPlus.com

Një angleze e mahnitur nga Skënderbeu

Posted on by Kult Plus

Muzeu Historik Kombëtar çel ditën e martë, datë 08 maj ora 11:30, ekspozitën “Jehona përmes shekujve-Gjergj Kastrioti Skënderbeu” me koleksionin e Patricia Nugee, i cili përbëhet nga 37 libra unikë.

Kjo ekspozitë, mbi figurën e Heroit Kombëtar, i cili ka tërhequr vëmendjen e historianëve, por edhe të shkrimtarëve evropianë përgjatë shekujve, çelet në kuadër të “Javës së Europës” dhe Vitit Mbarëkombëtar të Gjergj Kastriotit Skënderbeu. Një numër shumë i madh autorësh, të epokave të ndryshme historike dhe rrymave të ndryshme letrare, i janë përqasur kësaj figure duke krijuar një mori veprash të gjinive dhe lloje të ndryshme letrare.

Disa vite më parë anglezja Patricia Nugee ka prezantuar në Qendrën Kulturore të ushtrisë këtë koleksion të rrallë me vepra mbi Skënderbeun. Në koleksion janë botime të rralla nga autorë si Lavardin,Jean de Bussieres, Plutarku, Frank Bardhi e Marin Barleti. Nisur nga pasioni I saj mbi historinë Patricia prej vitesh nisi një hulumtim mbi jetën e Skënderbeut, për të blerë më pas çdo libër që fliste mbi jetën e tij. Sot ky koleksion I cili vlen shumë, është një pasuri që e sjell jetën e heroit tonë përmes rrëfimeve tepër interesante. Nugee njihet botërisht dhe është vlerësuar edhe me mirënjohje nga ish-presidenti i Shqipërisë, Alfred Moisiu për pasionin e rrallë dhe koleksionin më të pasur, me më shumë se 500 ekzemplarë, kushtuar heroit tonë kombëtar të shkruar në rrjedhën e shekujve, shkruan GSH.

Sot keni një koleksion të madh librash mbi Skënderbeun. Si u njohët fillimisht me të?

Ka ndodhur shumë vite më parë. Unë punoja në një librari të madhe në Londër, ku kishte libra antikuarë nga e gjithë bota. Një ditë erdhi një klient dhe më pyeti nëse kishim libra mbi Skënderbeun. Unë i thashë që nuk kishim. U bëra kurioze të dija kush është Skënderbeu dhe fillova kërkimet mbi të. Kur mësova se cila ishte figura e Skënderbeut, m’u duk mjaft interesante dhe s’u ndava kurrë më prej tij. Përveçse interesant, ai më shfaqej gjithnjë dhe më i rëndësishëm. Kështu unë bleva librin e parë për të. Libri i takonte vitit 1595. E më pas dalëngadalë, unë bleva libra të tjerë sa herë gjeja botime për të.

Kushtonin shumë librat?

Jo. Kur unë fillova të blija, ishin çmime të përballueshme. Më saktë deri në vitet 1980-1990 ata kushtonin pak, ndërsa pas këtyre viteve kushtojnë një ‘djall e gjysmë’. Edhe me çmime të larta kam blerë dy syresh. Përpiqem të mos humbas ankandet ku di që mund të ketë libra për të, por njëherë edhe e kam humbur.

Prej sa vitesh i koleksiononi këta libra?

Ka më shumë se 30 vite, më shumë se kaq. Janë libra që nuk gjenden shumë lehtë. Kur kam blerë librin e parë ka qenë shumë emocionuese. Kur merresh me koleksionim, duhet të kesh kujdes sepse ndonjëherë nuk janë vërtet libra të vjetër.

Sa libra keni ju për heroin shqiptar?

Libra që janë shkruar përpara vitit 1800, kam rreth 36. Këtu kam sjellë një pjesë të koleksionit tim. Janë libra të shkruar në gjuhë të ndryshme për Skënderbeun dhe nga autorë të ndryshëm. Secili prej autorëve jep dimensionet e tij të mëdha dhe përcjell historinë e luftës së tij. Emrat e autorëve që unë sjell janë Marin Barleti, që ka edhe veprën më të vjetër, 1510; Frang Bardhin origjinal me “Fjalorin” e vitit 1635; Jean Nicolas Duponcet “Historia e Skënderbeut, mbret i Shqipërisë” 1709; Giovanni Maria Biemi me “Historia e Gjergj Kastriotit, i quajtur Skënderbe” 1742; “Ritrati et logi di capitani illustri”, Giulio Rosio 1646; “Scanderbeg: or love and liberty” i Thomas Ëhincap 1747; Jean de Bussieres me “Scanderbeg, poem” 1656-1658; një vepër nga Andrea Gambini 1652; por kam edhe një libër të Plutarkut, ku mes 20 personalitetesh të grekëve e romakëve ndër të tjera vë edhe jetëshkrimin e Skënderbeut. Ky i takon vitit 1657.

Cilët janë më të vjetrit?

Libri më i vjetër është ai i Marin Barletit, “Scanderbeg. Historia de vita et gestis”, i vitit 1510.

Keni lexuar ndonjë prej tyre?

Jo, janë latinisht dhe unë nuk di latinisht. Unë mundem të lexoj frëngjisht, italisht, spanjisht, por vetëm kaq.

Çfarë dini për Skënderbeun?

Jo edhe aq shumë. Unë nuk jam historiane apo studiuese, jam thjesht koleksioniste. Di që ka qenë një prijës mjaft i rëndësishëm dhe i vetmi që ka mundur të sprapsë turqit. Ai vdiq shumë i ri. Mbase ai do të kishte ndryshuar të gjithë Europën dhe pse jo, do t’i kishte mundur turqit sërish. Ata ishin në Shqipëri për 500 vite dhe nuk e lejuan vendin të zhvillohej. Jo vetëm që ju vranë, por dhe nuk u kujdesën për vendin, ndërtuan vetëm disa ura apo disa xhami. Kaq! Nuk lejuan shkollat, nuk lejuan as gjuhën.

Ju keni ardhur disa herë në Shqipëri…

Po kam ardhur disa herë. Kur vij, qëndroj në shtëpinë e Ilir Kadisë, të cilin e njoh prej kohësh dhe kam një raport të mirë me të gjithë familjen e tij.

E njihni historinë e Shqipërisë ndopak?

Di disa gjëra, por edhe po mësoj çdo ditë ndonjë gjë të re.

A ka ardhur ndokush t’ju kërkojë ta blejë koleksionin tuaj?

Po, kanë ardhur. Por unë nuk i shes. Ato janë koleksioni im dhe nuk ia jap asnjërit. Një ditë ai do të kthehet në Tiranë, kur unë të mos jem më.

Ju kanë ofruar para?

Po, shumë para, por unë ndërroj mendje.

Ju njihni shumë shqiptarë, studiues e shkrimtarë. Kanë ndikuar ata në marrëdhëniet tuaja me vendin tonë?

Mbase po. Kam takuar njëherë Moikom Zeqon dhe i ka pëlqyer shumë koleksioni im. Këtë koleksion e kam dërguar në shumë ekspozita, si në Universitetin e Kembrixhit, në BBC Londër, në Shkup, Prishtinë, Ulqin, Kalabri etj.

Keni menduar të shkruani kujtimet tuaja, mbase edhe të flisni për këtë pasion tuajin?

Jo, nuk dua t’i shkruaj kujtimet. Shumë vetë e bëjnë këtë, por mua nuk më pëlqen. Ka qenë një ndër gjërat më të bukura që kam bërë në jetë, koleksionimi i këtyre librave. E them këtë sepse kam takuar njerëz të mrekullueshëm dhe kam mësuar gjëra shumë interesante. Shqipëria është një vend i mrekullueshëm. Unë vij edhe për pushime këtu, e jo vetëm kur kam aktivitete. Kam takuar edhe kryeministrin Berisha dhe i kam folur si burri-burrit (qesh). Ai kishte një sens të madh humori. Mua më pëlqejnë shumë ushqimet shqiptare.

E keni vizituar Kalanë e Krujës?

Po, kam qenë atje dhe më ka pëlqyer shumë, ashtu si edhe Pazari i Krujës. Kishte objekte tradicionale shumë të bukura dhe kam blerë disa gjëra.

Si koleksioniste që interesoheni për Skënderbeun, si i shihni studimet e viteve të fundit, që në një farë mënyre hedhin baltë mbi të?

Ju e keni fjalën për librin e Oliver Shmit. Epo, kam marrë vesh se ka qenë hapur një debat i madh për librin e tij. Mendoj se s’ka thënë asgjë me mend. Jam e lumtur që jam këtu dhe falënderoj Arben Imamin që e bëri të mundur çeljen e kësaj ekspozite me rastin përvjetorit të Kuvendit të Lezhës./ KultPlus.com

Lyra Zajmi, shpalosi punimet e gjashtë cikleve të punës së saj në Monet (FOTO)

Posted on by Kult Plus

Gili Hoxhaj

Galeria “Monet” mbrëmë ishte mbushur nga veprat e autores Lyra Zajmi, e përballë këtyre veprave vinin jo dhe pak vizitorë. Gjashtë cikle të punës së saj ndër vite erdhën të përmbledhur në këtë ekspozitë. Ajo kishte zgjedhur një numër të caktuar të punimeve për secilin cikël të saj.

Punimet e saj janë përmbledhje e punës së artit aplikativ, ndërsa në mesin e punimeve janë të vendosura disa postere, fotografi digjitale, grafikë digjitale. Figura e Nënës Terezës qëndron në hyrje, para të gjitha punimeve të tjera, më pas publiku ndeshej me një “Memorybox”, dhe me një sy që të tërheq për shkak të figuracionit e ngjyrës së tij, e poshtë mban mbishkrimin “Therra në sy”.

Në fotografinë e saj nuk mungonin as krijimet tipografike, nënjërën nga punimet, disa herë njëtrajtshëm përsëritet “There’snothing permanent exceptchange”, thënia e njohur e filozofit të lashtë Heraklitit që në shqip nënkupton “Asgjë nuk është e përhershme përveç ndryshimit”. Po ashtu aty nuk mungonin as homazhet që autorja u ka bërë disa nga autorëve më të njohur, pikërisht aty del më shprehës kreativiteti i saj krijues. Punimet e saj vijnë të punuara me një precizitet e teknikë të përvetësuar, veçmas sa i përket aspektit digjital të saj.

Autorja Lyra Zajmi tregoi se është befasuar me pjesëmarrjen e njerëzve që kishin ardhë ta shohin ekspozitën e saj ndërsa tregoi për KultPlus se punimet e saj përfshijnë kryesisht dhjetë vitet e fundit të punës së saj.

“Siç duket kjo ekspozitë ju pëlqen shumë njerëzve sepse nuk është vetëm një cikël dhe ka teknika të ndryshme. Jam e habitur me pjesëmarrjen e njerëzve sonte dhe pjesëmarrja e grup moshave e bën edhe më të veçantë pasi që këtu po shoh studentë të mi dhe njerëz më të moshuar, njerëz që nuk i kam parë një kohë të gjatë”, u shpreh Lyra Zajmi.

Me një stil modern, përmes abstraktes e reales, ajo tha se dizajni është vet mesazhi andaj edhe ajo përpiqet që me punimet e saj të komunikoj vet mesazhin.

“Gjithmonë një gjë ua them edhe studentëve të mi, të jeni të qartë në punimet e juaja, të komunikoni se çfarë doni të thoni me atë që e keni punuar”, tregoi Lyra Zajmi për KultPlus.

Kuratori i ekspozitës, Astrit Salihu tregoi se me kënaqësi e përcjellë punën e Lyres dhe arsyeja përse me kënaqësi mundohet të reflektoi mbi punimet e Lyra Zajmit është fakti që Lyra sjellë provokime vizuele në eksplorimin e artit optik.

“Sado që duket në shikim të parë e formalizuar, megjithatë brenda punimeve kemi eksplorime të sferave të reja në art, sidomos në tendencat e reja të artit digjital, artit fraptal të gjenerimit kompjuterik. Natyrisht këto kërkime janë vetëm në nismë sepse po shohim zhvillimet e teknologjive të reja por kjo nuk flet aspak për atë se këto teknologji të reja po absorbojnë artin përkundrazi kreativiteti i artistit mundet t’i instrumentalizoi këto teknologji”, tha kuratori Salihu ndërsa shtoi se punimet e saj nuk janë vetëm repiticione por edhe ironizomë që flasin për utopinë liberale të një shoqërie sa më ironike dhe këto reputicione mbajnë vulën e origjinalitetit sidomos dhe në referencat e veprave të kaluara.

Lyra Zajmi ka diplomuar në Universitetin e Prishtinës, Fakulteti i Arteve, drejtimi i Disenjit Grafik. Studimet pasdiplomike – master i vijoi në Universitetin e Beogradit, Fakulteti i Arteve Aplikative, në lëmin e Komunikimeve Grafike si dhe në Universitetin e Prishtinës, Fakulteti i Arteve, në lëmin e Komunikimeve Vizuale. Është anëtare e shoqatave profesionale në Kosovë dhe Kroaci. Nga ekspozitat individuale dhe kolektive veçohen ato në Kroaci (Zagreb), Kosovë (Prishtinë, Prizren, Pejë) dhe në Shqipëri (Tiranë, Berat, Shkodër, Fier). Është fituese e çmimit “Marketing DistinctionAward” të ColumbusPress-it për Komunikim promotiv. Ligjëron në Fakultetin e Arteve të Bukura në Prishtinë.

Ata që duan t’i shohin punimet e artistes dhe profesoreshës, Lyra Zajmi, kjo ekspozitë do të qëndroi e hapur deri më 2 maj në Galerinë “Monet”./ KultPlus.com