“National Fisherman” ka botuar, në gusht të 1935, në faqen n°24, një shkrim në lidhje me rekomandimin e Gjon Milit për dallimin dhe përdorimin e dritës së fenerëve përtej mjegullës, të cilin Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Rekomandimi i intensiteteve elektrike anormale për dritat shpuese të mjegullës
Mbitensioni i llambave inkandeshente në reflektorë ose thjerrëza speciale do të rriste fuqinë e qirinjve të llambave të fenerëve detarë një mijë herë dhe dukshmërinë në një drejtim të caktuar në mjegull deri në tre herë, sipas Gjon Milit, inxhinier i kompanisë Westinghouse Lamp.
“Për vite me radhë inxhinierët kanë kërkuar pa sukses një burim të ri ngjyrash për dritën që do të depërtonte në mjegull në një distancë të sigurt për navigimin ajror dhe detar,” thotë z. Mili.
“Megjithatë, vetëm kohët e fundit inxhinierët menduan të rrisin shkëlqimin e dritave të fenerëve detarë duke i ndezur ato në mbitension dhe duke përdorur reflektorë dhe lente për të intensifikuar fuqinë e rrezeve të dritës.”
Byroja e Lighthouses, Departamentit të Tregtisë, ka kryer eksperimente të një natyre të tillë. Llamba të veçanta të fenerëve janë instaluar përgjatë brigjeve të lumenjve dhe vijës bregdetare të porteve për t’u përdorur vetëm gjatë mjegullave dhe mund të bëhen praktikë standarde në të ardhmen për të përballuar lundrimin e sigurt. Ata gjithashtu pajisën sinjalet detare në mënyrë që llambat të jenë në mbitension gjatë mjegullës.
“Në një mjegull të ditës me densitet mesatar, ose në atë në të cilën objekti mund të shihet në afërsisht 400 këmbë, sinjali detar me një llambë me fuqi 50 qirinjsh ka një gamë dukshmërie prej rreth 800 këmbësh,” shton z. Mili.
“Në një reflektor ose lente të projektuar siç duhet, i njëjti mbitension i llambës mund të prodhojë deri në 500.000 fuqi qirinjsh. Do të ishte e dukshme tre herë më larg se burimi i 5 qirinjve.”
Funksionimi i mbitensionit të një llambe inkandeshente (të flaktë) u shpjegua si aplikimi i më shumë volteve sesa nevojitej për të prodhuar dritë të bollshme gjatë jetëgjatësisë mesatare të zakonshme prej 1.000 orësh, si p.sh. përdorimi i një llambe 115 volt në 140 volt. Mbitensioni bën që filament (rezistenca) të shkëlqejë më shumë dhe kështu të prodhojë më shumë dritë; por llambat kanë jetë më të shkurtër.
“Reduktimi i jetëgjatësisë së llambës përmes funksionimit të mbitensionit të llambave sinjalizuese gjatë mjegullës mund të kompensohet duke i vënë ato në nën tension gjatë motit të kthjellët,” shton z. Mili.
‘The Hollywood Reporter’ ka renditur regjisoren kosovare, Blerta Basholli në mesin e talentëve të kinemasë evropiane që bënë bujë gjatë vitit 2021, përcjell KultPlus.
“I vendosur shtatë vjet pas një masakre të udhëhequr nga serbët në një fshat të Kosovës në luftën e viteve 1990, debutimi i trefishtë i Blerta Bashollit në Sundance, trondit jo me kthesat e komplotit apo eksperimentet, por me sensin e mprehtë të regjisores për detaje dhe me skena rrënuese emocionalisht që nxjerrin dramë dhe heroikë nga një përrallë sipërfaqësisht e qetë e një të mbijetuare të pashkolluar, por të vendosur (të luajtur me intensitet befasues nga Yllka Gashi).”- thuhet në përshkrimin e The Hollywood Reporter.
Së fundi, ‘Zgjoi’ hyri në listën e ngushtë për nominimet për Oscars./KultPlus.com
Torra Veneciane, një nga simbolet e Durrësit, jo vetëm do të restaurohet përmes programit “EU4Culture”, por edhe do të kthehet në pikë informacioni turistik, bëri të ditur sot delegacioni i Bashkimit Evropian në Tiranë.
Kulla Veneciane është një nga ndërtimet më interesante mbrojtëse të Durrësit. Është ndërtuar në shekullin XV mbi kullën bizantine dhe kjo ndërtesë ka qenë pjesë e mureve që rrethonin qytetin e Durrësit.
Kulla ka potencial të pashfrytëzuar si qendër turistike dhe e informacionit interaktiv historik, rivitalizimi i së cilës, përmes programit “EU4 Culture”, do t’i nxisë vizitorët të eksplorojnë më tej sitet e shumta unike të trashëgimisë në të gjithë Durrësin, një nga vendbanimet më të lashta të Ballkanit./atsh/KultPlus.com
Ajo rri ulun përballë me duer të kryqëzueme, me kambën mbi kambë.
Ajo nuk ban asgja, e rreth saj lëviz gjithçka: gjethet e pemëve, mbulesat e tryezave, gotat, kamerierët, klientët, lypsat; pastaj: shitësi i farave; mandej: shitësi i cigareve; tevona: shitësi i kikirikave.
Ajo s’ban asgja.
Lokali zien, oborri ushton, trotuari vlon, rruga gumëzhin prej veturave; brenda e jashtë meje bota në lëvizje, vetëm ajo s’ban asgja.
Ajo rri si lëvizësi i palëvizshëm.
Unë nisem drejt saj për me ba diçka, për me ba gjithçka për bukurinë që s’ban asgja.
(Nga libri i ri i Ag Apollonit që këtë javë del nëpër librari)./KultPlus.com
Organizata Botërore e Shëndetësisë tha të mërkurën se rreziku që e paraqet varianti Omicron i koronavirusit është ende shumë i lartë, pasi numri i infeksioneve në nivel botëror javën e kaluar u rrit për 11 për qind.
Gjatë përditësimit javor të gjendjes me pandeminë, OBSh-ja tha se varianti Omicron është prapa rritjes së numrit të rasteve në disa shtete, përfshirë ato që tashmë e kanë tejkaluar variantin Delta, shkruan France24.
“Rreziku i përgjithshëm në lidhje me variantin e ri shqetësues, Omicron, mbetet shumë i lartë. Dëshmitë e vazhdueshme tregojnë se varianti Omicron e ka përparësinë e rritjes në raport me variantin Delta me kohë të dyfishimit prej dy deri tri ditësh dhe rritje e madhe e përhapjes së rasteve shihet në një numër shtetesh”, tha Organizata Botërore e Shëndetësisë.
Sidoqoftë, OBSh-ja e theksoi rënien prej 29 për qind në përhapjen e rasteve në Afrikën Jugore, shteti që i pari e raportoi variantin e ri në Organizatën Botërore të Shëndetësisë më 24 nëntor.
Agjencia e Kombeve të Bashkuara tha se të dhënat e hershme nga Britania e Madhe, Afrika Jugore dhe Danimarka, që tash për tash e ka shkallën më të lartë të infeksioneve për numër banorësh në botë, sugjerojnë se ekziston rrezik më i vogël për hospitalizim nga varianti Omicron në krahasim me variantin Delta./KultPlus.com
Filluar nga seriali “Squid Game” e deri te filmi “Fear Street”, Netflix ka dominuar kulturën e popit gjatë vitit që po lëmë pas.
Janë disa filma të Netflix që janë shpërblyer me çmime, përfshirë këtu filmin “The Power of the Dog”. Edhe filmi “Red Notice” theu rekorde me shikueshmëri në botë.
Ky shërbim gjatë 2021-tës ofroi nga të gjitha nga pak. Në top dhjetëshe, ai përfshiu filmat më të mirë dhe seritë më të mira.
Në pozitën e dhjetë vjen mjuzikli “Tick, Tick…Boom!”. Nëse nuk i preferoni mjuziklet, ky mjuzikël pa dyshim se do tu pëlqejë. Ai paraqet ikonën e Broduejit Jonathan Larson. Rolin e tij e luan aktori Andrew Garfield. Këtë mjuzikël, Instituti amerikan i filmit e ka vlerësuar si filmin më të mirë të vitit 2021.
Në pozitën e nëntë sipas Netflix është seriali “Midnight Mass”. Ky serial horror, realizimi i të cilës u ndikua nga religjioni, ofron një tregim kompleks. Ai përqendrohet tek një komunitet i izoluar në një ishull i cili përjeton ngjarje të mbinatyrshme pasi që atje shkon një prift misterioz. Kjo seri ka marrë kritika pozitive.
Filmi “The Mitchells vs. The Machines” vjen në pozitën e tetë. Ky film është i animuar. Ai ofron skena aksion shumë gazmore, më të ngrohta se filmat live.
Pozita e shtatë vjen me filmin “The Harder They Find”. Ky film është western, por me skena të freskëta. Në të me role paraqiten Idris Elba, Lakeith Stanfield dhe Regina King.
Filmi “Fear Street” u vlerësua në pozitën e gjashtë. Ky film është shumë më ndryshe nga çdo film i lansuar këtë vit. “Fear Street” ka marrë kritika pozitive. Kritikët vlerësojnë paraqitjet e aktorëve me role, elementet horror dhe të qëndruarit besnik ndaj materialit nga i cili u realizua filmi.
“Army of the Dead” është filmi i vlerësuar nga Netflix në pozitën e pestë, nga regjisori Zack Snyder. Ky është filmi i dytë i Snyder me mumie.
Drama “The Power of the Dog” me regji të Jane Campion u radhit në pozitën e katërt. Kritikët kanë vlerësuar lartë punën e regjisores Kempion në këtë film. Instituti amerikan i filmit ka vlerësuar këtë film si njërin prej më të mirëve për vitin që po lëmë pas, ndërkaq në Golden Globes u nominua për shtatë çmime.
Në pozitën e tretë u vlerësua specialja televizive “Bo Burnham: Inside” e realizuar nga humoristi Bo Burnham. Kjo komedi paraqet gjendjen e tanishme në botë, se si po ndryshon ajo. Ajo u bë hit në Netflix.
Seriali i animuar “Arcane” zuri vendin e dytë. Kjo është aventura më e mirë e animuar në Netflix.
Dhe në fund, listën e filmave dhe serive televizive më të mira 2021 sipas Netflix e kryeson seria koreane “Squid Game”. Ky serial bëri për vete dashamir të filmave nga e mbarë bota. Ajo u bë hit në Netflix. Ky shërbim ka njoftuar se në vitin 2022 do të lansohet edhe sezoni i dytë i kësaj serie./KultPlus.com
Dhe si do ta trajtoj unë shpirtin tim, pse yti nuk u prek ? si do ta ngre drejt sferave të tjera, kur të mos jesh më, ti, atje?
Oh, do doja ta fshihja pranë diҫkaje që të humbiste në një vetmi të errët, në një kënd të panjohur e të heshtur që të mos vibronte më kur rivibrojnë humnerat e tua ! … Por gjithҫka që sapo na prek, na merr së bashku njëlloj si harkun që me dy kordet nxjerr vetëm një zë.
Për cilin instrument vallë, po debatojmë ne?\ Dhe kush e mban e luan me të? … Oh melodi !/ KultPlus.com
Joseph Pulitzer ishte një gazetar, editor dhe politikan hungaroamerikan.
Lindur në Makó, në Hungari më 10 janar 1847 dhe emigruar në Shtetet e Bashkuara, Pulitzer u bë një reporter dhe editor i famshëm. Një shpërblim i tij, Pulitzer, më i rëndësishmi në fushën e gazetarisë, që u caktua për herë të parë në vitin 1917, sipas dëshirës së lënë nga gazetari i ndarë nga jeta pak vite më parë.
Pulitzer emigroi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës në 1864, gjatë luftës së secessionit amerikan. Pas përfundimit të konfliktit u vendos në St. Louis, në Missouri, filloi të punojë për një gazetë në gjuhën gjermane, Westliche Post, më 1868.
Në zgjedhjet parlamentare në Missouri, më 1869, Partia Republikane e paraqitën si kandidat të saj në një kolegj që demokratët e konsideronin të blinduar. Befas ai u zgjodh duke mundur kandidatin demokrat. Vazhdoi një periudhë të shkurtër me republikanët për të kaluar tek Partia Demokratike, deputet i së ciës u bë më 1885.
Më 1872, Pulitzer bleu The Post për 3.000 dollarë. Pastaj, në vitin 1878, bleu edhe St. Louis Dispatch për 2.700 dollarë, si dhe dy gazeta, të cilat e shndërruan The St. Louis Post-Dispatch, e cila mbetet ende sot e përditshmja kryesore e qytetit.
Në vitin 1883, Pulitzer bleu edhe The Neë York Ëorld (një gazetë që po qëndronte me humbje prej rreth 40.000 dollarë në vit) për 346.000 dollarë nga Jay Gould. Pulitzer e ktheu vëmendjen tek lajmet me interes njerëzor, skandalet dhe sensazionalizmi. Pulitzer ishte bërë një urë ndërmjet shoqërisë amerikane dhe emigrantëve që e popullonin Nju Jorkun në vitet e fundit të shekullit XIX. Në brendësi të gazetës së tij vendosi rubrika të cilat vazhdojnë edhe sot e kësaj dite në gjithë shtypin botëror, përfshiu reklama tregtare. Emigrantët e shohin gazetën e Pulitzerit si një pikëtakim ku ata grumbullohen në një vend që nuk ishte (ende) i tyre. Në vitin 1885, një vit më vonë, kur do të zgjidhej në Dhomën e Përfaqësuesve, punësoi Richard F. Outcaultin për të sjellë ilustrime bazuar në jetën e përditshme në rrethinat më të varfëra; kështu gazeta arriti në 600.000 kopje – kundrejt 15.000 sa ishte kur e bleu gazetën – duke e bërë The Neë York Ëorld të parën të përditshme të Shteteve të Bashkuara. Atë vit u bë protagonist i mbledhjes së fondeve për ndërtimin e bazamentit për Statujën e Lirisë, i cili u përurua më 26 tetor 1886. Falë kësaj iniciative u grumbulluan 100.000 dollarë.
Në vitin 1887, filloi të punojë në The New York World gazetarja Elizabeth Cochran, e cila do të bëhej e famshme me pseudonimin Nellie Bly, së cilës Pulitzer ia beson disa hetime të bëra më vonë të famshme si, si keqtrajtimet ndaj pacienteve femra në spitalin psikiatrik të qytetit me titull “Ten Days in a Mad-House” ( “Dhjetë Ditë në një shtëpi të çmendur “). Ky hetim pati jeohnë tejet të madhe në publik dhe i deturoi autoritetet të marrin masa të posaçme.
Më 1888 Pulitzer kishte idenë e realizimit të asaj që shkrimtari francez Jules Verne kishte imagjinuar në një nga librat më të famshëm të tij, Udhëtim rrotull botës për 80 ditë. Pulitzer ia ngarkoi këtë mision gazetares Nellie Bly dhe ajo e sfidoi duke realizuar udhëtimin në më pak se 80 ditë. Më 14 nëntor 1889 ajo u nis nga Hoboken, në Nju Xhersi, për udhëtimin e saj prej 40 000 kilometrash. Më 25 janar 1890 Nellie arriti në Neë York, pas shtatëdhjetë ditësh, një rekord absolut (edhe pse u përmirësua pak muaj pas nga George Francis Train, i cili përfundoi udhëtimin në 60 ditë). Ditari i saj Around the Ëorld in Seventy-tëo Days (Rrotull botës në shtatëdhjetë e dy ditë) ishte një sukses i madh.
Po më 1890, botuesi i revistës “Neë York Sun”, e sulmoi Pulitzerin në gazetën e tij, duke e definuar “hebreu që ka braktisur fenë e tij” (babai i Pulitzerit ishte hebre, nëna katolike, ndërsa gruaja, Kate Davis, ungjillore). Ky veprim, që kishte për qëllim t’ia largonte Pulitzerit lexuesit e besimit të krishterë, e përkeqësoi shëndetin e gazetarit, tashmë jo në gjendje të mirë, dhe e detyroi atë të largohet nga drejtimi i gazetës, duke mbajtur, megjithatë, kontrollin financiar.
Në vitin 1895, Ëilliam Randolph Hearst bleu The Neë York Jurnal, duke filluar një betejë gazetareske kundër The Neë York Ëorld të Pulitzerit. Kjo garë me Hearstin, sidomos para dhe pas Luftës Spanjollo-Amerikane, e lidhi emrin e Pulitzerit me gazetarinë e karakterizuar nga sensacionizmi apo spekulimet skandaloze. Më 1896, The Neë York Ëorld inauguroi një shtojcë me ngjyra, një inovacion absolut për atë kohë. The Neë York Ëorld denoncoi një skandal që përfshinte një pagesë mashtruese prej 40 milionë dollarësh nga Shtetet e Bashkuara në kompaninë franceze të French Panama Canal Company në vitin 1909, dhe Pulitzer u hodh në gjyq nga Theodore Roosevelt dhe John Pierpont Morgan. Gjykata hodhi poshtë akuzat duke vendosur një fitore të rëndësishme për lirinë e shtypit. Më 1892, Pulitzer i propozoi presidentit të Universitetit të Kolumbias, Seth Loë, të krijonte një shkollë të gazetarisë dhe ofroi veten si huadhënës i kursit. Do të ishte shkolla e parë e gazetarisë në botë. Universiteti fillimisht nuk pranoi propozimin dhe paratë, por në vitin 1902 presidenti i ri i Universitetit, Nicholas Murray Butler, pranoi kërkesën. Por projekti u realizua vetëm pas vdekjes së Pulitzerit, i cili nuk mund të admirojnë ëndrrën e tij të realizuar. Me vullnetin e tij, Pulitzer dhuroi 2 milionë dollarë në universitet, gjë që çoi në krijimin e Shkollës së Studimeve të Avancuara të Gazetarisë në vitin 1912; megjithatë, nuk ishte shkolla e parë e gazetarisë në botë, pasi u parapri nga Universiteti i Misurit. Më 1917 u dha Çmimi i parë Pulitzer, në përputhje me dëshirat e Pulitzerit; shkolla e gazetarisë që ai donte mbetet më prestigjiozja e Shteteve të Bashkuara të Amerikës sot. Joseph Pulitzer vdiq ndërsa ishte në bordin e jahtit të tij në portin e Charleston, Karolina e Jugut, në vitin 1911. Ai është varrosur në Varrezat e Ëoodlaën në Nju Jork (në rrethin e Bronksit). /KultPlus.com
– Meghan Markle sapo është kurorëzuar si “anëtarja më inteligjente e familjes mbretërore britanike”, sipas një studimi të ri të publikuar nga Oxford Royale.
Kompania e arsimit shikoi prejardhjen akademike të secilit anëtar të familjes, duke përdorur faktorë të matshëm si performanca e shkollës së mesme dhe vendi ku ata ndoqën kolegjin. Ky i fundit u vlerësua duke përdorur renditjen e universiteteve botërore QS, e cila vlerëson kolegjet bazuar në reputacionin e tyre akademik dhe raportin fakultet-student, shkruan Revista Marie Claire.
Markle u zhvendos në krye të klasifikimit falë diplomës së saj nga Universiteti Northëestern në Evanston, Illinois, i cili është renditur në vendin e 30-të në një listë prej 1,300 institucioneve në renditjen më të fundit botërore të QS. Ajo u diplomua në vitin 2003 me diplomë të dyfishtë në teatër dhe marrëdhënie ndërkombëtare.
“Jeta si mbretërore nuk është gjithmonë një punë e lehtë dhe përfshin shumë ballafaqim me shqyrtimin e gjerë dhe jetën në qendër të vëmendjes së publikut, dhe forcat akademike të Meghan Markle e kanë pajisur atë në mënyrë të përkryer për këtë rol”, tha një zëdhënës i Oxford Royale për Daily Express.
“Ndërsa Duka dhe Dukesha e Sussex-it mund të kenë dhënë dorëheqjen nga rolet e tyre si anëtarë të familjes mbretërore, ata kanë tërhequr interesin dhe vëmendjen e botës dhe dëshira e Meghan-it për të përdorur platformën e saj për të rritur ndërgjegjësimin mbi çështjet serioze botërore pasqyron inteligjencën, mendjen analitike dhe origjinën arsimore”.
Pas Meghan Markle ishte Kate Middleton në vendin e dytë dhe Princi Ëilliam në vendin e tretë. Duka dhe Dukesha e Kembrixhit ndoqën të dy Universitetin e St Andreë’s në Skoci (i renditur i 92-ti në renditjen botërore të QS), por Kate u rendit më lart se bashkëshorti i saj pasi e tejkaloi atë në provimet e nivelit A.
Kushërira e Ëill, Princesha Eugenie, zuri vendin e katërt. Ajo u diplomua në Universitetin e Neëcastle (i 134-ti në renditje) në vitin 2012 me diplomë në letërsinë angleze dhe historinë e artit. Në krye të pesëshes është djali i Princeshës Anne, Peter Phillips, i cili ndoqi Universitetin e Exeter (i 149-ti në renditje) dhe u diplomua në shkencat sportive.
Mungon dukshëm në listën e Oxford Royale Princi Harry, i cili u përjashtua thjesht sepse nuk u diplomua kurrë nga një universitet. Por duke parë se ai ndoqi disa nga shkollat më prestigjioze të pavarura në Mbretërinë e Bashkuar (përfshirë Kolegjin Eton), është e sigurt të thuhet se ai ia ka dalë mirë në departamentin e arsimit.
Kjo është lista e plotë e mbretërorëve më inteligjentë:
1. Meghan Markle, Universiteti Northëestern
2. Kate Middleton, Universiteti i St Andreës
3. Princi Ëilliam, Universiteti i St Andreës
4. Princesha Eugenie, Universiteti i Neëcastle
5. Peter Phillips, Universiteti Exeter
6. Zara Tindall, Universiteti Exeter
7. Princesha Anne, Universiteti i Aberdeen
8. Lady Kitty Spencer, Universiteti i Cape Toën, Shkolla Evropiane e Biznesit
9. Camilla Parker Boëles, Universiteti SOAS i Londrës
10. Princesha Beatrice, Goldsmiths, Universiteti i Londrës./KultPlus.com
“Të çlirojmë nga zgjedha kujtime” nga Yehuda Amichai
Ditëve si këto mendoj flladin ndër flokt’ e tu, vitet që kalova para se ti të lindje, përjetësinë që do të ndesh përpara teje,
plumbat që s’më vranë në betejë, edhe pse vranë shokët e mi, më të mirë se unë pasi nuk jetuan përtej sikundër unë, mendoj për ty, të zhveshur në kuzhinë gjatë beharit, e përkulur mbi libër për të lexuar qartë nën ndriçimin e ditës që dalëngadalë vdes.
Hidh një sy, kemi jetuar më shumë se një jetë, tani duhet që ta peshojmë gjithçka në kandarin e ëndrrave dhe të çlirojmë nga zgjedha kujtime e ato ta përpijnë gjithë të tashmen.
Agjencia e lajmeve Reuters i ka kushtuar një artikull krizës energjetike në Kosovë.
Ndërsa Kosova po përballon krizën e saj më të rëndë energjetike në një dekadë, Xhelal Gashi po mendon të mbyllë furrën e tij në Prishtinë, sepse ai po përpiqet të mbulojë kostot e karburantit për një gjenerator që kur autoritetet prezantuan ndërprerjet e energjisë.
“Zakonisht paguaj rreth 300 euro për faturën time të energjisë elektrike, por tani po shpenzoj 100-110 euro në ditë për të blerë naftë për gjeneratorin”, tha Gashi, duke folur nga furra e tij ku ka 10 punëtorë.
Më tej Reuters shkruan: “Shumë biznese dhe familje në Kosovë kanë nxjerrë gjeneratorë portativë të energjisë që kur kompania e shpërndarjes së energjisë në vend, KEDS-i njoftoi javën e kaluar se do të prezantojë ndërprerjet e energjisë elektrike prej dy orësh deri në njoftimin e radhës”.
Vendet në të gjithë Evropën po përballen me rritje të çmimeve të gazit dhe energjisë elektrike, pjesërisht për shkak të rritjes së kërkesës në mes të rimëkëmbjes ekonomike nga pandemia, shkruan Reuters, transmeton Klankosova.
Të premten, qeveria shpalli një gjendje të jashtëzakonshme për 60 ditët e ardhshme, e cila do t’i lejojë asaj të ndajë më shumë para për importet e energjisë dhe ndoshta të prezantojë masa edhe më të ashpra dhe më shumë ndërprerje të energjisë.
Kosova prodhon shumicën e energjisë së saj nga dy termocentrale të vjetra me qymyr jashtë Prishtinës, dhe normalisht importon 10-15% të energjisë së saj, por kjo shifër është rritur në 40% gjatë krizës aktuale. / KultPlus.com
Festivali i Këngës në RTSH rikthehet sonte në natën e dytë. Kjo natë erdhi me të tjera surpriza dhe interpretime të veçanta nga artistët pjesëmarrës.
Është konceptuar ndryshe si “nata e dueteve”.
Çdo këngë e këtij festivali do të sillet në skenë e interpretuar nga artisti pjesëmarrës në duet me një këngëtar tjetër të njohur të skenës shqiptare.
Pirro Çako, Sabri Fejzullahu, Gili, Mihrije Braha dhe Irma Libohova janë vetëm disa prej emrave të njohur që do të përformojnë së bashku me artistët.
Prezantuesve të këtij edicioni, Xhemi Shehu, Jonida Maliqi, Isli Islami dhe Kelvi Kadilli, do t’i bashkangjitet sonte dhe kantautori dhe producenti Ardit Gjebrea.
Alban Ramosaj – Theje Denis Skura – Pse nuk flet, mama? Eldis Arrnjeti – Refuzoj Endri & Stefi – Triumfi i jetes Ester Zahiri – Hijena Evi Reci – Me duaj Gjergj Kacinari – Ne enderr mbete ti Janex – Deluzional Kastro Zizo – Kuje Kelly – Meteor Mirud – Për dreq Olimpia Smajlaj – Dua Rezarta Smaja – E jemja nuse Ronela Hajati – Sekret Sajmir Cili – Nen maske (Hije) Shega – Nje Band Urban – Padrejtesi / KultPlus.com
Më 28 dhjetor 1856 lindi Thomas Udru Uillson (Thomas Woodrow Wilson), presidenti i njëzet e tetë i Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
Udru Uillson ishte anëtar i Partisë Demokratike të SHBA-ve dhe, përpara zgjedhjes në postin e presidentit, pati shërbyer si president i Universitetit të Prinstonit dhe si guvernator i shtetit të Nju Xhersit.
Më 1913 fitoi mandatin e parë të presidentit, të cilin e pasoi një i dytë. U largua nga detyra e presidentit më 1921. Në politikën amerikane të kohës Presidenti Uillson njihet si liberal dhe reformator, duke sjellë zhvillime pozitive në politikat e brendshme të vendit. Kurse në politikën ndërkombëtare, Uillsoni njihet si njëri prej politikanëve më të vendosur në dobi të paqes dhe bashkëpunimit ndërkombëtar në Konferencën e Paqes në Paris, si dhe propozuesi dhe hartuesi i projektit të Konventës së Lidhjes së Kombeve. Për shqiptarët figura e Presidentit Uillson lidhet mirëfilli me njohjen ndërkombëtare të ekzistencës së shtetit shqiptar dhe të integritetit territorial të Shqipërisë.
Fjalët e tij “Albania ought to be independent”
(“Shqipëria duhet të jetë e pavarur”) ishin thelbësore në njohjen ndërkombëtare të shtetit shqiptar dhe në pranimin e Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve. Mes dokumenteve të Arkivit Qendror Shtetëror që lidhen me figurën e Presidentit Uillson veçojmë një letër të disa studentëve shqiptarë në Vjenë, të cilët kërkojnë mbështetjen e Presidentit në dobi të Shqipërisë. Letra mbyllet me këto fjalë:
“Zotërië President!
Në qoftë se në vendimin e paqës nji komb lihet i pa njojtun edhe do të përdoret kaq pa-drejtësisht, a mundet kurrë n’atë anë të botës të sigurohet paqa? Shqipnia, sikundër Konferenca e Londonit e kufizoj, kurrë s’mundei të rronte, kishte farën e vdekjes në gjakun e saj që në lindien e vetë. Me këtë mënyrë, Zotërie, deri tash bota na ka përdorurar mizorisht, prandaj ngremë zërin tonë tek Ju, si mbrojtësi i njerëzimit, duke e ditur sigur se marria pjesë e Shteteve të Bashkuara nën udhëheqien të drejtë e të ndershme të Zotërisë s’Uaj në Kongresin e Paqës, drejtësia do të përmbushet dhe shqiptarët duke pasur të drejtën e vetvotimit për formën e qeverimit të tyre do të kenë lejen, si një komb i lirë, të hyjn në Lidhien e Kombëve.
Në emër të studentëve shqiptarë në Wien, të përvujtunit, Jan Basho, Remzi Baçe, H. Hifzi, Nush Bushati, Djevat Korça, Luigj Kakariqi, Gjovalin Gjiadri, Raku Buda, Fuad Aslan.
Wien, Austrie, 15/12/918“.
Fotografitë: Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave / KultPlus.com
Alpinistja kosovare, Uta Ibrahimi, së fundmi përmes një postimi në rrjetin social Facebook, ka reaguar rreth mos përfshirjes së alpinizmit dhe bjeshkatarisë në listat e Komitetit Olimpik të Kosovës, përcjell KultPlus.
“Para dy jave në shtetin fqinjë – Maqedoni, janë shpërbly sportista e alpinista për secilën arritje që e kanë ba .. e mos te harrojmë që Kosova ka mjaftueshëm alpinista që kanë ba mjaftueshëm jo veq në Kosovë por edhe në botë”, ka shkruar Ibrahimi.
KultPlus ju sjell postimin e plotë të saj:
Nëpër krejt shtetet e botës, e edhe shtetet fqinje, në çdo fund-vit Komitetet Olimpike apo edhe Federatat Bjeshkatare mbedhen dhe shpërblejnë sportistët, të fushave të ndryshme, e tu mos e lan anash asnjiher alpinizmin – ngjitjet në vend apo ngjitjet nëpër maja të nalta!
Mirënjohjet janë njifar motivimi, shtyse, për sportista. Na japin zemër me vazhdu ma shumë, edhe vitin tjetër, e tjetrin e kështu me radhë!
Në Kosovë, Komiteti Olimpik i Kosovës nuk e kanë fare në listat e tyne alpinizmin / bjeshkatarinë .. personalisht, përveq shares në FB, skam pas as takime e as ftesa në asnjërën prej organizimeve të tyre.
A duhet me na konsideru si sportista?! A duhet me na shpërbly? A duhet edhe Federata Bjeshkatare Alpiniste e Kosovës – FBAK me ba organizime të tilla? A duhet Federata me u aktivizu edhe me shty alpinizmin në listën e sportiseve në Komitet sikurse sportet e tjera?!
Para dy jave në shtetin fqinjë – Maqedoni, janë shpërbly sportista e alpinista për secilën arritje që e kanë ba .. e mos te harrojmë që Kosova ka mjaftueshëm alpinista që kanë ba mjaftueshëm jo veq në Kosovë por edhe në botë.
Ky postim është bë veq per me sjell debat konstruktiv, e me u mundu qe ndoshta bashkarisht me u permiresu.
Fotoja nga Ekspedita e Annapurna 8091. / KultPlus.com
Ti asnjëherë s’e kupton çfarë humb. Lodron si një mace në hapësirën e gjelbër të syve të tu dhe unë i fyer, i poshtëruar të përgjoj pas hijes sime. Bëhet vonë, sa vonë nga ndarja. Unë mbi prush thyej shkarpa si idiot i fryj hirit. Ndizu zjarr, dhe hedh lule, shami, vjersha, rroba e çdo gjë që kam. E ngel një lakuriq i varfër, zhveshur që zjarri dot më s’e ngroh. Ti asnjëherë s’e kupton çfarë humb. Lodron si një gjethe në lulishtet pa anë të syve të tu. Por unë dua të të dua me çdo kusht. / KultPlus.com
Përmes një postimi në rrjetin social Facebook, organizatori i maratonës ‘Vrapo Babadimër’, Jusuf Islami ka bërë të ditur se sot Presidetnja e Republikës së Kosovës ka ndarë dhurata për fëmijët e SOS-fshtatit, përcjell KultPlus.
“Jashtezakonisht i lumtur qe isha babadimri per keta femije. Faleminderit Presidente”, ka shkruar Islami.
KultPlus ju sjell njoftimin e tij të plotë:
Sot, Presidentja e Republikes se Kosoves, ndau dhurata per femijet e SOS – fshatit, jashtezakonisht i lumtur qe isha babadimri per keta femije. Faleminderit Presidente. With Compliments 🎁 Dr. Vjosa Osmani Sadriu President of the Republic of Kosovo./ KultPlus.com
Duke ecur nëpër Sarajevë, një novelë zë pozitën kryesore në libraritë e qytetit. Është vepra e fundit e Faruk Shehiqit, ‘Greta’. Shehiqi, i cili fitoi “Çmimin Evropian për Letërsinë” në vitin 2013 për romanin e tij debutues “Quiet Flows the Una”, është një emër i njohur në Bosnje dhe Hercegovinë, si për poezinë e tij, ashtu edhe për prozën e tij, transmeton KultPlus.
“Shehiqin e takoj në një kafe buzë lumit Miljacka në kryeqytet, ku shkon shpesh për të qenë afër ujit. “I dua lumenjtë”, më thotë ai. Pretendimi i tij nuk vjen si befasi“, nis kështu intervistën gazetarja Paula Erizanu me shkrimtarin Faruk Shehiqi.
Lumenjtë janë një prani e fortë në të gjithë letërsinë e Shehiqit. Në romanin e tij debutues, Shehiq feston ujërat që rrjedhin nëpër qytetin e vogël ku ai u rrit dhe ku ai kthehet çdo verë. Ai ende peshkon, noton dhe qesh me miqtë e fëmijërisë, shumë prej të cilëve kanë emigruar jashtë vendit, por që kthehen gjithmonë për stinën e ngrohtë. Përmbledhja e tij e ardhshme me poezi në anglisht quhet gjithashtu “Lumenjtë e mi”.
Ndoshta është e lehtë të kuptohet pse Shehiqi ka zgjedhur rrugët ujore të vendit si muzën e tij. Bosnja me të vërtetë krenohet me disa nga ujërat më të pastër në Evropë. Të paktë janë ata që qëndrojnë indiferentë ndaj blusë së pastër, pothuajse joreale të lumenjve të saj. Por për Shehiqin, kjo bukuri natyrore është gjithashtu një kundërvënie e ndritshme me të kaluarën e dhimbshme të vendit.
“Ata që e donin jetën buzë lumit Una dhe vdiqën për këtë, që ne të ktheheshim në qytetin tonë Ajo dëshirë, ishte arma jonë më e madhe, por vetëm familjet e të vdekurve e mbajnë mend këtë”, shkruan Shehiqi në poezinë e tij ‘Domestic Epifania’.
Šehić fishing on the river Una. Image: Dino Isaković
Ashtu si “Quiet Flows the Una” dhe koleksioni i tregimeve të shkurtra që i paraprinë, “Nën presion”, novela e fundit e Shehiqit “Greta” është një reflektim mbi jetën në mes të luftës. I lindur në vitin 1970, Shehiq ishte një student veterinarie kur shpërtheu konflikti i armatosur në atë që ishte Jugosllavia e atëhershme – (epoka e artë e sllavëve të jugut), siç e quan shkrimtari. Kur filloi Lufta në Bosnje në vitin 1992, vetë Shehiqi mori armët si vullnetar i kthyer në toger, duke udhëhequr 130 burra vetëm në moshën 22-vjeçare. Ai ka ende një mbresë nga lufta në parakrahun e majtë.
I pyetur për incidentin që e shkaktoi: “Është një histori qesharake; nuk është tragjike, – thotë ai, – por megjithatë ishte e dhimbshme.”
Shehiqi në fakt e përshkruan episodin në “Dusk til Dawn”, në “Nën Presion”. Historia paraqet një grindje në gjendje të dehur me policinë, e cila e lë Shehiqin duke marrë qepje në spital, përpara se të “kryqëzohej në një dyshek me shkumë të UNHCR” për nëntë ditët e ardhshme. Nëna e tij e mbulon me pomada, ndërsa babai i tij shtrihet në dhomën ngjitur, i plagosur.
“Ai kishte shkelur një minë tokësore që i hoqi gjysmën e këmbës”, thotë rrëfyesi, me ton joheroik që lë të nënkuptojë banalitetin e përditshëm të dhunës.
“Mezi prisja të më hiqnin qepjet që të mund të dilja jashtë. Isha duke u copëtuar nga mërzia. Fillova të shkruaj poezi:
‘Nëpër pamje të hekurt, vështroj yjet Teksa shpërdorojnë rastësisht shkëlqimin e tyre Kur vdesin, nuk shqetësohen për dëbimin e tyre Nga bota dhe mishi i tyre Arma ime është e mbushur me ndjenjën.’
Šehić (on the right) with his comrades during the war. Image: Hari Palić, who died in battle in 1995.
“Greta” është zgjerimi i një tregimi ndryshe brenda “Nën presion”. Ndërsa veprat e mëparshme të Shehiqit kanë trilluar disa nga përvojat e tij, kjo është emëruar pas një prej fqinjëve të dikurshëm të shkrimtarit, një mësuese shkolle sllovene, të cilës shkrimtari i bën nderime.
“Ajo ishte si një nënë e dytë për motrën time më të vogël dhe u largua me familjen time kur na u desh të evakuonim banesën tonë – pavarësisht faktit se ajo nuk kishte nevojë ta bënte atë; ajo ishte e sigurt aty ku ishte.”
Shehiqi shkroi novelën, i sfiduar për të provuar formatin nga miku i tij, shkrimtari boshnjak Semezdin Mehmedinovic, i cili sapo është kthyer në Sarajevë pas një mërgimi 25 vjeçar në Shtetet e Bashkuara.
A e pa Shehiqi luftën që po vinte? Po dhe jo, thotë ai.
“Ka pasur tensione politike derisa në vitet e 80-ta filloi të rritet nacionalizmi serb dhe kroat. Por nëse një vend është më i madh, nacionalizmi [i tij] është gjithashtu më i madh,” shpjegon ai, në fakt.
Ishte atëherë që babai i Shehiqit pushoi së lexuari lajmet, duke preferuar të zhytej në perëndimore.
Ndërkohë, shkrimtari ka reflektuar gjatë mbi nacionalizmin që nxiti Luftën e Bosnjës dhe konfliktet më të gjera jugosllave që u ndezën rreth saj.
“Këtu njerëzit duan të kenë një identitet të vetëm [etnik]. Por identiteti im [etnik] është i rrjedhshëm,” thotë ai.
Ai më vonë shton me përzierjen e tij nënshkrimore të autoironisë: “Kur jam [politikisht] i zemëruar, them se jam boshnjak. Kur nuk jam, them se jam thjesht nga Bosnja.”
Në hapje të “Quiet Flows the Una”, edhe rrëfimtari në vetën e parë thotë: “Mos më pyet kush jam, sepse kjo më tremb. Më pyet diçka tjetër.”
A mendon ende për luftën, duke qenë se shkruan kaq shumë për të?
“Kur po shkruaj, duhet të shkoj atje; është si një mbretëri ku duhet të shkoj”, thotë shkrimtari.
“Kujtesa ime është portali im. Por ajo vazhdon të ndryshojë.” Gjatë luftës, pallatit të Shehiqit iu vu zjarri. Të gjitha fotografitë e familjes së tyre u shkatërruan.
“Lufta fshin gjithçka”, thotë Shehiq në mënyrë të vërtetë. “Si mund të pretendoj ndryshe të kaluarën time përveçse përmes tregimeve?”
“Kur Shehiqi më bën një turne në qendër të Sarajevës, është e qartë se lufta nuk është endur vetëm në letërsinë e shkrimtarit, por edhe në mënyrën se si ai e percepton rrethinën e tij. Ai e ndan jetën e çdo ndërtese në faza të ndryshme: “Unë shoh një kullë nga shekulli i 14-të, por më pas mendoj se si ishte edhe një strehë snajperësh gjatë luftës,” thotë ai. Më vonë, ai tregon një ndërtesë zyre në bulevardin qendror të qytetit. “Aty ka qenë një lokal gjatë luftës,” thotë ai”, tregon tutje gazetarja Erizanu.
“Ne pimë atje për tre ditë.”
Megjithatë, një kapitull i ri në historinë e Sarajevës ka filluar që atëherë. Pa asnjë vaksinë kundër Covid-19 në dispozicion në Bosnje dhe Hercegovinë gjatë pranverës, Shehiqi, si shumë boshnjakë të klasës së mesme, shkoi në Serbi për t’u vaksinuar, pas vendimit të qeverisë së Beogradit për t’i ofruar vaksinën të gjitha kombeve ish-jugosllave.
“Më duket ironike që njerëzit që na vranë gjatë luftës po na shpëtojnë edhe jetën”, thotë Shehiq.
Shkrimtari gjithashtu ka ndaluar së piri. (“Nuk mund të jesh shkrimtar profesionist dhe të pish,” më thotë ai.) Shehiqi tani zgjohet në orën 7:00 çdo ditë dhe shkruan për disa orë të mira. Pasdite, ai bën shënime, ose redakton punën e tij. Nëse ai po punon për një roman të ri, siç është për momentin, nuk ka kohë për asgjë tjetër, duke përfshirë rubrikën e tij për një nga gazetat kryesore të Bosnje dhe Hercegovinës.
Romani për të cilin po punon aktualisht është një distopi fantastiko-shkencore e vendosur në një botë pa kufij.
“E kuptova se gjatë luftës, ne jetonim në një distopi,” thotë ai. “Dhe pas luftës, ne po jetojmë fjalë për fjalë në gërmadha.”
Libri është ndërtuar mbi këtë metaforë: “Nuk ka sistem politik, nuk ka shtet, nuk ka kufij, është një anarki e kontrolluar. Qytetet janë shkatërruar dhe njerëzit jetojnë ashtu.”
Duke u larguar nga proza realiste, Shehiq shpreson se fanta-shkencore do t’i japë atij lirinë për të eksploruar një botë pas konfliktit. Ai gjithashtu shpreson të tregojë një histori universale, siç bënë disa nga autorët e tij të preferuar, duke përfshirë George Orwell, Jack London ose Ursula Le Guin – të cilat ai i quan “shkrimtarë profetikë”.
“Në ‘Greta’, edhe ne vetë jemi armiqtë tanë, ndërsa këtu nuk ka armiq, por vetëm të mbijetuar.
Artikull i shkruar nga gazetarja Paula Erizanu për shkrimtarin Faruk Shehiqi./ KultPlus.com
Lezha e cila u bë vendi i Kuvendit të madh arbëror në epokën e Gjergj Kastriotit ka qenë historikisht vend i rëndësisë historike, sipas dokumentit në fjalë Lezha përmendet që në vitin 464 p.K., dhe është vendi ku heroi ynë arbëror Gjergj Kastrioti është varrosur aty.
Se Lezha në kuptimin historik të kombit tonë është një vend i shenjtë për ne arbërorët aty u themelua Kuvendi i Lezhës, po aty gjendet edhe varri i mbretit arbëror e që më pas ky varrë u bë frymëzim për ringjalljen e kombit tonë dhe të shumë brezave për lirinë, pavarësinë dhe unitetin arbëror.
Është e rëndësishme të nënvizohet edhe kjo, aty në medaljen apo monedhën e vjetër shihen dy plisa që tregojnë qartë lashtësinë dhe simbolin e popullit tonë iliro-arbëror si dhe ylli apo dielli Ilir që poashtu janë simbole të lashtësisë sonë. Pastaj, shihet edhe këllëfi i shigjetave në formë kryqi dhe me harkun zingjiror të cilën e kanë përdor në lashtësi iliro-arbërit.
Këtë përshkrim dhe simbolet në fjalë i kam gjetë gjatë hulumtimeve të mia të vazhdueshme si për lashtësinë e kombit tonë iliro-arbëror, ashtu edhe për epokën e artë të fatosit dhe mbretit tonë arbëror Gjergj Kastriotit. Për arsye që të mos keqpërdoret dhe të përvetësohet nga të tjerët burimi i këtij shkrimi dhe simbolet kam vendos t’i ruaj vetëm në arkivin tim personal si burm dhe si referëncë të mëpastajme. / KultPlus.com
EBC Cosmetics është kompani lidere në industrinë e kozmetikës në vend, e njohur për origjinalitet dhe e vetmja kompani në Kosovë e autorizuar për shitjen në 8 pika dhe online të brendeve më të njohura ndërkombëtare.
Për festat e fundvitit, EBC ka lansuar kampanjën e produkteve ideale për t’ua dhuruar më të dashurve tuaj.
Propozimet për dhurata përfshijnë seta bukurie me produkte për grim, për kujdesin ndaj lekurës dhe parfume.
Poashtu EBC ofron mundësinë e blerjes së ‘Giftcard’, e cila mund të shfrytezohet kur do në cilën do pikë të EBC dhe online.
Tetë dyqanet e EBC ndodhen në këto lokacione:
1. Bregu i Diellit , Rr.Eqrem Qabej
2. Rr. Nëna Terezë
3. Rr.Garibaldi, perballë hotel Grand
4. ETC Fushë Kosovë
5. Royall Mall, Rruga B
6. Galeria M all, Prizren
7. Albi Mall, Veterrnik kati 0
8. Albi Mall, Veterrnik kati 1
Platforma për blerje online në të gjitha qytetet e Kosovës, Shqipërisë, Malit të Zi dhe Maqedonisë: EBC SHOP
Autoritet në Nju Jork po u bëjnë thirrje prindërve të vaksinojnë fëmijët pasi ka patur një rritje të fëmijëve të prekur me koronavirus të cilët po shtrohen në spital. Numri i tyre është katërfishuar që nga fillimi i dhjetorit. Ndonëse niveli i vaksinimit mes të rriturve është i lartë në Nju Jork, ai i fëmijëve është shumë i ulët.
Zyrtarët e Departamentit të Shëndetësisë në Nju Jork thanë se rritja së fundmi me katërfish e shtrimeve në spital të fëmijëve, e cila nisi prej 5 dhjetorit, ishte e përqendruar në qytetin e Nju Jorkut dhe zonat përreth, ku varianti tejet ngjitës Omicron po përhapet me shpejtësi.
Komisionerja në detyrë e shtetit për Çështje të Shëndetësisë, Doktoreshë Mary T. Bassett tha të hënën se niveli i vaksinimit tek fëmijët vazhdon të jetë shumë i ulët në të gjithë shtetin. Një situatë që siç tha ajo, duhet të ndryshojë.
“Të dhënat e njoftuara të premten nuk kishin qëllim të tregojnë se ka një epidemi infeksionesh në mesin e fëmijëve, por të motivojnë pediatrit dhe familjet që të nxisin vaksinimin në mesin e tyre. Shumë njerëz kanë menduar dhe vijojnë të mendojnë se fëmijët nuk infektohen me COVID. Kjo nuk është e vërtetë. Fëmijët infektohen dhe disa prej tyre shtrohen në spital“, tha ajo.
Zonja Basset tha se prindërit duhet t’i mbrojnë fëmijët që janë 5 vjeç e lart duke i vaksinuar plotësisht, ndërsa ata më të vegjël, duke u siguruar që të gjithë personat rreth tyre të jenë vaksinuar, e të marrin masa të tjera mbrojtëse, përfshirë vendosjen e maskave, shmangien e turmave të njerëzve e testimin.
Duke përforcuar mesazhin e zonjës Bassett, Guvernatorja Kathy Hochul u kërkoi njujorkezëve të përdorin periudhën e festave, kohë kur fëmijët nuk janë në shkollë, për t’i imunizuar ata. Ajo garantoi se shteti është më i përgatitur për t’u përballuar me një rritje të rasteve, sesa ishte një vit më parë.
“Ne po inkurajojmë Administratës Amerikane të Ushqimit e Barnave të japë miratimin që edhe fëmijët nën moshën pesë vjeç të vaksinohen, padyshim me një dozë më të ulët, pasi ne duan t’i mbrojnë fëmijët. Por aktualisht mënyra se si mund t’i mbrojmë ata, është që vëllezërit e motrat më të mëdhenj të vaksinohen”.
Javën e kaluar u njoftua vendimi për një reduktim të periudhës së karantinës për punonjësit e kujdesit shëndetësor që infektohen me koronavirus. Bëhet fjalë për ata persona të vaksinuar që nuk shfaqin simptoma, të cilët mund të kthehen në punë pas 5 ditësh dhe jo 10 sa parashikohet për pjesën tjetër të popullsisë. Zyrtarët e shtetësisë thonë se po përpiqen të shmangnin mungesat në personel mjekësor në një periudhë të vështirë, me synimin për të mbajtur nën kontroll përhapjen e virusit./ VOA / KultPlus.com
Ju flas prej tribunës s’uej, jo si nji i ri, qi tash, për fat të keq qi nâna Natyrë i ka shênjue njeriut, s’jam mâ. Ju flas prej tribunës s’uej si nji plak qi dikur ka qênë i ri si ju, qi ka ndîe si ju, qi ka mêndue si ju e qi ka punue ashtu si ka ndîe e ka mêndue, tue pasun para sŷsh vetëm nji sênd : me i shërbye Kombit ashtu si e kanë dashun e lejue rrethanat e kohës.
Tue u shtŷmun në moshë kam kuptue gabimet e rinisë s’ême, gabime të rrjedhuna thjesht prej afshit të pandalshëm të shpirtit djaloshar të pasprovuem. Zêmra m’a dëshiron qi rinija e soçme, ju, t’i keni para sŷsh veprat e rinisë së brezave të kaluem, për me u shkue në gjurmë atyne qi kanë dhânë fryt të mirë e me u ikun atyne qi kanë dhânë fryt të keq. Si do t’i mësoni këto vepra qi s’janë të shkrueme kund ? Mjaft qi të mos ju mungojë vullneti. Mjaft qi të mos i përbuzni kshillat e atyne pleqve qi dikur edhe ata kanë qênë të rij si ju sod. E ata, edhe në mos i lântë krenija me ju diftue se ku kanë gabue vetë do të ju diftojnë se si e ku kanë rrëshqitun shokët e tyne. E ju atëherë do të ruheni qi të mos bini n’ato gabime.
Un për vete ju them, për tash, të jeni të matun, por kurrë të ftohtë. Kam thânë tash pêsë muej ma parë : “Shpresa e jonë janë të rîjtë. Të rîjtë kanë vrulle qi herë herë i çojnë pak larg ; por janë të frymzuem prej nji dashunije të pastër për Atdhèn e tyne, dhe pa qëllim të keq dëshirojnë trajtimin e nji ndërgjegjeje kombëtare e individuale. Shumë nga ata studjojnë n’Italí. Kthehen prej andej me dëshirë të flaktë për t’a naltësue Vêndin e tyne në nji shkallë me Shtetin italian. Shumë herë kjo dëshir’e zjarrtë i shtyn me bâ gabime, por qoftë bekue ai qi gabon për qëllime kaq bujare. Un nuk due të rîj qi binden verbnisht, por të rîj të ndërgjegjshëm e të disiplinuem. Kuptohet lehtë se të parët kishin me e bâ mâ të kollajshme detyrën t’ime të qeveritarit, por nuk kishin me më dhânë asnji sigurim për t’ardhmen.
“E për ne ajo qi ka rândësí âsht e ardhmja….” (Sh. Corriere della Sera, maj 1942).
Të jeni pra të matun e të disiplinuem. Po e lëshuet veten pa frê vetëm mbas ndjenjash verbuese, pa dritën e arsyes përpara, dijeni qi keni me gabue e me u pêndue, ka me ju ardhun keq po ju vetë e po për nj’atë ideal qi doni me i shërbye.
E ardhmja âsht e jueja, s’ka asnji dyshim, mbasi bota ka ecun e do t’ecë gjithmonë përpara e kurrë mbrapthi. Por merrni vrapin sa të keni hapin, siç na kânë mësue të moçmit.
Për me dhânë duhet me pasun, për me pasun duhet me fitue, e për me fitue duhet me punue e me u lodhun fort. Këta nuk vlen vetëm në sheshin e lândshëm, por edhe n’atê të mêndjes e të dijes. Detyra e juej mâ e para, pra, âsht me fitue sa mâ shumë të mundeni mênd e dije, secili në rrugën qi ka zgjedhun për me qênë mândej të përgatitun me bâmë realizime të serta për idealin kombtar qi ushqeni. Lakmija mâ e para e nji studenti duhet të jetë tridheta me lavd në lândët qi mëson e duhet t’a quejë nji mjerim po qe se kalon me nji tetëmbëdhetsh çalaman. Merita mâ e para patriotike për nji student Shqiptar âsht me i zbardhun faqen Kombit të vet tue u dallue ndër shokë të huej për dije, moral e urtí. Kjo meritë mbândej ka me sjellë me vete të tâna tjerat, pa dyshim. Studenti i Shkollës së mesme t’a dijë mirë se âsht nën zotnimin e prindve, deri në pjekuní, e do të jetë nji Shqiptar i mirë vetëm kur t’i nderojë ata, t’i dojë me gjithë shpirt, të çmojë sakrificat qi bâjnë për tê e t’i gzojë me të vetmin gëzim qi ata presin prej tij : me urtín e vet, me ndëgjesën e vet. Ky âsht zakoni i Shqiptarit e kur na të mos ruejmë zakonet e doket e mira qi na kanë lânë të parët, kot i thomi vetes Shqiptarë.
Djelmní e vajzní Shqiptare !
Prej tribunës s’uej kam gzimin me ju përshëndetun tue ju kshillue me lejen qi m’ep mosha, qi të jeni shqiptarë me zakone, me doke e me ato vërtyte qi dallojnë racën t’onë. Po i harruet këto e ardhmja e Atdheut t’onë do të jetë në rrezik.
Rreth 455 mijë EUR është shuma shtesë që u sigurua javën e kaluar për federatat e sportit.
Mbështetja e përgjithshme për Komitetin Olimpik, federatat, klubet dhe sportistët gjatë vitit 2021 është 6,35 milionë EUR, një rritje prej 57 përqind krahasuar me vitin 2020 dhe 51 përqind krahasuar me vitin 2019, bënë të ditur ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku.
Brenda programit të ringjalljes sporti dhe sportistët kanë përfituar 2.28 milionë euro:
27 federata (dhe KOK e KPOK) 214 klube sportive (dhe organizata) 178 sportistë.
Mbështetja e përgjithshme për federatat e sportit gjatë vitit 2021 është mbi 4 milionë EUR, një rritje prej 115 përqind krahasuar me vitin 2020 dhe 60 përqind krahasuar me vitin 2019.
“Siç e kemi shpallur nga fillimi, sporti është prioritet nacional i qeverisë. Viti i ardhshëm, ndër tjerash, do të na gjejë me:
Strategjinë dhe Planin e Veprimit për zhvillimin e sportit, Programin afatgjatë për funksionalizimin e ligave sportive në të gjitha shkollat e vendit, Përfundimin e disa projekteve të trashëguara dhe nisjen e të rejave në infrastrukturë sportive, Programin për brandimin ndërkombëtar të Kosovës si “Shtet i Xhudos”, Formulën e re të financimit të klubeve sportive nga shteti (përfshi trajnerët sportiv), Politikën e re të kategorizimit, vendosjen e rregullsisë financiare dhe rilicensimin e federatave të sportit”, shkruan ai. / KultPlus.com
Sot Ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku i ka dorëzuar Kryetares së Bordit të Këshillit të Kosovës për Trashëgimi Kulturore 54 dosje, propozime që 54 asete të trashëgimisë kulturore të hyjnë në listën e mbrojtjes së përhershme.
Dosjet për vlerësim janë dorëzuar me propozim të institucioneve kompetente të trashëgimisë kulturore në përputhje me ligjin për trashëgiminë kulturore, ndërsa i përkasin trashëgimisë arkitekturale dhe arkeologjike.
Ministri Çeku dhe kryetarja e KKTK-së, Halimi vlerësuan se në kuadër të koordinimit dhe bashkëpunimit të institucioneve të trashëgimisë ka ardhur edhe deri tek ky hap konkret në proces të mbrojtjes së aseteve të trashëgimisë tonë të pasur kulturore.
Kjo nismë do të hap rrugë drejt përfshirjes së trashëgimisë kulturore në plane hapësinore, duke mundësuar shfrytëzimin e potencialit që kemi për zhvillim ekonomik e mirëqenie sociale. / KultPlus.com
