Kafshatë që s’kapërdihet asht, or vlla, mjerimi, kafshatë që të mbetë në fyt edhe të ze trishtimi kur shef ftyra të zbeta edhe sy të jeshilta që të shikojnë si hije dhe shtrijnë duert e mpita edhe ashtu të shtrime mbrapa teje mbesin të tanëjetën e vet derisa të vdesin. E mbi ta n’ajri, si në qesendi, therin qiellën kryqat e minaret e ngurta, profetënt dhe shejtënt në fushqeta të shumngjyrta shkëlqejnë. E mjerimi mirfilli ndien tradhti.
Mjerimi ka vulën e vet të shëmtueme; asht e neveritshme, e keqe, e turpshme; balli që e ka, syt që e shprehin, buzët që më kot mundohen ta mshefin – janë fëmitë e padijes e flitë e përbuzjes, të mbetunat e flliqta rreth e përqark tryezës mbi të cilën hangri darkën një qen e pamshirshëm me bark shekulluer, gjithmon i pangishëm. Mjerimi s’ka fat. Por ka vetëm zhele, zhele fund e maje, flamujt e një shprese të shkymë dhe të coptuem me të dalun bese.
Mjerimi tërbohet në dashuni epshore. Nëpër skaje t’errta, bashkë me qej, mij, mica, mbi pecat e mykta, të qelbta, të ndyta, të lagta lakuriqen mishnat, si zhangë; të verdhë e pisa; kapërthehen ndjenjat me fuqi shtazore, kafshojnë, përpijnë, thithen, puthen buzët e ndragta edhe shuhet uja, dhe fashitet etja n’epshin kapërthyes, kur mbytet vetvetja. Dhe aty zajnë fillin të marrët, shërbtorët dhe lypsat që nesër do linden me na i mbushë rrugat.
Mjerimi në dritzën e synit te kërthini dridhet posi flaka e mekun qirini nën tavan të tymuem dhe plot merimanga, ku hije njerzish dridhen ndër mure plot danga, ku foshnja e smueme qan si shpirt’ i keq tu’ ndukë gjitë e shterruna të së zezës amë, e kjo prap shtazanë, mallkon zot e dreq, mallkon frytn e vet, mallkon barrn e randë. Foshnj’ e saj nuk qesh, por vetëm lëngon, e ama s’e don, por vetëm mallkon. Vall sa i trishtueshëm asht djepi i skamit ku foshnjën përkundin lott edhe të fshamit!
Mjerimi rrit fënnin në hijen e shtëpive të nalta, ku nuk mrrin zani i lypsis, ku nuk mund t’u prishet qetsia zotnive kur bashkë me zoja flejnë në shtretënt e lumnis.
Mjerimi pjek fëmin para se të burrnohet; don ta msojë t’i iki grushtit q’i kërcnohet, atij grusht që në gjumë e shtërngon për fytit kur fillojnë kllapitë e etheve prej unit dhe fetyrën e fëmis e mblon hij’ e vdekjes, një stoli e kobshme në vend të buzqeshjes. Një fryt kurse piqet dihet se ku shkon qashtu edhe fëmia në bark të dheut mbaron.
Mjerimi punon, punon dit e natë tu’ i vlue djersa në gjoks edhe në ballë, tue u zhigatun deri në gjujë në baltë e prap zorrët nga uja i bahen palë-palë. Shpërblim qesharak! Për qindenjë afsh në ditë – vetëm: lekë tre-katër dhe “marsh!”.
Mjerimi kaiher’ i ka faqet e lustrueme, buzët e pezmatueme, mollzat e ngjyrueme, trupin pënnendore e një tregtis së ndytë, që asht i gjikuem të bijë në shtrat të vet i dytë; dhe për at shërbim ka për të marrë do franga ndër çarçafë, ndër fëtyra dhe në ndërgjegje danga.
Mjerimi gjithashtu len dhe në trashigim -jo veç nëpër banka dhe në gja të patundshme, por eshtnat e shtrembta e në gjoks ndoj dhimbë, mund që të len kujtim ditën e dikurshme kur pullaz’ i shtëpis u shemb edhe ra nga kalbsin’ e kohës, nga pesha e qiellit, kur mbi gjithçka u ndi një i tmerrshmi za plot mallkim dhe lutje si nga fund i ferrit, ish zan’ i njeriut që vdiste nën tra. Kështu nën kambë të randë të zotit t’egërsuem – thotë prifti – vdes ai që çon jetë të dhunuem. Dhe me këto kujtime, ksi lloj fatkeqësinash mbushet got’ e helmit në trashigim brezninash.
Mjerimi ka motër ngushulluese gotën. Në pijetore të qelbta, pranë tryezës plot zdrale të neveritshme, shpirti me etje derdh gotën në fyt për me harrue nandhetenand’ halle. E gota e turbull, gota satanike tu’ e ledhatue e pickon si gjarpni – dhe kur bie njeriu, si gruni nga drapni,
nën tryezë qan-qeshet në formë tragjikomike. Të gjitha hallet skami në gotë i mbyt kur njëqind i derdh një nga një në fyt.
Mjerimi ndez dëshirat si hyjet errsina dhe bajnë tym si hejt q’i ban shkrum shkreptima.
Mjerimi s’ka gëzim, por ka vetëm dhimba, dhimba paduruese që të bajnë të çmendesh, që t’apin litarin të shkojsh fill’ e të varesh ose bahe fli e mjerë e paragrafesh.
Mjerimi s’don mshirë. Por don vetëm të drejt! Mshirë? Bijë bastardhe e etënve dinakë, të cilt në mnyrë pompoze posi farisejt i bijnë lodërtinës me ndjejt dhelparak tu’ ia lëshue lypsiti një grosh të holl’ në shplakë.
Mjerimi asht një njollë e pashlyeme në ballë të njerzimit që kalon nëpër shekuj. Dhe kët njollë kurr nuk asht e mundshme ta shlyejnë paçavrat që zunë myk ndër tempuj.
Qendra Multimedia dhe Goethe-Institut do të shënojnë sot Ditën Ndërkombëtare të Përkthimit në Teatrin Oda. Gjatë kësaj ngjarjeje, do të jenë të ftuar përkthyes të veprave letrare të cilët gjatë viteve kanë kontribuar vyeshëm në përkthimin e veprave të ndryshme në gjuhën shqipe.
Më 2017, Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara shpalli 30 shtatorin si Ditë Botërore e Përkthimit për të kremtuar rolin e profesionistëve gjuhësorë në lidhjen e kombeve dhe promovimin e paqes, mirëkuptimit dhe zhvillimit.
Për të diskutuar rreth punës së tyre si përkthyes, në studion e Qendrës do të jenë Anton Berishaj, profesor në Katedrën e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe në Universitetin e Prushtinës dhe përkthyes letrar, Gazmend Bërlajolli, përkthyes letrar dhe Qerim Ondozi, përkthyer letrar. Gjatë diskutimit, përmes platformës Zoom do të bashkangjitet edhe Alexandra Channer, përkthyese e veprave shqipe në gjuhën angleze.
Gjatë programit do të lexohen edhe pjesë të përzgjedhura letrare nga aktoret Arta Muçaj dhe Alketa Sylaj.
Ngjarja do të mbahet sot në ora 19:00 dhe do të jetë e hapur për publikun.
Dita Ndërkombëtare e Përkthimit në Prishtinë mbështetet nga programi Kultura për Ndryshim, i cili financohet nga Bashkimi Evropian, menaxhohet nga Zyra e BE-së në Kosovë ndërsa implementohet nga Qendra Multimedia e Goethe-Institut. / KultPlus.com
Publicisti Shkëlzen Gashi, ka thënë se në librat “Projekti i Historisë së Përbashkët”, masakra e Reçakut nuk paraqitet si masakër, por si incident.
Gashi ka thënë se është tmerruar me mënyrën si prezantohet lufta e Kosovës në këto vëllime.
Lidhur me këtë i është kundërpërgjigjur historiani Frashër Demaj në një edicion në Klan Kosova, i cili i ka quajtur të pavërteta këto deklarata të Gashit.
“Nisja ose angazhimi i studiuesve nga Kosova për këtë projekt të përbashkët, s’ka qenë vetëm ballkanase por ndërmarrje ndërkombëtare; kanë marrë pjesë edhe studiues nga SHBA, Holanda,Sllovenia Bosnja, Serbia, Kosova, e të tjerë. Ka qenë një projekt i përbashkët dhe secili ka pasë për obligim që të sjellë fondet dokumentare për t’u trajtuar në vëllime të veçanta të botimeve. Nga Kosova në këtë projekt kemi marrë pjesë akademik Jusuff Bajraktari, profesori Fehmi Rexhepi dhe unë”.
“Mbrëmë pashë një reagim të ashpër të Shkëlzen Gashit dhe krijova përshtypjen që publicistika dhe shkenca dallojnë shumë, për shkak se në publicistikë njeriu merr përgjegjësi për fjalën publike kurse në shkencë përgjegjësia është shumë më e madhe”.
“Krijova përshtypjen sikur Gashi nuk e di se çka është tekst shkollor, nuk e ka të qartë për tekstit alternativ dhe s’e ka të qartë se çfarë janë burimet alternative”.
Demaj ka thënë se i demanton të gjitha ato që i ka thënë Gashi mbrëmë.
“Është diskutuar shumë në mënyrë negative për këto tekste. Duhet t’ia sqaroj publikut, se nuk janë tekste bazë, dhe nuk është e detyrueshme të përdoren në shkollat e Kosovës. Nëse dikush i referohet këtij botimi atëherë duhet t’i demantoj të gjithë ato që ka thënë Gashi në studio”.
“Janë përfshirë të gjitha burimet që ne kemi pasë mundësi për t’i dërguar tek redaksia. Kemi qenë tre bashkëpunëtorë shkencorë, të cilët kemi hulumtuar nëpër arkivat e Kosovës. Çdo gjë e kemi të faktuar, sepse kemi hulumtuar në Agjencionin Shtetëror të Arikvave të Kosovës. Është diskutuar dje që Reçaku nuk quhet masakër dhe kjo është totalisht e pavërtetë”.
“Për Masakrën e Reçakut, ka ofruar argumente ‘Humans Rights Watch’, forenzika e BE-së sepse i është bërë autopsia trupave, edhe ambasadori Walker e ka këndvështrimin e vet; kurse këndvështrimin e masakrës së Reçakut të shqiptarëve të Kosovës e kam çuar unë”, ka thënë Demaj. / KultPlus.com
Mac Davis, i cili shkroi disa nga hitet më të mëdha të Elvis Presley, si dhe gjeti suksesin e tij në listën e muzikës amerikan, ka vdekur në moshën 78 vjeçare, shkruan The Guardian, përcjell KultPlus.
Ai kishte pësuar komplikime pas një operacioni në zemër. Menaxheri i tij Jim Morey njoftoj vdekjen e tij, duke thënë se Dejvis ishte i rrethuar nga gruaja dhe tre djemtë e tij:
“Ai ishte një legjendë e muzikës, por puna e tij më e rëndësishme ishte ajo si një burrë, baba, gjysh dhe mik i dashur”.
I lindur dhe rritur në Lubbock, Texas, në 1942, Davis u vendos në Atlanta, Georgia, si një i ri dhe filloi të punonte si kompozitor i nënshkruar në Nancy Sinatra’s Boots Enterprises.
Sukseset e tij më të mëdha ishin këngët për Elvis Presley në fund të viteve 1960, pas viteve të tij të rock’n’roll-it në vitet ’50.
Sukseset e tjera të Davis për tekstet e shkruara për Elvis Presley përfshinin “Memories and Don’t Cry Daddy”, kjo e fundit një tjetër hit amerikan në Top 10. Davis u bë një artist interpretues në të drejtën e tij, duke nënshkruar me Columbia Records në 1970 dhe duke shënuar një hit dy vjet më vonë me baladën “Baby Don’t Get Hooked on Me” që qëndroj tre javë në krye të top listave të SHBA-së.
“Stop dhe Smell the Roses” ishte një tjetër hit i SHBA-së në Top 10 në 1974, dhe ai gjithashtu gjeti sukses me “One Hell of a Woman” dhe “Rock’n’Roll”.
Ai ndaloj së realizuari muzikën e tij në mes të viteve ’80, por vazhdoi si një tekstshkrues, duke punuar me artistë përfshirë yllin e EDM Avicii dhe alt-rokerët Ëeezer.
Davis gjithashtu kishte një karrierë të vogël në aktrim, duke marrë kryesimin në filmin komik të vitit 1981, “Cheaper to Keep Her” dhe vazhdimin e vitit 1983 të “The Sting”. Prezantoj “The Muppet Shoë” në 1980, kishte shfaqjen e tij të larmishme TV në mes të viteve 1970 në NBC, dhe më vonë kishte një rol të zërit të ftuar në serialin e animuar “King of the Hill”. Ai u martua me Lise Gerard në 1982, pas dy martesave të mëparshme./KultPlus.com
Drejtoresha e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit, Alda Bardhyli ka njoftuar se për herë të parë Shqipëria do të ketë Poetin Laureat.
Një traditë e njohur kjo në shumë vende perëndimore, do të marrë jetë gjatë muajit tetor nën kujdesin e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit.
“Për herë të parë QKLL do të krijojë atë që në vende të tjera quhet institucioni i Poetit Laureat, një praktikë e njohur kjo në vende si SHBA, Mbretëri e Bashkuar, Kanada, Gjermani, Holandë etj. Qëllimi i këtij çmimi të rëndësishëm është ndërgjegjësimi i publikut mbi rëndësinë e leximit të poezisë, shprehet Alda Bardhyli, drejtore e QKLL.
Ky çmim do ti akordohet një poeti të gjallë me një vepër të botuar vitet e fundit që ka sjellë një risi në poezinë shqipe. Poeti Laureat do të ketë një mandat dy vjeçar e gjatë këtyre viteve ai do të jetë në krye të një fushate mbi rëndësinë e leximit të poezive, apo aktiviteteve të ndryshme me në fokus poezinë.
“Po kujtoj poetin amerikan Billy Collis që gjatë mandatit të tij botoi antologjinë “365 poezi” si format xhepi, apo Robert Pinsku një tjetër laureat i cili hartoi një antologji për nxënësit e shkollave të mesme. Laureati shqiptar do ketë programin e tij”, shprehet Bardhyli.
Komiteti drejtues i këtij projekti të rëndësishëm për botën letrare shqiptare, kryesohet nga shkrimtari dhe poeti Besnik Mustaj dhe në përbërje të tij janë botuesja Arlinda Dudaj, Agron Gjekmarkaj, Zv. Dekan në Fakultetin e Historisë dhe Filologjisë në UT, profesorja dhe poetja Viola Isufaj dhe kritiku Agim Baci.
Sot Komiteti zhvilloi takimin e parë pranë QKLL-së, duke përzgjedhur kandidatët për këtë çmim të madh.
Më 5 tetor do të bëhen publik emrat e kandidatëve për këtë çmim. Poeti Laureat do të shpallet më 30 tetor, duke mbyllur kështu siparin e një sërë aktiviteteve kushtuar një muaj dedikuar librit. / KultPlus.com
Ministrja Vlora Dumoshi, sot në Ditën Ndërkombëtare të Përkthimit, ditë kjo e shpallur edhe nga UNESCO ka uruar të gjithë përkthyesit për punën e tyre jo të lehtë, por fisnike.
Sipas Dumoshit, përkthyesi përfaqëson një ndër shtyllat e qytetërimit sepse përkthim nënkupton komunikim dhe komunikimi është i pashmangshëm për shoqërinë njerëzore. Si akti i parë i qytetërimit, përkthimi duhet të ketë vëmendjen e duhur shoqërore e institucionale.
“Si Ministre e Kulturës, Rinisë dhe Sportit më gëzon fakti që kemi një shtim shumë të madh të numrit të përkthimeve të shqipes në gjuhë të tjera, një numër të madh përkthyesish dhe shtim të botimeve nga autorë të huaj përkthyer në shqip. Përkrahja ime dhe MKRS-së për të gjithë ata që merren me këtë veprimtari do të jetë e pakursyer”, ka thënë Dumoshi.
Ajo tutje vlerëson lart punën e përkthyesve letrarë e shkencorë por edhe të përkthyesve të dokumenteve zyrtare të cilët me profesionalizëm kryejnë detyrat e tyre në institucionet e Kosovës.
Dita Ndërkombëtare e Përkthimit shënohet në mbarë botën, në ditën e vdekjes së Shën Jeronimit të Stridonit, i cili kreu një përkthim të plotë të Biblës në Latinisht. “Në përkthim, unë nuk transmetoj fjalë për fjalë, por mendoj për mendime” – pati thënë vetë Shën Jeronimi.
Krejt për fund, Dumoshi shprehet: Vlerësim maksimal për angazhimin e tyre që në këtë botë polifonike të kuptohemi më mirë! / KultPlus.com
Me ndarjen e çmimeve për më të mirët, u ulën mbrëmë vonë perdet e edicionit të 19-të të festivalit “Teatri Shqiptar në Maqedoni”, i cili mbahet tradicionalisht në Dibër.
Juria profesionale e drejtuar nga Xhevat Limani e shpalli “Jul Cesari” për shfaqjen më të mirë, interpretuar nga Teatri “Kujtim Spahivogli” nga Tirana dhe në regji të Ivica Buljan.
Çmimi Sulejman Pitarka për Regjinë më të mirë i takoi Armand Boras, i Teatrit Metropol-Tiranë për dramën “Ata Hyjnë Heshtur”.
Aktori dhe aktorja më e mirë u shpallën Alfred Trebicka nga teatri “Kujtim Spahivogli” nga Tirana dhe Vjollca Bekteshi nga teatri shqiptar në Shkup. Çmime u dhanë gjithashtu aktorëve të rinj premtues, përfshirë Roza Kostanin dhe Ervin Bejleri.
Festivalin të mbyllur e shpalli kryetari i komunës Hekuran Duka.
“Jam i kënaqur që realizuam këtë edicion të festivalit dhe vazhduam traditën. Edhe pse në kushte më specifike se zakonisht për shkak të situatës me pandeminë, ne prapë arritëm ta realizonim me sukses këtë ngjarje shumë të rëndësishme për Dibrën dhe dibranët. Unë premtoj mbështetje nga pushteti lokale për edicionet e ardhshme të festivalit dhe për të gjitha aktivitetet e tjera kulturore”, tha Duka.
Drejtori i festivalit, Ilber Nuredini, u shpreh i kënaqur me vizitën e shfaqjeve, veçanërisht duke theksuar ndjenjën e kënaqësisë që tradita e mbajtjes së festivalit vazhdon, sepse për shkak të pandemisë , mbajtja e tij u vu në pyetje.
Për shkak të pandemisë me Kovid-19, shfaqjet u mbajtën në një skenë të hapur, në oborrin e Shkollës Fillore Komunale “Sait Najdeni” dhe një para Qendrës Kulturore, duke respektuar protokollet për mbajtjen e ngjarjeve të tilla kulturore.
Festivali u hap në datën 24 të këtij muaji dhe teatrot nga vendi ynë, Shqipëria dhe Kosova performuan në të. Ashtu si në të kaluarën, ky edicion u mbështet nga Ministria e Kulturës, pushteti lokale, Qendra Kulturore, si dhe disa kompani./ Zhurnal/ KultPlus.com
“Le Guetteur” ka botuar, të mërkurën e 6 prillit 1881, në faqen n°3, një shkrim në lidhje me kërcënimin asokohe të Ali Pashë Gucisë ndaj guvernatorit të Selanikut, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar:
Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France
Sipas një shkrese të dërguar nga Konstandinopoja tek “Standard-i”, thuhet se Ali Pasha i ka dërguar një telegram nga Gucia guvernatorit të përgjithshëm të Selanikut, se 70,000 shqiptarë do të marshonin në këtë qytet, nëse udhëheqësit e Lidhjes Shqiptare, të arrestuar së fundmi, nuk do të liheshin të lirë brenda njëzet e katër orëve.
Lidhja së pari do të përgatitej për të sulmuar garnizonin e Shkupit nëse të burgosurit do të mbaheshin më gjatë. / KultPlus.com
Kjo ditë shënohet çdo 30 shtator në shumë vende të botës, në nderim të përkthyesit të parë të Biblës, i cili konsiderohet si mbrojtës i shenjtë i përkthimit.
Kjo është një mundësi për të shfaqur krenarinë për këtë profesion, që njëherësh është duke u bërë gjithnjë e më i domosdoshëm në fushën e përparimit global.
Kjo ditë kishte nisur të festohej nga Federata Ndërkombëtare e Përkthimit, që nga viti 1953. Në vitin 1991 Federata lansoi idenë e njohjes ndërkombëtare të ditës së përkthimit, për të shprehur solidaritet të komunitetit mbarë botëror të përkthimit, si një përpjekje për të promovuar përkthimin profesional në vende të ndryshme, duke mos u kufizuar vetëm në ato të krishtera. / KultPlus.com
Familja mbretërore ka disa rregulla strikte, megjithatë duket se ndonjëherë dhe rregullat e familjes mbretërore duhet të thyehen.
Këtë herë bëhet fjalë për një traditë të familjes mbretërore, e cila ka të bëjë me festimin e festave të fundvitit. Gjatë periudhës së festave pjesë nga stafi i familjes mbretëreore shkojnë në Sandrighan për të bërë përgatitjet e Krishlindjeve, por këtë vit ata nuk kanë pranuar që të largohen nga familjet për shkak të pandemisë. Kjo do të thotë që për herë të parë pas 33 vitesh mbretëresha do jetë e detyruar t`i kalojë festat e fundvitit në Kështjellën Windsor, duke thyer traditën.
“Mbretëresha është nxehur keq. Stafi duke përfshirë kuzhinierët, kamerierët dhe pastruesit është i revoltuar. Ata nuk duan të tregohen jobesnikë, ama nuk mund as të lënë familjet e tyre në kohë pandemie.”, – thotë një burim pranë familjes mbretërore për The Sun./ KultPlus.com
Ambasadori i BE-së në Shqipëri, Luigi Soreca së bashku me drejtoreshën e UNOPS-it Freya Von groote, Kryeministrin Edi Rama, Ministrin e Shtetit për Rindërtimin, Arben Ahmetaj dhe Ministren e Kulturës Elva Margariti kanë nënshkruar në ditën e sotme marrëveshjen “EU4CULTURE” e cila do të dedikojë plot 40 milionë euro në rigjallërimin e qendrave dhe monumenteve të trashëgimisë kulturore të prekura nga tërmeti në Shqipëri.
“Programi synon të arrijë rigjallërimin e tyre, duke kontribuar në rimëkëmbjen socio-ekonomike të Shqipërisë nëpërmjet përmirësimit të potencialit të Shqipërisë për turizmin.” – shprehen në deklaratën e tyre delegacioni i BE-së në Shqipëri.
Programi do të përfshijë muze, si Muzeu Arkeologjik dhe Galeria Kombëtare e Arteve në Tiranë. Do të përfshijë gjithashtu qendra të rëndësishme si Amfiteatri i Durrësit, si dhe kështjella e monumente fetare.
Komunitetet e tri bashkive – Tiranë, Durrës dhe Krujë – ndër destinacionet kryesore turistike të Shqipërisë, do të përfitojnë nga fondet e BE-së bazuar në nevojat e identifikuara nga vlerësimi i nevojave pas fatkeqësisë.
Ambasadori i BE-së në Shqipëri, Soreca u shpreh se ky është programi më i madh i ndërtuar ndonjëherë nga BE për të mbështetur strategjinë
“EU4Culture është një nga programet më të mëdha të trashëgimisë kulturore të hartuara ndonjëherë nga Bashkimi Evropian, për sa i përket numrit të monumenteve dhe fondeve të përfshira. Ndihma për të ruajtur trashëgiminë e Shqipërisë është një shans ekonomik, një përgjegjësi e përbashkët, por edhe një detyrë morale dhe historike ndaj brezave të mëparshëm dhe atyre të ardhshëm të evropianëve”.
Programi “EU4Culture” do të zbatohet nga Zyra e Kombeve të Bashkuara për Shërbimet e Projektit (UNOPS)./ scan/ KultPlus.com
Tashmë një këngëtare e njohur e muzikës Jazz në Shqipëri, Zvicër e më gjerë, Elina Duni do të sjell në nëntor albumin e saj të ri “Lost Ships”, një album i dedikuar të gjithë emigrantëve.Promovimi i këtij albumi do të nisë me disa koncerte në tetor, konkretisht më datat 16 dhe 17 tetor në Gjenevë. Albumi është një bashkëpunim me muzikantin anglez të muzikës Jazz, Rob Luft.
Elina Duni në moshën pesë vjeçare filloi studimet për violinë e që nga ajo kohë lidhja e saj me muzikën vetëm u forcua. Në vitin 1991 Elina u largua në Zvicër së bashku me mamanë e saj, shkrimtaren Besa Myftiu.
“De Saussure” ishte shkolla artistike ku Duni zbuloi jazz-in dhe e gjeti veten në këtë rrymë muzikore./ KultPlus.com
Të Premten, 2 Tetor, në orën 19:00, Biblioteka e Qytetit St.Gallen organizon një lexim publik me Basrie Sakiri-Muratin, autoren shqiptare të librit në gjuhën gjermane “Bleibende Spuren” (Gjurmë të përhershme).
Këtë njoftim, bashkë me një portret të autores nga Kosova, e cila prej shumë vitesh jeton në Zvicër, e ka publikuar portali nau.ch.
“Basrie Sakiri-Murati u politizua shumë herët. Si nxënëse e shkollës së mesme, në fund të viteve 1980, ajo ishte e përkushtuar për një “Republikë të Kosovës”, transmeton albinfo.ch.
Këto ishin kohë të trazuara kur kishte protesta të vazhdueshme kundër qeverisë serbe, e cila u përgjigjej me dhunë.
Aktivistët politikë janë përballur me përndjekje, burgosje dhe tortura. Edhe autores së këtij libri i qe dashur të fshihej bashkë me ilegalë të tjerë për javë të tëra, pranë bashkëveprimtarëve ose në pyll.
Kur situata u bë tepër kërcënuese, asaj iu desh të ikte: në Zvicër – shumë larg shtëpisë, familjes dhe të gjithë miqve të saj.
albinfo.ch vitin e kaluar ka zhvilluar një intervistë të zgjeruar me zonjën Sakiri-Murati.
Libri i saj “Bleibende Spuren – ein Weg vom Kosovo in die Schweiz» (Gjurmë të përhershma – Rruga ime nga Kosova në Zvicër), botuar në vitin 2019, bazohet në ditarin që ajo mbante asokohe në Kosovë.
Në pjesën e dytë të librit, Sakiri-Murati tregon për jetën e saj në Zvicër, transmeton albinfo.ch. Është një raport prekës, i butë, por ndonjëherë edhe i zemëruar rreth një jete midis dy botëve, dy kulturave.
Autorja lexon pjesë nga libri i saj në dhomën e letërsisë dhe flet me ndëmjetësen letrare Eva Bachmann lidhur me prapavijën e librit. Hyrja është falas.
Basrie Sakiri-Murati ka lindur në Kosovë në vitin 1971. Në qershor të vitit 1989 ajo ka emigruar në Zvicër për shkak të aktiviteteve politike.
Sot ajo punon si përkthyese e akredituar për autoritetet gjyqësore dhe institucione të ndryshme shoqërore dhe gjithashtu si asistente e praktikës mjekësore, përcjell albinfo.ch. Basrie Sakiri-Murati jeton me dy fëmijët e saj në Bernë./ albinfo.ch/ KultPlus.com
Për Tiranën është shkruar shumë në këndvështrimin historik, pak në atë kulturor e akoma më pak për muzikën e saj.
Akademiku Vasil S. Tole solli botimin më të ri në kryeqytet “Trashëgimia shpirtërore e Tiranës në muzikë“.
Ky botim i kushtohet të gjithë muzikantëve popullorë të Tiranës dhe atyre që mbajtën gjallë këtë trashëgimi të madhe ndër vite.
“E ndjeja si obligim që në një vit të shënuar të ekzistencës së saj si kryeqytet i Shqipërisë, të jepja kontributin tim modest për dukurinë shpirtërore të muzikës popullore qytetare të Tiranës, e cila i dha identitet të spikatur dhe e bashkëshoqëroi rritjen e saj si qytet e më pas si kryeqytet”, shprehet autori.
Për të mbërritur tek studimi i muzikës popullore të Tiranës, thotë Tole, kisha përshkruar një rrugë të gjatë, shumë të gjatë, për të njohur muzikën popullore shqiptare, nga Jugu në Veri, për të mbërritur më në fund në qendër të saj, në Tiranë.
“Sot gjykoj se do ta kisha të pamundur qasjen ndaj muzikës popullore të Tiranës, pa njohur më parë me themel dy pjesët e mëdha të etnosit muzikor shqiptar prej të cilave ajo rrethohet, shumëzërëshi i jugut dhe njëzërëshi i veriut të Shqipërisë”, shprehet autori.
Ndërsa edhe kreu i bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj e ka vlerësuar veprën e akademikut Tole.
“Botimi “Trashëgimia shpirtërore e Tiranës në muzikë”, i përgatitur nga akademiku Vasil Tole është në vetvete një ngjarje kulturore e shënuar, në vitin e 100-të të shpalljes së Tiranës si kryeqytet i Shqipërisë”, shkruan Veliaj në parathënien e botimit.
Në promovimin e librit ishte i pranishëm edhe kryetari i Akademisë së Shkencave, Skënder Gjinushi./ atsh/ KultPlus.com
Dikur Teatri i Faruk Begollit, vendi ku aktrimi i jepte jetë publikut edhe vetë sallës, sot ballafaqohet me probleme të shumta, duke u nisë prej atyre bazike, mungesës së aktorëve rezident.
Aktorë të shumtë kanë kërkuar prej Komunës së Prishtinës të jenë pjesë e ansamblit rezident të Teatrit “Dodona”, për të pasuar me konferencë për medie, e kërkesë që tashmë po del edhe në rrugë, pasi që, një grup i aktorëve kanë paralajmëruar edhe protestë që pritet të organizohet nesër.
Një iniciativë që kishte filluar dy vite më parë, nga aktorët e kryeqytetit ende nuk ka gjetur zgjidhje. Është fjala për shtimin e numri të aktorëve rezident në Teatrin ‘Dodona’, nga katër sa janë tani, në 20, sa e kërkon edhe ligji për teatro në Republikën e Kosovës.
Në një intervistë për KultPlus, Leonit Maloku, një nga përfaqësuesit e komuniteti të aktorëve të Prishtinës ka treguar se që kur kanë filluar të ngrisin zërin për këtë çështje dy vite më parë, ende nuk kanë marrë ndonjë përgjigje definitive nga ana e Komunës së Prishtinës.
Sipas tij, ishte reagimi i kryetarit të Komunës, Shpend Ahmeti, pas rrëzimit të Teatrit të Shqipërisë, ajo çka i nxiti edhe më shumë komunitetin e aktorëve që të reagojnë për këtë çështje, por edhe premtimet e kryetarit që së bashku të gjejnë një zgjidhje.
“Pasi kryetari i Komunës, Shpend Ahmeti, bëri një status duke shprehur keqardhjen e tij për rrëzimin e Teatrit Kombëtar në Shqipëri, unë i reagova me anë të një komenti duke e pyetur se çka ka bërë për komunën tonë, menjëherë pas kësaj ishte vetë kryetari ai që më kontaktoi dhe tha që të punojmë së bashku në mënyrë që të qojmë përpara kërkesën tuaj. Mirëpo që nga ajo kohë takimet dhe mesazhet me kryetarin kanë qenë të pamundura”, ka thënë Maloku.
Maloku tregon se që nga koha kur është mbajtur konferenca me gazetarë në gusht të këtij viti, Komuna nuk i ka njoftuar lidhur me vendimet që janë marrë së bashku me Ministrinë e Financave.
Përfaqësuesi i komunitetit të aktorëve të Prishtinës, ka vetëm një hall, votimin e buxhetit nga ana e asamblesë komunale gjatë ditës së nesërme. Sipas tij në qoftë se nuk ndahet buxheti përkitazi me kërkesat e tyre atëherë teatri ‘Dodona’ do mbes edhe një vit tjetër me vetëm katër aktorë të punësuar.
“Ne kemi bërë kërkesa për shtimin e 16 aktorëve rezidentë në teatrin ‘Dodona’ përpara votimit të buxhetit në asamblenë komunale, sepse në qoftë se nuk aprovohen kërkesat tona atëherë teatri do të mbetet ashtu siç është, me vetëm 4 aktorë, edhe për një vit tjetër”, ka shtuar ai.
Leonit Maloku thotë se për Ministrinë e Financave, të punësuarit janë vetëm numra, ata shohin 17 të punësuar, por nuk e marrin në konsideratë faktin që teatri ka vetëm katër aktorë. Sipas tij janë aktorët atë që e bëjnë teatrin.
“Ministria e Financave të punësuarit i nuk i sheh ndryshe vetëm si numra të punësuar. Dodona ka 17 të punësuar, ka teknik, ka rojtar, ka biletashitës, ka ndriçues dhe vetëm katër aktorë. Por teatri nuk mund të bëhet pa aktorë, sado të nevojshëm dhe të domosdoshëm që janë pjesa tjetër e stafit, aktorët janë të pazëvendësueshëm”, ka pohuar ai.
Aktori ka thënë se Ministria po synon që të punësoj vetëm edhe 5 aktorë, e që sipas tij nuk janë të mjaftueshëm, madje në kundërshtim me ligjin për teatrot. Ai ka potencuar se Prishtina si kryeqytet ka nevojë për më shumë aktorë, sesa cilido teatër në vend.
Maloku ka shtuar se pas konferencës ata kanë menduar edhe organizimin e një proteste. Duke mos dashur të shpalosë shumë detaje rreth saj, ai ka bërë të ditur se nesër në orën 12:00 përballë Komunës së Prishtinës, komuniteti i aktorëve do të organizojë protestë, për të plotësuar kështu edhe kërkesat e tyre.
“Ne pas konferencës hapin tjetër e kemi menduar protestën dhe tash do dalim në protestë nesër në orën 12:00 para Komunës. Kurse me kohë do të mendojmë se cili do të jetë hapi tjetër që do ndërmarrim edhe pse realisht nuk di ndonjë formë tjetër që mund të kryej punë më mirë se protesta”, ka thënë Maloku.
Krejt në fund Leonit Maloku ka thënë se për komunën komuniteti i aktorëve deri më tani ka qenë ‘bira e fundit e kavallit’.
“Siç duket për komunën ne artistët jemi bira e fundit e kavallit, kështu do të mund të thoja, sepse për komunën çdo gjë po ecë edhe pa komunitetin kulturor”, ka përfunduar Maloku./ KultPlus.com
Filharmonia e Kosovës ka rifilluar provat me grupet e vogla të njësive të saj, të orkestrës dhe të korit.
Nëpërmjet një postimi në Facebook, Filharmonia e Kosovës ka bërë të ditur se do të filloj mbajtjen e koncerteve në muajin tetor, por me një numër të kufizuar të pjesëmarrësve.
Më poshtë gjeni njoftimin e tyre të plotë:
Të nderuar zonja dhe zotërinj,
Jemi të lumtur që nga 28 shtatori, Filharmonia e Kosovës ka rifilluar provat me grupe të vogla të dy njësive të saj, orkestrës dhe korit. Pas shkëputjes prej më shumë se gjashtë muajsh, që kur vendi u fut në izolim për shkak të pandemisë dhe ballafaqimit me përhapjen e virusit Covid-19, urojmë që të jetë një fillim i mbarë për sezonin të cilin tashmë kemi filluar ta planifikojmë. Filharmonia do t’i kthehet koncerteve me numër të kufizuar të pjesëmarrësve gjatë tetorit. Shihemi së shpejti!/ KultPlus.com
Katër figura të diasporës shqiptare, Carl von Gega, Aleksander Moisiu, Avni Delvina e Jozef Radi do të vijnë në një dokumentar të realizuar nga regjisori dhe aktori austriak Erwin Leder, shkruan KultPlus.
Lajmi është bërë i ditur nga Gjergj Kola nëpërmjet një postimi në rrjetin social Facebook.
“Së shpejti, në tetor, regjisori dhe aktori i madh nga Austria – Erwin Leder do të jetë përmes një historie emocionuese 4 personalitetet e mëdha të diasporës shqiptare, përkatësisht Carl von Gega, Alexander Moissi, Avni Delvina e Jozef Radi … nën moton: Të tregojmë ditët e fundit të teatrit kombëtar”, ka shkruar ai./ KultPlus.com
“25 qershor 2019. Një datë që do të mbahet mend përgjithmonë nga tifozët e Madridit në të gjithë botën. Madridi më në fund po zbarkonte në peizazhin e futbollit femëror, pak vonë por më mirë vonë se kurrë ..
Real Madrid po kërkonte një fillim perfekt për këtë kapitull të ri. Ata po kërkonin emra që do të ishin sinonim i asaj për të cilën qëndronte Real Madrid si një klub. Ata donin që një lojtar i aftë të bëhej fytyra e këtij projekti të ri. Ata donin dikë me të cilin fansat mund të krijonin një lidhje. Ata aspironin të sundonin futbollin e grave.
Dhe për të sunduar një mbretëri ju duhej një Mbretëreshë dhe kjo mbretëreshë ishte shqiptarja Kosovare Asllani.
Kjo është historia e lojtares së parë Galaktike të Real Madrid. Kjo është një histori e ëndrrave që bëhen realitet. Kjo është historia e punës së palodhur dhe këmbënguljes. Kjo është historia e mbretëreshës së Madridit.”
Kështu e ka nisur shkrimin e saj për Kosovare Asllanin gazeta spanjolle Medium e cila ka bërë edhe një përmbledhje të plotë të karrierës së futbollistes.
E lindur në 1989 në Kristianstad, Kosse (shkurt për Kosovare) ka luajtur me skuadra të ndryshme në të gjithë globin para se të kthehej në “shtëpi” në Real Madrid.
Ajo filloi ëndrrën e saj të futbollit në Vimmerby IF vetëm 15 vjeç, la gjurmën e saj dhe bëri kokat të ktheheshin ndërsa shënoi 48 herë në 49 paraqitje. Ajo vlerësohej si një mrekulli dhe tani ka një fushë futbolli që mban emrin e saj në Vimmerby, krijuar në 2018. Performancat e saj të shkëlqyera në ekipin e të rinjve Vimmerby IF i mundësuan asaj një lëvizje në Linköpings FC në 2007, ku ajo filloi udhëtimin e saj profesional. Duke u bashkuar me klubin si një adoleshente sensacionale, asaj iu desh një sezon për të gjetur pozicionin e saj, por së shpejti ajo u bë një pjesë thelbësore e skuadrës dhe vazhdoi t’i ndihmojë ata të fitojnë kampionatin dhe kupën në 2009. Ky ishte Damallsvenskan ( Liga suedeze e grave) e parë i Linköpings. Kjo më pas u pasua nga një periudhë e shkurtër në ËPS në SHBA me Chicago Red Stars. Ajo bëri 13 paraqitje për ta duke shënuar dy herë. Asllani u kthye në Linköpings FC për të luajtur për ta për 2 sezonet e ardhshme gjithashtu në UËCL. Pas një sezoni në klubin e saj të lindjes Kristianstad DFF në 2011, u zhvendos ne PSG ku fillimi i saj në jetë në PSG ishte i shkëlqyeshëm ku ajo shënoi 17 gola në 19 paraqitje në kampionat në sezonin e saj të parë. Në 2 sezonet e ardhshme, ajo arriti të shënonte 20 gola në 34 paraqitje në kampionat.
Hapi i saj i ardhshëm ishte me Manchester City. Ajo nënshkroi një kontratë 2-vjeçare me ta në janar të 2016. Qëndrimi i saj në Manchester City e pa atë të fitonte FA ËSL, Kupën Kontinentale dhe Kupën e FA. Ajo kryesisht operonte krahët gjatë qëndrimit të saj atje, gjë që pa një zvogëlim të ndjeshëm të rezultatit të shënimit të golit. Ajo arriti vetëm 3 gola në 25 paraqitje totale për Blues me një prej tyre që erdhi kundër Lyon në gjysmë-finale të UËCL. Ndërsa 28-vjeçarja po fitonte trofe, ajo dëshironte ta çonte ndeshjen e saj në nivelin tjetër dhe shtëpia është vendi për këtë.
2017 ishte viti i kthimit në shtëpi për Kosse, ajo u kthye në Suedi për të luajtur për Linköpings. Ajo ndihmoi ekipin të fitonte një kampionat tjetër në 2017. Kthimi u tregua i dobishëm për lojtarin në nivelin individual. Kjo u shfaq në ËËC që pasoi, e cila ishte ndoshta disa nga futbollet më të mira që ajo ka luajtur për Suedinë.
Ajo që pasoi Kupën e Botës 2019 ishte një ëndërr e përjetshme për të. Asllani u bashkua me Real Madrid (CD Tacón në atë kohë) për t’i ndihmuar ata të fillojnë këtë epokë të re, për të ndërtuar diçka të veçantë, për të qenë një nga figurat themeluese të ekipit.Bëri debutimin e saj për ekipin kombëtar në 2009 kundër Danimarkës dhe u përfshi në skuadrën e Euro 2009. Pasi ishte ngrirë nga skuadra për FIFA ËËC 2011, ajo u kthye për Lojërat Olimpike të Londrës dhe që atëherë ka luajtur një rol jetësor në çdo konkurs të madh.
Ajo u votua lojtarja më e mirë suedeze në vitin 2017 duke fituar “Diamantbollen”. Ajo është ndër lojtarët më të mirë që ka veshur fanellën suedeze, pasi ka grumbulluar 133 ndeshje dhe ka shënuar 37 gola./ dasporashqiptare/ KultPlus.com
Electronic Arts zbuloi kolonën zanore zyrtare të EA Sports FIFA 21 me muzikë nga kultura dhe tinguj të ndryshëm që përfaqësojnë tifozë nga e gjithë bota.
Duke shfaqur mbi 100 artistë të njohur nga 23 vende të ndryshme në FIFA 21 dhe VOLTA FOOTBALL ata po përfaqësojnë kulturën globale si kurrë më parë.
Titujt kryesorë ndërkombëtarë përfshijnë yllin botëror të muzikës, fituesen e çmimit Grammy Dua Lipa, sensacionin brazilian Anitta, Charli XCX, Disclosure dhe Stormzy.
“Në një kohë kur lidhjet tona të përbashkëta nënkuptojnë më shumë se kurrë, kolona zanore për EA SPORTS FIFA 21 përcakton kulturën globale si kurrë më parë,” tha Steve Schnur, Presidenti i Muzikës, Arteve Elektronike.
“Qëllimi ynë i kolonës zanore është të ndryshojmë mënyrën se si lojtarët në të gjithë botën dëgjojnë dhe përjetojnë futbollin dhe t’i prezantojmë ata me muzikë të re që do të ndryshojë jetën e tyre”.
Për të sjellë lojtarët e FIFA 21 së bashku si një botë, tifozët do të jenë në gjendje të dëgjojnë Videon VOLTA FOOTBALL ndërsa luajnë mënyra të tjera dhe të mundësojnë cilësimet për të dëgjuar këngët FIFA 21 dhe VOLTA FOOTBALL në të gjitha menytë.
Të dy kolonat zanore FIFA 21 dhe VOLTA FOOTBALL janë në dispozicion në platformat kryesore transmetuese duke përfshirë Spotify, Apple dhe Deezer. Tifozët gjithashtu mund të porosisin paraprakisht * FIFA 21 përpara 9 Tetorit.
FIFA 21 është zhvilluar nga EA Vancouver dhe EA Rumania dhe do të jetë në dispozicion në të gjithë botën me 9 tetor 2020 në PlayStation4, Xbox One dhe PC përmes Origin dhe Steam./ KultPlus.com
(Përsiatje mbi personalitetin artistik të poetes së mirënjohur të teksteve të këngës në RTSH, ZHULIANA JORGANXHI)
Në epoka dhe etapa të ndryshme të njerëzimit, ka patur dhe do të ketë gjithmonë individë të veçantë, të cilët, me veçoritë dhe talentin e rrallë që zotërojnë, me kontributin dhe vokacionin që përcjellin dhe e transmetojnë ndër breza, kanë mundur të lënë gjurmë të thella duke ngritur në art tempullin e tyre të shejntë e të pa cënueshëm nga çdo ndikim dhe fuqi e jashtëme madhore që e sjell koha. Këta individë, në mënyrë organike bëhen sinonim i jetës së përditshme, dhe ashtu krejt pa pritur e pa kuptuar mundin të depërtojnë në qënien tonë, duke hyrë deri në skutat më të fshehta të shpirtit njerëzor. Pastaj, aty e ngrejnë edhe folenë e tyre… Me kalimin e kohës, ajo fole kthehet në një strehëz të përjetshme, që quhet banesa e mirënjohjes tek Njeriu…! Pa dyshim, kjo ka ndodhur edhe me Zhuliana Jorganxhiun, një nga emrat më të veçuar dhe më të zëshëm të artit dhe kulturës sonë kombëtare të shekullit që lamë pas, por edhe të këtij fillim shekulli. Mjeshtre e fjalës së gdhendur në varg, uragan i fuqishëm i simbolikës dhe e metaforës në këngën shqipe, lirikja dhe frymëzuesja që me kumtin e saj ngriti peshë zemrat e shqiptarëve këtej dhe andej kufirit, ajo u bë melhemi e gëzimeve dhe e dhimbjeve proverbiale të popullit të cilit i përket. Sa i paplotë do të ishte mozaiku gjigand i këngës në shekullin që lamë pas, por edhe në shekullin që jetojmë sot, pa Zhuliana Jorganxhiun…!? Me të drejtë e kanë quajtur Mbretëresha e Këngës Shqiptare, sepse në fakt, është një virtuoze e rrallë e vargëzimit të kënduar, një qëndistare e rafinuar e fjalëzimit të praruar, dhe për këtë arsye ajo e meriton këtë kurorë lavdie…! Zhuliana Jorganxhi ka patur dhe ka një fat ndryshe prej artisti. Prej kohësh ajo gëzon një privilegj dhe status të veçantë si rrallëkush prej të ngjashmëve në këtë fushë, ngase kënga e saj ka zënë vend në të përditshmen e gjithsecilit prej nesh, si buka që hamë, si uji që pijmë dhe ajri që thithim. E gjithë krijimtaria e saj e begatë, simbolika dhe fabula që ajo ndërton, metafora dhe mesazhi që përcjell përmes fjalëzimit, kundrohet bukur, përcillet krejt natyshëm dhe kuptohet lehtë, pëlqehet, shijohet këndshëm, këndohet nga të gjitha moshat. Kënga e saj të ngelet gjithmonë në buzë, si një lajtmotiv i ritmit të jetës dhe i kohës që jetojmë, ku brenda këtij ritmi janë dhimbjet dhe gëzimet e njeriut, brengat dhe dashuritë e mëdha, loti dhe buzëqeshja, arsyeja dhe urrejtja, shpresat dhe ëndrrat e së ardhmes, robëria dhe liria, triumfi dhe lavdia… Të gjitha janë aty. Lirikat e këngëve të saj janë plot jetë e gjithë gazmend, ato mbeten po aq të freskëta e frymëzuese, anipse kanë çelur e shpërthyer dekada më parë, ato sërish tingëllojnë të freskëta, dëgjohen edhe më bukur, shijohen me ëndje, kërkohen dhe përcillen mrekullisht edhe sot tek brezi më i ri …! Dhe kjo ndodh sepse Zhuliana Jorganxhi e qëmton detajin, e respekton thellësinë e mendimit, e çmon shumë rëndësinë dhe peshën që ka fjala. Ajo është një adhuruese e pashoq e Gjuhës së bukur Shqipe dhe e miklon atë ashtu si nëna foshnjën, sepse e dashuron marrëzisht sikur të jetë krijesa e saj. Si një nikoqire e mirë korçare ajo e kursen fjalën, e përzgjedh mençurisht dhe kujdeset për estetikën e saj, e formëzon dhe e laton atë, andaj edhe fjalëzimi mjeshtëror i saj nuk e pranon kurrë mendimin bosh, as parazitizmin e frazës e cila asesi nuk mundet ti cek dot sinorët e krijimtarisë së saj të dëlirë e të kulluar. Këto veçori e cilësi të rralla që lidhen me talentin dhe disiplinën e pashembullt artistike në gjithë procesin e saj krijues, Zhuliana Jorganxhi i përcolli duke i ndarë me shumë fisnikëri e bujari si përvojë dhe sukses të saj me të gjithë kolegët dhe bashkëpunëtorët e vjetër dhe të rinj, atje, në redaksinë e muzikës në Radio Tirana, ku për mëse 30 vjet mbajti peshën dhe përgjegjësinë kryesore të eventeve më të rëndësishme në ngjarjet e mëdha artistike që lidheshin me Festivalet e Këngës në RTSH. Lexuesi i gjerë shqiptar, e në veçanti profesionistë të fushës, poetë, kompozitorë, interpretë të këngës, mësues e pedagogë, nxënës dhe studentë që studiojnë për kanto e kompozicion, por, edhe kritikët e artit të këtij lloj zhanri të veçantë, tashmë kanë në duar këtë botim special dhe të plotë, ku përfshihet i gjithë korpusi i krijimtarisë poetike e Zhuliana Jorganxhiut. Ky libër, është konceptuar dhe është ndarë në tre kapituj. Në kapitullin e parë që mban titullin e librit “Zëri i shpirtit tim”, janë publikuar të gjitha tekstet e muzikuara të këngëve të krijuara nga autorja, që në fillimet e saj kur ajo ishte vetëm 17 vjeçe, e deri në ditët e sotme. Shumë prej tyre, tashmë janë bërë hite dhe mrekullisht i kanë rezistuar në mënyrë të shëndetshme kohës. Në kapitullin e dytë, me titull “Udhëve të pentagramit”, janë poezi e lirika të pa muzikuara, të shkruara në kohë të ndryshme, për të cilat kompozitorët e traditës, por edhe ata të sotëm, (pra më të rijntë), janë të mirëpritur ti kthejnë sytë dhe kanë shumë se ç’farë të marrin e të frymëzohen nga krijimtaria e begatë dhe e larmishme e kësaj autoreje… E gjithë kjo vepër e mirëfilltë krijuese, analizohet dhe shoqërohet me një parathënie tejet serioze dhe profesionale nga poetja e mirënjohur Natasha Lako, e cila, veç individualitetit artistik, evidenton veçoritë dhe epërsinë e talentit të padiskutueshëm të Zhuliana Jorganxhiut, si një prej përfaqësueseve më dinjotoze të brezit të saj, dhe që padyshim për këtë, ajo zë një vend qëndror në historinë e muzikës dhe të Këngës Shqiptare. Ndërsa në kapitullin e tretë, një vend të veçantë i kushtohet vlerësimeve, opinioneve, mbresave dhe kujtimeve të shumë personaliteteve të artit dhe kulturës, si poetë, kompozitorë, dirigjentë, këngëtarë, e shumë bashkëkohës të autores që kanë jetuar artistikisht dhe kanë bashkëpunuar me të ndër vite e dekada, e, së bashku kanë bërë historinë e ndritur të muzikës dhe të Këngës së lehtë Shqiptare. Kapitulli i tretë, mban një titull mjaft domethënës dhe kuptimplotë: “Mijëra zëra në një zemër”, sepse për Zhuliana Jorganxhiun dëshirojnë të flasin që të gjithë… Të gjithë duan të shprehen e të thonë fjalë zemre, të përcjellin një urim, sepse, tashmë ajo mbetet një nga krijueset që nuk i përketë më vetvetes, por të gjithëve ne, ngase kënga e saj ka dhe do të ketë jetëgjatësi, ajo është përcjellë dhe do të përcillet ndër breza… Janë tepër emocionuese dhe mjaft mbresëlënëse fjalët e ngrohta, mirënjohja dhe vlerësimet e pakursyera e plotësisht të merituara që përcjellin në këtë libër për autoren shumë prej kolegëve të saj artistë, kompozitorë, poet, dirigjentë, këngëtarë dhe mjaft personalitete të njohur të fushave të ndryshme të artit dhe kulturës, dhe jo vetëm. Ata dëshmojnë në kujtimet e tyre jo vetëm talentin unik dhe kontributin e paçmuar të Zhulianës në historikun dhe rrugëtimin e gjatë dhe të suksesshëm të Këngës Shqiptare, por, përmes këtyre mbresave dhe impresioneve të shumta, rrëfejnë dhe zbulojnë anë të tëra të personalitetit të saj njerëzor, si, zemërgjerësia dhe bujaria, fisnikëria dhe toleranca, përulësia, modestia e thjeshtësia, e shumë cilësi të vyera që e ridimensionojnë dhe e plotësojnë edhe më qartë profilin e kësaj figure kaq të dashur për shqiptarët, këtej dhe andej kufirit. Të gjitha mendimet e tyre bashkohen në një emër të vetëm, ngase, te Zhuliana Jorganxhi trupëzohet, frymon dhe jeton në çdo çast jo vetëm një artiste e jashtëzakonshme, por edhe një Njeri i jashtëzakonshëm, një grua madhështore…! Popërse paraqitet sot para lexuesve një botim kaq i veçantë dhe i plotë i këtij nënlloji të krijimtarisë artistike, siç është poezia e muzikuar dhe ajo e kënduar e Zhuliana Jorganxhiut…?! Të gjithë jemi dëshmitarë të asaj katraure të madhe se çfarë ndodhi në Shqipërinë e pas viteve ‘90 – të. Si në çdo fushë të jetës, edhe në art e kulturë, e, në veçanti në muzikë, pati një bjerrje të menjëhershme të asaj tradite të investuar kaq bukur për dekada me radhë. Fatkeqësisht, kjo bjerrje kaloi më pas në një rrënim dhe degradim të pakthyeshëm të vlerave të gjithë asaj trashëgimie të vyer dhe shumë të pasur, e krijuar dhe e kultivuar me aq mund, zell e pasion nga një armatë e madhe brezash artistësh, kompozitorësh e poetësh, interpretues të talentuar nga më të zëshëm dhe më të shquar të vendit. Kujtesa jonë na bënë të evokojmë me nderim të thellë kompozitorët Prenk Jakova, Gaqo Avrazi, Çesk Zadeja, Tish Daija, Pjetër Gaci, Tonin Arapi, Nikolla Zoraqi, Abdulla Grimci, etj, të cilët u pasuan nga një gjeneratë tjetër kompozitorësh po aq të talentuar si Agim Krajka, Ferdinant Deda, Kujtim Laro, Fehim Ibrahimi, Limoz Dizdari, Avni Mula, Agim Prodani, Luan Zhegu, Aleksandër Peçi, Agron Xhunga, Mark Kaftalli, Kastriot Gjini, Vladimir Kotani, Aleksandër Lalo, Alfons Balliçi, Robert Radoja, Josif Minga, Flamur Shehu, Xhavit Ujkani, Apostol Simoni, Tonin Rrota, Enver Shëngjergji, Thoma Simaku, Simon Gjoni, Vath Çangu, Gazmend Mullahi, Shaqir Kodra, Pjetër Dungu, Sabrija Nushi, Spartak Tili, Riza Zdrava, Ruzhdi Keraj, Diana Ziu, Shpëtim Kushta, Hajg Zaharian, Gjergji Leka, Kozma Lara, Maksim Shehu, Dorian Nini, Tahsim Oshafi, Arqile Pilkati, Osman Mula, Ardit Gjebrea, Pirro Çako, Ilir Dangëllia, Arqile Pilkati, Lejla Agolli, Naim Gjoshi, David Tukiçi, Edmond Zhulali, Alfred Kaçinari, Valentin Veizi, Jetmir Barbullushi, Shpëtim Saraçi, Adrian Hila, Markeljan Kapedani, Alban Karabashi, Artur Dhamo, Lambert Jorganxhi, Miron Kotani, Kristi Popa, Saimir Çili, etj. Kësaj armate të shkëqyer kompozitorësh i’u bashkangjit edhe ajo plejadë e shquar krijuesish të teksteve të muzikuara si Dritëro Agolli, Ismail Kadare, Lasgush Poradeci, Fatos Arapi, Llazar Siliqi, Kol Jakova, Dionis Bubani, Petraq Qafëzezi, Ruzhdi Pulaha, etj, të cilët edhe këta u pasuan nga një tjetër gjeneratë e shkëlqyer krijuesish si, Zhuliana Jorganxhi, Xhevahir Spahiu, Jorgo Papingji, Betim Muço, Natasha Lako, Bardhyl Londo, Gjok Beci, Agim Doçi, Arben Duka, Hysni Milloshi, Shaban Murati, Petraq Risto, Valdete Andoni, Koçi Petriti, Vllasova Musta, Alqi Boshnjaku, Vasil Dede, Haxhi Rama, Agim Shehu, Foto Malo, Bashkim Hoxha, Luan Rexhepi, Pjerin Logoreci, Sulejman Mato, Zaho Puci, (Vasili), Irma Kurti, Sadik Bejko, Kudret Isai, Preç Zogaj, Ilirian Zhupa, Agim Isaku, Adelina Mamaqi, Petrit Ruka, Luigj Gurakuqi, Fatmir Gjata, Llambro Ruci, Ndoc Gjeta, Isuf Nelaj, Ruzhdi Qatipi, Robert Zvarc, Nasi Lera, Pandeli Koçi, Fluturak Gërmenji, Demokrat Anastasi, Gaqo Apostoli, Ali Podrimja, Skënder Rusi, Violeta Allmuça, Adelina Balashi, Vojsava Nelo, Niko Kacalidha, Iliriana Sulkuqi, Demir Gjergji, Rozana Radi, etj. I gjithë kontributi i këtyre mjeshtrave të mëdhenj të muzikës dhe të Këngës Shqiptare, u lartësua nga interpretë virtuozë të skenës si: Vaçe Zela, Gaqo Çako, Avni Mula, Tonin Tërshana, Luan Zhegu, Qemal Kërtusha, Anita Take, Pavlina Nika, Nikoleta Shoshi, Liljana Kondakçi, Ema Qazimi, Justina Aliaj, Myfarete Laze, Irma Libohova, Alida Hisku, Parashqevi Simaku, Bashkim Alibali, Suzana Qatipi, Tatiana Isai, Rakipe Karaj, Eduart Jubani, Kozma Dushi, Françesk Radi, Fatma Zyberi, Arta Babaramo, Pëllumb Elmazi, Sherif Merdani, Lindita Thedhori, Petrit Lulo, Zeliha Sina, Nikolin Gjergji, Zija Saraçi, Vitore Rusha, Spiro Katundi, Afërdita Zonja, Anita Bitri, Adriana Ceko, Muharrem Herri, Violeta Zefi, Telemak Papapano, Ermira Babaliu, Marina Grabovari, Gjergj Sulioti, Gjergji Leka, Jolanda Dhamo, Burbuqe Rada, Miga Hysi, Lindita Sota, Mimoza Nazarko, Nazmie Kasmi, Nertila Koka, Frederik Ndoci, Gëzim Çela, dhe pasoi me një tjetër brez këngëtarësh po aq të talentuar, si Morena Reka, Aleksandër Gjoka, Manjola Nallbani, Eranda Libohova, Mira Konçi, Aurela Gaçe, Albërije Hadërgjonaj, Rovena Dilo, Shpresa Gashi, Mihrije Braha, Armend Rexhepagiqi, Juliana Pasha, Eneida Tarifa, Ledina Çelo, Elton Deda, Redon Makashi, Alban Skënderaj, Fitnete Duda, Soni Malaj, Elsa Lila, Florian Mumajesi, Mariza Ikonomi, Elvana Gjata, Kejsi Tola, Rosela Gjylbegu, Anjeza Shahini, Gent Bushpepa, etj. Mirëpo kjo trashëgimi e pasur dhe plejadë e shkëlqyer krijuesish e interpretuesish që përmendëm më sipër, bëri që me kalimin e kohës të përballej me një çoroditje dhe me një tipologji tjetër arti, të pa dëgjuar më parë, që në zhargonin e përditshëm do të quhej “tallava”. Dhe kjo bëri që një pjesë e këtyre artistëve të tërhiqeshin nga udha e bukur e muzikës dhe pasioni i tyre të ndërpritej në mes, në kërkim të rrugëve të tjera për të mbijetuar. Disa ndryshuan profesion, e disa të tjerë e braktisën vendin duke shkelur udhëve të botës në kërkim të një jete më të mirë dhe më të sigurtë. Kësaj drame, nuk mund ti shpëtonte as poetja jonë Zhuliana Jorganxhi, e cila prej 30 vjetësh jeton përtej Adriatikut, atje, në Trieste të Italisë. Gjithmonë e përmalluar, por e palodhur dhe energjike si dikur, ajo vazhdon të shkruaj ende vargje për muzikë. Si për të sfiduar me moshën e saj dhe me fuqinë e shpirtit atë katraurë që la pas tre dekada më parë, ku në skenën që kishin debutuar ato mote korifejt e muzikës shqiptare, veç talenteve të rinj dhe mjaft premtues për të ardhmen e muzikës, u ngjitën llojlloj këngëtarësh e krijues muzike, një pjesë e të cilëve ishin edhe emra anonim, që vetëm me artin e vërtetë muzikor nuk kishin asnjë lidhje. Pas ndërrimit të sistemit, ka qenë shpresëdhënëse dhe duhen vlerësuar nga njëra anë përpjekjet e shumë djemëve dhe vajzave të talentuar, që u evidentuan asokohe me talentin e tyre për risitë muzikore që sollën në skenë. Pati një prurje serioze të disa grupeve të rinj muzikorë që, me freskinë dhe artin e tyre sollën një frymë të re në muzikën bashkëkohore, por që për fat të keq, edhe ata u tërhoqën përballë fluksit të pakontrolluar të prodhimtarisë së “artit” që vinte nga rruga. Ky ishte “arti” i komercit që e goditi rëndë muzikën e vërtetë dhe të gjithë trashëgiminë e vyer të Këngës Shqiptare. Ky lloj “arti”, për mëse tre dekadash ka pushtuar tregjet muzikore duke e basarduar rëndë këngën shqiptare. Përballë një panorame të tillë, artistët tanë të mëdhenj, por edhe ata të rinj të talentuar që u shfaqën pas viteve ’90 –të, u tërhoqën nga udha e krijimtarisë, duke e ndier veten të pafuqishëm në këtë atentat të madh që i’u bë artit të vërtetë, Këngës Shqiptare. Vendin e hierarkisë së vlerave e zuri tallavaja dhe tekstet e pakuptimta muzikore, të cilat e kanë deformuar dhe ç’edukuar shijen e publikut. Ato na kujtojnë se Kënga, ky art i lashtë magjik që bashkon nga të gjitha kontinentet kulturat e popujve dhe përcjell kaq shumë emocion e mesazhe të fuqishme, që zbut dhe ngroh çdo zemër njerëzore kudo në botë, sot ndodhet në udhëkryqet e saj…. Ata që e kanë marrë peng muzikën e vërtetë, na kujtojnë se dikur “na ishte njëherë muzika…”, por, na ishte dhe është ende në mes tonë edhe një Mbretërëshë e Këngës Shqiptare me emrin Zhuliana Jorganxhi, e cila i dha këngës shpirtin e saj, që ajo të mbijetoj përgjithmonë, pavarësisht kohëve që jetojmë. Zhuliana Jorganxhi dhe e gjithë plejada që Ajo përfaqëson në artin muzikor shqiptar, është shembulli kuptimplotë që ilustrohet më së miri në atë që poeti ynë i madh Dritëro Agolli shkruan: “…I bardhë si bora të jesh,/ i ndritur, i larë me flori./ Prapë do të shajnë, patjetër,/ pa sharë nuk mbetet njeri …!/E hodhën floririn – e tretën,/ në llum, në llagëmin e zi./ Një shekull kaloi dhe e gjetën,/ Floriri kish mbetur Flori …”/ KultPlus.com
Në vitin 1913, Auguste Leon dhe Jean Bunhes, njëri fotograf e kimist dhe i dyti një profesor i gjeografisë humane në College de France, erdhën në Ballkan për të fotografuar jetën, zakonet dhe njerëzit, zhdukja e të cilëve ishte vetëm “çështje kohe”.
KultPlus më poshtë ju sjellë sesioni e fotografive që Leon dhe Bunhes kanë realizuar në Shkodër para 104 vitesh./ KultPlus.com
Halil Bogaj, një pacient i sëmurë me kancer gjatë trajtimit në Klinikën e Onkologjisë i ka dedikuar një poezi stafit mjekësor.
Poezia “Në Klinikën Onkologjike” është një falënderim i veçantë që pacienti Halil Beqaj ia ka bërë mjekëve dhe infermierëve të cilët janë kujdesur për të.
“Gjeta mjekë dhe infermierë, t’gatshëm për punë kurdoherë – Gjeta motra e vëlla, lum klinika që i ka! Si për këshilla, sugjerime, të kujdesshëm në shërbime – Dijen, shkencën i zbatojnë dhe moralin ia shtojnë – Për ushqim dhe kulturë n’kët’ nivel s’kam pa kurrë”, ka shkruar ai.
Drejtori i Klinikës Ilir Kurtishi e ka falënderuar Bogajn dhe i ka uruar shërim të shpejt./ KultPlus.com
Dua Lipa tashmë i ka bërë bashkë yjet e muzikës, Madonna, Missy Elliot dhe producenten The Blessed Madonna, për ta sjellë një version remix të këngës së saj “Levitating”. Por, kush mund të jetë bashkëpunëtori i saj i radhës?
Së fundmi këngëtarja me prejardhje kosovare e bëri të ditur lajmin se reperi, DaBaby do të jetë bashkëpunëtori i saj i ardhshëm në realizimin e një remixi të ri të këtij hiti, që pritet të lansohet të premten më 2 tetor.
Ndërkaq, mbrëmë ylli i hitit “Don’t Start Now” e postoi një video në Instagramin e saj, përmes së cilës e paralajmëron këtë bashkëpunim me reperin e famshëm.
Ndoshta talenti i yllit të muzikës rep, DaBaby do ta ndihmojë këngën “Levitating” që të pozicionohet në vendin e parë të toplistës “Billboard Hot 100”.
Remixi i parë i këngës erdhi nga albumi i ri i Lipës i realizuar në bashkëpunim me producenten The Blessed Madonna, i cili e mban titullin “Club Future Nostalgia”. Ky incizim shënoi suksese të jashtëzakonshme, kryesisht në toplistat e muzikës dance dhe elektronike./ KultPlus.com
